Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 81/2010 du 1 er juillet 2010 Numéro du rôle : 4796 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par arrêté roy La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. Al(...)"
Extrait de l'arrêt n° 81/2010 du 1 er juillet 2010 Numéro du rôle : 4796 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par arrêté roy La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. Al(...) Uittreksel uit arrest nr. 81/2010 van 1 juli 2010 Rolnummer 4796 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, zo Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 81/2010 du 1er juillet 2010 Uittreksel uit arrest nr. 81/2010 van 1 juli 2010
Numéro du rôle : 4796 Rolnummer 4796
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 38, § 5, des In zake : de prejudiciële vraag over artikel 38, § 5, van de wetten
lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij
arrêté royal du 16 mars 1968, tel qu'il a été inséré par la loi du 21 koninklijk besluit van 16 maart 1968, zoals ingevoegd bij de wet van
avril 2007, posée par le Tribunal correctionnel de Louvain. 21 april 2007, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Leuven.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges A. samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de
Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, rechters A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Bossuyt, voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 8 octobre 2009 en cause du ministère public contre Bij vonnis van 8 oktober 2009 in zake het openbaar ministerie tegen
T.S., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 9 T.S., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 9
novembre 2009, le Tribunal correctionnel de Louvain a posé la question november 2009, heeft de Correctionele Rechtbank te Leuven de volgende
préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 38, § 5, de la loi du 16 mars 1968 relative à la police de « Schendt artikel 38, § 5, van de wet van 16 maart 1968 betreffende de
la circulation routière viole-t-il les articles 10 et 11 de la politie over het wegverkeer de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, nu
Constitution en ce que le juge, en application de cette disposition, a de rechter in toepassing van deze bepaling verplicht is om bij een
l'obligation de prononcer la déchéance du droit de conduire et de veroordeling wegens een overtreding begaan met een motorvoertuig die
subordonner la réintégration dans le droit de conduire au moins à la tot een verval van het recht tot sturen kan leiden en de schuldige
réussite de l'examen théorique ou pratique lorsqu'il condamne du chef sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs B, verplicht is
d'une infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu het verval van het recht tot sturen uit te spreken en het herstel van
à une déchéance du droit de conduire et que le coupable est titulaire het recht tot sturen minstens afhankelijk moet maken van het slagen
depuis moins de deux ans du permis de conduire B, alors que le juge voor het theoretisch of praktisch examen, terwijl de rechter niet
n'a pas cette obligation en cas d'accident de la circulation avec verplicht is om dit te doen, in geval van een verkeersongeval te
seulement des blessés légers, imputable au fait personnel de son wijten aan het persoonlijk toedoen van de dader met enkel
auteur, ou en cas d'infraction du deuxième degré visée à l'article 29, lichtgewonden of in geval van overtredingen van de tweede graad zoals
§ 1er, de la loi du 16 mars 1968 relative à la police de la bedoeld in artikel 29, § 1, van de wet van 16 maart 1968 betreffende
circulation routière ? ». de politie over het wegverkeer ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle concerne l'article 38, § 5, des lois B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 38, § 5, van de wetten
relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij
arrêté royal du 16 mars 1968, tel qu'il a été inséré par la loi du 21 koninklijk besluit van 16 maart 1968, zoals ingevoegd bij de wet van
avril 2007, qui dispose : 21 april 2007, dat bepaalt :
« Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire et rendre « De rechter moet het verval van het recht tot sturen uitspreken en
la réintégration du droit de conduire dépendante au moins de la het herstel van het recht tot sturen minstens afhankelijk maken van
réussite des examens théorique ou pratique s'il condamne du chef d'une het slagen voor het theoretisch of praktisch examen indien hij
infraction commise avec un véhicule à moteur pouvant donner lieu à une veroordeelt wegens een overtreding begaan met een motorvoertuig die
déchéance du droit de conduire, et que le coupable est titulaire tot een verval van het recht tot sturen kan leiden en de schuldige
depuis moins de deux ans du permis de conduire B. sinds minder dan twee jaar houder is van het rijbewijs B.
