Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 120/2009 du 16 juillet 2009 Numéro du rôle : 4540 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 70, alinéa 1 er , du décret de la Région wallonne du 27 juin 1996 relatif aux déchets, posée par le La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 120/2009 du 16 juillet 2009 Numéro du rôle : 4540 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 70, alinéa 1 er , du décret de la Région wallonne du 27 juin 1996 relatif aux déchets, posée par le La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. Ma(...) Uittreksel uit arrest nr. 120/2009 van 16 juli 2009 Rolnummer 4540 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 70, eerste lid, van het decreet van het Waalse Gewest van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen, gesteld door de Raad van Sta Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 120/2009 du 16 juillet 2009 Uittreksel uit arrest nr. 120/2009 van 16 juli 2009
Numéro du rôle : 4540 Rolnummer 4540
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 70, alinéa 1er, In zake : de prejudiciële vraag over artikel 70, eerste lid, van het
du décret de la Région wallonne du 27 juin 1996 relatif aux déchets, decreet van het Waalse Gewest van 27 juni 1996 betreffende de
posée par le Conseil d'Etat. afvalstoffen, gesteld door de Raad van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen,
J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels et T. Merckx-Van Goey, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, J. Spreutels en T. Merckx-Van
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 187.140 du 16 octobre 2008 en cause de (1) Michel Bij arrest nr. 187.140 van 16 oktober 2008 in zake (1) Michel Tillieut
Tillieut et l'ASBL « Association des habitants de Louvain-la-Neuve » en de vzw « Association des habitants de Louvain-la-Neuve » en (2)
et (2) Willy Grégoire contre la Région wallonne, partie intervenante : Willy Grégoire tegen het Waalse Gewest, tussenkomende partij : de nv «
la SA « Propreté, Assainissement, Gestion de l'Environnement » Propreté, Assainissement, Gestion de l'Environnement » (thans de nv «
(actuellement la SA « Shanks »), dont l'expédition est parvenue au Shanks ») waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op
greffe de la Cour le 24 octobre 2008, le Conseil d'Etat a posé la 24 oktober 2008, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële
question préjudicielle suivante : vraag gesteld :
« L'article 70, alinéa 1er, du décret du Conseil régional wallon du 27 « Schendt artikel 70, eerste lid, van het decreet van de Waalse
Gewestraad van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen de artikelen
juin 1996 sur les déchets viole-t-il les articles 10 et 11 de la 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel
Constitution pris séparément ou conjointement avec l'article 23 de la 23 van de Grondwet, in zoverre de gemeenten en de buurtbewoners van de
Constitution, dans la mesure où les communes et les riverains des sites waarvoor, op grond van die overgangsbepaling, een aanvraag tot
sites qui font l'objet d'une demande de permis de bâtir ou d'exploiter vergunning om een centrum voor technische ingraving te bouwen of te
un centre d'enfouissement technique basée sur cette disposition exploiteren werd ingediend, met het oog op het voorstellen van
transitoire, ne sont entendus, dans le but de proposer des alternatieven voor het oorspronkelijke project, inzonderheid wat de
alternatives au projet initial, notamment quant à sa localisation, que lokalisering ervan betreft, enkel worden gehoord voor de projecten die
pour les projets envisagés par des personnes de droit public, alors door publiekrechtelijke personen zijn gepland, terwijl krachtens de
qu'en vertu des articles 25 et 26 du décret du 27 juin 1996 précité, artikelen 25 en 26 van het voormelde decreet van 27 juni 1996, de
les communes et les riverains d'un futur centre d'enfouissement gemeenten en de buurtbewoners van een toekomstig centrum voor
technique inclus dans le projet de plan des C.E.T., peuvent, en toute technische ingraving dat is opgenomen in het ontwerpplan van de CTI's,
hypothèse, que ce soit dans le cadre de l'étude des incidences ou dans hoe dan ook, zij het in het raam van de effectenstudie of in het raam
le cadre de la procédure de révision des plans de secteur, émettre des van de procedure tot herziening van de gewestplannen, kritiek kunnen
critiques sur l'opportunité du site qui les concerne par rapport aux uiten ten aanzien van de opportuniteit van de site die hen aanbelangt
autres sites retenus ou à d'autres sites possibles ? ». ten opzichte van de andere in aanmerking genomen sites of andere mogelijke sites ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Tel qu'il était applicable avant sa modification par le décret du B.1. Artikel 70, eerste lid, van het decreet van het Waalse Gewest van
27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen, in de versie ervan die van
11 mars 1999, l'article 70, alinéa 1er, du décret de la Région toepassing was vóór de wijziging ervan bij het decreet van 11 maart
wallonne du 27 juin 1996 relatif aux déchets disposait : 1999, bepaalde :
« Aussi longtemps que le plan des centres d'enfouissement technique « Zolang het in artikel 24, § 2, bedoelde plan voor centra voor
visé à l'article 24, § 2, n'est pas entré en vigueur, les demandes technische ingraving niet in werking is getreden, kunnen de aanvragen
d'autorisation au sens de l'article 11 d'implanter et d'exploiter des om vergunning tot vestiging en exploitatie in de zin van artikel 11 en
centres d'enfouissement technique et les demandes de permis de bâtir
au sens de l'article 41, § 1er, du Code wallon de l'aménagement du de aanvragen om bouwvergunning in de zin van artikel 41, § 1 van het
territoire, de l'urbanisme et du patrimoine ayant été déclarées Waalse wetboek van ruimtelijke ordening, stedebouw en patrimonium die
recevables avant l'adoption du présent décret par le Parlement, vóór de goedkeuring van dit decreet door de Waalse Gewestraad
peuvent donner lieu à autorisation dans les zones industrielle, ontvankelijk zijn verklaard, aanleiding geven tot een vergunning in de
agricole, d'extraction, telles que ces zones sont définies aux industrie-, landbouw- en ontginningsgebieden, zoals bepaald in de
articles 172, 176 et 182 du même Code ». artikelen 172, 176 en 182 van hetzelfde Wetboek ».
