← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 165/2011 du 10 novembre 2011 Numéro du rôle : 5013 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats
de travail et/ou à l'article 103 de la loi de redressemen La Cour constitutionnelle, composée
des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 165/2011 du 10 novembre 2011 Numéro du rôle : 5013 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail et/ou à l'article 103 de la loi de redressemen La Cour constitutionnelle, composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) | Uittreksel uit arrest nr. 165/2011 van 10 november 2011 Rolnummer 5013 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en/of artikel 103 van de herstelwet van 22 januari 1985 ho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 165/2011 du 10 novembre 2011 | Uittreksel uit arrest nr. 165/2011 van 10 november 2011 |
Numéro du rôle : 5013 | Rolnummer 5013 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 39 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 39 van de wet van 3 juli |
du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail et/ou à l'article | 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en/of artikel 103 van de |
103 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des | herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, gesteld |
dispositions sociales, posée par le Tribunal du travail de Bruxelles. | door de Arbeidsrechtbank te Brussel. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents R. Henneuse et M. Bossuyt, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters R. Henneuse en M. Bossuyt, en de |
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. Spreutels, T. | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke, J. |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Daoût, assistée du greffier P.-Y. | Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F. Daoût, bijgestaan door |
Dutilleux, présidée par le président R. Henneuse, | de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter R. |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | Henneuse, wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 27 juillet 2010 en cause de Benoît Depelsenaire contre | Bij vonnis van 27 juli 2010 in zake Benoît Depelsenaire tegen de |
Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | |
l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 5 | ingekomen op 5 augustus 2010, heeft de Arbeidsrechtbank te Brussel de |
août 2010, le Tribunal du travail de Bruxelles a posé la question | |
préjudicielle suivante : | volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de | « Schenden artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de |
travail et/ou l'article 103 de la loi de redressement du 22 janvier | arbeidsovereenkomsten en/of artikel 103 van de herstelwet van 22 |
1985 contenant des dispositions sociales violent-ils les articles 10 | januari 1985 houdende sociale bepalingen de artikelen 10 en 11 van de |
et 11 de la Constitution, en ce que le travailleur bénéficiant d'une | Grondwet, doordat de werknemer die een vermindering van zijn |
réduction des prestations de travail en-dehors du cadre du congé | arbeidsprestaties geniet buiten het kader van het ouderschapsverlof, |
parental n'a droit, en cas de licenciement, qu'à une indemnité | in geval van ontslag slechts recht heeft op een compensatoire |
compensatoire de préavis calculée en fonction de la rémunération pour | opzeggingsvergoeding berekend op basis van het loon voor verminderde |
des prestations de travail réduites, alors que le travailleur | arbeidsprestaties, terwijl de werknemer die een vermindering van zijn |
bénéficiant d'une réduction des prestations de travail dans le cadre | arbeidsprestaties geniet in het kader van het ouderschapsverlof, in |
du congé parental a droit, en cas de licenciement, à une indemnité | geval van ontslag recht heeft op een compensatoire |
compensatoire de préavis calculée en prenant en considération la | opzeggingsvergoeding berekend met inaanmerkingneming van het loon dat |
rémunération comme s'il était occupé à temps plein au moment de la | hij zou hebben ontvangen indien hij op het moment van de kennisgeving |
notification du congé ? ». | van de opzegging voltijds tewerkgesteld was ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. L'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats | B.1.1. Artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de |
