Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 92/2013 du 19 juin 2013 Numéro du rôle : 5434 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 73quater des lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et M. Bossuyt, des juges E. De (...)"
Extrait de l'arrêt n° 92/2013 du 19 juin 2013 Numéro du rôle : 5434 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 73quater des lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et M. Bossuyt, des juges E. De (...) Uittreksel uit arrest nr. 92/2013 van 19 juni 2013 Rolnummer : 5434 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 73quater van de wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, samengeordend op 19 december 1939, zoals gewijzigd bij ar Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en M. Bossuyt, de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 92/2013 du 19 juin 2013 Uittreksel uit arrest nr. 92/2013 van 19 juni 2013
Numéro du rôle : 5434 Rolnummer : 5434
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 73quater des In zake : de prejudiciële vraag over artikel 73quater van de wetten
lois relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés,
coordonnées le 19 décembre 1939, tel qu'il a été modifié par l'article betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders, samengeordend op 19
143 de la loi du 20 juillet 2006 portant des dispositions diverses, december 1939, zoals gewijzigd bij artikel 143 van de wet van 20 juli
posée par la Cour du travail de Liège. 2006 houdende diverse bepalingen, gesteld door het Arbeidshof te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et M. Bossuyt, des juges E. De samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en M. Bossuyt, de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, et, conformément à Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. Daoût, en,
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989
constitutionnelle, du président émérite R. Henneuse, assistée du op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter R. Henneuse, bijgestaan
greffier F. Meersschaut, présidée par le président émérite R. door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van emeritus
Henneuse, voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 18 juin 2012 en cause de Laurent Lambotte et Anisa Arbib Bij arrest van 18 juni 2012 in zake Laurent Lambotte en Anisa Arbib
contre l'Office national d'allocations familiales pour travailleurs tegen de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers, waarvan de
salariés, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 25 expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 25 juni 2012, heeft
juin 2012, la Cour du travail de Liège a posé la question préjudicielle suivante : het Arbeidshof te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 73quater des lois relatives aux allocations familiales « Schendt artikel 73quater van de wetten betreffende de kinderbijslag
pour travailleurs salariés, coordonnées le 19 décembre 1939, dans sa voor loonarbeiders, samengeordend op 19 december 1939, in de versie
version modifiée par la loi du 20 juillet 2006 portant des ervan die is gewijzigd bij de wet van 20 juli 2006 houdende diverse
dispositions diverses, bepalingen,
interprété en ce sens qu'il réserve le bénéfice de la prime d'adoption in die zin geïnterpreteerd dat het het voordeel van de adoptiepremie
qu'il instaure à l'enfant adopté ou en voie d'adoption au sens du die het instelt voorbehoudt aan het kind dat is geadopteerd of
droit belge, et donc à l'exclusion de l'enfant orphelin de père et de waarvoor de adoptieprocedure is ingeleid in de zin van het Belgisch
recht en dus de volle wees uitsluit die in het gezin wordt opgenomen
mère accueilli dans la famille par l'effet de la loi marocaine door de werking van de Marokkaanse wet betreffende de tenlasteneming
relative à la prise en charge des enfants abandonnés (kafala), van verlaten kinderen (kafala),
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en relation de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met
avec l'article 22bis de la Constitution, les articles 2 et 20 de la artikel 22bis van de Grondwet, de artikelen 2 en 20 van het Verdrag
Convention relative aux droits de l'enfant, adoptée à New York le 20 inzake de rechten van het kind, aangenomen te New York op 20 november
novembre 1989, et l'article 8 de la Convention de sauvegarde des 1989, en artikel 8 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van
droits de l'homme et des libertés fondamentales, signée à Rome le 4 de mens en de fundamentele vrijheden, ondertekend te Rome op 4
novembre 1950 et approuvée par la loi du 13 mai 1955, ainsi que november 1950 en goedgekeurd bij de wet van 13 mei 1955, alsook
l'article 1er du protocole additionnel n° 2 à cette convention ? ». artikel 1 van het Aanvullend Protocol nr. 2 bij dat Verdrag ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux allocations B.1. Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
familiales pour travailleurs salariés dispose : kinderbijslag voor loonarbeiders bepaalt :
« § 1er. Les caisses de compensation pour allocations familiales, « § 1. De kinderbijslagfondsen alsook de in artikel 18 bedoelde
ainsi que les autorités et établissements publics visés à l'article overheden en openbare instellingen kennen een adoptiepremie toe onder
18, accordent une prime d'adoption aux conditions suivantes : de volgende voorwaarden :
1° une requête est déposée devant le tribunal compétent ou, à défaut, 1° een verzoekschrift is ingediend bij de bevoegde rechtbank of, bij
un acte d'adoption est signé : ces documents expriment la volonté de gebrek hieraan, een adoptieakte is ondertekend : deze documenten
l'attributaire ou de son conjoint d'adopter un enfant; drukken de wil van de rechthebbende of zijn echtgenoot uit om een kind
2° l'adoptant ou son conjoint remplit les conditions pour ouvrir le te adopteren; 2° de adoptant of zijn echtgenoot vervult de voorwaarden om het recht
droit aux allocations familiales, sauf celles visées à l'article 51, § te doen ontstaan op kinderbijslag, behalve die bedoeld in artikel 51,
3; § 3;
3° l'enfant fait partie du ménage de l'adoptant; 3° het kind maakt deel uit van het gezin van de adoptant;
4° l'enfant remplit les conditions visées aux articles 62 ou 63. 4° het kind vervult de voorwaarden, bedoeld in de artikelen 62 of 63.
