← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 112/2012 du 20 septembre 2012 Numéro du rôle : 5253 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi
du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale de La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse,
et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 112/2012 du 20 septembre 2012 Numéro du rôle : 5253 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale de La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De(...) | Uittreksel uit arrest nr. 112/2012 van 20 september 2012 Rolnummer 5253 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 22quater van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke ze Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 112/2012 du 20 septembre 2012 | Uittreksel uit arrest nr. 112/2012 van 20 september 2012 |
Numéro du rôle : 5253 | Rolnummer 5253 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22quater de | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 22quater van de wet van |
la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 | 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 |
concernant la sécurité sociale des travailleurs, posée par le Tribunal | betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, gesteld door |
du travail de Furnes. | de Arbeidsrechtbank te Veurne. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et R. Henneuse, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de |
Groot, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey et F. Daoût, | rechters E. De Groot, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. | en F. Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Bossuyt, | voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 10 novembre 2011 en cause de l'Office national de | Bij vonnis van 10 november 2011 in zake de Rijksdienst voor Sociale |
sécurité sociale contre Bertrand Cappelaere, dont l'expédition est | Zekerheid tegen Bertrand Cappelaere, waarvan de expeditie ter griffie |
parvenue au greffe de la Cour le 21 novembre 2011, le Tribunal du | van het Hof is ingekomen op 21 november 2011, heeft de |
travail de Furnes a posé la question préjudicielle suivante : | Arbeidsrechtbank te Veurne de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi | « Schendt artikel 22quater van de wet van 27 juni 1969 tot herziening |
du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs | van de Besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke |
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non | zekerheid der arbeiders de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan |
avec l'article 6 de la Convention européenne de sauvegarde des droits | niet gelezen in samenhang met het artikel 6 van het Europees Verdrag |
tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele | |
de l'homme et des libertés fondamentales, avec l'article 14, § 7, du | vrijheden, het art. 14, § 7 van het Internationaal Verdrag inzake |
Pacte international relatif aux droits civils et politiques et avec le | burgerrechten en politieke rechten en het algemeen rechtsbeginsel ' |
principe général de droit ' non bis in idem ', | non bis in idem ', |
si la cotisation de solidarité prévue à l'article 22quater précité est | indien de in het voormelde artikel 22quater vervatte |
solidariteitsbijdrage beschouwd wordt als een bijzondere manier van | |
considérée comme un mode particulier de réparation ou de remboursement | herstel of terugbetaling van burgerrechtelijke aard bestemd om in het |
de nature civile, destiné, dans l'intérêt du financement de la | belang van de financiering van de sociale zekerheid een einde te maken |
sécurité sociale, à mettre fin à une situation contraire à la loi, ou | aan een met de wet strijdige situatie, dan wel als een straf in de zin |
comme une peine au sens de l'article 6 de la Convention européenne de | van het artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de |
sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales et de | rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, het art. 14, § 7 van |
l'article 14, § 7, du Pacte international relatif aux droits civils et | het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, |
politique, | terwijl de in art. 22quater van de RSZ-Wet vervatte |
alors que cette cotisation peut être imposée en sus : | solidariteitsbijdrage kan worden opgelegd naast en boven : |
- soit d'une peine infligée en application de l'article 35 de la loi | - hetzij een straf opgelegd met toepassing van art. 35 van de RSZ-Wet |
du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant | |
la sécurité sociale des travailleurs et des condamnations d'office | en de in dit artikel voorziene ambtshalve veroordelingen; |
prévues par cet article, | |
- soit d'une amende administrative infligée en application de la loi | - hetzij een administratieve geldboete opgelegd met toepassing van de |
du 30 juin 1971 relative aux amendes administratives applicables en | Wet van 30 juni 1971 betreffende de administratieve geldboeten |
cas d'infraction à certaines lois sociales ? ». | toepasselijk in geval van inbreuk op sommige sociale wetten ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
La disposition en cause | De in het geding zijnde bepaling |
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 22quater de la loi | B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 22quater van de wet van 27 |
du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant | juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 |
la sécurité sociale des travailleurs, tel qu'il a été inséré par | betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, zoals |
l'article 71 de la loi-programme du 22 décembre 2008 et modifié par | ingevoegd bij artikel 71 van de programmawet van 22 december 2008 en |
l'article 63 de la loi-programme du 23 décembre 2009. Cette | gewijzigd bij artikel 63 van de programmawet van 23 december 2009. Die |
