← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 159/2012 du 20 décembre 2012 Numéro du rôle : 5278 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 124 du décret-programme de la Région wallonne du 3 février
2005 de relance économique et de simplification admi La
Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...)"
Extrait de l'arrêt n° 159/2012 du 20 décembre 2012 Numéro du rôle : 5278 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 124 du décret-programme de la Région wallonne du 3 février 2005 de relance économique et de simplification admi La Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...) | Uittreksel uit arrest nr. 159/2012 van 20 december 2012 Rolnummer : 5278 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 124 van het programmadecreet van het Waalse Gewest van 3 februari 2005 betreffende de economische heropleving en de administ Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter, voorzitter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 159/2012 du 20 décembre 2012 | Uittreksel uit arrest nr. 159/2012 van 20 december 2012 |
Numéro du rôle : 5278 | Rolnummer : 5278 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 124 du | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 124 van het |
décret-programme de la Région wallonne du 3 février 2005 de relance | programmadecreet van het Waalse Gewest van 3 februari 2005 betreffende |
économique et de simplification administrative, posée par le Conseil | de economische heropleving en de administratieve vereenvoudiging, |
d'Etat. | gesteld door de Raad van State. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du | samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter, |
président M. Bossuyt, et des juges E. De Groot, A. Alen, J.-P. | voorzitter M. Bossuyt, en de rechters E. De Groot, A. Alen, J.-P. |
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. | Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. |
Daoût, assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le juge J.-P. | Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder |
Snappe, | voorzitterschap van rechter J.-P. Snappe, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt n° 216.987 du 21 décembre 2011 en cause de la SCRL « Ferme | Bij arrest nr. 216.987 van 21 december 2011 in zake de cvba « Ferme du |
du Chêne au Feau » contre la Région wallonne, dont l'expédition est | Chêne au Feau » tegen het Waalse Gewest, waarvan de expeditie ter |
parvenue au greffe de la Cour le 29 décembre 2011, le Conseil d'Etat a | griffie van het Hof is ingekomen op 29 december 2011, heeft de Raad |
posé la question préjudicielle suivante : | van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 124 du décret-programme de relance économique et de | « Schendt artikel 124 van het programmadecreet van 3 februari 2005 |
simplification administrative du 3 février 2005 viole-t-il les | betreffende de economische heropleving en de administratieve |
articles 10, 11 et 23 de la Constitution en instaurant une différence | vereenvoudiging de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet door een |
de traitement entre les demandeurs de permis d'urbanisme et les | verschil in behandeling in te stellen tussen de aanvragers van |
demandeurs de permis unique par la suppression pour ces derniers de la | stedenbouwkundige vergunningen en de aanvragers van unieke |
possibilité d'obtenir, en recours, l'avis de la commission d'avis | vergunningen door het afschaffen voor die laatsten van de mogelijkheid |
visée à l'article 120 du CWATUP si le recours porte sur des aspects | om, in beroep, het advies te verkrijgen van de in artikel 120 van het |
' CWATUP ' bedoelde adviescommissie als het beroep betrekking heeft op | |
relevant de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme ? ». | aangelegenheden die onder ruimtelijke ordening en stedenbouw vallen ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi et du | B.1. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing en de bewoordingen |
libellé de la question préjudicielle que la Cour est interrogée sur la | van de prejudiciële vraag blijkt dat aan het Hof wordt gevraagd of |
compatibilité, avec les articles 10, 11 et 23, alinéas 1er, 2 et 3, | artikel 124 van het programmadecreet van het Waalse Gewest van 3 |
4°, de la Constitution, de l'article 124 du décret-programme de la | februari 2005 « betreffende de economische heropleving en de |
Région wallonne du 3 février 2005 « de relance économique et de | administratieve vereenvoudiging » bestaanbaar is met de artikelen 10, |
simplification administrative », en ce que cette disposition | 11 en 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 4°, van de Grondwet, in |