Indien het kind reeds deel uitmaakt van het gezin van de adoptant op
Lorsque l'enfant fait déjà partie du ménage de l'adoptant à la date du de datum van de indiening van het verzoekschrift of, bij gebreke
dépôt de la requête ou, à défaut de celle-ci, à la date de la hiervan, op de datum van de ondertekening van de akte, moeten de
signature de l'acte, les conditions visées à l'alinéa 1er, 2° et 4°, voorwaarden bedoeld in het eerste lid, 2° en 4°, vervuld zijn op deze datum.
doivent être remplies à cette date. Indien het kind nog geen deel uitmaakt van het gezin van de adoptant
Lorsque l'enfant ne fait pas encore partie du ménage de l'adoptant à op de datum van de indiening van het verzoekschrift of, bij gebrek
la date du dépôt de la requête ou, à défaut de celle-ci, à la date de hieraan, op de datum van de ondertekening van de akte, moet de
la signature de l'acte, la condition visée à l'alinéa 1er, 2°, doit voorwaarde bedoeld in het eerste lid, 2°, vervuld zijn op de datum van
être remplie à la date du jugement découlant de la requête ou, à het vonnis dat voortvloeit uit het verzoekschrift of, bij gebrek
défaut de celle-ci, à la date de la passation de l'acte ainsi qu'au hieraan, op de datum van het verlijden van de akte alsmede op het
moment où l'enfant fait réellement partie du ménage de l'adoptant et ogenblik dat het kind werkelijk deel uitmaakt van het gezin van de
la condition visée à l'alinéa 1er, 4°, doit être remplie au moment où adoptant en moet de voorwaarde bedoeld in het eerste lid, 4°, vervuld
l'enfant fait réellement partie du ménage de l'adoptant. zijn op het ogenblik dat het kind werkelijk deel uitmaakt van het gezin van de adoptant.
§ 2. La prime d'adoption s'élève à 926,95 EUR. § 2. De adoptiepremie bedraagt 926,95 EUR.
Le montant de la prime d'adoption accordé pour l'enfant adopté est Het bedrag van de adoptiepremie dat toegekend wordt voor het
celui d'application à la date du dépôt de la requête ou, à défaut de geadopteerde kind, is datgene dat van toepassing is op de datum van de
celle-ci, à la date de la signature de l'acte d'adoption. Toutefois, indiening van het verzoekschrift of, bij gebrek hieraan, op de datum
si l'enfant ne fait pas encore partie du ménage de l'adoptant à cette van de ondertekening van de adoptieakte. Indien echter het kind op
date, le montant de la prime d'adoption est celui d'application à la deze datum nog geen deel uitmaakt van het gezin van de adoptant, is
date à laquelle l'enfant fait réellement partie de ce ménage. het bedrag van de adoptiepremie datgene dat van toepassing is op de
§ 3. Le ministre des Affaires sociales ou le fonctionnaire du datum waarop het kind werkelijk deel uitmaakt van dit gezin.
Ministère des Affaires sociales, de la Santé publique ou de § 3. De minister van Sociale Zaken of de ambtenaar van het Ministerie
l'Environnement qu'il désigne peut toutefois accorder la prime van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu die hij aanduidt, kan
d'adoption dans des cas dignes d'intérêt, lorsque les conditions evenwel de adoptiepremie toekennen in behartigenswaardige gevallen,
visées au § 1er, 2° ou 4° ne sont pas réunies. wanneer de voorwaarden van § 1, 2° of 4° niet zijn vervuld.
