Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 32/2014 du 27 février 2014 Numéro du rôle : 5604 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4.8.16, § 1 er , alinéa 1 er , 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire, avant s La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De Groo(...)"
Extrait de l'arrêt n° 32/2014 du 27 février 2014 Numéro du rôle : 5604 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4.8.16, § 1 er , alinéa 1 er , 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire, avant s La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De Groo(...) Uittreksel uit arrest nr. 32/2014 van 27 februari 2014 Rolnummer : 5604 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, vóór de vervanging ervan bij artikel 5 va Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters E. (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 32/2014 du 27 février 2014 Uittreksel uit arrest nr. 32/2014 van 27 februari 2014
Numéro du rôle : 5604 Rolnummer : 5604
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 4.8.16, § 1er, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 4.8.16, § 1,
alinéa 1er, 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire, avant eerste lid, 6°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, vóór de
son remplacement par l'article 5 du décret de la Région flamande du 6 vervanging ervan bij artikel 5 van het decreet van het Vlaamse Gewest
juillet 2012, posée par le Conseil pour les contestations des autorisations. van 6 juli 2012, gesteld door de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters
Groot, J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey et F. Daoût, et, conformément E. De Groot, J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey en F. Daoût, en,
à l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989
constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan
greffier F. Meersschaut, présidée par le président émérite M. Bossuyt, door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 5 février 2013 en cause du collège des bourgmestre et Bij arrest van 5 februari 2013 in zake het college van burgemeester en
échevins de la ville de Bruges contre le fonctionnaire urbaniste schepenen van de stad Brugge tegen de gewestelijke stedenbouwkundige
régional du « Département de l'Aménagement du Territoire, de la ambtenaar van het « Departement Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en
Politique du Logement et du Patrimoine immobilier », section de Onroerend Erfgoed », afdeling West-Vlaanderen, met als tussenkomende
Flandre occidentale, avec comme parties intervenantes la SA «
Electrabel », la SA « Aspiravi », la SA « Electrawinds Plus », la SA « partijen de nv « Electrabel », de nv « Aspiravi », de nv «
Pathoeke Plus » et la SA « Ardesa », dont l'expédition est parvenue au Electrawinds Plus », de nv « Pathoeke Plus » en de nv « Ardesa »,
greffe de la Cour le 4 mars 2013, le Conseil pour les contestations waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 4 maart
des autorisations a posé la question préjudicielle suivante : 2013, heeft de Raad voor Vergunningsbetwistingen de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du Code flamand de « Schendt artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6° VCRO in de versie vóór
l'aménagement du territoire, dans la version antérieure à sa
modification par le décret du 6 juillet 2012 modifiant diverses de wijziging ervan bij het decreet van 6 juli 2012 houdende wijziging
dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, en ce qui van diverse bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, wat
concerne le Conseil pour les contestations des autorisations,
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il permet de Raad voor Vergunningsbetwistingen betreft, de artikelen 10 en 11
aux instances consultatives relevant d'un département flamand ou d'une
agence flamande d'introduire, par l'intermédiaire du fonctionnaire van de Grondwet, voor zover het toelaat dat de adviserende instanties
dirigeant concerné ou, en son absence, par l'intermédiaire de son behorende tot een Vlaams departement of Vlaams agentschap via de
mandataire, une demande de suspension et/ou un recours en annulation betrokken leidend ambtenaar of bij diens afwezigheid diens
devant le Conseil pour les contestations des autorisations, alors que gemachtigde, een vordering tot schorsing en/of vernietiging kunnen
cette disposition ne prévoit pas de droit de recours en faveur du indienen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, terwijl die
Collège des bourgmestre et échevins, lequel est désigné, conformément bepaling niet in een vorderingsrecht voorziet voor het College van
à l'article 4.7.26, § 4, 2°, du Code flamand de l'aménagement du burgemeester en schepenen dat overeenkomstig artikel 4.7.26, § 4, 2°
territoire, comme organe consultatif dans le cadre de la procédure VCRO wordt aangeduid als adviserend orgaan binnen de bijzondere
particulière et a, en cette qualité, rendu lui aussi un avis ? ». procedure en in die hoedanigheid ook advies heeft verleend ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
La disposition en cause De in het geding zijnde bepaling
B.1.1. L'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du Code flamand de B.1.1. Artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6°, van de Vlaamse Codex
l'aménagement du territoire disposait, avant son remplacement par Ruimtelijke Ordening (hierna : VCRO) bepaalde, vóór het werd vervangen
l'article 4 du décret de la Région flamande du 18 novembre 2011 bij artikel 4 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 18 november
modifiant le décret du 28 juin 1985 relatif à l'autorisation 2011 tot wijziging van het decreet van 28 juni 1985 betreffende de
écologique et le Code flamand de l'aménagement du territoire en ce qui milieuvergunning en van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening inzake
concerne les possibilités de recours : de beroepsmogelijkheden :
« § 1er. Les recours auprès du Conseil peuvent être introduits par les « § 1. De beroepen bij de Raad kunnen door volgende belanghebbenden
parties intéressées suivantes : worden ingesteld :
[...] [...]
6° les services consultatifs concernés par le dossier et désignés en 6° de bij het dossier betrokken adviserende instanties aangewezen
vertu de l'article 4.7.16, § 1er, premier alinéa, respectivement krachtens artikel 4.7.16, § 1, eerste lid, respectievelijk artikel
l'article 4.7.26, § 4, 2°, à condition qu'ils aient émis leur avis en 4.7.26, § 4, 2°, op voorwaarde dat zij tijdig advies hebben verstrekt
temps voulu ou que leur avis n'ait, à tort, pas été sollicité ». of ten onrechte niet om advies werden verzocht ».
