Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 66/2009 du 2 avril 2009 Numéros du rôle : 4519 et 4522 En cause : - la question préjudicielle relative à l'article 4, alinéas 3 à 5, de la loi du 17 avril 1878 contenant le titre préliminaire du Code de procédure p - la question préjudicielle concernant l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'i(...)"
Extrait de l'arrêt n° 66/2009 du 2 avril 2009 Numéros du rôle : 4519 et 4522 En cause : - la question préjudicielle relative à l'article 4, alinéas 3 à 5, de la loi du 17 avril 1878 contenant le titre préliminaire du Code de procédure p - la question préjudicielle concernant l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'i(...) Uittreksel uit arrest nr. 66/2009 van 2 april 2009 Rolnummers 4519 en 4522 In zake : - de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, derde tot vijfde lid, van de wet van 17 april 1878 houdende de voorafgaande titel van het Wetboek van st - de prejudiciële vraag over artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bi(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 66/2009 du 2 avril 2009 Uittreksel uit arrest nr. 66/2009 van 2 april 2009
Numéros du rôle : 4519 et 4522 Rolnummers 4519 en 4522
En cause : In zake :
- la question préjudicielle relative à l'article 4, alinéas 3 à 5, de - de prejudiciële vraag betreffende artikel 4, derde tot vijfde lid,
la loi du 17 avril 1878 contenant le titre préliminaire du Code de van de wet van 17 april 1878 houdende de voorafgaande titel van het
procédure pénale, aux articles 162bis et 194 du Code d'instruction Wetboek van strafvordering, de artikelen 162bis en 194 van het Wetboek
criminelle et aux articles 1017, 1018 et 1022 du Code judiciaire, van strafvordering en de artikelen 1017, 1018 en 1022 van het
posée par le Tribunal correctionnel de Gand; Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Correctionele Rechtbank te Gent;
- la question préjudicielle concernant l'article 162bis du Code - de prejudiciële vraag over artikel 162bis van het Wetboek van
d'instruction criminelle, tel qu'il a été inséré par l'article 9 de la strafvordering, zoals ingevoegd bij artikel 9 van de wet van 21 april
loi du 21 avril 2007 relative à la répétibilité des honoraires et des 2007 betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten
frais d'avocat, posée par la Cour d'appel d'Anvers. verbonden aan de bijstand van een advocaat, gesteld door het Hof van
Beroep te Antwerpen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de
Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen et J.-P. Snappe, assistée rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen en J.-P.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Bossuyt, Snappe, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
a. Par jugement du 17 septembre 2008 en cause de Maurice Dellaert et a. Bij vonnis van 17 september 2008 in zake Maurice Dellaert en de
de la SPRL « DWS Desindo Wood Supply » contre Björn Van hove, en bvba « DWS Desindo Wood Supply » tegen Björn Van hove, in aanwezigheid
présence du ministère public, dont l'expédition est parvenue au greffe van het openbaar ministerie, waarvan de expeditie ter griffie van het
de la Cour le 25 septembre 2008, le Tribunal correctionnel de Gand a Hof is ingekomen op 25 september 2008, heeft de Correctionele
posé la question préjudicielle suivante : Rechtbank te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 4, alinéas 3 à 5, du titre préliminaire du Code de
procédure pénale, les articles 162bis et 194 du Code d'instruction « Schenden artikel 4 lid 3 t.e.m. 5 V.T.Sv., artikel 162bis en 194
criminelle et les articles 1017, 1018 et 1022 du Code judiciaire, tant Sv., en de artikelen 1017, 1018 en 1022 Ger.W., zowel afzonderlijk als
séparément que combinés entre eux, violent-ils les articles 10 et 11 in hun onderlinge samenhang, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al
de la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 CEDH et avec
l'article 14 CEDH, en ce qu'ils prévoient que le prévenu qui obtient dan niet in samenhang met artikel 6 E.V.R.M. en artikel 14 E.V.R.M.,
gain de cause devant le juge pénal en ce qui concerne l'action formée doordat ze voorzien dat de beklaagde die voor de strafrechter in het
contre lui par la partie civile dans une requête fondée sur l'article gelijk wordt gesteld wat betreft de tegen hem door de burgerlijke
4 du titre préliminaire du Code de procédure pénale n'a pas droit à partij in een verzoekschrift op grond van artikel 4 V.T.Sv.