disposition énonce : | bepaling luidt : |
« Lorsqu'un contrôleur, un inspecteur social ou un officier de police | « Wanneer een sociaal controleur, inspecteur of een officier van |
judiciaire constate qu'un employeur a omis d'effectuer la déclaration | gerechtelijke politie vaststelt dat een werkgever de onmiddellijke |
immédiate de l'emploi visée à l'arrêté royal du 5 novembre 2002 | aangifte van tewerkstelling bedoeld bij het koninklijk besluit van 5 |
instaurant une déclaration immédiate de l'emploi, en application de | november 2002 tot invoering van een onmiddellijke aangifte van |
l'article 38 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la | tewerkstelling, met toepassing van artikel 38 van de wet van 26 juli |
sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van |
de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, voor een bepaalde | |
pensions, pour un travailleur déterminé, il en informe l'Office | werknemer niet heeft gedaan, brengt hij de Rijksdienst voor sociale |
national de sécurité sociale, suivant les modalités déterminées par | zekerheid daarvan in kennis, volgens de nadere regels bepaald door de |
l'Office. | Rijksdienst. |
Sur cette base, l'Office national de sécurité sociale établit | Op deze basis bepaalt de Rijksdienst voor sociale zekerheid |
d'office, sous forme d'une rectification, le montant d'une cotisation | ambtshalve, in de vorm van een rechtzetting, het bedrag van een |
de solidarité calculée sur une base forfaitaire égale au triple des | solidariteitsbijdrage berekend op een forfaitaire basis gelijk aan het |
cotisations de base, sur le revenu minimum mensuel moyen visé par | drievoud van de basisbijdragen op het gemiddeld minimum maandinkomen |
l'article 3, alinéa 1er, de la convention collective de travail n° 43 | bedoeld in artikel 3, eerste lid, van de collectieve |
du 2 mai 1988 portant modification et coordination des conventions | arbeidsovereenkomst nr. 43 van 2 mei 1988 houdende wijziging en |
coördinatie van de collectieve arbeidsovereenkomsten nr. 21 van 15 mei | |
collectives de travail n° 21 du 15 mai 1975 et n° 23 du 25 juillet | 1975 en nr. 23 van 25 juli 1975 betreffende de waarborg van een |
1975 relatives à la garantie d'un revenu minimum mensuel moyen. | gemiddeld minimum maandinkomen. |
Le montant ainsi calculé ne peut être inférieur à 2.500 euros. Le | Het aldus berekend bedrag mag niet kleiner zijn dan 2.500 euro. Dit |
montant en question est rattaché à l'indice santé du mois de septembre | bedrag is gekoppeld aan het gezondheidsindexcijfer van de maand |
2008 (111,15). Par dérogation à l'alinéa 2, l'employeur qui invoque l'impossibilité matérielle d'effectuer des prestations de travail à temps plein, doit fournir les éléments permettant d'établir la réalité des prestations du travailleur. Le montant de la cotisation de solidarité est alors réduit à due proportion. Le montant de la cotisation de solidarité est diminué des cotisations dues pour les prestations effectivement déclarées pour le travailleur concerné. Ce montant est à imputer sur le trimestre durant lequel les prestations du travailleur ont été constatées. Le montant de la créance ainsi établie est notifié à l'employeur par | september 2008 (111,15). In afwijking van het tweede lid, moet de werkgever die de materiële onmogelijkheid om de voltijdse arbeidsprestaties uit te voeren inroept, de elementen overleggen die het mogelijk maken de door de werknemer werkelijk uitgevoerde prestaties vast te stellen. Het bedrag van de solidariteitsbijdrage wordt dan verhoudingsgewijs verminderd. Het bedrag van de solidariteitsbijdrage wordt verminderd met de bijdragen verschuldigd voor de daadwerkelijk aangegeven prestaties van de betrokken werknemer. Dit bedrag moet worden aangerekend op het kwartaal tijdens hetwelk de prestaties van de werknemer werden vastgesteld. Het bedrag van de aldus vastgestelde schuldvordering wordt aan de |
lettre recommandée ». | werkgever meegedeeld per aangetekende brief ». |
Quant à la recevabilité | Ten aanzien van de ontvankelijkheid |
B.2.1. La juridiction a quo demande si la disposition en cause est | B.2.1. Het verwijzende rechtscollege vraagt of de in het geding zijnde |
compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou | bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al |
non avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de | dan niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag |
l'homme, avec l'article 14, paragraphe 7, du Pacte international | voor de rechten van de mens, met artikel 14, lid 7, van het |
relatif aux droits civils et politiques et avec le principe général de | Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en |
droit non bis in idem, en ce que la cotisation de solidarité visée à | met het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem, in zoverre de |
l'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 peut être imposée en plus | solidariteitsbijdrage bepaald in artikel 22quater van de wet van 27 |
juni 1969 kan worden opgelegd « naast en boven » de straffen bepaald | |
des peines visées à l'article 35 de la même loi du 27 juin 1969 ou de | in artikel 35 van diezelfde wet van 27 juni 1969 of de administratieve |
l'amende administrative visée à l'article 1erbis, § 1er, 5°, C), de la | geldboete bepaald in artikel 1bis, § 1, 5°, C), van de wet van 30 juni |
loi du 30 juin 1971 relative aux amendes administratives applicables | 1971 betreffende de administratieve geldboeten toepasselijk in geval |
en cas d'infraction à certaines lois sociales. | van inbreuk op sommige sociale wetten. |
B.2.2. Selon le Conseil des ministres, la question préjudicielle est | B.2.2. Volgens de Ministerraad is de prejudiciële vraag niet |
irrecevable, au motif que l'article 35 de la loi du 27 juin 1969 ne | ontvankelijk in zoverre artikel 35 van de wet van 27 juni 1969 |