établirait une différence de traitement entre, d'une part, le demandeur d'un permis d'urbanisme qui a introduit auprès du Gouvernement wallon un recours contre une décision lui refusant le permis demandé et, d'autre part, le demandeur d'un permis unique qui a, contre une décision lui refusant ce permis, introduit auprès du même Gouvernement un recours motivé par des considérations relatives à l'aménagement du territoire et à l'urbanisme. Seul le premier verrait son recours faire l'objet d'un avis de la commission d'avis créée par l'article 120, alinéa 2, du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine (ci-après : CWATUP). | zoverre die bepaling een verschil in behandeling zou invoeren tussen, enerzijds, de aanvrager van een stedenbouwkundige vergunning die bij de Waalse Regering een beroep heeft ingesteld tegen een beslissing waarbij hem de aangevraagde vergunning is geweigerd en, anderzijds, de aanvrager van een unieke vergunning die, tegen een beslissing waarbij hem die vergunning is geweigerd, bij dezelfde Regering een beroep instelt die wordt gemotiveerd door overwegingen in verband met de ruimtelijke ordening en de stedenbouw. Alleen het beroep van de eerstgenoemde zou het voorwerp uitmaken van een advies van de adviescommissie die is opgericht bij artikel 120, tweede lid, van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, |
B.2.1. Lorsque, en Région wallonne, un collège communal refuse un | Stedenbouw en Patrimonium (hierna, WWROSP). B.2.1. Wanneer in het Waalse Gewest een gemeentecollege een |
permis d'urbanisme, le demandeur de ce permis peut introduire, contre | stedenbouwkundige vergunning weigert, kan de aanvrager van die |
cette décision, un recours auprès du Gouvernement wallon (article 119, | vergunning tegen die beslissing beroep instellen bij de Waalse |
§ 1er, alinéa 1er, 1°, du CWATUP). | Regering (artikel 119, § 1, eerste lid, 1°, van het WWROSP). |
B.2.2. En ce qui concerne l'instruction du recours au Gouvernement | B.2.2. Ten aanzien van het onderzoek van het beroep bij de Waalse |
wallon, l'article 120 du CWATUP, modifié par les articles 56 et 69 du | Regering, bepaalde artikel 120 van het WWROSP, gewijzigd bij de |
décret du 18 juillet 2002, disposait : | artikelen 56 en 69 van het decreet van 18 juli 2002 : |
« Dans les dix jours à dater de la réception du recours, le | « Binnen tien dagen na ontvangst van het beroep bezorgt de Regering : |
Gouvernement transmet : 1° à la personne qui a introduit le recours, un accusé de réception qui précise la date à laquelle a lieu l'audience visée à l'alinéa 4; 2° aux autres parties une copie du dossier de recours et de l'accusé de réception. Il est créé auprès du Gouvernement une commission d'avis qui a son siège à Namur et dont le président et les membres sont nommés par le Gouvernement. Le président représente le Gouvernement. Outre le président, la commission comprend six membres : deux membres sont choisis parmi les personnes proposées par la commission régionale, deux membres sont choisis parmi les personnes proposées par l'ordre des architectes et deux membres sont choisis parmi les | 1° aan de persoon die het beroep instelde : een ontvangstbewijs met de datum waarop de hoorzitting bedoeld in het vierde lid plaatsvindt; 2° aan de andere partijen : een afschrift van het dossier betreffende het beroep en van het ontvangstbewijs. Bij de Regering wordt een adviescommissie opgericht die haar zetel in Namen heeft. Haar voorzitter en leden worden door de Regering aangewezen. De voorzitter vertegenwoordigt de Regering. Naast de voorzitter bestaat de commissie uit zes leden : twee leden gekozen onder de personen die door de gewestelijke commissie worden voorgedragen, twee leden gekozen onder de personen die door de orde der architecten worden voorgedragen en twee leden gekozen onder de |
personnes proposées par les députations permanentes des conseils | personen die door de bestendige deputaties van de provincieraden |
provinciaux. Le Gouvernement arrête les modalités de composition et de | worden voorgedragen. De Regering bepaalt de regels voor de |
fonctionnement de la commission. | samenstelling van de commissie en haar werkwijze. |
Dans les cinquante-cinq jours à dater de la réception du recours, les | Binnen de vijfenvijftig dagen te rekenen vanaf de ontvangst van het |
parties ou leurs représentants et la Direction générale de | beroep, worden de partijen of hun vertegenwoordigers en het |
l'aménagement du territoire, du logement et du patrimoine sont invités | Directoraat-generaal Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Patrimonium |
à comparaître devant la Commission. A l'audience, la Direction | uitgenodigd om voor de commissie te verschijnen. Tijdens de |
hoorzitting verstrekt het Directoraat-generaal alle stukken waarmee | |
générale fournit toutes les pièces qui lui ont permis d'établir son | zijn mening tot stand is gekomen, legt het voorstel tot beslissing |
opinion, présente la proposition de décision qui devrait, à son | voor die naar zijn mening aan de Regering voorgelegd zou moeten worden |
estime, être faite au Gouvernement et en débat avec les parties. La | en gaat daarover het debat aan met de partijen. De commissie notuleert |
Commission en dresse le procès-verbal et rend ensuite son avis. | en brengt vervolgens haar advies uit. |
Lorsque le dossier est relatif à un immeuble visé à l'article 109, un | Indien het dossier betrekking heeft op een onroerend goed bedoeld in |
représentant de la Commission royale des monuments, sites et fouilles | artikel 109 zetelt er in de adviescommissie een vertegenwoordiger van |
de la Région wallonne siège au sein de la Commission d'avis. | de Koninklijke Commissie voor Monumenten, Landschappen en Opgravingen |
van het Waalse Gewest. | |
La Commission adresse l'ensemble des documents visés à l'alinéa | De commissie richt alle stukken bedoeld in vorig lid aan de Regering |
