← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 39/2014 du 6 mars 2014 Numéro du rôle : 5422 En cause : la question
préjudicielle concernant l'article 8, § 1 er , alinéa 4, de la loi du 27 février
1987 relative aux allocations aux personnes handicapées, La Cour
constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. S(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 39/2014 du 6 mars 2014 Numéro du rôle : 5422 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 8, § 1 er , alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes handicapées, La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. S(...) | Uittreksel uit arrest nr. 39/2014 van 6 maart 2014 Rolnummer : 5422 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, zoals dat Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 39/2014 du 6 mars 2014 | Uittreksel uit arrest nr. 39/2014 van 6 maart 2014 |
| Numéro du rôle : 5422 | Rolnummer : 5422 |
| En cause : la question préjudicielle concernant l'article 8, § 1er, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 8, § 1, vierde lid, van |
| alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux | de wet van 27 februari 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan |
| personnes handicapées, tel que cet article a été remplacé par | personen met een handicap, zoals dat artikel vervangen werd bij |
| l'article 122 de la loi-programme (I) du 24 décembre 2002, posée par | artikel 122 van de programmawet (I) van 24 december 2002, gesteld door |
| la Cour du travail de Mons. | het Arbeidshof te Bergen. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de |
| Snappe, E. Derycke, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée du | rechters J.-P. Snappe, E. Derycke, P. Nihoul, T. Giet en R. Leysen, |
| greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par arrêt du 6 juin 2012 en cause de l'Etat belge contre L.D., dont | Bij arrest van 6 juni 2012 in zake de Belgische Staat tegen L.D., |
| l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 15 juin 2012, la | waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 15 juni |
| Cour du travail de Mons a posé la question préjudicielle suivante : | 2012, heeft het Arbeidshof te Bergen de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 8, § 1er, alinéa 4, de la loi du 27 février 1987 | « Brengt artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987 |
| n'induit-il pas une forme de discrimination en disposant que seule la | geen vorm van discriminatie teweeg door te bepalen dat enkel de |
| aanvraag voor een integratietegemoetkoming of voor een | |
| demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement de | inkomensvervangende tegemoetkoming ingediend door een persoon die op |
| revenus introduite par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans au | het ogenblik van de indiening van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar |
| moment de l'introduction de la demande (première catégorie), est | heeft bereikt (eerste categorie), ambtshalve of automatisch wordt |
| d'office ou automatiquement considérée comme une demande d'allocation | beschouwd als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan |
| pour l'aide aux personnes âgées (APA). En effet, en ne prévoyant un | bejaarden (THAB) ? Roept de wet, door enkel in een automatisch of |
| examen automatique ou d'office en APA que pour les demandeurs en | ambtshalve onderzoek inzake THAB te voorzien voor de aanvragers van |
| allocation de remplacement de revenus et/ou allocation d'intégration | een inkomensvervangende tegemoetkoming en/of van een |
| qui ont atteint l'âge de 65 ans au moment de l'introduction de la | integratietegemoetkoming die de leeftijd van 65 jaar hebben bereikt op |
| demande, sans le prévoir pour ceux (deuxième catégorie) qui n'ont pas | het ogenblik van de indiening van de aanvraag, zonder erin te voorzien |
| encore atteint cet âge-là, même s'ils en sont très proches et qui | voor diegenen (tweede categorie) die die leeftijd nog niet hebben |
| n'atteindront cet âge que peu de temps après, ou en cours de procédure | bereikt, ook al zijn zij hem erg nabij, en die die leeftijd pas korte |
| lorsqu'un recours a été introduit devant la juridiction compétente, la | tijd later zullen bereiken, of tijdens de procedure wanneer bij het |
| loi n'opère-t-elle pas ce faisant une discrimination injustifiée | bevoegde rechtscollege een beroep is ingesteld, zodoende immers geen |
