Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 7/2014 du 23 janvier 2014 Numéro du rôle : 5314 En cause : le recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par les articles 28 et 33 de la loi du 28 déc La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges E. De Groo(...)"
Extrait de l'arrêt n° 7/2014 du 23 janvier 2014 Numéro du rôle : 5314 En cause : le recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par les articles 28 et 33 de la loi du 28 déc La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges E. De Groo(...) Uittreksel uit arrest nr. 7/2014 van 23 januari 2014 Rolnummer : 5314 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 174/1 en 313 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij de artikelen 28 en 33 van de wet v Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters E. (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 7/2014 du 23 janvier 2014 Uittreksel uit arrest nr. 7/2014 van 23 januari 2014
Numéro du rôle : 5314 Rolnummer : 5314
En cause : le recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 174/1 en 313
des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été modifié par les van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij
articles 28 et 33 de la loi du 28 décembre 2011 portant des de artikelen 28 en 33 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse
dispositions diverses, et, accessoirement, des articles 25 à 38 de la bepalingen, en, bijkomstig, van de artikelen 25 tot 38 van dezelfde
même loi, introduit par Guy Kleynen. wet, ingesteld door Guy Kleynen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges E. De samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, de rechters
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, et, conformément à Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, en, overeenkomstig
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan door de
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J.
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : Spreutels, wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 februari
février 2012 et parvenue au greffe le 20 février 2012, Guy Kleynen, 2012 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20
demeurant à 1150 Bruxelles, avenue des Albatros 17, a introduit un februari 2012, heeft Guy Kleynen, wonende te 1150 Brussel,
Albatroslaan 17, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen
recours en annulation des articles 174/1 et 313 du Code des impôts sur 174/1 en 313 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (WIB
les revenus 1992 (CIR 1992), tel qu'il a été modifié par les articles 1992), zoals gewijzigd bij de artikelen 28 en 33 van de wet van 28
28 et 33 de la loi du 28 décembre 2011 portant des dispositions december 2011 houdende diverse bepalingen, en, bijkomstig, van de
diverses, et, accessoirement, des articles 25 à 38 de la même loi artikelen 25 tot 38 van dezelfde wet (bekendgemaakt in het Belgisch
(publiée au Moniteur belge du 30 décembre 2011, quatrième édition). Staatsblad van 30 december 2011, vierde editie).
La demande de suspension des articles 174/1 et 313 précités, De vordering tot schorsing van de voormelde artikelen 174/1 en 313,
introduite par la même partie requérante, a été rejetée par l'arrêt n° ingesteld door dezelfde verzoekende partij, is verworpen bij het
56/2012 du 19 avril 2012, publié au Moniteur belge du 14 août 2012. arrest nr. 56/2012 van 19 april 2012, bekendgemaakt in het Belgisch
Staatsblad van 14 augustus 2012.
Par arrêt interlocutoire n° 18/2013 du 21 février 2013, publié au Bij tussenarrest nr. 18/2013 van 21 februari 2013, bekendgemaakt in
Moniteur belge du 3 avril 2013, la Cour a posé à la Cour de justice de het Belgisch Staatsblad van 3 april 2013, heeft het Hof de volgende
l'Union européenne la question préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese
« Les articles 56 et 63 du Traité sur le fonctionnement de l'Union Unie : « Moeten de artikelen 56 en 63 van het Verdrag betreffende de werking
européenne et les articles 36 et 41 de l'Accord sur l'Espace van de Europese Unie en de artikelen 36 en 41 van de Overeenkomst
économique européen doivent-ils être interprétés en ce sens qu'ils ne betreffende de Europese Economische Ruimte in die zin worden
permettent pas à un Etat membre d'instaurer et de maintenir un régime geïnterpreteerd dat zij een lidstaat niet toelaten een regeling in te
établissant une imposition plus élevée des intérêts payés par les voeren en te handhaven volgens welke door niet-ingezeten banken
banques non résidentes par l'application d'une exonération fiscale ou uitbetaalde interesten hoger worden belast doordat een
d'un taux d'imposition plus bas uniquement aux intérêts payés par les belastingvrijstelling of een lager belastingtarief uitsluitend voor
banques belges ? ». door Belgische banken uitbetaalde interesten wordt toegepast ? ».
Par courrier du greffe de la Cour de justice de l'Union européenne Bij schrijven van de griffie van het Hof van Justitie van de Europese
reçu le 21 juin 2013, il a été demandé à la Cour d'indiquer à la Cour Unie ontvangen op 21 juni 2013 werd aan het Hof gevraagd om aan het
Hof van Justitie van de Europese Unie mee te delen of het, in het
de justice de l'Union européenne si, à la lumière de l'arrêt rendu par licht van het arrest dat het Hof van Justitie van de Europese Unie op
celle-ci le 6 juin 2013 dans l'affaire C-383/10, elle souhaitait 6 juni 2013 in de zaak C-383/10 heeft gewezen, zijn prejudiciële
maintenir son renvoi préjudiciel. verwijzing wenste te handhaven.
Par ordonnance du 2 juillet 2013, la Cour a retiré la question Bij beschikking van 2 juli 2013 heeft het Hof de prejudiciële vraag
préjudicielle posée à la Cour de justice de l'Union européenne par ingetrokken die het bij het voormelde arrest nr. 18/2013 aan het Hof
l'arrêt n° 18/2013 précité. van Justitie van de Europese Unie had gesteld.
Par ordonnance du président de la Cour de justice de l'Union Bij beschikking van de voorzitter van het Hof van Justitie van de
européenne du 15 juillet 2013, l'affaire C-99/13 a été radiée du Europese Unie van 15 juli 2013 werd de zaak C-99/13 in het register
registre de la Cour de justice. van het Hof van Justitie doorgehaald.