Le ministre des Affaires sociales a la même compétence en ce qui De minister van Sociale Zaken heeft dezelfde bevoegdheid inzake
concerne des catégories de cas dignes d'intérêt. Il demande dans ce categorieën van behartigenswaardige gevallen. Hij dient dan wel vooraf
cas au préalable l'avis du Comité de gestion de l'Office national het advies van het Beheerscomité van de Rijksdienst voor kinderbijslag
d'allocations familiales pour travailleurs salariés. voor werknemers in te winnen.
§ 4. Il ne peut être octroyé à l'adoptant ou à son conjoint qu'une § 4. Er kan voor hetzelfde kind slechts één enkele adoptiepremie aan
seule prime d'adoption pour le même enfant. de adoptant of zijn echtgenoot worden toegekend.
La prime d'adoption ne peut être octroyée à l'adoptant ou à son De adoptiepremie kan niet worden toegekend aan de adoptant of aan zijn
conjoint, si l'adoptant, son conjoint ou la personne avec laquelle il echtgenoot, indien de adoptant, zijn echtgenoot of de persoon met wie
forme un ménage de fait au sens de l'article 56bis, § 2, a reçu une hij een feitelijk gezin vormt in de zin van artikel 56bis, § 2, het
allocation de naissance pour le même enfant ». kraamgeld heeft ontvangen voor hetzelfde kind ».
B.2. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi et des B.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing en de
pièces de procédure transmises par la juridiction qui interroge la procedurestukken die zijn overgezonden door het verwijzende
Cour que celle-ci est invitée à statuer sur la compatibilité de rechtscollege blijkt dat het Hof wordt verzocht uitspraak te doen over
l'article 73quater des lois coordonnées relatives aux allocations de bestaanbaarheid van artikel 73quater van de samengeordende wetten
familiales pour travailleurs salariés - en ce qu'il exclut du bénéfice betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders - in zoverre het het
de la prime d'adoption qu'il instaure l'enfant qui, né de père inconnu kind dat, geboren uit een onbekende vader en verlaten door zijn
moeder, door een natuurlijke persoon ten laste is genomen met
et abandonné par sa mère, est pris en charge par une personne physique toepassing van de Marokkaanse wet betreffende de tenlasteneming van
en application de la loi marocaine relative à la prise en charge des verlaten kinderen (kafala), uitsluit van het voordeel van de
enfants abandonnés (kafala) - avec l'article 22bis de la Constitution adoptiepremie die het instelt - met artikel 22bis van de Grondwet en
et avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
combinaison avec les articles 2 et 20 de la Convention relative aux gelezen met de artikelen 2 en 20 van het Verdrag inzake de rechten van
droits de l'enfant, avec l'article 8 de la Convention européenne des het kind, met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van
droits de l'homme et avec l'article 1er du Premier Protocole de mens en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat
additionnel à cette Convention. Verdrag.
B.3.1. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi qu'il B.3.1. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het
appartient, d'abord, à la Cour de statuer sur la constitutionnalité de eerst aan het Hof toekomt uitspraak te doen over de grondwettigheid
la différence de traitement que ferait la disposition en cause entre van het verschil in behandeling dat de in het geding zijnde bepaling
deux catégories d'enfants : d'une part, ceux qui, en application des zou maken tussen twee categorieën van kinderen : enerzijds, diegenen
normes législatives belges relatives à l'adoption, sont adoptés ou die, met toepassing van de Belgische wetskrachtige normen met
font l'objet d'une requête en adoption ou d'un acte d'adoption et, betrekking tot de adoptie, geadopteerd zijn of het voorwerp uitmaken
d'autre part, les enfants qui, nés de père inconnu et abandonnés par van een verzoek tot adoptie of van een adoptieakte en, anderzijds, de
leur mère, sont pris en charge par une personne physique en kinderen die, geboren uit een onbekende vader en verlaten door hun
moeder, door een natuurlijke persoon ten laste zijn genomen met
application de la loi marocaine n° 15-01 « relative à la prise en toepassing van de Marokkaanse wet nr. 15-01 « betreffende de
charge (la kafala) des enfants abandonnés », promulguée par le dahir tenlasteneming (de kafala) van verlaten kinderen », afgekondigd bij de
n° 1-02-172 du 1er rabii II 1423 (13 juin 2002). dahir nr. 1-02-172 van 1 rabii II 1423 (13 juni 2002).
B.3.2.1. Cette prise en charge - ou kafala - d'un enfant abandonné est B.3.2.1. Die tenlasteneming - of kafala - van een verlaten kind is «
« l'engagement de prendre en charge la protection, l'éducation et de verbintenis om de bescherming, de opvoeding en het onderhoud van
l'entretien d'un enfant abandonné au même titre que le ferait un père een verlaten kind ten laste te nemen net zoals een vader dat voor zijn
pour son enfant » (article 2, première phrase, de la loi n° 15-01). kind zou doen » (artikel 2, eerste zin, van de wet nr. 15-01).