serait manifestement pas applicable au litige soumis à la juridiction | kennelijk niet van toepassing zou zijn op het geschil voor het |
a quo. | verwijzende rechtscollege. |
B.2.3. Il ressort du jugement de renvoi que la partie défenderesse | B.2.3. Uit het verwijzingsvonnis blijkt dat de verwerende partij voor |
devant la juridiction a quo a été condamnée, sur la base de l'article | het verwijzende rechtscollege op grond van artikel 1bis, § 1, 5°, C), |
1erbis, § 1er, 5°, C), de la loi du 30 juin 1971, au paiement d'une | van de wet van 30 juni 1971 werd veroordeeld tot betaling van een |
amende administrative. En revanche, cette partie n'a pas été condamnée | administratieve geldboete. Die partij werd, daarentegen, niet |
sur la base de l'article 35 de la loi du 27 juin 1969. | veroordeeld op grond van artikel 35 van de wet van 27 juni 1969. |
B.2.4. La Cour ne doit donc pas examiner si la disposition en cause | B.2.4. Bijgevolg dient het Hof niet na te gaan of de in het geding |
est compatible avec les articles de la Constitution, les dispositions | zijnde bepaling bestaanbaar is met de in B.2.1 vermelde |
conventionnelles internationales et le principe général de droit non | grondwetsartikelen, met internationale verdragsbepalingen en met het |
bis in idem, mentionnés en B.2.1, dans l'interprétation selon laquelle | algemeen rechtsbeginsel non bis in idem in de interpretatie dat de |
la cotisation de solidarité visée à l'article 22quater de la loi du 27 | solidariteitsbijdrage bepaald in artikel 22quater van de wet van 27 |
juin 1969 peut être imposée en plus des peines visées à l'article 35 | juni 1969 kan worden opgelegd « naast en boven » de straffen bepaald |
de la même loi du 27 juin 1969. | in artikel 35 van diezelfde wet van 27 juni 1969. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.3.1. L'article 1erbis, § 1er, 5°, C), de la loi du 30 juin 1971 | B.3.1. Artikel 1bis, § 1, 5°, C), van de wet van 30 juni 1971 luidde, |
énonçait, avant d'être abrogé par l'article 109, 26°, de la loi du 6 | vóór het werd opgeheven bij artikel 109, 26°, van de wet van 6 juni |
juin 2010 introduisant le Code pénal social : | 2010 tot invoering van het Sociaal Strafwetboek : |
« Encourent, dans les conditions fixées par la présente loi et pour | « Onder de in deze wet bepaalde voorwaarden en voor zover de feiten |
autant que les faits soient également passibles de sanctions pénales, | ook voor strafvervolging vatbaar zijn, kan een geldboete worden |
une amende : | opgelegd : |
[...] | [...] |
5° | 5° |
[...] | [...] |
C) de 1.875 euros à 6.250 euros, [...] l'employeur qui n'a pas | C) van 1.875 euro tot 6.250 euro, aan de werkgever die de gegevens |
zoals door de Koning bepaald krachtens artikel 38 van de wet van 26 | |
communiqué les données, telles que déterminées par le Roi en vertu de | juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring |
l'article 38 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la | van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels, niet heeft |
sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | medegedeeld aan de instelling, die belast is met de inning van de |
pensions, à l'institution chargée de la perception des cotisations de | sociale zekerheidsbijdragen, overeenkomstig de door de Koning bepaalde |
sécurité sociale conformément aux modalités déterminées par le Roi ». | nadere regelen ». |
B.3.2. L'article 38 de la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation | B.3.2. Artikel 38 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de |
de la sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des | sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de |
pensions dispose : | wettelijke pensioenstelsels bepaalt : |
« Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, apporter | « De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, wijzigingen |
des modifications en ce qui concerne le mode de collecte des données | aanbrengen inzake de wijze van de inzameling van de gegevens nodig |
indispensables à l'application de la sécurité sociale et de la | voor de toepassing van de sociale zekerheid en de fiscaliteit bij de |
fiscalité auprès des employeurs et des assurés sociaux, la gestion des | werkgevers en de sociaal verzekerden, waarbij het beheer van de |
données se faisant conformément aux dispositions de la loi du 15 | gegevens gebeurt overeenkomstig de bepalingen van de wet van 15 |
janvier 1990 relative à l'institution et à l'organisation d'une | januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank |
Banque-carrefour de la sécurité sociale. | van de sociale zekerheid. |
Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, prendre | De Koning kan, bij een in Ministerraad overlegd besluit, alle nuttige |
toutes les mesures utiles en vue de promouvoir et de régler la | maatregelen nemen om de elektronische inzameling en de kwaliteit van |
collecte par voie électronique, ainsi que la qualité des données ». | de gegevens te bevorderen en te regelen ». |
Par application de cette disposition, le Roi a notamment adopté les | Met toepassing van die bepaling heeft de Koning onder meer de |
articles 4 et 8 de l'arrêté royal du 5 novembre 2002 « instaurant une | artikelen 4 en 8 van het koninklijk besluit van 5 november 2002 « tot |
invoering van een onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, met | |
déclaration immédiate de l'emploi, en application de l'article 38 de | toepassing van artikel 38 van de wet van 26 juli 1996 tot |
la loi du 26 juillet 1996 portant modernisation de la sécurité sociale | modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de |
et assurant la viabilité des régimes légaux des pensions ». Ces | leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels » aangenomen. Die |
articles énoncent : | artikelen luiden : |
« Art. 4.L'employeur communique à l'institution chargée de la |
« Art. 4.De werkgever deelt aan de instelling, die belast is met de |