Par ordonnance du 10 octobre 2013, la Cour a fixé l'audience au 12 Bij beschikking van 10 oktober 2013 heeft het Hof de dag van de
novembre 2013, après avoir invité les parties à exposer, dans un terechtzitting bepaald op 12 november 2013, na de partijen te hebben
mémoire complémentaire à introduire le 5 novembre 2013 au plus tard et uitgenodigd om, in een uiterlijk op 5 november 2013 in te dienen
aanvullende memorie, waarvan ze een kopie laten toekomen aan de andere
dont elles échangeraient une copie dans le même délai, leurs partijen binnen dezelfde termijn, hun eventuele opmerkingen te
observations éventuelles à la suite, d'une part, de l'adoption de la formuleren naar aanleiding van, enerzijds, de aanneming van de
loi-programme du 27 décembre 2012 qui, notamment, modifie les articles programmawet van 27 december 2012, die met name de artikelen 174/1 en
174/1 et 313 du CIR 1992 et, d'autre part, de l'arrêt précité de la 313 van het WIB 1992 wijzigt, en, anderzijds, het voormelde arrest van
Cour de justice de l'Union européenne du 6 juin 2013 dans l'affaire het Hof van Justitie van de Europese Unie van 6 juni 2013 in de zaak
C-383/10. C-383/10.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Il ressort de l'arrêt n° 18/2013 du 21 février 2013 que la Cour B.1.1. Uit het arrest nr. 18/2013 van 21 februari 2013 blijkt dat het
doit encore statuer sur le septième moyen par lequel la partie Hof nog uitspraak moet doen over het zevende middel, waarin de
requérante fait valoir que les articles 171, 3°quinquies, 174/1, § 1er, verzoekende partij aanvoert dat de artikelen 171, 3°quinquies, 174/1,
alinéa 4, et 269, alinéa 1er, 5°, du Code des impôts sur les revenus § 1, vierde lid, en 269, eerste lid, 5°, van het Wetboek van de
1992 (ci-après : CIR 1992), respectivement modifié, inséré et modifié inkomstenbelastingen 1992 (hierna : WIB 1992), respectievelijk
par les articles 27, 6°, 28 et 29, 6°, de la loi attaquée, seraient gewijzigd, ingevoegd en gewijzigd bij de artikelen 27, 6°, 28 en 29,
contraires aux articles 10 et 172 de la Constitution et aux articles 6°, van de bestreden wet, in strijd zouden zijn met de artikelen 10 en
56 et 63 du Traité sur le fonctionnement de l'Union européenne (TFUE) 172 van de Grondwet en met de artikelen 56 en 63 van het Verdrag
en ce qu'ils créent une différence de traitement entre bénéficiaires betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), in zoverre zij een
verschil in behandeling invoeren onder verkrijgers van roerende
de revenus mobiliers suivant que ces revenus sont ou non issus de inkomsten naargelang die inkomsten al dan niet voortkomen uit
dépôts d'épargne : les dispositions attaquées soumettent en effet la spaardeposito's : de bestreden bepalingen onderwerpen het
partie non exonérée des revenus desdits dépôts d'épargne auprès des niet-vrijgestelde deel van de inkomsten uit die spaardeposito's bij
seules banques belges à un prélèvement de 15 p.c. qui n'est pas majoré alleen de Belgische banken immers aan een heffing van 15 pct. die niet
comme le sont ceux frappant les autres revenus visés par la loi wordt verhoogd, in tegenstelling tot die welke de andere bij de
attaquée. Or, la Commission européenne a intenté devant la Cour de bestreden wet bedoelde inkomsten treffen. De Europese Commissie heeft
justice de l'Union européenne une action en manquement contre la voor het Hof van Justitie van de Europese Unie echter een procedure
Belgique (C-383/10) en raison du fait que cette exonération partielle wegens niet-nakoming tegen België (C-383/10) ingesteld omdat het
des revenus des dépôts d'épargne serait contraire aux articles 56 et vrijgestelde deel van de inkomsten uit spaardeposito's in strijd zou
63 du TFUE, de sorte que la situation qui en résultait est aggravée zijn met de artikelen 56 en 63 van het VWEU, zodat de situatie die
par la disposition attaquée. daaruit voortvloeide door de bestreden bepaling wordt verergerd.
B.1.2. Les articles 171, 174/1, § 1er, et 269, alinéa 1er, du CIR B.1.2. De artikelen 171, 174/1, § 1, en 269, eerste lid, van het WIB
1992, dans la rédaction qui leur a été donnée par la loi attaquée, disposent : 1992, in de versie die de bestreden wet eraan heeft gegeven, bepalen :
Article 171 Artikel 171
« Par dérogation aux articles 130 à 168, sont imposables « In afwijking van de artikelen 130 tot 168, zijn afzonderlijk
distinctement, sauf si l'impôt ainsi calculé, majoré de l'impôt belastbaar, behalve wanneer de aldus berekende belasting, vermeerderd
met de belasting betreffende de andere inkomsten, meer bedraagt dan
afférent aux autres revenus, est supérieur à celui que donnerait die welke zou voortvloeien uit de toepassing van de even vermelde
l'application desdits articles à l'ensemble des revenus imposables : artikelen op het geheel van de belastbare inkomsten :
[...] [...]
2°bis au taux de 15 p.c., les revenus de capitaux et de biens 2°bis tegen een aanslagvoet van 15 pct., de inkomsten van roerende
mobiliers, autres que les intérêts et les dividendes, et les revenus goederen en kapitalen die geen interest en geen dividenden zijn en de
divers visés à l'article 90, 5° à 7°; in artikel 90, 5° tot 7°, bedoelde diverse inkomsten;
2°ter au taux de 21 p.c. : 2°ter tegen een aanslagvoet van 21 pct. :
a) les intérêts visés à l'article 269, alinéa 1er, 1°bis; a) de in artikel 269, eerste lid, 1°bis, bedoelde interest;
b) les dividendes visés à l'article 269, alinéas 2 et 3; b) de in artikel 269, tweede lid en derde lid, bedoelde dividenden;
c) les sommes définies comme dividendes par l'article 186, en cas c) de uitkeringen die worden aangemerkt als dividenden in artikel 186,
d'acquisition d'actions ou parts propres par une société résidente ou in geval van verkrijging van eigen aandelen door een binnenlandse of
étrangère; buitenlandse vennootschap;
[...] [...]
3°quinquies au taux de 15 p.c., les revenus afférents aux dépôts 3°quinquies tegen een aanslagvoet van 15 pct., de in artikel 21, 5°,
d'épargne visés à l'article 21, 5°, dans la mesure où ils excèdent les bedoelde inkomsten uit spaardeposito's, in zoverre zij meer bedragen
limites fixées au 5° dudit article; dan de in de bepaling onder 5° van dat artikel bepaalde grenzen;
[...] ». [...] ».
Article 174/1, § 1er Artikel 174/1, § 1
« Il est établi au profit exclusif de l'Etat, une cotisation « Er wordt uitsluitend in het voordeel van de Staat een bijkomende
supplémentaire sur des revenus mobiliers, assimilée à l'impôt des heffing op roerende inkomsten ingevoerd, gelijkgesteld met de
personnes physiques, à charge des contribuables qui perçoivent des personenbelasting, ten laste van de belastingplichtigen die interesten
dividendes et des intérêts dont le montant total net s'élève à plus de en dividenden ontvangen waarvan het totale netto bedrag hoger is dan
13.675 euros. 13.675 euro.
Cette cotisation est fixée à 4 p.c. de la partie des dividendes et des Deze heffing wordt vastgelegd op 4 pct. van het deel van de dividenden
intérêts visés à l'article 17, § 1er, 1° et 2°, qui excède le montant en interesten bedoeld in artikel 17, § 1, 1° en 2°, dat het totale
total net de 13.675 euros. netto bedrag van 13.675 euro overschrijdt.
Le montant net des revenus est déterminé conformément à l'article 22, Het netto bedrag van het inkomen wordt bepaald overeenkomstig artikel
§ 1er. 22, § 1.
Les dividendes et les intérêts soumis au taux de 10 ou 25 p.c. et les De dividenden en interesten onderworpen aan een tarief van 10 of 25
revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à l'article 171, pct. en de in artikel 171, 3°quinquies, bedoelde inkomsten uit
3°quinquies, ne sont pas soumis à cette cotisation. spaardeposito's worden niet onderworpen aan deze heffing.
Pour apprécier si cette limite de 13.675 euros est dépassée, les Om te beoordelen of de grens van 13.675 euro is overschreden, worden
dividendes et les intérêts sur lesquels la cotisation n'est pas in eerste instantie de dividenden en interesten waarop de heffing niet
applicable sont comptabilisés en premier lieu. Toutefois, les van toepassing is, in aanmerking genomen. De dividenden bedoeld in
dividendes visés à l'article 171, 2°, f, ne doivent pas être comptés ». artikel 171, 2°, f, moeten evenwel niet worden meegerekend ».
