← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 43/2010 du 29 avril 2010 Numéro du rôle : 4703 En cause :
la question préjudicielle relative à l'article 69 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail,
tel qu'il était en vigueur avant sa modification par La Cour constitutionnelle, composée des présidents
M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...)"
Extrait de l'arrêt n° 43/2010 du 29 avril 2010 Numéro du rôle : 4703 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 69 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, tel qu'il était en vigueur avant sa modification par La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...) | Uittreksel uit arrest nr. 43/2010 van 29 april 2010 Rolnummer 4703 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 69 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, zoals het van kracht was vóór de wijziging ervan bij artikel 61 van de Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 43/2010 du 29 avril 2010 | Uittreksel uit arrest nr. 43/2010 van 29 april 2010 |
Numéro du rôle : 4703 | Rolnummer 4703 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 69 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 69 van de |
du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, tel qu'il était en | arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, zoals het van kracht was vóór |
vigueur avant sa modification par l'article 61 de la loi du 13 juillet | de wijziging ervan bij artikel 61 van de wet van 13 juli 2006, gesteld |
2006, posée par la Cour du travail de Bruxelles. | door het Arbeidshof te Brussel. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de |
Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, |
Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, et, | J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van Goey, en, |
conformément à l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 | overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 |
sur la Cour constitutionnelle, du président émérite P. Martens, | op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter P. Martens, bijgestaan |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président | door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus |
émérite P. Martens, | voorzitter P. Martens, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 4 mai 2009 en cause de Marcel Vlaminck contre le Fonds | Bij arrest van 4 mei 2009 in zake Marcel Vlaminck tegen het Fonds voor |
des accidents du travail, dont l'expédition est parvenue au greffe de | Arbeidsongevallen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is |
la Cour le 12 mai 2009, la Cour du travail de Bruxelles a posé la | ingekomen op 12 mei 2009, heeft het Arbeidshof te Brussel de volgende |
question préjudicielle suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 69 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du | « Schendt artikel 69 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, |
travail, tel qu'en vigueur avant sa modification par l'article 61 de | zoals het van kracht was vóór de wijziging ervan bij artikel 61 van de |
la loi du 13 juillet 2006, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | wet van 13 juli 2006, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, eventueel |
Constitution éventuellement combinés avec le principe général de droit | in samenhang gelezen met het algemene rechtsbeginsel van de rechten |
des droits de la défense et avec le droit au procès équitable garanti | van de verdediging en met het recht op een eerlijk proces, gewaarborgd |
par l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, en | bij artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in |
ce qu'il traite de la même manière, le demandeur qui sollicite une | |
allocation d'aggravation prévue par l'article 9 de l'arrêté royal du | zoverre het de aanvrager die een in artikel 9 van het koninklijk |
10 décembre 1987 et le demandeur qui sollicite l'une des autres | besluit van 10 december 1987 bedoelde bijslag wegens verergering |
indemnités prévues par la loi du 10 avril 1971, alors qu'en ce qui | aanvraagt en de aanvrager die een van de andere in de wet van 10 april |
1971 bedoelde vergoedingen aanvraagt, op dezelfde wijze behandelt, | |