de travail dispose : | arbeidsovereenkomsten bepaalt : |
« § 1er. Si le contrat a été conclu pour une durée indéterminée, la | « § 1. Is de overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten, dan is de |
partie qui résilie le contrat sans motif grave ou sans respecter le | partij die de overeenkomst beëindigt zonder dringende reden of zonder |
inachtneming van de opzeggingstermijn vastgesteld in de artikelen 59, | |
délai de préavis fixé aux articles 59, 82, 83, 84 et 115, est tenue de | 82, 83, 84 en 115, gehouden de andere partij een vergoeding te betalen |
payer à l'autre partie une indemnité égale à la rémunération en cours | die gelijk is aan het lopend loon dat overeenstemt hetzij met de duur |
correspondant soit à la durée du délai de préavis, soit à la partie de | van de opzeggingstermijn, hetzij met het resterende gedeelte van die |
ce délai restant à courir. L'indemnité est toutefois toujours égale au | termijn. De vergoeding is nochtans steeds gelijk aan het lopend loon |
montant de la rémunération en cours correspondant à la durée du délai | dat overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn, wanneer de |
de préavis, lorsque le congé est donné par l'employeur et en | opzegging uitgaat van de werkgever en met miskenning van het bepaalde |
méconnaissance des dispositions de l'article 38, § 3, de la présente | in artikel 38, § 3, van deze wet of in artikel 40 van de arbeidswet |
loi ou de l'article 40 de la loi sur le travail du 16 mars 1971. | van 16 maart 1971. |
L'indemnité de congé comprend non seulement la rémunération en cours, | De opzeggingsvergoeding behelst niet alleen het lopende loon, maar ook |
mais aussi les avantages acquis en vertu du contrat. | de voordelen verworven krachtens de overeenkomst. |
§ 2. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui, au | § 2. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die, |
cours de l'une des périodes visées à l'article 29, 1°, 6° et 7°, et à | tijdens een van de in artikel 29, 1°, 6° en 7° en in artikel 38, § 3, |
l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, ne respecte pas les | eerste lid, 3° en 4° bedoelde periodes, het bepaalde in artikel 38, § |
dispositions de l'article 38, § 3, est tenu au paiement d'une | 3, niet in acht neemt, een vergoeding gelijk aan het normaal loon |
indemnité égale à la rémunération normale due pour les périodes ou | |
parties de périodes visées à l'article 38, § 3, alinéa 1er, 3° et 4°, | verschuldigd voor de in artikel 38, § 3, eerste lid, 3° en 4° bedoelde |
pendant lesquelles le travailleur n'a pas été occupé. | periodes of gedeelten ervan gedurende welke de werknemer niet |
tewerkgesteld is geweest. | |
Cette indemnité ne peut toutefois excéder un montant correspondant à | Die vergoeding mag echter niet hoger liggen dan een bedrag dat met |
trois mois de cette rémunération s'il s'agit d'un ouvrier ou d'un | drie maand van dat loon overeenstemt voor werklieden en dienstboden of |
domestique, ou six mois s'il s'agit d'un employé ou d'un représentant | met zes maand voor bedienden en handelsvertegenwoordigers. |
de commerce. | § 3. Onverminderd het bepaalde in § 1, betaalt de werkgever die het |
§ 3. Sans préjudice des dispositions du § 1er, l'employeur qui ne | bepaalde in artikel 40 van de arbeidswet van 16 maart 1971 niet in |
respecte pas les dispositions de l'article 40 de la loi sur le travail | acht neemt, de in het derde lid van voormeld artikel 40 voorziene |
du 16 mars 1971, est tenu au paiement de l'indemnité prévue à l'alinéa | |
3 dudit article 40 ». | vergoeding ». |
B.1.2. L'article 103 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 | B.1.2. Artikel 103 van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende |
contenant des dispositions sociales, remplacé par l'article 7 de | sociale bepalingen, vervangen bij artikel 7 van het koninklijk besluit |
l'arrêté royal n° 424 du 1er août 1986 « modifiant la Section 5 du | nr. 424 van 1 augustus 1986 « tot wijziging van Afdeling 5 van |
Chapitre IV de la loi de redressement du 22 janvier 1985 contenant des | Hoofdstuk IV van de herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale |
dispositions sociales », puis modifié par l'article 106 de la loi du | bepalingen », vervolgens gewijzigd bij artikel 106 van de wet van 20 |