Article 269, alinéa 1er Artikel 269, eerste lid
« Le taux du précompte mobilier est fixé : « De aanslagvoet van de roerende voorheffing is vastgesteld :
1 à 15 p.c. pour les revenus de capitaux et biens mobiliers, autres 1° op 15 pct. voor inkomsten van roerende goederen en kapitalen die
que les intérêts et les dividendes, ainsi que pour les revenus divers geen interest en dividenden zijn, alsmede voor diverse inkomsten als
visés à l'article 90, 5° à 7°; vermeld in artikel 90, 5° tot 7°;
1°bis à 21 p.c. pour les intérêts autres que ceux visés aux 4° et 5°; 1°bis op 21 pct. voor de interest andere dan deze bedoeld in de
bepalingen onder 4° en 5°;
[...] [...]
5° à 15 p.c. pour les revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à 5° op 15 pct. voor de in artikel 21, 5°, bedoelde inkomsten uit
l'article 21, 5°, dans la mesure où ils excèdent les limites fixées au spaardeposito's, in zoverre zij meer bedragen dan de in de bepaling
5° dudit article ». onder 5° van dat artikel bepaalde grenzen ».
B.2.1. Les dispositions attaquées ont pour objet de porter de 15 à 21 B.2.1. De bestreden bepalingen hebben tot doel de roerende voorheffing
p.c. le précompte mobilier applicable aux dividendes et intérêts op de dividenden en interesten die daarin worden beoogd en die met
qu'elles visent et qui ne comprennent pas, notamment, la quotité non name niet het niet-vrijgestelde gedeelte van de spaardeposito's
exonérée des dépôts d'épargne (article 171, 3°quinquies, du CIR 1992, omvatten (artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992, gewijzigd bij
modifié par l'article 27, 6°, de la loi attaquée). artikel 27, 6°, van de bestreden wet), te verhogen van 15 tot 21 pct.
B.2.2. Elles ont également pour objet d'établir une cotisation
supplémentaire de 4 p.c. à charge des contribuables qui perçoivent des B.2.2. Zij hebben eveneens tot doel een bijkomende heffing van 4 pct.
dividendes et intérêts pour une valeur supérieure au montant fixé par te vestigen ten laste van de belastingplichtigen die dividenden en
la loi, sur la partie de ceux-ci qui excède ce montant. Les revenus interesten innen voor een waarde die hoger ligt dan het bij de wet
afférents aux dépôts d'épargne ne sont pas soumis à la cotisation vastgestelde bedrag, op het deel daarvan boven dat bedrag. De
inkomsten uit spaardeposito's zijn niet onderworpen aan de bijkomende
supplémentaire mais les intérêts des dépôts d'épargne s'élevant heffing, maar de interesten van de spaardeposito's boven de grens
au-delà de la limite fixée à l'article 171, 3°quinquies, du CIR 1992 bepaald in artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992 worden in
sont pris en compte pour déterminer si le montant au-delà duquel la aanmerking genomen om te bepalen of het bedrag waarboven de heffing
cotisation est due est atteint (article 174/1, § 1er, inséré par verschuldigd is, is bereikt (artikel 174/1, § 1, ingevoegd bij artikel
l'article 28 de la loi attaquée). 28 van de bestreden wet).
B.3.1. La partie requérante n'a pas introduit de recours en annulation B.3.1. De verzoekende partij heeft geen beroep tot vernietiging
contre les dispositions des lois-programmes des 29 mars 2012 (Moniteur ingesteld tegen de bepalingen van de programmawetten van 29 maart 2012
belge du 6 avril 2012), 22 juin 2012 (Moniteur belge du 28 juin 2012), (Belgisch Staatsblad van 6 april 2012), van 22 juni 2012 (Belgisch
Staatsblad van 28 juni 2012), van 13 december 2012 (Belgisch
13 décembre 2012 (Moniteur belge du 20 décembre 2012) et 27 décembre Staatsblad van 20 december 2012) en van 27 december 2012 (Belgisch
2012 (Moniteur belge du 31 décembre 2012) qui ont modifié plusieurs Staatsblad van 31 december 2012), die verschillende bepalingen hebben
des dispositions qui faisaient l'objet du recours et, en ce qui gewijzigd die het voorwerp uitmaakten van het beroep en die,
concerne en particulier le septième moyen, ont remplacé l'article 269, inzonderheid wat het zevende middel betreft, artikel 269, eerste lid,
alinéa 1er, 5°, du CIR 1992 (article 53 de la loi du 13 décembre 2012 5°, van het WIB 1992 (artikel 53 van de wet van 13 december 2012, van
applicable aux revenus attribués ou mis en paiement à partir du 1er toepassing op de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1
janvier 2012 et article 84 de la loi du 27 décembre 2012, applicable januari 2012, en artikel 84 van de wet van 27 december 2012, van
aux revenus attribués ou mis en paiement à partir du 1er janvier toepassing op de inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf 1
2013). Cette disposition prévoyait que le taux du précompte mobilier januari 2013) hebben vervangen. Die bepaling voorzag erin dat de
s'élevait à 15 p.c. pour la quotité non exonérée des revenus afférents roerende voorheffing 15 pct. bedroeg voor het niet-vrijgestelde deel
aux dépôts d'épargne dans des établissements financiers. van de inkomsten uit de spaardeposito's bij Belgische financiële
instellingen.
B.3.2. L'objet du recours est dès lors limité, en ce qui concerne les B.3.2. Het onderwerp van het beroep is derhalve beperkt, ten aanzien
dispositions visées par le septième moyen, à celles des dispositions van de in het zevende middel beoogde bepalingen, tot die bepalingen
qui sont toujours en vigueur et n'ont pas été modifiées, à savoir die nog steeds van kracht zijn en niet zijn gewijzigd, namelijk
l'article 171, 3°quinquies, du CIR 1992 qui fixe à 15 p.c. le taux de artikel 171, 3°quinquies, van het WIB 1992, dat de aanslagvoet op het
l'impôt frappant la quotité non exonérée des revenus afférents aux niet-vrijgestelde deel van de inkomsten uit spaardeposito's bij
dépôts d'épargne dans des établissements financiers belges et Belgische financiële instellingen vaststelt op 15 pct., en artikel
l'article 174/1, § 1er, alinéa 4, qui ne soumet pas les revenus 174/1, § 1, vierde lid, dat de voormelde inkomsten niet onderwerpt aan
précités à la cotisation supplémentaire instaurée par la loi attaquée. de bij de bestreden wet ingevoerde bijkomende heffing.
B.4. Par son arrêt du 6 juin 2013 (affaire C-383/10), la Cour de B.4. Bij zijn arrest van 6 juni 2013 (zaak C-383/10) heeft het Hof van
justice de l'Union européenne s'est prononcée, à l'occasion d'un Justitie van de Europese Unie, naar aanleiding van een beroep wegens
recours en manquement au titre de l'article 258 du TFUE, sur niet-nakoming krachtens artikel 258 van het VWEU, uitspraak gedaan
l'exonération fiscale réservée uniquement aux intérêts payés par les over de belastingvrijstelling die uitsluitend geldt voor door
banques belges. Elle a décidé : Belgische banken betaalde interesten. Het heeft geoordeeld :
« 39. Dans le cadre de ce grief, la Commission fait valoir, en premier « 39. Met deze grief voert de Commissie in de eerste plaats aan dat
lieu, que le Royaume de Belgique a manqué aux obligations qui lui incombent en vertu de l'article 56 TFUE. het Koninkrijk België de krachtens artikel 56 VWEU op hem rustende verplichtingen niet is nagekomen.
