Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 Numéro du rôle : 4418 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 7 de la loi du 27 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...)"
Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 Numéro du rôle : 4418 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 7 de la loi du 27 avril 200 La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. Ma(...) Uittreksel uit arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009 Rolnummer 4418 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 301, § 2, tweede en derde lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 7 van de wet van 27 april 2007 bet Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 12/2009 du 21 janvier 2009 Uittreksel uit arrest nr. 12/2009 van 21 januari 2009
Numéro du rôle : 4418 Rolnummer 4418
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 301, § 2, In zake : de prejudiciële vraag over artikel 301, § 2, tweede en derde
alinéas 2 et 3, du Code civil, tel qu'il a été modifié par l'article 7 lid, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 7 van de
de la loi du 27 avril 2007 réformant le divorce, posée par le Tribunal wet van 27 april 2007 betreffende de hervorming van de echtscheiding,
de première instance de Turnhout. gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Turnhout.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Bossuyt et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en M. Melchior, en de
Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, J. Spreutels et T. Merckx-Van rechters P. Martens, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, J. Spreutels en T.
Goey, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
M. Bossuyt, voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 17 janvier 2008 en cause de J.B. contre B.V., dont Bij vonnis van 17 januari 2008 in zake J.B. tegen B.V., waarvan de
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 23 janvier 2008, le expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 januari 2008,
Tribunal de première instance de Turnhout a demandé à la Cour de : heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Turnhout aan het Hof gevraagd
« Vérifier si l'article 301, § 2, alinéas 2 et 3, du Code civil est : « De compatibiliteit van artikel 301, § 2, lid 2 en lid 3, van het
compatible avec les dispositions constitutionnelles d'égalité et, plus Burgerlijk Wetboek met de grondwettelijke gelijkheidsbepalingen na te
particulièrement, si la distinction opérée à l'article 301, § 2,
alinéas 2 et 3, entre, d'une part, le créancier d'aliments ayant gaan, en meer bepaald of het onderscheid in artikel 301, § 2, lid 2 en
commis une faute grave qui ne saurait être assimilée à la condamnation 3, tussen enerzijds de onderhoudsschuldeiser die een zware fout beging
pénale qualifiée à l'alinéa 3 et, d'autre part, le créancier die niet gelijk te stellen is met de in lid 3 gekwalificeerde
d'aliments qui a encouru une condamnation pénale telle qu'elle est strafrechtelijke veroordeling en anderzijds de onderhoudsschuldeiser
qualifiée à l'alinéa 3, n'est pas discriminatoire de manière die een strafrechtelijke veroordeling opliep zoals gekwalificeerd in
injustifiée ». lid 3, niet ongerechtvaardigd discriminatoir is ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 301, § 2, du Code civil est ainsi rédigé : B.1.1. Artikel 301, § 2, van het Burgerlijk Wetboek luidt als volgt :
« A défaut de la convention visée au § 1er, le tribunal peut, dans le « Bij gebrek aan overeenkomst zoals bedoeld in § 1, kan de rechtbank
jugement prononçant le divorce ou lors d'une décision ultérieure, in het vonnis dat de echtscheiding uitspreekt of bij een latere
accorder, à la demande de l'époux dans le besoin, une pension beslissing, op verzoek van de behoeftige echtgenoot een uitkering tot
alimentaire à charge de l'autre époux. levensonderhoud toestaan ten laste van de andere echtgenoot.
Le tribunal peut refuser de faire droit à la demande de pension si le De rechtbank kan het verzoek om een uitkering weigeren indien de
défendeur prouve que le demandeur a commis une faute grave ayant rendu verweerder bewijst dat verzoeker een zware fout heeft begaan die de
impossible la poursuite de la vie commune. voortzetting van de samenleving onmogelijk heeft gemaakt.
En aucun cas, la pension alimentaire n'est accordée au conjoint In geen geval wordt de uitkering tot levensonderhoud toegekend aan de
reconnu coupable d'un fait visé aux articles 375, 398 à 400, 402, 403 echtgenoot die schuldig werd bevonden aan een in de artikelen 375, 398
ou 405 du Code pénal, commis contre la personne du défendeur, ou d'une tot 400, 402, 403 of 405 van het Strafwetboek bedoeld feit dat is
gepleegd tegen de persoon van de verweerder of aan een poging tot het
tentative de commettre un fait visé aux articles 375, 393, 394 ou 397 plegen van een in de artikelen 375, 393, 394 of 397 van hetzelfde
du même Code contre cette même personne. Wetboek bedoeld feit tegen diezelfde persoon.
Par dérogation à l'article 4 du titre préliminaire du Code de In afwijking van artikel 4 van de voorafgaande titel van het Wetboek
procédure pénale, le juge peut, en attendant que la décision sur van strafvordering kan de rechter in afwachting dat de beslissing over
l'action publique soit coulée en force de chose jugée, allouer au de strafvordering in kracht van gewijsde is getreden, aan de verzoeker
demandeur une pension provisionnelle, en tenant compte de toutes les een provisionele uitkering toekennen, hierbij rekening houdend met
circonstances de la cause. Il peut subordonner l'octroi de cette alle omstandigheden van de zaak. Hij kan het toekennen van deze
pension provisionnelle à la constitution d'une garantie qu'il provisionele uitkering ondergeschikt maken aan het stellen van een
détermine et dont il fixe les modalités ». waarborg die hij bepaalt en waarvoor hij de nadere regels vaststelt ».
