Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 43/2013 du 21 mars 2013 Numéro du rôle : 5370 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posée par le Tribunal du t La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 43/2013 du 21 mars 2013 Numéro du rôle : 5370 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posée par le Tribunal du t La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 43/2013 van 21 maart 2013 Rolnummer : 5370 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 43/2013 du 21 mars 2013 Uittreksel uit arrest nr. 43/2013 van 21 maart 2013
Numéro du rôle : 5370 Rolnummer : 5370
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 57, § 2, de In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57, § 2, van de organieke
la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor
sociale, posée par le Tribunal du travail de Liège. maatschappelijk welzijn, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 15 mars 2012 en cause de Edip Bicen contre le centre Bij vonnis van 15 maart 2012 in zake Edip Bicen tegen het openbaar
public d'action sociale de Herstal, dont l'expédition est parvenue au centrum voor maatschappelijk welzijn van Herstal, waarvan de expeditie
greffe de la Cour le 26 mars 2012, le Tribunal du travail de Liège a ter griffie van het Hof is ingekomen op 26 maart 2012, heeft de
posé la question préjudicielle suivante : Arbeidsrechtbank te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 viole-t-il les « Schendt artikel 57, § 2, van de wet van 8 juli 1976, aldus
articles 10, 11 et 23 de la Constitution lus en combinaison avec les
articles 3 et 13 de la CEDH interprété de telle sorte qu'il ne permet geïnterpreteerd dat het de personen die een aanvraag van subsidiaire
pas aux personnes ayant introduit une demande de protection
subsidiaire pour raison médicale conformément à l'article 9ter de la bescherming wegens medische redenen hebben ingediend overeenkomstig
loi du 15 décembre 1980, mais s'étant vu refuser cette mesure par artikel 9ter van de wet van 15 december 1980, maar aan wie die
l'Office des étrangers, de bénéficier de toute forme d'aide sociale, maatregel door de Dienst Vreemdelingenzaken werd geweigerd, niet
toelaat elke vorm van maatschappelijke dienstverlening, met
hormis l'aide médicale urgente, pendant la durée de l'examen de leur uitzondering van de dringende medische hulp, te genieten tijdens de
recours par le conseil du contentieux des étrangers alors que les duur van het onderzoek van hun beroep door de Raad voor
demandeurs de protection subsidiaire du fait d'une situation de Vreemdelingenbetwistingen, terwijl de aanvragers van subsidiaire
violence généralisée dans le pays d'origine ou de résidence bescherming wegens een situatie van veralgemeend geweld in het land
van herkomst of van gewoonlijk verblijf, overeenkomstig artikel 48/4
habituelle, conformément à l'article 48/4 de la loi du 15 décembre van de wet van 15 december 1980, aan wie een dergelijk statuut door de
1980, qui se sont vus refuser un tel statut par le CGRA, continuent à
bénéficier de l'aide sociale pendant la durée de l'examen de leur Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen werd
recours par le conseil du contentieux des étrangers ? ». (...) III. En droit (...) geweigerd, de maatschappelijke dienstverlening blijven genieten
B.1.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles tijdens de duur van het onderzoek van hun beroep door de Raad voor
10, 11 et 23 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles Vreemdelingenbetwistingen, de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet,
3 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, de in samenhang gelezen met de artikelen 3 en 13 van het Europees Verdrag
voor de rechten de mens ? ».
(...)
III. In rechte
(...) B.1.1. Het Hof wordt gevraagd of artikel 57, § 2, van de organieke wet
l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk
publics d'action sociale (ci-après : la loi organique des CPAS). welzijn (hierna : organieke OCMW-wet) bestaanbaar is met de artikelen
10, 11 en 23 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 3
en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
B.1.2. L'article 57, § 2, de la loi organique des CPAS dispose : B.1.2. Artikel 57, § 2, van de organieke OCMW-wet bepaalt :
« Par dérogation aux autres dispositions de la présente loi, la « In afwijking van de andere bepalingen van deze wet, is de taak van
mission du centre public d'action sociale se limite à : het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn beperkt tot :
1° l'octroi de l'aide médicale urgente à l'égard d'un étranger qui 1° het verlenen van dringende medische hulp, wanneer het gaat om een
séjourne illégalement dans le Royaume; vreemdeling die illegaal in het Rijk verblijft;
2° constater l'état de besoin suite au fait que les parents n'assument 2° het vaststellen van de staat van behoeftigheid doordat de ouders
pas ou ne sont pas en mesure d'assumer leur devoir d'entretien, à hun onderhoudsplicht niet nakomen of niet in staat zijn die na te
l'égard d'un étranger de moins de 18 ans qui séjourne, avec ses parents, illégalement dans le Royaume. Dans le cas visé sous 2°, l'aide sociale est limitée à l'aide matérielle indispensable pour le développement de l'enfant et est exclusivement octroyée dans un centre fédéral d'accueil conformément aux conditions et modalités fixées par le Roi. La présence dans le centre d'accueil de parents ou personnes qui exercent effectivement l'autorité parentale est garantie. Le Roi peut déterminer ce qu'il y a lieu d'entendre par aide médicale urgente. Un étranger qui s'est déclaré réfugié et a demandé à être reconnu comme tel, séjourne illégalement dans le Royaume lorsque la demande d'asile a été rejetée et qu'un ordre de quitter le territoire a été notifié à l'étranger concerné. L'aide sociale accordée à un étranger qui était en fait bénéficiaire au moment où un ordre de quitter le territoire lui a été notifié, est arrêtée, à l'exception de l'aide médicale urgente, le jour où l'étranger quitte effectivement le territoire et, au plus tard, le jour de l'expiration du délai de l'ordre de quitter le territoire. Il est dérogé aux dispositions de l'alinéa précédent pendant le délai strictement nécessaire pour permettre à l'étranger de quitter le territoire, pour autant qu'il ait signé une déclaration attestant son intention explicite de quitter le plus vite possible le territoire, sans que ce délai ne puisse en aucun cas excéder celui qui est fixé à komen, wanneer het gaat om een vreemdeling jonger dan 18 jaar die met zijn ouders illegaal in het Rijk verblijft. In het geval bedoeld in 2°, wordt de maatschappelijke hulp beperkt tot de materiële hulp die onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van het kind en wordt uitsluitend verstrekt in een federaal opvangcentrum overeenkomstig de voorwaarden en nadere regels bepaald door de Koning. De aanwezigheid in het opvangcentrum van de ouders of van de personen die het ouderlijk gezag over het kind daadwerkelijk uitoefenen, wordt gewaarborgd. De Koning kan bepalen wat onder dringende medische hulp begrepen moet worden. Een vreemdeling die zich vluchteling heeft verklaard en heeft gevraagd om als dusdanig te worden erkend, verblijft illegaal in het Rijk wanneer de asielaanvraag is geweigerd en aan de betrokken vreemdeling een bevel om het grondgebied te verlaten is betekend. De maatschappelijke dienstverlening aan een vreemdeling die werkelijk steuntrekkende was op het ogenblik dat hem een bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend, wordt, met uitzondering van de dringende medische hulpverlening, stopgezet de dag dat de vreemdeling daadwerkelijk het grondgebied verlaat, en ten laatste de dag van het verstrijken van de termijn van het bevel om het grondgebied te verlaten. Van het bepaalde in het voorgaande lid wordt afgeweken gedurende de termijn die strikt noodzakelijk is om de vreemdeling in staat te stellen het grondgebied te verlaten, voor zover hij een verklaring heeft ondertekend die zijn uitdrukkelijke intentie het grondgebied zo snel mogelijk te willen verlaten, weergeeft; deze termijn mag in geen geval de termijn welke vastgelegd is door artikel 7, 4°, van de wet
l'article 7, 4°, de la loi du 12 janvier 2007 sur l'accueil des van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van
demandeurs d'asile et de certaines autres catégories d'étrangers. bepaalde andere categorieën van vreemdelingen overschrijden.