| susceptible de violer le principe d'égalité garanti par les articles | onverantwoorde discriminatie in het leven die het gelijkheidsbeginsel |
| 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec ses | kan schenden dat is gewaarborgd door de artikelen 10 en 11 van de |
| articles 22, 23 et 191, ainsi qu'avec l'article 6 de la convention | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 22, 23 en |
| 191 ervan, alsook met artikel 6 van het Europees Verdrag tot | |
| européenne de sauvegarde des droits de l'homme garantissant le droit à | bescherming van de rechten van de mens, dat het recht op een eerlijk |
| un procès équitable, discrimination d'autant injustifiée que l'article | proces waarborgt, een discriminatie die des te minder is verantwoord |
| 582, 1°, du Code judiciaire prévoit que les juridictions du travail | daar artikel 582, 1°, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt dat de |
| connaissent des contestations relatives aux droits en matière | arbeidsgerechten kennis nemen van de geschillen over de rechten ten |
| d'allocations aux personnes handicapées et instaure ce faisant une | aanzien van tegemoetkomingen aan personen met een handicap en zodoende |
| compétence de pleine juridiction qui ne pourrait en l'occurrence être | een bevoegdheid van volle rechtsmacht invoert die te dezen niet in |
| respectée au regard de la disposition concernée (art. 8, § 1er, al. 4, | acht zou kunnen worden genomen ten aanzien van de betrokken bepaling |
| de la loi du 27 février 1987) ? ». | (artikel 8, § 1, vierde lid, van de wet van 27 februari 1987) ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1.1. Les articles 2 et 5 de la loi du 27 février 1987 relative aux | B.1.1. De artikelen 2 en 5 van de wet van 27 februari 1987 betreffende |
| allocations aux personnes handicapées disposent : | de tegemoetkomingen aan personen met een handicap bepalen : |
| « Art. 2.§ 1er. L'allocation de remplacement de revenus est accordée |
« Art. 2.§ 1. De inkomensvervangende tegemoetkoming wordt toegekend |
| à la personne handicapée qui est âgée d'au moins 21 ans et qui, au | aan de persoon met een handicap die ten minste 21 jaar is en op het |
| moment de l'introduction de la demande, est âgée de moins de 65 ans, | ogenblik van het indienen van de aanvraag minder dan 65 jaar is, van |
| dont il est établi que l'état physique ou psychique a réduit sa | wie is vastgesteld dat zijn lichamelijke of psychische toestand zijn |
| capacité de gain à un tiers ou moins de ce qu'une personne valide est | verdienvermogen heeft verminderd tot een derde of minder van wat een |
| en mesure de gagner en exerçant une profession sur le marché général | gezonde persoon door het uitoefenen van een beroep op de algemene |
| du travail. | arbeidsmarkt kan verdienen. |
| Le marché général du travail ne comprend pas les entreprises de travail adapté. | De algemene arbeidsmarkt omvat niet de beschutte tewerkstelling. |
| § 2. L'allocation d'intégration est accordée à la personne handicapée | § 2. De integratietegemoetkoming wordt toegekend aan de persoon met |
| qui, au moment de l'introduction de la demande, est âgée d'au moins 21 | een handicap die ten minste 21 jaar is en op het ogenblik van het |
| ans et de moins de 65 ans, dont le manque ou la réduction d'autonomie | indienen van de aanvraag minder dan 65 jaar is, van wie een gebrek aan |
| est établi. | of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. |
| § 3. L'allocation pour l'aide aux personnes âgées est accordée à la | § 3. De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt toegekend aan de |
| personne handicapée âgée d'au moins 65 ans dont le manque ou la | persoon met een handicap die ten minste 65 jaar oud is en van wie een |
| réduction d'autonomie est établi. | gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. |
| L'allocation pour l'aide aux personnes âgées n'est pas accordée à la | De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden wordt niet toegekend aan de |
| personne handicapée qui bénéficie d'une allocation de remplacement de | persoon met een handicap die een inkomensvervangende of een |
| revenus ou d'une allocation d'intégration ». | integratietegemoetkoming geniet ». |
| « Art. 5.Le droit à l'allocation de remplacement de revenus ou à |