20 juillet 1991 portant des dispositions sociales et diverses et par | juli 1991 houdende sociale en diverse bepalingen en bij artikel 15 van |
l'article 15 de la loi du 22 décembre 1995 portant des mesures visant | de wet van 22 december 1995 houdende maatregelen tot uitvoering van |
à exécuter le plan pluriannuel pour l'emploi, dispose : | het meerjarenplan voor werkgelegenheid, bepaalt : |
« En cas de résiliation unilatérale du contrat de travail par | « De termijn van de opzegging ter kennis gebracht aan de werknemer die |
l'employeur, le délai de préavis notifié au travailleur qui a réduit | |
ses prestations conformément à l'article 102 et 102bis, sera calculé | zijn arbeidsprestaties overeenkomstig artikel 102 en 102bis heeft |
comme s'il n'avait pas réduit ses prestations. Il faut également tenir | verminderd, zal in geval van eenzijdige beëindiging van de |
compte de ce même délai de préavis pour déterminer l'indemnité prévue | arbeidsovereenkomst door de werkgever, worden berekend alsof de |
werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. Met de duur van | |
deze opzeggingstermijn moet eveneens rekening worden gehouden bij het | |
à l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 ». | vaststellen van de vergoeding, bedoeld bij artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 ». |
L'article 102 de la loi du 22 janvier 1985, remplacé par l'article 6 | Artikel 102 van de wet van 22 januari 1985, vervangen bij artikel 6 |
de l'arrêté royal n° 424 du 1er août 1986, modifié par l'article 12 de | van het koninklijk besluit nr. 424 van 1 augustus 1986, gewijzigd bij |
la loi du 22 décembre 1995 et par l'article 73 de la loi-programme du | artikel 12 van de wet van 22 december 1995 en bij artikel 73 van de |
30 décembre 2001, dispose : | programmawet van 30 december 2001, bepaalt : |
« § 1er. Une indemnité est accordée au travailleur qui convient avec | « § 1. Een uitkering wordt toegekend aan de werknemer die met zijn |
son employeur de réduire ses prestations de travail d'1/5, 1/4, 1/3 ou | werkgever overeenkomt om zijn arbeidsprestaties te verminderen met |
1/2 du nombre normal d'heures de travail d'un emploi à temps plein ou | 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2 van het normaal aantal arbeidsuren van een |
qui demande l'application d'une convention collective de travail | voltijdse betrekking, ofwel de toepassing vraagt van een collectieve |
prévoyant un régime semblable ou qui fait appel aux dispositions de | arbeidsovereenkomst die in een dergelijke regeling voorziet, ofwel een |
l'article 102bis. | beroep doet op de bepalingen van artikel 102bis. |
Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, le | De Koning bepaalt bij in Ministerraad overlegd besluit het bedrag van |
montant de l'allocation ainsi que les conditions particulières et les | de uitkering, alsmede de nadere voorwaarden en regelen tot toekenning |
modalités d'octroi de cette allocation. | van deze uitkering. |
§ 2. La convention visée au § 1er est constatée par écrit, | § 2. De bij § 1 bedoelde overeenkomst wordt schriftelijk vastgesteld |
conformément aux dispositions de l'article 11bis de la loi du 3 | overeenkomstig de bepalingen van artikel 11bis van de wet van 3 juli |
juillet 1978 ». | 1978 ». |
B.1.3. L'article 105, § 3, de la loi du 22 janvier 1985, rétabli par | B.1.3. Artikel 105, § 3, van de wet van 22 januari 1985, opnieuw |
l'article 90, 2°, de la loi du 30 décembre 2009 portant des | opgenomen bij artikel 90, 2°, van de wet van 30 december 2009 « |
dispositions diverses, dispose : | houdende diverse bepalingen », luidt : |
« Lorsqu'il est mis fin au contrat de travail durant une période de | « Wanneer de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd gedurende een periode |
réduction des prestations de travail dans le cadre d'un congé parental | van vermindering van arbeidsprestaties in het kader van een |
pris en exécution de la présente section, on entend par ' rémunération | ouderschapsverlof genomen in toepassing van deze afdeling, wordt onder |
en cours ' au sens de l'article 39 de la loi du 3 juillet 1978 | ' lopend loon ' in de zin van artikel 39 van de wet van 3 juli 1978 |
relative aux contrats de travail, la rémunération à laquelle le | betreffende de arbeidsovereenkomsten begrepen het loon dat de |
travailleur aurait eu droit en vertu de son contrat de travail s'il | werknemer krachtens zijn arbeidsovereenkomst zou hebben verdiend |