perception des cotisations de sécurité sociale, dénommée ci-après | inning van de socialezekerheidsbijdragen, hierna de instelling |
l'institution, les données suivantes : | genoemd, de volgende gegevens mee : |
1° le numéro sous lequel l'employeur est inscrit auprès de | 1° het nummer waaronder de werkgever is ingeschreven bij de |
l'institution. Si ce numéro n'est pas disponible, l'employeur, s'il | instelling. Zo dit nummer niet voorhanden is, vermeldt de werkgever, |
s'agit d'une personne physique, communique son numéro d'identification | indien het een natuurlijk persoon betreft, zijn identificatienummer |
à la sécurité sociale visé à l'article 1er, 4° de l'arrêté royal du 18 | van de sociale zekerheid, bedoeld in artikel 1, 4° van het koninklijk |
décembre 1996 portant des mesures en vue d'instaurer une carte | besluit van 18 december 1996 houdende maatregelen met het oog op de |
d'identité sociale à l'usage de tous les assurés sociaux, en | invoering van een sociale identiteitskaart ten behoeve van alle |
application des articles 38, 40, 41 et 49 de la loi du 26 juillet 1996 | sociaal verzekerden, met toepassing van de artikelen 38, 40, 41 en 49 |
portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité | van de wet van 26 juli 1996 houdende de modernisering van de sociale |
des régimes légaux des pensions, ou, à défaut, ses nom, prénom et | zekerheid en tot vrijwaring van de wettelijke pensioenstelsels of, bij |
résidence principale, ou tout autre moyen d'identification déterminé | ontbreken daarvan, zijn naam, voornaam en hoofdverblijfplaats, ofwel |
par l'institution. S'il s'agit d'une personne morale, il communique la | andere mogelijke identificatiewijzen die worden bepaald door de |
raison sociale, la forme juridique et le siège social ou tout autre | instelling. Indien het een rechtspersoon betreft, vermeldt hij de |
maatschappelijke benaming, de rechtsvorm en de maatschappelijke zetel | |
moyen d'identification déterminé par l'institution; | ofwel andere mogelijke identificatiewijzen die worden bepaald door de instelling; |
2° le numéro d'identification à la sécurité sociale du travailleur, | 2° het identificatienummer van de sociale zekerheid van de werknemer, |
visé à l'article 1er, 4° de l'arrêté royal précité du 18 décembre | bedoeld in artikel 1, 4° van voormeld koninklijk besluit van 18 |
1996; ou, si ce numéro est inexistant, le nom, les prénoms, le lieu et | december 1996, of, zo dit nummer niet bestaat, de naam, de voornamen, |
la date de naissance et la résidence principale du travailleur; | de geboorteplaats en -datum en de hoofdverblijfplaats van de werknemer; |
3° le numéro de la carte d'identité sociale, visé à l'article 2, | 3° het nummer van de sociale identiteitskaart, bedoeld in artikel 2, |
alinéa 3, 7°, de l'arrêté royal précité du 18 décembre 1996; | derde lid, 7°, van voormeld koninklijk besluit van 18 december 1996; |
4° la date de l'entrée en service du travailleur; | 4° de datum van indiensttreding van de werknemer; |
5° le cas échéant, le numéro de la Commission paritaire à laquelle | 5° in voorkomend geval, het nummer van het Paritair Comité waaronder |
ressort le travailleur; | de werknemer ressorteert; |
6° le cas échéant, la date de sortie de service du travailleur; | 6° in voorkomend geval, de datum van uitdiensttreding van de |
7° le cas échéant, la preuve, telle que déterminée par l'institution, | werknemer; 7° in voorkomend geval, het bewijs zoals bepaald door de instelling |
que la carte d'identité sociale a été lue électroniquement ». | dat de sociale identiteitskaart elektronisch werd gelezen ». |
« Art. 8.Les données énumérées dans cette section sont communiquées |
« Art. 8.De gegevens opgesomd in deze afdeling worden meegedeeld |
au plus tard au moment où le travailleur débute ses prestations ». | uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer zijn prestaties aanvat ». |
B.3.3. Le fait qui donne lieu à l'infliction de l'amende | B.3.3. Het feit dat aanleiding geeft tot het opleggen van de |
administrative visée à l'article 1erbis, § 1er, 5°, C), de la loi du | administratieve geldboete bepaald in artikel 1bis, § 1, 5°, C), van de |
30 juin 1971 est dès lors la non-communication, au plus tard au moment | wet van 30 juni 1971 is derhalve het niet meedelen, uiterlijk op het |
où le travailleur débute ses prestations, des données visées à | tijdstip waarop de werknemer zijn prestaties aanvat, van de gegevens |
l'article 4 de l'arrêté royal du 5 novembre 2002. | bepaald in artikel 4 van het koninklijk besluit van 5 november 2002. |
B.4.1. En vertu du principe général de droit non bis in idem, garanti | B.4.1. Op grond van het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem, dat |
également par l'article 14, paragraphe 7, du Pacte international | ook is gewaarborgd door artikel 14, lid 7, van het Internationaal |
relatif aux droits civils et politiques, nul ne peut être poursuivi ou | Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, mag niemand voor |
puni une seconde fois en raison d'une infraction pour laquelle il a | een tweede keer worden berecht of gestraft voor een strafbaar feit |
déjà été acquitté ou condamné par un jugement définitif « conformément | waarvoor hij reeds « overeenkomstig de wet en het procesrecht van elk |
à la loi et à la procédure pénale de chaque pays ». Ce principe est | land » bij einduitspraak is veroordeeld of waarvan hij is |
également consacré par l'article 4 du Septième Protocole additionnel à | vrijgesproken. Dat beginsel is eveneens opgenomen in artikel 4 van het |
la Convention européenne des droits de l'homme, entré en vigueur à | ten opzichte van België op 1 juli 2012 in werking getreden Zevende |
l'égard de la Belgique le 1er juillet 2012. | Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de |
B.4.2. Le principe non bis in idem interdit « de poursuivre ou de | mens. B.4.2. Het beginsel non bis in idem verbiedt « een persoon te |
