← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 127/2009 du 16 juillet 2009 Numéro du rôle : 4651 En cause
: le recours en annulation des articles 83 et 84 de la loi du 22 décembre 2008 « portant des disposition(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et
M. Melchior, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 127/2009 du 16 juillet 2009 Numéro du rôle : 4651 En cause : le recours en annulation des articles 83 et 84 de la loi du 22 décembre 2008 « portant des disposition(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) | Uittreksel uit arrest nr. 127/2009 van 16 juli 2009 Rolnummer 4651 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 83 en 84 van de wet van 22 december 2008 « houdende diverse bepaling(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 127/2009 du 16 juillet 2009 | Uittreksel uit arrest nr. 127/2009 van 16 juli 2009 |
Numéro du rôle : 4651 | Rolnummer 4651 |
En cause : le recours en annulation des articles 83 et 84 (« | In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 83 en 84 (« Het |
L'utilisation des partitions dans l'enseignement ») de la loi du 22 | gebruik van partituren in het onderwijs ») van de wet van 22 december |
décembre 2008 « portant des dispositions diverses (I) », introduite | 2008 « houdende diverse bepalingen (I) », ingesteld door de cvba « |
par la SCRL « SEMU » et autres. | SEMU » en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de |
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, | rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, |
E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, | J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier |
présidée par le président M. Bossuyt, | P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 4 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 maart 2009 |
mars 2009 et parvenue au greffe le 5 mars 2009, un recours en | ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 5 maart |
annulation des articles 83 et 84 (« L'utilisation des partitions dans | 2009, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 83 en 84 |
l'enseignement ») de la loi du 22 décembre 2008 « portant des | (« Het gebruik van partituren in het onderwijs ») van de wet van 22 |
december 2008 « houdende diverse bepalingen (I) » (bekendgemaakt in | |
dispositions diverses (I) » (publiée au Moniteur belge du 29 décembre | het Belgisch Staatsblad van 29 december 2008, vierde editie) door de |
2008, quatrième édition) a été introduit par la SCRL « SEMU », dont le | |
siège social est établi à 9130 Kieldrecht, Merodestraat 38, la SCRL « | cvba « SEMU », met maatschappelijke zetel te 9130 Kieldrecht, |
Merodestraat 38, de cvba « D.M.P. », met maatschappelijke zetel te | |
D.M.P. », dont le siège social est établi à 2060 Anvers, | 2060 Antwerpen, Waghemakerestraat 14, de bvba « Uitgaven Andel |
Waghemakerestraat 14, la SPRL « Uitgaven Andel Editions », dont le | |
siège social est établi à 8400 Ostende, Klaprozenstraat 30, la SPRL « | Editions », met maatschappelijke zetel te 8400 Oostende, |
Euprint », dont le siège social est établi à 3001 Louvain-Heverlee, | Klaprozenstraat 30, de bvba « Euprint », met maatschappelijke zetel te |
Parkbosstraat 3, et la SNC « Golden River Music », dont le siège | 3001 Leuven-Heverlee, Parkbosstraat 3, en de vof « Golden River Music |
social est établi à 2800 Malines, Dobbelhuizen 54. | », met maatschappelijke zetel te 2800 Mechelen, Dobbelhuizen 54. |
Par la même requête, les parties requérantes demandaient également la | Bij hetzelfde verzoekschrift vorderden de verzoekende partijen |
suspension des mêmes dispositions. Par arrêt n° 69/2009 du 23 avril | eveneens de schorsing van dezelfde bepalingen. Bij het arrest nr. |
2009 (publié au Moniteur belge du 27 avril 2009), la Cour a suspendu | 69/2009 van 23 april 2009 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad |
l'article 83 précité. | van 27 april 2009) heeft het Hof voormeld artikel 83 geschorst. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions attaquées | Ten aanzien van de bestreden bepalingen |