n'avait pas réduit ses prestations ». | indien hij zijn arbeidsprestaties niet had verminderd ». |
Entrée en vigueur le 10 janvier 2010, cette disposition fait partie, | Die bepaling is in werking getreden op 10 januari 2010 en maakt, zoals |
comme les deux dispositions précitées, de la section 5 (« Interruption | de twee voormelde bepalingen, deel uit van afdeling 5 (« Onderbreking |
de la carrière professionnelle ») du chapitre IV (« Emploi et | van de beroepsloopbaan ») van hoofdstuk IV (« Tewerkstelling en |
compétitivité ») de la loi du 22 janvier 1985. | concurrentievermogen ») van de wet van 22 januari 1985. |
B.2. Il ressort des faits de la cause pendante devant le juge a quo et | B.2. Uit de feiten van de zaak die voor de verwijzende rechter |
de la motivation de la décision de renvoi que la Cour est invitée à | aanhangig is en uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt |
dat het Hof wordt verzocht uitspraak te doen over de bestaanbaarheid, | |
statuer sur la compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 39, § 1, van de |
Constitution, de l'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 et | wet van 3 juli 1978 en van artikel 103 van de wet van 22 januari 1985, |
de l'article 103 de la loi du 22 janvier 1985, lus en combinaison, et | in samenhang gelezen, en in die zin geïnterpreteerd dat zij een |
interprétés en ce qu'ils établiraient une différence de traitement | verschil in behandeling zouden instellen tussen twee categorieën van |
entre deux catégories de travailleurs ayant convenu avec leur | werknemers die met hun werkgever zijn overeengekomen hun |
employeur de réduire leurs prestations de travail conformément à | arbeidsprestaties te verminderen overeenkomstig artikel 102 van de wet |
l'article 102 de la loi du 22 janvier 1985 et ayant droit, en raison | van 22 januari 1985 en die, wegens de beëindiging van de |
de la résiliation du contrat de travail à durée indéterminée par | arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur door de werkgever tijdens de |
l'employeur lors de la période de réduction des prestations, à une | periode van verminderde prestaties, recht hebben op een |
indemnité de congé « égale à la rémunération en cours » correspondant | opzeggingsvergoeding « die gelijk is aan het lopend loon » dat |
à la durée du délai de préavis : d'une part, le travailleur qui a | overeenstemt met de duur van de opzeggingstermijn : enerzijds, de |
réduit ses prestations de travail dans le cadre d'un congé parental au | werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd in het kader van |
sens de l'accord-cadre annexé à la directive 96/34/CE du Conseil du 3 | een ouderschapsverlof in de zin van de raamovereenkomst gehecht aan de |
juin 1996 « concernant l'accord-cadre sur le congé parental conclu par | richtlijn 96/34/EG van de Raad van 3 juni 1996 « betreffende de door |
l'UNICE, le CEEP et la CES », et, d'autre part, le travailleur qui a | de UNICE, het CEEP en het EVV gesloten raamovereenkomst inzake |
réduit ses prestations de travail pour d'autres raisons. | ouderschapsverlof », en, anderzijds, de werknemer die zijn |
arbeidsprestaties om andere redenen heeft verminderd. | |
Le premier aurait droit à une indemnité de congé calculée sur la base | De eerste zou recht hebben op een opzeggingsvergoeding berekend op |
de la rémunération à laquelle il aurait eu droit s'il n'avait pas | basis van het loon waarop hij recht zou hebben gehad indien hij zijn |
réduit ses prestations de travail, tandis que l'indemnité du second | arbeidsprestaties niet had verminderd, terwijl de vergoeding van de |
serait calculée sur la base de la rémunération correspondant aux | tweede zou worden berekend op basis van het loon dat overeenstemt met |
prestations de travail réduites. | de verminderde arbeidsprestaties. |
B.3. En vertu de l'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978, un | B.3. Krachtens artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 heeft een |
travailleur qui est licencié sans préavis a droit à une indemnité de | werknemer die wordt ontslagen zonder opzeggingstermijn recht op een |
congé égale à la rémunération en cours correspondant soit à la durée | opzeggingsvergoeding die gelijk is aan het lopende loon dat |
du délai de préavis, soit à la partie de ce délai restant à courir. | overeenstemt hetzij met de duur van de opzeggingstermijn, hetzij met |