B.2.1. Cet article était une disposition transitoire qui permettait, à B.2.1. Dat artikel was een overgangsbepaling die tijdelijk tot aan de
titre temporaire, jusqu'à l'entrée en vigueur du plan des centres inwerkingtreding van het plan van de centra voor technische ingraving
d'enfouissement technique (ci-après : C.E.T.), que les demandes (hierna : CTI), het mogelijk maakte dat voor hangende aanvragen
pendantes fassent l'objet d'autorisations d'implantation ou d'exploitation. vergunningen werden verleend voor de vestiging of de exploitatie.
Dans l'interprétation du Conseil d'Etat, la procédure de délivrance de In de interpretatie van de Raad van State moest de procedure voor de
telles autorisations devait respecter les garanties prévues par le toekenning van dergelijke vergunningen de waarborgen in acht nemen
décret du 11 septembre 1985 organisant l'évaluation des incidences sur bepaald in het decreet van 11 september 1985 tot organisatie van de
l'environnement dans la Région wallonne. Une étude des incidences sur waardering van de weerslagen op het leefmilieu in het Waalse Gewest.
l'environnement et une enquête publique devaient ainsi être réalisées. Aldus moest een milieueffectenrapport worden opgemaakt en moest een
openbaar onderzoek worden gevoerd.
B.2.2. En vertu des articles 13 et 14 du décret du 11 septembre 1985 B.2.2. Op grond van de artikelen 13 en 14 van het voormelde decreet
précité, le contenu et les modalités de l'étude d'incidences sont van 11 september 1985 worden de inhoud en de voorwaarden van het
établis en fonction de l'importance et de la nature des incidences du projet sur l'environnement. Les informations à fournir par le maître de l'ouvrage dans le cadre de cette étude comportent en tout cas une description du projet comportant des informations relatives à son site, à sa conception et à ses dimensions, les données nécessaires pour identifier ou évaluer les effets principaux que le projet pourrait avoir sur l'environnement, une description des mesures envisagées pour éviter et réduire des effets négatifs importants, et, si possible, y remédier, ainsi qu'un résumé non technique des rubriques précédentes. Après la réalisation de l'étude d'incidences sur l'environnement, il milieueffectenrapport vastgesteld volgens de omvang en de aard van de gevolgen van het project voor het leefmilieu. De gegevens die de opdrachtgever in het kader van die studie moet meedelen, omvatten in elk geval een beschrijving van het project met informatie betreffende de site, het concept en de afmetingen ervan, de gegevens die zijn vereist voor het identificeren of evalueren van de voornaamste effecten die het project zou kunnen hebben op het leefmilieu, een beschrijving van de overwogen maatregelen om belangrijke negatieve gevolgen te voorkomen, te beperken en indien mogelijk op te vangen, alsook een niet-technische samenvatting van de voorgaande rubrieken. Na de realisatie van het milieueffectenrapport heeft een openbaar
est procédé à une enquête publique (article 15). Les articles 26 à 34 onderzoek plaats (artikel 15). De artikelen 26 tot 34 van het besluit
de l'arrêté de l'Exécutif régional wallon du 10 décembre 1987 « van de Waalse Gewestexecutieve van 10 december 1987 « houdende
portant exécution du décret du 11 septembre 1985 organisant uitvoering van het decreet van 11 september 1985 tot organisatie van
l'évaluation des incidences sur l'environnement en Région wallonne » de waardering van de weerslagen op het leefmilieu in het Waalse Gewest
règlent la procédure à cet égard. » regelen de procedure ter zake.
