Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 139/2010 du 16 décembre 2010 Numéro du rôle : 4826 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1 er du décret de la Région wallonne du 30 avril 2009 « modifiant le décret du 27 novembre 1997 mo La Cour constitutionnelle, composée du président émérite M. Melchior, conformément à l'article 6(...)"
Extrait de l'arrêt n° 139/2010 du 16 décembre 2010 Numéro du rôle : 4826 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1 er du décret de la Région wallonne du 30 avril 2009 « modifiant le décret du 27 novembre 1997 mo La Cour constitutionnelle, composée du président émérite M. Melchior, conformément à l'article 6(...) Uittreksel uit arrest nr. 139/2010 van 16 december 2010 Rolnummer 4826 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 « tot wijziging van het decreet van 27 november 1997 tot wi Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit emeritus voorzitter M. Melchior, overeenkomstig artikel(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 139/2010 du 16 décembre 2010 Uittreksel uit arrest nr. 139/2010 van 16 december 2010
Numéro du rôle : 4826 Rolnummer 4826
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1er du In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1 van het decreet
décret de la Région wallonne du 30 avril 2009 « modifiant le décret du van het Waalse Gewest van 30 april 2009 « tot wijziging van het
27 novembre 1997 modifiant le Code wallon de l'Aménagement du decreet van 27 november 1997 tot wijziging van het Waalse Wetboek van
Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine », posée par le Conseil Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium », gesteld door de
d'Etat. Raad van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée du président émérite M. Melchior, conformément à l'article samengesteld uit emeritus voorzitter M. Melchior, overeenkomstig
60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, et du président M. Bossuyt, et des juges A. Alen, Grondwettelijk Hof, en voorzitter M. Bossuyt, en de rechters A. Alen,
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T. Merckx-Van Goey,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
émérite M. Melchior, emeritus voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 198.195 du 25 novembre 2009 en cause de Patrick Vantomme Bij arrest nr. 198.195 van 25 november 2009 in zake Patrick Vantomme
et autres, et de Francine D'Haeze contre la Région wallonne, partie en anderen, en Francine D'Haeze tegen het Waalse Gewest, vrijwillig
intervenante volontaire : la SA « Cora », et parties appelées en tussenkomende partij : de nv « Cora », en partijen geroepen tot
intervention : 1. la ville de Mouscron, 2. la commune d'Estaimpuis, tussenkomst : 1. de stad Moeskroen, 2. de gemeente Estaimpuis, waarvan
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 8 décembre de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 8 december 2009,
2009, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 1er du décret régional wallon du 30 avril 2009 modifiant « Schendt artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april
le décret du 27 novembre 1997 modifiant le Code wallon de 2009 tot wijziging van het decreet van 27 november 1997 tot wijziging
l'aménagement du territoire, de l'urbanisme et du patrimoine van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en
viole-t-il le principe de standstill, inhérent au droit à la Patrimonium het standstill -beginsel, dat inherent is aan het recht op
protection d'un environnement sain prévu à l'article 23 de la de bescherming van een gezond leefmilieu bepaald in artikel 23 van de
Constitution, le cas échéant lu en combinaison avec les articles 10 et Grondwet, in voorkomend geval in samenhang gelezen met de artikelen 10
11 de la Constitution et les articles 6, 13 et 14, de la convention en 11 van de Grondwet en de artikelen 6, 13 en 14 van het Europees
européenne de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
fondamentales ainsi que l'article 1er du premier protocole additionnel vrijheden, alsook artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat
à cette convention, en ce qu'il a pour effet : Verdrag, in zoverre het tot gevolg heeft dat het :
- de valider le contenu de plans de secteur sans offrir aux citoyens - de inhoud van de gewestplannen geldig verklaart, zonder aan de
les garanties qui assortissent une procédure de modification de ces burgers de waarborgen te bieden die gekoppeld zijn aan een procedure
plans (notamment une enquête publique, une étude d'incidences et la tot wijziging van die plannen (met name een openbaar onderzoek, een
possibilité de contester la légalité de la décision de modification) milieueffectrapport en de mogelijkheid om de wettigheid van de
et donc de ne leur offrir qu'une protection substantiellement moindre wijzigingsbeslissing te betwisten), en hun dus slechts een bescherming
que celle dont ils pouvaient entendre disposer jusqu'à présent, sans biedt die wezenlijk geringer is dan die welke zij tot op heden konden
qu'il existe pour cela un but d'intérêt général proportionné à la genieten, zonder dat hiervoor een met de maatregel evenredig doel van
mesure; algemeen belang bestaat;
- de réduire considérablement les possibilités de contestation de - de mogelijkheden om de bestemming te betwisten aanzienlijk beperkt,
l'affectation, avec pour conséquence un traitement différent par waardoor een verschil in behandeling wordt ingevoerd ten opzichte van
rapport aux citoyens qui peuvent contester la légalité d'une de burgers die de wettigheid kunnen betwisten van een bestemming die
affectation non validée par voie législative; niet op wetgevende wijze geldig is verklaard;
- de s'appliquer de manière rétroactive aux procédures en cours, alors - met terugwerkende kracht van toepassing is op de aan de gang zijnde
que cette application, qui constitue un des buts réels majeurs du procedures, terwijl die toepassing, die een van de belangrijkste
décret, est sans rapport proportionné avec le but avancé de la mesure werkelijke doelen van het decreet vormt, niet evenredig is met het
? ». aangevoerde doel van de maatregel ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La Cour est saisie d'une question préjudicielle relative à la B.1. Aan het Hof wordt een prejudiciële vraag gesteld over de
compatibilité de l'article 1er du décret régional wallon du 30 avril verenigbaarheid van artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest
2009 « modifiant le décret du 27 novembre 1997 modifiant le Code van 30 april 2009 « tot wijziging van het decreet van 27 november 1997
tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening,
wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine Stedenbouw en Patrimonium », met het standstill -beginsel, dat
» avec le principe de standstill, inhérent au droit à la protection inherent is aan het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu
d'un environnement sain prévu à l'article 23 de la Constitution, le bepaald in artikel 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
cas échéant lu en combinaison avec les articles 10 et 11 de la gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en met de artikelen
Constitution et avec les articles 6, 13 et 14 de la Convention 6, 13 en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
européenne des droits de l'homme ainsi qu'avec l'article 1er du alsook met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat
Premier Protocole additionnel à cette Convention. Verdrag.