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des articles 83 | B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de |
et 84 de la loi du 22 décembre 2008 « portant des dispositions | artikelen 83 en 84 van de wet van 22 december 2008 « houdende diverse |
diverses (I) ». | bepalingen (I) ». |
L'article 83 de cette loi remplace le 4°bis de l'article 22, § 1er, de | Artikel 83 van die wet vervangt het 4°bis van artikel 22, § 1, van de |
la loi du 30 juin 1994 relative au droit d'auteur et aux droits | wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige |
voisins (ci-après : la loi relative au droit d'auteur), inséré par la | |
loi du 31 août 1998; cette disposition énonce désormais : | rechten (hierna : Auteurswet), ingevoegd bij de wet van 31 augustus |
1998; die bepaling luidt voortaan : | |
« Lorsque l'oeuvre a été licitement publiée, l'auteur ne peut | « Wanneer het werk op geoorloofde wijze openbaar is gemaakt, kan de |
interdire : | auteur zich niet verzetten tegen : |
[...] | [...] |
4°bis. la reproduction fragmentaire ou intégrale d'articles, de | 4°bis. de gedeeltelijke of integrale reproductie van artikelen, van |
partitions, d'oeuvres plastiques ou celle de courts fragments d'autres | bladmuziek, van werken van beeldende kunst, of van korte fragmenten |
oeuvres fixées sur un support graphique ou analogue lorsque cette | uit werken die op een grafische of soortgelijke drager zijn |
reproduction est effectuée à des fins d'illustration de l'enseignement | vastgelegd, wanneer die reproductie wordt verricht ter illustratie bij |
ou de recherche scientifique dans la mesure justifiée par le but non | onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek, voorzover zulks |
lucratif poursuivi et ne porte pas préjudice à l'exploitation normale | verantwoord is door de nagestreefde niet-winstgevende doelstelling en |
de l'oeuvre ». | geen afbreuk doet aan de normale exploitatie van het werk ». |
L'article 84 de la loi du 22 décembre 2008 dispose : | Artikel 84 van de wet van 22 december 2008 bepaalt : |
« L'article 83 entre en vigueur le jour de la publication de la | « Artikel 83 treedt in werking op de dag waarop deze wet in het |
présente loi au Moniteur belge ». | Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt ». |
B.1.2. En adoptant l'article 83 de la loi du 22 décembre 2008, le | B.1.2. Met het bestreden artikel 83 van de wet van 22 december 2008 |
législateur entendait « permettre la reproduction intégrale de | beoogde de wetgever « de integrale reproductie van bladmuziek van een |
partitions d'une oeuvre musicale individuelle à des fins | individueel muziekwerk toe te staan, verricht ter illustratie bij |
d'illustration de l'enseignement ou de recherche scientifique » (Doc. | onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek » (Parl. St., Kamer, |
parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 60). Avant cette | 2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 60). Vóór die wijziging konden in dat |
modification, seuls de « courts fragments » de partitions pouvaient | kader slechts « korte fragmenten » van bladmuziek worden |
être reproduits dans ce cadre. | gereproduceerd. |
B.2. La loi du 22 décembre 2008, qui a été publiée au Moniteur belge | B.2. De wet van 22 december 2008, die werd bekendgemaakt in het |
du 29 décembre 2008, est, conformément à l'article 84 de cette loi, | Belgisch Staatsblad van 29 december 2008, is, overeenkomstig artikel |
entrée en vigueur à cette date. | 84 van die wet, op die dag in werking getreden. |
Quant à l'intérêt des parties requérantes | Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen |
B.3.1. La première partie requérante, la SCRL « SEMU », est une | B.3.1. De eerste verzoekende partij, de cvba « SEMU », is een |
société qui, selon ses statuts, a pour objet « la perception et la | vennootschap die, volgens haar statuten, tot doel heeft « het innen en |
distribution, l'administration et la gestion, au sens le plus large du | verdelen, administreren en beheren, in de ruimste zin van het woord, |
terme, de tous les droits d'auteur et droits voisins des éditeurs et | van alle auteursrechten en naburige rechten van de uitgevers en |