Est considéré comme « enfant abandonné », tout enfant n'ayant pas Als « verlaten kind » wordt beschouwd elk kind dat de volle leeftijd
atteint l'âge de dix-huit années révolues et se trouvant dans l'une van achttien jaar niet heeft bereikt en dat zich in een van de
des situations suivantes : volgende situaties bevindt :
- être né de parents inconnus ou d'un père inconnu et d'une mère - geboren zijn uit onbekende ouders of uit een onbekende vader en een
connue qui l'a abandonné de son plein gré; bekende moeder die het uit vrije wil heeft verlaten;
- être orphelin ou avoir des parents incapables de subvenir à ses - wees zijn of ouders hebben die onbekwaam zijn om in zijn behoeften
besoins ou ne disposant pas de moyens légaux de subsistance; te voorzien of die niet over wettige bestaansmiddelen beschikken;
- avoir des parents de mauvaise conduite n'assumant pas leur - ouders hebben die zich slecht gedragen en hun verantwoordelijkheid
responsabilité de protection et d'orientation en vue de le conduire inzake bescherming en keuzevoorlichting teneinde het kind op het goede
pad te leiden, niet opnemen, zoals wanneer dezen uit het wettelijke
dans la bonne voie, comme lorsque ceux-ci sont déchus de la tutelle toezicht zijn ontzet of wanneer een van beiden, na het overlijden of
légale ou que l'un des deux, après le décès ou l'incapacité de de onbekwaamheid van de andere, van het rechte pad geraakt blijkt of
l'autre, se révèle dévoyé et ne s'acquitte pas de son devoir précité à zijn voormelde plicht ten aanzien van het kind niet vervult (artikel 1
l'égard de l'enfant (article 1er de la loi n° 15-01). van de wet nr. 15-01).
La décision d'accorder cette kafala à la personne physique qui la De beslissing om die kafala toe te kennen aan de natuurlijke persoon
demande parce qu'elle désire l'assurer appartient au « juge des die erom verzoekt omdat hij die wenst uit te oefenen, komt toe aan de
tutelles » (articles 14 à 17 de la loi n° 15-01). « voogdijrechter » (artikelen 14 tot 17 van de wet nr. 15-01).
B.3.2.2. La kafala ne confère ni droit à la filiation ni droit à la B.3.2.2. De kafala verleent noch recht op afstamming, noch recht op
succession (article 2, deuxième phrase, de la loi n° 15-01). erfopvolging (artikel 2, tweede zin, van de wet nr. 15-01).
La décision juridictionnelle relative à l'octroi de la kafala a De rechterlijke beslissing met betrekking tot de toekenning van de
plusieurs effets. La personne physique assurant la kafala est chargée kafala heeft verscheidene gevolgen. De natuurlijke persoon die instaat
de l'exécution des obligations relatives à l'entretien, à la garde et voor de kafala is belast met de uitvoering van de verplichtingen met
à la protection de l'enfant pris en charge et veille à ce qu'il soit élevé dans une ambiance saine, tout en subvenant à ses besoins essentiels jusqu'à ce qu'il atteigne l'âge de la majorité légale, conformément aux dispositions légales prévues dans le Code marocain du statut personnel, relatives à la garde et à l'entretien des enfants. Si l'enfant pris en charge est de sexe féminin, son entretien doit se poursuivre jusqu'à son mariage, conformément aux dispositions du Code du statut personnel relatives à l'entretien de la fille. Si l'enfant est handicapé ou incapable d'assurer ses besoins, les dispositions de ce Code relatives à l'entretien des enfants incapables de pourvoir à leurs besoins sont applicables. La personne qui assure la kafala bénéficie des indemnités et des allocations sociales allouées aux parents pour leurs enfants par l'Etat, les établissements publics ou privés ou les collectivités locales et leurs groupements. Elle est betrekking tot het onderhoud en de bescherming van, en de hoede over, het ten laste genomen kind en ziet erop toe dat het in een gezonde sfeer wordt opgevoed, waarbij hij voorziet in zijn essentiële behoeften tot het de leeftijd van de wettelijke meerderjarigheid bereikt, overeenkomstig de wettelijke bepalingen waarin is voorzien in het Marokkaanse Wetboek van het persoonlijk statuut, met betrekking tot de hoede over en het onderhoud van de kinderen. Indien het ten laste genomen kind van het vrouwelijke geslacht is, dient haar onderhoud te worden voortgezet tot aan haar huwelijk, overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van het persoonlijk statuut met betrekking tot het onderhoud van het meisje. Indien het kind gehandicapt is of onbekwaam is om in zijn behoeften te voorzien, zijn de bepalingen van dat Wetboek met betrekking tot het onderhoud van de kinderen die onbekwaam zijn om in hun behoeften te voorzien van toepassing. De persoon die instaat voor de kafala geniet de vergoedingen en sociale toelagen die door de Staat, de openbare of private instellingen of de lagere overheden en de groeperingen ervan aan de ouders worden toegekend voor hun kinderen. Hij is ook
aussi civilement responsable des actes de cet enfant (article 22 de la burgerlijk aansprakelijk voor de daden van dat kind (artikel 22 van de
loi n° 15-01). wet nr. 15-01).