concerne l'identification du point de départ du délai de prescription, | terwijl, met betrekking tot het bepalen van de aanvang van de |
le demandeur d'une allocation d'aggravation se trouve dans une | verjaringstermijn, de aanvrager van een bijslag wegens verergering |
situation beaucoup plus incertaine ? ». | zich in een veel onzekerdere situatie bevindt ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 69 de la loi du 10 | B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 69 van de |
avril 1971 sur les accidents du travail, tel qu'il était en vigueur | arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, zoals het van kracht was vóór |
avant sa modification par l'article 61 de la loi du 13 juillet 2006 « | de wijziging ervan bij artikel 61 van de wet van 13 juli 2006 « |
portant des dispositions diverses en matière de maladies | |
professionnelles et d'accidents du travail et en matière de | houdende diverse bepalingen inzake beroepsziekten en arbeidsongevallen |
réinsertion professionnelle ». | en inzake beroepsherinschakeling ». |
Il ressort tant des motifs de l'arrêt rendu par le juge a quo que de | Zowel uit de motieven van het door de verwijzende rechter gewezen |
la question préjudicielle elle-même que seul est visé l'alinéa 1er de | arrest als uit de prejudiciële vraag zelf blijkt dat enkel het eerste |
l'article 69 en cause. | lid van het in het geding zijnde artikel 69 wordt beoogd. |
Celui-ci disposait, avant sa modification par la loi du 13 juillet | Dat bepaalde, vóór de wijziging ervan bij de wet van 13 juli 2006 : |
2006 : « L'action en paiement des indemnités se prescrit par trois ans. | « De rechtsvordering tot betaling van de vergoedingen verjaart na drie |
L'action en répétition d'indemnités indues se prescrit par trois ans. | jaar. De rechtsvordering tot terugvordering van onverschuldigde |
» | vergoedingen verjaart na drie jaar ». |
L'article 9 de l'arrêté royal du 10 décembre 1987 « relatif aux | Artikel 9 van het koninklijk besluit van 10 december 1987 « |
allocations accordées dans le cadre de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail » dispose : | betreffende de bijslagen verleend in het kader van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 » bepaalt : |
« Une allocation d'aggravation est accordée à la victime dont l'état | « Een bijslag wegens verergering wordt toegekend aan de getroffene |
résultant de l'accident du travail s'aggrave de manière définitive | wiens toestand als gevolg van het arbeidsongeval, blijvend verergert |
après l'expiration du délai visé à l'article 72 de la loi, pour autant | na het verstrijken van de termijn, bedoeld in artikel 72 van de wet, |
que le taux d'incapacité de travail après cette aggravation soit de 10 p.c. au moins. | voor zover de graad van arbeidsongeschiktheid, na deze verergering, ten minste 10 pct. bedraagt. |
[...] ». | [...] ». |
Quant à la recevabilité de la question préjudicielle | Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag |
B.2.1. Le Conseil des ministres conteste la pertinence de la question | B.2.1. De Ministerraad betwist de relevantie van de prejudiciële vraag |
préjudicielle au motif qu'elle porte sur une disposition qui ne serait | omdat zij betrekking heeft op een bepaling die kennelijk niet zou |
manifestement pas applicable au litige au fond. En effet, l'appelant | kunnen worden toegepast op het bodemgeschil. De appellant voor de |
devant le juge a quo ne ferait valoir aucun argument concernant | verwijzende rechter zou immers geen enkel argument doen gelden met |
l'aggravation de son état de santé mais viserait, en réalité, une | betrekking tot de verergering van zijn gezondheidstoestand maar zou, |
in werkelijkheid, een slechte oorspronkelijke beoordeling van zijn | |
letsels beogen. | |
mauvaise évaluation originelle de ses lésions. | B.2.2. Zowel uit de antecedenten van de zaak als uit de motieven van |
B.2.2. Il ressort des antécédents de la cause autant que des motifs de | het door de verwijzende rechter gewezen arrest blijkt dat de appellant |
l'arrêt rendu par le juge a quo que l'appelant entendait obtenir une | een bijslag wegens verergering wilde verkrijgen op grond van de |
allocation d'aggravation en raison de l'évolution de son état de santé | evolutie van zijn gezondheidstoestand sedert het arbeidsongeval |
