← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 Numéro du rôle : 4418 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil, tel
qu'il a été modifié par l'article 7 de la loi du 27 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée des présidents
M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 Numéro du rôle : 4418 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 7 de la loi du 27 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) | Uittreksel uit arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009 Rolnummer 4418 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 301, § 2, tweede en derde lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 7 van de wet van 27 april 2007 bet Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 | Uittreksel uit arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009 |
Numéro du rôle : 4418 | Rolnummer 4418 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 301, § 2, tweede en derde |
alinéas 2 et 3, du Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 7 | lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 7 van de |
de la loi du 27 avril 2007 réformant le divorce, posée par le Tribunal | wet van 27 april 2007 betreffende de hervorming van de echtscheiding, |
de première instance de Turnhout. | gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Turnhout. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de |
Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van | rechters P. Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T. |
Goey, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président | Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
M. Bossuyt, | voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 17 janvier 2008 en cause de J.B. contre B.V., dont | Bij vonnis van 17 januari 2008 in zake J.B. tegen B.V., waarvan de |
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 23 janvier 2008, le | expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 januari 2008, |
Tribunal de première instance de Turnhout a demandé à la Cour de : | heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Turnhout aan het Hof gevraagd |
« Vérifier si l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil est | : « De compatibiliteit van artikel 301, § 2, lid 2 en lid 3, van het |
compatible avec les dispositions constitutionnelles d'égalité et, plus | Burgerlijk Wetboek met de grondwettelijke gelijkheidsbepalingen na te |
particulièrement, si la distinction opérée à l'article 301, § 2, | |
alinéas 2 et 3, entre, d'une part, le créancier d'aliments ayant | gaan, en meer bepaald of het onderscheid in artikel 301, § 2, lid 2 en |
commis une faute grave qui ne saurait être assimilée à la condamnation | 3, tussen enerzijds de onderhoudsschuldeiser die een zware fout beging |
pénale qualifiée à l'alinéa 3 et, d'autre part, le créancier | die niet gelijk te stellen is met de in lid 3 gekwalificeerde |
d'aliments qui a encouru une condamnation pénale telle qu'elle est | strafrechtelijke veroordeling en anderzijds de onderhoudsschuldeiser |
qualifiée à l'alinéa 3, n'est pas discriminatoire de manière | die een strafrechtelijke veroordeling opliep zoals gekwalificeerd in |
injustifiée ». | lid 3, niet ongerechtvaardigd discriminatoir is ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. L'article 301, § 2, du Code civil est ainsi rédigé : | B.1.1. Artikel 301, § 2, van het Burgerlijk Wetboek luidt als volgt : |
« A défaut de la convention visée au § 1er, le tribunal peut, dans le | « Bij gebrek aan overeenkomst zoals bedoeld in § 1, kan de rechtbank |
jugement prononçant le divorce ou lors d'une décision ultérieure, | in het vonnis dat de echtscheiding uitspreekt of bij een latere |
accorder, à la demande de l'époux dans le besoin, une pension | beslissing, op verzoek van de behoeftige echtgenoot een uitkering tot |
alimentaire à charge de l'autre époux. | levensonderhoud toestaan ten laste van de andere echtgenoot. |
Le tribunal peut refuser de faire droit à la demande de pension si le | De rechtbank kan het verzoek om een uitkering weigeren indien de |
défendeur prouve que le demandeur a commis une faute grave ayant rendu | verweerder bewijst dat verzoeker een zware fout heeft begaan die de |
impossible la poursuite de la vie commune. | voortzetting van de samenleving onmogelijk heeft gemaakt. |
En aucun cas, la pension alimentaire n'est accordée au conjoint | In geen geval wordt de uitkering tot levensonderhoud toegekend aan de |
reconnu coupable d'un fait visé aux articles 375, 398 à 400, 402, 403 | echtgenoot die schuldig werd bevonden aan een in de artikelen 375, 398 |
ou 405 du Code pénal, commis contre la personne du défendeur, ou d'une | tot 400, 402, 403 of 405 van het Strafwetboek bedoeld feit dat is |
gepleegd tegen de persoon van de verweerder of aan een poging tot het | |
tentative de commettre un fait visé aux articles 375, 393, 394 ou 397 | plegen van een in de artikelen 375, 393, 394 of 397 van hetzelfde |
du même Code contre cette même personne. | Wetboek bedoeld feit tegen diezelfde persoon. |
Par dérogation à l'article 4 du titre préliminaire du Code de | In afwijking van artikel 4 van de voorafgaande titel van het Wetboek |
procédure pénale, le juge peut, en attendant que la décision sur | van strafvordering kan de rechter in afwachting dat de beslissing over |
l'action publique soit coulée en force de chose jugée, allouer au | de strafvordering in kracht van gewijsde is getreden, aan de verzoeker |
demandeur une pension provisionnelle, en tenant compte de toutes les | een provisionele uitkering toekennen, hierbij rekening houdend met |
circonstances de la cause. Il peut subordonner l'octroi de cette | alle omstandigheden van de zaak. Hij kan het toekennen van deze |