B.1.2. L'article 4 précité du décret du 18 novembre 2011 dispose : B.1.2. Het voormelde artikel 4 van het decreet van 18 november 2011 bepaalt :
« Dans l'article 4.8.16, § 1er, du Code flamand de l'aménagement du « In artikel 4.8.16, § 1, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening
territoire sont apportées les modifications suivantes : worden de volgende wijzigingen aangebracht :
les points 5° et 6° sont remplacés par les dispositions suivantes : punt 5° en 6° worden vervangen door wat volgt :
' [...] [...]
6° le fonctionnaire dirigeant ou, en son absence, son mandataire, du ' 6° de leidend ambtenaar of bij afwezigheid diens gemachtigde van het
département ou de l'agence dont relève l'instance consultative, departement of agentschap, waartoe de adviserende instantie behoort,
désignée en vertu de l'article 4.7.16, § 1er, alinéa premier, aangewezen krachtens artikel 4.7.16, § 1, eerste lid, respectievelijk
respectivement l'article 4.7.26, § 4, 2°, à condition que l'instance artikel 4.7.26, § 4, 2°, op voorwaarde dat die instantie tijdig advies
ait émis son avis en temps voulu ou que son avis n'ait, à tort, pas été sollicité. ' ». heeft verstrekt of ten onrechte niet om advies werd verzocht. ' ».
B.1.3. A partir de l'entrée en vigueur de cette disposition, le 29 B.1.3. Vanaf de inwerkingtreding van die bepaling op 29 december 2011
décembre 2011, et jusqu'à son remplacement par l'article 5 du décret en tot de vervanging ervan bij artikel 5 van het decreet van het
de la Région flamande du 6 juillet 2012 « modifiant diverses Vlaamse Gewest van 6 juli 2012 « houdende wijziging van diverse
dispositions du Code flamand de l'Aménagement du Territoire, en ce qui bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, wat de Raad voor
concerne le Conseil pour les Contestations des Autorisations »,
l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du Code flamand de Vergunningsbetwistingen betreft », bepaalde artikel 4.8.16, § 1,
l'aménagement du territoire disposait par conséquent : eerste lid, 6°, van de VCRO derhalve :
« § 1er. Les recours auprès du Conseil peuvent être introduits par les « § 1. De beroepen bij de Raad kunnen door volgende belanghebbenden
parties intéressées suivantes : worden ingesteld :
[...] [...]
6° le fonctionnaire dirigeant ou, en son absence, son mandataire, du 6° de leidend ambtenaar of bij afwezigheid diens gemachtigde van het
département ou de l'agence dont relève l'instance consultative, departement of agentschap, waartoe de adviserende instantie behoort,
désignée en vertu de l'article 4.7.16, § 1er, alinéa premier, aangewezen krachtens artikel 4.7.16, § 1, eerste lid, respectievelijk
respectivement l'article 4.7.26, § 4, 2°, à condition que l'instance artikel 4.7.26, § 4, 2°, op voorwaarde dat die instantie tijdig advies
ait émis son avis en temps voulu ou que son avis n'ait, à tort, pas heeft verstrekt of ten onrechte niet om advies werd verzocht ».
été sollicité ».
Le contenu de cette disposition a été reproduit dans l'article 4.8.11, De inhoud van die bepaling werd overgenomen in artikel 4.8.11, eerste
alinéa 1er, 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire, tel lid, 6°, van de VCRO, zoals vervangen bij het voormelde artikel 5 van
qu'il a été remplacé par l'article 5 précité du décret du 6 juillet 2012. het decreet van 6 juli 2012.
B.1.4. Les articles 4.7.16, § 1er, alinéa 1er, et 4.7.26, § 4, 2°, du B.1.4. De artikelen 4.7.16, § 1, eerste lid, en 4.7.26, § 4, 2°, van
Code flamand de l'aménagement du territoire, auxquels l'article
4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du même Code faisait référence, de VCRO, waarnaar artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6°, van de VCRO
disposent : verwees, bepalen :
« Art. 4.7.16. § 1er. Le Gouvernement flamand désigne les instances « Art. 4.7.16. § 1. De Vlaamse Regering wijst de instanties aan die
qui émettront un avis sur les demandes d'autorisation ». over een vergunningsaanvraag advies verlenen ».
« Art. 4.7.26. « Art. 4.7.26.
[...] [...]
§ 4. Par rapport aux demandes d'autorisation recevables, la procédure § 4. Ten aanzien van ontvankelijke vergunningsaanvragen wordt verder
suivie se déroule conformément aux modalités suivantes : gehandeld overeenkomstig de hiernavolgende regelen :
[...] [...]