La déclaration d'intention précitée ne peut être signée qu'une seule De hierboven vermelde intentieverklaring kan slechts eenmaal worden
fois. Le centre informe sans retard le Ministre qui a l'accès au ondertekend. Het centrum verwittigt zonder verwijl de Minister die
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
dans ses compétences, ainsi que la commune concernée, de la signature vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, evenals de betrokken
de la déclaration d'intention. gemeente, van de ondertekening van de intentieverklaring.
S'il s'agit d'un étranger qui est devenu sans abri suite à Indien het gaat om een vreemdeling die dakloos is geworden ingevolge
l'application de l'article 433quaterdecies du Code pénal, l'aide de toepassing van artikel 433quaterdecies van het Strafwetboek, kan de
sociale visée à l'alinéa quatre et cinq peut être fournie dans un in het vierde en vijfde lid bedoelde maatschappelijke dienstverlening
centre d'accueil tel que visé à l'article 57ter ». verstrekt worden in een onthaalcentrum, zoals bedoeld in artikel 57ter
B.2. Le juge a quo compare les personnes qui ont introduit une demande ».
de protection subsidiaire pour raison médicale conformément à B.2. De verwijzende rechter vergelijkt de personen die overeenkomstig
l'article 9ter de la loi du 15 décembre 1980 « sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers », et qui ont fait l'objet d'une décision de refus contre laquelle elles ont introduit un recours auprès du Conseil du contentieux des étrangers et les personnes qui, sur la base de l'article 48/4 de la même loi, ont introduit une demande de protection subsidiaire du fait d'une situation de violence généralisée dans le pays d'origine ou de résidence habituelle qui a été refusée, décision contre laquelle elles ont introduit un recours devant le même Conseil. Ainsi, tandis que cette dernière catégorie de personnes continue à bénéficier de l'aide sociale durant l'examen du recours, la première catégorie verrait cette aide limitée à l'aide médicale urgente. artikel 9ter van de wet van 15 december 1980 « betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen » een aanvraag tot subsidiaire bescherming om medische redenen hebben ingediend en die het voorwerp hebben uitgemaakt van een beslissing tot weigering waartegen zij een beroep hebben ingesteld bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, en de personen die op grond van artikel 48/4 van dezelfde wet een aanvraag tot subsidiaire bescherming hebben ingediend wegens een situatie van veralgemeend geweld in het land van herkomst of van gewoonlijk verblijf, die is geweigerd, beslissing waartegen zij voor dezelfde Raad een beroep hebben ingesteld. Terwijl die laatstgenoemde categorie van personen de maatschappelijke dienstverlening blijft genieten tijdens het onderzoek van hun beroep, zou die hulp voor de eerste categorie worden beperkt tot de dringende medische hulp.
B.3. L'article 9ter de la loi du 15 décembre 1980, tel qu'il était applicable au moment des faits soumis au juge a quo, disposait : « § 1er. L'étranger qui séjourne en Belgique et qui dispose d'un document d'identité et souffre d'une maladie dans un état tel qu'elle entraîne un risque réel pour sa vie ou son intégrité physique ou un risque réel de traitement inhumain ou dégradant lorsqu'il n'existe aucun traitement adéquat dans son pays d'origine ou dans le pays où il séjourne, peut demander l'autorisation de séjourner dans le Royaume au ministre ou à son délégué. L'étranger doit transmettre tous les renseignements utiles concernant sa maladie. L'appréciation du risque précité et des possibilités de traitement dans le pays d'origine ou dans le pays où il séjourne est effectuée par un fonctionnaire médecin ou un médecin désigné par le ministre ou son délégué qui rend un avis à ce sujet. Il peut, si nécessaire, examiner l'étranger et demander l'avis complémentaire d'experts. La condition que l'étranger dispose d'un document d'identité n'est pas d'application : - au demandeur d'asile dont la demande d'asile n'a pas fait l'objet d'une décision définitive ou qui a introduit un recours en cassation B.3. Artikel 9ter van de wet van 15 december 1980, zoals het van toepassing was op het ogenblik van de aan de verwijzende rechter voorgelegde feiten, bepaalde : « § 1. De in België verblijvende vreemdeling die beschikt over een identiteitsdocument en die op zodanige wijze lijdt aan een ziekte dat deze ziekte een reëel risico inhoudt voor zijn leven of fysieke integriteit of een reëel risico inhoudt op een onmenselijke of vernederende behandeling wanneer er geen adequate behandeling is in zijn land van herkomst of het land waar hij verblijft, kan een machtiging tot verblijf in het Rijk aanvragen bij de minister of zijn gemachtigde. De vreemdeling dient alle nuttige inlichtingen aangaande zijn ziekte over te maken. De beoordeling van het bovenvermeld risico en van de mogelijkheden van behandeling in het land van oorsprong of het land waar hij verblijft, gebeurt door een ambtenaar-geneesheer of een geneesheer aangeduid door de minister of zijn gemachtigde die daaromtrent een advies verschaft. Hij kan zonodig de vreemdeling onderzoeken en een bijkomend advies inwinnen van deskundigen. De voorwaarde dat de vreemdeling beschikt over een identiteitsdocument is niet van toepassing op : - de asielzoeker wiens asielaanvraag niet definitief werd afgewezen of
administrative déclaré admissible conformément à l'article 20 des lois die tegen deze beslissing een overeenkomstig artikel 20 van de wetten
sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, et ce jusqu'au op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, toelaatbaar
cassatieberoep heeft ingediend en dit tot op het ogenblik waarop een
moment où un arrêt de rejet du recours admis est prononcé; verwerpingsarrest inzake het toegelaten beroep is uitgesproken;
- à l'étranger qui démontre valablement son impossibilité de se - de vreemdeling die zijn onmogelijkheid om het vereiste
procurer en Belgique le document d'identité requis. identiteitsdocument te verwerven in België, op geldige wijze aantoont.
§ 2. Les experts visés au § 1er sont désignés par le Roi, par arrêté § 2. De in § 1 vermelde deskundigen worden benoemd door de Koning bij
délibéré en Conseil des ministres. een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad.
Le Roi fixe les règles de procédure par arrêté délibéré en Conseil des De Koning stelt de procedureregels vast bij een besluit vastgesteld na
ministres et détermine également le mode de rémunération des experts overleg in de Ministerraad en bepaalt eveneens de wijze van
visés à l'alinéa 1er. bezoldiging van de in het eerste lid vermelde deskundigen.
§ 3. Le ministre ou son délégué déclare les éléments invoqués § 3. De minister of zijn gemachtigde verklaart de ingeroepen elementen
irrecevables dans les cas visés à l'article 9bis, § 2, 1° à 3°, ou si des éléments invoqués à l'appui de la demande d'autorisation de séjour dans le Royaume ont déjà été invoqués dans le cadre d'une demande précédente d'autorisation de séjour dans le Royaume sur la base de la présente disposition. § 4. L'étranger visé est exclu du bénéfice de la présente disposition lorsque le ministre ou son délégué considère qu'il y a de motifs sérieux de considérer qu'il a commis des actes visés à l'article 55/4 ». onontvankelijk in de gevallen opgesomd in artikel 9bis, § 2, 1° tot 3°, of wanneer de ingeroepen elementen ter ondersteuning van de aanvraag tot machtiging tot verblijf in het Rijk reeds werden ingeroepen in het kader van een vorige aanvraag tot het bekomen van een machtiging tot verblijf in het Rijk op grond van de huidige bepaling. § 4. De bedoelde vreemdeling wordt uitgesloten van het voordeel van deze bepaling, wanneer de minister of zijn gemachtigde van oordeel is dat er ernstige redenen zijn om aan te nemen dat de betrokkene handelingen gepleegd heeft bedoeld in artikel 55/4 ».