pension provisionnelle à la constitution d'une garantie qu'il | provisionele uitkering ondergeschikt maken aan het stellen van een |
détermine et dont il fixe les modalités ». | waarborg die hij bepaalt en waarvoor hij de nadere regels vaststelt ». |
B.1.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de | B.1.2. Het Hof wordt door de verwijzende rechter ondervraagd over de |
l'alinéa 3 de cette disposition avec les articles 10 et 11 de la | bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van het |
Constitution. | derde lid van die bepaling. |
La disposition en cause contient une cause d'exclusion absolue | De in het geding zijnde bepaling bevat een absolute uitsluitingsgrond |
d'octroi d'une pension alimentaire après divorce aux personnes qui ont | van de uitkering tot levensonderhoud na echtscheiding voor personen |
encouru une condamnation pénale en raison de l'une des infractions de | die een strafrechtelijke veroordeling hebben opgelopen wegens een van |
violence qu'elle énumère, si les faits ont été commis sur | de daarin opgesomde geweldmisdrijven, indien de feiten werden gepleegd |
l'ex-conjoint à qui la pension est demandée. | tegen de gewezen echtgenoot van wie de uitkering wordt gevorderd. |
B.1.3. Dans le litige au fond, il a été soutenu que les créanciers | B.1.3. In het bodemgeschil werd opgeworpen dat onderhoudsschuldeisers |
d'aliments qui se voient appliquer la cause d'exclusion prévue par la | op wie de in het geding zijnde uitsluitingsgrond wordt toegepast, |
disposition en cause sont discriminés par rapport aux créanciers | worden gediscrimineerd ten opzichte van de onderhoudsschuldeisers op |
d'aliments auxquels est appliquée la cause d'exclusion de l'article | wie de uitsluitingsgrond van artikel 301, § 2, tweede lid, van het |
301, § 2, alinéa 2, du Code civil. Selon le défendeur au fond | Burgerlijk Wetboek wordt toegepast. Het onderscheid zou volgens de |
(demandeur sur reconvention), la distinction s'exprimerait dans le | verweerder in het bodemgeschil (eiser op tegeneis) tot uiting komen in |
caractère absolu de la cause d'exclusion litigieuse, dans le caractère | het absolute karakter van de in het geding zijnde uitsluitingsgrond, |
perpétuel de celle-ci et dans la manière dont la disposition en cause | in het eeuwigdurende karakter ervan, en in de manier waarop de in het |
s'applique aux fautes légères. | geding zijnde bepaling van toepassing is op lichte fouten. |
L'absence, notamment, d'une marge d'appréciation pour le juge | Met name zou de afwezigheid van een rechterlijke beoordeling in de |
violerait le principe d'égalité et de non-discrimination dans | hypothese van de in het geding zijnde bepaling het beginsel van |
l'hypothèse de la disposition en cause, en ce qu'il ne peut être tenu | gelijkheid en niet-discriminatie schenden, doordat geen rekening kan |
compte de circonstances atténuantes ou de la réconciliation après les | worden gehouden met verzachtende omstandigheden of met verzoening na |
faits, alors que le juge pourrait examiner de telles circonstances | de feiten, terwijl de rechter dergelijke omstandigheden wel zou kunnen |
dans le cadre de la cause d'exclusion prévue par l'article 301, § 2, | onderzoeken in het kader van de uitsluitingsgrond waarin artikel 301, |
alinéa 2, du Code civil. | § 2, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek voorziet. |
B.2. Par son arrêt du 24 septembre 2008, la Cour d'appel d'Anvers a | B.2. Bij arrest van 24 september 2008 bevestigt het Hof van Beroep te |
confirmé le jugement posant la question préjudicielle en ce que le | Antwerpen het vonnis waarbij de prejudiciële vraag werd gesteld in |
divorce a été prononcé sur la base de l'article 229, § 1er, du Code | zoverre dat de echtscheiding had uitgesproken op grond van artikel |
civil, mais a déclaré fondé l'appel incident quant à la demande | 229, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, maar verklaart het incidenteel |
reconventionnelle, en ce que le jugement attaqué a posé une question | beroep inzake de tegeneis gegrond, in zoverre dat vonnis betreffende |
préjudicielle à la Cour constitutionnelle concernant la disposition en | de in het geding zijnde bepaling een prejudiciële vraag had gesteld |
cause. | aan het Grondwettelijk Hof. |
B.3. Il n'appartient pas à la Cour constitutionnelle d'apprécier si, | B.3. Het komt het Grondwettelijk Hof niet toe na te gaan of, door een |
en réformant un jugement qui lui posait une question préjudicielle, la | vonnis teniet te doen waarin een prejudiciële vraag werd gesteld, het |
Cour d'appel d'Anvers a violé l'article 29, § 1er, de la loi spéciale | Hof van Beroep te Antwerpen artikel 29, § 1, van de bijzondere wet van |
du 6 janvier 1989, selon lequel « en tant qu'elle pose une question | 6 januari 1989 heeft geschonden, volgens hetwelk « tegen de beslissing |
préjudicielle à la Cour [...], la décision d'une juridiction n'est | van een rechtscollege [...], in zover dit aan het [Hof] een |
susceptible d'aucun recours ». | prejudiciële vraag stelt, geen enkel rechtsmiddel [kan] worden aangewend ». |
B.4. Dès lors que le jugement qui interrogeait la Cour a été réformé, | B.4. Aangezien het vonnis waarin aan het Hof een vraag werd gesteld, |
l'affaire doit être rayée du rôle. | teniet is gedaan, dient de zaak van de rol te worden geschrapt. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
ordonne de rayer l'affaire du rôle. | beveelt de doorhaling van de inschrijving van de zaak op de rol. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare |
l'audience publique du 21 janvier 2009. | terechtzitting van 21 januari 2009. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
M. Bossuyt. | M. Bossuyt. |