Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 30/2012 du 1 er mars 2012 Numéro du rôle : 5154 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 46bis des lois relatives aux vacances annuelles des travailleurs salariés, coordonnées le 28 juin 1971, La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 30/2012 du 1 er mars 2012 Numéro du rôle : 5154 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 46bis des lois relatives aux vacances annuelles des travailleurs salariés, coordonnées le 28 juin 1971, La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 30/2012 van 1 maart 2012 Rolnummer 5154 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 46bis van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, zoals ingevoegd bij artike Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 30/2012 du 1er mars 2012 Uittreksel uit arrest nr. 30/2012 van 1 maart 2012
Numéro du rôle : 5154 Rolnummer 5154
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 46bis des In zake : de prejudiciële vraag over artikel 46bis van de wetten
lois relatives aux vacances annuelles des travailleurs salariés, betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers, gecoördineerd op
coordonnées le 28 juin 1971, tel qu'il a été inséré par l'article 30 28 juni 1971, zoals ingevoegd bij artikel 30 van de programmawet van
de la loi-programme du 30 décembre 2001, posée par la Cour du travail de Liège. 30 december 2001, gesteld door het Arbeidshof te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 27 mai 2011 en cause de l'Office national des vacances Bij arrest van 27 mei 2011 in zake de Rijksdienst voor Jaarlijkse
annuelles contre Mustapha Kars, dont l'expédition est parvenue au Vakantie tegen Mustapha Kars, waarvan de expeditie ter griffie van het
greffe de la Cour le 3 juin 2011, la Cour du travail de Liège a posé Hof is ingekomen op 3 juni 2011, heeft het Arbeidshof te Luik de
la question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« En fixant ' à la fin de l'année de l'exercice de vacances à laquelle « Schendt artikel 46bis van de wetten betreffende de jaarlijkse
se rapporte le pécule de vacances ' le point de départ du délai de vakantie van de werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, doordat het
prescription de l'action civile ayant pour objet l'assimilation d'une het aanvangspunt van de verjaringstermijn van de burgerlijke
période d'incapacité temporaire totale par l'Office des vacances rechtsvordering met betrekking tot de gelijkstelling van een periode
annuelles, l'article 46bis des lois coordonnées le 28 juin 1971 van tijdelijke algehele ongeschiktheid door de Rijksdienst voor
relatives aux vacances annuelles des travailleurs salariés viole-t-il Jaarlijkse Vakantie bepaalt op ' het einde van het vakantiedienstjaar
les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il traite de façon waarop [het] vakantiegeld betrekking heeft ', de artikelen 10 en 11
identique et sans justification raisonnable des ouvriers victimes van de Grondwet, in zoverre het arbeiders die het slachtoffer zijn van
een arbeidsongeval en die zich in verschillende situaties bevinden die
d'accident du travail se trouvant dans des situations différentes worden gekenmerkt door de omstandigheid dat, hoewel zij getroffen zijn
caractérisées par la circonstance que bien qu'ils soient affectés door een tijdelijke algehele ongeschiktheid waardoor zij aanspraak
d'une incapacité temporaire totale leur permettant de prétendre à son kunnen maken op de gelijkstelling ervan ten aanzien van hun rechten op
assimilation au regard de leurs droits aux pécules de vacances y de daarop betrekking hebbende vakantiegelden, bij de enen die periode
afférents, les uns se voient d'emblée reconnaître ladite période van tijdelijke algehele ongeschiktheid onmiddellijk door de
d'incapacité temporaire totale par l'assureur-loi alors que les autres wetsverzekeraar wordt erkend, terwijl de anderen gedwongen zijn de
se trouvent contraints d'en obtenir la reconnaissance judiciaire ? ». gerechtelijke erkenning ervan te verkrijgen, zonder redelijke verantwoording op dezelfde wijze behandelt ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 46bis des lois relatives aux vacances annuelles des B.1.1. Artikel 46bis van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie
travailleurs salariés, coordonnées le 28 juin 1971, inséré par van de werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, zoals ingevoegd bij
l'article 30 de la loi-programme du 30 décembre 2001, dans sa artikel 30 van de programmawet van 30 december 2001, in de redactie
rédaction applicable au litige a quo, dispose : « L'action en paiement du pécule de vacances à un ouvrier ou à un apprenti-ouvrier se prescrit par cinq ans à compter de la fin de l'année de l'exercice de vacances à laquelle se rapporte ce pécule de vacances. L'action en récupération du pécule de vacances ou de la partie de ce pécule indûment octroyé à un ouvrier ou à un apprenti-ouvrier se prescrit par cinq ans à compter de la fin de l'année de l'exercice de vacances à laquelle se rapporte ce pécule de vacances. Il ne peut être renoncé au bénéfice des prescriptions visées aux alinéas précédents. Pour interrompre une prescription prévue au présent article, une lettre recommandée suffit. L'interruption peut être renouvelée. Une interruption accomplie à l'égard de l'Office national des vacances annuelles ou d'une caisse spéciale de vacances zoals van toepassing op het bodemgeschil, bepaalt : « De vordering met het oog op de uitbetaling van het vakantiegeld van een arbeider of een leerling-arbeider verjaart na vijf jaar, vanaf het einde van het vakantiedienstjaar waarop dat vakantiegeld betrekking heeft. De vordering met het oog op de terugvordering van het vakantiegeld of van het gedeelte van het bedrag ervan dat ten onrechte aan een arbeider of leerling-arbeider toegekend werd, verjaart na vijf jaar vanaf het einde van het vakantiedienstjaar waarop dat vakantiegeld betrekking heeft. Er mag niet afgezien worden van het voordeel van de in de vorige leden bedoelde verjaringen. Een aangetekende brief volstaat om een bij dit artikel bepaalde verjaring te stuiten. De stuiting kan hernieuwd worden. Een stuiting die jegens de Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie of een bijzonder vakantiefonds verricht wordt geldt voor alle
vaut pour l'ensemble des caisses de vacances ». vakantiefondsen ».