B.2.1. La Cour est interrogée sur la disposition en cause en ce que, B.2.1. Het Hof wordt over de in het geding zijnde bepaling ondervraagd
d'après le juge a quo, elle aurait pour effet de valider le contenu de in zoverre zij, volgens de verwijzende rechter, ertoe zou leiden de
plans de secteur sans offrir aux citoyens les garanties qui entourent inhoud van de gewestplannen geldig te verklaren zonder de burgers de
une procédure de modification de ces plans (notamment une enquête waarborgen te bieden die zijn gekoppeld aan een procedure tot
publique, une étude d'incidences et la possibilité de contester la wijziging van die plannen (met name een openbaar onderzoek, een
légalité de la décision de modification) et donc de ne leur offrir qu'une protection substantiellement moindre que celle dont ils pouvaient entendre disposer jusqu'à présent, sans qu'il existe pour cela un but d'intérêt général proportionné à la mesure. B.2.2. La Cour doit également se prononcer sur le fait que l'article 1er du décret précité réduirait considérablement les possibilités de contestation de l'affectation, avec pour conséquence un traitement différent par rapport aux citoyens qui peuvent contester la légalité d'une affectation non validée par la voie législative. B.2.3. Enfin, la Cour est interrogée sur le fait que la disposition en cause s'applique de manière rétroactive aux procédures en cours, alors que cette application, qui constituerait un des buts réels majeurs du décret, serait sans rapport proportionné avec le but avancé de la mesure. milieueffectrapport en de mogelijkheid om de wettigheid van de wijzigingsbeslissing te betwisten) en hun dus slechts een bescherming te bieden die wezenlijk geringer is dan die welke zij tot op heden konden genieten, zonder dat daarvoor een met de maatregel evenredig doel van algemeen belang bestaat. B.2.2. Het Hof moet zich eveneens uitspreken over het feit dat artikel 1 van het voormelde decreet de mogelijkheden om de bestemming te betwisten aanzienlijk zou beperken, waardoor een verschil in behandeling wordt ingevoerd ten opzichte van de burgers die de wettigheid kunnen betwisten van een bestemming die niet op wetgevende wijze geldig is verklaard. B.2.3. Ten slotte wordt het Hof ondervraagd over het feit dat de in het geding zijnde bepaling met terugwerkende kracht van toepassing is op de aan de gang zijnde procedures, terwijl die toepassing, die een van de belangrijkste werkelijke doelen van het decreet zou vormen, niet evenredig zou zijn met het aangevoerde doel van de maatregel. B.3. Artikel 1 van het in het geding zijnde decreet van het Waalse
B.3. L'article 1er du décret de la Région wallonne du 30 avril 2009 en Gewest van 30 april 2009 bepaalt :
cause dispose :
« A l'article 6 du décret du 27 novembre 1997 modifiant le Code wallon « In artikel 6 van het decreet van 27 november 1997 tot wijziging van
de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine sont het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium
apportées les modifications suivantes : worden de volgende wijzigingen aangebracht :
1° un nouveau § 1er libellé comme suit y est inséré : 1° er wordt een nieuw paragraaf 1 ingevoegd, luidend als volgt :
§ 1er. Les zones suivantes inscrites dans les plans de secteur sont § 1. De in de gewestplannen opgenomen volgende gebieden worden op de
validées à la date d'entrée en vigueur de leur inscription dans datum van inwerkingtreding van hun opname in laatstgenoemde plannen
lesdits plans : bekrachtigd :
1° les zones d'extension d'habitat à caractère rural; 1° de woonuitbreidingsgebieden met een landelijk karakter;
2° les zones d'extension d'équipement communautaire et de service 2° de uitbreidingsgebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare
public; nutsvoorzieningen;
3° les zones d'extension de loisirs comprenant les zones d'extension 3° de uitbreidingsgebieden voor recreatie die de uitbreidingsgebieden
de loisirs, les zones d'extension de loisirs avec séjour, les zones voor recreatie, de uitbreidingsgebieden voor recreatie met verblijf,
d'extension de zone de loisirs avec séjour, les zones d'extension de de uitbreidingsgebieden voor recreatiegebieden met verblijf, de
récréation et de séjour et les zones d'extension de récréation; uitbreidingsgebieden voor ontspanning en verblijf en de
uitbreidingsgebieden voor ontspanning omvatten;
4° les zones d'extension d'artisanat ou de petites et moyennes 4° de uitbreidingsgebieden voor ambachtelijke bedrijven of kleine en
entreprises; middelgrote ondernemingen;
5° les zones d'industrie de recherche comprenant les zones d'industrie 5° de gebieden voor industriële ontwikkeling die de gebieden voor
de recherche et la zone industrielle de recherche du Sart-Tilman; industriële ontwikkeling en het gebied voor industriële ontwikkeling
van Sart-Tilman omvatten;
6° les zones d'extension de service; 6° de uitbreidingsgebieden voor dienstverlening;
7° les zones d'extension d'industrie comprenant les zones d'extension 7° de uitbreidingsgebieden voor industrie die de uitbreidingsgebieden
d'industrie, la zone d'extension d'industrie ' BD ', la zone voor industrie, het uitbreidingsgebied voor industrie ' BD ', het
d'extension d'industrie thermale, la zone d'extension d'industrie de uitbreidingsgebied voor thermale industrie, het uitbreidingsgebied
recherche du Sart-Tilman, la zone d'extension d'industrie ' GE '. voor industriële ontwikkeling van Sart-Tilman, het uitbreidingsgebied voor industrie ' GE ' omvatten.
2° les §§ 1er et 2 deviennent les §§ 2 et 3 ». 2° de §§ 1 en 2 worden de §§ 2 en 3 ».
B.4. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste B.4. Bij een verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 8
le 8 décembre 2009 et parvenue au greffe le 9 décembre 2009, les december 2009 ter post aangetekende brief en op 9 december 2009 ter
parties requérantes devant le juge a quo ont demandé à la Cour griffie is ingekomen, hebben de verzoekende partijen voor de
l'annulation totale ou partielle de l'article 1er dudit décret. verwijzende rechter het Hof verzocht artikel 1 van het voormelde
decreet in zijn geheel of gedeeltelijk te vernietigen.
B.5.1. Le premier moyen de la requête était pris de la violation des B.5.1. Het eerste middel van het verzoekschrift was afgeleid uit de
articles 10 et 11 de la Constitution, lus isolément ou en combinaison schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in
avec les articles 6, 8, 13 et 14 de la Convention européenne des samenhang gelezen met de artikelen 6, 8, 13 en 14 van het Europees
droits de l'homme, avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 1 van het Eerste
à cette Convention, avec les principes de la séparation des pouvoirs, Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, met de beginselen van de
du respect des droits de la défense, de l'égalité des armes et de la scheiding der machten, van de eerbiediging van de rechten van de
non-rétroactivité des normes et avec l'interdiction de l'excès et du verdediging, van de wapengelijkheid en van de niet-retroactiviteit van
détournement de pouvoir. Dans le cadre du recours qu'elles ont introduit, les parties requérantes ont précisé qu'elles sont riveraines d'un site ayant fait l'objet d'un permis unique dont elles ont obtenu la suspension de l'exécution devant le Conseil d'Etat, celui-ci ayant jugé sérieux le moyen tiré de l'illégalité, faute d'avis de la section de législation, du plan de secteur en exécution duquel le permis avait été octroyé. Elles faisaient valoir que le décret attaqué, qui valide des dispositions dont la légalité a été mise en cause par le Conseil d'Etat, crée une différence ou une identité de traitement entre les justiciables suivant qu'ils ont ou non introduit un recours contre une mesure prise en vertu des dispositions ainsi validées : cette de normen en met het verbod van machtsoverschrijding en van machtsafwending. In het kader van het door hen ingestelde beroep hebben de verzoekende partijen gepreciseerd dat zij omwonenden zijn van een site die het voorwerp heeft uitgemaakt van een globale vergunning waarvan zij de schorsing van de tenuitvoerlegging hebben verkregen voor de Raad van State, aangezien die het middel dat was afgeleid uit de onwettigheid - bij gebrek aan een advies van de afdeling wetgeving - van het gewestplan ter uitvoering waarvan de vergunning was toegekend, ernstig heeft geacht. Zij deden gelden dat het bestreden decreet, dat bepalingen geldig verklaart waarvan de wettigheid door de Raad van State in het geding is gebracht, een verschillende of een gelijke behandeling teweegbrengt tussen de rechtzoekenden naargelang zij al dan niet een beroep hebben ingesteld tegen een maatregel die krachtens de aldus geldig verklaarde bepalingen is genomen : die
validation entraînerait une immixtion de l'autorité dans des geldigverklaring zou een inmenging van de overheid in hangende
procédures juridictionnelles en cours et priverait ceux qui y sont jurisdictionele procedures met zich meebrengen en zou aan diegenen die
parties, contrairement aux autres, du bénéfice de ces procédures; or, erin partij zijn, in tegenstelling tot de anderen, het voordeel van
aucun motif impérieux d'intérêt général ne justifie l'effet rétroactif die procedures ontzeggen; geen enkele dwingende reden van algemeen
de la disposition attaquée et l'application de celle-ci aurait pu être belang verantwoordt evenwel de terugwerkende kracht van de bestreden
écartée des litiges en cours. Cette validation aboutirait en outre à bepaling en de toepassing ervan had uit de hangende rechtsgedingen
kunnen worden geweerd. Die geldigverklaring zou daarenboven ertoe
traiter de manière identique les uns et les autres puisque tous seront leiden dat beiden op identieke wijze worden behandeld, aangezien de
désormais privés de la possibilité de contester la légalité des mogelijkheid tot het betwisten van de wettigheid van de geldig
dispositions validées alors qu'ils se trouvent dans des situations verklaarde bepalingen voortaan aan allen zal worden ontzegd terwijl
différentes. zij zich in verschillende situaties bevinden.
Les parties requérantes faisaient encore valoir que le décret attaqué De verzoekende partijen deden eveneens gelden dat het bestreden
ne semble concerner que le litige auquel elles sont parties et qu'il decreet enkel op het geschil waarin zij partij zijn, betrekking lijkt
porte atteinte au droit à un recours effectif garanti par l'article 13 te hebben en dat het afbreuk doet aan het bij artikel 13 van het
de la Convention européenne des droits de l'homme lorsque des droits Europees Verdrag voor de rechten van de mens gewaarborgde recht op een
daadwerkelijk rechtsmiddel wanneer bij dat Verdrag gewaarborgde
garantis par celle-ci sont violés, tel celui au respect de la vie rechten worden geschonden, zoals het recht op de eerbiediging van het
privée et du domicile. privéleven en van de woning.
