Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 120/2010 du 28 octobre 2010 Numéro du rôle : 4840 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 116 du Code wallon de l'aménagement du territoire, de l'urbanisme et du patrimoine, posée par le Conseil d'Eta La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...)"
Extrait de l'arrêt n° 120/2010 du 28 octobre 2010 Numéro du rôle : 4840 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 116 du Code wallon de l'aménagement du territoire, de l'urbanisme et du patrimoine, posée par le Conseil d'Eta La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...) Uittreksel uit arrest nr. 120/2010 van 28 oktober 2010 Rolnummer 4840 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 116 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, gesteld door de Raad van State. Het samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechters R. Henneuse, E. De Groot,(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 120/2010 du 28 octobre 2010 Uittreksel uit arrest nr. 120/2010 van 28 oktober 2010
Numéro du rôle : 4840 Rolnummer 4840
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 116 du Code In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 116 van het Waalse
wallon de l'aménagement du territoire, de l'urbanisme et du Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, gesteld
patrimoine, posée par le Conseil d'Etat. door de Raad van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe et P. Nihoul, rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe en P.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Nihoul, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 199.059 du 18 décembre 2009 en cause de Jean-Marie Bij arrest nr. 199.059 van 18 december 2009 in zake Jean-Marie Dullier
Dullier contre la ville de Nivelles et la Région wallonne, partie tegen de stad Nijvel en het Waalse Gewest, tussenkomende partij :
intervenante : Thierry Deboelpaep, dont l'expédition est parvenue au Thierry Deboelpaep, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
greffe de la Cour le 28 décembre 2009, le Conseil d'Etat a posé la ingekomen op 28 december 2009, heeft de Raad van State de volgende
question préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 116 du Code wallon de l'aménagement du territoire, de « Schendt artikel 116 van het Waalse Wetboek van ruimtelijke ordening,
l'urbanisme et du patrimoine (CWATUP) viole-t-il les articles 10 et 11 stedenbouw en patrimonium (WWROSP) de artikelen 10 en 11 van de
de la Constitution, combinés avec l'article 23, alinéa 3, 4°, de la Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 23, derde lid, 4°, van de
Grondwet, doordat het een regeling van stilzwijgende beslissing
Constitution, en ce qu'il instaure un régime de décision tacite des invoert voor de afwijkingen die kunnen worden toegestaan ter
dérogations qui peuvent être consenties en exécution des articles 112 uitvoering van de artikelen 112 en 114 van het WWROSP, in zoverre naar
et 114 CWATUP, dans la mesure où selon l'attitude du fonctionnaire gelang van de houding van de gemachtigde ambtenaar, de rechtzoekende
délégué, le justiciable tiers intéressé à l'annulation est confronté derde die belang heeft bij de vernietiging, geconfronteerd wordt
soit à l'hypothèse où le fonctionnaire délégué accorde expressément hetzij met het geval waarin de gemachtigde ambtenaar uitdrukkelijk een
une dérogation par une décision qui pourra être contrôlée par le afwijking toekent bij een beslissing die zal kunnen worden getoetst
Conseil d'Etat soit, comme en l'espèce, à l'hypothèse où le door de Raad van State, hetzij, zoals te dezen, met het geval waarin,
fonctionnaire délégué laissant s'écouler le délai de l'article 116 du aangezien de gemachtigde ambtenaar de termijn van artikel 116 van het
WWROSP laat verstrijken, die derde te maken heeft met een
CWATUP, ce tiers se retrouve face à une décision tacite d'octroi de la stilzwijgende beslissing tot toekenning van de afwijking waarop elke
dérogation sur laquelle tout contrôle juridictionnel est impossible ? ». jurisdictionele controle onmogelijk is ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 116, § 5, du Code wallon de l'aménagement du B.1. Artikel 116, § 5, van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke
territoire, de l'urbanisme et du patrimoine (CWATUP), inséré par Ordening, Stedenbouw en Patrimonium (WWROSP), ingevoegd bij artikel 1
l'article 1er du décret du 27 novembre 1997 « modifiant le Code wallon van het decreet van 27 november 1997 « tot wijziging van het Waalse
de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine » Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium »,
disposait, avant sa modification par l'article 101 du décret du 30 bepaalde, vóór de wijziging ervan bij artikel 101 van het decreet van
avril 2009 « modifiant le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, 30 april 2009 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke
de l'Urbanisme et du Patrimoine, le décret du 11 mars 1999 relatif au Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999
permis d'environnement et le décret du 11 mars 2004 relatif aux betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004
infrastructures d'accueil des activités économiques » : betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid » :
« Lorsqu'il sollicite la décision du fonctionnaire délégué sur la « Wanneer het College van burgemeester en schepenen de beslissing
demande de dérogation visée à l'article 114 ou l'avis visé au vraagt van de gemachtigde ambtenaar over de in artikel 114 bedoelde
paragraphe 4, le collège des bourgmestre et échevins en informe aanvraag om afwijking of het in paragraaf 4 bedoelde advies, brengt
simultanément le demandeur par lettre recommandée à la poste. het de aanvrager tegelijkertijd daarvan op de hoogte bij ter post
aangetekend schrijven.