producteurs de produits audio et multimédia sur leur(s) fonds | producenten van auditieve en multimediaproducten op hun uitgave en |
d'édition et de production de tels produits, parmi lesquels, mais pas | productiefonds(en) van dergelijke producten, waaronder, maar niet |
exclusivement, les droits exclusifs et les droits à rémunération pour | uitsluitend, de exclusieve rechten en vergoedingsrechten voor de |
la reproduction sur papier ou pour copie privée, l'usage pour | reproductie op papier of voor eigen gebruik, het gebruik voor |
l'enseignement et/ou les fins scientifiques et le prêt de ces produits | onderwijs en/of wetenschappelijke doeleinden en de uitlening van deze |
». Cette société a, conformément à l'article 67 de la loi relative au | producten ». De vennootschap werd, overeenkomstig artikel 67 van de |
droit d'auteur, été autorisée à exercer ses activités sur le | |
territoire belge par l'arrêté ministériel du 14 février 2000 (Moniteur | Auteurswet, bij ministerieel besluit van 14 februari 2000 (Belgisch |
belge , 10 mars 2000, p. 7241). | Staatsblad , 10 maart 2000, p. 7241) gemachtigd om haar werkzaamheden |
op het Belgisch grondgebied te verrichten. | |
B.3.2. Les autres parties requérantes (la SCRL « D.M.P. », la SPRL « | B.3.2. De overige verzoekende partijen (de cvba « D.M.P. », de bvba « |
Uitgaven Andel Editions », la SPRL « Euprint » et la SNC « Golden | Uitgaven Andel Editions », de bvba « Euprint » en de vof « Golden |
River Music ») sont des éditeurs qui éditent notamment des partitions | River Music ») zijn uitgeverijen die onder meer bladmuziek uitgeven |
destinées à l'enseignement. | bestemd voor het onderwijs. |
B.4.1. A l'appui de leur intérêt, les parties requérantes font valoir | B.4.1. Ter staving van hun belang voeren de verzoekende partijen aan |
que l'article 83 attaqué de la loi du 22 décembre 2008, en prévoyant | dat het bestreden artikel 83 van de wet van 22 december 2008, door te |
que les partitions peuvent être intégralement reproduites « à des fins | bepalen dat bladmuziek integraal mag worden gereproduceerd ter |
d'illustration de l'enseignement », place les éditeurs de partitions | illustratie bij onderwijs, de uitgeverijen van bladmuziek bestemd voor |
destinées à l'enseignement devant des difficultés financières et | het onderwijs in financiële moeilijkheden brengt en het door de cvba « |
contrecarre le système des licences mis en place par la SCRL « SEMU ». | SEMU » opgezette licentiesysteem doorkruist. |
B.4.2. Les parties requérantes peuvent être affectées directement et | B.4.2. De verzoekende partijen kunnen rechtstreeks en ongunstig worden |
défavorablement par la disposition attaquée et justifient dès lors de | geraakt door de bestreden bepaling en doen bijgevolg blijken van het |
l'intérêt requis. | rechtens vereiste belang. |
Quant au premier moyen | Ten aanzien van het eerste middel |
B.5. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 | B.5. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen |
de la Constitution, en ce que l'article 83 attaqué de la loi du 22 | 10 en 11 van de Grondwet, doordat het bestreden artikel 83 van de wet |
décembre 2008 établit une différence de traitement entre, d'une part, | van 22 december 2008 een verschil in behandeling in het leven roept |
les éditeurs de partitions, qui peuvent être reproduites intégralement | tussen de uitgevers van, enerzijds, bladmuziek, die ter illustratie |
afin d'illustrer un enseignement, et, d'autre part, les éditeurs | bij onderwijs integraal mag worden gereproduceerd, en, anderzijds, |
d'autres oeuvres comparables qui sont fixées sur un support graphique | andere vergelijkbare werken die op grafische of soortgelijke drager |
ou analogue, comme les livres, dont seuls de courts fragments peuvent | zijn vastgelegd, zoals boeken, waarvan slechts korte fragmenten mogen |
être reproduits. | worden gereproduceerd. |
B.6. Contrairement à ce qu'allèguent le Conseil des ministres, le | B.6. In tegenstelling tot wat de Ministerraad, de Franse |
Gouvernement de la Communauté française et le Gouvernement flamand, | Gemeenschapsregering en de Vlaamse Regering aanvoeren, zijn de |