Il ressort de la question préjudicielle et des faits soumis au juge a Uit de prejudiciële vraag en de feiten in het bodemgeschil blijkt dat
quo que la question concerne le point de départ du délai de de prejudiciële vraag betrekking heeft op de problematiek van het
prescription de l'action civile en paiement du pécule de vacances aanvangspunt van de verjaringstermijn van de burgerlijke
ayant pour objet l'assimilation d'une période d'incapacité totale et rechtsvordering met het oog op de uitbetaling van het vakantiegeld en
donc les alinéas 1er et 3 de l'article 46bis précité. de gelijkstelling van een periode van algehele ongeschiktheid en dus
op het eerste en het derde lid van voormeld artikel 46bis.
B.1.2. L'article 18, alinéa 1er, 1°, a), de l'arrêté royal du 30 mars B.1.2. Om de aanneembare gelijkgestelde periodes te definiëren,
1967 déterminant les modalités générales d'exécution des lois bepaalt artikel 18, eerste lid, 1°, a), van het koninklijk besluit van
relatives aux vacances annuelles des travailleurs salariés, pris en 30 maart 1967 tot bepaling van de algemene uitvoeringsmodaliteiten van
exécution de l'article 10 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers,
du travail, dispose, pour définir les périodes d'assimilation genomen ter uitvoering van artikel 10 van de Arbeidsongevallenwet van
admissibles : 10 april 1971 :
« 1° en cas d'accident de travail ou de maladie professionnelle « 1° bij arbeidsongeval of beroepsziekte die aanleiding geven tot
donnant lieu à réparation : schadeloosstelling :
a) à la période d'incapacité temporaire totale ». a) tot de periode van tijdelijke algehele ongeschiktheid ».
Il est donc requis, pour qu'il puisse être procédé à l'assimilation, Opdat tot gelijkstelling kan worden overgegaan, is dus vereist dat het
qu'il s'agisse d'une période « donnant lieu à réparation », gaat om een periode « die aanleiding [geeft] tot schadeloosstelling »,
c'est-à-dire, au sens de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du dat wil zeggen, in de zin van de Arbeidsongevallenwet van 10 april
travail, d'une période d'incapacité temporaire totale dont le lien 1971, om een periode van tijdelijke algehele ongeschiktheid waarvan
causal avec l'accident du travail est démontré. het oorzakelijk verband met het arbeidsongeval is aangetoond.
B.1.3. L'article 19, § 1er, alinéa 1er, a), du même arrêté royal, dans B.1.3. Artikel 19, § 1, eerste lid, a), van hetzelfde koninklijk
sa rédaction applicable au litige a quo, dispose : besluit, in de redactie zoals van toepassing op het bodemgeschil,
« Pour bénéficier de l'assimilation le travailleur doit remplir les bepaalt : « Om gelijkstelling te bekomen moet de arbeider aan de volgende
conditions suivantes : voorwaarden voldoen :
a) être engagé dans les liens d'un contrat de louage de travail ou a) verbonden zijn door een arbeids- of leerovereenkomst op de werkdag
d'apprentissage, le jour ouvrable précédant le premier jour de la die de eerste dag der gelijkstelbare periode voorafgaat ».