B.3.2.3. La kafala cesse lorsque l'enfant atteint l'âge de la majorité légale, sauf s'il s'agit d'une fille non mariée ou d'un enfant handicapé. Elle cesse aussi en cas de décès de l'enfant, de l'un des deux époux assurant la prise en charge ou de la femme l'assumant, ou en cas d'incapacité de celle-ci ou d'incapacité conjointe des deux époux assurant la kafala. Elle cesse enfin si le droit de l'assurer est annulé par ordonnance judiciaire, lorsque la personne qui assume la kafala viole ses obligations ou se désiste et lorsque l'intérêt B.3.2.3. De kafala eindigt wanneer het kind de leeftijd van de wettelijke meerderjarigheid bereikt, behalve indien het om een ongehuwd meisje of een gehandicapt kind gaat. Zij eindigt ook in geval van overlijden van het kind, van een van beide echtgenoten die instaan voor de tenlasteneming of van de vrouw die die tenlasteneming op zich neemt, of in geval van onbekwaamheid van die laatste of van gezamenlijke onbekwaamheid van de beide echtgenoten die instaan voor de kafala. Zij eindigt ten slotte indien het recht om daarvoor in te staan wordt vernietigd bij rechterlijke beschikking, wanneer de persoon die instaat voor de kafala zijn verplichtingen schendt of zich terugtrekt en wanneer het hoger belang van het kind het vereist
supérieur de l'enfant l'exige (article 25 de la loi n° 15-01). (artikel 25 van de wet nr. 15-01).
Les parents de l'enfant pris en charge ou l'un d'eux peuvent, après la De ouders van het ten laste genomen kind of een van hen kunnen, nadat
cessation des motifs de l'abandon, recouvrer leur tutelle sur de redenen voor de verlating opgehouden hebben te bestaan, hun
l'enfant, par décision judiciaire (article 29 de la loi n° 15-01). toezicht op het kind bij rechterlijke beslissing terugkrijgen (artikel 29 van de wet nr. 15-01).
B.3.3. La prise en charge - ou kafala - d'un enfant abandonné par une B.3.3. De tenlasteneming - of kafala - van een verlaten kind door een
natuurlijke persoon, zoals zij bij de Marokkaanse wet is
personne physique, telle qu'elle est organisée par la loi marocaine, georganiseerd, onderscheidt zich dus duidelijk van de in de in het
se distingue donc clairement de l'adoption visée par la disposition en geding zijnde bepaling beoogde adoptie, die is geregeld in de
cause, qui est réglée par les articles 343 à 368-8 du Code civil. artikelen 343 tot 368-8 van het Burgerlijk Wetboek.
B.3.4. La prime d'adoption visée par l'article 73quater des lois B.3.4. De adoptiepremie bedoeld in artikel 73quater van de
coordonnées relatives aux allocations familiales pour travailleurs samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders
salariés a été instaurée par la loi du 30 décembre 1992 portant des is ingesteld bij de wet van 30 december 1992 houdende sociale en
dispositions sociales et diverses. diverse bepalingen.
L'instauration de cette prime a pour objectif de répondre aux « De instelling van die premie heeft ten doel te beantwoorden aan de «
besoins spécifiques des familles qui sont confrontées à des dépenses specifieke noden van de gezinnen die geconfronteerd worden met
supplémentaires découlant de l'accueil d'un enfant adopté dans leur bijkomende uitgaven naar aanleiding van het onthaal van een
ménage » (Doc. parl., Sénat, 1992-1993, n° 526-1, p. 4). Son montant geadopteerd kind in hun gezin » (Parl. St., Senaat, 1992-1993, nr.
correspond à celui de l'allocation de naissance pour un premier enfant 526-1, p. 4). Het bedrag ervan komt overeen met dat van het kraamgeld
(ibid.). voor een eerste kind (ibid.).