L'article 48/4 de la même loi du 15 décembre 1980 dispose : Artikel 48/4 van dezelfde wet van 15 december 1980 bepaalt :
« § 1er. Le statut de protection subsidiaire est accordé à l'étranger « § 1. De subsidiaire beschermingsstatus wordt toegekend aan de
qui ne peut être considéré comme un réfugié et qui ne peut pas vreemdeling, die niet voor de vluchtelingenstatus in aanmerking komt
bénéficier de l'article 9ter, et à l'égard duquel il y a de sérieux en die geen beroep kan doen op artikel 9ter, en ten aanzien van wie er
motifs de croire que, s'il était renvoyé dans son pays d'origine ou, zwaarwegende gronden bestaan om aan te nemen dat, wanneer hij naar
dans le cas d'un apatride, dans le pays dans lequel il avait sa zijn land van herkomst, of in het geval van een staatloze, naar het
résidence habituelle, il encourrait un risque réel de subir les land waar hij vroeger gewoonlijk verbleef, terugkeert, een reëel
atteintes graves visées au paragraphe 2, et qui ne peut pas ou, compte risico zou lopen op ernstige schade zoals bepaald in paragraaf 2 en
tenu de ce risque, n'est pas disposé à se prévaloir de la protection die zich niet onder de bescherming van dat land kan of, wegens dat
de ce pays et ce, pour autant qu'il ne soit pas concerné par les risico, wil stellen en niet onder de uitsluitingsgronden zoals bepaald
clauses d'exclusion visées à l'article 55/4. in artikel 55/4, valt.
§ 2. Sont considérées comme atteintes graves : § 2. Ernstige schade bestaat uit :
a) la peine de mort ou l'exécution; ou a) doodstraf of executie; of,
b) la torture ou les traitements ou sanctions inhumains ou dégradants b) foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of
du demandeur dans son pays d'origine; ou bestraffing van een verzoeker in zijn land van herkomst; of,
c) les menaces graves contre la vie ou la personne d'un civil en c) ernstige bedreiging van het leven of de persoon van een burger als
raison d'une violence aveugle en cas de conflit armé interne ou gevolg van willekeurig geweld in het geval van een internationaal of
international ». binnenlands gewapend conflict ».
B.4.1. Les articles 9ter et 48/4 de la loi du 15 décembre 1980 B.4.1. De artikelen 9ter en 48/4 van de wet van 15 december 1980
constituent, ensemble, la transposition en droit belge de l'article 15 vormen samen de omzetting, in Belgisch recht, van artikel 15 van de
de la directive 2004/83/CE du Conseil du 29 avril 2004 « concernant richtlijn 2004/83/EG van de Raad van 29 april 2004 « inzake
les normes minimales relatives aux conditions que doivent remplir les minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van derde landen en
ressortissants des pays tiers ou les apatrides pour pouvoir prétendre staatlozen als vluchteling of als persoon die anderszins
au statut de réfugié ou les personnes qui, pour d'autres raisons, ont internationale bescherming behoeft, en de inhoud van de verleende
besoin d'une protection internationale, et relatives au contenu de ces
statuts ». Cet article 15 définit la notion d'« atteintes graves » que bescherming ». In dat artikel 15 wordt het begrip « ernstige schade »
risquent de subir les personnes qui doivent, pour cette raison, se gedefinieerd die bepaalde personen dreigen te lijden aan wie, om die
voir accorder par les Etats membres le bénéfice de la protection reden, het voordeel van subsidiaire bescherming moet worden toegekend
subsidiaire. Aux termes de l'article 15 de la directive, les « door de lidstaten. Luidens artikel 15 van de richtlijn bestaat «
atteintes graves » sont notamment « la torture ou des traitements ou ernstige schade » onder meer uit « foltering of onmenselijke of
sanctions inhumains ou dégradants infligés à un demandeur dans son vernederende behandeling of bestraffing van een verzoeker in zijn land
pays d'origine ». van herkomst ».
B.4.2. Le statut de protection subsidiaire concerne les personnes qui B.4.2. De subsidiaire beschermingsstatus betreft de personen die geen
ne peuvent prétendre au statut de réfugié mais qui, pour d'autres aanspraak kunnen maken op de vluchtelingenstatus maar die, om andere
raisons que celles qui sont énumérées par la Convention internationale redenen dan die welke zijn vermeld in het Internationaal Verdrag
relative au statut des réfugiés, ont besoin d'une protection betreffende de status van vluchtelingen, internationale bescherming
internationale contre le risque d'être victimes de traitements nodig hebben tegen het risico dat zij lopen om het slachtoffer te
inhumains ou dégradants dans leur pays d'origine, en violation de worden van een onmenselijke of vernederende behandeling in hun land
l'article 3 de la Convention européenne des droits de l'homme. van herkomst, met schending van artikel 3 van het Europees Verdrag
voor de rechten van de mens.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld dat
La Cour européenne des droits de l'homme a jugé que l'article 3 de la artikel 3 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens niet
Convention européenne des droits de l'homme ne garantit pas le droit het recht waarborgt om op het grondgebied van een Staat te blijven
de demeurer sur le territoire d'un Etat pour le simple motif que cet louter om de reden dat die Staat betere medische verzorging kan
Etat peut fournir de meilleurs soins médicaux que le pays d'origine : verstrekken dan het land van herkomst : de omstandigheid dat de
la circonstance que l'expulsion influence l'état de santé ou uitwijzing de gezondheidstoestand of de levensverwachting van de
l'espérance de vie de l'intéressé ne suffit pas pour emporter betrokkene beïnvloedt, volstaat niet om een schending van die bepaling
violation de cette disposition. Ce n'est que « dans des cas très op te leveren. Enkel « in zeer uitzonderlijke gevallen, wanneer de
exceptionnels, lorsque les considérations humanitaires militant contre humanitaire redenen die pleiten tegen de uitwijzing dwingend zijn »,
l'expulsion sont impérieuses », qu'une violation de l'article 3 de la kan een schending van artikel 3 van het Europees Verdrag aan de orde
Convention européenne peut être en cause (CEDH, grande chambre, 27 mai zijn (EHRM, grote kamer, 27 mei 2008, N. t. Verenigd Koninkrijk, §
2008, N. c. Royaume-Uni, § 42). 42).
B.5. Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 15 septembre B.5. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 15 september
2006 qui a inséré l'article 9ter dans la loi du 15 décembre 1980 que 2006, die artikel 9ter in de wet van 15 december 1980 heeft ingevoegd,
le législateur a estimé devoir prémunir les personnes souffrant d'une blijkt dat de wetgever heeft geoordeeld dat de personen die aan een
maladie grave qui ne peuvent être soignées dans leur pays d'origine ou ernstige ziekte lijden en die niet in hun land van herkomst of het
dans le pays où elles peuvent séjourner contre tout risque de land waar zij kunnen verblijven kunnen worden verzorgd, moesten worden
violation de l'article 3 de la Convention, en prévoyant à leur behoed voor het risico van schending van artikel 3 van het Verdrag,
door voor hen een specifieke procedure in te voeren die verschilt van
intention une procédure spécifique, distincte de la procédure de de procedure tot subsidiaire bescherming bedoeld in artikel 48/4 van
protection subsidiaire, prévue à l'article 48/4 de la loi du 15 de wet van 15 december 1980, omdat de autoriteiten die belast zijn met
décembre 1980, parce que les autorités chargées de l'octroi de de toekenning van die subsidiaire bescherming niet de middelen hebben
celle-ci n'ont pas les moyens d'évaluer elles-mêmes les conditions om zelf de voorwaarden betreffende de gezondheidstoestand van de
relatives à l'état de santé des demandeurs, de façon à ne pas porter « aanvragers te beoordelen, en dat om « geen afbreuk [te doen] aan de
atteinte à la possibilité des étrangers visés de se prévaloir et de mogelijkheid voor de bedoelde vreemdelingen om het statuut van
bénéficier du statut de protection subsidiaire » (Doc. parl., Chambre, subsidiaire bescherming in te roepen en te genieten » (Parl. St.,
2005-2006, DOC 51-2478/001, p. 10). Kamer, 2005-2006, DOC 51-2478/001, p. 10).