juger une personne pour une seconde ' infraction ' pour autant que | vervolgen of te berechten voor een tweede ' misdrijf ' voor zover |
celle-ci a pour origine des faits identiques ou des faits qui sont en | identieke feiten of feiten die in hoofdzaak dezelfde zijn, eraan ten |
substance les mêmes » (CEDH, grande chambre, 10 février 2009, | grondslag liggen » (EHRM, grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine |
Zolotoukhine c. Russie, § 82). | t. Rusland, § 82). |
B.5. La juridiction a quo relève que la cotisation de solidarité visée | B.5. Het verwijzende rechtscollege doet opmerken dat de |
à l'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 constitue, selon les | solidariteitsbijdrage bepaald in artikel 22quater van de wet van 27 |
travaux préparatoires y afférents, une mesure de réparation de nature | juni 1969, volgens de parlementaire voorbereiding ervan, een |
civile, mais que la mesure est considérée par une certaine doctrine comme une peine. B.6. Pour que le principe non bis in idem soit applicable à la cotisation de solidarité en cause, cette cotisation de solidarité doit d'abord être une mesure à caractère pénal. B.7. Afin de déterminer si le principe non bis in idem peut s'appliquer à la mesure en cause, la Cour doit donc vérifier si la cotisation en cause est une mesure à caractère pénal ou une mesure à caractère civil. | burgerlijke herstelmaatregel is, maar dat de maatregel in bepaalde rechtsleer wordt beschouwd als een straf. B.6. Opdat het beginsel non bis in idem op de in het geding zijnde solidariteitsbijdrage van toepassing kan zijn, dient die solidariteitsbijdrage allereerst een maatregel van strafrechtelijke aard te zijn. B.7. Teneinde te bepalen of het beginsel non bis in idem op de in het geding zijnde maatregel van toepassing kan zijn, dient het Hof derhalve na te gaan of de in het geding zijnde bijdrage een maatregel van strafrechtelijke aard dan wel een maatregel van burgerlijke aard is. |
B.8. L'article 71 de la loi-programme du 22 décembre 2008 a inséré la | B.8. Artikel 71 van de programmawet van 22 december 2008 heeft de in |
disposition en cause dans la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi | het geding zijnde bepaling ingevoegd in de wet van 27 juni 1969 tot |
du 28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs. | herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de |
Cette disposition a été justifiée comme suit au cours des travaux | maatschappelijke zekerheid der arbeiders. Die bepaling werd in de |
préparatoires : | parlementaire voorbereiding als volgt verantwoord : |
« Cet article insère dans la loi du 27 juin 1969 un article 22quater | « Dit artikel voegt in de wet van 27 juni 1969 een nieuw artikel |
nouveau visant à calculer de manière forfaitaire les cotisations dues | 22quater in, om de bijdragen verschuldigd door de werkgevers die een |
par les employeurs ayant eu recours à du personnel pour lequel la | beroep hebben gedaan op personeel voor wie geen onmiddellijke aangifte |
déclaration immédiate de l'emploi (Dimona) n'a pas été effectuée | van tewerkstelling (Dimona) werd gedaan (zwartwerk) op een forfaitaire |
(travail au noir). | manier te berekenen. |
Actuellement l'Office national de sécurité sociale procède, suite aux | Ingevolge de controles door de verschillende diensten van sociale |
contrôles qui sont effectués par les différents services d'inspection | inspectie voert de Rijksdienst voor sociale zekerheid regularisaties |
sociale, à des régularisations sur la base des constatations faites. | op basis van de gedane vaststellingen uit. |
Tenant compte de la charge de la preuve qui repose sur l'Office | Rekening houdend met de bewijslast voor voormelde Rijksdienst heeft de |
précité, la régularisation ù sous la forme d'un avis rectificatif ù ne | regularisatie - in de vorm van een rechtzettingsbericht - doorgaans |
porte en général que sur un jour de prestation, à savoir le jour du | enkel betrekking op een dag arbeidsprestaties, namelijk de dag van de |
contrôle, quand ce n'est pas sur quelques heures, alors même que la | controle, of zelfs op slechts enkele uren, terwijl de betrokken |
personne en question est occupée depuis une période beaucoup plus | persoon sedert een veel langere periode is tewerkgesteld. Enkel de |
longue. Seul l'aveu du travailleur ou de son employeur, ainsi que des | bekentenis van de werknemer of van zijn werkgever, evenals |
eensluidende getuigenissen van andere werknemers, maken het mogelijk | |
témoignages concordants d'autres travailleurs permettent de | langere perioden zonder een risico op betwisting te regulariseren. |
régulariser des périodes plus importantes sans risque de contestation. | Om dergelijke regularisatie te kunnen doen, moet de Rijksdienst een |
Pour procéder à pareille régularisation, l'Office doit procéder à | hele reeks handelingen verrichten, namelijk de identificatie van de |
toute une série d'actes qui passent par l'identification de | werkgever (of zelfs het creëren van de werkgever bij de Kruispuntbank |
l'employeur (voir sa création dans la Banque-carrefour des entreprises | van ondernemingen indien hij daarin nog niet bestaat), de Dimona, de |
s'il n'existe pas encore), la Dimona, la Dmfa (déclaration | Dmfa (driemaandelijkse multifunctionele aangifte), het in rekening |
multifonctionnelle trimestrielle), la mise en compte des montants dus, | brengen van de verschuldigde bedragen, de verzending van de |
l'envoi de la régularisation à l'employeur et en cas de non-paiement | regularisatie naar de werkgever en, indien de bedragen niet worden |
leur recouvrement par la voie judiciaire. | betaald, de gerechtelijke invordering ervan. |
Un exercice a été mené au sein de l'Office afin d'estimer le coût du | Bij de Rijksdienst werd de oefening gemaakt om de kosten te evalueren |
traitement d'une apostille d'un auditeur du travail demandant | van de behandeling van een kantschrift van een arbeidsauditeur die de |