40. A titre liminaire, il y a lieu de relever que, en vertu d'une 40. Vooraf moet eraan worden herinnerd dat volgens vaste rechtspraak
jurisprudence constante de la Cour, si la fiscalité directe relève de van het Hof de directe belastingen weliswaar tot de bevoegdheid van de
la compétence des Etats membres, ces derniers doivent toutefois lidstaten behoren, maar dat deze niettemin verplicht zijn deze
bevoegdheid in overeenstemming met het recht van de Unie uit te
l'exercer dans le respect du droit de l'Union (voir arrêt du 19 oefenen (zie arrest van 19 juli 2012, A, C-48/11, nog niet
juillet 2012, A, C-48/11, non encore publié au Recueil, point 16 et gepubliceerd in de Jurisprudentie, punt 16 en aldaar aangehaalde
jurisprudence citée). rechtspraak).
41. Il y a également lieu de souligner que les prestations de services 41. Tevens zij benadrukt dat bankdiensten diensten in de zin van
bancaires constituent des services au sens de l'article 57 TFUE et que artikel 57 VWEU zijn en dat artikel 56 VWEU in de weg staat aan de
l'article 56 TFUE s'oppose à l'application de toute réglementation toepassing van een nationale regeling die de mogelijkheid voor een
nationale qui, sans justification objective, entrave la possibilité dienstverrichter om daadwerkelijk van de vrijheid van
pour un prestataire de services d'exercer effectivement cette liberté dienstverrichting gebruik te maken, zonder objectieve rechtvaardiging
(voir, en ce sens, arrêts du 30 janvier 2007, Commission/Danemark, beperkt (zie in die zin arrest van 30 januari 2007,
C-150/04, Rec. p. I-1163, point 37 et jurisprudence citée). Commissie/Denemarken, C-150/04, Jurispr. blz. I-1163, punt 37 en
aldaar aangehaalde rechtspraak).
42. Dans l'optique d'un marché unique, et pour permettre de réaliser 42. In de optiek van de eenheidsmarkt en om de verwezenlijking van de
les objectifs de celui-ci, l'article 56 TFUE s'oppose à l'application doelstellingen daarvan mogelijk te maken, verzet artikel 56 VWEU zich
de toute réglementation nationale ayant pour effet de rendre la tegen de toepassing van een nationale regeling die ertoe leidt dat het
prestation de services entre Etats membres plus difficile que la verrichten van diensten tussen lidstaten moeilijker wordt dan het
prestation de services purement interne à un État membre (arrêt verrichten van diensten binnen één enkele lidstaat (zie arrest
Commission/Danemark, précité, point 38). Commissie/Denemarken, reeds aangehaald, punt 38).
43. Il ressort, en outre, d'une jurisprudence constante de la Cour que
l'article 56 TFUE s'oppose notamment à toute réglementation nationale 43. Verder blijkt uit vaste rechtspraak van het Hof dat artikel 56
VWEU met name in de weg staat aan een nationale regeling die ertoe
de nature à prohiber ou à gêner davantage les activités du prestataire leidt dat de werkzaamheden van een dienstverrichter die in een andere
établi dans un autre Etat membre, où il fournit légalement des lidstaat is gevestigd en aldaar rechtmatig soortgelijke diensten
services analogues (voir arrêt du 5 juillet 2007, Commission/Belgique, verricht, worden verboden of meer belemmerd (zie arrest van 5 juli
C-522/04, Rec. p. I-5701, point 38). 2007, Commissie/België, C-522/04, Jurispr. blz. I-5701, punt 38).
44. En l'espèce, il convient d'observer que la législation en cause 44. In casu dient te worden opgemerkt dat de in casu aan de orde
dans la présente affaire établit un régime fiscal différent pour les zijnde wetgeving een belastingregeling voor interesten uit een
intérêts résultant d'un dépôt d'épargne selon qu'ils sont payés par des banques établies en Belgique ou non. Une telle différence de traitement s'explique, selon le gouvernement belge, notamment par l'impossibilité d'appliquer le même régime dans les deux cas afin d'éviter une double exonération lorsque le contribuable dispose d'un dépôt d'épargne à la fois en Belgique et dans un autre Etat membre. 45. Il y a donc lieu de vérifier si une telle législation crée des entraves à la libre prestation des services et si, le cas échéant, de telles entraves sont susceptibles d'être justifiées par les raisons invoquées par le gouvernement belge. spaardeposito invoert die verschilt naargelang de interesten worden betaald door een bank die wel of niet in België is gevestigd. Dat verschil in behandeling vindt, volgens de Belgische regering, zijn verklaring in met name de onmogelijkheid om in beide gevallen dezelfde regeling toe te passen teneinde een dubbele vrijstelling te voorkomen wanneer de belastingplichtige tegelijk in België en in een andere lidstaat een spaardeposito aanhoudt. 45. Dus dient te worden nagegaan of deze wettelijke regeling belemmeringen van de vrijheid van dienstverrichting oplevert en of, in voorkomend geval, deze belemmeringen kunnen worden gerechtvaardigd door de gronden waarop de Belgische regering zich beroept.
46. A cet égard, il importe de constater que le gouvernement belge, 46. In dit verband zij vastgesteld dat de Belgische regering in haar
dans son mémoire en défense, ne nie pas l'existence d'une entrave à verweerschrift het bestaan van een belemmering van deze vrijheid niet
cette liberté. ontkent.
47. Ensuite, il y a lieu de relever que la législation belge 47. Voorts zij opgemerkt dat de betrokken Belgische wettelijke
litigieuse a, d'une part, pour effet de dissuader les résidents belges d'avoir recours aux services de banques établies dans d'autres Etats membres et d'ouvrir ou de conserver des comptes d'épargne auprès de banques non établies en Belgique, étant donné que les intérêts payés par ces dernières ne sont pas susceptibles de profiter de l'exonération fiscale en cause lorsque ces banques ne sont pas établies sur le territoire belge. D'autre part, cette réglementation est de nature à dissuader les titulaires d'un compte d'épargne auprès d'une banque établie sur le territoire belge, qui bénéficient, partant, de ladite exonération, de transférer leur compte vers une banque établie dans un autre Etat membre. regeling tot gevolg heeft dat Belgische ingezetenen worden ontmoedigd om gebruik te maken van de diensten van een in een in andere lidstaat gevestigde bank en om een spaarrekening bij een niet in België gevestigde bank te openen of aan te houden, aangezien de door deze bank betaalde interesten niet in aanmerking kunnen komen voor de betrokken belastingvrijstelling wanneer deze banken niet op het Belgische grondgebied zijn gevestigd. Bovendien kan deze regeling houders van een spaarrekening bij een in België gevestigde bank, die dus deze vrijstelling genieten, ervan afhouden hun rekening over te brengen naar een in een andere lidstaat gevestigde bank.
48. Partant, il y a lieu de constater que la réglementation en cause 48. Derhalve moet worden vastgesteld dat de betrokken regeling een
constitue une entrave à la libre prestation des services, prohibée, en door artikel 56, lid 1, VWEU in beginsel verboden belemmering van de
principe, par l'article 56, premier alinéa, TFUE. vrijheid van dienstverrichting oplevert.
