← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 191/2009 du 26 novembre 2009 Numéro du rôle : 4656 En cause
: la question préjudicielle relative aux articles 49 et 183 du Code des impôts sur les revenus 1992,
posée par le Tribunal de première instance de Liège. L composée
des présidents P. Martens et M. Bossuyt, et des juges M. Melchior, R. Henneuse, E. De Groo(...)"
Extrait de l'arrêt n° 191/2009 du 26 novembre 2009 Numéro du rôle : 4656 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 49 et 183 du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de première instance de Liège. L composée des présidents P. Martens et M. Bossuyt, et des juges M. Melchior, R. Henneuse, E. De Groo(...) | Uittreksel uit arrest nr. 191/2009 van 26 november 2009 Rolnummer 4656 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 49 en 183 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik. Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Martens en M. Bossuyt, en de rechters(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 191/2009 du 26 novembre 2009 | Uittreksel uit arrest nr. 191/2009 van 26 november 2009 |
Numéro du rôle : 4656 | Rolnummer 4656 |
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 49 et 183 | In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 49 en 183 van |
du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par le Tribunal de | het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door de |
première instance de Liège. | Rechtbank van eerste aanleg te Luik. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents P. Martens et M. Bossuyt, et des juges M. | samengesteld uit de voorzitters P. Martens en M. Bossuyt, en de |
Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. | rechters M. Melchior, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, |
Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. | J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier |
Dutilleux, présidée par le président P. Martens, | P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Martens, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 5 mars 2009 en cause de la SPRL « Bijouterie David | Bij vonnis van 5 maart 2009 in zake de bvba « Bijouterie David |
Doutrepont & Cie » contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue | Doutrepont & Cie » tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter |
au greffe de la Cour le 11 mars 2009, le Tribunal de première instance | griffie van het Hof is ingekomen op 11 maart 2009, heeft de Rechtbank |
de Liège a posé la question préjudicielle suivante : | van eerste aanleg te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« Les articles 49 et 183 du Code des impôts sur les revenus | « Schenden de artikelen 49 en 183 van het Wetboek van de |
interprétés comme signifiant qu'une dépense n'est déductible comme | inkomstenbelastingen, in die zin geïnterpreteerd dat een uitgave enkel |
charge professionnelle que lorsqu'elle se rattache nécessairement à | als beroepskosten aftrekbaar is indien zij noodzakelijkerwijs is |
l'activité de la société ou à son objet social alors que tout revenu | verbonden met de activiteit van de vennootschap of met het |
maatschappelijk doel ervan, terwijl eender welk door dezelfde | |
quelconque généré par la même société a un caractère professionnel et | vennootschap voortgebracht inkomen een beroepskarakter heeft en in |
est en principe imposable violent-ils les articles 10 et 11 de la | beginsel belastbaar is, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ? ». |
Constitution ? ». | |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. L'article 49 du Code des impôts sur les revenus 1992 (ci-après | B.1.1. Artikel 49 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 |
CIR 1992) dispose : | (hierna WIB 1992) bepaalt : |
« A titre de frais professionnels sont déductibles les frais que le | « Als beroepskosten zijn aftrekbaar de kosten die de |
contribuable a faits ou supportés pendant la période imposable en vue | belastingplichtige in het belastbare tijdperk heeft gedaan of gedragen |
d'acquérir ou de conserver les revenus imposables et dont il justifie | om de belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden en waarvan hij |
la réalité et le montant au moyen de documents probants ou, quand cela | de echtheid en het bedrag verantwoordt door middel van bewijsstukken |
n'est pas possible, par tous autres moyens de preuve admis par le | of, ingeval zulks niet mogelijk is, door alle andere door het gemeen |
droit commun, sauf le serment. | recht toegelaten bewijsmiddelen, met uitzondering van de eed. |
Sont considérés comme ayant été faits ou supportés pendant la période | Als in het belastbare tijdperk gedaan of gedragen worden beschouwd, de |
imposable, les frais qui, pendant cette période, sont effectivement | kosten die in dat tijdperk werkelijk zijn betaald of gedragen of het |
payés ou supportés ou qui ont acquis le caractère de dettes ou pertes | karakter van zekere en vaststaande schulden of verliezen hebben |
certaines et liquides et sont comptabilisés comme telles ». | verkregen en als zodanig zijn geboekt ». |
B.1.2. L'article 183 du même Code renvoie, pour la détermination du | B.1.2. Artikel 183 van hetzelfde Wetboek verwijst, voor de |
montant des revenus soumis à l'impôt des sociétés ou exonérés dudit | vaststelling van het bedrag van de inkomsten die zijn onderworpen aan |
de vennootschapsbelasting of daarvan zijn vrijgesteld, naar de regels | |
impôt, aux règles qui sont applicables aux bénéfices pris en compte | die van toepassing zijn op de winst die in aanmerking wordt genomen |
pour l'impôt des personnes physiques et parmi lesquelles figure | voor de personenbelasting, waaronder het voormelde artikel 49; het |
l'article 49 précité; il dispose : | bepaalt : |
« Sous réserve des dérogations prévues au présent titre, les revenus | « Onder voorbehoud van de in deze titel omschreven afwijkingen zijn, |
soumis à l'impôt des sociétés ou exonérés dudit impôt sont, quant à | wat hun aard betreft, de inkomsten die onderworpen zijn aan de |
leur nature, les même que ceux qui sont envisagés en matière d'impôt | vennootschapsbelasting of daarvan vrijgesteld zijn, dezelfde als die |