précédent au Gouvernement ». | ». |
B.2.3. L'article 81 du décret du 3 février 2005 a modifié l'article | B.2.3. Artikel 81 van het decreet van 3 februari 2005 heeft artikel |
120, alinéa 4, du CWATUP comme suit : | 120, vierde lid, van het WWROSP als volgt gewijzigd : |
« Le Gouvernement sollicite l'avis de la commission et, dans les | « De Regering wint het advies in van de commissie en, in de veertig |
quarante jours à dater de la réception du recours, invite à se | dagen te rekenen van de ontvangst van het beroep, verzoekt de |
présenter à l'audition le demandeur, le collège des bourgmestre et | aanvrager, het college van burgemeester en schepenen, de gemachtigd |
échevins, le fonctionnaire délégué ou leurs représentants, ainsi que | ambtenaar of hun vertegenwoordigers, evenals de commissie, om op de |
la commission. | hoorzitting te verschijnen. |
Dans le même délai, la commission transmet son avis. A défaut, l'avis | Binnen dezelfde termijn maakt de commissie haar advies over. Bij |
est réputé favorable ». | ontstentenis wordt het advies geacht gunstig te zijn ». |
Lors des travaux préparatoires, cette modification a été commentée par | Tijdens de parlementaire voorbereiding is die wijziging door de |
le ministre compétent comme suit : | bevoegde minister als volgt becommentarieerd : |
« Le mécanisme tel qu'il est visé actuellement dans le CWATUP prévoit | « Het mechanisme zoals het thans in het WWROSP wordt beoogd, voorziet |
qu'une fois que le dossier de recours est instruit par | erin dat, zodra het beroepsdossier door de centrale administratie is |
l'Administration centrale, il est déposé devant la Commission avec une | onderzocht, het wordt neergelegd voor de commissie met een voorstel |
proposition d'arrêté. Le dossier et la proposition d'arrêté sont | voor een besluit. Het dossier en het voorstel voor een besluit worden |
débattus devant la Commission. | in de commissie besproken. |
Après que la Commission a rendu son avis, l'ensemble du dossier est | Nadat de commissie haar advies heeft uitgebracht, wordt het volledige |
envoyé chez le Ministre, ce qui pose problème, car l'Administration | dossier bezorgd aan de minister, wat een probleem met zich meebrengt, |
qui a préparé le dossier ne connaît pas l'avis de la Commission. Elle | aangezien de administratie die het dossier heeft voorbereid, het |
est donc dans l'incapacité de préparer une décision qui tient compte | advies van de commissie niet kent. Zij kan dus geen beslissing |
de l'avis de la commission et qui lui permettrait de fournir des | voorbereiden die rekening houdt met het advies van de commissie en die |
arguments. M. le Ministre reçoit le dossier préparé par | het haar mogelijk zou maken argumenten naar voren te brengen. De |
l'Administration centrale et, en même temps, un second dossier qui | minister ontvangt het door de centrale administratie voorbereide |
contient l'avis de la Commission. Le Ministre réalise la synthèse des | dossier en tegelijk ook een tweede dossier dat het advies van de |
deux documents et prépare lui-même des arguments pour suivre ou | commissie bevat. De minister vat beide documenten samen en bereidt |
s'écarter de l'avis de la Commission. Cette procédure multiplie les étapes. Le projet de décret-programme vise à simplifier les données et à permettre à chacun de jouer son rôle. Il n'est pas normal que la Commission d'avis jour le rôle de l'Administration. Elle doit se borner à rendre un avis. [...] Le projet de décret-programme prévoit de redéfinir le rôle de chaque acteur. L'Administration centrale placée sous la direction du Ministre instruit le dossier et le transmet à la Commission. Celle-ci est tenue de rendre un avis dans un délai, tout comme la C.C.A.T. ou la CRAT. A défaut d'avis de la Commission dans le délai, celui-ci est réputé favorable. Le projet de décret transforme la Commission d'un rouage administratif qu'elle est devenue aujourd'hui, en une vraie Commission d'avis. La réunion de la Commission ne s'apparentera plus à un tribunal administratif, où le fonctionnaire vient avec la proposition de décision qu'il compte soumettre au Ministre en devant se justifier. | zelf argumenten voor om het advies van de commissie al dan niet te volgen. Die procedure vermeerdert het aantal stappen. Het ontwerp van programmadecreet strekt ertoe de gegevens te vereenvoudigen en het iedereen mogelijk te maken zijn rol te spelen. Het is niet normaal dat de adviescommissie de rol van de administratie speelt. Zij moet zich ertoe beperken advies te verstrekken. [...] Het ontwerp van programmadecreet voorziet erin de rol van elke speler te herdefiniëren. De centrale administratie die onder de leiding van de minister is geplaatst, onderzoekt het dossier en bezorgt het aan de commissie. Die laatste is ertoe gehouden een advies binnen een bepaalde termijn uit te brengen, net als de ' CCAT ' [gemeentelijke adviescommissie voor ruimtelijke ordening] of de ' CRAT ' [gewestelijke commissie voor ruimtelijke ordening]. Wanneer de commissie binnen de termijn geen advies uitbrengt, wordt dat advies geacht gunstig te zijn. Het ontwerpdecreet vormt de administratieve schakel die de commissie vandaag is geworden om tot een echte adviescommissie. De vergadering van de commissie zal niet meer lijken op een administratieve rechtbank, waar de ambtenaar komt met het voorstel voor een beslissing dat hij aan de minister wil voorleggen, waarbij hij zich moet |