B.5.2. Par son arrêt n° 131/2010, du 18 novembre 2010, la Cour a B.5.2. Bij zijn arrest nr. 131/2010 van 18 november 2010 heeft het Hof
déclaré le premier moyen de la requête non fondé pour les motifs qui het eerste middel van het verzoekschrift om de volgende redenen
suivent : ongegrond verklaard :
« B.4. Les travaux préparatoires du décret attaqué indiquent « B.4. In de parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet
l'intention des auteurs de celui-ci : wordt gewezen op de bedoeling van de auteurs ervan :
' Les recours qui soulèvent, sur le fondement de l'article 159 de la ' De beroepen waarin, op grond van artikel 159 van de Grondwet en met
Constitution et avec succès, l'illégalité partielle de tel ou tel plan succes, de gedeeltelijke onwettigheid van een bepaald gewestplan wordt
de secteur conduisent à détricoter petit à petit les plans de secteur opgeworpen, leiden tot de geleidelijke ontrafeling van de
qui deviennent de véritables gruyères, alors qu'ils constituent un gewestplannen die een echte gatenkaas worden, terwijl zij niet alleen
outil majeur non seulement de la politique d'aménagement du voor het beleid inzake ruimtelijke ordening een belangrijk instrument
territoire, mais aussi, comme déjà relevé, de protection de vormen, maar ook, zoals reeds opgemerkt, voor de bescherming van het
l'environnement quand on sait que plus de 80 % du territoire wallon leefmilieu wanneer men weet dat meer dan 80 pct. van het Waalse
est en zone non urbanisable aux plans de secteur. Comme le relève la grondgebied zich in de gewestplannen in niet-bebouwbaar gebied
bevindt. Zoals het Grondwettelijk Hof in een recent arrest opmerkt, is
Cour constitutionnelle dans un arrêt récent, il est évident que les het evident dat de gewestplannen een doorslaggevende rol spelen bij de
plans de secteur jouent un rôle déterminant dans la coordination in artikel 1 van het WWROSP bepaalde harmonieuze coördinatie van de
harmonieuse des impératifs d'ordre économique et urbanistique prévue economische en stedenbouwkundige vereisten (Grondwettelijk Hof, arrest
par l'article 1er du CWATUP (Cour const., n° 114/2008, 31 juillet nr. 114/2008, 31 juli 2008, B.4.1).
2008, pt B.4.1).
S'il fallait recommencer toutes les procédures d'élaboration des plans Indien alle procedures voor de opmaak van de gewestplannen moesten
de secteur pour pallier l'un ou l'autre vice de procédure, cela worden overgedaan teneinde een of ander procedureel gebrek te
impliquerait une tâche et des coûts démesurés. Par ailleurs, la verhelpen, zou dat een gigantische opgave zijn en enorme kosten
possibilité - sans limite dans le temps, contrairement au droit inhouden. Bovendien doet de mogelijkheid - zonder beperking in de
tijd, in tegenstelling tot het Franse recht - om op grond van artikel
français - de soulever, sur la base de l'article 159 de la 159 van de Grondwet een exceptie van onwettigheid op te werpen die op
Constitution, une exception d'illégalité touchant tel ou tel plan de een bepaald gewestplan betrekking heeft, algehele rechtsonzekerheid
secteur crée une insécurité juridique totale et cela, au détriment de ontstaan ten koste van de verwezenlijking van het beleid inzake
la réalisation de la politique d'aménagement du territoire et ruimtelijke ordening en stedenbouw.
d'urbanisme. C'est la raison pour laquelle le présent projet de décret envisage la Het is daarom dat in dit ontwerp van decreet wordt overwogen om de
validation des zones des plans de secteur non reprises dans la gebieden van de gewestplannen die niet in de nomenclatuur van het
nomenclature de l'arrêté royal du 28 décembre 1972 en ce qu'elles koninklijk besluit van 28 december 1972 zijn vermeld, geldig te
verklaren in zoverre zij niet voor advies aan de afdeling wetgeving
n'ont pas été soumises à l'avis de la section de législation du van de Raad van State zijn voorgelegd vóór de opneming ervan in de
Conseil d'Etat avant leur inscription dans les plans de secteur soit gewestplannen, hetzij bij de oorspronkelijke aanneming ervan, hetzij
lors de l'adoption initiale de ceux-ci, soit lors d'une de leurs bij een van de herzieningen ervan ' (Parl. St., Waals Parlement,
révisions ' (Doc. parl., Parlement wallon, 2008-2009, n° 981/1, p. 2). 2008-2009, nr. 981/1, p. 2).
B.5.1. Sans doute des dispositions législatives qui valident des B.5.1. Weliswaar hebben wetsbepalingen die reglementaire bepalingen
dispositions réglementaires dont, comme en l'espèce, la légalité a été geldig verklaren waarvan, zoals te dezen, de wettigheid door de Raad
mise en cause par le Conseil d'Etat ont-elles pour effet d'empêcher van State in het geding is gebracht, tot gevolg dat zij hem
celui-ci de prononcer l'annulation d'un acte sur la base d'un moyen verhinderen om de nietigverklaring van een akte uit te spreken op
fondé sur l'irrégularité des dispositions réglementaires en vertu grond van een middel dat steunt op de onregelmatigheid van de
desquelles cet acte a été pris. La catégorie de citoyens auxquels ces reglementaire bepalingen krachtens welke die akte is aangenomen. De
dispositions s'appliquaient est traitée différemment des autres categorie van burgers op wie die bepalingen van toepassing waren,
citoyens en ce qui concerne la garantie juridictionnelle accordée par wordt op verschillende wijze behandeld ten opzichte van de andere
l'article 159 de la Constitution, par l'article 13 de la Convention burgers wat de jurisdictionele waarborg betreft die bij artikel 159
européenne des droits de l'homme (notamment, les droits garantis par van de Grondwet, artikel 13 van het Europees Verdrag voor de rechten
les articles 6, 8 et 14 de celle-ci et par l'article 1er du Premier van de mens (met name de bij de artikelen 6, 8 en 14 ervan en bij
artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag
Protocole additionnel à cette Convention) et par l'article 14 des lois gewaarborgde rechten) en bij artikel 14 van de gecoördineerde wetten
coordonnées sur le Conseil d'Etat. Toutefois, il ne s'ensuit pas op de Raad van State is toegekend. Daaruit volgt evenwel niet
nécessairement que les articles 10 et 11 de la Constitution lus noodzakelijk dat de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in
isolément ou en combinaison avec les principes invoqués par le moyen samenhang gelezen met de in het middel aangevoerde beginselen, zouden
seraient violés. zijn geschonden.
B.5.2. Comme il est indiqué en B.4, une insécurité juridique s'est B.5.2. Zoals in B.4 wordt aangegeven, is er rechtsonzekerheid ontstaan
installée, à laquelle le législateur décrétal a entendu remédier. die de decreetgever heeft willen verhelpen.
B.5.3. En réglant dans un décret le maintien de certaines zones dans B.5.3. Door in een decreet het behoud van bepaalde gebieden in
des plans de secteur, le législateur régional a entendu exercer gewestplannen te regelen, heeft de gewestwetgever zelf een bevoegdheid
lui-même une compétence qui lui appartient. L'avant-projet de décret a willen uitoefenen die hem toekomt. Het voorontwerp van decreet is voor
été soumis à l'avis de la section de législation du Conseil d'Etat advies aan de afdeling wetgeving van de Raad van State voorgelegd die,
qui, dans les limites qui lui sont imparties par l'article 84 des lois binnen de perken die hem bij artikel 84 van de gecoördineerde wetten
coordonnées sur le Conseil d'Etat, a considéré, se référant à l'arrêt op de Raad van State zijn toegestaan, heeft geoordeeld, verwijzend
n° 51/2007 du 28 mars 2007 de la Cour, que le projet n'appelait pas naar het arrest nr. 51/2007 van 28 maart 2007 van het Hof, dat het
d'observation (Doc. parl., Parlement wallon, 2008-2009, n° 981/1, p. 6). ontwerp geen opmerkingen behoefde (Parl. St., Waals Parlement, 2008-2009, nr. 981/1, p. 6).
En l'espèce, les dispositions validées ne sont d'ailleurs pas les Te dezen zijn de geldig verklaarde bepalingen trouwens geen
permis faisant l'objet de recours devant le Conseil d'Etat mais des vergunningen waartegen beroepen bij de Raad van State zijn ingesteld,
mesures réglementaires que ces permis mettent en oeuvre. Le décret maar reglementaire bepalingen die door die vergunningen worden
attaqué n'a donc pas pour effet de rendre le Conseil d'Etat uitgevoerd. Het bestreden decreet heeft dus niet tot gevolg dat de
Raad van State onbevoegd wordt om zich over die beroepen uit te
incompétent pour se prononcer sur ces recours mais de l'empêcher de se spreken, maar wel dat hij wordt verhinderd zich uit te spreken over
prononcer sur les seuls moyens fondés sur l'illégalité de la mesure die middelen die op de onwettigheid van de geldig verklaarde maatregel
validée, sans préjudice de la possibilité d'obtenir l'annulation de la zijn gebaseerd, onverminderd de mogelijkheid om de nietigverklaring
décision attaquée sur la base d'autres moyens. van de bestreden beslissing op grond van andere middelen te
B.5.4. Il reste que, ce faisant, le législateur décrétal a adopté des verkrijgen. B.5.4. Blijft het feit dat de decreetgever, zodoende, bepalingen heeft
dispositions qui, en raison de leur effet rétroactif, impliquent une aangenomen die, wegens de terugwerkende kracht ervan, een inmenging in
ingérence dans les litiges en cours. de hangende rechtsgedingen inhouden.