On peut lire ce qui suit dans l'exposé des motifs de la loi : In de memorie van toelichting van de wet kan het volgende worden
« Les étrangers qui souffrent d'une maladie telle que cette maladie gelezen : « Vreemdelingen die op zodanige wijze lijden aan een ziekte dat deze
représente un réel danger pour leur vie ou leur intégrité physique ou ziekte een reëel risico inhoudt voor hun leven of fysieke integriteit
que la maladie représente un réel danger de traitement inhumain ou of een reëel risico inhoudt op een onmenselijke of vernederende
dégradant lorsque aucun traitement adéquat n'existe dans leur pays behandeling wanneer er geen adequate behandeling is in hun land van
d'origine ou dans le pays où ils peuvent séjourner, sont couverts par herkomst of het land waar zij verblijven kunnen, ten gevolge van de
l'article 15, b), de la directive 2004/83/CE, en conséquence de la rechtspraak van het Europese Hof van de Rechten van de Mens, vallen
jurisprudence de la Cour européenne des Droits de l'Homme (traitements onder de toepassing van artikel 15, b), van de richtlijn 2004/83/EG
inhumains ou dégradants). (onmenselijke of vernederende behandeling).
Néanmoins, le gouvernement n'a pas estimé opportun de traiter les Niettemin was het volgens de regering niet opportuun om aanvragen van
demandes des étrangers qui affirment être gravement malades via la vreemdelingen die beweren ernstig ziek te zijn via de asielprocedure
procédure d'asile, pour les raisons suivantes : te behandelen, en dit om de volgende redenen :
- Les instances d'asile ne disposent pas des compétences nécessaires - De asielinstanties beschikken niet over de vereiste competenties om
pour évaluer la situation médicale d'un étranger ou l'encadrement médical dans le pays d'origine ou dans le pays où ils peuvent séjourner; - La procédure auprès des instances d'asile n'est pas adaptée pour être appliquée à des cas médicaux urgents. L'intervention d'au moins deux instances (CGRA - CCE) est en contradiction avec la nécessité de prendre position immédiatement; - Budgétairement, si les instances d'asile étaient également compétentes dans le cadre de cette problématique, des investissements supplémentaires seraient indispensables (experts médicaux, étendue du travail de recherche à des situations dans le pays d'origine, travail de medische situatie van een vreemdeling of de medische omkadering in het land van oorsprong of het land waar zij kunnen verblijven, in te schatten; - De procedure bij de asielinstanties is niet geschikt om in dringende medische gevallen toegepast te worden. De tussenkomst van minstens twee instanties (CGVS-RVV) is strijdig met de nood om dadelijk een standpunt in te nemen; - Budgettair : worden de asielinstanties ook voor deze problematiek bevoegd, dan zijn tal van bijkomende investeringen noodzakelijk (medische experten, uitbreiding opzoekingswerk naar situaties in het
supplémentaire dans le traitement des dossiers). land van herkomst, bijkomend werk in beoordeling van de dossiers).
Le projet établit donc une différence de traitement entre les Het ontwerp stelt dus een verschil in behandeling in tussen de ernstig
étrangers gravement malades, qui doivent demander l'autorisation de zieke vreemdelingen, die een machtiging tot verblijf in België moeten
séjourner en Belgique, et les autres demandeurs de protection aanvragen, en de andere personen die de subsidiaire bescherming
subsidiaire, dont la situation est examinée dans le cadre de la aanvragen, van wie de situatie in het kader van de asielprocedure
procédure d'asile. wordt onderzocht.
Dit verschil in behandeling wordt gerechtvaardigd door het objectief
Cette différence de traitement repose sur le critère objectif du criterium van de grond van de aanvraag, naargelang het feit of die
fondement de la demande, selon qu'elle soit introduite en raison de la aanvraag wordt ingediend op basis van de ernstige ziekte waaraan de
maladie grave dont souffre le demandeur ou d'une autre atteinte grave aanvrager lijdt, of op basis van een andere vorm van ernstige schade,
permettant de se prévaloir de la protection subsidiaire. Les éléments die het mogelijk maakt om een beroep te doen op de subsidiaire
invoqués à l'appui de ces deux types de demandes sont en effet bescherming. De elementen die tot staving van beide typen van
fondamentalement différents : alors que la demande fondée sur un autre aanvragen worden aangevoerd zijn immers fundamenteel verschillend : de
critère d'octroi de la protection subsidiaire nécessite une aanvraag gebaseerd op een ander criterium voor toekenning van de
appréciation de la crédibilité des déclarations du demandeur (élément subsidiaire bescherming vereist dat de verklaringen van de aanvrager
subjectif), la demande fondée sur une maladie grave repose op hun geloofwaardigheid worden beoordeeld (subjectief gegeven), daar
essentiellement sur un examen médical (élément objectif). waar de aanvraag gebaseerd op een ernstige ziekte in wezen gebaseerd
Ce diagnostic objectif ne peut en tout état de cause être posé par les is op een geneeskundig onderzoek (objectief gegeven).
autorités belges, que ce soit le ministre ou son délégué ou les Deze objectieve diagnose kan echter niet worden gesteld door de
instances d'asile, et nécessite un avis médical. Partant de cette Belgische autoriteiten, of dit nu de minister of zijn gemachtigde of
constatation, le but poursuivi dans le système mis en place est de ne de asielinstanties zijn, en vereist een medisch advies. Uitgaande van
pas charger les instances d'asile de demandes qu'elles ne doivent pas deze constatering is het doel van het ingevoerde systeem de
examiner à l'heure actuelle et au sujet desquelles elles ne pourraient en tout état de cause pas se prononcer directement. Le moyen utilisé pour atteindre ce but est la mise en oeuvre dans l'article 9ter d'une procédure légale spécifique, qui comporte des conditions claires et qui aboutit à une décision du ministre ou de son délégué, basée sur la pratique actuelle en la matière. Ce moyen est proportionnel au but poursuivi dans la mesure où il ne porte pas atteinte à la possibilité des étrangers visés de se prévaloir et de bénéficier du statut de protection subsidiaire mais organise uniquement une procédure parallèle à la procédure d'asile. En ce qui concerne la justification précitée relative à l'absence de compétences nécessaires des instances d'asile en matière médicale, au sujet de laquelle le Conseil d'Etat a observé qu'elle est contredite par le fait que la situation des étrangers gravement malades est, en partie, déjà couverte aujourd'hui par l'avis donné par le CGRA dans le cadre du recours urgent, il convient de remarquer que l'invocation de pures raisons médicales dans ce cadre est assez rare et qu'en tout état de cause, l'avis rendu par le CGRA au sujet de telles raisons asielinstanties niet te belasten met aanvragen die zij momenteel niet moeten behandelen en waarover zij zich hoe dan ook niet rechtsreeks kunnen uitspreken. Het middel dat gebruikt wordt om dit doel te bereiken is de instelling van een specifieke wettelijke procedure met duidelijk gestelde voorwaarden, die leidt tot een beslissing van de minister of diens gemachtigde, in artikel 9ter, dat gebaseerd is op de huidige praktijk. Dit middel is in verhouding met het nagestreefde doel omdat het geen afbreuk doet aan de mogelijkheid voor de bedoelde vreemdelingen om het statuut van subsidiaire bescherming in te roepen en te genieten, maar enkel een parallelle procedure, naast de asielprocedure, organiseert. In verband met bovenvermelde rechtvaardiging inzake het ontbreken van de nodige bevoegdheden van de asielinstanties op medisch vlak, waarover de Raad van State heeft opgemerkt dat ze wordt tegengesproken door het feit dat de situatie van ernstig zieke vreemdelingen vandaag gedeeltelijk al is gedekt door het advies dat het CGVS heeft uitgebracht in het kader van een dringend beroep, moet worden opgemerkt dat het inroepen van louter medische redenen in dit verband vrij zeldzaam is en dat het advies van het CGVS omtrent dergelijke redenen hoe dan ook slechts is gebaseerd op een informeel onderzoek
n'est basé que sur un examen informel de la situation, essentiellement van de situatie, hoofdzakelijk op grond van een medisch attest dat de
sur la base du certificat médical présenté par le demandeur d'asile. asielzoeker voorlegt. De minister of zijn gemachtigde kan alleszins
En tout état de cause, ce type d'avis peut être remis en question par een dergelijk type van advies in vraag stellen, op grond van een
le ministre ou son délégué, sur la base d'un contre-avis médical rendu medisch tegenadvies van de adviserend geneesheer van de Dienst
par le médecin conseil de l'Office des étrangers, dans le cadre de Vreemdelingenzaken, bij het onderzoeken van de opportuniteit van een
l'examen de l'opportunité d'une mesure d'éloignement de l'intéressé. maatregel tot verwijdering van de betrokkene. De procedure van het
La procédure relative à l'avis du CGRA ne peut donc pas être comparée advies van het CGVS kan dus niet worden vergeleken met een procedure
à une procédure tendant à accorder une autorisation de séjour aux die de bedoeling heeft een machtiging tot verblijf toe te kennen aan
étrangers gravement malades et fondée sur un avis médical au sens ernstig zieke vreemdelingen en die gegrond is op een medisch advies in
propre. de eigenlijke zin.