2° l'autorité administrative accordant les permis ou son représentant 2° het vergunningverlenende bestuursorgaan of zijn gemachtigde wint
autorisé recueille l'avis préalable des instances désignées par le het voorafgaand advies in van de door de Vlaamse Regering aangewezen
Gouvernement flamand et du Collège des bourgmestre et échevins, en instanties en van het college van burgemeester en schepenen, rekening
tenant compte des règlements suivants : houdend met volgende regelingen :
a) si la demande d'autorisation ne fait pas l'objet d'une enquête publique, tous les avis doivent être émis dans un délai de trente jours, à compter du jour suivant la date de réception de la demande d'avis, étant entendu que la condition d'avis peut être ignorée lorsque les avis n'ont pas été émis en temps voulu, b) si la demande d'autorisation fait l'objet d'une enquête publique : 1) le délai de consultation au titre des instances désignées par le Gouvernement flamand coïncide avec l'enquête publique, étant entendu que la condition d'avis peut être ignorée lorsque les avis n'ont pas été émis en temps voulu; 2) le Collège des bourgmestre et échevins transmet le procès-verbal de l'enquête publique, les objections et remarques groupées, ainsi que son propre avis à l'autorité administrative accordant les permis, dans un délai de rigueur de trente jours, à compter du jour suivant la date de clôture de l'enquête publique; a) indien de vergunningsaanvraag niet onderworpen is aan een openbaar onderzoek, worden alle adviezen uitgebracht binnen een termijn van dertig dagen, ingaand de dag na deze van de ontvangst van de adviesvraag, met dien verstande dat aan de adviesvereiste voorbij kan worden gegaan indien de adviezen niet tijdig worden uitgebracht, b) indien de vergunningsaanvraag onderworpen is aan een openbaar onderzoek : 1) valt de adviseringstermijn in hoofde van de door de Vlaamse Regering aangewezen instanties samen met de duur van het openbaar onderzoek, met dien verstande dat aan de adviesvereiste voorbij kan worden gegaan indien de adviezen niet tijdig worden uitgebracht; 2) bezorgt het college van burgemeester en schepenen het proces-verbaal van het openbaar onderzoek, de gebundelde bezwaren en opmerkingen en zijn eigen advies aan het vergunningverlenende bestuursorgaan binnen een ordetermijn van dertig dagen, die ingaat de dag na deze waarop het openbaar onderzoek werd afgesloten;
c) si la demande d'autorisation émane du collège des bourgmestre et c) zo de vergunningsaanvraag van het college van burgemeester en
échevins, le collège n'émet pas d'avis; ». schepenen uitgaat, brengt het college geen advies uit; ».
B.2. En vertu de l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du Code B.2. Luidens artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6°, van de VCRO, vóór
flamand de l'aménagement du territoire, avant son remplacement par
l'article 4 du décret du 18 novembre 2011, le collège des bourgmestre het werd vervangen bij artikel 4 van het decreet van 18 november 2011,
et échevins pouvait introduire, en tant qu'instance consultative kon het college van burgemeester en schepenen als een bij het dossier
concernée par le dossier désignée en vertu de l'article 4.7.26, § 4, betrokken adviserende instantie aangewezen krachtens artikel 4.7.26, §
2°, du même Code, un recours devant le Conseil pour les contestations 4, 2°, van de VCRO, een beroep instellen bij de Raad voor
des autorisations. Selon l'interprétation de la juridiction a quo, Vergunningsbetwistingen. Sinds de inwerkingtreding van het voormelde
depuis l'entrée en vigueur de l'article 4 précité du décret du 18 artikel 4 van het decreet van 18 november 2011, dat artikel 4.8.16, §
novembre 2011, qui a remplacé l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, 1, eerste lid, 6°, van de VCRO verving, kan het college van
dudit Code, le collège des bourgmestre et échevins n'a plus cette burgemeester en schepenen, in de interpretatie van het verwijzende
possibilité. rechtscollege, dat niet langer.
Quant au fond Ten gronde
B.3. La question préjudicielle concerne la compatibilité de la B.3. De prejudiciële vraag betreft de bestaanbaarheid van de in het
disposition en cause avec les articles 10 et 11 de la Constitution. La geding zijnde bepaling met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Het
Cour est interrogée sur la différence de traitement qui existerait
entre deux catégories d'instances consultatives, désignées dans Hof wordt ondervraagd over het verschil in behandeling dat zou bestaan
l'article 4.7.26, § 4, 2°, du Code flamand de l'aménagement du tussen twee categorieën van in artikel 4.7.26, § 4, 2°, van de VCRO
territoire : d'une part, les instances désignées par le Gouvernement aangewezen adviserende instanties : enerzijds, de door de Vlaamse
flamand qui relèvent d'un département flamand ou d'une agence Regering aangewezen instanties die tot een Vlaams departement of
flamande, lesquelles peuvent introduire un recours, en vertu de cette Vlaams agentschap behoren, die op grond van de in het geding zijnde
disposition, devant le Conseil pour les contestations des bepaling een beroep kunnen instellen bij de Raad voor
autorisations, et, d'autre part, le collège des bourgmestre et Vergunningsbetwistingen en, anderzijds, het college van burgemeester
échevins, qui n'a pas cette possibilité. en schepenen, die dat niet kan.
B.4.1. Selon les parties intervenantes devant la juridiction a quo, B.4.1. Volgens de tussenkomende partijen voor het verwijzende
les deux catégories précitées ne sont pas comparables, eu égard aux rechtscollege zijn de twee voormelde categorieën niet vergelijkbaar,
régimes distincts concernant la compétence consultative dans la gelet op de onderscheiden regeling van de adviesbevoegdheid in de
procédure particulière prévue à l'article 4.7.26 du Code flamand de bijzondere procedure bepaald in artikel 4.7.26 van de VCRO en de
l'aménagement du territoire et la possibilité pour la commune mogelijkheid voor de gemeente om, wanneer het college van burgemeester
d'introduire un recours en tant que personne morale de droit public en schepenen een negatief advies heeft uitgebracht over een
intéressée, lorsque le collège des bourgmestre et échevins a rendu un
avis négatif sur une demande de permis, dans le cadre de la procédure bouwaanvraag in de bijzondere procedure, als belanghebbende publieke
particulière. rechtspersoon een beroep in te stellen.