Les délais demeurent inchangés, mais la séquence chronologique est | verantwoorden. De termijnen blijven ongewijzigd, maar de |
quelque peu modifiée » (Doc. parl., Parlement wallon, 2004-2005, n° | chronologische volgorde is enigszins gewijzigd » (Parl. St., Waals |
74/45, pp. 67 et s.). | Parlement, 2004-2005, nr. 74/45, pp. 67 e.v.). |
B.3.1. Un permis d'environnement est une décision de l'autorité sur la | B.3.1. Een milieuvergunning is een beslissing van de overheid op grond |
base de laquelle un exploitant peut exploiter, déplacer, transformer | waarvan een exploitant een inrichting van eerste of tweede klasse mag |
ou étendre un établissement de première ou deuxième classe (article 1er, | exploiteren, verplaatsen, verbouwen of uitbreiden (artikel 1, 1°, van |
1°, du décret du 11 mars 1999 « relatif au permis d'environnement »). | het decreet van 11 maart 1999 « betreffende de milieuvergunning »). |
B.3.2. Un recours contre une décision de refus de permis | B.3.2. Een beroep tegen een beslissing tot weigering van een |
d'environnement du collège communal est également ouvert auprès du | milieuvergunning van het gemeentecollege staat eveneens open bij de |
Gouvernement wallon. Ce recours ne prévoit pas l'avis de la commission | Waalse Regering. Dat beroep voorziet niet in het advies van de |
d'avis instituée par l'article 120 du CWATUP (articles 40 et 41 du | adviescommissie die bij artikel 120 van het WWROSP is opgericht |
décret du 11 mars 1999). | (artikelen 40 en 41 van het decreet van 11 maart 1999). |
B.4.1. Un « projet mixte » est un « projet pour lequel il apparaît, au | B.4.1. Een « gemengd project » is een « project waarvan bij de |
moment de l'introduction de la demande de permis, que sa réalisation | indiening van de vergunningsaanvraag blijkt dat een milieu- of een |
requiert un permis d'environnement et un permis d'urbanisme » (article | stedenbouwvergunning vereist is voor de uitvoering ervan » (artikel 1, |
1er, 11°, du décret du 11 mars 1999). | 11°, van het decreet van 11 maart 1999). |
Un « permis unique » est une décision de l'autorité relative à un | Een « [unieke] vergunning » is een beslissing van de overheid met |
projet mixte qui est délivrée à l'issue de la procédure visée au | betrekking tot een gemengd project, gegeven na afloop van de procedure |
chapitre XI du décret du 11 mars 1999 (« Du permis unique ») et qui | bedoeld in hoofdstuk XI van het decreet van 11 maart 1999 (« [Unieke] |
tient lieu de permis d'environnement et de permis d'urbanisme (article | vergunning ») en gelijkstaand met de milieuvergunning en met de |
1er, 12°, du décret du 11 mars 1999). | stedenbouwkundige vergunning (artikel 1, 12°, van het decreet van 11 |
B.4.2. L'article 95, § 3, du décret du 11 mars 1999, seule disposition | maart 1999). B.4.2. Artikel 95, § 3, van het decreet van 11 maart 1999, de enige |
de la section 4 (« Recours ») de ce chapitre XI, était, à l'origine, | bepaling van afdeling 4 (« Beroep ») van dat hoofdstuk XI, luidde |
libellé comme suit : | oorspronkelijk : |
« § 3. Sur la base des avis recueillis, un rapport de synthèse est | « § 3. Op basis van de ingewonnen adviezen maken de besturen |
rédigé conjointement par les administrations de l'environnement et de | Leefmilieu en Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw samen een |
l'aménagement du territoire et de l'urbanisme. Si le recours porte sur | syntheserapport op. Als het beroep betrekking heeft op aangelegenheden |
des aspects relevant de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme, | die onder Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw vallen, wordt het advies |
l'avis de la commission d'avis visée à l'article 120 du CWATUP est | van de in artikel 120 van het ' CWATUP ' bedoelde adviescommissie |
requis dans les quarante jours à dater de la réception du recours par | vereist binnen veertig dagen, te rekenen van de dag waarop het bestuur |
l'administration de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme. A | Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw het beroep in ontvangst neemt. Als |
défaut de l'avis de cette commission dans ce délai, il est passé | de Commissie geen advies uitbrengt binnen die termijn, wordt de |
outre. | vervolging voortgezet. |
Le rapport de synthèse est envoyé au Gouvernement dans un délai de : | Het syntheserapport wordt aan de Regering gestuurd binnen een termijn van : |
1° cinquante jours si le recours concerne un établissement de classe | 1° vijftig dagen als het beroep betrekking heeft op een inrichting van |
2; | klasse 2; |
2° zeventig dagen als het beroep betrekking heeft op een inrichting | |
2° septante jours si le recours concerne un établissement de classe 1 | van klasse 1 gelegen in een bedrijfsruimte, een specifieke |
situé dans une zone d'activité économique, dans une zone d'activité | bedrijfsruimte of een gebied met een industrieel karakter waarvan de |
économique spécifique ou dans une zone d'aménagement différé à | bestemming nog niet vaststaat, zoals bepaald bij het ' CWATUP '; |
caractère industriel telles que définies par le CWATUP; | 3° negentig dagen als het beroep betrekking heeft op een inrichting |