Dans l'interprétation retenue par le juge a quo, la « rémunération en | het resterende gedeelte van die termijn. In de door de rechter |
cours » correspond, en cas de prestations de travail réduites, à la | aangenomen interpretatie stemt het « lopende loon » in geval van |
rémunération réellement perçue et non à la rémunération à temps plein | verminderde arbeidsprestaties overeen met het loon dat reëel wordt |
perçue auparavant. | verworven en niet met het voordien verworven voltijdse loon. |
Afin de rendre l'interruption de carrière suffisamment attrayante, de | Om de loopbaanonderbreking voldoende attractief te maken, de |
garantir la sécurité d'emploi des travailleurs concernés et de | werkzekerheid van de betrokken werknemers te waarborgen en om mogelijk |
tempérer les effets, qui peuvent être disproportionnés, d'un | onevenredige gevolgen van een ontslag tijdens of vanwege de |
licenciement au cours de l'interruption de carrière ou en raison de | loopbaanonderbreking te matigen, heeft de wetgever voorzien in een |
cette interruption, le législateur a prévu une indemnité de protection | forfaitaire beschermingsvergoeding gelijk aan zes maanden loon in |
forfaitaire égale à la rémunération de six mois en cas de licenciement | geval van een ontslag zonder dringende of voldoende reden (artikel |
sans motif grave ou suffisant (article 101, alinéa 6, de la loi du 22 | 101, zesde lid, van de wet van 22 januari 1985) en heeft hij bovendien |
janvier 1985) et il a en outre prévu à l'article 103 de la loi du 22 | in artikel 103 van de wet van 22 januari 1985 bepaald dat, voor de |
janvier 1985 que, pour le calcul du délai de préavis ou du nombre de | berekening van de opzeggingstermijn of het aantal maanden dat in |
mois qui doit être pris en considération pour établir le montant de | aanmerking moet worden genomen voor het vaststellen van het bedrag van |
l'indemnité de congé visée à l'article 39, § 1er, de la loi du 3 | de opzeggingsvergoeding bedoeld in artikel 39, § 1, van de wet van 3 |
juillet 1978, il convient de se fonder sur la rémunération annuelle de | juli 1978, moet worden uitgegaan van het basisjaarloon alsof de |
base comme si le travailleur n'avait pas réduit ses prestations de | werknemer zijn arbeidsprestaties niet had verminderd. |
travail. En l'espèce, il ne peut toutefois raisonnablement être reproché au | Te dezen kan de wetgever evenwel niet in redelijkheid worden verweten |
législateur de ne pas avoir de surcroît également prévu qu'il fallait | dat hij niet zover is gegaan om ook voor het bedrag van de |
se fonder sur la rémunération annuelle de base comme si le travailleur | opzeggingsvergoeding te bepalen dat moet worden uitgegaan van het |
n'avait pas réduit ses prestations de travail pour fixer le montant de | basisjaarloon alsof de werknemer zijn arbeidsprestaties niet had |
l'indemnité de congé. | verminderd. |
En effet, il relève du pouvoir d'appréciation du législateur de | Het behoort immers tot de beoordelingsvrijheid van de wetgever om te |
déterminer à quel point les mesures de protection contre le | bepalen in welke mate de maatregelen tot bescherming tegen ontslag van |
licenciement du travailleur ayant réduit ses prestations de travail | de werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd, |
peuvent effectivement avoir pour effet de dissuader l'employeur de | daadwerkelijk ervoor kunnen zorgen dat de werkgever ervan wordt |
procéder à un licenciement. | weerhouden tot ontslag over te gaan. |
La Cour ne pourrait censurer ce choix qu'en cas d'appréciation | Het Hof zou die keuze enkel kunnen afkeuren in geval van een kennelijk |
manifestement déraisonnable, ce qui n'est pas le cas, compte tenu de | onredelijke beoordeling, wat niet het geval is, ermee rekening |
ce qu'il a été prévu à l'article 101 de la loi du 22 janvier 1985 pour | houdende dat voor de werknemers die hun arbeidsprestaties hebben |
les travailleurs qui ont réduit leurs prestations de travail sur la | verminderd op grond van artikel 102 van de wet van 22 januari 1985 - |
base de l'article 102 de cette même loi - comme cela semble être le | zoals te dezen het geval lijkt te zijn op grond van de gegevens |
cas en l'espèce sur la base des données dont dispose la Cour -, que | waarover het Hof beschikt - in artikel 101 van diezelfde wet is |
l'employeur qui met fin au contrat de travail sans motif grave ou pour | bepaald dat de werkgever die de arbeidsovereenkomst beëindigt zonder |