B.5.5. La rétroactivité ne se justifie que si elle est indispensable à la réalisation d'un objectif d'intérêt général. S'il s'avère en outre que la rétroactivité a pour but que l'issue de l'une ou l'autre procédure juridictionnelle soit influencée dans un sens déterminé ou que les juridictions soient empêchées de se prononcer sur une question de droit bien précise, la nature du principe en cause exige que des circonstances exceptionnelles ou des motifs impérieux d'intérêt général justifient l'intervention du législateur, laquelle porte atteinte, au préjudice d'une catégorie de citoyens, aux garanties juridictionnelles offertes à tous. B.5.5. De terugwerkende kracht is enkel verantwoord indien ze absoluut noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang. Indien bovendien blijkt dat de terugwerkende kracht tot doel heeft dat de afloop van een of andere gerechtelijke procedure in een bepaalde zin wordt beïnvloed of dat de rechtscolleges worden verhinderd zich uit te spreken over een welbepaalde rechtsvraag, vereist de aard van het in het geding zijnde beginsel dat buitengewone omstandigheden of dwingende motieven van algemeen belang het optreden verantwoorden van de wetgever, dat, ten nadele van een categorie van burgers, afbreuk doet aan de aan allen geboden jurisdictionele waarborgen.
B.5.6. L'éventualité d'un constat, dans une décision juridictionnelle, B.5.6. De eventuele vaststelling, in een rechterlijke beslissing van
de la violation d'une formalité substantielle lors de l'adoption ou de de schending van een substantiële vormvereiste bij de aanneming of de
la modification d'un plan de secteur ne peut avoir pour effet que le wijziging van een gewestplan kan niet tot gevolg hebben dat de
législateur soit dans l'impossibilité de remédier à l'insécurité juridique née de cette éventualité. B.5.7. Les dispositions attaquées, assorties d'un effet rétroactif, ne font que reproduire des règles préexistantes. En effet, la portée du décret attaqué n'est pas de revoir un plan de secteur (Doc. parl., Parlement wallon, 2008-2009, n° 981/1, p. 3) mais de maintenir un zonage identique à celui contenu dans le plan de secteur dont la légalité était contestée, de sorte qu'il n'a pu tromper les attentes à cet égard légitimes des parties requérantes. B.5.8. Le vice allégué devant le Conseil d'Etat que, selon les travaux préparatoires, le décret attaqué vise à couvrir, est l'omission de la wetgever in de onmogelijkheid verkeert de hierdoor ontstane rechtsonzekerheid te verhelpen. B.5.7. De bestreden bepalingen, waaraan terugwerkende kracht is gekoppeld, nemen enkel reeds voordien bestaande regels over. De draagwijdte van het bestreden decreet bestaat immers niet erin het gewestplan te herzien (Parl. St., Waals Parlement, 2008-2009, nr. 981/1, p. 3), maar strekt ertoe een gebiedsindeling die identiek is aan diegene die in het gewestplan is opgenomen en waarvan de wettigheid wordt betwist, te behouden, zodat het geen afbreuk vermocht te doen aan de te dien opzichte gewettigde verwachtingen van de verzoekende partijen. B.5.8. Het gebrek dat voor de Raad van State wordt aangevoerd en dat, zoals uit de parlementaire voorbereiding blijkt, het bestreden decreet
consultation de la section de législation du Conseil d'Etat à laquelle le projet de plan de secteur aurait dû être soumis. Cette irrégularité n'a pu faire naître en faveur des parties qui avaient attaqué devant le Conseil d'Etat un permis octroyé sur la base de ce plan de secteur, le droit intangible d'être dispensées à jamais du respect des prescriptions contenues dans ce plan alors même que celles-ci seraient fondées sur un acte nouveau dont la constitutionnalité serait incontestable. Cet acte nouveau ne serait inconstitutionnel que s'il violait lui-même les dispositions mentionnées par le moyen. B.5.9. Le législateur décrétal a pu considérer que la contestation de la légalité de dispositions inscrites dans des plans de secteur impliquerait la mise en cause tout à la fois des politiques qu'il moet verhelpen, bestaat erin dat niet is voorzien in de raadpleging van de afdeling wetgeving van de Raad van State waaraan het ontwerpgewestplan had moeten worden voorgelegd. Die onregelmatigheid heeft voor de partijen die voor de Raad van State een op grond van dat gewestplan toegekende vergunning hadden bestreden, niet het onaantastbare recht kunnen doen ontstaan om voor altijd te zijn vrijgesteld van de naleving van de in dat plan vervatte voorschriften, zelfs al zouden die steunen op een nieuwe handeling waarvan de grondwettigheid onbetwistbaar zou zijn. Die nieuwe handeling zou alleen ongrondwettig zijn indien zij zelf de in het middel vermelde bepalingen zou schenden. B.5.9. De decreetgever vermocht te oordelen dat het betwisten van de wettigheid van in gewestplannen opgenomen bepalingen ertoe zou leiden dat het beleid dat hij ten uitvoer wilde leggen na de aanneming van
entendait mettre en oeuvre à la suite de l'adoption de ce plan et des dat plan en tegelijk ook de maatregelen die ter uitvoering ervan
mesures qui seraient prises en exécution de celui-ci et que, compte zouden worden genomen, in het geding zouden worden gebracht en dat,
tenu de l'importance de l'instrument que constitue le plan, cette mise gelet op het belang van het instrument dat het plan is, het in het
en cause apparaissait comme une circonstance exceptionnelle justifiant geding brengen van dat beleid en van die maatregelen zou voorkomen als
son intervention. La contestation répétée, sur la base de l'article een uitzonderlijke omstandigheid die zijn optreden verantwoordde. Het
159 de la Constitution, de la légalité du plan permet en effet celle herhaaldelijk betwisten, op grond van artikel 159 van de Grondwet, van
des dispositions prises en exécution de ce plan. La circonstance, de wettigheid van het plan maakt het immers mogelijk om de ter
invoquée par les parties requérantes, que le décret attaqué n'aurait uitvoering van dat plan genomen bepalingen in het geding te brengen.
De door de verzoekende partijen aangevoerde omstandigheid dat het
pour effet - voire pour but - que d'assurer la réalisation d'un bestreden decreet enkel tot gevolg - en zelfs tot doel - zou hebben
complexe commercial sur un site dont elles sont riveraines et qu'il een winkelcomplex te realiseren op een site waarvan zij de omwonenden
n'y aurait pas d'autre contestation comparable pendante devant le zijn en dat er geen andere vergelijkbare betwisting zou bestaan die
Conseil d'Etat, n'est pas de nature à mettre ce constat en cause, hangende is voor de Raad van State, is niet van dien aard dat zij die
étant donné que le décret attaqué concerne des territoires d'une vaststelling kan ontkrachten, vermits het bestreden decreet betrekking
superficie totale de 15.249 ha (Doc. parl., Parlement wallon, heeft op gebieden met een totale oppervlakte van 15 249 ha (Parl. St.,
2008-2009, n° 981/1, p. 6) dans laquelle les terrains concernés par le Waals Parlement, 2008-2009, nr. 981/1, p. 6), waarin de gronden waarop
projet critiqué par les parties requérantes ne représentent qu'une het door de verzoekende partijen bekritiseerde project betrekking
partie extrêmement réduite. Le législateur décrétal pouvait rendre la heeft, maar een uiterst klein deel vertegenwoordigen. De decreetgever
mesure attaquée applicable aux litiges en cours compte tenu des plans kon de bestreden maatregel op de hangende rechtsgedingen van
de secteur qui pourraient être affectés, le complexe commercial en toepassing maken, rekening houdend met de gewestplannen die zouden
kunnen worden geraakt, waarbij het in het geding zijnde winkelcomplex
cause en concernant déjà deux ». reeds op twee ervan betrekking heeft ».