3° nonante jours si le recours concerne un établissement de classe 1 non visé au 2°. | van klasse 1 die niet onder 2° is opgenomen. |
Ce délai court à dater du premier jour suivant la réception du | |
recours. En cas de pluralité de recours, ce délai débute le premier | Deze termijn loopt vanaf de eerste dag volgend op de dag van ontvangst |
jour suivant la réception du dernier recours. | van het beroep. Als er verschillende beroepen zijn, loopt de termijn |
Le jour où ils transmettent le rapport de synthèse, les | vanaf de eerste dag volgend op de dag van ontvangst van het laatste |
administrations visées à l'alinéa 1er du présent paragraphe en avisent | beroep. De in het eerste lid van deze paragraaf bedoelde besturen verwittigen |
le demandeur ». | de aanvrager de dag waarop ze het syntheserapport overmaken ». |
B.4.3. L'article 124 du décret du 3 février 2005 remplace l'article | B.4.3. Artikel 124 van het decreet van 3 februari 2005 vervangt |
95, § 3, du décret du 11 mars 1999 par la disposition suivante : | artikel 95, § 3, van het decreet van 11 maart 1999 door de volgende |
« § 3. Sur la base des avis recueillis, un rapport de synthèse est rédigé conjointement par les administrations de l'environnement et de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme. Le rapport de synthèse est envoyé au Gouvernement dans un délai de : 1° cinquante jours si le recours concerne un établissement de classe 2; 2° septante jours si le recours concerne un établissement de classe 1. Ce délai court à dater du premier jour suivant la réception du recours. En cas de pluralité de recours, ce délai débute le premier jour suivant la réception du dernier recours. Le jour où elles envoient le rapport de synthèse, les administrations visées à l'alinéa 1er en informent par écrit le demandeur ». | bepaling : « § 3. Op basis van de ingewonnen adviezen maken de besturen Leefmilieu en Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw samen een syntheserapport op. Het syntheserapport wordt aan de Regering gestuurd binnen een termijn van : 1° vijftig dagen als het beroep betrekking heeft op een inrichting van klasse 2; 2° zeventig dagen als het beroep betrekking heeft op een inrichting van klasse 1. Deze termijn loopt vanaf de eerste dag volgend op de dag van ontvangst van het beroep. Als er verschillende beroepen zijn, loopt de termijn vanaf de eerste dag volgend op de dag van ontvangst van het laatste beroep. De in het eerste lid bedoelde besturen stellen de aanvrager schriftelijk in kennis van de dag waarop ze het syntheserapport overmaken ». |
Cette disposition est entrée en vigueur le 11 mars 2005 (article 155 | Die bepaling is in werking getreden op 11 maart 2005 (artikel 155 van |
du décret du 3 février 2005). | het decreet van 3 februari 2005). |
L'article 124 du décret du 3 février 2005 fait partie d'un ensemble de | Artikel 124 van het decreet van 3 februari 2005 maakt deel uit van een |
dispositions qui, adoptées dans le cadre d'un « toilettage » et d'une | geheel van bepalingen die, aangenomen in het kader van het « opsmukken |
« réduction de formalisme administratif en matière de délivrance des | » en « verminderen van het administratieve formalisme bij de afgifte |
permis uniques », sont censées « assurer une meilleure coordination | van de unieke vergunningen », worden geacht « een betere coördinatie |
entre environnement et aménagement du territoire » et poursuivre « | te verzekeren tussen het leefmilieu en de ruimtelijke ordening » en « |
l'harmonisation entre l'urbanisme, l'environnement et le permis unique | de harmonisatie tussen de stedenbouw, het leefmilieu en de unieke |
» (Doc. parl., Parlement wallon, 2004-2005, n° 74/1, p. 34; ibid., n° | vergunning » na te streven (Parl. St., Waals Parlement, 2004-2005, nr. |
74/43, pp. 4-5). | 74/1, p. 34; ibid., nr. 74/43, pp. 4-5). |
La suppression de l'obligation de requérir l'avis de la commission | De opheffing van de verplichting om het advies in te winnen van de bij |
créée par l'article 120, alinéa 2, du CWATUP est justifiée par la | artikel 120, tweede lid, van het WWROSP opgerichte commissie is |
circonstance que « cette Commission n'est habilitée que pour les | verantwoord door het gegeven dat « die commissie alleen gemachtigd is |
dossiers d'urbanisme et non pour les dossiers d'environnement » | voor de stedenbouwkundige dossiers en niet voor de milieudossiers » |
(ibid., n° 74/43, p. 16). | (ibid., nr. 74/43, p. 16). |
B.5. Avant le 11 mars 2005, jour de l'entrée en vigueur des articles | B.5. Vóór 11 maart 2005, datum van inwerkingtreding van de artikelen |
81 et 124 du décret du 3 février 2005, les recours introduits devant | 81 en 124 van het decreet van 3 februari 2005, gaven de beroepen die |
le Gouvernement wallon par les demandeurs de permis d'urbanisme | de aanvragers van een stedenbouwkundige vergunning voor de Waalse |
entraînaient une comparution des parties devant la commission d'avis | Regering instelden, aanleiding tot een verschijning van de partijen |
voor de bij artikel 120, tweede lid, van het WWROSP opgerichte | |
créée par l'article 120, alinéa 2, du CWATUP, qui en dressait un | adviescommissie, die daarvan een proces-verbaal opmaakte en vervolgens |
procès-verbal et qui donnait ensuite un avis alors que les recours | een advies uitbracht, terwijl de beroepen die de aanvragers van een |