Tout intéressé peut, dans un certain délai, adresser ses réclamations Iedere betrokkene kan, binnen een bepaalde termijn, zijn schriftelijke
et observations écrites à l'autorité compétente (article 29). Pour bezwaren en opmerkingen bij de bevoegde overheid indienen (artikel
autant que le nombre de personnes ayant introduit des réclamations 29). Indien het aantal personen die bezwaren hebben ingediend, gelijk
soit d'au moins vingt-cinq, une réunion de concertation doit être aan of groter is dan 25, wordt een overlegvergadering georganiseerd
organisée (article 31). Par ailleurs, les avis du Conseil wallon de (artikel 31). Daarnaast moeten de adviezen van de Waalse Milieuraad
l'environnement pour le développement durable et de la Commission voor de Duurzame Ontwikkeling en van de Adviescommissie voor
consultative d'aménagement du territoire doivent être recueillis (article 27). Ruimtelijke Ordening worden ingewonnen (artikel 27).
B.2.3. Tel qu'il était applicable à l'époque, l'article 12, § 2, du B.2.3. Zoals het indertijd van toepassing was, voorzag artikel 12, §
même décret prévoyait, de surcroît, une consultation du public 2, van hetzelfde decreet bovendien in de raadpleging van het publiek
antérieure à la réalisation de l'étude d'incidences pour certains vóór de verwezenlijking van het milieueffectenrapport voor bepaalde
types de projets. Cet article disposait en effet : soorten van projecten. Dat artikel bepaalde immers :
« Pour les projets soumis à autorisation et envisagés par des personnes de droit public, l'étude d'incidences est précédée d'une phase de consultation du public. L'Exécutif détermine les modalités de cette consultation et les mesures destinées à en informer préalablement le public. Le but de cette phase est de susciter l'apparition d'alternative au projet initial. Ces alternatives pourront viser la localisation, la technique d'exécution, les méthodes de résolution du problème, la finalité même du projet. Ces alternatives seront communiquées à la personne chargée de l'étude, selon une procédure que l'Exécutif arrête. L'Exécutif pourra déroger à cet article à l'égard des entreprises publiques exerçant leur activité en concurrence avec des personnes de droit privé ». « Voor de aan een machtiging onderworpen ontwerpen en die door personen naar openbaar recht worden overwogen, wordt de studie inzake de weerslagen door een fase ter raadpleging van het publiek voorafgegaan. De Executieve stelt de modaliteiten van deze raadpleging vast en de maatregelen die ertoe zijn bestemd om het publiek hierover van tevoren in te lichten. Het doel van deze fase is het naar voren komen van alternatieven voor het oorspronkelijke ontwerp aan te sporen [sic ], Deze alternatieven zullen de plaats van vestiging, de uitvoeringstechniek, de methoden voor de oplossing van het probleem en de doelgerichtheid zelf van het ontwerp kunnen beogen. Deze alternatieven worden medegedeeld aan de met de studie belaste persoon volgens een werk- en handelwijze die de Executieve opstelt. De Executieve zal van dit artikel kunnen afwijken ten opzichte van de openbare ondernemingen die hun bedrijvigheid concurrerend met personen naar privé-recht uitoefenen ».
B.3.1. Le plan des C.E.T. a été adopté par un arrêté du Gouvernement B.3.1. Het plan van de CTI's is aangenomen bij een besluit van de
wallon du 1er avril 1999, publié au Moniteur belge du 13 juillet 1999. Waalse Regering van 1 april 1999, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 13 juli 1999.
B.3.2. Le processus d'élaboration du plan des C.E.T. est défini aux B.3.2. De procedure van totstandkoming van het plan van de CTI's is
articles 24 à 26 du décret du 27 juin 1996. vastgesteld in de artikelen 24 tot 26 van het decreet van 27 juni
L'article 24, § 2, charge le Gouvernement d'établir un plan des C.E.T. 1996. Artikel 24, § 2, belast de Regering ermee een plan van de CTI's op te
qui comporte les sites susceptibles d'être affectés à l'implantation maken met de sites die kunnen worden gebruikt voor de vestiging en de
et à l'exploitation des C.E.T., à l'exception des centres exploitatie van de CTI's, met uitzondering van de centra voor
ingraving die uitsluitend zijn bestemd voor afvalproducenten. Geen
d'enfouissement réservés à l'usage exclusif du producteur de déchets. enkel ander CTI dan hetwelk uitsluitend is bestemd voor de
Aucun C.E.T. autre que destiné à l'usage exclusif du producteur de afvalproducent, kan worden toegestaan, behalve de centra vermeld in
déchets ne peut être autorisé en dehors de ceux prévus par le plan des C.E.T. het plan van de CTI's.
En vertu de l'article 25, § 2, le projet de plan des C.E.T. est soumis Op grond van artikel 25, § 2, wordt het ontwerpplan van de CTI's
à une étude des incidences sur l'environnement. Cette étude est onderworpen aan een milieueffectenrapport. Dat onderzoek wordt
réalisée par une des personnes agrées en vertu de l'article 11 du verricht door een van de personen die zijn erkend krachtens artikel 11
décret du 11 septembre 1985 organisant l'évaluation des incidences sur van het decreet van 11 september 1985 tot organisatie van de
l'environnement dans la Région wallonne. Les informations fournies waardering van de weerslagen op het leefmilieu in het Waalse Gewest.