B.5.3. Par identité de motifs, il doit être répondu négativement à la B.5.3. Om dezelfde redenen dient de prejudiciële vraag ontkennend te
question préjudicielle en ce que la disposition en cause a pour effet worden beantwoord in zoverre de in het geding zijnde bepaling tot
de s'appliquer de manière rétroactive aux procédures en cours. gevolg heeft dat zij met terugwerkende kracht van toepassing is op de
B.6.1. Dans le recours en annulation qu'elles ont introduit à la Cour, aan de gang zijnde procedures. B.6.1. In het beroep tot vernietiging dat zij bij het Hof hebben
et dont il est fait mention en B.4, les parties requérantes ont pris ingesteld en waarvan gewag wordt gemaakt in B.4, hebben de verzoekende
un deuxième moyen de la violation, par la disposition attaquée, des partijen een tweede middel afgeleid uit de schending, door de
articles 10, 11 et 23 de la Constitution, lus isolément ou en bestreden bepaling, van de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet, al
combinaison avec la Convention d'Aarhus du 25 juin 1998 sur l'accès à dan niet in samenhang gelezen met het Verdrag van Aarhus van 25 juni
l'information, la participation du public au processus décisionnel et 1998 betreffende toegang tot informatie, inspraak in besluitvorming en
l'accès à la justice en matière d'environnement (notamment ses toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden (met name de
articles 7 et 8), avec la directive 2001/42/CE du Parlement européen artikelen 7 en 8 ervan), met de richtlijn 2001/42/EG van het Europees
et du Conseil du 27 juin 2001 relative à l'évaluation des incidences Parlement en de Raad van 27 juni 2001 betreffende de beoordeling van
de certains plans et programmes sur l'environnement (notamment ses de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's (met
articles 3, 4, 5 et 6 et annexe II) et avec le principe de standstill. Les parties requérantes reprochaient au décret attaqué de n'offrir aux justiciables ni les garanties qui entourent la procédure de modification des plans de secteur dont il valide des dispositions (telles l'enquête publique, l'étude d'incidences et la possibilité de contester la légalité de la modification) ni celles qui entourent l'adoption d'une norme ayant des effets importants sur l'environnement. De telles garanties leur auraient été offertes si les dispositions du décret attaqué avaient été adoptées par le biais d'une modification des plans de secteur qui impliquait la mise en oeuvre des procédures que ce décret cherche précisément à éviter, alors que des « mesures alternatives » auraient permis de ne pas porter une atteinte disproportionnée aux droits des intéressés. name de artikelen 3, 4, 5 en 6 en bijlage II ervan) en met het standstill -beginsel. De verzoekende partijen klaagden aan dat het bestreden decreet aan de rechtzoekenden noch de waarborgen biedt die zijn gekoppeld aan de procedure tot wijziging van de gewestplannen waarvan het bepalingen geldig verklaart (zoals het openbaar onderzoek, het milieueffectrapport en de mogelijkheid om de wettigheid van de wijziging te betwisten), noch die welke zijn gekoppeld aan het aannemen van een norm met belangrijke gevolgen voor het milieu. Dergelijke waarborgen zouden hun zijn geboden indien de bepalingen van het bestreden decreet waren aangenomen via een wijziging van de gewestplannen die de toepassing van procedures inhield die dat decreet net beoogt te vermijden, terwijl alternatieve maatregelen het mogelijk zouden hebben gemaakt om niet op onevenredige wijze afbreuk te doen aan de rechten van de betrokkenen.
B.6.2. Par son arrêt n° 131/2010 du 18 novembre 2010, la Cour a B.6.2. Bij zijn arrest nr. 131/2010 heeft het Hof dat tweede middel om
déclaré ce deuxième moyen non fondé pour les motifs suivants : de volgende redenen ongegrond verklaard :
« B.8.1. La compatibilité des dispositions attaquées avec l'article 23 « B.8.1. De bestaanbaarheid van de bestreden bepalingen met artikel 23
de la Constitution, les dispositions conventionnelles visées par le van de Grondwet, de in het middel bedoelde verdragsbepalingen en de
moyen et l'obligation de standstill a été examinée au cours des standstill -verplichting is tijdens de parlementaire voorbereiding van
travaux préparatoires du décret : het decreet onderzocht :
' La validation des zones visées ne va pas à l'encontre de ' De geldigverklaring van de beoogde gebieden druist niet in tegen de
l'obligation de standstill qui se déduit de l'article 23 de la standstill -verplichting die wordt afgeleid uit artikel 23 van de
Constitution. En effet, cette validation ne constitue pas un recul du Grondwet. Die geldigverklaring vormt immers geen achteruitgang van het
niveau de protection environnementale. Au contraire. Comme relevé niveau van de bescherming van het leefmilieu. Integendeel. Zoals
ci-dessus, les plans de secteur ont joué et jouent toujours un rôle hiervoor is opgemerkt, speelden de gewestplannen - en spelen zij nog
majeur pour l'aménagement du territoire de la Wallonie. Le fait que steeds - een belangrijke rol voor de ruimtelijke ordening van
plus de 85 % de la superficie soient non destinés à l'urbanisation Wallonië. Het feit dat meer dan 85 pct. van de oppervlakte niet voor
dans les plans de secteur a fait de ceux-ci un véritable outil de bebouwing is bestemd in de gewestplannen, heeft van die plannen een
protection de l'environnement. echt milieubeschermingsinstrument gemaakt.
Ecarter des superficies importantes de ces plans sur la base de Het weren van grote oppervlakten uit die plannen op grond van artikel
l'article 159 de la Constitution et l'absence de consultation de la 159 van de Grondwet en het niet raadplegen van de afdeling wetgeving
section de législation du Conseil d'Etat non seulement va à l'encontre van de Raad van State druisen niet alleen in tegen het beginsel van
du principe de sécurité juridique qui a une portée aussi importante rechtszekerheid dat een even grote draagwijdte heeft als die van de
standstill -verplichting, maar zal ook ertoe leiden dat grote
que celle de l'obligation de standstill, mais en outre aboutira à ce oppervlakten van het grondgebied - mogelijk om en bij de 15 000
que des superficies importantes du territoire - potentiellement de hectare - buiten het gewestplan zullen vallen. De overheden die
l'ordre de 15.000 hectares - seront hors plan de secteur. Les bevoegd zijn om te beslissen over de vergunningsaanvragen binnen die
autorités compétentes pour statuer sur les demandes de permis dans ces gebieden zullen meestal enkel nog tot de naleving van de regel van de
périmètres ne seront la plupart du temps plus tenues que par le goede ruimtelijke ordening verplicht zijn. Die regel zou evenwel
respect de la règle du bon aménagement des lieux. Or cette dernière bestaanbaar kunnen zijn met andere bestemmingen dan die welke in de in
pourrait être compatible avec des destinations autres que celles het geding zijnde gebieden in aanmerking zijn genomen.
retenues par les zones litigieuses. Die geldigverklaring van bepaalde gebieden van de gewestplannen kan
Cette validation de certaines zones des plans de secteur ne peut en geenszins worden gelijkgesteld met een herziening van de betrokken
aucun cas s'assimiler à une révision des plans concernés. Le zonage plannen. De gebiedsindeling blijft dezelfde. Door die werkwijze worden
reste le même. On ne crée pas par ce procédé de nouvelles zones geen nieuwe gebieden gecreëerd die voor bebouwing zijn bestemd. De
destinées à l'urbanisation. On continue à appliquer le zonage tel gebiedsindeling zoals die soms reeds meer dan dertig jaar bestaat
qu'il existe parfois depuis plus de trente ans sans que cela n'ait zonder dat dit tot enige bezwaren heeft geleid, wordt nog steeds
suscité aucune objection. La question de la conformité de la toegepast. De vraag over de overeenstemming van de bepaling met het
disposition au droit international (Convention d'Aarhus) ou du droit internationale recht (Verdrag van Aarhus) of met het Europese recht
communautaire (directive 2001/42/CE) ne se pose donc pas (voyez par (richtlijn 2001/42/EG) rijst dus niet (zie, naar analogie,
analogie, Cour const., n° 87/2007, 20 juin 2007, B.10). Grondwettelijk Hof, arrest nr. 87/2007, 20 juni 2007, B.10).