geformuleerde vordering, geen recht heeft op een
une indemnité de procédure de la part de la partie civile, alors que rechtsplegingsvergoeding vanwege de burgerlijke partij, terwijl de
le prévenu qui obtient gain de cause concernant la même action formée beklaagde die in het gelijk wordt gesteld wat betreft dezelfde
contre lui par la même partie civile devant le juge civil peut quant à vordering die tegen hem door dezelfde burgerlijke partij voor de
lui prétendre à une telle indemnité ? ». burgerlijke rechter werd ingesteld, daarop wél aanspraak kan maken ? ».
b. Par arrêt du 25 septembre 2008 en cause du ministère public et de b. Bij arrest van 25 september 2008 in zake het openbaar ministerie en
la SPRL « 't Inboedelke » contre Brahim Bouyahiaoui et autres, dont de bvba « 't Inboedelke » tegen Brahim Bouyahiaoui en anderen, waarvan
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 1er octobre 2008, la de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 1 oktober 2008,
Cour d'appel d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante :
« L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été heeft het Hof van Beroep te Antwerpen de volgende prejudiciële vraag
inséré par la loi du 21 avril 2007, viole-t-il le principe d'égalité gesteld : « Schendt art. 162bis Sv., zoals ingevoegd door de wet van 21 april
consacré par les articles 10 et 11 de la Constitution, en ce qu'il 2007, het gelijkheidsbeginsel, zoals vastgelegd in art. 10 en 11 van
prévoit que (dans un jugement prononcé par un tribunal pénal) seuls le de Grondwet, doordat het voorziet dat (in een vonnis uitgesproken door
prévenu et les personnes civilement responsables peuvent être een strafrechtbank) enkel de beklaagde en de burgerrechtelijk
aansprakelijke personen veroordeeld kunnen worden tot het betalen aan
condamnés à payer l'indemnité de procédure à la partie civile et donc de burgerlijke partij van de rechtsplegingsvergoeding en dus niet de
pas la partie civile, alors que cette dernière, dans un jugement rendu burgerlijke partij, terwijl deze laatste in een vonnis, uitgesproken
par un tribunal civil, doit (à tout le moins peut) être condamnée à door een burgerlijke rechtbank wel moet (minstens kan) worden
payer une indemnité de procédure dès qu'elle est considérée comme ' veroordeeld tot het betalen van een rechtsplegingsvergoeding, zodra ze
partie succombante ' ? ». wordt aangemerkt als ` in het ongelijk gestelde partij ` ? ».
Ces affaires, inscrites sous les numéros 4519 et 4522 du rôle de la Die zaken, ingeschreven onder de nummers 4519 en 4522 van de rol van
Cour, ont été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Les questions préjudicielles portent sur la différence de B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op het verschil in
traitement entre prévenus, selon que la demande de la partie civile à behandeling van beklaagden naargelang de vordering van de burgerlijke
l'égard du prévenu est rejetée par un tribunal civil ou par un partij ten aanzien van de beklaagde door een burgerlijke rechtbank of
tribunal pénal : dans le premier cas, le prévenu peut prétendre à une door een strafrechtbank wordt afgewezen : in het eerste geval kan de
beklaagde aanspraak maken op een rechtsplegingsvergoeding ten laste
indemnité de procédure à charge de la partie civile; dans le second van de burgerlijke partij; in het tweede geval kan de beklaagde daarop
cas, le prévenu ne peut y prétendre que si la partie civile l'a cité enkel aanspraak maken indien de burgerlijke partij rechtstreeks heeft
directement. gedagvaard.
B.2. La restriction qui donne lieu à la différence de traitement B.2. De beperking die tot het verschil in behandeling aanleiding
découle de l'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel geeft, vloeit voort uit artikel 162bis van het Wetboek van
qu'il a été inséré par la loi du 21 avril 2007 relative à la strafvordering, zoals ingevoegd bij de wet van 21 april 2007
betreffende de verhaalbaarheid van de erelonen en de kosten verbonden
répétibilité des honoraires et des frais d'avocat, qui dispose : aan de bijstand van een advocaat, dat bepaalt :
« Tout jugement de condamnation rendu contre le prévenu et les « Ieder veroordelend vonnis, uitgesproken tegen de beklaagde en tegen
personnes civilement responsables de l'infraction les condamnera de personen die voor het misdrijf burgerrechtelijk aansprakelijk zijn,
envers la partie civile à l'indemnité de procédure visée à l'article veroordeelt hen tot het betalen aan de burgerlijke partij van de
1022 du Code judiciaire. rechtsplegingsvergoeding bedoeld in artikel 1022 van het Gerechtelijk Wetboek.