l'assujettissement d'office d'une personne sur la base d'un rapport | ambtshalve onderwerping van een persoon vraagt op basis van een |
d'inspection (coût horaire suivant le grade de l'agent intervenant | inspectieverslag (kosten per uur naargelang de graad van het |
personeelslid dat bij het proces is betrokken). Deze kosten werden op | |
dans le processus). Celui-ci est estimé à 348 euros dans l'hypothèse | 348 euro geraamd indien een beroep moet worden gedaan op een advocaat |
où il faut recourir à un avocat pour récupérer la créance par la voie | om de schuldvordering langs gerechtelijke weg terug te vorderen. Deze |
judiciaire. Le plus souvent, cette créance s'élève à moins de 50 euros | schuldvordering bedraagt meestal minder dan 50 euro aan bijdragen, met |
en cotisations, auxquels viennent s'ajouter des accessoires du type | daarbij horende kosten zoals bijdrageopslagen, forfaitaire interesten en vergoedingen. |
majoration, intérêts et indemnités forfaitaires. | Het voorgestelde artikel 22quater heeft dus tot doel een bijzondere |
L'article 22quater en projet vise donc à instaurer un mode particulier | wijze van vergoeding of teruggave van burgerlijke aard in te voeren |
de réparation ou de restitution de nature civile, destiné, dans | om, in het belang van de financiering van de sociale zekerheid, een |
l'intérêt du financement de la sécurité sociale, à mettre fin à une | situatie strijdig met de wet te doen beëindigen door de werkgevers te |
situation contraire à la loi en obligeant l'employeur à payer une | verplichten een solidariteitsbijdrage te betalen, berekend op een |
cotisation de solidarité calculée sur une base forfaitaire égale au | forfaitaire basis gelijk aan het drievoud van de basisbijdragen, op |
triple des cotisations de base sur le revenu minimum mensuel moyen | het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen met een geïndexeerd |
garanti et avec un minimum de 2.500 euros indexé, présumant ainsi que | minimumbedrag van 2.500 euro, waarbij aldus ervan wordt uitgegaan dat |
le travailleur pour lequel la déclaration immédiate de l'emploi n'a pas été faite a été employé plus d'une journée. Si l'employeur déclare le travailleur pour plus d'une journée durant ledit trimestre, les cotisations dues pour l'occupation réelle du travailleur viendront en diminution de la cotisation de solidarité de 2.500 euros, indexée. Il se peut même que l'employeur déclare le travailleur pour une période correspondant à l'entièreté du trimestre avec une rémunération faisant que les cotisations dues seront supérieures au montant de la cotisation de solidarité de sorte que cette dernière ne sera pas due. Une exception cependant à l'application de la cotisation de solidarité de 2.500 euros, indexée : lorsque les services d'inspection auront constaté le fait que le travailleur contrôlé était dans l'incapacité matérielle d'effectuer des prestations à temps plein. Il en va ainsi d'un étudiant qui est employé durant le week-end et dont il est établi qu'il suit des cours en semaine ou d'une personne qui est employée à mi-temps chez l'employeur A et dont les banques de données de l'Office national de sécurité sociale démontrent qu'il est aussi déclaré à temps partiel chez un autre employeur pour la même période d'occupation. Ladite vérification se fera avant la communication des informations nécessaire à la régularisation à l'Office. | de werknemer voor wie de onmiddellijke aangifte van tewerkstelling niet werd gedaan, langer dan een dag werd tewerkgesteld. Indien de werkgever de werknemer aangeeft voor meer dan een dag tijdens bedoeld kwartaal, zullen de bijdragen verschuldigd voor de daadwerkelijke tewerkstelling van de werknemer worden afgetrokken van de geïndexeerde solidariteitsbijdrage van 2.500 euro. Het is zelfs mogelijk dat de werkgever de werknemer aangeeft voor een periode die overeenstemt met het volledig kwartaal, met een loon waardoor de verschuldigde bijdragen meer zullen bedragen dan de solidariteitsbijdrage, zodat laatstgenoemde bijdrage niet verschuldigd zal zijn. Een uitzondering op de toepassing van de geïndexeerde solidariteitsbijdrage van 2.500 euro is evenwel voorzien : wanneer inspectiediensten zullen vastgesteld hebben dat de gecontroleerde werknemer zich in de materiële onmogelijkheid bevond om voltijdse arbeidsprestaties te verrichten. In dit geval verkeert een student die tijdens het weekeinde is tewerkgesteld of voor wie vaststaat dat hij cursussen volgt tijdens de week, of een persoon die bij werkgever A halftijds is tewerkgesteld en voor wie de databanken van de Rijksdienst voor sociale zekerheid aantonen dat hij ook halftijds is aangegeven bij een andere werkgever voor dezelfde tewerkstellingsperiode. Deze verificatie zal gebeuren voordat de voor de regularisatie nodige informatie aan de Rijksdienst wordt medegedeeld. |
Dans cette hypothèse, et pour répondre à la remarque du Conseil | In casu en als antwoord op de opmerking van de Raad van State, zal het |
d'Etat, le montant de la cotisation de solidarité sera réduit à due | bedrag van de solidariteitsbijdrage proportioneel verminderd worden, |
proportion, quand un employeur invoque l'impossibilité matérielle | wanneer een werkgever zich beroept op een materiële onmogelijkheid om |
d'effectuer des prestations de travail à temps plein par exemple si | voltijdse arbeidsprestaties te verrichten bijvoorbeeld wanneer een |
l'employé bénéficiait d'allocation de chômage le premier mois du | werknemer de eerste maand van het trimester werkloosheidsuitkering |
trimestre. L'employeur devra fournir les éléments permettant d'établir | genoot. De werkgever dient de nodige elementen aan te brengen zodat de |
la réalité des prestations du travailleur. Si l'employeur ne fournit | reële prestaties van de werknemer kunnen worden vastgesteld. Indien de |
pas les éléments en questions et qu'ils ne peuvent se déduire des | werkgever deze elementen niet geeft en ze niet kunnen afgeleid worden |
