Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 189/2011 du 15 décembre 2011 Numéro du rôle : 5089 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques, posée par l La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 189/2011 du 15 décembre 2011 Numéro du rôle : 5089 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques, posée par l La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 189/2011 van 15 december 2011 Rolnummer 5089 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 97 en 98 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, gesteld door Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 189/2011 du 15 décembre 2011 Uittreksel uit arrest nr. 189/2011 van 15 december 2011
Numéro du rôle : 5089 Rolnummer 5089
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 97 et 98 de In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 97 en 98 van de wet
la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische
publiques économiques, posée par la Cour d'appel de Liège. overheidsbedrijven, gesteld door het Hof van Beroep te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, rechters E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. Henneuse,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 26 janvier 2011 en cause de la commune de Bij arrest van 26 januari 2011 in zake de gemeente
Fexhe-le-Haut-Clocher contre la SA « Belgacom », dont l'expédition est Fexhe-le-Haut-Clocher tegen de nv « Belgacom », waarvan de expeditie
parvenue au greffe de la Cour le 1er février 2011, la Cour d'appel de ter griffie van het Hof is ingekomen op 1 februari 2011, heeft het Hof
Liège a posé la question préjudicielle suivante : van Beroep te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 [portant réforme de « Zijn de artikelen 97 en 98 van de wet van 21 maart 1991 [betreffende
certaines entreprises publiques économiques] interprétés en ce qu'ils de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven], in die zin
geïnterpreteerd dat zij de gemeenten zouden beletten elke taks in
empêcheraient les communes de lever toute taxe liée aux câbles, lignes verband met de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende
aériennes et équipements connexes et notamment toute taxe liée aux uitrustingen en in het bijzonder elke taks in verband met de
antennes GSM et aux infrastructures nécessaires à leur fonctionnement, gsm-antennes en de voor hun werking benodigde infrastructuur te heffen
à charge des opérateurs de réseaux publics de télécommunications, ten laste van de operatoren van openbare telecommunicatienetten, in
sont-ils contraires à l'article 170, § 4, de la Constitution ? ». strijd met artikel 170, § 4, van de Grondwet ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle porte sur les articles 97 et 98 de la B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de artikelen 97 en 98
loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige
économiques. economische overheidsbedrijven.
Les articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 précitée, modifiés par De artikelen 97 en 98 van de voormelde wet van 21 maart 1991,
les articles 48 et 49 de la loi du 19 décembre 1997 « modifiant la loi gewijzigd bij de artikelen 48 en 49 van de wet van 19 december 1997 «
du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques tot wijziging van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming
économiques afin d'adapter le cadre réglementaire aux obligations en van sommige economische overheidsbedrijven teneinde het reglementaire
matière de libre concurrence et d'harmonisation sur le marché des kader aan te passen aan de verplichtingen die inzake vrije mededinging
télécommunications découlant des décisions de l'Union européenne », en harmonisatie op de markt voor telecommunicatie, voortvloeien uit de
disposent : van kracht zijnde beslissingen van de Europese Unie », bepalen :
«

Art. 97.§ 1er. Dans les conditions prévues dans ce chapitre, tout

«

Art. 97.§ 1. Onder de voorwaarden bepaald in dit hoofdstuk, is elke

opérateur d'un réseau public de télécommunications est autorisé à operator van een openbaar telecommunicatienet gemachtigd om, mits
faire usage du domaine public et des propriétés pour établir des eerbiediging van hun bestemming en de wettelijke en reglementaire
câbles, lignes aériennes et équipements connexes et exécuter tous les bepalingen die hun gebruik regelen, het openbaar domein en de
travaux y afférents, dans le respect de leur destination et des eigendommen te gebruiken om kabels, bovengrondse lijnen en
dispositions légales et réglementaires régissant leur utilisation. bijbehorende uitrustingen aan te leggen en alle nodige werken hieraan uit te voeren.