En ce qui concerne la justification précitée relative au défaut Aan bovenvermelde rechtvaardiging inzake het ontbreken van aanpassing
d'adaptation de la procédure d'asile à l'égard de cas médicaux van de asielprocedure aan dringende medische gevallen, waarover de
urgents, qui fait également l'objet d'une remarque du Conseil d'Etat, Raad van State ook een opmerking heeft gemaakt, kan worden toegevoegd
il peut être ajouté que la procédure d'asile est entamée par ce que dat de asielprocedure start met wat men de ' Dublin '-procedure noemt,
l'on appelle la procédure ' Dublin ', c'est-à-dire la détermination de dat wil zeggen het vaststellen van de staat die verantwoordelijk is
l'Etat responsable du traitement de la demande d'asile, qui n'est pas voor de behandeling van de asielaanvraag, die ook niet is aangepast in
adaptée dans le cas d'une situation médicale urgente. het geval van een dringende medische situatie.
En ce qui concerne plus précisément la procédure organisée, l'article Wat meer bepaald de georganiseerde procedure betreft, schrijft artikel
9ter prévoit que ces étrangers peuvent introduire une demande de 9ter voor dat deze vreemdelingen een verblijfsaanvraag kunnen indienen
séjour auprès du ministre ou de son délégué. Ils doivent cependant, bij de minister of zijn gemachtigde. Zij dienen dan wel, behoudens de
sauf exception prévue dans la loi, prouver clairement leur identité. in de wet voorziene uitzondering, duidelijk hun identiteit aan te
L'appréciation de la situation médicale et de l'encadrement médical tonen. De appreciatie van de medische toestand en de medische
omkadering in het land van oorsprong gebeurt door een
dans le pays d'origine est effectuée par un fonctionnaire-médecin qui ambtenaar-geneesheer die daaromtrent een advies verschaft. Hij kan
produit un avis à ce sujet. Il peut, si nécessaire, examiner zonodig de vreemdeling onderzoeken en een bijkomend advies inwinnen
l'étranger et recueillir l'avis complémentaire d'experts » (ibid., pp. 10 à 12). van deskundigen » (ibid., pp. 9 tot 12).
B.6. Par son arrêt n° 95/2008 du 26 juin 2008, la Cour a jugé que le B.6. In zijn arrest nr. 95/2008 van 26 juni 2008 heeft het Hof
choix du législateur de mettre en place deux procédures d'octroi de la geoordeeld dat de keuze van de wetgever om twee verschillende
protection subsidiaire distinctes, selon que la demande de protection procedures in te voeren voor de toekenning van subsidiaire bescherming
contre les traitements inhumains et dégradants est motivée par l'état naargelang de aanvraag tot het verkrijgen van bescherming tegen een
de santé du demandeur ou par une autre raison, n'est pas contraire, en onmenselijke of vernederende behandeling wordt gemotiveerd door de
gezondheidstoestand van de aanvrager dan wel door een andere reden, op
soi, aux articles 10 et 11 de la Constitution, pour les motifs qui zich niet strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, om de
suivent : volgende redenen :
« B.10. La différence de traitement entre les étrangers gravement « B.10. Het verschil in behandeling tussen de ernstig zieke
malades, qui doivent demander l'autorisation de séjourner en Belgique vreemdelingen, die op grond van artikel 9ter van de Vreemdelingenwet
sur la base de l'article 9ter de la loi relative aux étrangers, et les een machtiging tot verblijf in België moeten aanvragen, en de andere
autres personnes qui demandent la protection subsidiaire, dont la personen die de subsidiaire bescherming aanvragen, van wie de situatie
situation est examinée dans le cadre de la procédure d'asile par le in het kader van de asielprocedure door de Commissaris-generaal voor
Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, a été amplement de vluchtelingen en de staatlozen wordt onderzocht, is in de memorie
motivée dans l'exposé des motifs, notamment à la suite des van toelichting uitvoerig verantwoord, mede naar aanleiding van
observations du Conseil d'Etat (Doc. parl., Chambre, 2005-2006, DOC opmerkingen van de Raad van State (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC
51-2478/001, pp. 187-190) : 51-2478/001, pp. 187-190) :
[...] [...]
B.11. Sur la base des travaux préparatoires précités et de la portée B.11. Op grond van de voormelde parlementaire voorbereiding en de
du terme ' peut ' figurant à l'article 48/4, § 1er, de la loi relative draagwijdte van het woord ' kan ' in artikel 48/4, § 1, van de
aux étrangers, inséré par l'article 26 (également attaqué) de la loi Vreemdelingenwet, ingevoegd bij (het eveneens bestreden) artikel 26
du 15 septembre 2006, il convient de constater que l'article 9ter de van de wet van 15 september 2006, moet worden vastgesteld dat artikel
la loi relative aux étrangers ne porte pas atteinte à la possibilité 9ter van de Vreemdelingenwet geen afbreuk doet aan de mogelijkheid
pour les étrangers en question d'invoquer et de bénéficier du statut voor de bedoelde vreemdelingen om het statuut van subsidiaire
de protection subsidiaire mais organise seulement une procédure bescherming aan te voeren en te genieten, maar enkel een parallelle
parallèle à la procédure d'asile. Dans le cadre de l'examen du moyen, procedure, naast de asielprocedure, organiseert. Bij de beoordeling
il convient dès lors de prendre en compte le fait que le refus d'un van het middel dient dan ook rekening ermee te worden gehouden dat de
titre de séjour sur la base de l'article 9ter de la loi relative aux weigering van een machtiging tot verblijf op grond van artikel 9ter
étrangers ne signifie pas nécessairement que l'étranger ne puisse van de Vreemdelingenwet niet noodzakelijk betekent dat de vreemdeling
bénéficier de la protection subsidiaire. niet de subsidiaire bescherming zou kunnen genieten.
B.12. La différence de traitement des deux catégories d'étrangers B.12. Het verschil in behandeling van beide categorieën van
repose sur un critère objectif, à savoir la circonstance que la vreemdelingen berust op een objectief criterium, namelijk of de
demande a été introduite par un étranger qui souffre d'une maladie aanvraag wordt ingediend door een vreemdeling die op zodanige wijze
telle qu'elle entraîne un risque réel pour sa vie ou son intégrité lijdt aan een ziekte dat deze een reëel risico inhoudt voor zijn leven
physique ou un risque réel de traitement inhumain ou dégradant of fysieke integriteit of op een onmenselijke of vernederende
lorsqu'il n'existe aucun traitement adéquat dans son pays d'origine ou behandeling wanneer er geen adequate behandeling is in het land van
dans le pays où il séjourne, ou par un étranger qui risque réellement herkomst of van verblijf, dan wel door een vreemdeling die een reëel
de subir d'autres atteintes graves au sens de l'article 15 de la risico loopt op andere ernstige schade in de zin van artikel 15 van de
directive 2004/83/CE du Conseil du 29 avril 2004 ' concernant les richtlijn 2004/83/EG van de Raad van 29 april 2004 ' inzake
normes minimales relatives aux conditions que doivent remplir les minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van derde landen en
ressortissants des pays tiers ou les apatrides pour pouvoir prétendre staatlozen als vluchteling of als persoon die anderszins
au statut de réfugié ou les personnes qui, pour d'autres raisons, ont internationale bescherming behoeft, en de inhoud van de verleende
besoin d'une protection internationale, et relatives au contenu de ces
statuts ', directive à laquelle se réfère l'article 3, paragraphe 3, bescherming ', richtlijn waarnaar artikel 3, lid 3, van de
de la directive 2005/85/CE. Procedurerichtlijn verwijst.