B.3.5. Destinée à couvrir les frais exposés par l'adoptant ou son B.3.5. De adoptiepremie, die is bestemd om de door de adoptant of zijn
conjoint, la prime d'adoption est octroyée à ces derniers (article echtgenoot gemaakte onkosten te dekken, wordt aan die laatsten
73quater, § 4, des lois coordonnées relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés). Elle est destinée à rencontrer une partie des besoins matériels de l'enfant ou des frais occasionnés par son accueil dans le ménage, mais elle ne constitue pas un droit propre de l'enfant adopté. B.4.1. L'article 22bis de la Constitution dispose : « Chaque enfant a droit au respect de son intégrité morale, physique, psychique et sexuelle. Chaque enfant a le droit de s'exprimer sur toute question qui le concerne; son opinion est prise en considération, eu égard à son âge et à son discernement. Chaque enfant a le droit de bénéficier des mesures et services qui concourent à son développement. Dans toute décision qui le concerne, l'intérêt de l'enfant est pris en considération de manière primordiale. toegekend (artikel 73quater, § 4, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders). Zij is bestemd om tegemoet te komen aan een gedeelte van de materiële noden van het kind of van de onkosten die zijn veroorzaakt door zijn opvang in het huishouden, maar zij vormt niet een eigen recht van het geadopteerde kind. B.4.1. Artikel 22bis van de Grondwet bepaalt : « Elk kind heeft recht op eerbiediging van zijn morele, lichamelijke, geestelijke en seksuele integriteit. Elk kind heeft het recht zijn mening te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan; met die mening wordt rekening gehouden in overeenstemming met zijn leeftijd en zijn onderscheidingsvermogen. Elk kind heeft recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen. Het belang van het kind is de eerste overweging bij elke beslissing die het kind aangaat.
La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent ces De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen
droits de l'enfant ». deze rechten van het kind ».
B.4.2. L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux B.4.2. Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
allocations familiales pour travailleurs salariés détermine les kinderbijslag voor loonarbeiders bepaalt de voorwaarden waaronder een
conditions auxquelles un adoptant ou son conjoint peuvent prétendre à adoptant of zijn echtgenoot aanspraak kunnen maken op de toekenning
l'octroi d'une prime d'adoption qui, comme cela est rappelé en B.3.4, van een adoptiepremie, die, zoals in B.3.4 in herinnering is gebracht,
a pour but de financer une partie des dépenses supplémentaires ten doel heeft een gedeelte van de bijkomende uitgaven die door dezen
exposées par ceux-ci lors de l'accueil d'un enfant adopté dans leur worden gedaan bij de opvang van een geadopteerd kind in hun gezin te
ménage. financieren.
La circonstance que la personne physique qui, en application de la loi De omstandigheid dat de natuurlijke persoon die, met toepassing van de
marocaine n° 15-01, prend en charge un enfant né de père inconnu et Marokkaanse wet nr. 15-01, een kind dat geboren is uit een onbekende
abandonné par sa mère, ne peut prétendre à l'octroi de cette prime ne vader en door zijn moeder verlaten is ten laste neemt, geen aanspraak
porte atteinte ni au droit de cet enfant au respect de son intégrité kan maken op de toekenning van die premie, doet geen afbreuk aan het
recht van dat kind op eerbiediging van zijn morele, lichamelijke,
morale, physique, psychique et sexuelle, ni à son droit de s'exprimer geestelijke en seksuele integriteit, noch aan zijn recht zijn mening
sur toute question qui le concerne ou de bénéficier des mesures et te uiten in alle aangelegenheden die het aangaan, noch aan zijn recht
services qui concourent à son développement. op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen.
B.4.3. La disposition en cause n'est pas incompatible avec l'article B.4.3. De in het geding zijnde bepaling is niet onbestaanbaar met
22bis de la Constitution. artikel 22bis van de Grondwet.
B.5.1. L'article 2 de la Convention relative aux droits de l'enfant B.5.1. Artikel 2 van het Verdrag inzake de rechten van het kind
dispose : bepaalt :
« 1. Les Etats parties s'engagent à respecter les droits qui sont « 1. De Staten die partij zijn bij dit Verdrag, eerbiedigen en
énoncés dans la présente Convention et à les garantir à tout enfant
relevant de leur juridiction, sans distinction aucune, indépendamment waarborgen de in het Verdrag beschreven rechten voor ieder kind onder
de toute considération de race, de couleur, de sexe, de langue, de hun rechtsbevoegdheid zonder discriminatie van welke aard ook,
religion, d'opinion politique ou autre de l'enfant ou de ses parents ongeacht ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of
ou représentants légaux, de leur origine nationale, ethnique ou andere overtuiging, nationale, etnische of maatschappelijke afkomst,
sociale, de leur situation de fortune, de leur incapacité, de leur welstand, handicap, geboorte of andere omstandigheid van het kind of
naissance ou de toute autre situation. van zijn of haar ouder of wettige voogd.