Font partie de ces travaux, ceux qui sont nécessaires au maintien, à Tot deze werken behoren die welke nodig zijn voor de instandhouding,
la modification, à la réparation, à l'enlèvement et au contrôle des de wijziging, de herstelling, de opruiming en de controle op de
câbles, lignes aériennes et équipements connexes. kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen.
§ 2. Les câbles, lignes aériennes et équipements connexes établis § 2. De aangelegde kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende
restent la propriété de l'opérateur du réseau public de uitrustingen blijven eigendom van de operator van het betrokken
télécommunications concerné. openbaar telecommunicatienet.

Art. 98.§ 1er. Avant d'établir des câbles, lignes aériennes et équipements connexes sur le domaine public, tout opérateur d'un réseau public de télécommunications soumet le plan des lieux et les caractéristiques d'aménagement à l'approbation de l'autorité dont relève le domaine public. Cette autorité devra statuer dans les deux mois à compter du dépôt du plan et donner notification de sa décision à l'opérateur du réseau public de télécommunications concerné. Passé ce délai, le silence de l'autorité vaut approbation. En cas de contestation persistante, il est statué par arrêté royal. § 2. Pour ce droit d'utilisation, l'autorité ne peut imposer à l'opérateur du réseau public de télécommunications concerné aucun impôt, taxe, péage, rétribution ou indemnité, de quelque nature que ce soit. Tout opérateur d'un réseau public de télécommunications détient en outre un droit de passage gratuit pour les câbles, lignes aériennes et équipements connexes dans les ouvrages publics ou privés situés dans le domaine public. § 3. L'autorité a le droit de faire modifier l'installation ou le plan d'aménagement des câbles, lignes aériennes et équipements connexes à

Art. 98.§ 1. Vooraleer kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen aan te leggen op het openbaar domein, onderwerpt elke operator van een openbaar telecommunicatienet het plan van de plaats van aanleg en de bijzonderheden ervan aan de goedkeuring van de overheid van wie het openbaar domein afhangt. Deze overheid beslist binnen twee maanden vanaf de dag waarop het plan werd ingediend en zij geeft de operator van het betrokken openbaar telecommunicatienet kennis van haar beslissing. Na het verstrijken van die termijn geldt het stilzwijgen van de overheid als goedkeuring. In geval van blijvende onenigheid wordt beslist bij koninklijk besluit. § 2. De overheid mag voor dat gebruiksrecht de operator van het betrokken openbaar telecommunicatienet geen belasting, taks, cijns, retributie of vergoeding, van welke aard ook, opleggen. Bovendien bezit elke operator van een openbaar telecommunicatienet een kosteloos doorgangsrecht voor de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen in de openbare of particuliere bouwwerken, die in het openbaar domein worden aangebracht. § 3. De overheid heeft het recht om de inrichting of het plan van aanleg van de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen te doen wijzigen naar aanleiding van werken die zij wenst uit te

l'occasion de travaux qu'elle désire effectuer au domaine public qu'elle gère. Elle doit en informer l'opérateur du réseau public de télécommunications concerné par lettre recommandée à la poste au moins deux mois avant de commencer l'exécution des travaux. Les frais inhérents à la modification des câbles, lignes aériennes et équipements connexes sont à charge de l'opérateur du réseau public de télécommunications concerné. Lorsque ces travaux au domaine public ne sont pas entrepris ou lorsque l'autorité a demandé la modification des câbles, lignes aériennes et équipements connexes en faveur d'une autre personne, l'opérateur du voeren aan het openbaar domein dat zij beheert. Zij behoort de operator van het betrokken openbaar telecommunicatienet hiervan bij ter post aangetekende brief kennis te geven ten minste twee maanden vóór de uitvoering van de werken wordt aangevat. De kosten wegens wijziging van de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen zijn ten laste van de operator van het betrokken openbaar telecommunicatienet. Wanneer die werken aan het openbaar domein niet worden uitgevoerd of wanneer de overheid de wijziging van de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen heeft aangevraagd ten gunste van een andere persoon, kan de operator van het betrokken openbaar
réseau public de télécommunications concerné peut mettre les frais de telecommunicatienet de kosten van de wijziging ten laste van de
modification à la charge de l'autorité ». overheid leggen ».