B.1.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de B.1.2. Het Hof wordt door de verwijzende rechter ondervraagd over de
l'alinéa 3 de cette disposition avec les articles 10 et 11 de la bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van het
Constitution. derde lid van die bepaling.
La disposition en cause contient une cause d'exclusion absolue De in het geding zijnde bepaling bevat een absolute uitsluitingsgrond
d'octroi d'une pension alimentaire après divorce aux personnes qui ont van de uitkering tot levensonderhoud na echtscheiding voor personen
encouru une condamnation pénale en raison de l'une des infractions de die een strafrechtelijke veroordeling hebben opgelopen wegens een van
violence qu'elle énumère, si les faits ont été commis sur de daarin opgesomde geweldmisdrijven, indien de feiten werden gepleegd
l'ex-conjoint à qui la pension est demandée. tegen de gewezen echtgenoot van wie de uitkering wordt gevorderd.
B.1.3. Dans le litige au fond, il a été soutenu que les créanciers B.1.3. In het bodemgeschil werd opgeworpen dat onderhoudsschuldeisers
d'aliments qui se voient appliquer la cause d'exclusion prévue par la op wie de in het geding zijnde uitsluitingsgrond wordt toegepast,
disposition en cause sont discriminés par rapport aux créanciers worden gediscrimineerd ten opzichte van de onderhoudsschuldeisers op
d'aliments auxquels est appliquée la cause d'exclusion de l'article wie de uitsluitingsgrond van artikel 301, § 2, tweede lid, van het
301, § 2, alinéa 2, du Code civil. Selon le défendeur au fond Burgerlijk Wetboek wordt toegepast. Het onderscheid zou volgens de
(demandeur sur reconvention), la distinction s'exprimerait dans le verweerder in het bodemgeschil (eiser op tegeneis) tot uiting komen in
caractère absolu de la cause d'exclusion litigieuse, dans le caractère het absolute karakter van de in het geding zijnde uitsluitingsgrond,
perpétuel de celle-ci et dans la manière dont la disposition en cause in het eeuwigdurende karakter ervan, en in de manier waarop de in het
s'applique aux fautes légères. geding zijnde bepaling van toepassing is op lichte fouten.
L'absence, notamment, d'une marge d'appréciation pour le juge Met name zou de afwezigheid van een rechterlijke beoordeling in de
violerait le principe d'égalité et de non-discrimination dans hypothese van de in het geding zijnde bepaling het beginsel van
l'hypothèse de la disposition en cause, en ce qu'il ne peut être tenu gelijkheid en niet-discriminatie schenden, doordat geen rekening kan
compte de circonstances atténuantes ou de la réconciliation après les worden gehouden met verzachtende omstandigheden of met verzoening na
faits, alors que le juge pourrait examiner de telles circonstances de feiten, terwijl de rechter dergelijke omstandigheden wel zou kunnen
dans le cadre de la cause d'exclusion prévue par l'article 301, § 2, onderzoeken in het kader van de uitsluitingsgrond waarin artikel 301,
alinéa 2, du Code civil. § 2, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek voorziet.
B.2. Par son arrêt du 24 septembre 2008, la Cour d'appel d'Anvers a B.2. Bij arrest van 24 september 2008 bevestigt het Hof van Beroep te
confirmé le jugement posant la question préjudicielle en ce que le Antwerpen het vonnis waarbij de prejudiciële vraag werd gesteld in
divorce a été prononcé sur la base de l'article 229, § 1er, du Code zoverre dat de echtscheiding had uitgesproken op grond van artikel
civil, mais a déclaré fondé l'appel incident quant à la demande 229, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, maar verklaart het incidenteel
reconventionnelle, en ce que le jugement attaqué a posé une question beroep inzake de tegeneis gegrond, in zoverre dat vonnis betreffende
préjudicielle à la Cour constitutionnelle concernant la disposition en de in het geding zijnde bepaling een prejudiciële vraag had gesteld
cause. aan het Grondwettelijk Hof.
B.3. Il n'appartient pas à la Cour constitutionnelle d'apprécier si, B.3. Het komt het Grondwettelijk Hof niet toe na te gaan of, door een
en réformant un jugement qui lui posait une question préjudicielle, la vonnis teniet te doen waarin een prejudiciële vraag werd gesteld, het
Cour d'appel d'Anvers a violé l'article 29, § 1er, de la loi spéciale Hof van Beroep te Antwerpen artikel 29, § 1, van de bijzondere wet van
du 6 janvier 1989, selon lequel « en tant qu'elle pose une question 6 januari 1989 heeft geschonden, volgens hetwelk « tegen de beslissing
préjudicielle à la Cour [...], la décision d'une juridiction n'est van een rechtscollege [...], in zover dit aan het [Hof] een
susceptible d'aucun recours ». prejudiciële vraag stelt, geen enkel rechtsmiddel [kan] worden aangewend ».
B.4. Dès lors que le jugement qui interrogeait la Cour a été réformé, B.4. Aangezien het vonnis waarin aan het Hof een vraag werd gesteld,
l'affaire doit être rayée du rôle. teniet is gedaan, dient de zaak van de rol te worden geschrapt.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
ordonne de rayer l'affaire du rôle. beveelt de doorhaling van de inschrijving van de zaak op de rol.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 21 janvier 2009. terechtzitting van 21 januari 2009.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^