Il faut aussi souligner le fait que ces zones litigieuses inscrites Er moet eveneens worden beklemtoond dat die in het geding zijnde
aux plans de secteur n'ont pas été contestées quant à leur légalité au gebieden, die in de gewestplannen zijn opgenomen, niet zijn betwist
moment de leur entrée en vigueur. Ce qui, au vu de la publicité qui a met betrekking tot de wettigheid ervan op het ogenblik van de
inwerkingtreding ervan. Hetgeen, gezien de ruchtbaarheid waarmee het
entouré l'adoption des plans de secteur et leur entrée en vigueur, aannemen van de gewestplannen en de inwerkingtreding ervan gepaard
fait présumer que les citoyens étaient satisfaits de l'aménagement du territoire arrêté à l'époque. La section du contentieux administratif du Conseil d'Etat lui-même, dans de nombreux arrêts relatifs à des recours contre des permis délivrés dans une des zones litigieuses, n'a pas soulevé la question de la légalité du plan de secteur lorsque ce point n'était pas soulevé par les requérants eux-mêmes. Tout ceci permet de conclure que la disposition en projet ne constitue en aucune manière un recul significatif du niveau de protection de l'environnement actuellement en vigueur. gingen, doet vermoeden dat de burgers tevreden waren over de toen vastgestelde ruimtelijke ordening. De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft, in tal van arresten met betrekking tot beroepen tegen vergunningen die in een van de in het geding zijnde gebieden zijn uitgereikt, de problematiek van de wettigheid van het gewestplan niet zelf opgeworpen wanneer dat punt niet door de verzoekers zelf was opgeworpen. Dat alles maakt het mogelijk te besluiten dat de ontworpen bepaling op geen enkele wijze een aanzienlijke achteruitgang van het thans geldende niveau van de bescherming van het leefmilieu vormt. In uiterst ondergeschikte orde, gesteld dat sommigen in dat ontwerp
A titre tout à fait subsidiaire, à supposer que certains voient dans van decreet een mogelijke aanzienlijke achteruitgang zouden zien, zou
ce projet de décret un recul significatif potentiel, celui-ci serait die uiteraard worden verantwoord door dwingende redenen van algemeen
évidemment justifié par des motifs impérieux d'intérêt général. Il belang. Het betreft een soortgelijke situatie als de reeds aangehaalde
s'agit d'une situation similaire à celle déjà citée de la validation situatie van de geldigverklaring van het Brusselse gewestelijk
du plan de développement régional bruxellois (PRD). Outre l'insécurité ontwikkelingsplan (GewOp). Naast de reeds vermelde rechtsonzekerheid
juridique déjà mentionnée à laquelle il importe de mettre fin aussi waarvoor het van belang is zo snel mogelijk een eind eraan te maken,
rapidement que possible, recommencer l'élaboration des 23 plans de zou het overdoen van de opmaak van de 23 Waalse gewestplannen teneinde
secteur wallons pour corriger l'absence de consultation de la section het niet raadplegen van de afdeling wetgeving van de Raad van State
de législation du Conseil d'Etat prendrait un temps considérable et recht te zetten, veel tijd in beslag nemen en de gemeenschap veel geld
coûterait à la collectivité des sommes importantes en fragilisant kosten, waarbij gedurende die hele periode belangrijke gebieden brozer
pendant tout ce laps de temps des périmètres importants et en ouvrant zouden worden gemaakt en de ' honger ' van bepaalde omwonenden zou
l'appétit de certains voisins qui pourraient être tentés, pendant worden opgewekt, die geneigd zouden kunnen zijn om, gedurende die
cette période d'élaboration des nouveaux plans, de remettre en cause periode waarin de nieuwe plannen worden opgemaakt, beslissingen die
des décisions qui, auparavant, n'avaient fait l'objet d'aucune daarvóór op geen enkele wijze waren betwist, opnieuw in het geding te
contestation. On doit donc conclure que le texte en projet est brengen. Er moet dus worden besloten dat de ontwerptekst in overeenstemming is
conforme à l'article 23 de la Constitution ' (Doc. parl., Parlement met artikel 23 van de Grondwet ' (Parl. St., Waals Parlement,
wallon, 2008-2009, n° 981/1, p. 3). 2008-2009, nr. 981/1, p. 3).
B.8.2. L'article 23 de la Constitution implique, en ce qui concerne la protection de l'environnement, une obligation de standstill qui s'oppose à ce que le législateur compétent réduise sensiblement le niveau de protection offert par la législation applicable sans qu'existent pour ce faire des motifs liés à l'intérêt général. Il y a lieu d'examiner si la validation, par le décret attaqué, de certaines zones des plans de secteur, antérieurement inscrites dans lesdits plans, sans qu'il faille évaluer préalablement les incidences sur l'environnement de cette validation et sans qu'il faille organiser B.8.2. Artikel 23 van de Grondwet impliceert inzake de bescherming van het leefmilieu een standstill -verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat door de van toepassing zijnde wetgeving wordt geboden, in aanzienlijke mate vermindert, zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. Onderzocht moet worden of de geldigverklaring, door het bestreden decreet, van sommige gebieden van de gewestplannen, die vroeger in die plannen zijn opgenomen, zonder dat een voorafgaande milieueffectbeoordeling van die geldigverklaring moet plaatsvinden en zonder dat daaromtrent enig openbaar onderzoek moet worden
une enquête publique à ce sujet, viole l'article 23 de la georganiseerd, afbreuk doet aan artikel 23 van de Grondwet, rekening
Constitution, en tenant compte des articles 3 à 6 de la directive houdend met de artikelen 3 tot 6 van de voormelde richtlijn 2001/42/EG
2001/42/CE précitée ainsi que des articles 7 et 8 de la Convention en met de artikelen 7 en 8 van het voormelde Verdrag van Aarhus.
d'Aarhus précitée. B.8.3. La directive 2001/42/CE précitée concerne l'évaluation B.8.3. De voormelde richtlijn 2001/42/EG betreft de milieubeoordeling
environnementale des plans et programmes qui sont susceptibles d'avoir
des incidences notables sur l'environnement. En vertu de l'article 3, van plannen en programma's die aanzienlijke effecten op het milieu
paragraphe 2, a), de cette directive, tous les plans et programmes qui kunnen hebben. Luidens artikel 3, lid 2, a), van die richtlijn moeten
sont élaborés pour l'aménagement du territoire ou l'affectation des alle plannen en programma's die worden voorbereid met betrekking tot
sols et qui peuvent former le cadre de l'octroi des futurs permis ruimtelijke ordening of grondgebruik en die het kader kunnen vormen
mentionnés aux annexes I et II de la directive 85/337/CEE du Conseil voor de toekenning van toekomstige vergunningen bedoeld in bijlagen I
du 27 juin 1985 ' concernant l'évaluation des incidences de certains en II bij de richtlijn 85/337/EEG van de Raad van 27 juni 1985
projets publics et privés sur l'environnement ' doivent être soumis à betreffende de milieueffectbeoordeling van bepaalde openbare en
particuliere projecten, worden onderworpen aan een milieubeoordeling
une évaluation environnementale conformément aux exigences de la overeenkomstig de eisen van de eerstvermelde richtlijn. Gelet op de
directive mentionnée en premier lieu. Eu égard à la destination economische bestemming van de bedoelde gebieden, is het geenszins
économique des zones visées, il n'est nullement exclu que les projets uitgesloten dat in die gebieden projecten zullen worden gerealiseerd
visés aux annexes I et II de la directive 85/337/CEE soient réalisés als bedoeld in de bijlagen I of II van de richtlijn 85/337/EEG en dat
dans ces zones et que, dès lors, l'aménagement de telles zones soit bijgevolg de inrichting van dergelijke gebieden is onderworpen aan het
soumis au respect des prescriptions de la directive 2001/42/CE. in acht nemen van de voorschriften van de richtlijn 2001/42/EG.
La directive 2001/42/CE fixe les exigences minimales auxquelles doit De richtlijn 2001/42/EG stelt de minimumeisen vast waaraan bedoelde
répondre ladite évaluation environnementale. L'évaluation
environnementale doit être effectuée pendant l'élaboration et avant milieubeoordeling moet beantwoorden. De milieubeoordeling moet worden
l'adoption du plan ou du programme en question (article 4, paragraphe uitgevoerd tijdens de voorbereiding en vóór de vaststelling van het
1). L'évaluation comprend l'établissement d'un rapport environnemental desbetreffende plan of programma (artikel 4, lid 1). De beoordeling
qui doit répondre au moins aux exigences de l'article 5, la omvat de opstelling van een milieurapport dat ten minste aan de eisen
consultation des autorités environnementales compétentes et du public van artikel 5 moet beantwoorden, de raadpleging van de bevoegde
sur le projet de plan ou de programme et le rapport environnemental milieu-instanties en het publiek over het ontwerp-plan of
(article 6) ainsi que l'obligation de prendre en considération le ontwerp-programma en het milieurapport (artikel 6) en de verplichting
rapport environnemental et les résultats de la consultation pendant om rekening te houden met het milieurapport en de resultaten van de
l'élaboration du plan ou du programme (article 8). raadpleging bij de vaststelling van het plan of programma (artikel 8).