banques de données de l'Office national de sécurité sociale, la | uit de databanken van de Rijksdienst voor Sociale zekerheid, zal de |
cotisation de solidarité sera due pour le tout. | gehele solidariteitsbijdrage verschuldigd zijn. |
La régularisation en question fera l'objet d'un avis rectificatif avec | Bedoelde regularisatie zal aanleiding geven tot een |
une référence comptable spécifique qui devra permettre, à terme, | rechtzettingsbericht met een specifieke boekhoudkundige referentie |
d'évaluer le rendement de la mesure » (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, | opdat het rendement van de maatregel op termijn kan worden geëvalueerd |
DOC 52-1607/001, pp. 51-53). | » (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1607/001, pp. 51-53). |
Au Sénat, le ministre des Affaires sociales et de la Santé publique a | In de Senaat heeft de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid |
déclaré à ce sujet : | dienaangaande het volgende verklaard : |
« Lorsque l'inspection constate qu'un employeur n'a pas fait de | « Wanneer de inspectie vaststelt dat een werkgever voor een werknemer |
déclaration immédiate de l'emploi (Dimona) pour un travailleur en | geen onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, de zogenaamde |
particulier, l'inspection doit procéder à diverses opérations pour | Dimona-aangifte, heeft gedaan, dient de inspectie om deze werknemer te |
pouvoir régulariser ce travailleur, à savoir : | kunnen regulariseren een hele reeks handelingen te verrichten, namelijk : |
- l'identification de l'employeur à la Banque-carrefour des | - de identificatie van de werkgever of zelfs de creatie van de |
entreprises ou même son inscription s'il n'y est pas encore | werkgever bij de Kruispuntbank van ondernemingen indien hij daarin nog |
enregistré; | niet bestaat |
- la Dimona; | - de Dimona |
- la Dmfa (déclaration multifonctionnelle trimestrielle); | - de Dmfa (driemaandelijkse multifunctionele aangifte) |
- la comptabilisation des montants dus; | - het in rekening brengen van de verschuldigde bedragen |
- l'envoi de la régularisation à l'employeur; | - de verzending van de regularisatie naar de werkgever |
- et en cas de non-paiement, le recouvrement des montants dus par la | - indien de bedragen niet worden betaald, de gerechtelijke invordering |
voie judiciaire. | ervan. |
Le coût de ces opérations effectuées par l'inspection, l'ONSS, | De kosten van deze handelingen van de inspectie, Rijksdienst voor |
l'auditorat du travail et l'avocat en cas d'action judiciaire est bien | Sociale zekerheid, arbeidsauditoraat en advocaat bij gerechtelijke |
trop élevé par rapport au montant moyen d'une créance. En effet, à | invordering, weegt helemaal niet op tegen het gemiddeld bedrag van een |
l'heure actuelle, l'inspection doit mettre le travailleur en | schuldvordering. De inspectie dient namelijk op heden verschillende |
observation pendant plusieurs jours pour pouvoir prouver qu'il a | dagen een observatie van de werknemer uit te voeren om te kunnen |
effectué du travail non déclaré pendant plus d'une journée. | bewijzen dat de werknemer meer dan één dag niet-aangegeven arbeid |
L'article 71 insère donc dans la loi du 27 juillet 1969 un article | verrichte. Artikel 71 voegt dan ook in de wet van 27 juli 1969 een artikel |
22quater qui a pour objectif de faire payer, dans l'intérêt du | 22quater in dat tot doel heeft om, in het belang van de financiering |
financement de la sécurité sociale, une cotisation de solidarité | van de sociale zekerheid, werkgevers die een beroep hebben gedaan op |
forfaitaire aux employeurs qui ont recouru au travail au noir. Cette | zwart werk, een forfaitaire solidariteitsbijdrage te doen betalen. |
cotisation de solidarité a été calculée sur une base forfaitaire égale | Deze solidariteitsbijdrage werd berekend op een forfaitaire basis |
au triple des cotisations de base qui sont payées sur le revenu | gelijk aan het drievoud van de basisbijdragen die betaald worden op |
minimum mensuel moyen garanti, et avec un minimum de 2.500 euros indexés. | het gewaarborgd gemiddeld minimummaandinkomen met een geïndexeerd minimumbedrag van 2.500 euro. |
Si l'employeur déclare le travailleur pour plus d'une journée dans le | Indien de werkgever de werknemer alsnog aangeeft voor meer dan één dag |
trimestre en question, les cotisations payées sont alors prises en | in het bedoeld kwartaal, worden de betaalde bijdragen verrekend. |
compte. Il en va de même lorsque l'employeur prouve l'impossibilité matérielle de prestations à temps plein pour l'ensemble ou une partie du trimestre en question » (Doc. parl., Sénat, 2008-2009, n° 4-1050/3, pp.3-4). B.9. Il ressort des travaux préparatoires cités que cette cotisation de solidarité vise à percevoir des cotisations de sécurité sociale pour un travailleur dont il a été constaté que les prestations n'ont pas été communiquées à temps. Le travailleur pour lequel la déclaration immédiate d'emploi n'a pas été faite est réputé avoir été occupé plus d'un jour. B.10.1. La cotisation de solidarité en cause est déterminée selon un mode de calcul qui tend à compenser forfaitairement les cotisations, | Tevens wordt in geval de werkgever de materiële onmogelijkheid om voltijdse prestaties bewijst voor het geheel of een deel van het bedoeld kwartaal, dit verrekend » (Parl. St., Senaat, 2008-2009, nr. 4-1050/3, pp. 3-4). B.9. Uit de aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt dat die solidariteitsbijdrage beoogt alsnog socialezekerheidsbijdragen te innen voor een werknemer ten aanzien van wie werd vastgesteld dat diens prestaties niet tijdig werden aangegeven. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de werknemer voor wie de onmiddellijke aangifte van tewerkstelling niet werd gedaan, langer dan een dag werd tewerkgesteld. B.10.1. De in het geding zijnde solidariteitsbijdrage wordt berekend op een wijze die ertoe strekt de bijdragen, alsook de administratieve |