49. Il découle d'une jurisprudence bien établie que les mesures 49. Uit vaste rechtspraak volgt dat nationale maatregelen die de
nationales susceptibles de gêner ou de rendre moins attrayant uitoefening van de door het Verdrag gewaarborgde fundamentele
l'exercice des libertés fondamentales garanties par le traité peuvent vrijheden kunnen belemmeren of minder aantrekkelijk kunnen maken,
néanmoins être admises à condition qu'elles poursuivent un objectif niettemin toelaatbaar kunnen zijn indien zij een doel van algemeen
d'intérêt général, qu'elles soient propres à garantir la réalisation belang nastreven, geschikt zijn om de verwezenlijking daarvan te
de celui-ci et qu'elles n'aillent pas au-delà de ce qui est nécessaire waarborgen en niet verder gaan dan noodzakelijk is om het nagestreefde
pour atteindre l'objectif poursuivi (voir, notamment, arrêt du 12 doel te bereiken (zie met name arrest van 12 juli 2012,
juillet 2012, Commission/Espagne, C-269/09, non encore publié au Commissie/Spanje, C-269/09, nog niet gepubliceerd in de
Recueil, point 62 et jurisprudence citée). Jurisprudentie, punt 62 en aldaar aangehaalde rechtspraak).
50. Il convient ainsi d'examiner si l'entrave constatée peut être 50. Dus dient te worden onderzocht of de vastgestelde belemmering kan
justifiée par le seul objectif d'intérêt général invoqué expressément worden gerechtvaardigd door het enige doel van algemeen belang waarop
par le Royaume de Belgique, à savoir la nécessité de garantir het Koninkrijk België zich uitdrukkelijk beroept, namelijk de noodzaak
l'efficacité des contrôles fiscaux. om de doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen.
51. S'agissant de cette justification, il convient de constater, à 51. Aangaande deze rechtvaardiging dient vooraf te worden vastgesteld
titre liminaire, que la Cour a déjà jugé que la nécessité de garantir dat het Hof reeds heeft geoordeeld dat de noodzaak om de
l'efficacité des contrôles fiscaux pouvait justifier une restriction doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen een beperking
aux libertés fondamentales (voir en ce sens, notamment, arrêt X et van de fundamentele vrijheden kan rechtvaardigen (zie in die zin met
Passenheim-van Schoot, précité, point 45). name arrest X en Passenheim-van Schoot, reeds aangehaald, punt 45).
52. En ce qui concerne l'impossibilité de recourir aux instruments de 52. Met betrekking tot de onmogelijkheid om gebruik te maken van de
l'Union en matière d'assistance mutuelle garantie notamment par la instrumenten van de Unie inzake wederzijdse bijstand die met name
directive 77/799, force est de constater que les mécanismes wordt gewaarborgd door richtlijn 77/799, dient te worden vastgesteld
d'assistance mutuelle existant entre les autorités des Etats membres dat de mechanismen voor wederzijdse bijstand tussen de autoriteiten
sont suffisants pour permettre à un Etat membre d'effectuer un van de lidstaten voldoende zijn om een lidstaat in staat te stellen om
contrôle de la véracité des déclarations des contribuables relatives à de waarheidsgetrouwheid van de aangiften van de belastingplichtigen
leurs revenus réalisés dans un autre Etat membre (voir, en ce sens, betreffende hun in een andere lidstaat gerealiseerde inkomsten te
arrêts du 29 novembre 2011, National Grid Indus, C-371/10, non encore controleren (zie in die zin arrest van 29 november 2010, Nationale
publié au Recueil, point 78, ainsi que Commission/Espagne, précité, Grid Indus, C-371/10, nog niet gepubliceerd in de Jurisprudentie, punt
point 68). 78, en arrest Commissie/Spanje, reeds aangehaald, punt 68).
53. Il n'est toutefois pas exclu que l'instrument de coopération 53. Evenwel valt niet uit te sluiten dat voornoemd
susmentionné ne fonctionne pas toujours de façon satisfaisante et sans samenwerkingsinstrument in de praktijk niet altijd op bevredigende
heurts dans la pratique. Cependant, les Etats membres ne sauraient wijze en feilloos functioneert. Toch kunnen de lidstaten zich niet
tirer des difficultés éventuelles rencontrées pour réunir les beroepen op eventuele moeilijkheden bij de inzameling van de
informations requises ou des carences susceptibles de se produire dans noodzakelijke inlichtingen of op eventuele tekortkomingen in de
la coopération entre leurs administrations fiscales une justification samenwerking tussen hun belastingdiensten ter rechtvaardiging van de
à la restriction des libertés fondamentales garanties par le traité beperking van de door het Verdrag gewaarborgde vrijheden (zie in die
(voir, en ce sens, arrêts du 4 mars 2004, Commission/France, C-334/02, zin arrest van 4 maart 2004, Commissie/Frankrijk, C-334/02, Jurispr.
Rec. p. I-2229, point 33, et Commission/Espagne, précité, point 72). blz. I-2229, punt 33, en arrest Commissie/Spanje, reeds aangehaald,
54. En effet, rien n'empêcherait les autorités fiscales concernées punt 72). 54. Niets belet de betrokken belastingautoriteiten immers, van de
d'exiger du contribuable les preuves qu'elles jugent nécessaires pour belastingplichtige de bewijzen te verlangen die zij noodzakelijk
l'établissement correct des impôts concernés et, le cas échéant, de achten voor de correcte vaststelling van de betrokken belastingen, en
refuser l'exonération demandée si ces preuves ne sont pas fournies in voorkomend geval de gevraagde vrijstelling te weigeren wanneer deze
(voir, notamment, arrêt du 11 octobre 2007, ELISA, C-451/05, Rec. p. bewijzen niet worden geleverd (zie met name arrest van 11 oktober
I-8251, point 95 et jurisprudence citée). 2007, ELISA, C-451/05, Jurispr. blz. I-8251, punt 95 en aldaar
aangehaalde rechtspraak).
55. Dans ce contexte, le gouvernement belge soutient que la Cour a 55. In deze context stelt de Belgische regering dat het Hof in het
accepté, dans l'arrêt X et Passenheim-van Schoot, précité, la arrest X en Passenheim-van Schoot, reeds aangehaald, de
justification tirée de l'efficacité insuffisante dudit instrument de rechtvaardigingsgrond in verband met de ontoereikende doeltreffendheid
coopération. van dat samenwerkingsinstrument heeft aanvaard.