dans l'étude d'incidences portent au minimum sur les éléments visés à De in het milieueffectenrapport opgenomen informatie moet minstens
l'article 14 dudit décret. betrekking hebben op de elementen waarvan sprake is in artikel 14 van
Par la suite, le Gouvernement arrête provisoirement le plan des C.E.T. het voormelde decreet. Daarna stelt de Regering het plan van de CTI's, alsook de wijziging
ainsi que la modification des plans de secteur visés. Le plan ainsi van de betrokken gewestplannen, voorlopig vast. Het aldus vastgestelde
arrêté et l'étude d'incidences sont soumis à enquête publique. Après plan en het milieueffectenrapport worden onderworpen aan een openbaar
la clôture de l'enquête publique, le Gouvernement recueille encore onderzoek. Na de afsluiting van het openbaar onderzoek wint de
l'avis de la Commission régionale de l'aménagement du territoire et du Regering nog het advies in van de Gewestelijke Commissie voor
Conseil wallon de l'environnement pour le développement durable avant Ruimtelijke Ordening en van de Waalse Milieuraad voor de Duurzame
d'arrêter définitivement le plan des C.E.T. Ontwikkeling alvorens het plan van de CTI's definitief vast te stellen.
L'article 26, § 4, du décret en cause dispose : Artikel 26, § 4, van het in het geding zijnde decreet bepaalt :
« Les demandes d'implanter et d'exploiter au sens de l'article 11 et « De aanvragen om vestiging en exploitatie in de zin van artikel 11 en
les demandes de permis de bâtir au sens de l'article 41, § 1er, du de aanvragen om bouwvergunning in de zin van artikel 41, § 1, van het
Waalse wetboek voor ruimtelijke ordening, stedebouw en patrimonium,
CWATUP, concernant un site répertorié dans le plan des centres die betrekking hebben op een site die opgenomen is op het plan voor
d'enfouissement technique et destinés à accueillir des déchets autres centra voor technische ingraving van niet inerte afvalstoffen, zijn
qu'inertes sont dispensées de l'application des dispositions du décret niet onderworpen aan de bepalingen van het [voormelde] decreet van 11
du 11 septembre 1985 [précité] dans la mesure où leur objet est september 1985 [...], voor zover hun voorwerp overeenstemt met de
conforme à l'affectation retenue pour ledit site par ledit plan. Une
mise à jour de l'étude doit toutefois être réalisée dans le cadre de bestemming van die site. Het onderzoek moet in het kader van de
la procédure d'autorisation si les demandes susvisées sont introduites vergunningsprocedure geactualiseerd worden, als bovenvermelde
dans un délai supérieur à cinq ans après l'adoption du plan des aanvragen vijf jaar na goedkeuring van het plan voor centra voor
centres d'enfouissement technique et si des modifications sont technische ingraving ingediend worden en als het centrum voor
intervenues depuis la réalisation de l'étude des incidences qui technische ingraving sinds het effectenonderzoek wijzigingen heeft
accroissent l'incidence de l'implantation et de l'exploitation du ondergaan, waardoor de exploitatie ervan het milieu meer schade
centre d'enfouissement technique sur l'environnement. [...] ». berokkent. [...] ».
B.4.1. Le Conseil d'Etat interroge la Cour sur la compatibilité avec B.4.1. De Raad van State ondervraagt het Hof over de bestaanbaarheid,
les articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
avec l'article 23 de la Constitution, de l'article 70, alinéa 1er, du gelezen met artikel 23 ervan, van artikel 70, eerste lid, van het in
décret en cause en ce qu'il ne permet pas aux communes et riverains het geding zijnde decreet, in zoverre het de gemeenten en de
des sites qui font l'objet d'une demande de permis de bâtir ou buurtbewoners van de sites waarvoor een aanvraag tot het verkrijgen
d'exploiter un C.E.T. d'être entendus, dans le but de proposer « des van een vergunning om een CTI te bouwen of te exploiteren werd
alternatives » au projet initial, notamment quant à sa localisation, ingediend, niet toelaat te worden gehoord om alternatieven te kunnen
sauf si ce projet est envisagé par des personnes de droit public, voorstellen voor het oorspronkelijke project, met name wat de
alors que les communes et riverains d'un futur C.E.T. inclus dans un lokalisatie ervan betreft, behalve indien dat project is gepland door
projet de plan des C.E.T. peuvent, en toute hypothèse, dans le cadre publiekrechtelijke personen, terwijl de gemeenten en buurtbewoners van
een toekomstig CTI dat is opgenomen in een ontwerpplan van de CTI's in
elke hypothese in het kader van een milieueffectenrapport of van de
de l'étude des incidences ou de la procédure de révision des plans de procedure tot herziening van de gewestplannen kritiek kunnen uiten ten
secteur, émettre des critiques sur le choix du site qui les concerne aanzien van de keuze van de site die hen aanbelangt ten opzichte van
par rapport à d'autres sites retenus ou envisageables. andere in aanmerking genomen sites of andere mogelijke sites.