de même que les frais administratifs liés au constat de l'infraction | kosten verbonden aan de vaststelling van de niet-betaling van |
de non-paiement de cotisations de sécurité sociale pour des | socialezekerheidsbijdragen voor arbeidsprestaties die niet zijn |
prestations de travail qui n'ont pas été déclarées auprès de l'Office | aangegeven bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, forfaitair te |
national de sécurité sociale. | compenseren. |
Si le montant de cette cotisation est certes calculé indépendamment de | Hoewel het bedrag van die bijdrage weliswaar wordt berekend los van de |
la durée du non-paiement des cotisations, sur une base forfaitaire | duur van de niet-betaling van de bijdragen, op een forfaitaire basis |
égale au triple des cotisations de base qui sont payées sur le revenu | gelijk aan het drievoud van de basisbijdragen die worden betaald op |
minimum mensuel moyen garanti, il se limite toutefois à prendre comme | het gewaarborgde gemiddelde minimummaandinkomen, beperkt het zich |
base de calcul le « revenu minimum mensuel moyen »; en outre, bien que | ertoe als berekeningsbasis het « gemiddelde minimummaandinkomen » te |
nemen; hoewel het verschuldigde bedrag in beginsel niet lager kan | |
le montant dû ne puisse en principe être inférieur à 2.500 EUR, il | liggen dan 2.500 euro, kan bovendien dat bedrag worden verminderd met |
peut cependant être diminué à concurrence des cotisations dues pour | de bijdragen die verschuldigd zijn voor de aangegeven prestaties van |
les prestations déclarées pour le travailleur concerné. A cet égard, | de betrokken werknemer. In dat opzicht is tijdens de parlementaire |
il a été déclaré au cours des travaux préparatoires de la disposition | voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling verklaard dat, |
en cause que lorsque « l'employeur déclare le travailleur pour une | wanneer « de werkgever de werknemer aangeeft voor een periode die |
période correspondant à l'entièreté du trimestre avec une rémunération | overeenstemt met het volledige kwartaal, met een loon waardoor de |
faisant que les cotisations dues seront supérieures au montant de la | verschuldigde bijdragen meer zullen bedragen dan de |
cotisation de solidarité [...] cette dernière ne sera pas due » (Doc. | solidariteitsbijdrage [...] laatstgenoemde bijdrage niet verschuldigd |
parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1607/001, p. 52), et ce alors que la | zal zijn » (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1607/001, p. 52), en |
sanction prévue par l'article 1erbis, § 1er, 5°, C), de la loi du 30 | dit terwijl de sanctie waarin artikel 1bis, § 1, 5°, C), van de wet |
juin 1971 demeure applicable. | van 30 juni 1971 voorziet, van toepassing blijft. |
De même, si l'employeur peut démontrer que le travailleur se trouvait | Wanneer de werkgever kan aantonen dat de werknemer zich in de |
dans l'impossibilité matérielle d'effectuer des prestations de travail | materiële onmogelijkheid bevond om voltijdse arbeidsprestaties te |
à temps plein, le montant de la cotisation de solidarité sera réduit à | verrichten, zal het bedrag van de solidariteitsbijdrage evenzo |
due proportion. | proportioneel worden verminderd. |
La cotisation de solidarité en cause n'a donc pas une fonction | De in het geding zijnde solidariteitsbijdrage heeft dus geen |
répressive, car elle s'explique par le souci du législateur de réparer | repressieve functie, daar zij voortvloeit uit de zorg van de wetgever |
un dommage évalué forfaitairement. | om een forfaitair geëvalueerde schade te herstellen. |
B.10.2. Dès lors que la disposition en cause instaure une mesure de | B.10.2. Daar de in het geding zijnde bepaling een maatregel van |
nature essentiellement civile, dans l'intérêt du financement de la | hoofdzakelijk burgerlijke aard invoert, in het belang van de |
sécurité sociale, le principe non bis in idem ne peut s'y appliquer et | financiering van de sociale zekerheid, kan het beginsel non bis in |
idem daarop niet van toepassing zijn en is de in het geding zijnde | |
elle est, partant, compatible avec les articles 10 et 11 de la | bepaling bijgevolg bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de |
Constitution, combinés ou non avec l'article 6 de la Convention | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het |
européenne des droits de l'homme, avec l'article 14, paragraphe 7, du | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 14, lid 7, |
Pacte international relatif aux droits civils et politiques et avec le | van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke |
principe général de droit non bis in idem. | rechten en met het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem. |
B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.11. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 22quater de la loi du 27 juin 1969 révisant l'arrêté-loi du | Artikel 22quater van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de |
28 décembre 1944 concernant la sécurité sociale des travailleurs ne | besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke |
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non | zekerheid der arbeiders schendt niet de artikelen 10 en 11 van de |
avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het |
avec l'article 14, paragraphe 7, du Pacte international relatif aux | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 14, lid 7, |
droits civils et politiques et avec le principe général de droit non | van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke |
bis in idem. | rechten en met het algemeen rechtsbeginsel non bis in idem. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 20 septembre 2012. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 20 september 2012. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
M. Bossuyt | M. Bossuyt |