L'article 7 de la Convention d'Aarhus, quant à lui, impose Artikel 7 van het Verdrag van Aarhus legt de verplichting op om ' de
l'obligation de soumettre à une procédure de participation du public, voorbereiding van plannen en programma's betrekking hebbende op het
dont il fixe certaines modalités, ' l'élaboration des plans et des milieu ' te onderwerpen aan een inspraakprocedure waarvan het bepaalde
programmes relatifs à l'environnement '. Plus précisément, des
dispositions pratiques ou autres voulues doivent être prises pour que modaliteiten vastlegt. Meer bepaald dienen passende praktische of
le public participe à leur élaboration, dans un cadre transparent et andere voorzieningen voor inspraak voor het publiek te worden
équitable, après lui avoir fourni les informations nécessaires. getroffen, binnen een transparant en eerlijk kader, na het publiek de
L'article 8 de la même Convention prévoit que les parties s'emploient benodigde informatie te hebben verstrekt. Artikel 8 van hetzelfde
à promouvoir une participation effective du public à un stade Verdrag bepaalt dat de partijen trachten om doeltreffende inspraak in
approprié - et tant que les options sont encore ouvertes - durant la phase d'élaboration par des autorités publiques des dispositions réglementaires et des autres règles juridiquement contraignantes d'application générale qui peuvent avoir un effet important sur l'environnement; il est prévu que les résultats de la participation du public sont pris en considération dans toute la mesure possible. B.8.4. Ainsi qu'il a été indiqué en B.5.7, les dispositions attaquées reproduisent des règles existantes et n'ont dès lors pu tromper les attentes légitimes des justiciables. Elles maintiennent des zones qui ont été inscrites conformément aux règles alors applicables qui, compte tenu de leur antériorité, ne devaient pas être adoptées dans le respect des garanties procédurales prévues par les dispositions conventionnelles dont se prévalent les parties requérantes ou dont il n'est pas allégué qu'elles auraient dû l'être; le législateur décrétal een passend stadium te bevorderen - en terwijl opties nog openstaan - gedurende de voorbereiding door overheidsinstanties van uitvoerende regelingen en andere algemeen toepasselijke wettelijk bindende regels die een aanzienlijk effect kunnen hebben op het milieu; er wordt bepaald dat met het resultaat van de inspraak zoveel mogelijk rekening wordt gehouden. B.8.4. Zoals in B.5.7 is aangegeven, nemen de bestreden bepalingen bestaande regels over en konden zij derhalve geen afbreuk doen aan de gewettigde verwachtingen van de rechtzoekenden. Zij behouden gebieden die zijn ingeschreven overeenkomstig de toen toepasselijke regels die, rekening houdend met hun voorafgaandelijk karakter, niet moesten worden aangenomen met inachtneming van de procedurele waarborgen die zijn bedoeld in de verdragsbepalingen waarop de verzoekende partijen zich beroepen, of waarvan niet wordt beweerd dat zij aldus hadden moeten worden aangenomen; de decreetgever vermocht dus te oordelen dat
a dès lors pu estimer que leur adoption, fondée sur l'impératif de het aannemen ervan, op grond van het in B.5.2 beschreven vereiste van
sécurité juridique décrit en B.5.2 et précédée de la délibération rechtszekerheid en voorafgegaan door de beraadslaging van een
d'une assemblée démocratiquement élue, ne portait pas atteinte à democratisch verkozen vergadering, geen afbreuk deed aan de standstill
l'obligation de standstill. Les décisions qui seront prises en -verplichting. De beslissingen die zullen worden genomen ter
exécution des mesures réglementaires validées par le décret attaqué uitvoering van de bij het bestreden decreet geldig verklaarde
devront d'ailleurs être adoptées dans le respect des garanties reglementaire maatregelen, zouden trouwens, in voorkomend geval,
procédurales prévues par ces dispositions conventionnelles. Il en va moeten worden aangenomen met inachtneming van de in die
de même des modifications des zones ainsi validées qui verdragsbepalingen bedoelde procedurele waarborgen. Hetzelfde geldt
interviendraient ultérieurement lors d'une révision de plan de voor de wijzigingen van de geldig verklaarde gebieden die later zouden
secteur. Sans doute, certaines des solutions alternatives évoquées par worden doorgevoerd door middel van een herziening van een gewestplan.
les parties requérantes font-elles partie de celles que le législateur Wellicht maken bepaalde door de verzoekende partijen vermelde
aurait pu envisager. Il reste que d'autres solutions parmi celles-ci (telle une validation limitée au passé ne remettant pas en cause les permis devenus définitifs ou au seul vice lié au défaut de consultation du Conseil d'Etat) pouvaient tout à la fois être considérées comme n'offrant pas suffisamment de garanties de cohérence pour l'ensemble des mesures à prendre alors que la solution retenue était de nature à permettre non seulement d'assurer cette cohérence mais aussi d'éviter l'insécurité juridique et, en se bornant à reproduire dans un décret des dispositions figurant dans des plans de alternatieve oplossingen deel uit van die welke de wetgever had kunnen overwegen. Blijft het feit dat van andere van die oplossingen (zoals een geldigverklaring die zich beperkt tot het verleden, waarbij de definitief geworden vergunningen niet opnieuw in het geding worden gebracht, of die zich enkel beperkt tot het gebrek in verband met het niet raadplegen van de Raad van State) tegelijk kon worden aangenomen dat zij niet voldoende waarborgen inzake samenhang voor alle te nemen maatregelen boden, terwijl de in aanmerking genomen oplossing van dien aard was dat zij het mogelijk maakte om niet alleen die samenhang te verzekeren, maar ook de rechtsonzekerheid te vermijden en, door zich ertoe te beperken in een decreet bepalingen weer te geven die
secteur et en maintenant ainsi une situation existante, de ne pas voorkomen in gewestplannen en door aldus een bestaande situatie in
porter atteinte à l'obligation de standstill. stand te houden, geen afbreuk aan de standstill -verplichting te doen.
B.9.1. Les parties requérantes demandent que la question préjudicielle B.9.1. De verzoekende partijen vragen dat de volgende prejudiciële
suivante soit adressée à la Cour de justice de l'Union européenne si vraag aan het Hof van Justitie van de Europese Unie wordt gesteld
le moyen n'est pas jugé fondé : indien het middel niet gegrond wordt bevonden :
' Les articles 3, 4, 5 et 6 de la directive 2001/42/CE du Parlement ' Dienen de artikelen 3, 4, 5 en 6 van de richtlijn 2001/42/EG van het
européen et du Conseil du 27 juin 2001 relative à l'évaluation des Europees Parlement en de Raad van 27 juni 2001 betreffende de
incidences de certains plans et programmes sur l'environnement, lus en beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en
combinaison avec l'annexe 2 à cette directive, ainsi que les articles programma's, in samenhang gelezen met bijlage II van die richtlijn,
7 et 8 de la Convention d'Aarhus du 25 juin 1998 sur l'accès à alsook de artikelen 7 en 8 van het Verdrag van Aarhus van 25 juni 1998
betreffende toegang tot informatie, inspraak in besluitvorming en
l'information, la participation du public au processus décisionnel et toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden, goedgekeurd door
l'accès à la justice en matière d'environnement, approuvée par la de Europese Gemeenschap bij het besluit [2005/370/EG] van de Raad van
Communauté européenne par décision du Conseil [2005/370/CE] du 17 17 februari 2005, in die zin te worden geïnterpreteerd dat zij een
février 2005, doivent-ils être interprétés en ce sens qu'ils overheid de mogelijkheid bieden een wetskrachtige norm aan te nemen
permettent à une autorité d'adopter une norme législative ayant pour die tot gevolg heeft dat de geldigheid van bepaalde planologische
effet de consacrer la validité de certaines affectations bestemmingen wordt bekrachtigd, zonder aan het publiek de in de
planologiques, sans offrir au public les garanties de consultation,
d'examen des effets sur l'environnement et d'opposition prévues par voormelde bepalingen bedoelde waarborgen inzake raadpleging, onderzoek
les dispositions précitées ? '. van de milieueffecten en verzet te bieden ? '.
B.9.2. Lorsqu'une question sur l'interprétation du droit communautaire B.9.2. Wanneer een vraag met betrekking tot de uitlegging van het
est soulevée dans une affaire pendante devant une juridiction gemeenschapsrecht wordt opgeworpen in een zaak aanhangig bij een
nationale dont les décisions ne sont pas susceptibles d'un recours nationale rechterlijke instantie waarvan de beslissingen volgens het
juridictionnel de droit interne, cette juridiction est tenue, nationale recht niet vatbaar zijn voor hoger beroep, is die instantie,
conformément à l'article 267, troisième alinéa, du Traité sur le overeenkomstig artikel 267, derde alinea, van het Verdrag betreffende
fonctionnement de l'Union européenne, de poser cette question à la de werking van de Europese Unie, gehouden die vraag te stellen aan het
Cour de justice. Ce renvoi n'est cependant pas nécessaire lorsque Hof van Justitie. Die verwijzing is evenwel niet nodig wanneer die
cette autorité juridictionnelle a constaté ' que la question soulevée rechterlijke instantie heeft vastgesteld ' dat de opgeworpen vraag
n'est pas pertinente ou que la disposition communautaire en cause a niet relevant is of dat de betrokken gemeenschapsbepaling reeds door
déjà fait l'objet d'une interprétation de la part de la Cour ou que het Hof is uitgelegd of dat de juiste toepassing van het
l'application correcte du droit communautaire s'impose avec une telle gemeenschapsrecht zo evident is, dat redelijkerwijze geen ruimte voor
évidence qu'elle ne laisse place à aucun doute raisonnable ' (Cour de
justice, 6 octobre 1982, C-283/81, CILFIT, point 21). twijfel kan bestaan ' (HvJ, 6 oktober 1982, C-283/81, CILFIT, punt
B.9.3. Les ' affectations planologiques ' visées par la question 21). B.9.3. De ' planologische bestemmingen ', bedoeld in de in B.9.1
weergegeven prejudiciële vraag, stemmen overeen met die welke zijn
préjudicielle reproduite en B.9.1 correspondent à celles établies par vastgesteld bij vroegere bepalingen en hebben noch tot doel, noch tot
des dispositions antérieures et n'ont ni pour objet ni pour effet de gevolg de betrokken gewestplannen te wijzigen, zoals in B.5.7 en B.8.4
modifier les plans de secteur concernés, comme il a été constaté en is vastgesteld. Het antwoord op de vraag is dus niet relevant voor het
B.5.7 et B.8.4. La réponse à la question n'est donc pas pertinente onderzoek van het middel. Hetzelfde geldt, om dezelfde redenen, voor
pour l'examen du moyen. Il en va de même, pour les mêmes raisons, des de antwoorden op de vragen die door de verzoekende partijen in hun
réponses aux questions suggérées par les parties requérantes dans leur memorie van antwoord zijn gesuggereerd en die zijn geïnspireerd op die
mémoire en réponse et inspirées de celles posées à la Cour de justice welke bij het arrest nr. 30/2010 van 30 maart 2010 aan het Hof van
de l'Union européenne par l'arrêt n° 30/2010 du 30 mars 2010. Il n'y a Justitie van de Europese Unie zijn gesteld. Er is ook geen reden om
pas davantage de raison de faire droit, dès lors, à la demande des dus in te gaan op de vraag van de verzoekende partijen om de uitspraak
parties requérantes de surseoir à statuer jusqu'à ce que la Cour de uit te stellen totdat het Hof van Justitie van de Europese Unie op die
justice de l'Union européenne ait répondu à ces questions ». vragen heeft geantwoord ».