un motif dont la nature et l'origine ne sont pas étrangères à la | dringende reden of om een reden waarvan de aard en de oorsprong niet |
réduction des prestations de travail, est tenu de payer, outre | vreemd zijn aan de vermindering van de arbeidsprestaties, naast de |
l'indemnité de congé, une indemnité de protection forfaitaire égale à | opzeggingsvergoeding een forfaitaire beschermingsvergoeding dient te |
betalen die gelijk is aan het loon van zes maanden. | |
la rémunération de six mois. | B.4.1. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft in zijn arrest |
B.4.1. Dans son arrêt du 22 octobre 2009 (CJCE, 22 octobre 2009, | van 22 oktober 2009 (HvJ, 22 oktober 2009, C-116/08, Meerts ) over een |
C-116/08, Meerts ) rendu sur question préjudicielle posée par la Cour | prejudiciële vraag gesteld bij arrest van het Hof van Cassatie (Cass., |
de cassation (Cass., 25 février 2008, Pas. 2008, n° 126), la Cour de | 25 februari 2008, Arr. Cass., 2008, nr. 126) geoordeeld : |
justice de l'Union européenne a jugé : | |
« La clause 2, points 6 et 7, de l'accord-cadre sur le congé parental, | « Clausule 2, punten 6 en 7, van de raamovereenkomst inzake |
conclu le 14 décembre 1995, qui figure en annexe de la directive | ouderschapsverlof, gesloten op 14 december 1995, die is opgenomen in |
96/34/CE du Conseil, du 3 juin 1996, concernant l'accord-cadre sur le | de bijlage bij richtlijn 96/34/EG van de Raad van 3 juni 1996 |
congé parental conclu par l'UNICE [Union des confédérations de | betreffende de door de UNICE [Unie van Industrie- en |
l'industrie et des employeurs d'Europe], le CEEP [Centre européen de | Werkgeversfederaties der Europese Gemeenschap], het CEEP [Europees |
l'entreprise publique] et la CES [Confédération européenne des | Centrum van Gemeenschapsbedrijven] en het EVV [Europees Verbond van |
syndicats], telle que modifiée par la directive 97/75/CE du Conseil, | Vakverenigingen] gesloten raamovereenkomst inzake ouderschapsverlof, |
du 15 décembre 1997, doit être interprétée en ce sens qu'elle s'oppose | zoals gewijzigd bij richtlijn 97/75/EG van de Raad van 15 december |
à ce que, en cas de résiliation unilatérale par l'employeur, sans | 1997, moet aldus worden uitgelegd dat zij eraan in de weg staat dat, |
motif grave ou sans respecter le délai légal de préavis, du contrat de | wanneer een werkgever de arbeidsovereenkomst van een voor onbepaalde |
travail d'un travailleur engagé à durée indéterminée et à temps plein | tijd voltijds in dienst genomen werknemer tijdens diens deeltijds |
alors que ce dernier bénéficie d'un congé parental à temps partiel, | ouderschapsverlof zonder dringende reden of zonder inachtneming van de |
l'indemnité à verser à ce travailleur soit déterminée sur la base de | wettelijk bepaalde opzeggingstermijn eenzijdig beëindigt, de aan de |
la rémunération réduite qu'il perçoit lorsque le licenciement | werknemer te betalen vergoeding wordt bepaald op basis van het |
intervient ». | verminderde loon dat hij ontvangt op het tijdstip van het ontslag ». |
Cette décision doit être replacée dans le contexte européen de la | Die uitspraak moet worden geplaatst binnen de Europeesrechtelijke |
directive précitée et de l'accord-cadre sur le congé parental. | context van de voormelde richtlijn en raamovereenkomst inzake |
ouderschapsverlof. | |
B.4.2. Depuis lors, compte tenu de l'arrêt précité de la Cour de | B.4.2. Sindsdien heeft de wetgever, rekening houdend met het voormelde |
justice, le législateur a adopté, par le biais de l'article 90, 2°, de | arrest van het Hof van Justitie, bij artikel 90, 2°, van de wet van 30 |
la loi du 30 décembre 2009 portant des dispositions diverses, | december 2009 houdende diverse bepalingen, het in B.1.3 geciteerde |
l'article 105, § 3, de la loi du 22 janvier 1985, cité en B.1.3. | artikel 105, § 3, van de wet van 22 januari 1985 aangenomen. |
Il ressort des travaux préparatoires de cette disposition que ce | Uit de parlementaire voorbereiding van die bepaling blijkt dat die |
régime ne concerne que le congé parental et pas les autres formes de | regeling enkel betrekking heeft op het ouderschapsverlof en niet op |
travail à temps partiel (Doc. parl., Chambre, 2009-2010, DOC | andere vormen van deeltijdse arbeid (Parl. St., Kamer, 2009-2010, DOC |
52-2299/016, p. 31). Un amendement destiné à étendre ce régime à | 52-2299/016, p. 31). Een amendement om de regeling uit te breiden tot |