des personnes physiques; leur montant est déterminé d'après les règles | welke inzake personenbelasting worden beoogd; het bedrag ervan wordt |
applicables aux bénéfices ». | vastgesteld volgens de regels die van toepassing zijn op winst ». |
B.2. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les | B.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid, met |
articles 10 et 11 de la Constitution des articles 49 et 183 précités | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de hiervoor aangehaalde |
dans l'interprétation selon laquelle ils créent, compte tenu de | artikelen 49 en 183 in de interpretatie dat zij, rekening houdend met |
l'arrêt de la Cour de cassation du 12 décembre 2003 (R.G. n° | het arrest van het Hof van Cassatie van 12 december 2003 (A.R. nr. |
F.99.0080.F) auquel se réfère le juge a quo, une différence de | F.99.0080.F) waaraan de verwijzende rechter refereert, een verschil in |
traitement entre les contribuables à l'impôt des sociétés suivant que | behandeling invoeren onder de personen die aan de |
les dépenses qu'ils exposent se rattachent ou non à l'activité de la | vennootschapsbelasting zijn onderworpen, naargelang de uitgaven die |
zij doen al dan niet verband houden met de activiteit van de | |
société ou à son objet social : seules celles exposées dans le premier | vennootschap dan wel met het maatschappelijk doel ervan : alleen de in |
cas peuvent être déduites à titre de frais professionnels au sens de | het eerste geval gedane uitgaven kunnen in de zin van het voormelde |
l'article 49 précité alors que, dans les deux cas, les revenus des | artikel 49 als beroepskosten worden afgetrokken, terwijl, in beide |
contribuables sont imposables au titre de revenus professionnels. | gevallen, de inkomsten van de belastingplichtigen als beroepsinkomsten |
Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, il s'agit | belastbaar zijn. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad aanvoert, gaat het |
là, non pas d'une différence de traitement entre des revenus et des | daarbij niet om een verschil in behandeling tussen inkomsten en |
dépenses dans le chef d'un même contribuable, mais d'une différence de | uitgaven voor eenzelfde belastingplichtige, maar om een verschil in |
traitement entre deux catégories de contribuables. | behandeling tussen twee categorieën van belastingplichtigen. |
B.3. De ce que l'ensemble du patrimoine d'un contribuable soumis à | B.3. Uit het gegeven dat het vermogen van een persoon die aan de |
l'impôt des sociétés forme une masse unique affectée à l'activité de | vennootschapsbelasting is onderworpen, één massa vormt die aan de |
la société, il suit que c'est le montant total de ses bénéfices qui | activiteit van de vennootschap wordt besteed, volgt dat het |
constitue la base de l'impôt. | totaalbedrag van de winst ervan de belastinggrondslag vormt. |
Il ne se déduit cependant ni de cette circonstance ni de ce que la | Noch uit dat gegeven, noch uit het feit dat de vennootschap een |
société est une personne morale constituée en vue d'une activité | rechtspersoon is die met het oog op een winstgevende activiteit is |
lucrative que le montant de toutes ses dépenses peut être déduit de | opgericht, kan worden afgeleid dat het bedrag van alle uitgaven ervan |
celui de ses bénéfices. | kan worden afgetrokken van het bedrag van de winsten ervan. |
B.4. En effet, l'article 49 du CIR 1992 subordonne la déductibilité en cause à la condition que les frais qu'il vise soient faits ou supportés en vue d'acquérir ou de conserver des revenus imposables, ce qui exclut les frais faits ou supportés à d'autres fins telles que celle d'agir dans un but désintéressé ou de procurer sans contrepartie un avantage à un tiers ou celles, compte tenu du principe de la spécialité des personnes morales, étrangères à l'activité ou à l'objet social de celles-ci; le législateur a pu à cet égard considérer qu'il ne se justifiait pas d'accorder un avantage fiscal aux contribuables à l'impôt des sociétés qui engagent des frais à des fins étrangères à leur objet social. C'est au juge qu'il appartient de vérifier si la | B.4. Artikel 49 van het WIB 1992 koppelt de in het geding zijnde aftrekbaarheid immers aan de voorwaarde dat de daarin beoogde kosten zijn gedaan of gedragen om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden, hetgeen de kosten uitsluit die met een ander doel zijn gedaan of gedragen, bijvoorbeeld wanneer onbaatzuchtig wordt gehandeld of wanneer zonder tegenprestatie een voordeel aan een derde wordt verschaft of die kosten welke, rekening houdend met het beginsel van de specialiteit van de rechtspersonen, losstaan van de activiteit of van het maatschappelijk doel ervan; de wetgever vermocht in dat opzicht ervan uit te gaan dat het niet was verantwoord een fiscaal voordeel toe te kennen aan de personen die aan de vennootschapsbelasting zijn onderworpen en kosten doen die losstaan van hun maatschappelijk doel. Het staat aan de rechter na te gaan of |
dépense a été exposée en vue de l'acquisition ou de la conservation | de uitgave is gedaan om een inkomen te verkrijgen of te behouden en |
d'un revenu et est en rapport avec l'activité de la société ou son | verband houdt met de activiteit van de vennootschap of het |
objet social. | maatschappelijk doel ervan. |
B.5. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.5. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
Les articles 49 et 183 du Code des impôts sur les revenus 1992 ne | De artikelen 49 en 183 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen |
violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que les | 1992 schenden niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre |
frais professionnels qui ne se rattachent pas nécessairement à | de beroepskosten die niet noodzakelijkerwijs verband houden met de |
l'activité de la société ou à son objet social ne sont pas | activiteit van de vennootschap of met het maatschappelijk doel ervan, |
déductibles. | niet aftrekbaar zijn. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare |
l'audience publique du 26 novembre 2009. | terechtzitting van 26 november 2009. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
P. Martens. | P. Martens. |