B.13. La différence de traitement est justifiée par la nature de B.13. Het verschil in behandeling wordt verantwoord door de aard van
l'examen auquel il doit être procédé et qui est défini dans les het onderzoek dat moet worden gevoerd en dat in de parlementaire
travaux préparatoires comme étant ' objectif ' car basé sur des voorbereiding als ' objectief ' wordt omschreven omdat het is
constats médicaux. Par ailleurs, à l'inverse de ce que prétend la gebaseerd op medische vaststellingen. Bij de beoordeling van die
partie requérante, il est tenu compte, dans le cadre de l'examen de aanvragen wordt overigens, anders dan de verzoekende partij beweert,
ces demandes, non seulement de l'état de santé du demandeur mais niet alleen rekening gehouden met de gezondheidstoestand van de
également du caractère adéquat du traitement médical dans le pays aanvrager doch ook met het adequaat karakter van de medische
d'origine ou dans le pays où il séjourne, ainsi qu'il ressort du behandeling in het land van herkomst of in het land waar hij
paragraphe 1er de la disposition attaquée. verblijft, zoals blijkt uit paragraaf 1 van de bestreden bepaling.
Le cas échéant, il convient également d'examiner si le demandeur a Daarbij dient in voorkomend geval ook te worden onderzocht of de
effectivement accès au traitement médical dans ce pays. Si la aanvrager effectief toegang heeft tot de medische behandeling in dat
procédure sur la base de l'article 9ter ne le permet pas, le demandeur land. Wanneer de procedure op grond van artikel 9ter dat niet mogelijk
devrait, en application de ce qui est dit en B.11, pouvoir invoquer la zou maken, zou hij, met toepassing van hetgeen in B.11 is vermeld, een
procédure de protection subsidiaire afin de faire examiner cette beroep moeten kunnen doen op de procedure van de subsidiaire
bescherming om dit alsnog te laten onderzoeken, ter eerbiediging van
situation, pour que l'article 3 de la Convention européenne des droits artikel 3 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
de l'homme soit respecté.
B.14. La règle prévue par l'article 9ter offre suffisamment de B.14. De regeling waarin artikel 9ter voorziet, biedt voldoende
garanties aux demandeurs d'une autorisation de séjour. La procédure waarborgen voor de aanvrager van de machtiging tot verblijf. Zo
donne droit à un séjour temporaire, ainsi qu'il ressort de l'article verleent de procedure recht op tijdelijk verblijf, zoals blijkt uit
7, § 2, alinéa 2, de l'arrêté royal du 17 mai 2007 ' fixant des artikel 7, § 2, tweede lid, van het koninklijk besluit van 17 mei 2007
modalités d'exécution de la loi du 15 septembre 2006 modifiant la loi ' tot vaststelling van de uitvoeringsmodaliteiten van de wet van 15
du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, september 2006 tot wijziging van de wet van 15 december 1980
betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging
l'établissement et l'éloignement des étrangers ' (Moniteur belge, 31 en de verwijdering van vreemdelingen ' (Belgisch Staatsblad, 31 mei
mai 2007, deuxième édition). En effet, en vertu de cet article, le 2007, tweede editie). Op grond van dat artikel geeft de gemachtigde
délégué du ministre donne l'instruction à la commune, en cas de van de minister bij een ontvankelijke aanvraag op grond van artikel
demande recevable sur la base de l'article 9ter de la loi relative aux 9ter van de Vreemdelingenwet immers de instructie aan de gemeente om
étrangers, d'inscrire l'intéressé au registre des étrangers et de le de aanvrager in te schrijven in het vreemdelingenregister en hem in
mettre en possession d'une attestation d'immatriculation de modèle A. het bezit te stellen van een attest van immatriculatie model A. In dat
A cet égard, il a été souligné, au cours des travaux préparatoires, verband werd tijdens de parlementaire voorbereiding benadrukt dat een
qu'un étranger gravement malade qui serait néanmoins exclu du bénéfice ernstig zieke vreemdeling die toch zou zijn uitgesloten van het
de l'article 9ter de la loi relative aux étrangers, pour quelque voordeel van artikel 9ter van de Vreemdelingenwet om welkdanige reden,
raison que ce soit, ne sera pas éloigné s'il est si gravement malade niet zal worden verwijderd indien hij dermate ernstig ziek is dat zijn
que son éloignement constituerait une violation de l'article 3 de la verwijdering een schending zou zijn van artikel 3 van het Europees
Convention européenne des droits de l'homme (Doc. parl., Chambre, Verdrag voor de rechten van de mens (Parl. St., Kamer, 2005-2006, DOC
2005-2006, DOC 51-2478/001, p. 36), éloignement qui, dans de telles 51-2478/001, p. 36), verwijdering die in dergelijke omstandigheden
circonstances, serait impossible comme l'a décidé la Cour dans son niet mogelijk zou zijn, zoals het Hof heeft beslist in zijn arrest nr.
arrêt n° 141/2006 du 20 septembre 2006. 141/2006 van 20 september 2006.
Une décision de refus du ministre ou de son délégué peut, en vertu de Tegen een weigeringsbeslissing van de minister of zijn gemachtigde
l'article 39/2 de la loi relative aux étrangers, faire l'objet d'un staat op grond van artikel 39/2 van de Vreemdelingenwet een
recours en annulation auprès du Conseil du contentieux des étrangers. annulatieberoep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen open. Gelet
En raison des spécificités de la procédure de l'article 9ter de la loi op de bijzonderheden van de procedure van artikel 9ter van de
relative aux étrangers et de la nature des éléments sur lesquels la Vreemdelingenwet en de aard van de gegevens waarop een beslissing moet
décision doit être fondée, également en ce qui concerne le risque et steunen, ook met betrekking tot het risico en de mogelijke behandeling
la possibilité de traitement dans le pays de provenance attestés dans in het land van herkomst vastgesteld in het advies van een
l'avis d'un fonctionnaire médecin, un tel recours en annulation ambtenaar-geneesheer, voorziet een dergelijk annulatieberoep in een
prévoit une protection juridique suffisante ». voldoende waarborg van rechtsbescherming ».
B.7. La Cour doit examiner si, eu égard également à ce qui précède, la B.7. Het Hof dient na te gaan of, mede gelet op het voorgaande, het in
différence de traitement mentionnée en B.2 est raisonnablement B.2 vermelde verschil in behandeling redelijk is verantwoord en of,
justifiée et, en particulier, s'il n'est pas porté atteinte de manière inzonderheid, niet op onevenredige wijze afbreuk is gedaan aan het
disproportionnée au droit à un recours effectif de l'étranger qui a recht op een daadwerkelijk beroep van de vreemdeling die de machtiging
introduit une demande d'autorisation de séjour fondée sur l'article tot verblijf heeft aangevraagd op grond van artikel 9ter van de wet
9ter de la loi du 15 décembre 1980 dans la mesure où il ne peut van 15 december 1980, in zoverre hij enkel dringende medische hulp kan
bénéficier que de l'aide médicale urgente durant l'examen de son genieten tijdens het onderzoek van het beroep dat hij voor de Raad
recours introduit auprès du Conseil du contentieux des étrangers. voor Vreemdelingenbetwistingen heeft ingesteld.