La partie civile qui aura lancé une citation directe et qui succombera De burgerlijke partij die rechtstreeks heeft gedagvaard en die in het
ongelijk wordt gesteld, zal veroordeeld worden tot het aan de
sera condamnée envers le prévenu à l'indemnité visée à l'article 1022 beklaagde betalen van de vergoeding bedoeld in artikel 1022 van het
du Code judiciaire. L'indemnité sera liquidée par le jugement ». Gerechtelijk Wetboek. De vergoeding wordt bepaald door het vonnis ».
B.3. Dans son arrêt n° 182/2008 du 18 décembre 2008, la Cour a rejeté B.3. Bij zijn arrest nr. 182/2008 van 18 december 2008 heeft het Hof
les recours en annulation totale ou partielle de la loi précitée du 21 de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de voormelde
avril 2007, sous réserve de l'interprétation formulée en B.7.6.6 de wet van 21 april 2007 verworpen, onder voorbehoud van de in B.7.6.6
cet arrêt. van dat arrest geformuleerde interpretatie.
Dans cet arrêt, comme dans les arrêts n° 13/2009 du 21 janvier 2009 et In dat arrest, alsmede in de arresten nr. 13/2009 van 21 januari 2009
n° 28/2009 du 18 février 2009, la Cour a considéré que les articles 10 en nr. 28/2009 van 18 februari 2009, heeft het Hof geoordeeld dat de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen
et 11 de la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 de la met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
Convention européenne des droits de l'homme, ne sont pas violés en ce niet worden geschonden doordat de burgerlijke partij slechts tot de
que la partie civile est uniquement condamnée au paiement de betaling van de rechtsplegingsvergoeding aan de vrijgesproken
l'indemnité de procédure au prévenu acquitté ou à l'inculpé beklaagde of aan de inverdenkinggestelde die een
bénéficiant d'un non-lieu lorsqu'elle a elle-même mis l'action buitenvervolgingstelling geniet, wordt veroordeeld wanneer zij zelf de
publique en mouvement et non pas lorsqu'elle a greffé son action sur strafvordering op gang heeft gebracht en niet wanneer zij haar
vordering heeft doen aansluiten bij een door het openbaar ministerie
l'action publique intentée par le ministère public ou lorsqu'une ingestelde strafvordering of wanneer een onderzoeksgerecht de
juridiction d'instruction a ordonné le renvoi du prévenu devant une verwijzing van de beklaagde naar een vonnisgerecht heeft bevolen. In
juridiction de jugement. Dans ces cas, si la partie civile « échoue die gevallen, indien de eisen van de burgerlijke partij « niet
dans ses prétentions, elle ne peut pas être tenue pour responsable [de ingewilligd worden, kan ze [voor de strafprocedure] niet aansprakelijk
la procédure pénale] à l'égard du prévenu, et ne peut par conséquent gesteld worden ten aanzien van de beklaagde en bijgevolg ook niet
pas être condamnée à l'indemniser pour les frais de procédure veroordeeld worden om die te vergoeden voor de procedurekosten die bij
engendrés à cette occasion » (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC die gelegenheid zijn ontstaan » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC
51-2891/002, p. 6). 51-2891/002, p. 6).
Cette situation est différente de celle d'une procédure intentée Die situatie verschilt van die van een voor de burgerlijke rechter
devant le juge civil, laquelle, quelle que soit la manière dont elle ingestelde procedure, die, ongeacht de wijze waarop zij wordt
est introduite, n'est jamais une action greffée sur une action ingesteld, nooit een vordering is die wordt toegevoegd aan een
publique qui a été mise en mouvement soit par le ministère public, strafvordering die, hetzij door het openbaar ministerie, hetzij bij
soit par une ordonnance de renvoi. een beschikking tot verwijzing, wordt ingesteld.
B.4. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. B.4. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 162bis du Code d'instruction criminelle, tel qu'il a été Artikel 162bis van het Wetboek van strafvordering, zoals ingevoegd bij
inséré par l'article 9 de la loi du 21 avril 2007 relative à la artikel 9 van de wet van 21 april 2007 betreffende de verhaalbaarheid
répétibilité des honoraires et des frais d'avocat, ne viole pas les van de erelonen en de kosten verbonden aan de bijstand van een
articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 advocaat, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan
de la Convention européenne des droits de l'homme. niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 2 avril 2009. terechtzitting van 2 april 2009.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^