56. A cet égard, il importe de relever que la Cour a jugé, dans ledit 56. Dienaangaande zij opgemerkt dat het Hof in dat arrest heeft
arrêt, que l'application d'un délai de redressement prolongé en cas de geoordeeld dat de toepassing van een verlengde navorderingstermijn
suspicion de dissimulation d'avoirs imposables détenus dans un autre ingeval het vermoeden bestaat dat in een andere lidstaat aangehouden
Etat membre était justifiée par l'objectif d'assurer l'efficacité des belastbare tegoeden worden verzwegen, was gerechtvaardigd door de
contrôles fiscaux et de lutter contre la fraude fiscale. doelstelling om de doeltreffendheid van de fiscale controles te
57. Or, en l'espèce, s'agissant des revenus déclarés par les waarborgen en belastingfraude te bestrijden.
contribuables, l'administration fiscale belge ne devrait pas 57. In casu zou de Belgische belastingadministratie voor door de
rencontrer de difficultés pour obtenir les informations nécessaires à belastingplichtige aangegeven inkomsten echter geen moeilijkheden
l'égard de ces revenus provenant d'un autre Etat membre. moeten ondervinden om de met betrekking tot deze uit een andere
lidstaat afkomstige inkomsten noodzakelijke inlichtingen te
58. En outre, comme le relève le Royaume de Belgique dans son mémoire verkrijgen. 58. Zoals de Belgische regering in haar verweerschrift opmerkt,
en défense, les revenus des comptes d'épargne étrangers qui doivent bestaat bovendien voor door de belastingplichtige aan te geven
être déclarés par le contribuable font également l'objet d'un échange inkomsten uit buitenlandse spaarrekeningen ook een regeling voor
d'informations dans le cadre de la directive 2003/48. informatie-uitwisseling op grond van richtlijn 2003/48.
59. Partant, l'administration fiscale belge dispose d'un instrument 59. Derhalve beschikt de Belgische belastingadministratie over een
légal, dont l'effectivité n'a pas été mise en question, pour obtenir wettelijk instrument, waarvan de doeltreffendheid niet ter discussie
des informations concernant l'existence des revenus mobiliers staat, om informatie over het bestaan van buitenlande roerende
étrangers et est, par conséquent, en mesure de les imposer. inkomsten te verkrijgen en is zij dus in staat deze inkomsten te
60. Il résulte de ce qui précède que la justification tirée de belasten. 60. Uit het voorgaande volgt dat de rechtvaardiging die verband houdt
l'insuffisance des instruments de coopération au niveau de l'Union ne met de ontoereikendheid van de samenwerkingsinstrumenten op het niveau
peut être accueillie. van de Unie, niet kan worden aanvaard.
61. S'agissant du risque de double exonération, et donc, 61. Aangaande het risico van een dubbele vrijstelling en dus,
implicitement, de la justification de la législation en cause par les impliciet, de rechtvaardiging van de betrokken wettelijke regeling
objectifs visant la lutte contre la fraude et l'évasion fiscales, il y door de doelstelling van bestrijding van belastingfraude en
a lieu de rappeler que ceux-ci constituent des objectifs légitimes -ontwijking, zij eraan herinnerd dat het Hof deze doelstelling als
reconnus par la Cour (voir en ce sens, notamment, arrêt du 7 avril rechtmatig heeft erkend (zie in die zin met name arrest van 7 april
2011, Commission/Portugal, C-20/09, Rec. p. I-2637, point 60 et 2011, Commissie/Portugal, C-20/09, Jurispr. blz. I-2637, punt 60 en
jurisprudence citée). aldaar aangehaalde rechtspraak).
62. A cet égard, il convient de constater que, comme l'a relevé, à 62. Zoals de Commissie terecht heeft opgemerkt, bestaat dat risico
juste titre, la Commission, ce risque existe également dans
l'hypothèse où un contribuable dispose de deux ou de plusieurs comptes eveneens ingeval een belastingplichtige twee of meer spaarrekeningen
d'épargne auprès d'une banque établie en Belgique et donc dans un bij een in België gevestigde bank en dus in een zuiver binnenlandse
cadre purement interne. Etant donné que les contribuables bénéficient context aanhoudt. Aangezien de belastingplichtigen voor interesten uit
de l'anonymat à l'égard des intérêts provenant d'un compte d'épargne een Belgische spaarrekening anonimiteit genieten, volstaat het dat de
belge, il suffirait, afin de pouvoir profiter plusieurs fois de belastingplichtige, wil hij meermaals voor de litigieuze vrijstelling
l'exonération litigieuse, que le contribuable confie son épargne à in aanmerking komen, zijn spaargeld bij verschillende banken plaatst.
plusieurs banques différentes. Il en résulte que le risque de fraude Het risico van fraude of misbruik, waarop de Belgische regering zich
ou d'abus, invoqué par le gouvernement belge, est inhérent au système beroept, is dus inherent aan de nationale vrijstellingsregeling en
d'exonération national et n'est pas tributaire de l'existence d'un niet afhankelijk van het bestaan van een grensoverschrijdende factor.
élément transfrontalier.
63. En outre, à supposer même que la réglementation nationale en cause 63. Zelfs al zou de betrokken nationale regeling geschikt zijn om de
soit propre à garantir la réalisation de l'objectif visant à assurer l'efficacité des contrôles fiscaux et, notamment, la lutte contre l'évasion et la fraude fiscales, il convient de constater que cette réglementation va au-delà de ce qui est nécessaire pour atteindre l'objectif poursuivi. 64. En effet, il résulte d'une jurisprudence bien établie qu'une justification tirée de la lutte contre la fraude et l'évasion fiscales n'est admissible que si elle vise des montages purement artificiels dont le but est de contourner la loi fiscale, ce qui exclut toute présomption générale de fraude. Partant, une présomption générale d'évasion ou de fraude fiscales ne saurait suffire à justifier une mesure fiscale qui porte atteinte aux objectifs du traité (voir, en ce verwezenlijking te waarborgen van de doelstelling die erin bestaat de doeltreffendheid van de fiscale controles waarborgen en met name belastingfraude en -ontwijking te bestrijden, dient bovendien te worden vastgesteld dat deze regeling verder gaat dan noodzakelijk is om de nagestreefde doelstelling te bereiken. 64. Volgens vaste rechtspraak kan de bestrijding van belastingfraude immers slechts als rechtvaardigingsgrond worden aanvaard indien zij is gericht tegen zuiver kunstmatige constructies die tot doel hebben de belastingwet te omzeilen, wat elk algemeen vermoeden van fraude uitsluit. Een algemeen vermoeden van belastingfraude of -ontwijking volstaat dus niet als rechtvaardigingsgrond voor een fiscale maatregel die afbreuk doet aan de door het Verdrag nagestreefde doelstellingen
sens, arrêt du 28 octobre 2010, Etablissements Rimbaud, C-72/09, Rec. (zie in die zin arrest van 28 oktober 2010, Etablissements Rimbaud,
p. I-10659, point 34 et jurisprudence citée). Or, en l'espèce, la C-72/09, Jurispr. blz. I-10659, punt 34 en aldaar aangehaalde
réglementation nationale litigieuse prévient non seulement l'évasion rechtspraak). In casu voorkomt de betrokken nationale regeling evenwel
et la fraude fiscales, mais également l'exercice légitime de la libre niet alleen belastingfraude en -ontwijking, maar zij verhindert ook de
prestation des services lorsque les contribuables prouvent qu'ils ne rechtmatige uitoefening van de vrijheid van dienstverrichting wanneer
poursuivent pas un objectif frauduleux. de belastingplichtigen aantonen dat zij niet ernaar streven, fraude te
65. Il en résulte que le gouvernement belge aurait pu adopter des plegen. 65. Hieruit volgt dat de Belgische regering minder beperkende
mesures moins restrictives pour atteindre l'objectif consistant à maatregelen had kunnen nemen om het doel van bestrijding van
lutter contre la fraude fiscale. belastingfraude te bereiken.