« Art. 5.Het recht op een inkomensvervangende tegemoetkoming of een |
| l'allocation d'intégration continue à exister après l'âge de 65 ans | integratietegemoetkoming blijft bestaan na de leeftijd van 65 jaar |
| pour autant qu'il reste payable sans interruption ». | voor zover het zonder onderbreking betaalbaar blijft ». |
| B.1.2. L'article 8, § 1er, en cause, de cette même loi dispose : « § 1er. Les allocations visées à l'article 1er sont accordées sur demande. Le Roi détermine comment, par qui, à partir de quand et de quelle manière la demande est introduite, ainsi que la date de prise de cours de la décision. Chaque demande d'allocation de remplacement de revenus vaut comme demande d'allocation d'intégration et inversement. La demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement | B.1.2. Het in het geding zijnde artikel 8, § 1, van diezelfde wet bepaalt : « § 1. De tegemoetkomingen bedoeld in artikel 1 worden toegekend op aanvraag. De Koning bepaalt hoe, door wie, vanaf wanneer en op welke wijze de aanvraag wordt ingediend, alsook de ingangsdatum van de beslissing. Elke aanvraag tot een inkomensvervangende tegemoetkoming geldt als aanvraag tot een integratietegemoetkoming en omgekeerd. De aanvraag tot een integratietegemoetkoming of tot een inkomensvervangende tegemoetkoming ingediend door een persoon die op |
| de revenus introduite par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans | het ogenblik van de indiening van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar |
| au moment de l'introduction de la demande, est considérée comme une | heeft bereikt, wordt beschouwd als een aanvraag tot een tegemoetkoming |
| demande d'allocation pour l'aide aux personnes âgées. | voor hulp aan bejaarden. |
| Le Roi peut déterminer les cas dans lesquels une demande introduite en | De Koning kan bepalen in welke gevallen de aanvraag ingediend met het |
| vue d'obtenir une prestation sociale du régime de la sécurité sociale | oog op het verkrijgen van een sociale uitkering die onder een stelsel |
| ou de l'assistance sociale vaut comme demande d'obtention d'une | van sociale zekerheid of sociale bijstand valt, geldt als aanvraag tot |
| allocation visée à l'article 1er ». | het verkrijgen van een tegemoetkoming bedoeld in artikel 1 ». |
| B.2. La question préjudicielle interroge la Cour sur la compatibilité | B.2. Met de prejudiciële vraag wordt aan het Hof gevraagd of artikel |
| 8, § 1, van de wet van 27 februari 1987 bestaanbaar is met de | |
| avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen |
| combinaison avec ses articles 22, 23 et 191 ainsi qu'avec l'article 6 | met de artikelen 22, 23 en 191 ervan, alsook met artikel 6 van het |
| de la Convention européenne des droits de l'homme, de l'article 8, § 1er, | Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, in |
| zoverre enkel een aanvraag voor een integratietegemoetkoming of voor | |
| de la loi du 27 février 1987, en ce que seule une demande d'allocation | een inkomensvervangende tegemoetkoming die is ingediend door een |
| d'intégration ou d'allocation de remplacement de revenus introduite | persoon die op het ogenblik van de indiening van de aanvraag de |
| par une personne qui a atteint l'âge de 65 ans au moment de | leeftijd van 65 jaar heeft bereikt, automatisch of ambtshalve wordt |
| l'introduction de la demande est considérée automatiquement ou | beschouwd als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan |
| d'office comme une demande d'allocation pour l'aide aux personnes | bejaarden, terwijl dat niet het geval is wanneer een |
| âgées, alors que tel n'est pas le cas lorsqu'une allocation | integratietegemoetkoming of een inkomensvervangende tegemoetkoming |
| d'intégration ou une allocation de remplacement de revenus est | wordt gevraagd door een persoon die op het ogenblik van de aanvraag de |
| demandée par une personne qui, au moment de l'introduction de la | |
| demande, n'a pas encore atteint l'âge de 65 ans mais atteindra cet âge | leeftijd van 65 jaar nog niet heeft bereikt, maar die leeftijd wel |
| durant la procédure devant les juridictions du travail au cours de | bereikt tijdens de procedure voor de arbeidsgerechten waarbij over |
| laquelle il sera statué sur sa demande. | zijn aanvraag wordt beslist. |
| B.3.1. Les allocations qui peuvent être accordées aux personnes | B.3.1. De tegemoetkomingen die op grond van de wet van 27 februari |