période assimilable. »
B.2. Il est demandé à la Cour si l'article 46bis précité viole les B.2. Aan het Hof wordt gevraagd of het voormelde artikel 46bis de
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il traite de façon artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt in zoverre het arbeiders
identique des ouvriers victimes d'un accident du travail se trouvant die het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval en die zich in
dans des situations différentes. Le juge a quo constate que le point verschillende situaties bevinden op dezelfde wijze behandelt. De
de départ du délai de prescription est le même pour la victime d'un verwijzende rechter stelt vast dat voor het slachtoffer van een
accident du travail ayant causé une incapacité temporaire totale dont arbeidsongeval dat een tijdelijke algehele ongeschiktheid heeft
la durée ne fait pas l'objet de contestation dans le chef de veroorzaakt waarvan de duur door de wetsverzekeraar niet wordt
l'assureur-loi que pour la victime d'un accident du travail ayant betwist, het aanvangspunt van de verjaringstermijn hetzelfde is als
causé une incapacité temporaire totale dont la durée est contestée par voor het slachtoffer van een arbeidsongeval dat een tijdelijke
l'assureur-loi. Dans les deux cas, le délai prend cours à la fin de algehele ongeschiktheid heeft veroorzaakt waarvan de duur door de
l'année de l'exercice de vacances à laquelle se rapporte le pécule de wetsverzekeraar wordt betwist. In beide gevallen loopt de termijn
vanaf het einde van het vakantiedienstjaar waarop het vakantiegeld
vacances. betrekking heeft.
B.3. En adoptant la disposition en cause, le législateur voulait B.3. Met de in het geding zijnde bepaling wilde de wetgever de
mettre les délais de prescription prévus dans la législation en verjaringstermijnen in de wetgeving inzake de jaarlijkse vakantie van
matière de vacances annuelles en concordance avec ceux prévus pour les de werknemers afstemmen op die welke gelden voor de
cotisations patronales en cette matière (Doc. parl., Chambre, werkgeversbijdragen in die aangelegenheid (Parl. St., Kamer,
2001-2002, DOC 50-1503/018, p. 8). En effet : 2001-2002, DOC 50-1503/018, p. 8). Immers :
« Depuis la loi du 29 avril 1996 portant des dispositions sociales, « Sinds de wet van 29 april 1996 houdende sociale bepalingen, kan de
l'Office national de sécurité sociale peut réclamer aux employeurs les Rijksdienst voor sociale zekerheid de bijdragen voor jaarlijkse
cotisations en matière de vacances annuelles durant cinq ans; il faut vakantie gedurende vijf jaar opeisen bij de werkgevers. Het is dus
donc que les travailleurs puissent faire valoir les droits nodig dat de werknemers overeenkomstige rechten kunnen eisen waarbij
correspondants en se voyant appliquer le même délai de prescription » dezelfde verjaringstermijn wordt toegepast » (Parl. St., Kamer,
(Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1503/001, p. 17). 2001-2002, DOC 50-1503/001, p. 17).
B.4.1. La disposition en cause ne fait pas de distinction, en ce qui B.4.1. De in het geding zijnde bepaling maakt geen onderscheid, wat
concerne le point de départ du délai de prescription, entre les deux het aanvangspunt van de verjaringstermijn betreft, tussen de twee
catégories d'ouvriers concernées dans la question préjudicielle. La categorieën van arbeiders die in de prejudiciële vraag worden beoogd.
règle selon laquelle leur action en paiement du pécule de vacances se Voor beide categorieën geldt dat hun vordering met het oog op de
prescrit par cinq ans « à compter de la fin de l'année de l'exercice uitbetaling van het vakantiegeld verjaart na vijf jaar « vanaf het
de vacances à laquelle se rapporte ce pécule de vacances » s'applique einde van het vakantiedienstjaar waarop dat vakantiegeld betrekking
aux deux catégories, qu'il y ait ou non une contestation en justice heeft », ongeacht het feit of er al dan niet een betwisting in rechte
opposant la victime d'un accident du travail et l'assureur-loi quant à bestaat tussen het slachtoffer van een arbeidsongeval en de
la durée de l'incapacité de travail. wetsverzekeraar omtrent de duur van de arbeidsongeschiktheid.
B.4.2. Le pécule de vacances de l'ouvrier est calculé sur la base des B.4.2. Het vakantiegeld van de arbeider wordt berekend op basis van de
jours de travail effectif ou sur la base des jours qui y sont dagen die hij daadwerkelijk heeft gepresteerd of op basis van de door
assimilés par la loi. de wet daarmee gelijkgestelde dagen.