B.2. Il ressort des motifs de la décision de renvoi et du libellé de B.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing en uit de
la question préjudicielle que la Cour est interrogée sur le point de bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat aan het Hof wordt
savoir si les dispositions précitées violent l'article 170, § 4, de la gevraagd of de voormelde bepalingen artikel 170, § 4, van de Grondwet
Constitution, dans l'interprétation selon laquelle elles empêcheraient
les communes de lever, à charge des opérateurs de réseaux publics de schenden, in de interpretatie dat zij de gemeenten zouden beletten,
télécommunications, toute taxe liée aux antennes GSM et aux ten laste van de operatoren van openbare telecommunicatienetten, elke
infrastructures nécessaires à leur fonctionnement. Par conséquent, taks in verband met de gsm-antennes en de voor hun werking benodigde
seul l'article 98, § 2, de la loi précitée est en cause. infrastructuur te heffen. Bijgevolg is enkel artikel 98, § 2, van de
voormelde wet in het geding.
B.3.1. La question préjudicielle vise à déterminer les limites de la B.3.1. De prejudiciële vraag strekt ertoe de grenzen te bepalen van de
compétence fiscale du législateur fédéral au regard de l'autonomie fiscale bevoegdheid van de federale wetgever ten opzichte van de in
fiscale des communes consacrée par l'article 170, § 4, alinéa 1er, de artikel 170, § 4, eerste lid, van de Grondwet verankerde fiscale
la Constitution. autonomie van de gemeenten.
B.3.2. En vertu de l'article 170, § 4, alinéa 2, de la Constitution, B.3.2. Op grond van artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet kan
la loi peut « [déterminer] les exceptions dont la nécessité est de wet, ten aanzien van de belastingen die ten behoeve van een
démontrée » à l'égard des impositions qui sont établies pour les gemeente worden ingevoerd « de uitzonderingen [bepalen] waarvan de
besoins d'une commune. noodzakelijkheid blijkt ».
Conformément à cette disposition, l'agglomération, la fédération des Krachtens die bepaling beschikken de agglomeratie, de federatie van
communes et la commune disposent d'une compétence fiscale autonome, gemeenten en de gemeente over een autonome fiscale bevoegdheid,
sauf lorsque la loi a déterminé ou détermine ultérieurement les behoudens wanneer de wet uitzonderingen heeft bepaald of nadien
exceptions dont la nécessité est démontrée. bepaalt waarvan de noodzakelijkheid wordt aangetoond.
B.3.3. L'on peut déduire des travaux préparatoires de l'article 170 de B.3.3. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 170 van de
la Constitution que le Constituant entendait, en adoptant la règle Grondwet kan worden afgeleid dat de Grondwetgever met de in het tweede
contenue à l'alinéa 2 de l'article 170, § 4, prévoir une « sorte de lid van artikel 170, § 4, vervatte regel wou voorzien in een « soort
mécanisme de défense » de l'Etat « à l'égard des autres niveaux de verdedigingsmechanisme » voor de Staat « t.o.v. de verschillende
pouvoir, de manière à se réserver une matière fiscale propre » (Doc. andere bestuurslagen, om een eigen fiscale materie te behouden »
parl., Chambre, S.E. 1979, n° 10-8/4°, p. 4). (Parl. St., Kamer, B.Z. 1979, nr. 10-8/4°, p. 4).