| handicapées sur la base de la loi du 27 février 1987 ont comme | 1987 kunnen worden toegekend aan personen met een handicap hebben als |
| caractéristique commune qu'elles ne peuvent être obtenues qu'après | gemeenschappelijk kenmerk dat ze enkel kunnen worden verkregen nadat |
| qu'une demande à cette fin a été formulée. La date de l'introduction | daartoe een aanvraag werd gedaan. De datum van de indiening van de |
| de la demande est déterminante pour le type d'allocation qui peut être | aanvraag is bepalend voor de soort tegemoetkoming die kan worden |
| accordé et également pour l'ouverture du droit à l'allocation, puisque | toegekend en tevens voor het ontstaan van het recht op de |
| ce droit prend effet au plus tôt à partir du premier jour du mois qui | tegemoetkoming, aangezien dat recht ten vroegste ingaat op de eerste |
| suit celui au cours duquel la demande a été introduite. | dag van de maand die de indiening van de aanvraag volgt. |
| B.3.2. Sur la base de l'article 2 de la loi du 27 février 1987, une | B.3.2. Op grond van artikel 2 van de wet van 27 februari 1987, kan een |
| personne qui, au moment de la demande, a déjà atteint l'âge de 65 ans | persoon die op het ogenblik van de aanvraag de leeftijd van 65 jaar |
| et ne bénéficie pas d'une allocation de remplacement de revenus ou | reeds heeft bereikt en geen inkomensvervangende tegemoetkoming of een |
| d'une allocation d'intégration ne peut prétendre qu'à une allocation | integratietegemoetkoming geniet, geen aanspraak maken op een |
| pour l'aide aux personnes âgées et non à une allocation de | dergelijke uitkering, doch enkel op een tegemoetkoming voor hulp aan |
| remplacement de revenus ou à une allocation d'intégration. Lorsque | bejaarden. Wanneer de betrokkene per vergissing een aanvraag indient |
| l'intéressé sollicite par erreur l'une de ces deux dernières | voor een van de twee eerstgenoemde tegemoetkomingen, wordt zijn |
| allocations, sa demande est automatiquement considérée comme une | aanvraag automatisch beschouwd als een aanvraag tot het verkrijgen van |
| demande d'obtention d'une allocation d'aide aux personnes âgées, sans | een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, zonder dat hij een nieuwe |
| qu'il doive introduire une nouvelle demande (article 8, § 1er). | aanvraag moet indienen (artikel 8, § 1). |
| B.3.3. Il ressort des travaux préparatoires de la loi-programme (I) du | B.3.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de programmawet (I) van |
| 24 décembre 2002, dont l'article 122 a remplacé l'article 8 de la loi | 24 december 2002, waarvan artikel 122 artikel 8 van de wet van 27 |
| du 27 février 1987, que le législateur a voulu simplifier les rapports | februari 1987 heeft vervangen, blijkt dat de wetgever de betrekkingen |
| du citoyen avec l'administration (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, DOC | tussen de burger en de administratie heeft willen vereenvoudigen |
| 50-2124/001 et 50-2125/001, p. 95). Il a par ailleurs voulu que « la | (Parl. St., Kamer, 2002-2003, DOC 50-2124/001 en 50-2125/001, p. 95). |
| date de la demande constitue le critère permettant à une personne âgée | Hij heeft daarenboven gewild dat « het criterium om als persoon ouder |
| de plus de 21 ans de bénéficier d'une allocation de remplacement de | dan 21 jaar een inkomensvervangende tegemoetkoming of een |
| integratietegemoetkoming te kunnen ontvangen dan wel een | |
| revenus, d'une allocation d'intégration ou d'une allocation pour | tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, de datum van de aanvraag is » |
| l'aide aux personnes âgées » (ibid., p. 89). | (ibid., p. 89). |
| B.4. Au regard de l'objectif de simplification des relations entre le | B.4. In het licht van de door de wetgever nagestreefde doelstelling om |
| citoyen et l'administration que le législateur poursuit, la mesure qui | de betrekkingen tussen de burger en de administratie te vereenvoudigen |
| oblige l'administration à considérer comme une demande d'allocation | is het een pertinente maatregel dat een aanvraag die op verkeerde |
| pour l'aide aux personnes âgées une demande qui a été introduite sur | wettelijke gronden werd ingediend en in beginsel onontvankelijk is, |
| des bases légales erronées, et qui est en principe irrecevable, | door de administratie automatisch moet worden beschouwd als een |