L'alinéa 1er n'est pas d'application à l'article 38, § 1er, 2°, en cas Het eerste lid is niet van toepassing op artikel 38, § 1, 2°, in geval
d'un accident de la circulation avec seulement des blessés légers. van een verkeersongeval met enkel lichtgewonden.
L'alinéa 1er n'est pas d'application aux infractions du deuxième degré Het eerste lid is niet van toepassing op de overtredingen van de
visées à l'article 29, § 1er ». tweede graad, zoals bedoeld in artikel 29, § 1 ».
B.2. Le juge a quo demande à la Cour si cette disposition viole le B.2. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of die bepaling het
principe d'égalité et de non-discrimination en ce que, dans beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie schendt doordat zij de
l'hypothèse d'une condamnation du chef d'une infraction commise avec rechter verplicht om bij een veroordeling wegens een overtreding
un véhicule à moteur, pouvant donner lieu à une déchéance du droit de begaan met een motorvoertuig die tot een verval van het recht tot
conduire, et lorsque le coupable est titulaire depuis moins de deux sturen kan leiden en wanneer de schuldige sinds minder dan twee jaar
ans du permis de conduire B, elle oblige le juge à prononcer la houder is van het rijbewijs B, het verval van het recht tot sturen uit
déchéance du droit de conduire et à subordonner la réintégration dans te spreken en het herstel van het recht tot sturen minstens
le droit de conduire au moins à la réussite des examens théorique ou afhankelijk te maken van het slagen voor het theoretisch of praktisch
pratique, tandis que le juge n'est pas tenu de prononcer la déchéance examen, terwijl de rechter daartoe niet is verplicht in het geval van
en cas d'accident de roulage, imputable au fait personnel de son een verkeersongeval te wijten aan het persoonlijk toedoen van de dader
auteur, entraînant seulement des blessés légers ou en cas met enkel lichtgewonden of in geval van overtredingen van de tweede
d'infractions du deuxième degré, visées à l'article 29, § 1er, des graad bedoeld in artikel 29, § 1, van de gecoördineerde wetten
lois coordonnées relatives à la police de la circulation routière. betreffende de politie over het wegverkeer.
B.3. La question préjudicielle porte dès lors sur la différence des B.3. De prejudiciële vraag heeft bijgevolg betrekking op een verschil
sanctions prises à l'égard de diverses catégories de personnes, le in bestraffing van verschillende categorieën van personen, waarbij de
juge étant tenu à la sévérité à l'égard des conducteurs visés à rechter tot gestrengheid gehouden is ten aanzien van de in het eerste
l'alinéa 1er, alors qu'il dispose d'un pouvoir d'appréciation pour les lid bedoelde bestuurders, terwijl hij over een beoordelingsbevoegdheid
conducteurs à l'égard desquels les exceptions s'appliquent. beschikt ten aanzien van de bestuurders voor wie de uitzonderingen gelden.
A l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés, le juge doit en Ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden dient de
effet prononcer la déchéance du droit de conduire (alinéa 1er). La rechter immers het verval van het recht tot sturen uit te spreken
mesure prévoit deux exceptions. La première exception concerne la (eerste lid). De maatregel voorziet in twee uitzonderingen. De eerste
condamnation visée à l'article 38, § 1er, 2°, à savoir une uitzondering betreft een veroordeling als bedoeld in artikel 38, § 1,
condamnation du chef d'un accident de roulage imputable au fait 2°, namelijk een veroordeling wegens een verkeersongeval te wijten aan
personnel de son auteur, mais limitée à l'hypothèse où elle est het persoonlijk toedoen van de dader, doch beperkt tot de hypothese
prononcée du chef de blessures ayant entraîné seulement des blessés dat zij wordt uitgesproken wegens verwonding, waarbij er enkel
légers (alinéa 2). La seconde exception concerne la condamnation du lichtgewonden zijn (tweede lid). De tweede uitzondering betreft een
chef d'une infraction du deuxième degré (alinéa 3). Il s'agit des veroordeling wegens een overtreding van de tweede graad (derde lid).