Cette règle a également été décrite par le Premier ministre comme un « Die regel werd door de Eerste Minister eveneens omschreven als een «
mécanisme régulateur » : regulerend mechanisme » :
« La loi doit être ce mécanisme régulateur et doit pouvoir déterminer « De wet moet dat regulerend mechanisme zijn en moet kunnen zeggen
quelle matière imposable est réservée à l'Etat. Si on ne le faisait welke belastbare materie wordt voorbehouden aan de Staat. Indien men
pas, ce serait le chaos et cet imbroglio n'aurait plus aucun rapport dat niet zou doen komt men in een chaos en in alle mogelijke
avec un Etat fédéral bien organisé ou avec un Etat bien organisé tout verwikkelingen terecht, die niets meer te maken hebben met een goed
georganiseerde federale Staat of goed georganiseerde Staat » (Hand.,
court » (Ann., Chambre, 22 juillet 1980, p. 2707. Voy. également : Kamer, 22 juli 1980, p. 2707. Zie ook : ibid., p. 2708; Hand., Senaat,
ibid., p. 2708; Ann., Sénat, 28 juillet 1980, pp. 2650-2651). 28 juli 1980, pp. 2650-2651).
« Je tiens à souligner [...] que, dans ce nouveau système de « [Ik zou] willen stellen [...] dat in dit nieuw systeem van
répartition des compétences fiscales entre l'Etat, les communautés et bevoegdheidsverdeling op fiscaal vlak tussen de Staat, de
les régions et institutions du même niveau, les provinces et les gemeenschappen en de gewesten en de nevengeschikte instellingen, de
communes, c'est l'Etat qui a le dernier mot. C'est ce que j'appelle le provincies en de gemeenten, het laatste woord bij de Staat ligt. Het
mécanisme régulateur » (Ann., Sénat, 28 juillet 1980, p. 2661). is wat ik heb genoemd het reguleringsmechanisme » (Hand., Senaat, 28
juli 1980, p. 2661).
Aux termes de la Constitution, l'exercice de la compétence du Luidens de Grondwet is de uitoefening van de in artikel 170, § 4,
législateur fédéral visée à l'article 170, § 4, est toutefois lié à la beoogde bevoegdheid van de federale wetgever evenwel verbonden aan de
condition que la « nécessité » en soit démontrée. voorwaarde dat van de « noodzakelijkheid » ervan blijk moet worden
La loi prise sur cette base constitutionnelle doit être interprétée gegeven. De op deze grondwettelijke grondslag aangenomen wet moet restrictief
restrictivement dès lors qu'elle limite l'autonomie fiscale des worden geïnterpreteerd, aangezien zij de fiscale autonomie van de
communes. gemeenten beperkt.
B.4. L'article 97, § 1er, de la loi du 21 mars 1991 autorise tout B.4. Artikel 97, § 1, van de wet van 21 maart 1991 verleent aan elke
opérateur d'un réseau public de télécommunications à faire usage du operator van een openbaar telecommunicatienet de machtiging om, mits
domaine public et des propriétés pour établir des câbles, lignes eerbiediging van hun bestemming en de wettelijke en reglementaire
aériennes et équipements connexes et exécuter tous les travaux y bepalingen die hun gebruik regelen, het openbaar domein en de
eigendommen te gebruiken om kabels, bovengrondse lijnen en
afférents, dans le respect de leur destination et des dispositions bijbehorende uitrustingen aan te leggen en alle nodige werken hieraan
légales et réglementaires régissant leur utilisation. Font partie de uit te voeren. Tot die werken behoren die welke nodig zijn voor de
ces travaux, ceux qui sont nécessaires au maintien, à la modification, instandhouding, de wijziging, de herstelling, de opruiming en de
à la réparation, à l'enlèvement et au contrôle des câbles, lignes controle op de kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende
aériennes et équipements connexes. uitrustingen.