B.4.2. Il découle de l'article 4.7.26, § 4, 2°, du Code flamand de B.4.2. Uit artikel 4.7.26, § 4, 2°, van de VCRO vloeit voort dat in de
l'aménagement du territoire que, dans le cadre de la procédure bijzondere procedure zowel de door de Vlaamse Regering aangewezen
particulière, tant les instances désignées par le Gouvernement flamand instanties als het college van burgemeester en schepenen advies dienen
que le collège des bourgmestre et échevins rendent un avis sur les
demandes de permis recevables. Puisque les deux catégories sont des te verlenen over ontvankelijke vergunningsaanvragen. Vermits beide
instances consultatives désignées à l'article 4.7.26, § 4, 2°, il categorieën in artikel 4.7.26, § 4, 2°, aangewezen adviserende
s'agit, par rapport à la disposition en cause, de catégories instanties zijn, gaat het ten aanzien van de in het geding zijnde
bepaling om vergelijkbare categorieën. Het feit dat de wijze waarop ze
comparables. Le fait que la manière dont elles rendent cet avis dat advies dienen te verlenen, verschillend is, doet daaraan geen
diffère n'y change rien. afbreuk.
B.5.1. Dans l'exposé des motifs du projet de décret ayant conduit au B.5.1. In de memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet dat
décret du 18 novembre 2011, la compétence du fonctionnaire dirigeant tot het decreet van 18 november 2011 heeft geleid, werd de bevoegdheid
d'introduire un recours devant le Conseil pour les contestations des van een leidend ambtenaar om beroep in te stellen bij de Raad voor
autorisations est justifiée comme suit : Vergunningsbetwistingen, als volgt verantwoord :
« La compétence des instances publiques d'exercer un recours contre « De bevoegdheid in hoofde van overheidsinstanties om beroep in te
des décisions d'une autorité politique a été confiée au fonctionnaire dirigeant de l'instance (le plus souvent une agence) plutôt qu'à un fonctionnaire désigné (' délégué '). L'objectif est qu'avant d'introduire un recours, un responsable d'un niveau suffisamment élevé procède toujours à une évaluation globale, telle que l'a également faite l'autorité politique ayant pris la décision. Lors de cette évaluation, seront examinés non seulement les intérêts propres à un secteur mais également l'opportunité d'intenter le recours, compte tenu du fait que le recours interrompra ou, du moins, freinera les actes ou travaux envisagés pendant un certain temps. Le fonctionnaire dirigeant conserve bien sûr la possibilité de déléguer sa compétence, en cas d'absence ou d'empêchement. Les modifications concernant la compétence d'intenter un recours sont limitées au recours introduits contre des permis d'environnement et des permis d'urbanisme, délivrés par le collège des bourgmestre et stellen tegen beslissingen van een politieke overheid, wordt toegewezen aan de leidend ambtenaar van dat orgaan (veelal een agentschap) in plaats van aan een toegewezen (' gedelegeerde ') ambtenaar. Bedoeling is dat een verantwoordelijke op een voldoende hoog niveau, vooraleer beroep in te stellen, steeds een integrale afweging maakt zoals ook de politieke overheid die de beslissing heeft genomen, dat heeft gedaan. Bij de afweging worden niet enkel de eigen sectorale belangen nagekeken, maar wordt ook het belang van het beroep geëvalueerd tegenover het, door het beroep, voor geruime tijd blokkeren, minstens bezwaren van de voorgenomen handelingen of werken. Uiteraard behoudt de leidend ambtenaar wel de mogelijkheid om zijn bevoegdheid, in geval van afwezigheid of verhindering, te delegeren. Wijzigingen inzake de bevoegdheid om hoger beroep aan te tekenen worden beperkt tot beroepen ingesteld tegen milieuvergunningen en stedenbouwkundige vergunningen, afgegeven door het college van
échevins ou par la députation » (Doc. parl., Parlement flamand, burgemeester en schepenen of de deputatie » (Parl. St., Vlaams
2010-2011, n° 1250/1, p. 3). Parlement, 2010-2011, nr. 1250/1, p. 3).