depuis l'accident du travail dont il a été victime le 16 février 1970. | waarvan hij op 16 februari 1970 het slachtoffer was. Het onderwerp van |
L'objet de la contestation n'est d'ailleurs nullement mis en cause par | de betwisting wordt overigens door de partijen niet ter discussie |
les parties, l'intimé soulevant tout au plus la prescription de la | gesteld, waarbij de geïntimeerde hoogstens de verjaring van de |
demande en application de l'article 69 litigieux. | vordering met toepassing van het in het geding zijnde artikel 69 |
Il n'apparaît pas que ladite disposition n'est pas applicable au | opwerpt. Het blijkt niet dat die bepaling niet kan worden toegepast op het |
litige soumis au juge a quo. | geschil voor de verwijzende rechter. |
B.2.3. L'exception est rejetée. | B.2.3. De exceptie wordt verworpen. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.3. D'après le juge a quo, l'article 69 de la loi du 10 avril 1971 | B.3. Volgens de verwijzende rechter zou artikel 69 van de wet van 10 |
aurait pour effet de traiter de la même manière le demandeur qui | |
sollicite une allocation d'aggravation prévue par l'article 9 de | april 1971 tot gevolg hebben dat de aanvrager die een in artikel 9 van |
l'arrêté royal du 10 décembre 1987 précité et le demandeur qui | het voormelde koninklijk besluit van 10 december 1987 bedoelde bijslag |
wegens verergering aanvraagt en de aanvrager die één van de andere in | |
sollicite l'une des autres indemnités prévues par la loi du 10 avril | de wet van 10 april 1971 bedoelde vergoedingen aanvraagt, op dezelfde |
1971, alors qu'en ce qui concerne l'identification du point de départ | wijze worden behandeld, terwijl, met betrekking tot het bepalen van de |
du délai de prescription, le demandeur d'une allocation d'aggravation | aanvang van de verjaringstermijn, de aanvrager van een bijslag wegens |
se trouverait dans une situation plus incertaine. | verergering zich in een onzekerdere situatie zou bevinden. |
B.4.1. Par un arrêt du 12 décembre 2005 (Pas., 2005, n° 662) rendu | B.4.1. Bij een arrest van 12 december 2005 (Arr. Cass., 2005, nr. |
dans le cadre de l'affaire soumise au juge a quo, la Cour de cassation | 662), dat is gewezen in het kader van de zaak voor de verwijzende |
a jugé comme suit : | rechter, heeft het Hof van Cassatie als volgt geoordeeld : |
« Overwegende dat, luidens artikel 69, eerste lid, van de | |
« Attendu qu'aux termes de l'article 69, alinéa 1er, de la loi du 10 | arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, de rechtsvordering tot |
avril 1971 sur les accidents du travail, l'action en paiement des | betaling van de vergoedingen na drie jaar verjaart; |
indemnités se prescrit par trois ans; | Dat die bepaling, ongeacht zijn benaming of zijn wijze van toekenning, |
Que cette disposition s'applique, quels que soient sa dénomination ou | van toepassing is op alle vergoedingen die krachtens de voormelde wet |
son mode d'octroi, à toute indemnité due en vertu de ladite loi ou de | of haar uitvoeringsbesluiten verschuldigd zijn door een verzekeraar of |
ses arrêtés d'exécution par un assureur ou par le Fonds des accidents | door het Fonds voor Arbeidsongevallen; |
du travail; Attendu que l'article 9, alinéa 1er, de l'arrêté royal du 10 décembre | Overwegende dat artikel 9, eerste lid, van het koninklijk besluit van |
1987 relatif aux allocations accordées dans le cadre de la loi du 10 | 10 december 1987 betreffende de bijslagen verleend in het kader van de |
avril 1971 sur les accidents du travail dispose qu'une allocation | arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, bepaalt dat een bijslag wegens |
d'aggravation est accordée à la victime dont l'état résultant de | verergering toegekend wordt aan de getroffene wiens toestand als |
l'accident du travail s'aggrave de manière définitive après | gevolg van het arbeidsongeval blijvend verergert na het verstrijken |
l'expiration du délai visé à l'article 72 de la loi, pour autant que | van de termijn bedoeld in artikel 72 van de wet, voor zover de graad |
le taux d'incapacité de travail après cette aggravation soit de 10 | van arbeidsongeschiktheid, na deze verergering, ten minste 10 pct. |
p.c. au moins; | bedraagt; |
Que cette allocation d'aggravation est une indemnité due en vertu de | Dat die bijslag wegens verergering een schadevergoeding is die |