B.8.1. L'article 57 de la loi organique des CPAS opère une distinction B.8.1. Artikel 57 van de organieke OCMW-wet maakt een onderscheid
entre les étrangers selon qu'ils sont, ou non, en séjour légal sur le onder vreemdelingen naargelang zij al dan niet legaal op het
territoire. Ainsi, l'article 57, § 2, précise que l'aide sociale accordée aux étrangers qui séjournent illégalement sur le territoire est limitée à l'aide médicale urgente. B.8.2. C'est au législateur qu'il appartient de mener une politique concernant l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers et de prévoir à cet égard, dans le respect du principe d'égalité et de non-discrimination, les mesures nécessaires qui peuvent notamment porter sur la fixation des conditions auxquelles le séjour d'un étranger en Belgique est légal ou non. Le fait qu'il en découle une différence de traitement entre étrangers est la conséquence logique de la mise en oeuvre de ladite politique. B.8.3. Lorsque le législateur entend mener une politique en matière d'étrangers et impose à cette fin des règles auxquelles il y a lieu de se conformer pour séjourner légalement sur le territoire, il utilise un critère de distinction objectif et pertinent s'il lie des effets aux manquements à ces règles, lors de l'octroi de l'aide sociale. La politique en matière d'accès au territoire et de séjour des étrangers serait en effet mise en échec s'il était admis que, pour les étrangers qui séjournent illégalement en Belgique, la même aide sociale soit accordée que pour ceux qui séjournent légalement dans le pays. La différence entre les deux catégories d'étrangers justifie que ce ne soient pas les mêmes obligations qui incombent à l'Etat à leur égard. B.9. Comme le relève le Conseil des ministres dans son mémoire, grondgebied verblijven. Artikel 57, § 2, preciseert aldus dat de maatschappelijke dienstverlening aan illegaal op het grondgebied verblijvende vreemdelingen wordt beperkt tot dringende medische hulp. B.8.2. Het komt de wetgever toe een beleid betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen te voeren en daaromtrent, met inachtneming van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in de nodige maatregelen te voorzien die betrekking kunnen hebben op onder meer het vaststellen van de voorwaarden volgens welke het verblijf van een vreemdeling in België al dan niet wettig is. Dat daaruit een verschil in behandeling voortvloeit tussen vreemdelingen is het logische gevolg van de inwerkingstelling van voormeld beleid. B.8.3. Wanneer de wetgever een vreemdelingenbeleid wil voeren en met het oog daarop regels oplegt waaraan moet worden voldaan om wettig op het grondgebied te verblijven, hanteert hij een objectief en pertinent criterium van onderscheid indien hij aan het niet naleven van die regels gevolgen verbindt bij het toekennen van maatschappelijke dienstverlening. Het beleid inzake de toegang tot het grondgebied en het verblijf van vreemdelingen zou immers worden doorkruist wanneer zou worden aangenomen dat aan vreemdelingen die onwettig in België verblijven, dezelfde maatschappelijke dienstverlening zou moeten worden verleend als aan diegenen die wettig in het land verblijven. Het verschil tussen beide categorieën van vreemdelingen verantwoordt dat op de Staat ten aanzien van hen niet dezelfde verplichtingen rusten. B.9. Zoals de Ministerraad in zijn memorie opmerkt, vraagt de
l'étranger qui demande la protection subsidiaire sur la base de vreemdeling die de subsidiaire bescherming op grond van artikel 48/4
l'article 48/4 de la loi du 15 décembre 1980 demande nécessairement la van de wet van 15 december 1980 aanvraagt, noodzakelijkerwijs de
reconnaissance du statut de réfugié, le premier statut étant erkenning van de status van vluchteling aan, waarbij de eerstgenoemde
complémentaire du second et alternatif à celui-ci. Les recours qui status de laatstgenoemde aanvult en daarvoor een alternatief vormt. De
sont introduits dans le cadre de cette procédure ont un effet beroepen die in het kader van die procedure worden ingesteld, hebben
suspensif, de sorte que durant leur examen, le séjour de l'étranger een opschortende werking, zodat het verblijf van de betrokken
concerné est considéré comme légal. vreemdeling tijdens de duur van het onderzoek ervan als legaal wordt
Il n'en est pas de même pour l'étranger qui fonde sa demande de séjour beschouwd. Hetzelfde geldt niet voor de vreemdeling die zijn verblijfsaanvraag
sur l'article 9ter de la loi du 15 décembre 1980. Le recours en doet steunen op artikel 9ter van de wet van 15 december 1980. Het
annulation contre un refus de séjour dont il dispose en application de beroep tot vernietiging tegen een weigering tot verblijf waarover hij
l'article 39/2, § 2, de la même loi auprès du Conseil du contentieux beschikt met toepassing van artikel 39/2, § 2, van dezelfde wet, voor
des étrangers n'est pas suspensif, de sorte que durant l'examen de son de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, is niet opschortend, zodat het
recours, le séjour de l'étranger est considéré comme illégal pendant verblijf van de vreemdeling tijdens de duur van het onderzoek van zijn
toute la durée de la procédure. beroep als illegaal wordt beschouwd gedurende de hele procedure.
B.10. A propos d'étrangers en séjour illégal sur le territoire, la B.10. In verband met vreemdelingen die illegaal op het grondgebied
Cour a jugé, par son arrêt n° 17/2002 du 17 janvier 2002, que le verblijven, heeft het Hof, bij zijn arrest nr. 17/2002 van 17 januari
législateur pouvait légitimement considérer qu'afin d'éviter les abus 2002, geoordeeld dat de wetgever op legitieme wijze kon oordelen dat
de procédure et pour des motifs budgétaires, l'aide sociale devait de maatschappelijke dienstverlening, teneinde misbruiken van de
être limitée à l'aide médicale urgente à l'égard de ceux qui ont procedure te vermijden en om budgettaire redenen, moest worden beperkt
introduit un recours auprès du Conseil d'Etat contre le refus de leur tot de dringende medische hulp ten aanzien van diegenen die bij de
demande de régularisation de séjour. Raad van State een beroep hebben ingesteld tegen de weigering van hun
aanvraag tot regularisatie van hun verblijf.
La Cour a, en effet, considéré qu'une telle mesure était compatible Het Hof heeft om de volgende redenen immers geoordeeld dat een
avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec dergelijke maatregel bestaanbaar was met de artikelen 10 en 11 van de
les articles 23 et 191 de la Constitution, avec l'article 11, Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 23 en 191
paragraphe 1, du Pacte international relatif aux droits économiques, van de Grondwet, met artikel 11, lid 1, van het Internationaal Verdrag
sociaux et culturels et avec l'article 3 de la Convention européenne inzake economische, sociale en culturele rechten en met artikel 3 van
des droits de l'homme pour les motifs qui suivent : het Europees Verdrag voor de rechten van de mens :
« B.4.4. Le législateur peut adopter des mesures visant à combattre « B.4.4. De wetgever vermag maatregelen te nemen om misbruik van
les abus de procédure et peut également être amené à faire certains procedure tegen te gaan en kan ook om budgettaire redenen tot bepaalde
choix politiques pour des raisons budgétaires. La Cour doit toutefois beleidskeuzes worden verplicht. Het Hof dient evenwel na te gaan of
vérifier si le choix du législateur n'entraîne aucune discrimination. uit de keuze van de wetgever geen discriminatie voortspruit.
B.4.5. C'est uniquement pour ceux qui se trouvaient en séjour illégal B.4.5. Enkel voor degenen die zich bij de totstandkoming van de wet
sur le territoire lors de l'adoption de la loi du 22 décembre 1999, van 22 december 1999 op illegale wijze op het grondgebied bevonden,
soit parce qu'ils y avaient accédé sans autorisation et étaient hetzij doordat zij zich zonder toestemming toegang tot het grondgebied
demeurés dans la clandestinité soit parce qu'ils séjournaient sur le hadden verschaft en in de clandestiniteit waren gebleven, hetzij
territoire après l'expiration de la période pour laquelle ils avaient doordat zij op het grondgebied verblijven na het verstrijken van de
obtenu l'autorisation requise ou parce qu'ils ont été déboutés de leur periode waarvoor zij de vereiste toestemming hadden verkregen, hetzij
doordat zij, na een asielaanvraag te hebben ingediend, uitgeprocedeerd
demande d'asile et n'ont pas donné suite à l'ordre de quitter le waren en geen gevolg hebben gegeven aan een bevel het grondgebied te
territoire, que le droit à l'aide sociale des demandeurs de verlaten, is het recht van de regularisatieaanvragers op
régularisation est limité à l'aide médicale urgente. maatschappelijke dienstverlening beperkt tot dringende medische hulp.