La question préjudicielle invite donc la Cour à se prononcer sur les In de prejudiciële vraag wordt het Hof dus verzocht zich uit te
garanties procédurales différentes dont bénéficient, d'une part, les spreken over de verschillende procedurele waarborgen die, enerzijds,
personnes concernées par l'élaboration d'un plan des C.E.T. et, de bij de totstandkoming van een plan van de CTI's betrokken personen
d'autre part, les personnes concernées par la délivrance d'une en, anderzijds, de personen betrokken bij de toekenning van een
autorisation en application de la disposition en cause. Le Conseil vergunning met toepassing van de in het geding zijnde bepaling,
d'Etat interroge plus particulièrement la Cour sur l'impossibilité, genieten. De Raad van State ondervraagt inzonderheid het Hof over de
dans ce dernier cas, de contester la localisation du site retenu dans onmogelijkheid, in dat laatste geval, om de lokalisatie van de in het
le projet initial. oorspronkelijke project gekozen site te betwisten.
B.4.2. La partie intervenante devant le Conseil d'Etat soutient que la B.4.2. De tussenkomende partij voor de Raad van State voert aan dat de
question préjudicielle est irrecevable au motif que la réponse à cette prejudiciële vraag niet ontvankelijk is omdat het antwoord op die
question n'est pas indispensable pour le traitement du litige au fond. vraag niet noodzakelijk is om het geschil ten gronde te behandelen. De
En effet, le permis qui fait l'objet de la procédure devant le Conseil vergunning die het voorwerp uitmaakt van de procedure voor de Raad van
d'Etat a été abrogé par un arrêté ministériel du 10 mai 2004 octroyant State, is immers opgeheven bij ministerieel besluit van 10 mei 2004
à cette même partie un permis unique visant à étendre la capacité dat aan diezelfde partij een enige vergunning toekent teneinde de
d'accueil du C.E.T. en cause. capaciteit van het in het geding zijnde CTI uit te breiden.
Un recours en annulation contre l'arrêté ministériel du 10 mai 2004 Een beroep tot nietigverklaring tegen het ministerieel besluit van 10
est actuellement pendant devant le Conseil d'Etat. Il s'ensuit qu'en mei 2004 is thans hangende voor de Raad van State. Hieruit volgt dat,
cas d'annulation, le permis visé par le premier recours en annulation in geval van nietigverklaring, de vergunning die wordt beoogd met het
n'aurait jamais cessé d'être en vigueur. La question préjudicielle eerste beroep tot nietigverklaring nooit zou hebben opgehouden van
demeure, dans ces conditions, pertinente pour la solution du litige. kracht te zijn. De prejudiciële vraag blijft in die omstandigheden
pertinent voor het oplossen van het geschil.
B.4.3. L'exception est rejetée. B.4.3. De exceptie wordt verworpen.
B.5.1. L'article 6, paragraphe 4, de la Convention « sur l'accès à B.5.1. Artikel 6, lid 4, van het Verdrag « betreffende toegang tot
l'information, la participation du public au processus décisionnel et
l'accès à la justice en matière d'environnement », signée à Aarhus le informatie, inspraak en besluitvorming en toegang tot de rechter
25 juin 1998, dispose : inzake milieuaangelegenheden », ondertekend te Aarhus op 25 juni 1998, bepaalt :
« Chaque Partie prend des dispositions pour que la participation du « Elke Partij voorziet in vroegtijdige inspraak, wanneer alle opties
public commence au début de la procédure, c'est-à-dire lorsque toutes
les options et solutions sont encore possibles et que le public peut exercer une réelle influence ». open zijn en doeltreffende inspraak kan plaatsvinden ».
Cette Convention est entrée en vigueur dans l'ordre juridique Dat Verdrag is op 30 oktober 2001 in werking getreden in de
international le 30 octobre 2001. Elle a été ratifiée par la Belgique internationale rechtsorde. Het is op 21 januari 2003 door België
le 21 janvier 2003. La Région wallonne y avait donné son assentiment geratificeerd. Het Waalse Gewest had ermee ingestemd met een decreet
par un décret du 13 juin 2002. van 13 juni 2002.
B.5.2. Tel qu'il a été inséré par la directive 2003/35/CE, l'article B.5.2. Zoals ingevoegd door de richtlijn 2003/35/EG, bepaalt artikel
6, paragraphe 4, de la directive 85/337/CEE concernant l'évaluation 6, lid 4, van de richtlijn 85/337/EEG betreffende de
des incidences de certains projets publics et privés sur milieu-effectbeoordeling van bepaalde openbare en particuliere
l'environnement dispose : projecten :
« A un stade précoce de la procédure, le public concerné se voit « Het betrokken publiek dient in een vroeg stadium reële mogelijkheden
donner des possibilités effectives de participer au processus tot inspraak in de in artikel 2, lid 2, bedoelde
décisionnel en matière d'environnement visé à l'article 2, paragraphe milieubesluitvormingsprocedures te krijgen en heeft daartoe het recht,
2, et, à cet effet, il est habilité à adresser des observations et des wanneer alle opties open zijn, opmerkingen en meningen kenbaar te
avis, lorsque toutes les options sont envisageables, à l'autorité ou maken aan de bevoegde instantie(s) voordat het besluit over de
aux autorités compétentes avant que la décision concernant la demande
d'autorisation ne soit prise ». vergunningsaanvraag wordt genomen ».