les catégories en question sont suffisamment comparables, au regard de | desbetreffende categorieën, ten aanzien van de in de bestreden |
la règle contenue dans la disposition attaquée, relative à la | bepaling vervatte regeling betreffende de reproductie van werken die |
reproduction des oeuvres qui sont fixées sur un support graphique ou | op een grafische of soortgelijke drager zijn vastgesteld, voldoende |
analogue. Dans les deux cas, il s'agit d'oeuvres qui sont | vergelijkbaar. In beide gevallen gaat het om werken die op zichzelf |
indépendantes, qui sont commercialisées séparément, et dont le revenu | staan, afzonderlijk worden gecommercialiseerd, en waarvan de opbrengst |
dépend en principe du nombre d'exemplaires vendus. | in beginsel afhankelijk is van het aantal verkochte exemplaren. |
B.7.1. Avant sa modification par l'article 83 de la loi du 22 décembre | B.7.1. Vóór de wijziging ervan bij het bestreden artikel 83 van de wet |
2008, l'article 22, § 1er, 4°bis, de la loi relative au droit d'auteur | van 22 december 2008, werd in artikel 22, § 1, 4°bis, van de |
établissait une distinction entre, d'une part, la reproduction d'« | Auteurswet een onderscheid gemaakt tussen, enerzijds, de reproductie |
articles » et d'« oeuvres plastiques » et, d'autre part, la | van « artikelen » en van « werken van beeldende kunst » en, |
reproduction d'autres « oeuvres qui sont fixées sur un support | anderzijds, de reproductie van andere « werken die op een grafische of |
graphique ou analogue ». Les oeuvres de la première catégorie | soortgelijke drager zijn vastgelegd ». De werken van de eerste |
pouvaient être intégralement reproduites « à des fins d'illustration | categorie konden, zonder dat de auteur ervan zich ertegen kon |
de l'enseignement », sans que l'auteur puisse s'y opposer. Pour les | verzetten, integraal worden gereproduceerd « ter illustratie bij |
oeuvres de la seconde catégorie, à laquelle appartenaient les | onderwijs ». Voor de werken van de tweede categorie, waartoe |
partitions, la reproduction n'était possible que dans la mesure où il | bladmuziek behoorde, was dit slechts mogelijk in zoverre het ging om « |
s'agissait de « courts fragments ». | korte fragmenten ». |
B.7.2. La distinction en question remonte à la version originaire de | B.7.2. Het desbetreffende onderscheid gaat terug op de oorspronkelijke |
la loi du 30 juin 1994 relative au droit d'auteur. | versie van de Auteurswet van 30 juni 1994. |
B.7.3. Il peut être déduit des travaux préparatoires de cette loi que | B.7.3. Uit de parlementaire voorbereiding van die wet kan worden |
le législateur a voulu instaurer une interdiction de principe pour la | afgeleid dat de wetgever een principieel verbod heeft willen invoeren |
reproduction intégrale d'oeuvres, parce qu'une telle reproduction a « | op het integraal reproduceren van werken, omdat zulk een reproduceren |
une incidence directe sur le pourcentage de vente des oeuvres | « een rechtstreekse weerslag [heeft] op het aantal verkochte |
protégées, qui diminue proportionnellement au nombre de reproductions | beschermde werken, dat zakt in verhouding tot het aantal gemaakte |
réalisées » (Doc. parl., Sénat, S.E. 1991-1992, n° 145-1, p. 12). Dans | reprodukties » (Parl. St., Senaat, B.Z. 1991-1992, nr. 145-1, p. 12). |
ce cadre, il a été relevé que « les problèmes qui se posent en la | In dat kader werd erop gewezen dat « de problemen die ter zake rijzen |
matière deviennent particulièrement aigus pour les auteurs, les | [...] buitengewoon scherp [worden] aangevoeld door de makers, de |
artistes et les éditeurs ou producteurs, en raison des conséquences | kunstenaars en de uitgevers of producenten », die de « gevolgen van de |
qui résultent pour eux du coût de plus en plus dérisoire des moyens de | belachelijk lage kostprijs van de reproduktiemiddelen en van het |
reproduction, et du nombre de reproductions » (ibid., pp. 11-12). | aantal reprodukties » ondervinden (ibid., pp. 11-12). Daarom is de |
C'est pourquoi le législateur est parti du principe que « seule la | wetgever ervan uitgegaan dat « enkel de reproduktie van korte |
reproduction de courts fragments est autorisée » (ibid., p. 12). | fragmenten is toegestaan » (ibid., p. 12). |