infractions aux règlements pris en exécution des lois coordonnées Het betreft overtredingen van de reglementen uitgevaardigd op grond
relatives à la police de la circulation routière qui mettent van de gecoördineerde wetten betreffende de politie over het
indirectement en danger la sécurité des personnes et des infractions wegverkeer die de veiligheid van personen onrechtstreeks in gevaar
qui consistent en l'utilisation sans droit des facilités de brengen en de overtredingen die bestaan uit het onrechtmatig gebruiken
stationnement pour les personnes handicapées, ces infractions étant van parkeerfaciliteiten voor personen met een handicap, bij een
établies par arrêté royal délibéré en Conseil des ministres (article koninklijk besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad (artikel
29, § 1er, alinéa 3, des mêmes lois coordonnées). B.4. La mesure a été commentée comme suit dans les travaux préparatoires de la disposition en cause : « La connaissance et l'habileté sont des éléments qui peuvent être testés de manière fiable lors de l'examen de conduite mais ce n'est pas le cas de l'attitude et du comportement. C'est pourquoi la première année suivant l'obtention du permis de conduire est considérée comme une année lors de laquelle la pratique doit démontrer si le nouveau, et souvent jeune, conducteur a développé un style de conduite sûr. Si ce n'est pas le cas, il doit alors repasser ses examens de conduite théorique et/ou pratique. Voici entre autres les infractions qui, selon la loi du 16 mars 1968 relative à la police de la circulation routière, entrent en ligne de compte pour une déchéance du droit de conduire : - alcool et ivresse au volant; - infractions du deuxième, troisième ou quatrième degré; 29, § 1, derde lid, van dezelfde gecoördineerde wetten). B.4. De maatregel wordt in de parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling als volgt uiteengezet : « Kennis en vaardigheid zijn betrouwbaar te testen op het rijexamen, maar attitude en gedrag zijn dat niet. Daarom wordt het eerste jaar dat men zijn rijbewijs heeft behaald beschouwd als een jaar waarbinnen de praktijk moet uitwijzen of de nieuwe, meestal ook jonge, bestuurder een veilige rijstijl heeft ontwikkeld. Is dat niet het geval, dan moet hij zijn theoretisch en/of praktisch rijexamen opnieuw afleggen. Onder meer de volgende overtredingen komen volgens de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer in aanmerking voor een verval van het recht tot sturen : - alcohol en dronkenschap in het verkeer; - overtredingen van de tweede, derde of vierde graad;
- drogues au volant; - drugs in het verkeer;
- disposer d'un détecteur de radar à bord; - een radarverklikker aan boord hebben;
- causer des accidents de la route avec tués ou blessés graves; - verkeersongevallen met doden of ernstige gewonden veroorzaken;
- récidive (déjà trois condamnations dans l'année précédant - recidive (reeds drie keer veroordeeld in het jaar voorafgaand aan de
l'infraction); overtreding);
- rouler sans être titulaire d'un permis de conduire ou rouler alors - rijden zonder houder te zijn van een rijbewijs of rijden terwijl men
que l'on est médicalement inapte; medisch ongeschikt is;
- délit de fuite; - vluchtmisdrijf;
- dépasser de plus de 30 kilomètres par heure la vitesse maximale - de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 30 kilometer per uur
autorisée; overschrijden;
- dépasser de plus de 20 kilomètres par heure la vitesse maximale - de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 20 kilometer per uur
autorisée dans une agglomération, zone 30 ou zone résidentielle » overschrijden in een bebouwde kom, zone 30 of woonerf » (Parl. St.,
(Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4). Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/001, p. 4).