B.5.2. A propos de la disposition qui est devenue l'article 4 de ce B.5.2. In verband met wat artikel 4 van dat decreet is geworden, werd
décret, les travaux préparatoires ajoutent ce qui suit : daaraan het volgende toegevoegd :
« Le présent article traite des recours, en matière de permis d'urbanisme et de permis de lotir, devant le Conseil pour les contestations des autorisations contre des décisions prises par la députation (procédure régulière) ou par le Gouvernement flamand, le fonctionnaire délégué ou le fonctionnaire urbaniste régional (procédure particulière). Plutôt qu'au fonctionnaire urbaniste régional, c'est au fonctionnaire dirigeant du département que la compétence d'interjeter appel est confiée. Il est précisé, en ce qui concerne les instances consultatives, que le pouvoir de décision revient au fonctionnaire dirigeant. Le tableau qui s'applique à ce ' déplacement ' de la compétence d'introduire un recours contre des décisions en matière de permis d'urbanisme et de permis de lotir prises par le collège des « Dit artikel behandelt de beroepen inzake stedenbouwkundige vergunningen en verkavelingsvergunningen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tegen beslissingen getroffen door de deputatie (reguliere procedure) of de Vlaamse Regering, de gedelegeerd of gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar (bijzondere procedure). In plaats van de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar wordt de bevoegdheid om beroep aan te tekenen toegewezen aan de leidend ambtenaar van het departement. Ook voor wat betreft de adviserende instanties wordt verduidelijkt dat de beslissingsbevoegdheid toekomt aan de leidend ambtenaar. De tabel die geldt voor de ' verschuiving ' van de bevoegdheid om beroep in te stellen tegen beslissingen inzake stedenbouwkundige vergunningen en verkavelingsvergunningen genomen door het college van
bourgmestre et échevins (article 3) s'applique tout autant aux recours burgemeester en schepenen (artikel 3) geldt eveneens voor beroepen
en matière de permis d'urbanisme et de permis de lotir portés devant inzake stedenbouwkundige vergunningen en verkavelingsvergunningen bij
le Conseil pour les contestations des autorisations. de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
Il n'est pas souhaitable que le fonctionnaire dirigeant délègue encore Het is ongewenst dat de leidend ambtenaar deze beroepsmogelijkheid
cette faculté de recours. En cas d'absence (vacances ou maladie par verder zou delegeren. Bij afwezigheid (vakantie of ziekte
exemple), le fonctionnaire chargé de remplacer le fonctionnaire bijvoorbeeld) is de ambtenaar die belast is met de vervanging van de
dirigeant est toutefois compétent pour introduire le recours. leidend ambtenaar uiteraard wel bevoegd om beroep in te stellen.
Lorsqu'il prend la décision d'introduire ou non le recours, visée au Bij de beslissing tot het al dan niet instellen van het beroep,
premier alinéa, 5° et 6°, le fonctionnaire dirigeant peut mettre en bedoeld in het eerste lid, 5° en 6°, kan de leidend ambtenaar een
balance les intérêts de sa propre entité par rapport à ceux d'autres afweging maken van de belangen van de eigen entiteit tegenover die van
entités et par rapport à l'intérêt social de ce qui est demandé » andere entiteiten en het maatschappelijk belang van het aangevraagde »
(ibid., p. 7). (ibid., p. 7).
B.5.3. Au cours des débats au sein de la commission compétente du B.5.3. Tijdens de bespreking in de bevoegde commissie van het Vlaams
Parlement flamand, le ministre des Finances, du Budget, du Travail, de Parlement, verwees de minister van Financiën, Begroting, Werk,
l'Aménagement du territoire et du Sport a fait référence au « projet Ruimtelijke Ordening en Sport naar « het ontwerp van decreet tot
de décret modifiant le Code flamand de l'aménagement du territoire et wijziging van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en van het decreet
du décret du 10 mars 2006 portant création d'un ' strategische van 10 maart 2006 houdende de oprichting van de strategische
adviesraad Ruimtelijke Ordening - Onroerend Erfgoed ' (conseil d'avis adviesraad Ruimtelijke Ordening - Onroerend Erfgoed, wat betreft de
stratégique pour l'aménagement du territoire - Patrimoine immobilier), adviesorganen (Parl. St. Vl. Parl., 2010-11, nr. 1186/1), dat
en ce qui concerne les organes consultatifs (Doc. parl., Parlement gelijktijdig door de commissie wordt behandeld » en verklaarde hij dat
flamand, 2010-2011, n° 1186/1), qui est traité simultanément par la
commission » et il a déclaré que « les deux modifications cadrent avec « beide wijzigingen kaderen in het versnellen van
l'accélération des projets d'investissements et constituent une mise investeringsprojecten en [...] uitvoering [geven] aan de aanbevelingen
en oeuvre des recommandations faites à ce sujet » (Doc. parl., die in dat verband werden gedaan » (Parl. St., Vlaams Parlement,
Parlement flamand, 2010-2011, n° 1250/4, p. 4). Il ajoutait : 2010-2011, nr. 1250/4, p. 4). Hij voegde hieraan toe :
« Ce projet de décret concerne la compétence des instances publiques « Dit ontwerp van decreet heeft betrekking op de bevoegdheid in hoofde
d'introduire un recours contre des décisions d'une autorité politique, van overheidsinstanties om beroep in te stellen tegen beslissingen van
à savoir des décisions d'un collège des bourgmestre et échevins ou de een politieke overheid, met name beslissingen van een schepencollege
la députation. of van de deputatie.
Le projet de décret confie cette compétence au fonctionnaire dirigeant Deze bevoegdheid wordt in het ontwerp van decreet toegewezen aan de
plutôt qu'à un fonctionnaire désigné (délégué). Cette modification a leidend ambtenaar in plaats van aan een toegewezen (gedelegeerde)
été proposée dans le cadre de la simplification des procédures et de ambtenaar. Deze wijziging werd voorgesteld in het kader van de
vereenvoudiging van procedures en versnelling van
l'accélération des projets d'investissement. La mesure peut être investeringsprojecten. De maatregel kan op korte termijn worden
réalisée à court terme et avoir un effet rapide. Sans nécessiter une gerealiseerd en snel effect hebben. Zonder een ingrijpende
réorganisation radicale de l'administration, la faculté de recours est administratieve reorganisatie wordt de beroepsmogelijkheid op een
hissée à un niveau plus élevé. hoger niveau getild.
Le but de ceci est qu'avant l'introduction d'un recours, un De bedoeling hiervan is dat - vooraleer een beroep wordt ingesteld -
responsable de niveau suffisamment élevé procède toujours à une een verantwoordelijke op een voldoende hoog niveau steeds een
évaluation globale du dossier, telle que l'a également faite integrale afweging maakt, zoals ook de politieke overheid die de
l'autorité politique qui a pris la décision » (ibid.). beslissing heeft genomen dat heeft gedaan » (ibid.).