Les Etats membres étaient tenus de mettre en vigueur les dispositions De lidstaten waren ertoe gehouden de nodige wettelijke en
législatives, réglementaires et administratives nécessaires pour se bestuursrechtelijke bepalingen in werking te doen treden om uiterlijk
conformer à cette disposition au plus tard le 25 juin 2005. op 25 juni 2005 aan die bepaling te voldoen.
B.5.3. Compte tenu de leur date d'entrée en vigueur dans l'ordre B.5.3. Gelet op de datum van inwerkingtreding ervan in de interne
juridique interne, ces dispositions ne sont pas applicables au litige rechtsorde zijn die bepalingen niet van toepassing op het voor de Raad
pendant devant le Conseil d'Etat. La Cour n'a donc pas à les prendre van State hangende geschil. Het Hof moet daarmee dus geen rekening
en considération dans son examen de la compatibilité de la disposition houden bij zijn onderzoek van de bestaanbaarheid van de in het geding
en cause avec les articles 10 et 11, lus ou non en combinaison avec zijnde bepaling met de artikelen 10 en 11, al dan niet in samenhang
l'article 23, de la Constitution. gelezen met artikel 23, van de Grondwet.
B.6. Pour apprécier la compatibilité d'une norme avec les articles 10 B.6. Om de bestaanbaarheid van een norm met de artikelen 10 en 11 van
et 11 de la Constitution, la Cour examine en premier lieu si les de Grondwet te beoordelen, onderzoekt het Hof eerst of de categorieën
catégories de personnes entre lesquelles une inégalité est alléguée van personen ten aanzien van wie een ongelijkheid wordt aangevoerd, in
sont suffisamment comparables. voldoende mate vergelijkbaar zijn.
B.7. Contrairement à ce que soutient la partie intervenante devant le B.7. In tegenstelling tot hetgeen de tussenkomende partij voor de Raad
Conseil d'Etat, les deux catégories de riverains et de communes visées van State aanvoert, zijn de twee categorieën van buurtbewoners en
dans la question préjudicielle sont suffisamment comparables. Les uns gemeenten die in de prejudiciële vraag worden beoogd, voldoende
et les autres sont, en effet, directement concernés par l'implantation vergelijkbaar. Beide zijn immers rechtstreeks betrokken bij de
et l'exploitation d'un C.E.T. vestiging en de exploitatie van een CTI.
Il est vrai que la procédure visée aux articles 25 et 26 du décret en Het is juist dat de in de artikelen 25 en 26 van het in het geding
cause intervient à un stade antérieur à la délivrance du permis de zijnde decreet bedoelde procedure plaatsheeft vóór de toekenning van
de vergunning om een CTI te bouwen of te exploiteren. Niettemin
bâtir ou d'exploiter un C.E.T. Néanmoins, un lien direct existe entre bestaat er een rechtstreeks verband tussen de procedurele waarborgen
les garanties procédurales encadrant l'établissement du plan des bij de vaststelling van het plan van de CTI's en de toekenning van een
C.E.T. et l'attribution d'une autorisation particulière sollicitée bijzondere vergunning die in het kader van dat plan wordt aangevraagd.
dans le cadre de ce plan. Dans ce cas, les demandes d'implanter ou In dat geval zijn de aanvragen om een CTI te vestigen of te
d'exploiter un C.E.T et les demandes de permis de bâtir sont en effet exploiteren en de aanvragen tot het verkrijgen van een bouwvergunning
dispensées, en principe, du respect de certaines garanties immers in principe vrijgesteld van de naleving van sommige procedurele
procédurales, précisément en raison des modalités d'élaboration du waarborgen, precies wegens de voorwaarden inzake de totstandkoming van
plan des C.E.T. (article 26, § 4). het plan van de CTI's (artikel 26, § 4).
B.8.1. La disposition en cause a été justifiée comme suit dans les B.8.1. De in het geding zijnde bepaling is als volgt verantwoord in de
travaux préparatoires : parlementaire voorbereiding :
« L'article 69 des dispositions transitoires telles qu'amendées « Artikel 69 van de overgangsbepalingen zoals geamendeerd, bepaalt de
détermine les zones prévues aux articles 167 et suivants du CWATUP gebieden vastgesteld in de artikelen 167 en volgende van het WWROSP en
dans lesquelles il est permis de délivrer des autorisations waarin het is toegestaan vergunningen te verlenen om een centrum voor
d'implanter et d'exploiter un centre d'enfouissement technique et les technische ingraving te vestigen en te exploiteren, alsook de
permis de bâtir y afférents. Il importait en effet de prévoir des desbetreffende bouwvergunningen. Er moest immers worden voorzien in
dispositions transitoires applicables entre l'adoption du décret et overgangsbepalingen die van toepassing zijn tussen de aanneming van
l'entrée en vigueur du plan des centres d'enfouissement technique » het decreet en de inwerkingtreding van het plan van de centra voor
(Doc. parl., Parlement wallon, 1995, n° 49/100, p. 3). technische ingraving » (Parl. St., Waals Parlement, 1995, nr. 49/100, p. 3).