toutes les formes de réduction des prestations de travail en | alle vormen van vermindering van arbeidsprestaties met toepassing van |
application des sections 3 et 3bis de la loi du 22 janvier 1985 | de afdelingen 3 en 3bis van de wet van 22 januari 1985 (ibid., DOC |
(ibid., DOC 52-2299/003, p. 11) n'a pas été adopté (ibid., DOC | 52-2299/003, p. 11) is niet aangenomen (ibid., DOC 52-2299/016, p. |
52-2299/016, p. 38). | 38). |
B.4.3. Le fait que, pour déterminer une éventuelle indemnité de congé | B.4.3. Uit het gegeven dat, op grond van de voormelde rechtspraak van |
due par l'employeur en cas de licenciement d'un travailleur au cours | het Hof van Justitie tot uitlegging van de raamovereenkomst inzake |
du congé parental de ce dernier, il faille, en vertu de la | ouderschapsverlof, voor het bepalen van een eventuele |
jurisprudence précitée de la Cour de justice interprétant | opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, door de werkgever, van een |
l'accord-cadre sur le congé parental, se baser sur la rémunération | werknemer tijdens diens ouderschapsverlof moet worden uitgegaan van |
perçue comme si le travailleur n'avait pas pris de congé parental ne | het loon alsof de werknemer geen ouderschapsverlof heeft genomen, |
signifie pas pour autant qu'il serait manifestement déraisonnable de | volgt nog niet dat het kennelijk onevenredig zou zijn om voor het |
se baser, pour déterminer l'éventuelle indemnité de congé due par | bepalen van de eventuele opzeggingsvergoeding in geval van ontslag, |
l'employeur en cas de licenciement d'un travailleur qui a réduit ses | door de werkgever, van een werknemer die zijn arbeidsprestaties |
prestations de travail conformément à l'article 102 de la loi du 22 | overeenkomstig artikel 102 van de wet van 22 januari 1985 heeft |
janvier 1985, sur la rémunération en cours perçue pour ses prestations | verminderd, uit te gaan van het lopende loon voor zijn verminderde |
réduites, compte tenu tant de l'article 103 de cette même loi que du | prestaties, rekening houdend zowel met artikel 103 van diezelfde wet |
fait que l'article 101, alinéa 6, de cette même loi prévoit en faveur | als met het gegeven dat in artikel 101, zesde lid, van diezelfde wet |
de ce travailleur, outre l'indemnité de congé, une indemnité de | naast de opzeggingsvergoeding voor die werknemer wordt voorzien in een |
protection forfaitaire égale à la rémunération de six mois à charge de | forfaitaire beschermingsvergoeding van zes maanden loon ten laste van |
l'employeur, si celui-ci a mis fin au contrat de travail sans motif | de werkgever, indien deze de arbeidsovereenkomst beëindigt zonder |
grave ou pour un motif dont la nature et l'origine ne sont pas | dringende reden of om een reden waarvan de aard en de oorsprong niet |
étrangères à la réduction des prestations de travail. | vreemd zijn aan de vermindering van de arbeidsprestaties. |
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 39, § 1er, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats | Artikel 39, § 1, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de |
de travail, combiné avec l'article 103 de la loi de redressement du 22 | arbeidsovereenkomsten, in samenhang gelezen met artikel 103 van de |
janvier 1985 contenant des dispositions sociales, ne viole pas les | herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen, schendt de |
articles 10 et 11 de la Constitution, dans l'interprétation selon | artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in de interpretatie dat, in |
laquelle, en cas de licenciement d'un travailleur qui a réduit ses | geval van ontslag van een werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft |
prestations de travail conformément à l'article 102 de la loi du 22 | verminderd overeenkomstig artikel 102 van de wet van 22 januari 1985, |
janvier 1985, il convient de se baser sur la rémunération en cours qui | bij de vaststelling van het bedrag van de opzeggingsvergoeding moet |
correspond aux activités réduites pour la fixation du montant de | worden uitgegaan van het lopende loon dat overeenstemt met de |
l'indemnité de congé. | verminderde activiteiten. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 10 novembre 2011. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 10 november 2011. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
R. Henneuse. | R. Henneuse. |