Le fonctionnaire délégué envoie sa décision sur la demande de De gemachtigde ambtenaar verstuurt zijn beslissing over de aanvraag om
dérogation ou son avis dans les trente-cinq jours de la demande du afwijking of zijn advies binnen vijfendertig dagen na de aanvraag van
collège des bourgmestre et échevins; passé ce délai, la décision ou het College van burgemeester en schepenen; na afloop van deze termijn
l'avis est réputé favorable ». wordt de beslissing of het advies geacht gunstig te zijn ».
B.2. Il ressort des faits de la cause présentée au juge a quo et des B.2. Uit de feiten van de zaak die aan de verwijzende rechter werd
motifs de sa décision de renvoi que la Cour est invitée à statuer sur voorgelegd en uit de motieven van zijn verwijzingsbeslissing blijkt
dat het Hof wordt gevraagd uitspraak te doen over de bestaanbaarheid
la compatibilité de l'article 116, § 5, alinéa 2, in fine, du CWATUP, van artikel 116, § 5, tweede lid, in fine, van het WWROSP met de
avec les articles 10 et 11, lus en combinaison avec l'article 23, artikelen 10 en 11, in samenhang gelezen met artikel 23, derde lid,
alinéa 3, 4°, de la Constitution, en ce que la disposition en cause 4°, van de Grondwet, in zoverre de in het geding zijnde bepaling een
verschil in behandeling zou instellen tussen twee categorieën van
ferait une différence de traitement entre deux catégories de personnes personen die, door het indienen bij de Raad van State van een beroep
qui, par l'introduction d'un recours en annulation au Conseil d'Etat tot nietigverklaring gericht tegen een beslissing van het
dirigé contre une décision du collège communal octroyant un permis gemeentecollege waarbij een stedenbouwkundige vergunning wordt
d'urbanisme en dérogation au plan de secteur en application de verleend in afwijking van het gewestplan met toepassing van artikel
l'article 112 du CWATUP, contestent la légalité de la décision de 112 van het WWROSP, de wettigheid betwisten van de door de gemachtigde
dérogation au plan de secteur du fonctionnaire délégué au regard des ambtenaar genomen beslissing om van het gewestplan af te wijken, in
articles 112 et 114 du CWATUP : d'une part, les personnes qui sont het licht van de artikelen 112 en 114 van het WWROSP : enerzijds, de
personen die te maken krijgen met een uitdrukkelijke beslissing van de
confrontées à une décision explicite du fonctionnaire délégué envoyée gemachtigde ambtenaar die werd verstuurd binnen vijfendertig dagen na
dans les trente-cinq jours de la demande de dérogation du collège de aanvraag om afwijking van het gemeentecollege en, anderzijds, zij
communal et, d'autre part, celles qui sont confrontées à une décision die te maken krijgen met een beslissing die geacht wordt gunstig te
réputée favorable, parce que le fonctionnaire délégué n'a pas envoyé zijn, omdat de gemachtigde ambtenaar binnen die termijn geen
de décision dans ce délai. beslissing heeft verstuurd.