Il fut encore précisé que cette disposition avait pour objectif d'« Voorts is gepreciseerd dat die bepaling tot doel had « het toekennen
empêcher la reconnaissance de n'importe quoi pendant la période entre van een vergunning voor om het even wat te beletten tijdens de periode
l'adoption du décret et l'entrée en vigueur du plan des centres tussen de aanneming van het decreet en de inwerkingtreding van het
d'enfouissement technique » (Doc. parl., Parlement wallon, 1995, n° plan van de centra voor technische ingraving » (Parl. St., Waals
49/103, p. 127) et « de ne pas bloquer les autorisations alors que des Parlement, 1995, nr. 49/103, p. 127) en « de vergunningen niet tegen
besoins urgents se feraient sentir, tout en évitant par ailleurs la te houden terwijl er dringende noden zouden bestaan, waarbij overigens
spéculation tant que le plan des centres d'enfouissement technique ne speculatie wordt vermeden zolang het plan van de centra voor
sera pas arrêté » (C.R.I., Parlement wallon, 1995-1996, n° 22, p. 16). technische ingraving niet is vastgesteld » (C.R.I., Waals Parlement, 1995-1996, nr. 22, p. 16).
B.8.2. Il appartient au législateur décrétal de régler l'entrée en B.8.2. Het staat aan de decreetgever de inwerkingtreding van een nieuw
vigueur d'un nouveau décret et de décider s'il y a lieu d'adopter des decreet te regelen en te beslissen of er overgangsmaatregelen moeten
mesures transitoires. Les articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si le régime transitoire ou son absence entraîne une différence de traitement insusceptible de justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte excessive au principe de la confiance légitime. B.8.3. Il ressort des extraits précités des travaux préparatoires que le législateur décrétal avait pour objectif d'assurer la transition entre la date d'adoption du décret en cause et la date à laquelle le plan des C.E.T. entrerait en vigueur. B.9.1. Les personnes concernées par des demandes introduites en application de la disposition en cause ne sont pas privées de toute garantie procédurale; ces demandes sont en effet instruites worden genomen. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de overgangsregeling of de afwezigheid daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat of indien op buitensporige wijze aan het vertrouwensbeginsel afbreuk wordt gedaan. B.8.3. Uit de hiervoor aangehaalde uittreksels van de parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever tot doel had de overgang te verzekeren tussen de datum van aanneming van het in het geding zijnde decreet en de datum waarop het plan van de CTI's in werking zou treden. B.9.1. De personen die betrokken zijn bij aanvragen die met toepassing van de in het geding zijnde bepaling zijn ingediend, worden niet elke procedurele waarborg ontzegd; die aanvragen worden overeenkomstig de
conformément aux règles de droit commun et les garanties procédurales regels van het gemeen recht onderzocht en de procedurele waarborgen
sont, dans le cas d'espèce, comparables à celles offertes dans la zijn, te dezen, vergelijkbaar met die welke worden geboden in het
procédure d'élaboration du plan des C.E.T. kader van de procedure voor de totstandkoming van het plan van de
B.9.2. Ainsi l'octroi d'une autorisation d'implanter ou d'exploiter un CTI's. B.9.2. De toekenning van een vergunning om een CTI te vestigen of te
C.E.T. ou d'un permis de bâtir, en application de la disposition en exploiteren of van een bouwvergunning, met toepassing van de in het
cause, nécessite-t-il l'organisation préalable d'une étude geding zijnde bepaling, vereist aldus dat vooraf een
d'incidences sur l'environnement et d'une enquête publique (articles milieueffectenrapport en een openbaar onderzoek worden gevoerd
13 à 15 du décret du 11 septembre 1985 précité). Cette procédure (artikelen 13 tot 15 van het voormelde decreet van 11 september 1985).
n'offre donc pas une protection sensiblement différente de celle qui Die procedure biedt dus geen bescherming die aanzienlijk verschilt van
est organisée par les articles 25 et 26 du décret en cause. die welke bij de artikelen 25 en 26 van het in het geding zijnde
Certes, dans sa version applicable au litige pendant devant le Conseil decreet is geregeld. In de versie die van toepassing is op het voor de Raad van State
d'Etat, l'article 12 du décret du 11 septembre 1985 ne prévoyait une hangende geschil, voorzag artikel 12 van het decreet van 11 september
consultation du public, préalable à la réalisation de l'étude 1985 weliswaar alleen in een raadpleging van het publiek vóór de
d'incidences, que pour autant que le projet soit l'oeuvre d'une verwezenlijking van het milieueffectenrapport wanneer het project
uitgaat van een publiekrechtelijke rechtspersoon. Evenwel voorzien de
personne morale de droit public. Toutefois, les articles 25 et 26 du artikelen 25 en 26 van het in het geding zijnde decreet in geen enkel
décret en cause ne prévoient, en aucun cas, une consultation du public geval in een raadpleging van het publiek vóór de realisatie van het
préalable à la réalisation de l'étude d'incidences. milieueffectenrapport.