66. Dans ces conditions, la justification de la législation en cause 66. Dat de betrokken wettelijke regeling gerechtvaardigd is door de
par la nécessité d'éviter l'évasion et la fraude fiscales dans le noodzaak om belastingfraude en -ontwijking te voorkomen in het kader
cadre de la garantie de l'efficacité des contrôles fiscaux ne saurait van de waarborging van de doeltreffendheid van de fiscale controles,
être retenue. kan dus niet worden aanvaard.
67. Enfin, en ce qui concerne la justification tirée du fait que, 67. Aangaande - ten slotte - de rechtvaardiging dat wanneer een
s'agissant des comptes d'épargne auprès de banques établies en dehors belastingplichtige voor een spaarrekening bij een buiten België
de la Belgique, lorsqu'un contribuable a, à tort, bénéficié d'une gevestigde bank ten onrechte een vrijstelling heeft genoten, hij de
exonération, il incombe à ce dernier de payer le précompte sans aucune voorheffing moet betalen zonder mogelijkheid van civielrechtelijk
possibilité de recours civil contre la banque étrangère, il suffit de verhaal op de buitenlandse bank, kan worden volstaan met de
constater que le gouvernement belge n'a pas démontré en quoi ses vaststelling dat de Belgische regering niet heeft aangetoond in welk
préoccupations relatives à une juste répartition des responsabilités opzicht haar streven naar een billijke verdeling van de
civiles entre les contribuables et les banques concernées pourraient civielrechtelijke aansprakelijkheid over de belastingplichtigen en de
justifier l'application d'une mesure telle que celle en cause, dans le betrokken banken een rechtvaardiging zou kunnen zijn voor de
but de poursuivre l'objectif visant à assurer l'efficacité des toepassing van een maatregel als die in casu, waarmee wordt beoogd de
contrôles fiscaux. doeltreffendheid van de fiscale controles te waarborgen.
68. Dans ces conditions, ladite justification de la législation 68. Derhalve kan deze rechtvaardigingsgrond voor de bestreden
litigieuse ne saurait être accueillie. wettelijke regeling niet worden aanvaard.
69. Il en résulte que la restriction à la liberté de prestation des 69. Hieruit volgt dat de beperking van de vrijheid van
services qu'entraîne l'application de la réglementation nationale dienstverrichting als gevolg van de toepassing van de bestreden
litigieuse, qui réserve l'octroi d'une exonération fiscale uniquement nationale regeling, volgens welke uitsluitend door een in België
aux intérêts payés par les banques établies en Belgique, à l'exclusion gevestigde bank betaalde interesten een belastingvrijstelling genieten
de ceux payés par des établissements bancaires établis dans d'autres met uitzondering van de interesten betaald door een in een andere
Etats membres, ne peut être justifiée par les objectifs invoqués par lidstaat gevestigde bankinstelling, niet kan worden gerechtvaardigd
le Royaume de Belgique, pas plus qu'elle ne répond à l'exigence de door de doelstellingen die het Koninkrijk België aanvoert, en evenmin
proportionnalité. aan het evenredigheidsvereiste voldoet.
70. La Commission fait valoir, en second lieu, que, en raison de 70. In de tweede plaats stelt de Commissie dat het Koninkrijk België
l'existence de la réglementation belge litigieuse, le Royaume de als gevolg van de bestreden Belgische regeling tevens de
Belgique a également manqué aux obligations qui lui incombent en vertu
de l'article 36 de l'accord EEE, relatif à la libre prestation des verplichtingen niet nakomt die op hem rusten krachtens artikel 36
services. 71. A cet égard, il y a lieu de relever que ladite disposition de EER-Overeenkomst, betreffende de vrijheid van dienstverrichting.
l'accord EEE est analogue à celle établie à l'article 56 TFUE, de 71. Deze bepaling van de EER-Overeenkomst is analoog aan die van
sorte que les considérations relatives à cet article énoncées aux artikel 56 VWEU, zodat de overwegingen in de punten 40 tot en met 69
points 40 à 69 du présent arrêt s'appliquent, en principe, également à van het onderhavige arrest betreffende dat artikel in beginsel ook
l'article correspondant de l'accord EEE. gelden voor het overeenkomstige artikel van de EER-Overeenkomst.
72. Or, force est de constater que le gouvernement belge n'invoque de 72. Evenwel dient te worden vastgesteld dat de Belgische regering
justification que pour ce qui concerne l'article 56 TFUE. Il s'ensuit enkel met betrekking tot artikel 56 VWEU een rechtvaardigingsgrond
que, dans la mesure où aucune justification particulière n'est aanvoert. Aangezien deze regering geen specifieke
invoquée par ledit gouvernement en ce qui concerne l'article 36 de rechtvaardigingsgrond met betrekking tot artikel 36 EER-Overeenkomst
l'accord EEE, il y a lieu de considérer que l'article 36 de l'accord aanvoert, moet bijgevolg worden aangenomen dat ook artikel 36
EEE s'oppose également à la réglementation nationale litigieuse. EER-Overeenkomst zich verzet tegen de bestreden nationale regeling.
Sur la libre circulation des capitaux Vrij verkeer van kapitaal
73. La Commission demande, en outre, à la Cour de constater que le 73. De Commissie verzoekt het Hof bovendien vast te stellen dat het
Royaume de Belgique a manqué à ses obligations découlant de l'article
63 TFUE et de l'article 40 de l'accord EEE. Koninkrijk België de uit artikel 63 VWEU en artikel 40
EER-Overeenkomst voortvloeiende verplichtingen niet is nagekomen.
74. Les dispositions du traité ainsi que de l'accord EEE relatives à 74. Aangezien de bepalingen van het Verdrag en van de EER-Overeenkomst
la libre prestation des services s'opposant à la réglementation betreffende de vrijheid van dienstverrichting zich verzetten tegen de
litigieuse, il n'est pas nécessaire d'examiner séparément ladite litigieuze regeling, behoeft deze regeling niet afzonderlijk aan
réglementation à la lumière de l'article 63 TFUE et de l'article 40 de artikel 63 VWEU en artikel 40 van de EER-Overeenkomst inzake het vrije
l'accord EEE concernant la libre circulation des capitaux (voir, par verkeer van kapitaal te worden getoetst (zie naar analogie arrest
analogie, arrêt Commission/Belgique, précité, point 79). Commissie/België, reeds aangehaald, punt 79).
75. Par conséquent, il convient de constater que, en instaurant et en 75. Bijgevolg dient te worden vastgesteld dat het Koninkrijk België,
maintenant un régime établissant une imposition discriminatoire des door de invoering en instandhouding van een regeling waarbij door
intérêts payés par les banques non-résidentes, résultant de niet-ingezeten banken betaalde interesten discriminatoir worden belast
l'application d'une exonération fiscale réservée uniquement aux als gevolg van de toepassing van een belastingvrijstelling die
intérêts payés par les banques résidentes, le Royaume de Belgique a uitsluitend geldt voor door ingezeten banken betaalde interesten, de
manqué aux obligations qui lui incombent en vertu de l'article 56 TFUE krachtens artikel 56 VWEU en artikel 36 EER-Overeenkomst op hem
ainsi que de l'article 36 de l'accord EEE ». rustende verplichtingen niet is nagekomen ».