B.7.4. La proposition originaire a toutefois été amendée, au cours des | B.7.4. Het oorspronkelijke voorstel werd echter in de loop van de |
travaux préparatoires, afin d'autoriser la reproduction intégrale | parlementaire voorbereiding geamendeerd om de integrale reproductie |
d'articles et d'oeuvres plastiques (Doc. parl., Chambre, 1991-1992, n° | van artikelen en van werken van beeldende kunst toe te staan (Parl. |
473/33, pp. 193-195). Pour ce qui est des oeuvres plastiques, | St., Kamer, 1991-1992, nr. 473/33, pp. 193-195). Wat de werken van |
l'exception était dictée par le fait que les reproductions des oeuvres | beeldende kunst betreft, was de uitzondering ingegeven door het feit |
en question n'ont en principe de sens que lorsqu'elles reproduisent | dat reproducties van de desbetreffende werken in beginsel maar zinvol |
intégralement l'oeuvre (ibid., p. 24). En ce qui concerne les | zijn wanneer ze het werk integraal weergeven (ibid., p. 24). Wat de |
articles, le législateur a voulu autoriser notamment la réalisation, à | artikelen betreft, heeft de wetgever onder meer het aanmaken, ter |
des fins d'illustration d'un enseignement, d'une « revue de presse qui | illustratie bij onderwijs, van « een persoverzicht dat uit de |
est constituée de la reproduction en entier d'articles de journaux ou | volledige reproduktie van artikelen uit kranten of tijdschriften |
de revues » (ibid. ). | bestaat » mogelijk willen maken (ibid. ). |
B.8. Il peut être déduit de ce qui précède que l'interdiction de | B.8. Uit het voorgaande kan worden afgeleid dat het principiële verbod |
principe de reproduire des oeuvres intégralement est dictée par le | om werken integraal te reproduceren is ingegeven door de zorg te |
souci d'éviter qu'il soit porté atteinte à l'exploitation normale de | voorkomen dat afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van die |
ces oeuvres, ce qui constitue par ailleurs l'un des critères au regard | werken, wat overigens één van de criteria vormt waaraan volgens |
desquels il convient d'exercer un contrôle, selon des normes | internationale normen moet worden getoetst bij het invoeren van |
internationales, lors de l'introduction d'exceptions au droit d'auteur | |
(entre autres l'article 5, paragraphe 5, de la directive 2001/29/CE du | uitzonderingen op het auteursrecht (onder meer artikel 5, lid 5, van |
Parlement européen et du Conseil du 22 mai 2001 sur l'harmonisation de | de richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 |
certains aspects du droit d'auteur et des droits voisins dans la | mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het |
société de l'information et l'article 9, paragraphe 2, de la | auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij en |
Convention de Berne du 9 septembre 1886 pour la protection des oeuvres | artikel 9, lid 2, van de Berner Conventie van 9 september 1886 voor de |
littéraires et artistiques). Etant donné que l'exploitation normale | bescherming van werken van letterkunde en kunst). Vermits de normale |
d'« articles » et d'« oeuvres plastiques » diffère de celle d'autres | exploitatie van « artikelen » en van « werken van beeldende kunst » |
oeuvres qui sont fixées sur un support graphique ou analogue, comme | van een andere aard is dan die van andere werken die op grafische of |
les livres, le législateur a raisonnablement pu considérer que la | soortgelijke drager zijn vastgelegd, zoals boeken, kon de wetgever |
reproduction intégrale de ces oeuvres, à des fins d'illustration d'un | redelijkerwijze oordelen dat de integrale reproductie van die werken, |
enseignement, ne fait en principe pas obstacle à son exploitation | ter illustratie bij onderwijs, de normale exploitatie ervan in |
normale. | beginsel niet in de weg staat. |
B.9. L'article 83 attaqué de la loi du 22 décembre 2008 modifie la | B.9. Met het bestreden artikel 83 van de wet van 22 december 2008 |
réglementation en ce sens que la reproduction intégrale de partitions, | wordt de regeling gewijzigd in die zin dat de integrale reproductie |