Sans doute l'adoption du plan des C.E.T. intervient-elle en amont de De aanneming van het plan van de CTI's heeft weliswaar plaats vóór de
la demande d'autorisation proprement dite. Il s'ensuit que, même si
elle a lieu après la réalisation de l'étude d'incidences, l'enquête eigenlijke vergunningsaanvraag. Hieruit volgt dat, zelfs wanneer het
publique prévue à l'article 26 du décret en cause précède toujours la plaatsheeft na het milieueffectenrapport, het in artikel 26 van het in
het geding zijnde decreet bepaalde openbaar onderzoek altijd
demande d'autorisation, ce qui différencie cette procédure de la voorafgaat aan de vergunningsaanvraag, hetgeen die procedure
procédure applicable aux demandes fondées sur la disposition en cause. onderscheidt van de procedure die van toepassing is op de aanvragen
die steunen op de in het geding zijnde bepaling.
Toutefois, les demandes d'implanter et d'exploiter et les demandes de De vestigings- en exploitatieaanvragen en de vergunningsaanvragen met
permis concernant un site répertorié dans le plan des C.E.T. sont, en betrekking tot een site opgenomen in het plan van de CTI's zijn
principe, dispensées du respect des garanties procédurales prévues par evenwel in beginsel vrijgesteld van de naleving van de procedurele
le décret du 11 septembre 1985, dans la mesure où leur objet est waarborgen vervat in het decreet van 11 september 1985, voor zover het
voorwerp ervan in overeenstemming is met de bestemming die in dat plan
conforme à l'affectation retenue pour ce site par ledit plan. Il voor die site is gekozen. Hieruit volgt dat slechts één enkel
s'ensuit qu'une seule étude d'incidences est réalisée, à un moment de milieueffectenrapport wordt gerealiseerd, in een stadium van de
la procédure caractérisé par un plus haut degré de généralité que le procedure dat door een hoge graad van algemeenheid wordt gekenmerkt,
stade auquel interviennent l'étude d'incidences et l'enquête publique meer dan in het stadium waarin het milieueffectenrapport en het
en application de la disposition en cause. openbaar onderzoek met toepassing van de in het geding zijnde bepaling
plaatshebben.
B.9.3. En outre, l'enquête publique visée aux articles 12 et 14 du B.9.3. Bovendien maakt het openbaar onderzoek bedoeld in de artikelen
décret du 11 septembre 1985 permet aux riverains et aux communes 12 en 14 van het decreet van 11 september 1985 het de buurtbewoners en
concernées de faire valoir leur point de vue, notamment quant à la de betrokken gemeenten mogelijk hun standpunt te doen gelden, met name
localisation du site sur lequel l'implantation ou l'exploitation d'un wat de lokalisatie betreft van de site waar de vestiging of de
C.E.T est projetée. Les résultats de cette enquête doivent être dûment exploitatie van een CTI is gepland. De resultaten van dat onderzoek
pris en compte par l'autorité publique compétente, qui doit répondre moeten naar behoren in aanmerking worden genomen door de bevoegde
aux critiques qui ont été soulevées et soumettre, en principe, toute overheid, die moet antwoorden op de kritiek die is geformuleerd, en in
modification du projet intervenue à la suite de l'enquête publique beginsel iedere wijziging van het project naar aanleiding van het
initiale à une nouvelle enquête. oorspronkelijk openbaar onderzoek onderwerpen aan een nieuw onderzoek.
B.10. Il s'ensuit que la différence de traitement déduite de la B.10. Hieruit volgt dat het verschil in behandeling afgeleid uit de in
het geding zijnde bepaling niet zonder redelijke verantwoording is.
disposition en cause n'est pas dénuée de justification raisonnable. B.11. Gelet op de draagwijdte van de prejudiciële vraag leidt het
B.11. Compte tenu de la portée de la question préjudicielle, l'examen onderzoek van de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling
de la compatibilité de la disposition en cause avec l'article 23 de la met artikel 23 van de Grondwet niet tot een ander besluit.
Constitution ne mène pas à une autre conclusion.
B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 70, alinéa 1er, du décret de la Région wallonne du 27 juin Artikel 70, eerste lid, van het decreet van het Waalse Gewest van 27
1996 relatif aux déchets, tel qu'il était applicable avant sa juni 1996 betreffende de afvalstoffen, zoals het van toepassing was
modification par le décret du 11 mars 1999, ne viole pas les articles vóór de wijziging ervan bij het decreet van 11 maart 1999, schendt de
10 et 11, lus ou non en combinaison avec l'article 23, de la artikelen 10 en 11, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 23,
Constitution. van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 16 juillet 2009. terechtzitting van 16 juli 2009.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^