B.6.3. Par identité de motifs, il doit être répondu négativement à la B.6.3. Om dezelfde redenen dient de prejudiciële vraag ontkennend te
question préjudicielle en ce qu'elle vise le fait que l'article 1er en worden beantwoord in zoverre zij het feit beoogt dat het in het geding
cause valide le contenu de plans de secteur. zijnde artikel 1 de inhoud van de gewestplannen geldig verklaart.
B.7.1. Enfin, dans le recours en annulation introduit auprès de la B.7.1. Ten slotte was in het beroep tot vernietiging dat bij het Hof
Cour contre la disposition en cause en l'espèce, un troisième moyen was ingesteld tegen de bepaling die te dezen in het geding is, een
était pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, derde middel afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van
lus isolément ou en combinaison avec ses articles 13, 144, 145 et 159, de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 13,
avec les articles 6, 13 et 14 de la Convention européenne des droits de l'homme, avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette Convention, avec le principe de la séparation des pouvoirs et avec l'interdiction de l'excès et du détournement de pouvoir. Les parties requérantes devant la Cour reprochaient au décret attaqué de rendre intangibles les dispositions des plans de secteur qu'il valide, ce qui aboutirait à traiter différemment, suivant que les dispositions des plans qui les concernent ont été ou non validées, des justiciables se trouvant dans des situations identiques, les uns 144, 145 en 159 ervan, met de artikelen 6, 13 en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat Verdrag, met het beginsel van de scheiding der machten en met het verbod van machtsoverschrijding en van machtsafwending. De verzoekende partijen voor het Hof klaagden aan dat het bestreden decreet de bepalingen van de gewestplannen die het geldig verklaart, onaantastbaar maakt, wat ertoe zou leiden dat rechtzoekenden die zich in identieke situaties bevinden, op verschillende wijze worden behandeld naargelang de bepalingen van de plannen die op hen betrekking hebben al dan niet zijn geldig verklaard, aangezien de
pouvant, au contraire des autres, invoquer l'article 159 de la enen, in tegenstelling tot de anderen, artikel 159 van de Grondwet
Constitution et obtenir plus aisément la modification des dispositions kunnen aanvoeren en gemakkelijker de wijziging van de bepalingen die
qui leur sont applicables, soit par le biais de la révision d'un plan op hen van toepassing zijn, kunnen verkrijgen, hetzij via de
de secteur par voie réglementaire, soit par le biais d'un plan herziening van een gewestplan op reglementaire wijze, hetzij via een
communal d'aménagement dérogeant au plan de secteur. Ce faisant, le gemeentelijk plan van aanleg dat afwijkt van het gewestplan. Daardoor
décret attaqué priverait le Gouvernement wallon des pouvoirs qui lui zou het bestreden decreet aan de Waalse Regering bevoegdheden
sont réservés par le Code wallon de l'aménagement du territoire, de ontzeggen die haar bij het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening,
l'urbanisme et du patrimoine. Stedenbouw en Patrimonium zijn voorbehouden.
B.7.2. La Cour a, dans son arrêt n° 131/2010, rejeté le moyen pour les B.7.2. Het Hof heeft in het arrest nr. 131/2010 het middel om de
motifs qui suivent : volgende redenen verworpen :
« B.11.1. Ainsi qu'il a été indiqué en B.5.3, le législateur décrétal, « B.11.1. Zoals in B.5.3 is aangegeven, heeft de decreetgever, door
en réglant l'inscription des zones dans des plans de secteur, a het opnemen van de gebieden in gewestplannen te regelen, zelf een
entendu exercer lui-même une compétence qui lui appartient. bevoegdheid willen uitoefenen die hem toekomt.
B.11.2. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.4 que la B.11.2. Uit de in B.4 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt
jurisprudence de la section du contentieux administratif du Conseil dat de rechtspraak van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
d'Etat est de nature à créer une insécurité juridique à l'égard de la State rechtsonzekerheid kan doen ontstaan ten aanzien van de
validité de certaines dispositions des plans de secteur de sorte que, geldigheid van sommige bepalingen van de gewestplannen, zodat het
pour les motifs énoncés en réponse au premier moyen, l'intervention du optreden van de decreetgever en het verschil in behandeling dat eruit
législateur décrétal et la différence de traitement qui en découle voortvloeit, om de in het antwoord op het eerste middel vermelde
sont raisonnablement justifiées. redenen, redelijk verantwoord zijn.
B.11.3. Contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, le B.11.3. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren,
législateur décrétal a pu limiter l'objet du décret attaqué aux zones vermocht de decreetgever het onderwerp van het bestreden decreet te
des plans de secteur qui n'ont pas été soumis à l'avis de la section beperken tot de gebieden van de gewestplannen die niet voor advies aan
de législation du Conseil d'Etat et pour lesquelles une insécurité de afdeling wetgeving van de Raad van State zijn voorgelegd en
juridique était donc avérée (Doc. parl., Parlement wallon, 2008-2009, waarvoor dus rechtsonzekerheid was gebleken (Parl. St., Waals
n° 981/1, p. 2). Un souci de cohérence pouvait par ailleurs le guider Parlement, 2008-2009, nr. 981/1, p. 2). Overigens kon hij zich, om
pour ne pas limiter la validation législative au seul défaut de redenen van coherentie, bij de wettelijke geldigverklaring niet
uitsluitend beperken tot het verhelpen van het gebrek van
consultation de la section de législation du Conseil d'Etat, niet-raadpleging van de afdeling wetgeving van de Raad van State,
consultation qui constitue une formalité préalable comparable à celles raadpleging die een voorafgaande formaliteit vormt die vergelijkbaar
citées par les parties requérantes ». is met die welke door de verzoekende partijen werden geciteerd ».
B.7.3. Par identité de motifs, il convient de répondre négativement à B.7.3. Om dezelfde redenen dient de prejudiciële vraag ontkennend te
la question préjudicielle en ce que la disposition litigieuse aurait worden beantwoord in zoverre de in het geding zijnde bepaling, volgens
pour effet, d'après le juge a quo, de réduire considérablement les de verwijzende rechter, tot gevolg zou hebben de mogelijkheden om de
bestemming te betwisten, aanzienlijk te beperken, waardoor een
possibilités de contestation de l'affectation, avec pour conséquence verschil in behandeling wordt ingevoerd ten opzichte van de burgers
un traitement différent par rapport aux citoyens qui peuvent contester die de wettigheid kunnen betwisten van een bestemming die niet op
la légalité d'une affectation non validée par la voie législative. wetgevende wijze geldig is verklaard.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 1er du décret de la Région wallonne du 30 avril 2009 « Artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 «
modifiant le décret du 27 novembre 1997 modifiant le Code wallon de tot wijziging van het decreet van 27 november 1997 tot wijziging van
l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine » ne het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium
viole pas l'article 23 de la Constitution, lu isolément ou en » schendt niet artikel 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
combinaison avec les articles 10 et 11 de la Constitution, avec les gelezen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en met de artikelen
articles 6, 13 et 14 de la Convention européenne des droits de l'homme 6, 13 en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
et avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à cette alsook met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij dat
Convention. Verdrag.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 16 décembre 2010. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 16 december 2010.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^