à des fins d'illustration d'un enseignement ou de recherche | van bladmuziek, ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk |
scientifique, est autorisée. Il est de ce fait établi une différence | onderzoek, wordt toegestaan. Daardoor ontstaat een verschil in |
de traitement entre les auteurs et éditeurs de partitions, d'une part, | behandeling tussen de auteurs en de uitgevers van, enerzijds, |
et les auteurs et éditeurs d'oeuvres comparables qui sont fixées sur | bladmuziek, en, anderzijds, andere vergelijkbare werken die op |
un support graphique ou analogue, comme les livres, d'autre part : | grafische of soortgelijke drager zijn vastgelegd, zoals boeken : in |
contrairement à ces derniers, les premiers ne peuvent s'opposer à la | tegenstelling tot de laatsten, kunnen de eersten zich niet verzetten |
reproduction intégrale de leurs oeuvres à des fins d'illustration d'un | tegen de integrale reproductie van hun werken ter illustratie bij |
enseignement ou de recherche scientifique. | onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek. |
B.10. Cette différence de traitement est fondée sur un critère | B.10. Dat verschil in behandeling is gebaseerd op een objectief |
objectif, à savoir la nature de l'oeuvre qui est reproduite afin | criterium, namelijk de aard van het werk dat ter illustratie bij |
d'illustrer un enseignement ou pour la recherche scientifique. | onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek wordt gereproduceerd. |
B.11.1. Au cours des travaux préparatoires, la mesure attaquée a été | B.11.1. Tijdens de parlementaire voorbereiding werd de bestreden |
justifiée comme suit : | maatregel als volgt verantwoord : |
« L'actuel article 22, § 1er, 4°bis, de la loi du 30 juin 1994 permet | « Het huidige artikel 22, § 1, 4°bis, van de wet van 30 juni 1994 |
la reproduction de courts fragments de partitions à des fins | staat de reproductie toe van korte fragmenten van bladmuziek, ter |
d'illustration de l'enseignement ou de recherche scientifique. | illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk onderzoek. Evenwel |
Cependant, la notion de ' courts fragments ' n'a pas été définie dans | werd het begrip ' korte fragmenten ' niet gedefinieerd in de wet, noch |
la loi ni dans les travaux préparatoires de celle-ci. C'est donc aux | in de voorbereidende werken ervan. Het komt derhalve aan de hoven en |
cours et tribunaux qu'il appartient, le cas échéant, de déterminer au | rechtbanken toe om desgevallend, geval per geval, te bepalen of een |
cas par cas si un extrait de partition constitue ou non un ' court | uittreksel uit een bladmuziek al dan niet een ' kort fragment ' |
fragment ' d'une oeuvre musicale individuelle. Il en résulte une | uitmaakt van een individueel muziekwerk. Hieruit volgt een grote |
grande insécurité juridique pour les établissements d'enseignement ou | rechtsonzekerheid voor de onderwijsinstellingen en instellingen van |
wetenschappelijk onderzoek. | |
de recherche scientifique. | Bovendien voorziet het actuele artikel 22, § 1, 4°bis van de wet van |
En outre, l'actuel article 22, § 1er, 4°bis, de la loi du 30 juin 1994 | 30 juni 1994 een verschillende behandeling tussen de reproductie van |
prévoit un traitement différent entre la reproduction d'oeuvres | |
plastiques telles que les photos et la reproduction de partitions. En | werken van beeldende kunst, zoals bijvoorbeeld foto's, en de |
effet, actuellement les oeuvres plastiques peuvent être reproduites de | reproductie van bladmuziek. Momenteel kunnen werken van beeldende |
manière intégrale ou partielle tandis que les partitions ne peuvent | kunst immers volledig of gedeeltelijk gereproduceerd worden, terwijl |
être reproduites que par de courts fragments » (Doc. parl., Chambre, | van bladmuziek slechts korte fragmenten mogen gereproduceerd worden » |
2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 61). | (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1608/001, p. 61). |
Bien que les travaux préparatoires semblent réserver la mesure aux | Hoewel de parlementaire voorbereiding de maatregel lijkt voor te |
partitions d'oeuvres musicales « individuelles », à la différence des | behouden voor bladmuziek van « individuele » muziekstukken, en dus |