B.5.4. Les membres de la commission compétente du Parlement flamand ont souligné, d'une part, que le fonctionnaire dirigeant doit procéder à une évaluation globale de l'opportunité du recours et, d'autre part, qu'une uniformisation était nécessaire. C'est ainsi qu'un membre a déclaré : « [avoir] fait référence, à de multiples reprises dans le passé, au problème des recours et des différences entre les provinces. Le ministre franchit encore une étape aujourd'hui en déclarant que le fonctionnaire dirigeant doit procéder à une évaluation globale du dossier. Cette dernière n'est pas encore réellement obligatoire mais il est positif que le fonctionnaire dirigeant soit invité à mettre en balance l'opportunité d'introduire le recours par rapport à l'ensemble B.5.4. De leden van de bevoegde commissie van het Vlaams Parlement beklemtoonden, enerzijds, dat de leidend ambtenaar een integrale afweging dient te maken van het belang bij het beroep en, anderzijds, dat er nood was aan eenvormigheid. Zo verklaarde een lid « in het verleden herhaaldelijk [te hebben] gewezen op het probleem van de beroepen en de verschillen tussen de provincies. De minister gaat nu nog een stap verder door te stellen dat er een integrale afweging moet gebeuren door de leidend ambtenaar. Dit laatste is nog niet echt afdwingbaar, maar het is positief dat de leidend ambtenaar wordt gevraagd het belang van het beroep af te wegen tegenover de
du dossier » (ibid.). totaliteit van het dossier » (ibid.).
Il a aussi plaidé pour que « la capacité d'évaluer un dossier dans sa Dat lid pleitte ervoor dat « de integrale afweging ook wordt opgenomen
globalité figure dans les profils de fonction et dans l'évaluation des in de functieprofielen en de evaluatie van de leidend ambtenaren »
fonctionnaires dirigeants » puisque, selon lui, « l'évaluation vermits volgens hem « de integrale afweging [...] geen dode letter
intégrale du dossier ne peut rester lettre morte » (ibid., p. 5). [mag] blijven (ibid., p. 5).
Un autre membre ajoutait que : Een ander lid voegde daaraan toe dat
« Le fait que seul le fonctionnaire dirigeant puisse introduire un « het feit dat enkel de leidend ambtenaar een beroep kan indienen niet
recours pourra non seulement constituer un frein aux recours
irréfléchis mais également entraîner une plus grande uniformité. A alleen een rem kan zijn tegen onbezonnen beroepen, maar ook voor meer
l'heure actuelle, il y a des différences d'approche entre les services eenvormigheid kan zorgen. Nu blijken er verschillen tussen de
provinciaux extérieurs, par exemple en matière de permis pour des benadering van de provinciale buitendiensten, bijvoorbeeld inzake de
éoliennes. Une plus grande uniformité est nécessaire et la vergunning van windturbines. Er is nood aan meer uniformiteit en dat
modification proposée permet d'atteindre ce but » (ibid.). kan door de voorgestelde wijziging worden bereikt » (ibid.).
B.5.5. Au cours des débats en séance plénière, un membre a déclaré : B.5.5. Tijdens de bespreking in de plenaire vergadering, verklaarde een lid :
« M. le Président, cela revient à ce que seul le fonctionnaire « Voorzitter, het komt erop neer dat enkel nog de leidende ambtenaar
dirigeant ou son remplaçant - cette possibilité a été ajoutée par un of zijn vervanger - deze mogelijkheid werd bij amendement toegevoegd -
amendement - puisse encore interjeter appel. Un des objectifs est qu'à beroep kan aantekenen. Een van de bedoelingen is dat dit in de
l'avenir, l'intentement des recours soit plus uniforme que dans le toekomst meer geüniformiseerd gebeurt dan in het verleden en dat als
passé et que, lorsque l'administration introduit un recours, il n'y de administratie in beroep gaat, er geen verschil is in aanpak tussen
ait pas de différence d'approche entre, par exemple, les provinces ou bijvoorbeeld de provincies of tussen de verschillende diensten
entre les différents services. Lorsque l'on introduit un recours, il onderling. Als men in beroep gaat, moet men dat weloverwogen doen en
faut que ce soit une décision mûrement réfléchie et que cela se fasse op een heel uniforme manier » (Hand., Vlaams Parlement, 2011-2012, nr.
de manière uniforme » (Ann., Parlement flamand, 2011-2012, n° 8, 9 8, 9 november 2011, p. 63).
novembre 2011, p. 63).
Un autre membre défendait l'opinion suivante : Een ander lid was de volgende mening toegedaan :
« Il existe une sorte d'arbitraire qui dépasse les frontières « Het betreft een soort willekeur over de provinciegrenzen heen inzake
provinciales en matière d'exercice des recours. Nous nous réjouissons het aangaan van een beroep. We zijn dan ook bijzonder verheugd dat dit
dès lors particulièrement que ce projet de décret y remédie. Mieux ontwerp van decreet hieraan remedieert. Meer nog, we gaan zelfs een
encore, nous allons même plus loin, car le fonctionnaire concerné qui stap verder, want de betrokken ambtenaar die alsnog beroep indient,
introduit un recours devra procéder à une évaluation globale et devra zal een integrale afweging moeten maken en zal over de beleidsdomeinen
s'élever au-dessus des différents domaines de compétence pour heen moeten kijken of zijn beroep wel opweegt tegen de totaliteit van
apprécier si son recours prévaut sur l'ensemble du dossier. C'est déjà de inhoud van het dossier. Dat is al een eerste stap in de richting
une première étape dans la direction d'un avis flamand intégré. C'est van een geïntegreerd Vlaams advies. Dit is dus een hele stap vooruit »
donc un véritable progrès » (ibid.). (ibid.).