introduits devant le Gouvernement wallon par les demandeurs de permis | unieke vergunning voor de Waalse Regering instelden, uitsluitend |
unique étaient seulement soumis à l'avis de cette même commission | voorgelegd werden aan het advies van diezelfde adviescommissie voor de |
d'avis pour les aspects du permis unique relevant de l'aménagement du | aspecten van de unieke vergunning die vielen onder de ruimtelijke |
territoire et de l'urbanisme. | ordening en de stedenbouw. |
Depuis le 11 mars 2005, le même recours introduit par le demandeur de | Sinds 11 maart 2005 wordt hetzelfde beroep, ingesteld door de |
permis d'urbanisme est désormais soumis au seul avis de cette | aanvrager van een stedenbouwkundige vergunning, voortaan alleen |
voorgelegd aan het advies van die commissie, terwijl hetzelfde beroep, | |
commission alors que le même recours introduit par un demandeur de | ingesteld door een aanvrager van een unieke vergunning, niet meer aan |
permis unique n'est plus soumis à un tel avis. | een dergelijk advies wordt voorgelegd. |
B.6.1. Le permis unique répond à l'objectif suivant du législateur | B.6.1. De unieke vergunning beantwoordt aan de volgende doelstelling |
décrétal wallon : | van de Waalse decreetgever : |
« [...] créer un système d'autorisation couvrant le plus grand nombre | « [...] een vergunningensysteem invoeren dat de meeste hinder dekt die |
de nuisances qu'une installation est susceptible de causer à l'homme | een installatie voor de mens of het milieu kan veroorzaken. Een |
ou à l'environnement. Une innovation majeure consiste à organiser dans | belangrijke innovatie bestaat erin alle bezorgdheden waarmee rekening |
une procédure unique, l'examen de l'ensemble des préoccupations qu'il | moet worden gehouden, te organiseren in één enkele procedure : de |
faut prendre en compte : l'accent est mis désormais sur l'approche | nadruk ligt voortaan op de geïntegreerde benadering. |
intégrée. Le système de permis intégré est apparu comme un instrument | Het systeem van de geïntegreerde vergunning is een bijzonder geschikt |
particulièrement apte à assurer une protection effective de | instrument gebleken om het milieu in zijn geheel op doeltreffende |
l'environnement dans son ensemble [...] » (Doc. parl., Parlement | wijze te beschermen [...] » (Parl. St., Waals Parlement, 1997-1998, |
wallon, 1997-1998, n° 392/1, p. 1). | nr. 392/1, p. 1). |
Cette intégration juridique ne fait que refléter le constat que, dans | Die juridische integratie geeft alleen de vaststelling weer dat, in de |
la pratique, les aspects environnementaux et urbanistiques sont en | praktijk, de milieu- en stedenbouwkundige aspecten in interactie zijn, |
interaction, de plus en plus difficiles à discerner et se confondent | almaar moeilijker te onderscheiden zijn en zich steeds vaker |
de plus en plus souvent. | vermengen. |
Le permis unique est donc un permis sui generis qui, s'il opère une | De unieke vergunning is dus een vergunning sui generis die, hoewel zij |
intégration entre les polices de l'urbanisme et des établissements | de polities van de stedenbouw en van de beschermde inrichtingen |
classés, n'équivaut cependant pas à l'addition pure et simple d'un | integreert, evenwel niet neerkomt op de loutere optelsom van een |
permis d'urbanisme et d'un permis d'environnement. Le permis unique | stedenbouwkundige vergunning en een milieuvergunning. De unieke |
est un instrument juridique recouvrant un ensemble qui va au-delà de | vergunning is een juridisch instrument dat een geheel dekt dat verder |
la somme des éléments qui le composent. | reikt dan de som van de bestanddelen ervan. |
Eu égard à ces caractéristiques, le législateur décrétal wallon a pu | Gelet op die kenmerken vermocht de Waalse decreetgever ervan uit te |
considérer que la procédure de délivrance ou de refus du permis unique | gaan dat de procedure voor de afgifte of de weigering van de unieke |
soit différente de la procédure qui aboutit à la délivrance ou au | vergunning verschilt van de procedure die leidt tot de afgifte of |
refus d'un permis d'urbanisme. | weigering van een stedenbouwkundige vergunning. |
B.6.2. Par ailleurs, comme il est mentionné en B.4.3, le décret du 3 | B.6.2. Overigens, zoals is vermeld in B.4.3, heeft het decreet van 3 |
février 2005 a supprimé la consultation de la commission d'avis en raison des difficultés qu'elle soulevait : d'une part, la consultation de la commission d'avis n'entraînait de jure aucune prorogation des délais d'instruction des recours et des délais de décision prévus par le décret du 11 mars 1999 et, d'autre part, si la consultation de la commission d'avis était requise, les modalités afférentes à son fonctionnement n'avaient pas été rendues applicables au régime des permis uniques. Ainsi, avant l'entrée en vigueur du décret du 3 | februari 2005 de raadpleging van de adviescommissie afgeschaft wegens de moeilijkheden die zij deed rijzen : enerzijds, leidde de raadpleging van de adviescommissie de jure tot geen enkele verlenging van de termijnen voor het onderzoeken van de dossiers en van de beslissingstermijnen bepaald in het decreet van 11 maart 1999; anderzijds, hoewel de raadpleging van de adviescommissie was vereist, waren de voorwaarden inzake de werking ervan niet toepasbaar gemaakt op de regeling van de unieke vergunningen. Vóór de inwerkingtreding van het decreet van 3 februari 2005 voorzag het decreet van 11 maart 1999 aldus niet in een hoorzitting voor de adviescommissie, terwijl dat wel het geval was bij het WWROSP. B.6.3. Ten slotte houdt de onderzoeksprocedure waarin het decreet van |