« recueils composés de différentes partitions d'oeuvres musicales | niet voor « bundels die samengesteld zijn uit verschillende bladmuziek |
individuelles » (ibid., pp. 60-61) ou des « suites », « arrangements » | van individuele muziekwerken » (ibid., pp. 60-61), noch voor « suites |
et « anthologies » (Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1608/009, | », « arrangementen » en « verzamelbundels » (Parl. St., Kamer, |
p. 9), la disposition attaquée vise, sans distinction, la reproduction | 2008-2009, DOC 52-1608/009, p. 9), beoogt de bestreden bepaling, |
« de partitions ». | zonder onderscheid, de reproductie « van bladmuziek ». |
B.11.2. Il apparaît de ce qui précède que, par l'article 83 de la loi | B.11.2. Daaruit blijkt dat de wetgever met het bestreden artikel 83 |
du 22 décembre 2008, le législateur a, d'une part, entendu remédier à | van de wet van 22 december 2008, enerzijds, de rechtsonzekerheid heeft |
l'insécurité juridique qui découlerait, pour les établissements | willen verhelpen die voor de onderwijsinstellingen en de instellingen |
d'enseignement et les institutions de recherche scientifique, de la | van wetenschappelijk onderzoek zou voortvloeien uit het begrip « korte |
notion de « courts fragments » et, d'autre part, voulu mettre fin à la | fragmenten », en, anderzijds, een einde heeft willen maken aan het |
différence de traitement qui existait entre les partitions et les | verschil in behandeling dat bestond tussen bladmuziek en werken van |
oeuvres plastiques. | beeldende kunst. |
B.12. Lorsqu'il entend remédier à l'imprécision qui découlerait, pour | B.12. Wanneer de wetgever beoogt de onduidelijkheid te verhelpen die |
les établissements d'enseignement et les institutions de recherche | voor de onderwijsinstellingen en de instellingen van wetenschappelijk |
scientifique, de la notion de « courts fragments », le législateur ne | onderzoek zou voortvloeien uit het begrip « korte fragmenten », vermag |
peut établir une différence de traitement qui ne soit pas | hij geen verschil in behandeling in het leven te roepen dat niet |
raisonnablement justifiée. L'objectif consistant à remédier à une | redelijk kan worden verantwoord. De doelstelling te verhelpen aan |
insécurité juridique ne peut, en soi, justifier en l'espèce la | rechtsonzekerheid kan op zich te dezen geen verantwoording vormen voor |
différence de traitement critiquée entre, d'une part, les partitions, | het bekritiseerde verschil in behandeling tussen, enerzijds, |
qui peuvent être reproduites intégralement, et, d'autre part, des | bladmuziek, die integraal kan worden gereproduceerd, en anderzijds, |
oeuvres comparables qui sont fixées sur un support graphique ou | andere vergelijkbare werken die op grafische of soortgelijke drager |
analogue, tels les livres, dont seuls de « courts fragments » peuvent, | zijn vastgelegd, zoals boeken, waarvan nog steeds slechts « korte |
comme auparavant, être reproduits. | fragmenten » kunnen worden gereproduceerd. |
B.13.1. Il est exact que l'article 22, § 1er, 4°bis, de la loi | B.13.1. Het is juist dat artikel 22, § 1, 4°bis, van de Auteurswet, |
relative au droit d'auteur, avant sa modification par la disposition | |
attaquée, soumettait les partitions et les oeuvres plastiques à un | vóór de wijziging ervan bij de bestreden bepaling, bladmuziek en |
régime distinct : seuls de courts fragments de partitions pouvaient | werken van beeldende kunst aan een verschillende regeling onderwierp : |
être reproduits, alors que les reproductions intégrales d'oeuvres | terwijl van bladmuziek slechts korte fragmenten konden worden |
plastiques étaient autorisées. Ainsi qu'il a déjà été mentionné en | gereproduceerd, waren integrale reproducties van werken van beeldende |
B.8, cette différence de traitement pouvait, compte tenu des objectifs | kunst toegestaan. Zoals reeds vermeld in B.8, kon dat verschil in |
poursuivis par le législateur lors de l'adoption de la version | behandeling, rekening houdend met de door de wetgever bij het aannemen |
originaire de la loi relative au droit d'auteur, être considérée comme | van de oorspronkelijke Auteurswet nagestreefde doelstellingen, in |