B.6. La différence de traitement entre les catégories mentionnées en B.6. Het verschil in behandeling tussen de in B.3 vermelde categorieën
B.3 repose sur un critère objectif, à savoir la nature des instances berust op een objectief criterium, namelijk de aard van de in artikel
consultatives désignées à l'article 4.7.26, § 4, 2°, du Code flamand 4.7.26, § 4, 2°, van de VCRO aangewezen adviserende instanties.
de l'aménagement du territoire. B.7. In zoverre de decreetgever beoogt de beslissingen om beroep in te
B.7. Dans la mesure où il vise à confier à un responsable d'un niveau stellen toe te vertrouwen aan een verantwoordelijke op een voldoende
suffisamment élevé les décisions d'introduire un recours, afin de hoog niveau, teneinde een integrale afweging van het belang van het
réaliser une mise en balance globale de l'opportunité du recours et beroep te bewerkstelligen en de uniformiteit te verzekeren van de
d'assurer l'uniformité des décisions d'introduire ou non un recours, beslissingen om al dan niet beroep in te stellen, streeft hij een
le législateur décrétal poursuit un objectif légitime. wettig doel na.
B.8. Le fait que, dans l'interprétation de la juridiction a quo, le B.8. Het feit dat, in de interpretatie van het verwijzende
collège des bourgmestre et échevins ne peut désormais plus introduire rechtscollege, het college van burgemeester en schepenen niet langer
de recours fondé sur la disposition en cause devant le Conseil pour op grond van de in het geding zijnde bepaling beroep kan instellen bij
les contestations des autorisations est pertinent par rapport à cet de Raad voor Vergunningsbetwistingen, is pertinent ten aanzien van dat
objectif. Au cours des travaux préparatoires, un membre a déclaré : doel. In de parlementaire voorbereiding verklaarde een lid :
« Nous avons choisi de permettre à l'avenir que le niveau flamand « We hebben ervoor gekozen om het in de toekomst mogelijk te maken dat
intente un recours contre une décision d'un autre niveau » (Ann., het Vlaamse niveau in beroep gaat tegen een beslissing van een ander
Parlement flamand, 2011-2012, n° 8, 9 novembre 2011, p. 64). niveau » (Hand., Vlaams Parlement, 2011-2012, nr. 8, 9 november 2011,
Cet objectif ne peut être atteint que lorsque le droit de recours du p. 64). Die doelstelling kan enkel worden bewerkstelligd wanneer het
collège des bourgmestre et échevins, en tant qu'instance consultative, beroepsrecht van het college van burgemeester en schepenen als
est exclu. Ce régime assure ainsi l'uniformité des décisions adviserende instantie wordt uitgesloten. Aldus wordt immers de
uniformiteit verzekerd van de beslissingen om al dan niet beroep in te
d'introduire ou non un recours au niveau de la Région flamande. stellen op het niveau van het Vlaamse Gewest.
B.9. La Cour doit encore examiner si la différence de traitement qui B.9. Het Hof dient nog na te gaan of het verschil in behandeling dat
en résulte ne produit pas d'effets disproportionnés par rapport au but hieruit voortvloeit, geen gevolgen heeft die onevenredig zijn ten
poursuivi. aanzien van het nagestreefde doel.
B.10.1. Avant d'être remplacé par l'article 5 du décret du 6 juillet B.10.1. Vóór het werd vervangen bij artikel 5 van het decreet van 6
2012, l'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 3°, du Code flamand de juli 2012, bepaalde artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 3°, van de VCRO :
l'aménagement du territoire disposait :
« § 1er. Les recours auprès du Conseil peuvent être introduits par les « § 1. De beroepen bij de Raad kunnen door volgende belanghebbenden
parties intéressées suivantes : worden ingesteld :
[...] [...]
3° chaque personne physique ou morale à qui la décision 3° elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die rechtstreekse of
d'autorisation, de validation ou d'enregistrement pourrait causer onrechtstreekse hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge de
directement ou indirectement des désagréments ou des inconvénients; ». vergunnings-, validerings- of registratiebeslissing; »
Le contenu de cette disposition a été reproduit à l'article 4.8.11, De inhoud van die bepaling wordt overgenomen in artikel 4.8.11, eerste
alinéa 1er, 3°, du Code flamand de l'aménagement du territoire, tel lid, 3°, van de VCRO, zoals vervangen bij het voormelde artikel 5 van
qu'il a été remplacé par l'article 5 précité du décret du 6 juillet 2012. het decreet van 6 juli 2012.
B.10.2. En vertu de la disposition précitée, la commune peut introduire un recours devant le Conseil pour les contestations des autorisations lorsqu'elle pourrait subir directement ou indirectement des désagréments ou des inconvénients à la suite d'une décision relative à un permis, prise dans le cadre de la procédure particulière. Tel est notamment le cas lorsque la décision relative au permis contesté va à l'encontre de la politique menée par la commune, ce que peut attester le fait que le collège des bourgmestre et échevins, en tant qu'instance consultative dans la procédure particulière, a rendu un avis défavorable ou a formulé des conditions qui ne figurent pas dans le permis. B.10.2. Op grond van de voormelde bepaling kan de gemeente beroep instellen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen wanneer ze rechtstreeks of onrechtstreeks hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge een volgens de bijzondere procedure genomen vergunningsbeslissing. Dat is met name het geval wanneer de bestreden vergunningsbeslissing het beleid van de gemeente doorkruist, wat kan blijken uit het feit dat het college van burgemeester en schepenen, als adviserende instantie in de bijzondere procedure, een ongunstig advies heeft verleend of voorwaarden heeft geformuleerd die niet in de vergunning werden opgenomen.