février 2005, le décret du 11 mars 1999 ne prévoyait pas de procédure | 11 maart 1999 voorziet, voldoende rekening met de aspecten van de |
d'audition devant la commission d'avis alors que tel était le cas dans le CWATUP. | |
B.6.3. Enfin, les aspects de la demande de permis unique relatifs à | aanvraag van een unieke vergunning die betrekking hebben op de |
l'aménagement du territoire et à l'urbanisme sont suffisamment pris en | ruimtelijke ordening en de stedenbouw. |
compte par la procédure d'examen prévue par le décret du 11 mars 1999. | Het onderzoek van een aanvraag van een unieke vergunning wordt |
L'instruction d'une demande de permis unique est supervisée | gezamenlijk gesuperviseerd door de technische ambtenaar en de |
conjointement par le fonctionnaire technique et le fonctionnaire | gemachtigde ambtenaar, waarbij die laatste de ambtenaar is die is |
délégué, ce dernier étant le fonctionnaire spécialisé pour la matière | |
de l'aménagement du territoire et de l'urbanisme (articles 81 à 94 du | gespecialiseerd in de materie van de ruimtelijke ordening en de |
décret du 11 mars 1999). | stedenbouw (artikelen 81 tot 94 van het decreet van 11 maart 1999). |
Ces fonctionnaires statuent conjointement sur le caractère complet et | Die ambtenaren spreken zich gezamenlijk uit over het volledige en |
recevable du dossier (article 86). L'article 87, alinéa 1er, 2°, | ontvankelijke karakter van het dossier (artikel 86). Artikel 87, |
précise que les fonctionnaires indiquent, dans cette même décision, « | eerste lid, 2°, preciseert dat de ambtenaren in diezelfde beslissing « |
les instances qui doivent être consultées ». L'article 87, alinéa 3, | de te raadplegen organen » vermelden. Artikel 87, derde lid, bepaalt |
prévoit aussi que le « Gouvernement peut désigner les instances à | ook dat « de Regering [...] de te raadplegen organen [kan] aanwijzen |
consulter ou fixer des critères sur base desquels le fonctionnaire | of criteria [kan] bepalen op grond waarvan de technisch ambtenaar en |
technique et le fonctionnaire délégué désignent celles-ci ». Tous les | de gemachtigde ambtenaar die organen aanwijzen ». Alle ingewonnen |
avis recueillis sont transmis au fonctionnaire technique et au | adviezen worden bezorgd aan de technische ambtenaar en aan de |
fonctionnaire délégué (article 91). Le rapport de synthèse est rédigé | gemachtigde ambtenaar (artikel 91). De twee ambtenaren stellen samen |
conjointement par les deux fonctionnaires et contient une proposition | een syntheserapport op, dat een gezamenlijk gemotiveerd voorstel van |
conjointe de décision motivée (article 92, § 1er). Le cas échéant, ils | beslissing bevat (artikel 92, § 1). In voorkomend geval worden zij |
sont entendus conjointement (article 92, § 4). | samen gehoord (artikel 92, § 4). |
Il en va de même de la procédure sur recours (article 95 du décret du | Hetzelfde geldt voor de beroepsprocedure (artikel 95 van het decreet |
11 mars 1999). Le recours est ouvert aux deux fonctionnaires. Une | van 11 maart 1999). Het beroep staat open voor beide ambtenaren. Een |
copie du recours du demandeur est transmise aux deux administrations. | kopie van het beroep van de aanvrager wordt aan beide administraties |
L'article 52, § 1er, de l'arrêté du Gouvernement wallon du 4 juillet | bezorgd. Artikel 52, § 1, van het besluit van de Waalse Regering van 4 |
2002, relatif à la procédure et à diverses mesures d'exécution du | juli 2002 betreffende de procedure en diverse maatregelen voor de |
décret du 11 mars 1999 relatif au permis d'environnement prévoit que « | uitvoering van het decreet van 11 maart 1999 betreffende de |
les Administrations de l'Environnement et de l'Aménagement du | milieuvergunning bepaalt dat « de in beroep bevoegde administraties |
Territoire et de l'Urbanisme compétentes sur recours sollicitent | Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw [...] de besturen en |
l'avis des administrations et autorités qu'elles jugent nécessaire de | |
consulter ». Un rapport de synthèse est rédigé à l'attention de | overheden [raadplegen] waarvan zij het advies nuttig achten ». Op |
l'autorité compétente sur recours sur la base des avis recueillis. Ce | basis van de ingewonnen adviezen wordt een syntheserapport opgesteld |
rapport établit le résumé de l'instruction du dossier et fait la | ter attentie van de inzake beroepen bevoegde overheid. Dat rapport vat |
synthèse de ses différents aspects environnementaux et urbanistiques. | het onderzoek van het dossier samen, alsook de verschillende milieu- |
Il comprend aussi une proposition de décision motivée du fonctionnaire | en stedenbouwkundige aspecten ervan. Het bevat ook een voorstel voor |
technique et du fonctionnaire délégué au regard des avis recueillis. | een gemotiveerde beslissing van de technische ambtenaar en van de |
En outre, il est admis que l'autorité de recours peut s'entourer de | gemachtigde ambtenaar ten aanzien van de ingewonnen adviezen. |