raisonnablement justifiée, étant donné que l'exploitation normale | redelijkheid verantwoord worden geacht, vermits de normale exploitatie |
d'oeuvres plastiques diffère de celle d'autres oeuvres qui sont fixées | van werken van beeldende kunst van een andere aard is dan die van |
sur un support graphique ou analogue. Par ailleurs, le législateur | andere werken die op grafische of soortgelijke drager zijn vastgelegd. |
pouvait raisonnablement considérer que la reproduction d'une oeuvre | Bovendien kon de wetgever redelijkerwijze oordelen dat de reproductie |
plastique, à des fins d'illustration d'un enseignement ou de recherche | van een werk van beeldende kunst, ter illustratie bij onderwijs of |
scientifique, n'a de sens que lorsqu'il s'agit de sa reproduction | voor wetenschappelijk onderzoek, slechts zinvol is wanneer het gaat om |
intégrale. | een integrale reproductie ervan. |
B.13.2. La reproduction intégrale d'oeuvres plastiques, à des fins | B.13.2. Terwijl de integrale reproductie van werken van beeldende |
d'illustration d'un enseignement ou de recherche scientifique, ne | kunst, ter illustratie bij onderwijs en voor wetenschappelijk |
compromet en principe pas l'exploitation normale de ces oeuvres, | onderzoek, de normale exploitatie van die werken in beginsel niet in |
tandis que tel est le cas pour la reproduction intégrale de | het gedrang brengt, is dat wel het geval voor de integrale reproductie |
partitions, qui sont généralement éditées sur des feuillets ou sous | van bladmuziek, die doorgaans wordt uitgegeven op bladen of in de vorm |
forme de brochures ou de livres et peuvent être reproduites de façon | van een brochure of een boek en op een heel eenvoudige en goedkope |
très simple et peu coûteuse. Si la reproduction d'une oeuvre | wijze kan worden gereproduceerd. Terwijl de reproductie van een werk |
plastique, à des fins d'illustration d'un enseignement ou de recherche | van beeldende kunst, ter illustratie bij onderwijs of voor |
scientifique, n'a de sens que lorsqu'il s'agit d'une reproduction | wetenschappelijk onderzoek, slechts zinvol is wanneer het gaat om een |
intégrale, ce n'est pas le cas pour les partitions, dont de courts | integrale reproductie, is dat niet het geval voor bladmuziek, waarvan |
fragments peuvent être utilisés à des fins d'illustration. | korte fragmenten ter illustratie kunnen worden aangewend. |
B.13.3. L'objectif consistant à mettre fin à la différence de | B.13.3. De doelstelling een einde te maken aan het verschil in |
traitement selon qu'il s'agit de partitions ou d'oeuvres plastiques ne | behandeling naargelang het gaat om bladmuziek of werken van beeldende |
peut, compte tenu des objectifs plus généraux que le législateur a | kunst, kan, rekening houdend met de meer algemene doelstellingen die |
poursuivis lors de l'adoption de la loi originaire relative au droit | de wetgever bij het aannemen van de oorspronkelijke Auteurswet heeft |
d'auteur, justifier la différence de traitement critiquée. | nagestreefd, het te dezen bekritiseerde verschil in behandeling niet |
verantwoorden. | |
B.14. Le premier moyen est fondé. | B.14. Het eerste middel is gegrond. |
B.15. Etant donné que les autres moyens ne pourraient conduire à une | B.15. Vermits de overige middelen niet zouden kunnen leiden tot een |
annulation plus étendue, il n'y a pas lieu de les examiner. | ruimere vernietiging, dienen ze niet te worden onderzocht. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
annule les articles 83 et 84 de la loi du 22 décembre 2008 « portant | vernietigt de artikelen 83 en 84 van de wet van 22 december 2008 « |
des dispositions diverses (I) ». | houdende diverse bepalingen (I) ». |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en | Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, |
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 | overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op |
janvier 1989, à l'audience publique du 16 juillet 2009. | de openbare terechtzitting van 16 juli 2009. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt. | P.-Y. Dutilleux. M. Bossuyt. |