B.10.3. L'article 57, § 3, 9°, du décret communal flamand dispose : B.10.3. Artikel 57, § 3, 9°, van het Vlaamse Gemeentedecreet bepaalt :
« Le collège des bourgmestre et échevins est compétent pour : « Het college van burgemeester en schepenen is bevoegd voor :
[...] [...]
9° la représentation de la commune en des cas judiciaires et 9° het vertegenwoordigen van de gemeente in gerechtelijke en
extrajudiciaires et en décisions sur l'action en droit au nom de la buitengerechtelijke gevallen en beslissingen over het in rechte
commune, sans préjudice de l'article 193; ». optreden namens de gemeente, met behoud van artikel 193 ».
L'article 193 du décret communal flamand, auquel cette disposition Artikel 193 van het Vlaamse Gemeentedecreet, waarnaar die bepaling
renvoie, dispose : verwijst, bepaalt :
« § 1er. Le collège des bourgmestre et échevins représente la commune « § 1. Het college van burgemeester en schepenen vertegenwoordigt de
dans des cas judiciaires et extrajudiciaires et décide d'agir en droit gemeente in gerechtelijke en buitengerechtelijke gevallen en beslist
au nom de la commune. om op te treden in rechte namens de gemeente.
Le conseil communal peut décider d'exercer ces compétences au lieu du De gemeenteraad kan beslissen om deze bevoegdheden in de plaats van
collège. Lorsqu'un membre du collège se trouve dans une situation het college uit te oefenen. Wanneer een lid van het college zich
telle que décrite à l'article 27, § 1er, 1°, le conseil communal bevindt in een situatie als beschreven in artikel 27, § 1, 1°, oefent
exerce ces compétences. de gemeenteraad deze bevoegdheden uit.
§ 2. Le collège ou, le cas échéant, le conseil communal peut désigner § 2. Het college of, in voorkomend geval, de gemeenteraad kan hetzij
soit un membre du collège, soit un membre du personnel, soit un avocat een lid van het college, hetzij een personeelslid, hetzij een advocaat
pour paraître en jugement au nom de la commune ». aanwijzen om namens de gemeente te verschijnen in rechte ».
Il découle de la lecture combinée des dispositions précitées que Uit de combinatie van de voormelde bepalingen vloeit voort dat,
lorsqu'une commune souhaite introduire un recours devant le Conseil wanneer een gemeente een beroep bij de Raad voor
pour les contestations des autorisations, le collège des bourgmestre Vergunningsbetwistingen wenst in te stellen, het college van
et échevins agit comme le représentant de la commune. burgemeester en schepenen optreedt als vertegenwoordiger van de
B.10.4. Etant donné que le collège des bourgmestre et échevins, en gemeente. B.10.4. Aangezien het college van burgemeester en schepenen, als
tant que représentant de la commune, peut introduire un recours devant vertegenwoordiger van de gemeente, een beroep kan instellen bij de
le Conseil pour les contestations des autorisations, la différence de traitement mentionnée en B.3 ne produit pas d'effets disproportionnés par rapport au but poursuivi. Le fait que la commune doive démontrer qu'elle peut subir directement ou indirectement des désagréments ou des inconvénients à la suite de la décision relative au permis attaqué n'y change rien, étant donné que ces désagréments ou inconvénients peuvent résulter notamment du fait que le collège des bourgmestre et échevins, en tant qu'organe consultatif dans la procédure particulière, avait rendu un avis défavorable ou avait formulé des conditions qui n'ont pas été reprises dans le permis. Raad voor Vergunningsbetwistingen, heeft het in B.3 vermelde verschil in behandeling geen onevenredige gevolgen ten opzichte van het nagestreefde doel. Het feit dat de gemeente dient aan te tonen dat ze rechtstreeks of onrechtstreeks hinder of nadelen kan ondervinden ingevolge de beslissing met betrekking tot de bestreden vergunning, doet hieraan geen afbreuk, vermits die hinder of die nadelen onder meer kunnen voortvloeien uit het feit dat het college van burgemeester en schepenen, als adviserende instantie in de bijzondere procedure, een ongunstig advies heeft verleend of voorwaarden heeft geformuleerd die niet in de vergunning werden opgenomen.
B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.11. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 4.8.16, § 1er, alinéa 1er, 6°, du Code flamand de Artikel 4.8.16, § 1, eerste lid, 6°, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke
l'aménagement du territoire, avant son remplacement par l'article 5 du Ordening, vóór de vervanging ervan bij artikel 5 van het decreet van
décret de la Région flamande du 6 juillet 2012 « modifiant diverses het Vlaamse Gewest van 6 juli 2012 « houdende wijziging van diverse
dispositions du Code flamand de l'aménagement du territoire, en ce qui bepalingen van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, wat de Raad voor
concerne le Conseil pour les contestations des autorisations », ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. Vergunningsbetwistingen betreft », schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 27 février 2014. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 27 februari 2014.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^