tout avis qu'elle juge utile, même postérieur au rapport de synthèse | Bovendien kan het beroepsorgaan elk advies inwinnen dat het nuttig |
(C.E., n° 184.149 du 12 juin 2008). | acht, zelfs na het syntheserapport (RvSt, nr. 184.149 van 12 juni |
B.6.4. Il s'ensuit que le législateur décrétal a pu supprimer la | 2008). B.6.4. Hieruit vloeit voort dat de decreetgever de formaliteit van het |
formalité d'avis de la commission visée à l'article 120 du CWATUP, la | advies van de commissie bedoeld in artikel 120 van het WWRSOP vermocht |
différence de traitement étant raisonnablement justifiée compte tenu, | op te heffen, daar het verschil in behandeling redelijk is |
d'une part, du rôle attribué à cette commission et, d'autre part, des | verantwoord, rekening houdend, enerzijds, met de rol die aan die |
caractéristiques de la procédure d'instruction d'une demande de permis | commissie is toegewezen en, anderzijds, met de kenmerken van de |
procedure voor het onderzoeken van een aanvraag van een unieke | |
unique, singulièrement en degré de recours, qui assure l'information | vergunning, inzonderheid in beroep, die de meest uitgebreide |
la plus étendue de l'autorité compétente sur les aspects relevant de | informatieverstrekking aan de bevoegde instantie over de onder de |
l'aménagement du territoire. | ruimtelijke ordening vallende aspecten verzekert. |
B.7. En ce qu'elle vise les articles 10 et 11 de la Constitution, la | B.7. In zoverre daarin de artikelen 10 en 11 van de Grondwet worden |
question préjudicielle appelle une réponse négative. | beoogd, dient de prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord. |
B.8.1. L'article 23, alinéas 1er, 2 et 3, 4°, de la Constitution | B.8.1. Artikel 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 4°, van de |
dispose : | Grondwet bepaalt : |
« Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. | « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. |
A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 | Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde |
garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les | regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de |
droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les | economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden |
conditions de leur exercice. | voor de uitoefening bepalen. |
Ces droits comprennent notamment : | Die rechten omvatten inzonderheid : |
[...] | [...] |
4° le droit à la protection d'un environnement sain ». | 4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu ». |
Cette disposition contient une obligation de standstill qui interdit | Die bepaling bevat een standstill-verplichting die de bevoegde |
au législateur compétent de réduire sensiblement le niveau de | wetgever verbiedt om het beschermingsniveau van het leefmilieu, dat |
protection de l'environnement offert par la législation applicable | wordt geboden door de van toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke |
sans qu'existent des motifs d'intérêt général. | mate te verminderen zonder dat daarvoor redenen zijn die verband |
houden met het algemeen belang. | |
B.8.2. La suppression, par la disposition en cause, de la règle | B.8.2. Om de redenen vermeld in B.6.3 vermindert de opheffing, door de |
inscrite à l'article 95, § 3, alinéa 1er, deuxième phrase, du décret | in het geding zijnde bepaling, van de regel opgenomen in artikel 95, § |
du 11 mars 1999, tel qu'il était libellé avant le 11 mars 2005, ne | 3, eerste lid, tweede zin, van het decreet van 11 maart 1999, zoals |
réduit pas le niveau de protection de l'environnement offert par la | het luidde vóór 11 maart 2005, niet het niveau van bescherming van het |
législation applicable à cette date, pour les motifs mentionnés en | leefmilieu dat door de op die datum toepasselijke wetgeving werd |
B.6.3. | geboden. |
B.8.3. En ce qu'elle vise l'article 23, alinéas 1er, 2 et 3, 4°, de la | B.8.3. In zoverre daarin artikel 23, eerste lid, tweede lid en derde |
Constitution, la question préjudicielle appelle une réponse négative. | lid, 4°, van de Grondwet wordt beoogd, dient de prejudiciële vraag |
ontkennend te worden beantwoord. | |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
En ce qu'il supprime la règle précédemment inscrite à l'article 95, § | In zoverre het de regel opheft die voordien was opgenomen in artikel |
3, alinéa 1er, du décret de la Région wallonne du 11 mars 1999 relatif | 95, § 3, eerste lid, tweede zin, van het decreet van het Waalse Gewest |
au permis d'environnement, l'article 124 du décret-programme de la | van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning, schendt artikel 124 |
Région wallonne du 3 février 2005 de relance économique et de | van het programmadecreet van het Waalse Gewest van 3 februari 2005 |
betreffende de economische heropleving en de administratieve | |
simplification administrative ne viole pas les articles 10, 11 et 23, | vereenvoudiging de artikelen 10, 11 en 23, eerste lid, tweede lid en |
alinéas 1er, 2 et 3, 4°, de la Constitution. | derde lid, 4°, van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 20 décembre 2012. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 20 december 2012. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président f.f., | De wnd. voorzitter, |
J.-P. Snappe | J.-P. Snappe |