2. Les Etats parties prennent toutes les mesures appropriées pour que 2. De Staten die partij zijn, nemen alle passende maatregelen om te
l'enfant soit effectivement protégé contre toutes formes de waarborgen dat het kind wordt beschermd tegen alle vormen van
discrimination ou de sanction motivées par la situation juridique, les discriminatie of bestraffing op grond van de omstandigheden of de
activités, les opinions déclarées ou les convictions de ses parents, activiteiten van, de meningen geuit door of de overtuigingen van de
de ses représentants légaux ou des membres de sa famille ». ouders, wettige voogden of familieleden van het kind ».
L'article 20 de la Convention relative aux droits de l'enfant dispose : « 1. Tout enfant qui est temporairement ou définitivement privé de son milieu familial, ou qui dans son propre intérêt ne peut être laissé dans ce milieu, a droit à une protection et une aide spéciales de l'Etat. 2. Les Etats parties prévoient pour cet enfant une protection de remplacement conforme à leur législation nationale. 3. Cette protection de remplacement peut notamment avoir la forme du placement dans une famille, de la kafalah de droit islamique, de l'adoption ou, en cas de nécessité, du placement dans un établissement pour enfants approprié. Dans le choix entre ces solutions, il est Artikel 20 van het Verdrag inzake de rechten van het kind bepaalt : « 1. Een kind dat tijdelijk of blijvend het verblijf in het gezin waartoe het behoort, moet missen, of dat men in zijn of haar eigen belang niet kan toestaan in het gezin te blijven, heeft recht op bijzondere bescherming en bijstand van staatswege. 2. De Staten die partij zijn, waarborgen, in overeenstemming met hun nationale recht, een andere vorm van zorg voor dat kind. 3. Deze zorg kan, onder andere, plaatsing in een pleeggezin omvatten, kafalah volgens het Islamitische recht, adoptie, of, indien noodzakelijk, plaatsing in geschikte instellingen voor kinderzorg. Bij het overwegen van oplossingen wordt op passende wijze rekening
dûment tenu compte de la nécessité d'une certaine continuité dans gehouden met de wenselijkheid van continuïteit in de opvoeding van het
l'éducation de l'enfant, ainsi que de son origine ethnique, kind en met de etnische, godsdienstige en culturele achtergrond van
religieuse, culturelle et linguistique ». het kind en met zijn of haar achtergrond wat betreft de taal ».
B.5.2. L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux B.5.2. Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
allocations familiales pour travailleurs salariés ne prévoit pas de kinderbijslag voor loonarbeiders voorziet niet in een adoptiepremie
prime d'adoption au profit de la personne physique qui, en application ten voordele van de natuurlijke persoon die, met toepassing van de
de la loi marocaine n° 15-01, prend en charge un enfant né de père Marokkaanse wet nr. 15-01, een kind ten laste neemt dat geboren is uit
inconnu et abandonné par sa mère. een onbekende vader en door zijn moeder verlaten is.
La disposition en cause ne porte pas atteinte au droit de cet enfant De in het geding zijnde bepaling doet geen afbreuk aan het recht van
dat kind om het voordeel te genieten van een andere vorm van zorg in
de bénéficier d'une protection de remplacement au sens de l'article 20 de zin van artikel 20 van het Verdrag inzake de rechten van het kind,
de la Convention relative aux droits de l'enfant, telle que la kafala zoals de bij die Marokkaanse wet georganiseerde kafala. Zij brengt
organisée par cette loi marocaine. Elle ne remet pas davantage en evenmin het recht van dat kind op een bijzondere bijstand vanwege de
cause le droit de cet enfant à une aide spéciale des Etats parties à Staten die partij zijn bij dat Verdrag in het gedrang.
cette Convention.
La disposition en cause ne méconnaît donc pas non plus l'obligation de De in het geding zijnde bepaling schendt dus evenmin de verplichting
l'Etat de garantir ces deux droits à l'enfant précité sans aucune van de Staat om die beide rechten voor het voormelde kind zonder enige
distinction, conformément à l'article 2, paragraphe 1, de la même discriminatie te waarborgen overeenkomstig artikel 2, lid 1, van
Convention. hetzelfde Verdrag.
B.6.1. L'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme B.6.1. Artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens
dispose : bepaalt :
« 1. Toute personne a droit au respect de sa vie privée et familiale, « 1. Eenieder heeft recht op eerbiediging van zijn privé leven, zijn
de son domicile et de sa correspondance. gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling.