B.5.1. L'article 98, § 2, de la loi du 21 mars 1991 est dicté par le B.5.1. Artikel 98, § 2, van de wet van 21 maart 1991 is ingegeven door
souci « d'éviter une répétition de certains litiges » qui sont apparus de zorg « een herhaling van sommige geschillen te voorkomen » die in
dans le passé entre une autorité publique dont dépend le domaine
public et Belgacom (désormais, depuis la modification législative du het verleden rezen tussen een openbare overheid van wie het openbaar
19 décembre 1997, tout opérateur public de télécommunications). Il y a domein afhangt en Belgacom (thans, sedert de wetswijziging van 19
december 1997, elke openbare telecomoperator). Daaraan werd - met
été ajouté - en ce qui concerne l'extension de la gratuité au deuxième betrekking tot de uitbreiding van de kosteloosheid in het tweede lid -
alinéa : toegevoegd :
« Afin d'éviter le retour de certains litiges, le § 2 stipule explicitement que l'utilisation du domaine public est entièrement gratuite. Cette gratuité est également étendue aux constructions privées réalisées dans le domaine public. En effet, depuis quelques années, les autorités qui gèrent le domaine public ont tendance à utiliser ou à céder le sous-sol des rues et des places pour des constructions souterraines, en particulier des parkings. La possibilité d'établir ou de conserver des câbles et des équipements connexes souterrains est dès lors menacée et Belgacom pourrait être confrontée à des difficultés telles que le raccordement des abonnés dans des conditions d'exploitation normales pourrait être entravé à l'avenir. Dans le but « Teneinde een herhaling van sommige geschillen te voorkomen, wordt in § 2 uitdrukkelijk bepaald dat het gebruik van het openbaar domein volstrekt kosteloos is. Deze kosteloosheid wordt ook uitgebreid tot de private bouwwerken die in het openbaar domein worden aangebracht. Sedert enkele jaren hebben de overheden die het openbaar domein beheren, immers de neiging om de ondergrond van straten en pleinen aan te wenden of af te staan voor ondergrondse bouwwerken, inzonderheid parkeergelegenheden. Daardoor wordt de mogelijkheid tot aanleg of behoud van de ondergrondse kabels en bijbehorende uitrustingen bedreigd en kan BELGACOM geconfronteerd worden met moeilijkheden van zodanige aard dat het onder normale exploitatievoorwaarden aansluiten van abonnees in de toekomst kan
de remédier à cette situation, le § 2 stipule qu'un droit de passage worden belemmerd. Met het doel die toestand te verhelpen, bepaalt § 2
dat een recht van doorgang voor voornoemde inrichtingen wordt
est accordé pour les installations précitées dans les constructions toegekend in de bouwwerken die in het openbaar domein tot stand worden
réalisées dans le domaine public, soit par l'autorité gestionnaire du gebracht, hetzij door de overheid die dit domein beheert, hetzij door
domaine, soit par des particuliers qui en gèrent le sous-sol. Pour particulieren die de ondergrond ervan beheren. Deze bepaling zal in
BELGACOM cette disposition représentera en fait uniquement une feite slechts een alternatief betekenen dat BELGACOM ter beschikking
alternative au droit dont elle dispose d'occuper le sous-sol du wordt gesteld in de plaats van het recht waarover ze beschikt om de
domaine public. ondergrond van het openbaar domein te bezetten.
Il ressort du § 3 que BELGACOM n'acquiert aucun droit de propriété sur Uit § 3 volgt dat BELGACOM geen eigendomsrecht verwerft op de
les parties du domaine public sur lesquelles les câbles, lignes gedeelten van het openbaar domein waarop de kabels, bovengrondse
aériennes et équipements connexes ont été ou sont établis. En effet, lijnen en bijbehorende uitrustingen zijn of worden aangelegd. De
l'autorité publique peut toujours exiger une modification de ces openbare overheid kan immers steeds een wijziging van die installaties
installations. Celle-ci peut concerner tant le déplacement des vorderen. Deze wijziging kan zowel op de verandering van plaats van de
installations que le changement de leur nature. installaties betrekking hebben als op de verandering van hun aard.