La disposition en cause priverait les personnes de cette seconde De in het geding zijnde bepaling zou de personen van die tweede
catégorie du droit de faire contrôler, par la section du contentieux categorie het recht ontnemen om de wettigheid van de beslissing tot
administratif du Conseil d'Etat, la légalité de la décision de afwijking door de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
dérogation au regard des articles 112 et 114 du CWATUP. te laten toetsen in het licht van de artikelen 112 en 114 van het
B.3. Les articles 112 et 114 du CWATUP font partie de la section 2 (« WWROSP. B.3. De artikelen 112 en 114 van het WWROSP maken deel uit van
Des dérogations ») du chapitre III (« Des demandes de permis, des afdeling 2 (« Afwijkingen ») van hoofdstuk III («
décisions et des recours ») du titre V (« Des permis et certificats Vergunningsaanvragen, beslissingen en beroepen ») van titel V («
d'urbanisme ») du livre Ier (« Dispositions organiques de Stedenbouwkundige vergunningen en attesten ») van boek I (« Bepalingen
l'aménagement du territoire et de l'urbanisme ») de ce Code. betreffende de organisatie van de ruimtelijke ordening en de
stedenbouw ») van dat Wetboek.
L'article 112 du CWATUP, tel qu'il a été remplacé par l'article 49 du Artikel 112 van het WWROSP, zoals het werd vervangen bij artikel 49
décret du 18 juillet 2002 « modifiant le Code wallon de l'Aménagement van het decreet van 18 juli 2002 « tot wijziging van het Waalse
du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine », puis modifié par Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium » en
vervolgens werd gewijzigd bij artikel 74 van het programmadecreet van
l'article 74 du décret-programme du 3 février 2005 « de relance 3 februari 2005 « betreffende de economische heropleving en de
économique et de simplification administrative », dispose : administratieve vereenvoudiging », bepaalt :
« A l'exclusion des zones naturelles, des zones de parcs et des « Met uitsluiting van de natuur-, parkgebieden en de oppervlakten met
périmètres de point de vue remarquable, un permis d'urbanisme peut een bemerkenswaardig uitzicht kan er een stedenbouwkundige vergunning
être octroyé dans une zone du plan de secteur qui n'est pas compatible afgegeven worden in een gebied van het gewestplan dat niet verenigbaar
avec l'objet de la demande pour autant que : is met het voorwerp van de aanvraag voor zover :
1° le terrain soit situé entre deux habitations construites avant 1° het grondstuk gelegen is tussen twee woningen die zijn opgetrokken
l'entrée en vigueur du plan de secteur et distantes l'une de l'autre vóór de inwerkingtreding van het gewestplan en hoogstens honderd meter
de 100 mètres maximum; verwijderd zijn van elkaar;
2° ce terrain et ces habitations soient situés à front de voirie et du 2° bedoeld grondstuk en bedoelde woningen gelegen zijn langs de weg en
même côté d'une voie publique suffisamment équipée en eau, électricité aan dezelfde kant van een openbare weg die voldoende uitgerust is met
et égouttage, pourvue d'un revêtement solide et d'une largeur water- en elektriciteitsleidingen en rioleringen, die voorzien is van
suffisante, compte tenu de la situation des lieux; een wegverharding en breed genoeg is, rekening houdend met de ligging;
3° les constructions, transformations, agrandissements ou 3° de gebouwen, al dan niet verbouwd, vergroot of heropgebouwd,
reconstructions, s'intègrent au site bâti ou non bâti et ne geïntegreerd zijn in de omgeving, al dan niet bebouwd, en de
compromettent pas l'aménagement de la zone. inrichting van het gebied niet in het gedrang komt.
Toutefois, aucun permis ne peut être délivré pour des terrains situés Er wordt evenwel geen enkele vergunning afgegeven voor grondstukken
à front de voies publiques divisées en quatre bandes de circulation au die gelegen zijn langs openbare wegen die in minstens vier rijstroken
moins ». zijn ingedeeld ».