2. Il ne peut y avoir ingérence d'une autorité publique dans 2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan met betrekking
l'exercice de ce droit que pour autant que cette ingérence est prévue tot de uitoefening van dit recht dan voor zover bij de wet is voorzien
par la loi et qu'elle constitue une mesure qui, dans une société en in een democratische samenleving nodig is in het belang van 's
démocratique, est nécessaire à la sécurité nationale, à la sûreté lands veiligheid, de openbare veiligheid, of het economisch welzijn
publique, au bien-être économique du pays, à la défense de l'ordre et van het land, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van
à la prévention des infractions pénales, à la protection de la santé strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden,
ou de la morale, ou à la protection des droits et libertés d'autrui ». of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen ».
B.6.2. L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux B.6.2. Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
allocations familiales pour travailleurs salariés n'a pas pour objet kinderbijslag voor loonarbeiders heeft niet ten doel het privé- en
de régler la vie privée et familiale, le domicile ou la correspondance gezinsleven, het huis of de briefwisseling te regelen van een kind
d'un enfant qui, né de père inconnu et abandonné par sa mère, a été dat, geboren uit een onbekende vader en verlaten door zijn moeder,
pris en charge par une personne physique en application de la loi door een natuurlijke persoon ten laste is genomen met toepassing van
marocaine n° 15-01. de Marokkaanse wet nr. 15-01.
La disposition en cause ne constitue pas davantage une ingérence de De in het geding zijnde bepaling vormt evenmin een inmenging van het
l'autorité publique dans le droit de cet enfant au respect de sa vie openbaar gezag in het recht van dat kind op eerbiediging van zijn
privée et familiale, de son domicile et de sa correspondance. privéleven, zijn gezinsleven, zijn huis en zijn briefwisseling.
B.7.1. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention B.7.1. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees
européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». Verdrag voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ».
B.7.2. L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux B.7.2. Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
allocations familiales pour travailleurs salariés n'a pas pour objet kinderbijslag voor loonarbeiders heeft niet ten doel het statuut te
de régler le statut des biens d'un enfant ni a fortiori des biens d'un regelen van de eigendom van een kind, noch a fortiori van de eigendom
enfant qui, né de père inconnu et abandonné par sa mère, a été pris en van een kind dat, geboren uit een onbekende vader en verlaten door
charge par une personne physique en application de la loi marocaine n° zijn moeder, door een natuurlijke persoon ten laste is genomen met
15-01. toepassing van de Marokkaanse wet nr. 15-01.
B.8.1. Pour le surplus, en raison des différences, rappelées en B.3, B.8.1. Bovendien was de wetgever, wegens de in B.3 in herinnering
entre l'adoption telle qu'elle est organisée par le droit civil belge gebrachte verschillen tussen de adoptie zoals zij is georganiseerd
et l'institution de la kafala telle qu'elle est organisée par le droit door het Belgische burgerlijk recht en de instelling van de kafala
marocain, le législateur n'était pas tenu d'accorder aux personnes qui zoals zij is georganiseerd door het Marokkaanse recht, niet ertoe
gehouden aan de personen die een kind opvangen in het kader van een
accueillent un enfant dans le cadre d'une kafala la prime qu'il a kafala de premie toe te kennen die hij heeft ingesteld ten voordele
instituée au profit des parents qui adoptent un enfant en application van de ouders die een kind adopteren met toepassing van de bepalingen
des dispositions du Code civil. van het Burgerlijk Wetboek.
B.8.2. Par ailleurs, le refus d'octroi d'une prime d'adoption lors de B.8.2. Overigens heeft de weigering een adoptiepremie toe te kennen
la prise en charge d'un enfant dans le cadre d'une kafala n'a pas pour bij de tenlasteneming van een kind in het kader van een kafala voor
celui-ci de conséquences disproportionnées dès lors que, dans la dat kind geen onevenredige gevolgen aangezien het, in zoverre het deel
mesure où il fait partie du ménage des adultes assurant la kafala à uitmaakt van het huishouden van de volwassenen die te zijnen aanzien
son égard, il est bénéficiaire des allocations familiales. voor de kafala instaan, recht geeft op kinderbijslag.
B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 73quater des lois coordonnées relatives aux allocations Artikel 73quater van de samengeordende wetten betreffende de
familiales pour travailleurs salariés ne viole pas les articles 10, 11 kinderbijslag voor loonarbeiders schendt niet de artikelen 10, 11 en
et 22bis de la Constitution, lus en combinaison ou non avec les 22bis van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de
articles 2 et 20 de la Convention relative aux droits de l'enfant, artikelen 2 en 20 van het Verdrag inzake de rechten van het kind, met
avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme et artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met
avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette dernière artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat laatste Verdrag.
Convention. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 19 juin 2013. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 19 juni 2013.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse R. Henneuse
^