En principe les frais de modification sont à charge de BELGACOM. Dans In principe zijn de kosten van een wijziging ten laste van BELGACOM.
les cas déterminés par la loi, la possibilité d'exiger le In bepaalde in de wet omschreven gevallen wordt echter aan BELGACOM de
remboursement des frais de la modification est laissée à BELGACOM » mogelijkheid gelaten om terugbetaling van de kosten van de wijziging
(Doc. parl., Chambre, 1989-1990, n° 1287/1, p. 60). te eisen » (Parl. St., Kamer, 1989-1990, nr. 1287/1, p. 60).
B.5.2. Il ressort des termes de l'article 98, § 2, alinéa 1er, de la B.5.2. Uit de bewoordingen van artikel 98, § 2, eerste lid, van de wet
loi du 21 mars 1991 que l'autorité dont dépend le domaine public ne van 21 maart 1991 blijkt dat de overheid (waarvan het openbaar domein
peut imposer aux opérateurs d'un réseau public de télécommunications aucun impôt, taxe, péage, rétribution ou indemnité de quelque nature que ce soit pour le seul usage du domaine public et seulement pour l'installation des câbles, lignes aériennes et équipements connexes. La disposition en cause garantit la gratuité de l'usage privatif du domaine public par les opérateurs de réseaux publics de télécommunications et interdit que les communes obtiennent une rémunération en contrepartie de l'usage privatif du domaine public qu'elles autorisent en l'espèce pour cet objet. La nécessité de l'intervention législative fédérale n'est donc établie qu'à l'égard de l'utilisation du domaine public et pour les seules afhangt) aan de operatoren van een openbaar telecommunicatienet geen belasting, taks, cijns, retributie of vergoeding, van welke aard ook, mag opleggen voor het loutere gebruik van het openbaar domein en uitsluitend voor het aanleggen van kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen. De in het geding zijnde bepaling waarborgt de kosteloosheid van het privatieve gebruik van het openbaar domein door de operatoren van openbare telecommunicatienetten en verbiedt dat de gemeenten een vergoeding krijgen in ruil voor het privatieve gebruik van het openbaar domein waarvoor zij te dezen toestemming verlenen. De noodzaak van een federaal wetgevend optreden staat dus enkel vast ten aanzien van het gebruik van het openbaar domein en uitsluitend
installations visées par l'article 98, § 2. voor de installaties bedoeld in artikel 98, § 2.
B.6. Dans l'interprétation du juge a quo selon laquelle l'article 98, B.6. In de interpretatie van de verwijzende rechter volgens welke het
§ 2, précité interdit également aux communes de lever une taxe sur les voormelde artikel 98, § 2, de gemeenten eveneens verbiedt een taks te
pylônes, mâts ou antennes GSM affectés, sur leur territoire, à la heffen op de gsm-pylonen, -masten, of -antennes op hun grondgebied die
réalisation d'une opération de télécommunications, cette disposition worden aangewend voor het verwezenlijken van telecomactiviteiten, is
n'est pas compatible avec l'article 170, § 4, de la Constitution. die bepaling niet bestaanbaar met artikel 170, § 4, van de Grondwet.
En effet, interprétée de la sorte, la disposition en cause limite le Aldus geïnterpreteerd, beperkt de in het geding zijnde bepaling de bij
pouvoir fiscal des communes garanti par l'article 170, § 4, de la artikel 170, § 4, van de Grondwet gewaarborgde fiscale bevoegdheid van
Constitution au-delà de ce qui est nécessaire. de gemeenten immers meer dan noodzakelijk is.
B.7. La disposition en cause peut toutefois être interprétée B.7. De in het geding zijnde bepaling kan echter op een andere wijze
autrement. worden geïnterpreteerd.