Dès le moment où s'élève une contestation quant à la durée de Vanaf het ogenblik dat een betwisting inzake de duur van de
l'incapacité de travail, la victime d'un accident du travail sait que arbeidsongeschiktheid ontstaat, weet het slachtoffer van een
le nombre de jours ouvrables assimilés entrant en ligne de compte pour arbeidsongeval dat het aantal gelijkgestelde werkdagen die voor de
le calcul du pécule de vacances peut être éventuellement modifié. Dans berekening van het vakantiegeld in aanmerking komen, mogelijk kunnen
le cas d'une telle contestation, la prescription de l'action en worden gewijzigd. In geval van zulk een betwisting wordt de verjaring
paiement du pécule de vacances qui se rapporte à la période van de vordering in rechte inzake de betaling van het vakantiegeld dat
d'incapacité de travail n'est pas suspendue. Le dernier alinéa de la disposition en cause prévoit toutefois qu'une lettre recommandée suffit pour interrompre la prescription de l'action en paiement du pécule de vacances. Il précise également que cette interruption peut être renouvelée. Un moyen d'action simple est ainsi mis à la disposition de la victime d'un accident du travail pour interrompre la prescription de l'action en matière de pécule de vacances. Elle peut intenter son action en paiement du pécule de vacances « à compter de la fin de l'année de l'exercice de vacances à laquelle se op de periode van arbeidsongeschiktheid betrekking heeft, niet geschorst. Het laatste lid van de in het geding zijnde bepaling voorziet evenwel erin dat een aangetekende brief volstaat om de verjaring van de vordering met het oog op de uitbetaling van het vakantiegeld te stuiten. Het bepaalt tevens dat die stuiting kan worden hernieuwd. Het betrokken slachtoffer van een arbeidsongeval wordt aldus een eenvoudig actiemiddel ter beschikking gesteld om de verjaring van de vordering inzake vakantiegeld te stuiten. Hij kan zijn vordering inzake betaling van het vakantiegeld instellen « vanaf het einde van het vakantiedienstjaar waarop dat vakantiegeld
rapporte ce pécule de vacances » pour préserver ses droits et ce, dans betrekking heeft » om zijn rechten te vrijwaren en zulks in afwachting
l'attente de la décision judiciaire sur la contestation relative à la van de rechterlijke uitspraak over de betwisting inzake de duur van de
durée de l'incapacité de travail, en particulier en ce qui concerne le arbeidsongeschiktheid, inzonderheid wat het aantal gelijkgestelde
nombre de jours assimilés. Toutefois, lorsqu'elle omet de faire usage dagen betreft. Wanneer hij evenwel nalaat van die mogelijkheid gebruik
de cette possibilité, son action en paiement du pécule de vacances te maken, kan in voorkomend geval zijn vordering inzake betaling van
peut, le cas échéant, être prescrite. het vakantiegeld zijn verjaard.
B.4.3. Les personnes dont la durée de l'incapacité de travail est B.4.3. De personen van wie de duur van de arbeidsongeschiktheid in
contestée en justice ne se trouvent pas dans une situation rechte wordt betwist, bevinden zich niet in een situatie die
fondamentalement différente de celle de tout demandeur qui réclame le essentieel verschillend is van die van elke aanvrager die de betaling
paiement du pécule de vacances et qui doit agir en justice contre van het vakantiegeld vordert en die, binnen de wettelijke termijn, in
l'autorité, dans le délai légal, en vue de la reconnaissance de ses rechte dient te treden tegen de overheid met het oog op de erkenning
droits. van zijn rechten.
B.4.4. Il s'ensuit que la disposition en cause n'est pas incompatible B.4.4. Daaruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling niet
avec les articles 10 et 11 de la Constitution dès lors que le point de onbestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat
départ du délai de prescription prévu par cette disposition est le het aanvangspunt van de verjaringstermijn waarin die bepaling
voorziet, hetzelfde is voor het slachtoffer van een arbeidsongeval,
même pour la victime d'un accident du travail qu'il y ait ou non une ongeacht het feit of er al dan niet een betwisting in rechte bestaat
contestation en justice opposant la victime de l'accident du travail tussen het slachtoffer van een arbeidsongeval en de wetsverzekeraar
et l'assureur-loi quant à la durée de l'incapacité de travail. omtrent de duur van de arbeidsongeschiktheid.
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour Het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 46bis des lois relatives aux vacances annuelles des Artikel 46bis van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de
travailleurs salariés, coordonnées le 28 juin 1971, tel qu'il a été werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, zoals ingevoegd bij artikel
inséré par l'article 30 de la loi-programme du 30 décembre 2001, ne 30 van de programmawet van 30 december 2001, schendt de artikelen 10
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 1er mars 2012. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 1 maart 2012.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse. R. Henneuse.
^