la loi du 10 avril 1971 ou de ses arrêtés d'exécution, dont la demande | verschuldigd is krachtens de wet van 10 april 1971 of van haar |
uitvoeringsbesluiten, en waarbij de aanvraag van die bijslag | |
est soumise aux règles de prescription édictées par les articles 69 et | onderworpen is aan de verjaringsregels bepaald in de artikelen 69 en |
70 de la loi du 10 avril 1971 ». | 70 van de wet van 10 april 1971 ». |
B.4.2. Quant au point de départ du délai de prescription, celui-ci | B.4.2. De aanvang van de verjaringstermijn is niet uitdrukkelijk |
n'est pas formellement déterminé par une disposition législative. Par | |
un arrêt du 8 février 1993 (Pas., 1993, I, n° 80), la Cour de | vastgesteld bij een wetsbepaling. Bij een arrest van 8 februari 1993 |
(Arr. Cass., 1993, nr. 80) heeft het Hof van Cassatie geoordeeld dat | |
cassation a considéré que le « droit aux allocations d'aggravation | het « recht op verergeringsbijslagen ontstaat op het ogenblik waarop |
naît au moment où l'état de la victime s'aggrave ». | de toestand van de getroffene verergert ». |
B.5.1. L'article 69 de la loi du 10 avril 1971 peut avoir pour effet | B.5.1. Artikel 69 van de wet van 10 april 1971 kan tot gevolg hebben |
de faire courir le délai de prescription des demandes d'allocations | dat het de verjaringstermijn van de aanvragen van bijslagen wegens |
d'aggravation à un moment où la victime de l'accident ignore que son | verergering doet ingaan op een ogenblik waarop het slachtoffer van het |
état de santé pourrait lui donner le droit de les réclamer, et de la | ongeval niet weet dat het door zijn gezondheidstoestand het recht zou |
priver ainsi d'allocations auxquelles elle serait pourtant en droit de | kunnen krijgen om ze te vorderen, en het aldus aan het slachtoffer |
prétendre. L'aggravation de l'état de santé de la victime d'un | bijslagen ontzegt waarop het nochtans aanspraak zou mogen maken. De |
gezondheidstoestand van het slachtoffer van een arbeidsongeval kan | |
accident du travail peut, en effet, s'inscrire dans la durée et, | immers pas na verloop van tijd verergeren en bijgevolg moeilijkheden |
partant, susciter des difficultés quant à la détermination du moment | veroorzaken voor het bepalen van het tijdstip waarop de verergering |
où il y a lieu de la déclarer. | moet worden vastgesteld. |
B.5.2. Le législateur a lui-même reconnu les conséquences injustes | B.5.2. De wetgever heeft zelf de onbillijke gevolgen erkend waartoe |
auxquelles pouvait aboutir l'article 69 en cause pour justifier la | het in het geding zijnde artikel 69 kon leiden om de bij artikel 61 |
modification réalisée par l'article 61 de la loi du 13 juillet 2006 | van de voormelde wet van 13 juli 2006 doorgevoerde wijziging te |
précitée en vue de supprimer la prescription du droit à l'allocation | verantwoorden teneinde de verjaring van het recht op de bijslag wegens |
d'aggravation, pour autant que le droit à une indemnité pour accident | verergering op te heffen, voor zover het recht op een |
du travail ne soit pas prescrit (Doc. parl. Chambre, 2003-2004, DOC | arbeidsongevallenvergoeding niet is verjaard (Parl. St., Kamer, |
51-1334/001, p. 29). | 2003-2004, DOC 51-1334/001, p. 29). |
B.5.3. L'article 69 de la loi du 10 avril 1971 porte, sans | B.5.3. Artikel 69 van de wet van 10 april 1971 doet zonder redelijke |
justification raisonnable, une atteinte disproportionnée aux droits de | verantwoording op onevenredige wijze afbreuk aan de rechten van het |
la victime d'un accident du travail. | slachtoffer van een arbeidsongeval. |
B.6. La question préjudicielle appelle une réponse positive. | B.6. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 69 de la loi du 10 avril 1971 sur les accidents du travail, | Artikel 69 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, zoals het |
tel qu'il était en vigueur avant sa modification par l'article 61 de | van kracht was vóór de wijziging ervan bij artikel 61 van de wet van |
la loi du 13 juillet 2006, viole les articles 10 et 11 de la | 13 juli 2006, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
Constitution. Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 29 avril 2010. | Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 29 april 2010. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
P. Martens. | P. Martens. |