B.8.1. Il convient à cet égard de rappeler que ni l'article 170, § 4, B.8.1. In dat verband dient in herinnering te worden gebracht dat noch
de la Constitution ni aucune autre disposition législative n'exige artikel 170, § 4, van de Grondwet, noch enige andere wetsbepaling
l'existence d'un lien particulier entre la taxe communale et les vereist dat er een bijzondere band bestaat tussen de gemeentebelasting
compétences matérielles des communes. en de materiële bevoegdheden van de gemeenten.
B.8.2. Les antennes GSM, les mâts ou les pylônes supportant ces B.8.2. De gsm-antennes en de masten of de pylonen waarop die antennes
antennes doivent être distingués des câbles, lignes aériennes et staan, moeten worden onderscheiden van de kabels, bovengrondse lijnen
équipements connexes visés par les articles 97 et 98 précités et en bijbehorende uitrustingen bedoeld in de voormelde artikelen 97 en
n'entrent donc pas dans le champ d'application de l'usage du domaine 98 en vallen dus niet onder het toepassingsgebied van het gebruik van
public couvert par ces dispositions. het openbaar domein waarover die bepalingen handelen.
B.9. Il résulte de ceci que l'article 98, § 2, en cause n'interdit pas B.9. Daaruit volgt dat het in het geding zijnde artikel 98, § 2, de
aux communes de taxer, pour des motifs budgétaires ou autres, gemeenten niet verbiedt de economische activiteit van de
l'activité économique des opérateurs de télécommunications qui se telecomoperatoren die op het grondgebied van de gemeente verwezenlijkt
matérialise sur le territoire de la commune par la présence sur le wordt door de aanwezigheid op publiek of privaat domein van
domaine public ou privé de pylônes, mâts ou antennes GSM affectés à gsm-masten, -pylonen of -antennes die voor die activiteit worden
cette activité. aangewend, te belasten om budgettaire of andere redenen.
Dans cette interprétation, la disposition en cause n'est pas In die interpretatie is de in het geding zijnde bepaling niet
incompatible avec l'article 170, § 4, de la Constitution. onbestaanbaar met artikel 170, § 4, van de Grondwet.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- Dans l'interprétation selon laquelle l'article 98, § 2, de la loi du - In de interpretatie volgens welke artikel 98, § 2, van de wet van 21
21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische
économiques interdit aux communes de taxer, pour des motifs overheidsbedrijven de gemeenten verbiedt de economische activiteit van
budgétaires ou autres, l'activité économique des opérateurs de de telecomoperatoren die op het grondgebied van de gemeente
télécommunications qui se matérialise sur le territoire de la commune verwezenlijkt wordt door de aanwezigheid van gsm-pylonen, -masten of
par la présence de pylônes, mâts ou antennes GSM affectés à cette -antennes die voor die activiteit worden aangewend, te belasten om
activité, cette disposition viole l'article 170, § 4, de la Constitution. budgettaire redenen of andere redenen, schendt die bepaling artikel 170, § 4, van de Grondwet.
- Dans l'interprétation selon laquelle elle n'interdit pas aux - In de interpretatie volgens welke dezelfde bepaling de gemeenten
communes de taxer, pour des motifs budgétaires ou autres, l'activité niet verbiedt de economische activiteit van de telecomoperatoren die
économique des opérateurs de télécommunications qui se matérialise sur op het grondgebied van de gemeente verwezenlijkt wordt door de
le territoire de la commune par la présence de pylônes, mâts ou aanwezigheid van gsm-pylonen, -masten of -antennes die voor die
antennes GSM affectés à cette activité, la même disposition ne viole activiteit worden aangewend, te belasten om budgettaire redenen of
pas l'article 170, § 4, de la Constitution. andere redenen, schendt zij artikel 170, § 4, van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 15 décembre 2011. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 15 december 2011.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
R. Henneuse. R. Henneuse.
^