| constitue une mesure adéquate. En effet, le citoyen est ainsi dispensé | aanvraag tot een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Aldus wordt |
| de devoir introduire une nouvelle demande. | de burger immers de indiening van een nieuwe aanvraag bespaard. |
| B.5. Il ressort de la décision de renvoi et des pièces déposées devant | B.5. Uit de verwijzingsbeslissing en uit de bij het Hof ingediende |
| la Cour que, dans l'affaire dont le juge a quo est saisi, la personne | stukken blijkt dat in de zaak voor de verwijzende rechter, de persoon |
| qui prétend à une allocation aux personnes handicapées a fait une | die aanspraak maakt op een uitkering voor gehandicapten, een eerste |
| demande d'allocation d'intégration ou d'allocation de remplacement de | |
| revenus une première fois à l'âge de 63 ans et une seconde fois à | maal op de leeftijd van 63 jaar en een tweede keer op de leeftijd van |
| l'âge de 64 ans. Cette allocation ne lui a pas été accordée parce | 64 jaar, een aanvraag voor een integratietegemoetkoming of een |
| qu'elle ne satisfaisait pas aux conditions posées par la loi. Elle a | inkomensvervangende tegemoetkoming heeft ingediend. Die tegemoetkoming |
| entamé une procédure à l'encontre de ce refus devant le tribunal du | werd haar niet toegekend omdat zij niet voldeed aan de door de wet |
| gestelde vereisten. Tegen die weigering heeft zij een procedure | |
| travail, lequel a décidé - après que l'intéressée avait atteint | ingeleid bij de arbeidsrechtbank, die - nadat de betrokkene inmiddels |
| entre-temps l'âge de 65 ans - qu'elle avait effectivement droit, à une | de leeftijd van 65 jaar had bereikt - besliste dat ze wel recht had op |
| de gevraagde tegemoetkoming vanaf een datum na het bereiken van de | |
| date postérieure à ses 65 ans, à l'allocation demandée. | leeftijd van 65 jaar. Nadat de administratie tegen deze beslissing |
| L'administration ayant introduit un recours contre cette décision | hoger beroep had aangetekend bij het Arbeidshof, heeft de betrokkene |
| devant la Cour du travail, l'intéressée a demandé à celle-ci, au cours | dat Hof in de loop van de procedure verzocht om haar een |
| de la procédure, de lui accorder une allocation d'aide aux personnes | tegemoetkoming voor bejaarden toe te kennen. Het Arbeidshof heeft die |
| âgées. La Cour du travail a considéré cette demande comme une | aanvraag beschouwd als een wijziging van de oorspronkelijke vordering |
| modification de la demande initiale et l'a déclarée recevable sur la | en heeft deze ontvankelijk verklaard op grond van de artikelen 807 en |
| base des articles 807 et 1042 du Code judiciaire. B.6. Il ressort de ce qui précède que la question qui se pose devant le juge a quo n'est pas celle de savoir s'il doit pouvoir considérer, automatiquement ou d'office, une demande d'allocation de remplacement de revenus ou d'intégration comme une demande d'allocation pour l'aide aux personnes âgées, sans que l'intéressée l'ait introduite, puisque l'intéressée a émis expressément elle-même une demande en ce sens que le juge a quo a considérée comme recevable. B.7. La réponse à la question préjudicielle ne saurait donc être utile à la solution du litige devant le juge a quo. Par ces motifs, la Cour | 1042 van het Gerechtelijk Wetboek. B.6. Uit het bovenstaande blijkt dat zich voor de verwijzende rechter niet de vraag stelt of de rechter een aanvraag voor een inkomensvervangende tegemoetkoming of voor een integratietegemoetkoming automatisch of ambtshalve zou moeten kunnen beschouwen als een aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, zonder dat de betrokkene dit heeft gevraagd, aangezien de betrokkene zelf uitdrukkelijk een aanvraag daartoe heeft ingediend, die door de verwijzende rechter ontvankelijk werd bevonden. B.7. Het antwoord op de prejudiciële vraag kan bijgevolg niet dienstig zijn voor de oplossing van het geschil voor de verwijzende rechter. Om die redenen, het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. | De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord. |
| Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
| la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 6 mars 2014. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 6 maart 2014. |
| Le greffier, | De griffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| Le président, | De voorzitter, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |