Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 137/2011 du 27 juillet 2011 Numéros du rôle : 4999 et 5000 En cause : les recours en annulation des articles 204, 213, 217, 218 et 219 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la réforme de la cour d'assises, introduits La Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...)"
Extrait de l'arrêt n° 137/2011 du 27 juillet 2011 Numéros du rôle : 4999 et 5000 En cause : les recours en annulation des articles 204, 213, 217, 218 et 219 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la réforme de la cour d'assises, introduits La Cour constitutionnelle, composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du prés(...) Uittreksel uit arrest nr. 137/2011 van 27 juli 2011 Rolnummers 4999 en 5000 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 204, 213, 217, 218 en 219 van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof van assisen, ingesteld d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter, voorzitter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 137/2011 du 27 juillet 2011 Uittreksel uit arrest nr. 137/2011 van 27 juli 2011
Numéros du rôle : 4999 et 5000 Rolnummers 4999 en 5000
En cause : les recours en annulation des articles 204, 213, 217, 218 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 204, 213, 217,
et 219 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la réforme de la cour 218 en 219 van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof
d'assises, introduits par l'ASBL « Ligue des Droits de l'Homme » et van assisen, ingesteld door de vzw « Ligue des Droits de l'Homme » en
par M.G. door M.G.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée du juge J.-P. Snappe, faisant fonction de président, du samengesteld uit rechter J.-P. Snappe, waarnemend voorzitter,
président M. Bossuyt, et des juges E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. voorzitter M. Bossuyt, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P.
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et F. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul en F.
Daoût, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le juge Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
J.-P. Snappe, voorzitterschap van rechter J.-P. Snappe,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 9 juli
le 9 juillet 2010 et parvenues au greffe le 12 juillet 2010, des 2010 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn ingekomen op 12
juli 2010, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld van de artikelen
recours en annulation des articles 204, 213, 217, 218 et 219 de la loi 204, 213, 217, 218 en 219 van de wet van 21 december 2009 tot
du 21 décembre 2009 relative à la réforme de la cour d'assises hervorming van het hof van assisen (bekendgemaakt in het Belgisch
(publiée au Moniteur belge du 11 janvier 2010) ont été introduits par Staatsblad van 11 januari 2010) door de vzw « Ligue des Droits de
l'ASBL « Ligue des Droits de l'Homme », dont le siège social est établi à 1000 Bruxelles, rue du Boulet 22, et par M.G. l'Homme », met maatschappelijke zetel te 1000 Brussel, Kogelstraat 22, en door M.G.
Ces affaires, inscrites sous les numéros 4999 et 5000 du rôle de la Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4999 en 5000 van de rol van
Cour, ont été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant à l'étendue du recours Ten aanzien van de omvang van het beroep
B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des articles 204, B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de artikelen
213, 217, 218 et 219 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la 204, 213, 217, 218 en 219 van de wet van 21 december 2009 tot
réforme de la cour d'assises. hervorming van het hof van assisen.
B.2. Il ressort de l'exposé des moyens qu'à l'article 213 de la loi B.2. Uit de uiteenzetting van de middelen blijkt dat in artikel 213
attaquée, seul est visé le 5° de l'article 217 du Code d'instruction van de bestreden wet, alleen het 5° van artikel 217 van het Wetboek
criminelle que ledit article 213 remplace. van strafvordering, dat bij het genoemde artikel 213 wordt vervangen, wordt beoogd.
De même, à l'article 217 de la loi attaquée, seul est visé le 11° de Op dezelfde wijze wordt, in artikel 217 van de bestreden wet, alleen
het 11° van artikel 223, eerste lid, van hetzelfde Wetboek beoogd, dat
l'article 223, alinéa 1er, du même Code que ledit article 217 bij het genoemde artikel 217 wordt vervangen.
remplace. Seul est également visé le 13° de l'article 224 du même Code, tel Ook wordt alleen punt 13° van artikel 224 van hetzelfde Wetboek
qu'il est remplacé par l'article 218 de la loi attaquée. beoogd, zoals het wordt vervangen bij artikel 218 van de bestreden wet.
B.3. La Cour limite son examen à ces dispositions. B.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepalingen.
Quant au fond Ten gronde
En ce qui concerne le premier moyen Wat het eerste middel betreft
B.4. Le premier moyen est plus particulièrement dirigé contre les B.4. Het eerste middel is meer bepaald gericht tegen de artikelen 213,
articles 213, 217, 218 et 219 de la loi du 21 décembre 2009 en ce 217, 218 en 219 van de wet van 21 december 2009 doordat zij tot gevolg
qu'ils auraient pour effet de priver, en violation des articles 10 et zouden hebben dat de personen die zijn veroordeeld tot een werkstraf
11 de la Constitution, les personnes condamnées à une peine de travail van meer dan 60 uur het recht zou worden ontnomen, met schending van
de plus de soixante heures du droit d'exercer la fonction de juré, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, om het ambt van gezworene uit
tandis que tel n'est pas le cas pour les personnes qui bénéficient de te oefenen, terwijl dat niet het geval is voor de personen die een
la suspension du prononcé de la condamnation. opschorting van de uitspraak van de veroordeling genieten.
B.5. L'exclusion des personnes condamnées à une peine de travail de B.5. De uitsluiting, van de personen die tot een werkstraf van meer
plus de soixante heures pour figurer sur la liste des jurés a été dan zestig uur zijn veroordeeld, van de lijst van gezworenen, werd als
justifiée comme suit dans les travaux préparatoires de la loi : volgt verantwoord in de parlementaire voorbereiding van de wet :
« Une nouvelle condition voit le jour : on ne peut pas avoir subi une « Er wordt een nieuwe voorwaarde in het leven geroepen : men mag geen
condamnation à une peine d'emprisonnement de plus de 4 mois ou à une veroordeling hebben opgelopen tot een gevangenisstraf van meer dan 4
peine de travail de plus de 60 heures. maanden of tot een werkstraf van meer dan 60 uur.
Elle est d'une part tirée du Code électoral et comporte d'autre part Deze wordt enerzijds overgenomen uit het Kieswetboek en anderzijds
un critère portant sur la peine de travail. A cet égard, la Commission wordt in een criterium voorzien in verband met de werkstraf. De
Commissie heeft hierbij rekening gehouden met het arrest van het
a tenu compte de l'arrêt de la Cour d'arbitrage n° 187/2005 du 14 Arbitragehof nr. 187/2005 van 14 december 2005. Zie hiervoor eveneens
décembre 2005. Voir à ce sujet aussi le Titre II; Composition du jury,
de la partie générale de l'exposé » (Doc. parl., Sénat, 2007-2008, n° Titel II ' Samenstelling van de jury ', van het algemeen deel van de
4-924/1, p. 26). memorie » (Parl. St., Senaat, 2007-2008, nr. 4-924/1, p. 26).
Un amendement général visant l'ensemble de la proposition initiale a In een algemeen amendement op het gehele oorspronkelijke voorstel werd
ajouté ce qui suit à la justification de la mesure : het volgende toegevoegd aan de verantwoording van de maatregel :
« Comme la Commission de réforme de la cour d'assises l'a indiqué dans « Zoals de commissie tot Hervorming van het hof van assisen heeft
son rapport final, il est indiqué de pouvoir distinguer les conditions aangegeven in haar eindverslag, is het aangewezen dat de voorwaarden
pour être juré des dispositions légales en matière de privation du om gezworene te kunnen zijn worden onderscheiden van de wettelijke
droit de vote ou de droits politiques en général. L'exclusion de ces bepalingen van ontneming van het kiesrecht of van politieke rechten in
personnes sur la base de la condition précitée est indispensable pour het algemeen. De uitsluiting van deze personen op grond van de
trouver un équilibre entre, d'une part, le droit d'exercer la fonction voormelde voorwaarde is noodzakelijk om een evenwicht te vinden tussen
de juré et, d'autre part, le droit fondamental à un procès équitable, het recht om de functie van jurylid uit te oefenen enerzijds en het
fundamenteel recht van een eerlijk proces, alsook een goede
une bonne administration de la justice et la nécessité de préserver la rechtsbedeling en de noodzaak om de geloofwaardigheid van justitie te
crédibilité de la justice. En conséquence, les personnes condamnées à bewaren anderzijds. Bijgevolg dienen personen veroordeeld tot een
une peine grave ne peuvent exercer la fonction de juré » (Doc. parl., ernstige straf uitgesloten te worden van de functie van jurylid »
Chambre, 2008-2009, n° 4-924/3, p. 53). (Parl. St., Senaat, 2008-2009, nr. 4-924/3, p. 53).
B.6. La peine de travail est prévue par les articles 37ter à B.6. De werkstraf wordt bepaald bij de artikelen 37ter tot 37quinquies
37quinquies du Code pénal. van het Strafwetboek.
L'article 37ter précité dispose : Het voormelde artikel 37ter bepaalt :
« § 1er. Lorsqu'un fait est de nature à entraîner une peine de police « § 1. Indien een feit van die aard is om door een politiestraf of een
ou une peine correctionnelle, le juge peut condamner à titre de peine correctionele straf gestraft te worden, kan de rechter als hoofdstraf
principale à une peine de travail. Le juge prévoit, dans les limites een werkstraf opleggen. Binnen de perken van de op het misdrijf
des peines prévues pour l'infraction et par la loi en fonction de sa gestelde straffen, alsook van de wet op grond waarvan de zaak voor hem
saisine, une peine d'emprisonnement ou une amende qui peut être werd gebracht, voorziet de rechter in een gevangenisstraf of in een
applicable en cas de non-exécution de la peine de travail. geldboete die van toepassing kan worden ingeval de werkstraf niet
wordt uitgevoerd.
[...] [...]
§ 2. La durée d'une peine de travail ne peut être inférieure à vingt § 2. De duur van een werkstraf bedraagt minstens twintig uren en ten
heures ni supérieure à trois cents heures. Une peine de travail égale hoogste driehonderd uren. Een werkstraf van vijfenveertig uren of
ou inférieure à quarante-cinq heures constitue une peine de police. minder is een politiestraf. Een werkstraf van meer dan vijfenveertig
Une peine de travail de plus de quarante-cinq heures constitue une
peine correctionnelle. uren is een correctionele straf.
[...] ». [...] ».
B.7. La peine de travail a été insérée dans le Code pénal par la loi B.7. De werkstraf werd in het Strafwetboek ingevoegd bij de wet van 17
du 17 avril 2002 instaurant la peine de travail comme peine autonome april 2002 tot invoering van de werkstraf als autonome straf in
en matière correctionnelle et de police. correctionele zaken en in politiezaken.
Les travaux préparatoires de cette loi indiquent que la peine de De parlementaire voorbereiding van die wet geeft aan dat de werkstraf
travail a été conçue par le législateur, dans une logique punitive, door de wetgever in een logica van bestraffing is opgevat als « een
comme « une alternative constructive et économique aux courtes peines constructief en kostenbesparend alternatief voor de korte
de prison dans la mesure où ces dernières ne constituent pas gevangenisstraffen omdat die niet noodzakelijk de beste oplossing zijn
nécessairement la meilleure réponse à la délinquance » (Doc. parl., om de delinquentie te bestrijden » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, DOC
Chambre, 1999-2000, DOC 50-0549/001, p. 4), l'objectif poursuivi étant 50-0549/001, p. 4), waarbij de nagestreefde doelstelling erin bestaat
de « punir autrement » (ibid., p. 5). « anders [te] gaan straffen » (ibid., p. 5).
B.8. La suspension du prononcé d'une condamnation en application de la B.8. De opschorting van de uitspraak van een veroordeling met
loi du 29 juin 1964 concernant la suspension, le sursis et la toepassing van de wet van 29 juni 1964 betreffende de opschorting, het
probation constitue une mesure d'individualisation des peines qui uitstel en de probatie vormt een maatregel van individualisering van
permet au juge de mettre l'auteur d'une infraction à l'épreuve pendant straffen die de rechter de mogelijkheid verschaft de dader van een
un certain temps, à la suite duquel, si son comportement est misdrijf op proef te stellen gedurende een bepaalde periode, na afloop
satisfaisant, aucune condamnation n'est prononcée, ni aucune peine waarvan, indien zijn gedrag bevredigend is, geen veroordeling wordt
d'emprisonnement subie (Ann., Sénat, 1963-1964, n° 5, séance du 26 novembre 1963, p. 80). Cette mesure, tout comme celle de la possibilité de prendre en compte des circonstances atténuantes ou celle du sursis à l'exécution de la peine, a été prévue dans le but d'éliminer ou d'atténuer les effets infamants qui s'attachent à une condamnation pénale. B.9. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les deux catégories de personnes visées par le moyen sont comparables dès lors qu'il s'agit dans les deux cas de justiciables qui ont fait l'objet d'une décision d'un juge pénal, relative à une infraction déclarée établie. B.10. Compte tenu de l'objectif qu'il entendait poursuivre et qui est décrit en B.5, le législateur a pu légitimement considérer qu'il convenait d'exclure de la possibilité d'être inscrites dans la liste des jurés les personnes condamnées à une peine d'une certaine gravité. Il ne relève pas d'une appréciation manifestement déraisonnable de uitgesproken, noch een gevangenisstraf wordt opgelegd (Hand., Senaat, 1963-1964, nr. 5, vergadering van 26 november 1963, p. 80). Die maatregel, net zoals die van de mogelijkheid om rekening te houden met verzachtende omstandigheden of die van uitstel van de tenuitvoerlegging van een straf, werd genomen om de onterende gevolgen die aan een strafrechtelijke veroordeling kleven, weg te werken of af te zwakken. B.9. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad aanvoert, zijn de twee categorieën van personen die in het middel worden beoogd vergelijkbaar omdat het in beide gevallen gaat om rechtsonderhorigen die het voorwerp hebben uitgemaakt van een beslissing van een strafrechter, met betrekking tot een bewezen verklaard misdrijf. B.10. Rekening houdend met het doel dat hij wilde nastreven en dat in B.5 is beschreven, kon de wetgever rechtmatig oordelen dat de personen die zijn veroordeeld tot een straf van enige zwaarte, moeten worden uitgesloten van de mogelijkheid om op de lijst van gezworenen te worden ingeschreven. Het is niet kennelijk onredelijk te oordelen dat
considérer qu'une peine de travail de plus de 60 heures, élevée au een werkstraf van meer dan 60 uur, die door het Strafwetboek als
rang de peine correctionnelle par le Code pénal, constitue un critère pertinent au regard de l'objectif ainsi décrit. correctionele straf wordt beschouwd, een pertinent criterium vormt in
B.11. Il n'est, du reste, pas porté atteinte de manière het licht van het aldus beschreven doel.
disproportionnée aux droits de la catégorie de personnes concernées B.11. Voor het overige worden de rechten van de categorie van
dès lors que les personnes qui sont susceptibles de se voir infliger betrokken personen niet op onevenredige wijze geschonden, aangezien de
une peine de travail pour l'infraction qu'ils ont commise peuvent personen aan wie een werkstraf kan worden opgelegd voor het misdrijf
également bénéficier d'une suspension du prononcé de leur dat zij hebben gepleegd, eveneens een opschorting van de uitspraak van
condamnation. Dans une telle hypothèse, la différence de traitement hun veroordeling kunnen genieten. In zulk een geval bestaat het
dénoncée est inexistante. aangeklaagde verschil in behandeling niet.
L'article 3 de la loi précitée du 29 juin 1964 établissant les Artikel 3 van de voormelde wet van 29 juni 1964 waarbij de
conditions d'application d'une telle mesure précise, en effet, que toepassingsvoorwaarden van een dergelijke maatregel zijn vastgelegd,
celle-ci peut être ordonnée, de l'accord de l'inculpé, par les preciseert immers dat die maatregel, met instemming van de verdachte,
juridictions de jugement, à l'exception des cours d'assises, en faveur door de vonnisgerechten met uitzondering van de hoven van assisen kan
du prévenu qui n'a pas encouru antérieurement de condamnation à une worden gelast ten voordele van de beklaagde die nog niet is
peine criminelle ou à un emprisonnement principal de plus de six mois veroordeeld tot een criminele straf of een hoofdgevangenisstraf van
lorsque le fait ne paraît pas de nature à entraîner comme peine meer dan zes maanden, indien het feit niet van die aard schijnt te
principale un emprisonnement correctionnel supérieur à cinq ans ou une zijn dat het gestraft moet worden met een hoofdstraf van meer dan vijf
peine plus grave et que la prévention est déclarée établie. jaar correctionele gevangenisstraf of een zwaardere straf en de
tenlastelegging bewezen is verklaard.
B.12. Le premier moyen n'est pas fondé. B.12. Het eerste middel is niet gegrond.
En ce qui concerne le deuxième moyen Wat het tweede middel betreft
B.13. Le deuxième moyen est pris de la violation par l'article 204 de B.13. Het tweede middel is afgeleid uit de schending, door artikel 204
la loi attaquée de l'article 22 de la Constitution, lu ou non en van de bestreden wet, van artikel 22 van de Grondwet, al dan niet in
combinaison avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de samenhang gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de
rechten van de mens, « al dan niet in samenhang gelezen met de
l'homme, « lus ou non en combinaison avec les articles 10 et 11 de la artikelen 10 en 11 van de Grondwet », doordat het bestreden artikel
Constitution » en ce que l'article 204 attaqué de la loi du 21 204 van de wet van 21 december 2009, door artikel 594, eerste lid, 4°,
décembre 2009, en abrogeant l'article 594, alinéa 1er, 4°, du Code
d'instruction criminelle, a pour effet que les condamnations à des van het Wetboek van strafvordering op te heffen, tot gevolg heeft dat
peines de travail sont mentionnées dans les extraits du casier de veroordelingen tot de werkstraffen worden vermeld op de uittreksels
judiciaire délivrés aux particuliers en vertu de l'article 595 du Code uit het strafregister die krachtens artikel 595 van het Wetboek van
d'instruction criminelle. strafvordering aan particulieren worden uitgereikt.
B.14.1. L'article 594 du Code d'instruction criminelle disposait, B.14.1. Artikel 594 van het Wetboek van strafvordering bepaalde, vóór
avant sa modification par la disposition attaquée : de wijziging ervan bij de bestreden bepaling :
« Le Roi peut autoriser certaines administrations publiques, par « De Koning kan bij in Ministerraad overlegd besluit en na advies van
arrêté délibéré en Conseil des Ministres et après avis de la de Commissie ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer aan
Commission de la protection de la vie privée, à accéder aux bepaalde administratieve overheden toegang verlenen tot in het
informations enregistrées dans le Casier judiciaire, uniquement dans Strafregister opgenomen gegevens, zulks uitsluitend in het kader van
le cadre d'une fin déterminée par ou en vertu de la loi, à l'exception door of krachtens de wet bepaalde doeleinden, en met uitzondering van
: :
1° des condamnations et décisions énumérées à l'article 593, 1° à 4°; 1° de veroordelingen en beslissingen bedoeld in artikel 593, 1° tot 4°;
2° des arrêts de réhabilitation et des condamnations visées par cette 2° arresten van herstel in eer en rechten en veroordelingen waarop dat
réhabilitation; herstel in eer en rechten betrekking heeft;
3° des décisions ordonnant la suspension du prononcé de la 3° beslissingen tot opschorting van de uitspraak van de veroordeling
condamnation et la suspension probatoire; en tot probatie-opschorting;
4° [d]es décisions condamnant à une peine de travail conformément à 4° de beslissingen die veroordelen tot een werkstraf overeenkomstig
l'article 37ter du Code pénal. artikel 37ter van het Strafwetboek.
[...] ». [...] ».
B.14.2. Cette disposition a été justifiée comme suit : B.14.2. Die bepaling werd als volgt verantwoord :
« L'article 594 régit l'accès des administrations publiques aux « Artikel 594 regelt de toegang van de openbare besturen tot de in het
informations enregistrées dans le Casier judiciaire. Cet article consacre ainsi le rôle de ' banque de données ' joué par le Casier judiciaire au profit de certaines administrations qui ont à appliquer des dispositions nécessitant la connaissance du passé judiciaire des personnes concernées par des mesures administratives. L'article 594, alinéa 1er énumère les condamnations, mesures et décisions qui ne sont pas accessibles aux autorités administratives. Il s'agit des mêmes exceptions que celles prévues pour les autorités visées à l'article 593, des arrêts de réhabilitation et condamnations réhabilitées, et des suspensions du prononcé » (Doc. parl., Chambre, Strafregister opgenomen gegevens. Dit artikel bevestigt de rol van het Strafregister als gegevensbank ten behoeve van bepaalde openbare besturen die bepalingen moeten toepassen waarvoor de kennis van het gerechtelijk verleden van de personen op wie de administratieve maatregelen betrekking hebben, vereist is. Artikel 594, eerste lid, geeft een opsomming van de veroordelingen, maatregelen en beslissingen die niet toegankelijk zijn voor de administratieve overheden. Het gaat hierbij om dezelfde uitzonderingen als die bepaald voor de instanties bedoeld in artikel 593, om arresten van rehabilitatie, om veroordelingen waarop die rehabilitatie betrekking heeft en om opschortingen van de uitspraak » (Parl. St.,
1996-1997, n° 988/1, p. 10). Kamer, 1996-1997, nr. 988/1, p. 10).
B.14.3. L'article 204 attaqué de la loi du 21 décembre 2009 a abrogé B.14.3. Het bestreden artikel 204 van de wet van 21 december 2009
le 4° de l'article 594, alinéa 1er, précité pour le motif qui suit : heeft punt 4° van het voormelde artikel 594, eerste lid, om de
volgende reden opgeheven :
« Le gouvernement propose de supprimer le 4° dans l'article 594, « De regering stelt voor in artikel 594, eerste lid, van het Wetboek
alinéa 1er, du Code d'instruction criminelle. van strafvordering, het 4° te schrappen.
Il est indispensable, en effet, d'adapter l'article 594 étant donné Een aanpassing van artikel 594 is immers noodzakelijk aangezien de
que le bourgmestre consulte le casier judiciaire central afin de rayer burgemeester het centraal strafregister raadpleegt om uit de lijst van
de la liste des jurés les personnes ayant subi une condamnation à une gezworenen de personen te schrappen die een veroordeling hebben
peine de travail de plus de 60 heures. La condamnation à une peine de opgelopen tot een werkstraf van meer dan 60 uur. De veroordeling tot
travail doit donc figurer sur les extraits mis à la disposition des een werkstraf moet dan ook worden opgenomen op de uittreksels die aan
autorités administratives » (Doc. parl., Sénat, 2008-2009, n° 4-924/4, de administratieve overheden ter beschikking worden gesteld » (Parl.
p. 221). St., Senaat, 2008-2009, nr. 4-924/4, p. 221).
B.15.1. L'article 595 du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a B.15.1. Artikel 595 van het Wetboek van strafvordering, zoals het
été rétabli par l'article 9 de la loi du 8 août 1997 relative au opnieuw werd opgenomen bij artikel 9 van de wet van 8 augustus 1997
casier judiciaire central, disposait : betreffende het Centraal Strafregister, bepaalde :
« Toute personne justifiant de son identité peut obtenir un extrait du « Een ieder die zijn identiteit bewijst, kan een uittreksel uit het
Casier judiciaire comportant le relevé des informations enregistrées Strafregister verkrijgen, dat een overzicht bevat van de daarin
dans le Casier judiciaire qui la concernent personnellement, à opgenomen persoonsgegevens die op hem betrekking hebben, met
l'exception : uitzondering van :
1° des condamnations, décisions ou mesures énumérées à l'article 594, 1° de in artikel 594, 1° tot 3° bedoelde veroordelingen, beslissingen
1° à 3°; en maatregelen;
2° des mesures prises à l'égard des anormaux par application de la loi 2° maatregelen getroffen ten aanzien van abnormalen op grond van de
du 1er juillet 1964; wet van 1 juli 1964;
3° des déchéances et mesures énumérées par l'article 63 de la loi du 8 3° de ontzettingen en maatregelen bedoeld in artikel 63 van de wet van
avril 1965 relative à la protection de la jeunesse. 8 april 1965 op de jeugdbescherming.
Les condamnations à des peines d'emprisonnement de six mois au plus, à Veroordelingen tot gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden, tot
des peines d'amende ne dépassant pas 500 francs et à des peines geldboete van ten hoogste 500 frank en tot geldboete, ongeacht het
d'amende infligées en vertu des lois coordonnées par l'arrêté royal du bedrag ervan, die is opgelegd krachtens het koninklijk besluit van 16
16 mars 1968 relatives à la police de la circulation routière quel que maart 1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de politie over
soit leur montant, ne sont plus mentionnées dans cet extrait après un het wegverkeer, worden niet meer op dit uittreksel vermeld na een
délai de trois ans à compter de la date de la décision judiciaire termijn van drie jaar te rekenen van de dag van de definitieve
définitive qui les prononce, sauf si elles prévoient, dans le rechterlijke beslissing waarbij zij zijn uitgesproken, behalve als ze
jugement, une déchéance ou une interdiction dont les effets dépassent in het vonnis, voorzien in een ontzetting of een vervallenverklaring
une durée de trois ans. waarvan de gevolgen de duur van 3 jaar overstijgen.
Cet extrait est délivré, selon les modalités fixées par le Roi, par Dit uittreksel wordt uitgereikt door het gemeentebestuur van de woon-
l'intermédiaire de l'administration de la commune où la personne a son of verblijfplaats van betrokkene onder de voorwaarden vastgesteld door
domicile ou sa résidence. Si elle n'a pas de domicile ou de résidence de Koning. Indien de betrokkene in België geen woon- of verblijfplaats
en Belgique, l'extrait est délivré par le service du Casier judiciaire heeft, wordt het uittreksel uitgereikt door de dienst van het
du Ministère de la Justice. Strafregister van het Ministerie van Justitie.
Toute personne justifiant de son identité bénéficie du droit de Een ieder die zijn identiteit bewijst, geniet het recht op mededeling
communication des données du Casier judiciaire qui la concernent van de rechtstreeks op hem betrekking hebbende gegevens uit het
directement, conformément à l'article 10 de la loi du 8 décembre 1992 Strafregister, conform artikel 10 van de wet van de 8 december 1992
relative à la protection de la vie privée à l'égard des traitements de tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de
données à caractère personnel ». verwerking van persoonsgegevens ».
B.15.2. Cette disposition a été justifiée comme suit : B.15.2. Die bepaling werd als volgt verantwoord :
« L'article 595, qui s'inscrit dans la perspective de la suppression « Artikel 595, dat moet worden beschouwd in het licht van de
des casiers judiciaires communaux, prévoit la délivrance des extraits afschaffing van de gemeentelijke strafregisters, regelt de afgifte van
du Casier judiciaire central par l'intermédiaire des autorités uittreksels uit het Centraal Strafregister door de gemeentebesturen.
communales. Cet extrait sera expurgé dans une plus large mesure Die uittreksels zullen meer 'gefilterd' zijn dan thans het geval is
qu'actuellement, puisqu'il ne mentionnera plus les condamnations aangezien correctionele veroordelingen die zes maand gevangenisstraf
correctionnelles n'excédant pas six mois d'emprisonnement ou 500 of 500 F. geldboete niet te boven gaan, niet meer worden vermeld,
francs d'amende, même si elles comportent des déchéances ou des zelfs niet wanneer het gaat om vervallenverklaringen of ontzettingen.
interdictions. La même restriction que celle apportée à l'article 594, Dezelfde beperking als deze aangebracht aan artikel 594, betreffende
concernant les condamnations prévoyant dans le jugement une déchéance de veroordelingen die in het vonnis voorzien in een ontzetting of een
ou une interdiction de plus de trois ans est reprise ici. vervallenverklaring van meer dan 3 jaar is hier hernomen.
Par ailleurs, les condamnations, décisions et mesures énumérées à Overigens worden de veroordelingen, beschikkingen en maatregelen
l'article 594, alinéa 1er, les mesures prises à l'égard des anormaux bedoeld in artikel 594, eerste lid, maatregelen getroffen ten aanzien
par application de la loi du 1er juillet 1964, et les déchéances et van abnormalen op grond van de wet van 1 juli 1964 alsook de
mesures énumérées par l'article 63 de la loi du 8 avril 1965 relative ontzettingen en maatregelen bedoeld in artikel 63 van de wet van 8
à la protection de la jeunesse ne sont pas mentionnées dans l'extrait april 1965 op de jeugdbescherming, niet vermeld op uittreksels
délivré à un particulier. L'extrait délivré au particulier ne peut uitgereikt aan particulieren. Dergelijke uittreksels mogen alleen
être délivré qu'à la personne que les renseignements concernent. Il ne worden afgegeven aan de persoon op wie de gegevens betrekking hebben,
peut en aucun cas être délivré à des tiers » (Doc. parl., Chambre, en in geen geval aan derden » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 988/1,
1996-1997, n° 988/1, pp. 10-11). pp. 10-11).
B.16.1. L'article 9 de la loi du 17 avril 2002 instaurant la peine de B.16.1. Artikel 9 van de wet van 17 april 2002 tot invoering van de
travail comme peine autonome en matière correctionnelle et de police a werkstraf als autonome straf in correctionele zaken en in politiezaken
complété l'article 594, alinéa 1er, du Code d'instruction criminelle heeft artikel 594, eerste lid, van het Wetboek van strafvordering
par un quatrième point, selon lequel les décisions condamnant à une aangevuld met een vierde punt, volgens hetwelk de beslissingen die
peine de travail conformément à l'article 37ter du Code pénal sont veroordelen tot een werkstraf overeenkomstig artikel 37ter van het
exceptées des données du casier judiciaire auxquelles les autorités Strafwetboek, worden uitgezonderd van de gegevens van het
publiques ont accès. strafregister waartoe de openbare overheden toegang hebben.
B.16.2. L'article 10 de la même loi du 17 avril 2002 a remplacé, à B.16.2. Artikel 10 van dezelfde wet van 17 april 2002 heeft, in
l'article 595, alinéa 1er, 1°, du Code d'instruction criminelle, les artikel 595, eerste lid, 1°, van het Wetboek van strafvordering, de
mots « les condamnations, décisions ou mesures énumérées à l'article woorden « de in artikel 594, 1° tot 3° bedoelde veroordelingen,
594, 1° à 3° » par « les condamnations, décisions ou mesures énumérées beslissingen en maatregelen » vervangen door « de in artikel 594, 1°
à l'article 594, 1° à 4° ». tot 4° bedoelde veroordelingen, beslissingen en maatregelen ».
B.16.3. Cette disposition a été justifiée comme suit : B.16.3. Die bepaling werd als volgt verantwoord :
« La peine de travail ne peut être mentionnée dans les renseignements « De werkstraf mag niet worden vermeld in de inlichtingen die aan de
fournis aux autorités administratives et ce afin de ne pas hypothéquer administratieve overheid worden bezorgd, ten einde de reclassering en
l'objectif de reclassement et de réinsertion sociale de l'intéressé. resocialisering van de betrokkene niet in het gedrang te brengen.
La loi du 8 août 1997 a instauré un casier judiciaire central et De wet van 8 augustus 1997 heeft een centraal strafregister ingesteld
énoncé les règles pour la délivrance des extraits de ce casier aux en regels uitgevaardigd voor de afgifte aan de administratieve
autorités administratives et aux particuliers. overheid en aan particulieren van uittreksels uit dat register.
L'article 594 du Code d'instruction criminelle, rétabli par l'article Artikel 594 van het Wetboek van strafvordering, hersteld bij artikel 8
8 de la loi du 8 août 1997, prévoit les règles régissant l'accès des van de wet van 8 augustus 1997, voorziet in regels die bepalen op
administrations publiques aux informations enregistrées dans le casier welke wijze de overheid toegang krijgt tot de in het strafregister
judiciaire. L'article 595 du Code d'instruction criminelle, rétabli opgenomen inlichtingen. Artikel 595 van het Wetboek van
par l'article 9 de la loi du 8 août 1997, prévoit la délivrance des strafvordering, hersteld bij artikel 9 van de wet van 8 augustus 1997,
extraits de casier judiciaire par l'intermédiaire des autorités voorziet in de afgifte van uittreksels uit het strafregister door
communales. toedoen van de gemeentelijke overheid.
Une nouvelle exception aux informations pouvant être fournies en Op de inlichtingen die met toepassing van beide voornoemde artikelen
mogen worden meegedeeld, wordt een nieuwe uitzondering ingesteld, met
application de ces deux articles est insérée à savoir que le Roi ne name dat de Koning een particulier net zomin als een bestuur de
peut autoriser un particulier comme une administration à avoir accès toegang mag veroorloven tot de inlichtingen die betrekking hebben op
aux informations relatives à des condamnations de peine de travail » veroordelingen tot een werkstraf » (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC
(Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-0549/010, pp. 2-3). 50-0549/010, pp. 2-3).
B.16.4. L'article 595 du Code d'instruction criminelle dispose : B.16.4. Artikel 595 van het Wetboek van strafvordering bepaalt :
« Toute personne justifiant de son identité peut obtenir un extrait du « Een ieder die zijn identiteit bewijst, kan een uittreksel uit het
Casier judiciaire comportant le relevé des informations enregistrées Strafregister verkrijgen, dat een overzicht bevat van de daarin
dans le Casier judiciaire qui la concernent personnellement, à opgenomen persoonsgegevens die op hem betrekking hebben, met
l'exception : uitzondering van :
1° [d]es condamnations, décisions ou mesures énumérées à l'article 1° de in artikel 594, 1° tot 4° bedoelde veroordelingen, beslissingen
594, 1° à 4°; en maatregelen;
[...] ». [...] ».
Du fait que la disposition attaquée abroge l'article 594, alinéa 1er, Doordat de bestreden bepaling artikel 594, eerste lid, 4°, van het
4°, du Code d'instruction criminelle, l'extrait du casier judiciaire Wetboek van strafvordering opheft, vermeldt het uittreksel uit het
délivré aux particuliers conformément à l'article 595 du Code strafregister dat overeenkomstig artikel 595 van het Wetboek van
d'instruction criminelle mentionne, à partir de l'entrée en vigueur de strafvordering aan particulieren wordt uitgereikt, vanaf de
la disposition attaquée, les condamnations à des peines de travail. inwerkingtreding van de bestreden bepaling, de veroordelingen tot
B.17. L'article 22 de la Constitution dispose : werkstraffen. B.17. Artikel 22 van de Grondwet bepaalt :
« Chacun a droit au respect de sa vie privée et familiale, sauf dans « Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven en zijn
les cas et conditions fixés par la loi. gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald.
La loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 garantissent la De wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel waarborgen de
protection de ce droit ». bescherming van dat recht ».
B.18.1. En l'espèce, eu égard à l'objectif légitime qu'il entendait B.18.1. Gelet op het legitieme doel dat hij wilde nastreven, namelijk
poursuivre, à savoir permettre au bourgmestre de consulter le casier de burgemeester in staat stellen het centraal strafregister te
judiciaire central dans le but d'élaborer une liste des jurés qui consulteren teneinde een lijst van gezworenen op te stellen waarvan de
exclut les personnes condamnées à une peine de travail de plus de personen die tot een werkstraf van meer dan zestig uur zijn
soixante heures, il n'est pas raisonnablement justifié d'abroger le 4° veroordeeld, worden uitgesloten, is het te dezen niet redelijk
de l'article 594, alinéa 1er, du Code d'instruction criminelle en verantwoord het 4° van het in het geding zijnde artikel 594, eerste
cause. lid, van het Wetboek van strafvordering op te heffen.
En effet, compte tenu de la rédaction actuelle de l'article 595 du Rekening houdend met de huidige redactie van artikel 595 van hetzelfde
même Code, qui renvoie à la disposition précitée, pareille abrogation Wetboek, dat naar de voormelde bepaling verwijst, heeft zulk een
a pour conséquence de permettre aux particuliers d'accéder aux données opheffing immers tot gevolg dat aan particulieren toegang wordt
relatives aux condamnations à des peines de travail, ce que le verleend tot de gegevens betreffende veroordelingen tot werkstraffen,
législateur n'a manifestement pas voulu. wat de wetgever duidelijk niet heeft gewild.
Le Conseil des ministres propose lui-même de donner une lecture utile De Ministerraad stelt zelf voor een zinvolle lezing te geven aan
de l'article 595, alinéa 1er, 1°, du Code d'instruction criminelle, artikel 595, eerste lid, 1°, van het Wetboek van strafvordering, omdat
estimant qu'il n'y a pas lieu de l'interpréter comme permettant de hij van mening is dat er geen reden is om het te interpreteren in die
fournir aux particuliers les données relatives à une condamnation à zin dat het toelaat gegevens betreffende een veroordeling tot een
une peine de travail. Cette lecture serait, à son estime, la seule werkstraf aan particulieren te verstrekken. Die lezing zou naar zijn
compatible avec l'objectif poursuivi par le législateur, de telle mening de enige zijn die verenigbaar is met het doel van de wetgever,
sorte que les condamnations à des peines de travail demeurent omises zodat de veroordelingen tot werkstraffen onvermeld blijven in de
des extraits de casier judiciaire délivrés aux particuliers sur la uittreksels uit het strafregister die op basis van die bepaling aan
particulieren worden uitgereikt. Een dergelijke interpretatie van
base de cette disposition. Pareille interprétation de l'article 595 ne artikel 595 zou echter niet kunnen worden toegelaten, omdat zij ingaat
tegen een duidelijke tekst.
saurait toutefois être admise dès lors qu'elle s'inscrit à l'encontre B.18.2. Het Hof stelt voor het overige vast dat het systeem, doordat
d'un texte clair. B.18.2. La Cour constate, pour le surplus, qu'en omettant de modifier het nalaat de genoemde bepaling te wijzigen ingevolge de doorgevoerde
ladite disposition en conséquence de la modification de l'article 594 wijziging van artikel 594 van het Wetboek van strafvordering, een
du Code d'instruction criminelle intervenue, le système manque de gebrek aan samenhang vertoont. Zo bepaalt bij wijze van voorbeeld,
cohérence. Ainsi, l'article 619 du Code d'instruction criminelle artikel 619 van het Wetboek van strafvordering dat veroordelingen tot
prévoit que les condamnations à des peines de police sont effacées een politiestraf worden uitgewist na een termijn van drie jaar te
après un délai de trois ans à compter de la décision judiciaire rekenen van de dag van de definitieve rechterlijke beslissing waarbij
définitive qui les prononce. Il ne serait dès lors pas logique de zij zijn uitgesproken. Het zou bijgevolg niet logisch zijn om
rendre visibles sur les extraits de casier délivrés aux particuliers des peines de travail dont on sait qu'en dessous de 45 heures, elles sont qualifiées de peines de police. B.19. L'accès du bourgmestre à l'information que contient le casier judiciaire en matière de peines de travail est rigoureusement lié à un objectif précis. Eu égard à l'objectif poursuivi par la disposition attaquée et eu égard à la vie privée et familiale du condamné, le bourgmestre est tenu de garder le secret sur l'information reçue, même envers son administration. Il ne peut davantage utiliser cette information à d'autres fins que l'établissement de la liste des jurés. En l'occurrence, cette information ne peut être utilisée dans le cadre d'une décision de recrutement. werkstraffen waarvan is geweten dat zij, wanneer zij minder dan 45 uren bedragen, als politiestraffen worden gekwalificeerd, zichtbaar te maken op de aan particulieren uitgereikte uittreksels uit het strafregister. B.19. De toegang van de burgemeester tot de informatie die het strafregister bevat betreffende de werkstraffen, is strikt doelgebonden. Gelet op de met de bestreden bepaling nagestreefde doelstelling en gelet op het privé- en gezinsleven van de veroordeelde, dient de burgemeester de verkregen informatie geheim te houden, zelfs ten aanzien van zijn administratie. Hij vermag die informatie evenmin aan te wenden voor andere doeleinden dan het opstellen van de lijst van gezworenen. Met name in het kader van een beslissing tot aanwerving mag die informatie niet worden gebruikt.
B.20.1. Le deuxième moyen, en ce qu'il est dirigé contre l'article 204 B.20.1. Het tweede middel, in zoverre het gericht is tegen artikel 204
de la loi attaquée, est fondé. van de bestreden wet, is gegrond.
B.20.2. Il y a dès lors lieu d'annuler ladite disposition, sauf en ce B.20.2. De genoemde bepaling dient bijgevolg te worden vernietigd,
qu'elle vise le bourgmestre qui doit consulter le casier judiciaire behalve in zoverre zij betrekking heeft op de burgemeester die het
central en vue de la constitution d'une liste de jurés. centraal strafregister moet consulteren om een lijst van gezworenen
En ce qui concerne le troisième moyen samen te stellen. Wat het derde middel betreft
B.21. Le troisième moyen est pris de la violation, par l'article 204 B.21. Het derde middel is afgeleid uit de schending, door artikel 204
de la loi en cause, de l'article 23, § 2, 1°, de la Constitution, lu van de in het geding zijnde wet, van artikel 23, § 2, 1°, van de
ou non en combinaison avec l'article 6, paragraphe 1, du Pacte Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6, lid 1, van
international relatif aux droits économiques, sociaux et culturels, het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele
lus ou non en combinaison avec les articles 10 et 11 de la rechten, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11
Constitution. van de Grondwet.
Volgens de verzoekende partijen heeft de aanneming van het genoemde
D'après les parties requérantes, l'adoption dudit article 204 a pour artikel 204 tot gevolg dat de vermelding van de beslissingen waarbij
effet de rendre visible la mention des décisions condamnant quelqu'un iemand tot een werkstraf wordt veroordeeld, zichtbaar wordt gemaakt
à une peine de travail par suite de la modification de la formulation
de l'article 595 du Code d'instruction criminelle en violation du als gevolg van de gewijzigde formulering van artikel 595 van het
droit au travail et du droit au libre choix d'une activité Wetboek van strafvordering, met schending van het recht op arbeid en
professionnelle garantis par les dispositions reprises dans l'exposé op de vrije keuze van beroepsarbeid, dat is gewaarborgd bij de
du moyen. Pareille mention aurait pour effet d'entraver le bepalingen die in de uiteenzetting van het middel zijn opgenomen. Zulk
reclassement et la réinsertion sociale des personnes condamnées à une een vermelding zou de reclassering en de resocialisatie van de tot een
peine de travail tant au niveau de la connaissance par les autorités werkstraf veroordeelde personen belemmeren, zowel op het niveau van de
kennis, door de administratieve overheden, van die veroordelingen als
administratives de ces condamnations qu'au niveau de leur mention dans op het niveau van de vermelding ervan op de aan particulieren
les extraits de casier délivrés aux particuliers. uitgereikte uittreksels uit het strafregister.
Compte tenu de l'annulation partielle dans le deuxième moyen et de ce Gelet op de gedeeltelijke vernietiging in het tweede middel en op
qui a été constaté en B.19, le troisième moyen ne pourrait aboutir à hetgeen in B.19 is gesteld, zou het derde middel niet tot een ruimere
une annulation plus étendue, de sorte qu'il ne doit pas être examiné. vernietiging kunnen leiden, zodat het niet dient te worden onderzocht.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
annule l'article 204 de la loi du 21 décembre 2009 relative à la vernietigt artikel 204 van de wet van 21 december 2009 tot hervorming
réforme de la cour d'assises, sauf en ce qu'il concerne le bourgmestre van het hof van assisen, behalve in zoverre het betrekking heeft op de
qui doit consulter le casier judiciaire central en vue de la burgemeester die het centraal strafregister moet consulteren om een
constitution d'une liste de jurés. lijst van gezworenen samen te stellen.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Frans, Nederlands en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du
27 juillet 2011, par le juge J.-P. Moerman, en remplacement du juge het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 27 juli
2011, door rechter J.-P. Moerman, ter vervanging van rechter J.-P.
J.-P. Snappe, légitimement empêché d'assister au prononcé du présent Snappe, wettig verhinderd zijnde de uitspraak van dit arrest bij te
arrêt. wonen.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président f.f., De wnd. voorzitter,
J.-P. Moerman. J.-P. Moerman.
^