Il a été dit à plusieurs reprises au cours des travaux préparatoires In de parlementaire voorbereiding werd meermaals aangegeven dat de
que la demande de régularisation n'affectait pas le statut juridique aanvraag tot regularisatie niet de juridische verblijfsstatus van de
du séjour des intéressés (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, Doc. 50 betrokkenen wijzigt (Parl. St., Kamer, 1999-2000, Doc. 50-0234/005, p.
0234/005, p. 60, et Doc. parl., Sénat, 1999-2000, n° 2-202/3, pp. 36 60, en Parl. St., Senaat, 1999-2000, nr. 2-202/3, pp. 36 en 58). Dat
et 58). Le fait qu'il ne soit pas procédé ' matériellement ' à niet ' feitelijk ' zal worden overgegaan tot hun verwijdering van het
l'éloignement de ceux-ci pendant l'examen de leur demande de grondgebied tijdens het onderzoek van hun aanvraag tot regularisatie,
régularisation signifie simplement qu'ils sont tolérés sur le houdt enkel in dat ze, in afwachting van een beslissing, op het
territoire, dans l'attente d'une décision, et n'empêche pas qu'ils se grondgebied worden gedoogd en neemt niet weg dat ze zich door hun
trouvent, de leur propre fait, dans une situation de séjour illégale. eigen toedoen in een onwettige verblijfssituatie bevinden.
Leur situation diffère objectivement de celle des personnes qui, avant Hun situatie is objectief verschillend van de situatie van degenen
l'adoption de la loi du 22 décembre 1999, avaient obtenu un statut die, vóór de totstandkoming van de wet van 22 december 1999, op grond
légal de séjour, sur la base des procédures prévues à cet effet, ou van de daartoe geëigende procedures, een wettige verblijfsstatus
dont la demande d'asile était encore pendante devant les instances hadden verkregen of voor de bevoegde instanties nog een asielaanvraag
compétentes ». hangende hadden ».
B.11. Il faut également prendre en compte le fait que, comme la Cour B.11. Daarbij dient eveneens rekening te worden gehouden met het feit
l'a dit dans ses arrêts n° 80/99 du 30 juin 1999 et n° 194/2005 du 21 dat, zoals het Hof heeft geoordeeld in de arresten nr. 80/99 van 30
décembre 2005, si la mesure consistant à supprimer l'aide sociale à juni 1999 en nr. 194/2005 van 21 december 2005, indien de maatregel
tout étranger ayant reçu un ordre de quitter le territoire est appliquée aux personnes qui, pour des raisons médicales, sont dans l'impossibilité absolue de donner suite à l'ordre de quitter la Belgique, elle traite de la même manière, sans justification raisonnable, des personnes qui se trouvent dans des situations fondamentalement différentes : celles qui peuvent être éloignées et celles qui ne peuvent l'être pour des raisons médicales. L'étranger qui est dans l'impossibilité absolue de donner suite à un ordre de quitter le territoire pour des raisons médicales doit donc bénéficier de l'aide sociale. B.12. Etant donné que l'étranger qui a introduit, sur la base de l'article 9ter de la loi du 15 décembre 1980, une demande de titre de séjour qui lui est refusée et qui a formé un recours contre cette décision auprès du Conseil du contentieux des étrangers est également un étranger qui séjourne illégalement sur le territoire, le législateur a pu estimer qu'il convenait, pour les mêmes raisons, de limiter à l'aide médicale urgente l'aide sociale qui lui est accordée. die erin bestaat de maatschappelijke dienstverlening af te schaffen voor elke vreemdeling die een bevel om het grondgebied te verlaten heeft gekregen, wordt toegepast op personen die, om medische redenen, in de absolute onmogelijkheid zijn gevolg te geven aan het bevel om België te verlaten, hij zonder redelijke verantwoording personen die zich in fundamenteel verschillende situaties bevinden op dezelfde wijze behandelt : diegenen die kunnen worden verwijderd en diegenen die om medische redenen niet kunnen worden verwijderd. De vreemdeling die, om medische redenen, in de absolute onmogelijkheid verkeert om gevolg te geven aan een bevel om het grondgebied te verlaten, moet derhalve maatschappelijke dienstverlening kunnen genieten. B.12. Vermits de vreemdeling die op grond van artikel 9ter van de wet van 15 december 1980 een verblijfsaanvraag heeft ingediend die is geweigerd, en die tegen die beslissing een beroep heeft ingesteld bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, eveneens een vreemdeling is die illegaal op het grondgebied verblijft, vermocht de wetgever te oordelen dat de maatschappelijke dienstverlening die hem wordt toegekend, om dezelfde redenen moest worden beperkt tot de dringende medische hulp.
B.13. Les demandes fondées sur l'article 9ter de la loi du 15 décembre B.13. De aanvragen op grond van artikel 9ter van de wet van 15
1980 concernent cependant une catégorie d'étrangers qui, malgré le december 1980 betreffen echter een categorie van vreemdelingen die,
caractère illégal de leur séjour durant la procédure de recours en ondanks het illegale karakter van hun verblijf tijdens de
application de l'article 39/2, § 2, de cette loi, prétendent souffrir beroepsprocedure met toepassing van artikel 39/2, § 2, van die wet,
d'une maladie dans un état tel qu'elle entraîne un risque réel pour beweren op zodanige wijze aan een ziekte te lijden dat die ziekte een
leur vie ou leur intégrité physique ou un risque réel de traitement reëel risico inhoudt voor hun leven of fysieke integriteit of een
inhumain ou dégradant lorsqu'il n'existe aucun traitement adéquat dans reëel risico inhoudt op een onmenselijke of vernederende behandeling
leur pays d'origine ou dans le pays où ils séjournent. wanneer er geen adequate behandeling bestaat in hun land van herkomst
Bien que le droit à un recours effectif, tel que celui-ci est garanti of in het land waar zij verblijven.
par l'article 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, n'implique pas que les personnes exerçant un tel recours doivent bénéficier de l'aide sociale durant une procédure en cours, il convient de veiller à ce que, pour éviter que la limitation de l'aide sociale à l'aide médicale urgente n'entraîne pour des personnes qui souffrent d'une maladie grave un risque réel pour leur vie ou leur intégrité physique, elles puissent recevoir les soins médicaux, tant préventifs que curatifs, nécessaires pour écarter un tel risque. B.14. Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.13, la différence de traitement en cause est raisonnablement justifiée. Hoewel het recht op een daadwerkelijk beroep, zoals dat bij artikel 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens wordt gewaarborgd, niet inhoudt dat de personen die een dergelijk beroep instellen, maatschappelijke dienstverlening moeten genieten tijdens een hangende procedure, moet erover worden gewaakt dat zij, teneinde te vermijden dat het beperken van de maatschappelijke dienstverlening tot de dringende medische hulp voor personen die aan een ernstige ziekte lijden, een reëel risico voor hun leven of fysieke integriteit met zich meebrengt, de medische verzorging, zowel van preventieve als van curatieve aard, kunnen krijgen die noodzakelijk is om een dergelijk risico te weren. B.14. Onder voorbehoud van de in B.13 vermelde interpretatie is het in het geding zijnde verschil in behandeling redelijk verantwoord.
B.15. Pour les mêmes motifs, le contrôle de la disposition en cause au B.15. Om dezelfde redenen leidt de toetsing van de in het geding
regard de l'article 23 de la Constitution, lu en combinaison avec les zijnde bepaling aan artikel 23 van de Grondwet, in samenhang gelezen
articles 3 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, met de artikelen 3 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van
aboutit à la même conclusion. de mens, tot hetzelfde besluit.
B.16. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.16. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.13, l'article 57, § Onder voorbehoud van de in B.13 vermelde interpretatie, schendt
2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de
sociale ne viole pas les articles 10, 11 et 23 de la Constitution, lus openbare centra voor maatschappelijk welzijn niet de artikelen 10, 11
en 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de
ou non en combinaison avec les articles 3 et 13 de la Convention artikelen 3 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de
européenne des droits de l'homme. mens.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 21 mars 2013. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2013.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse R. Henneuse
^