L'article 114 du CWATUP, inséré par l'article 1er du décret du 27 Artikel 114 van het WWROSP, ingevoegd bij artikel 1 van het decreet
novembre 1997, disposait, après sa modification par l'article 75 du van 27 november 1997, bepaalde, na de wijziging ervan bij artikel 75
décret-programme du 3 février 2005 et avant son remplacement par van het programmadecreet van 3 februari 2005 en vóór de vervanging
l'article 71 du décret du 30 avril 2009 : ervan bij artikel 71 van het decreet van 30 april 2009 :
« Pour toute demande de permis impliquant l'application des « Voor elke vergunningsaanvraag die de toepassing van de bepalingen
dispositions de la présente section, le Gouvernement ou le van deze afdeling inhoudt, kan de Regering of de gemachtigde ambtenaar
fonctionnaire délégué peut à titre exceptionnel accorder des uitzonderlijkerwijs afwijkingen toestaan, op voorwaarde dat ze vooraf
dérogations, pour autant que la demande soit préalablement soumise aux wordt onderworpen aan de door de Regering bepaalde bijzondere
mesures particulières de publicité déterminées par le Gouvernement maatregelen van openbaarmaking, alsmede aan de terinzagelegging
ainsi qu'à la consultation visée à l'article 4, alinéa 1er, 3° ». B.4. La décision du fonctionnaire délégué visée par l'article 116, § 5, du CWATUP, qui accorde une dérogation au plan de secteur, intervient, entre autres, dans le cadre de l'instruction d'une demande d'un permis d'urbanisme, procédure au terme de laquelle le collège communal décide d'octroyer ou de refuser ce permis. Lorsqu'elle est saisie d'un recours en annulation dirigé contre une décision du collège communal octroyant un tel permis, la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat peut être invitée à examiner la légalité de la décision du fonctionnaire délégué précitée, bedoeld in artikel 4, eerste lid, 3° ». B.4. De in artikel 116, § 5, van het WWROSP bedoelde beslissing van de gemachtigde ambtenaar, waarbij een afwijking van het gewestplan wordt toegestaan, wordt onder andere genomen in het kader van het onderzoek van een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning, een procedure aan het eind waarvan het gemeentecollege beslist om die vergunning te verlenen of te weigeren. Wanneer een beroep tot nietigverklaring gericht tegen een beslissing van het gemeentecollege waarbij een dergelijke vergunning wordt verleend, aanhangig wordt gemaakt bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, kan deze worden verzocht de wettigheid te onderzoeken van de voormelde beslissing van de gemachtigde ambtenaar,
en particulier sa compatibilité avec les articles 112 et 114 du in het bijzonder de verenigbaarheid ervan met de artikelen 112 en 114
CWATUP. van het WWROSP.
La circonstance que cette décision du fonctionnaire délégué est De omstandigheid dat die beslissing van de gemachtigde ambtenaar met
réputée favorable en application de la disposition en cause ne toepassing van de in het geding zijnde bepaling geacht wordt gunstig
dispense pas le collège communal de motiver formellement ce permis en te zijn, ontslaat het gemeentecollege niet van de verplichting die
application de la loi du 29 juillet 1991 relative à la motivation vergunning uitdrukkelijk te motiveren met toepassing van de wet van 29
formelle des actes administratifs et n'empêche pas le Conseil d'Etat juli 1991 « betreffende de uitdrukkelijke motivering van de
de vérifier, sur la base de cette motivation formelle et du dossier bestuurshandelingen » en belet de Raad van State niet om, op basis van
administratif, et en tenant compte des observations éventuelles des die uitdrukkelijke motivering en het administratieve dossier en
rekening houdend met de eventuele opmerkingen van de partijen, na te
parties, que cette décision est conforme aux conditions de la gaan of die beslissing in overeenstemming is met de voorwaarden voor
dérogation du permis d'urbanisme au plan de secteur, fixées par les afwijking van de stedenbouwkundige vergunning van het gewestplan,
articles 112 et 114 du CWATUP. vastgelegd in de artikelen 112 en 114 van het WWROSP.
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 116, § 5, alinéa 2, in fine, du Code wallon de l'aménagement Artikel 116, § 5, tweede lid, in fine, van het Waalse Wetboek van
du territoire, de l'urbanisme et du patrimoine ne viole pas les Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium schendt de artikelen
articles 10 et 11, lus en combinaison avec l'article 23, alinéa 3, 4°, 10 en 11, in samenhang gelezen met artikel 23, derde lid, 4°, van de
de la Constitution. Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 28 octobre 2010. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 28 oktober 2010.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^