Un amendement portant à deux ans le délai précité d'un an a été adopté Een amendement werd aangenomen dat de vermelde termijn van één op twee
(Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2836/002). jaar brengt (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2836/002).
B.5. La mesure de la déchéance du droit de conduire un véhicule à B.5. De maatregel van het verval van het recht tot besturen van een
moteur est justifiée par le souci de diminuer les accidents de la motorvoertuig wordt verantwoord door de bekommernis verkeersongevallen
route et de favoriser ainsi la sécurité routière. te verminderen en op die manier de verkeersveiligheid te bevorderen.
La mesure en cause vise à soumettre les conducteurs ayant peu De in het geding zijnde maatregel strekt ertoe bestuurders met een
d'expérience de la circulation routière à un contrôle plus sévère que geringe ervaring in het wegverkeer aan een strenger toezicht te
d'autres conducteurs. En obligeant les premiers, lorsqu'ils sont onderwerpen dan andere bestuurders. Door de eerstgenoemde bestuurders
condamnés pour avoir commis certaines infractions déterminées, à te verplichten, wanneer zij wegens bepaalde overtredingen zijn
prouver à nouveau leur connaissance théorique ou leurs aptitudes veroordeeld, hun theoretische kennis of praktische vaardigheden
pratiques, la mesure contribue à améliorer la sécurité des autres opnieuw te bewijzen, draagt de maatregel bij tot een verbetering van
usagers de la route et à augmenter la sécurité routière en général. La de veiligheid van de andere weggebruikers en van de verkeersveiligheid
mesure est en outre limitée aux conducteurs qui ont commis certaines in het algemeen. De maatregel is bovendien beperkt tot bestuurders die
bepaalde ernstige verkeersovertredingen hebben begaan.
infractions de roulage graves. B.6. Gelet op de doelstelling van de in het geding zijnde maatregel,
B.6. Eu égard à l'objectif de la mesure en cause, le choix du leidt de keuze van de wetgever om de beoordelingsvrijheid van de
législateur consistant à exclure le pouvoir d'appréciation du juge à rechter ten aanzien van een bepaalde categorie van veroordeelden uit
l'égard d'une catégorie déterminée de condamnés ne conduit pas à une te sluiten en niet ten aanzien van andere categorieën, niet tot een
différence de traitement dépourvue de justification raisonnable ou à verschil in behandeling dat verstoken is van een redelijke
une sanction pénale disproportionnée. La circonstance que le verantwoording of tot een onevenredige straf. Het gegeven dat de
législateur n'a pas obligé le juge à la même sévérité à l'égard wetgever de rechter niet tot dezelfde gestrengheid heeft verplicht ten
d'autres catégories de conducteurs n'a pas pour effet d'ôter sa aanzien van andere categorieën van bestuurders, ontneemt de in het
justification à la disposition en cause. Il en va d'autant plus ainsi geding zijnde bepaling niet haar verantwoording. Dat geldt des te meer
que le juge peut, s'il l'estime justifié, compte tenu des daar de rechter, indien hij dat verantwoord acht, rekening houdend met
circonstances concrètes de l'infraction et de l'accident de roulage de concrete omstandigheden van de overtreding en het verkeersongeval
auquel elle donne lieu, appliquer la même mesure aux conducteurs waartoe zij aanleiding geeft, dezelfde maatregel kan toepassen op de
auxquels les exceptions s'appliquent et dont le comportement démontre bestuurders op wie de uitzonderingen van toepassing zijn en uit wier
qu'ils n'ont pas adopté un « style de conduite sûr ». gedrag blijkt dat zij geen « veilige rijstijl » hebben aangenomen.
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 38, § 5, des lois relatives à la police de la circulation Artikel 38, § 5, van de wetten betreffende de politie over het
routière, coordonnées par arrêté royal du 16 mars 1968, ne viole pas wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968,
les articles 10 et 11 de la Constitution. schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 1er juillet 2010. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 1 juli 2010.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^