B.5. En réservant un taux d'imposition favorable uniquement aux B.5. Door een gunstig belastingtarief uitsluitend voor te behouden aan
intérêts payés par les banques résidentes, les dispositions attaquées de door de ingezeten banken betaalde interesten, voeren de bestreden
bepalingen een discriminerende belasting in op de door de
établissent une imposition discriminatoire des intérêts payés par les niet-ingezeten banken betaalde interesten, die analoog is aan die
banques non-résidentes, analogue à celle qui a été censurée par welke is afgekeurd bij het voormelde arrest van het Hof van Justitie
l'arrêt de la Cour de justice de l'Union européenne précité. van de Europese Unie.
B.6. L'article 171, 3°quinquies, et, en ce qu'il vise les revenus B.6. Artikel 171, 3°quinquies, en, in zoverre het de inkomsten uit
afférents aux dépôts d'épargne visés à l'article 171, 3°quinquies, spaardeposito's bedoeld in artikel 171, 3°quinquies, beoogt, artikel
l'article 174/1, § 1er, alinéa 4, du CIR 1992 ne sont pas compatibles 174/1, § 1, vierde lid, van het WIB 1992 zijn niet bestaanbaar met de
avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec les artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de
articles 56 du TFUE et 36 de l'Accord sur l'Espace économique européen artikelen 56 van het VWEU en 36 van de Overeenkomst betreffende de
du 2 mai 1992. Europese Economische Ruimte van 2 mei 1992.
B.7.1. Le moyen est fondé. B.7.1. Het middel is gegrond.
B.7.2. L'article 269, alinéa 1er, 5°, du CIR 1992, mentionné en B.3.1, B.7.2. Artikel 269, eerste lid, 5°, van het WIB 1992, vermeld in
est indissociablement lié aux dispositions visées en B.6 dès lors B.3.1, is onlosmakelijk verbonden met de bepalingen bedoeld in B.6
aangezien daarin het percentage wordt vastgesteld van de roerende
qu'il détermine le taux du précompte mobilier applicable aux revenus voorheffing van toepassing op de inkomsten die zijn onderworpen aan de
soumis à l'impôt et, le cas échéant, à la cotisation supplémentaire belasting en, in voorkomend geval, aan de bijkomende heffing die op
qui étaient dus en vertu desdites dispositions. L'article 269, alinéa grond van die bepalingen verschuldigd waren. Artikel 269, eerste lid,
1er, 5°, du CIR 1992, tel qu'il est applicable aux revenus de 2012 5°, van het WIB 1992, zoals het van toepassing is op de inkomsten van
dans la rédaction qui lui a été donnée par l'article 53 de la loi du 2012 in de redactie die artikel 53 van de wet van 13 december 2012
13 décembre 2012 portant des dispositions fiscales et financières, houdende fiscale en financiële bepalingen eraan heeft gegeven, dient
doit être annulé pour les mêmes motifs que ceux indiqués en B.5. te worden vernietigd om dezelfde redenen als die welke in B.5 zijn
B.7.3. Cette annulation conduit à ce que soit restauré l'article 269, aangegeven. B.7.3. Die vernietiging leidt ertoe dat artikel 269, eerste lid, 5°,
alinéa 1er, 5°, du CIR 1992 dans la rédaction qui lui avait été donnée van het WIB 1992 opnieuw van kracht wordt in de redactie die artikel
par l'article 29, 6°, de la loi attaquée. Cette disposition avait une 29, 6°, van de bestreden wet eraan had gegeven. Die bepaling had een
portée identique, si ce n'est qu'elle ne faisait pas référence aux identieke draagwijdte, maar verwees niet naar de inkomsten die zijn
revenus payés ou attribués à des personnes physiques, alors pourtant betaald of toegekend aan natuurlijke personen, terwijl dat nochtans de
que telle était l'intention du législateur qui l'a adoptée, ainsi que intentie was van de wetgever die ze heeft aangenomen, zoals blijkt uit
l'indiquent les travaux préparatoires de la loi du 13 décembre 2012 de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 13 december
précitée (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2458/001, pp. 29 et 2012 (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2458/001, pp. 29 en 30). Die
30). Cette disposition est dès lors indissociablement liée à celle bepaling is derhalve onlosmakelijk verbonden met die waarvan de
dont l'annulation est motivée en B.7.2; elle doit être annulée pour vernietiging wordt gemotiveerd in B.7.2; zij dient om dezelfde redenen
les mêmes motifs. te worden vernietigd.
B.8.1. Dans son mémoire complémentaire, le Conseil des ministres B.8.1. In zijn aanvullende memorie vraagt de Ministerraad aan het Hof,
demande à la Cour, si elle annule les dispositions visées en B.6, d'en indien het de in B.6 beoogde bepalingen vernietigt, de gevolgen ervan
maintenir les effets en application de l'article 8, alinéa 2, de la te handhaven met toepassing van artikel 8, tweede lid, van de
loi spéciale du 6 janvier 1989. bijzondere wet van 6 januari 1989.
B.8.2. La Cour ne peut pas accéder à cette demande. En effet, il B.8.2. Het Hof kan dat verzoek niet inwilligen. Uit het arrest van het
ressort de l'arrêt de la Cour de justice de l'Union européenne Hof van Justitie van de Europese Unie waarnaar in B.4 wordt verwezen,
mentionné en B.4 que celle-ci n'a pas entendu maintenir les effets des blijkt immers dat dat laatste de gevolgen van de door dat Hof
dispositions qu'elle contrôlait, ce qui, selon sa jurisprudence, ne gecontroleerde bepalingen niet beoogde te handhaven, hetgeen, volgens
permet pas qu'un tel maintien soit décidé dans un arrêt ultérieur zijn rechtspraak, niet toelaat dat tot een dergelijke handhaving wordt
(CJUE, grande chambre, 6 mars 2007, C-292/04, Meilicke, points 32 à beslist in een later arrest (HvJ, grote kamer, 6 maart 2007, C-292/04,
41), de sorte que la Cour ne saurait maintenir les effets des Meilicke, punten 32 tot 41), zodat het Hof de gevolgen van de
dispositions attaquées sans exposer la Belgique au risque d'une bestreden bepalingen niet zou kunnen handhaven zonder dat België
hierdoor blootgesteld wordt aan het risico op een nieuwe vordering
nouvelle action en manquement. wegens niet-nakoming.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
annule vernietigt
- l'article 171, 3°quinquies, du Code des impôts sur les revenus 1992, - artikel 171, 3°quinquies, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, ingevoegd bij artikel 27, 6°, van de wet
inséré par l'article 27, 6°, de la loi du 28 décembre 2011 portant des van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen;
dispositions diverses;
- les mots « et les revenus afférents aux dépôts d'épargne visés à - de woorden « en de in artikel 171, 3°quinquies, bedoelde inkomsten
l'article 171, 3°quinquies, » à l'article 174/1 du même Code, inséré uit spaardeposito's » in artikel 174/1 van hetzelfde Wetboek,
par l'article 28 de la même loi; ingevoegd bij artikel 28 van dezelfde wet;
- l'article 269, alinéa 1er, 5°, du même Code, modifié par l'article - artikel 269, eerste lid, 5°, van hetzelfde Wetboek, gewijzigd bij
29, 6°, de la même loi, puis par l'article 53, 2°, de la loi du 13 artikel 29, 6°, van dezelfde wet, vervolgens bij artikel 53, 2°, van
décembre 2012 portant des dispositions fiscales et financières. de wet van 13 december 2012 houdende fiscale en financiële bepalingen.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 23 janvier 2014. het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 23 januari 2014.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^