Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 71/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4407 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 concernant la protection de la rémunération des travailleurs, posées La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...)"
Extrait de l'arrêt n° 71/2008 du 17 avril 2008 Numéro du rôle : 4407 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 concernant la protection de la rémunération des travailleurs, posées La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. He(...) Uittreksel uit arrest nr. 71/2008 van 17 april 2008 Rolnummer 4407 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 31, tweede lid, van de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers, gesteld door de Rechtbank Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 71/2008 du 17 avril 2008 Uittreksel uit arrest nr. 71/2008 van 17 april 2008
Numéro du rôle : 4407 Rolnummer 4407
En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 31, In zake : de prejudiciële vragen over artikel 31, tweede lid, van de
alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 concernant la protection de la wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der
rémunération des travailleurs, posées par le Tribunal de première werknemers, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik.
instance de Liège.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Henneuse, E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe et J. Spreutels, assistée rechters R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen, J.-P. Snappe en J.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 2 janvier 2008 en cause de Cleidy Hublet contre la SA Bij vonnis van 2 januari 2008 in zake Cleidy Hublet tegen de NV «
« Centea » et Florent Meiresonne, dont l'expédition est parvenue au Centea » en Florent Meiresonne, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 8 janvier 2008, le Tribunal de première instance het Hof is ingekomen op 8 januari 2008, heeft de Rechtbank van eerste
de Liège a posé les questions préjudicielles suivantes : aanleg te Luik de volgende prejudiciële vragen gesteld :
« - L'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 [concernant la « - Schendt artikel 31, tweede lid, van de wet van 12 april 1965
protection de la rémunération des travailleurs], interprété comme [betreffende de bescherming van het loon der werknemers], zo
ayant pour conséquence, lorsque le demandeur introduit la demande au geïnterpreteerd dat het tot gevolg heeft dat, wanneer de eiser de
fond et la demande de validation de cession de rémunération devant le vordering ten gronde en de vordering tot bekrachtiging van de
loonoverdracht, om reden van de samenhang bij eenzelfde akte instelt
juge de paix par un même acte, en raison de la connexité, de priver le voor de vrederechter, de verweerder de mogelijkheid wordt ontzegd
défendeur de la possibilité d'interjeter appel contre la décision hoger beroep in te stellen tegen de ten gronde gewezen beslissing, de
rendue sur le fond, viole-t-il les articles 10 et 11 de la artikelen 10 en 11 van de Grondwet ten aanzien van het beginsel vervat
Constitution au regard du principe inscrit à l'article 616 du Code in artikel 616 van het Gerechtelijk Wetboek, terwijl de ten gronde
judiciaire, alors que la décision rendue sur le fond est susceptible gewezen beslissing vatbaar is voor hoger beroep indien de eiser de
d'appel si le demandeur a introduit la demande au fond par acte vordering ten gronde heeft ingesteld bij een afzonderlijke akte voor
distinct devant le juge de paix ou si le demandeur a introduit la de vrederechter of indien de eiser de vordering ten gronde en de
demande au fond et la demande en validation de cession de rémunération vordering tot bekrachtiging van de loonoverdracht heeft ingesteld bij
par le même acte introductif devant le tribunal de première instance dezelfde akte van rechtsingang voor de rechtbank van eerste aanleg op
sur pied de sa compétence ordinaire ? grond van haar gewone bevoegdheid ?
- L'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965, interprété comme - Is artikel 31, tweede lid, van de wet van 12 april 1965, zo
n'ayant pas pour conséquence, lorsque le demandeur introduit la geïnterpreteerd dat het niet tot gevolg heeft dat, wanneer de eiser de
demande au fond et la demande en validation de la cession de vordering ten gronde en de vordering tot bekrachtiging van de
rémunération devant le juge de paix par un même acte en raison de la loonoverdracht, om reden van de samenhang bij eenzelfde akte instelt
connexité, de priver le défendeur de la possibilité d'interjeter appel voor de vrederechter, de verweerder de mogelijkheid wordt ontzegd om
contre la décision rendue sur le fond, est-il conforme aux articles 10 hoger beroep in te stellen tegen de ten gronde gewezen beslissing, in
et 11 de la Constitution au regard du principe inscrit à l'article 616 overeenstemming met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ten aanzien
du Code judiciaire ? ». van het beginsel vervat in artikel 616 van het Gerechtelijk Wetboek ?
Le 23 janvier 2008, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la ». Op 23 januari 2008 hebben de rechters-verslaggevers J. Spreutels en E.
De Groot, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
loi spéciale du 6 janvier 1989, les juges-rapporteurs J. Spreutels et wet van 6 januari 1989, het Hof ervan in kennis gesteld dat zij ertoe
E. De Groot ont informé la Cour qu'ils pourraient être amenés à zouden kunnen worden gebracht voor te stellen een arrest van
proposer de rendre un arrêt de réponse immédiate. onmiddellijk antwoord te wijzen.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 31 de la loi du 12 avril 1965 concernant la protection B.1. Artikel 31 van de wet van 12 april 1965 betreffende de
de la rémunération des travailleurs dispose : « En cas d'opposition, le cessionnaire convoque le cédant par lettre recommandée adressée par huissier, devant le juge de paix du canton du domicile du cédant aux fins d'entendre valider la cession. Le juge de paix statue en dernier ressort quel que soit le montant de la cession. En cas de validation la cession peut être exécutée par le débiteur cédé sur simple notification qui lui est faite par le greffier dans les cinq jours à partir du jugement ». Quant à la première question préjudicielle B.2. La Cour est interrogée sur l'éventuelle discrimination que créerait la disposition en cause si elle était interprétée comme privant le débiteur de la possibilité de faire appel de la décision rendue par le juge de paix lorsque le créancier-cessionnaire a introduit, par un seul acte, une demande en validation de la cession bescherming van het loon der werknemers bepaalt : « In geval van verzet roept de overnemer de overdrager bij aangetekende brief, toegezonden door een deurwaarder, voor de vrederechter van het kanton van de woonplaats van de overdrager, ten einde de overdracht te horen bekrachtigen. De vrederechter beslist in laatste aanleg, ongeacht het bedrag van de overdracht. Bij bekrachtiging kan de overdracht door de gecedeerde schuldenaar worden uitgevoerd op eenvoudige kennisgeving die hem door de griffier wordt gedaan binnen vijf dagen te rekenen van het vonnis ». Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag B.2. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de mogelijke discriminatie waartoe de in het geding zijnde bepaling aanleiding zou geven indien zij in die zin zou worden geïnterpreteerd dat de schuldenaar de mogelijkheid wordt ontzegd hoger beroep in te stellen tegen de beslissing van de vrederechter wanneer de schuldeiser-overnemer, bij eenzelfde akte, een vordering tot bekrachtiging van de te zijnen gunste toegekende loonoverdracht en een
de rémunération consentie à son profit et une demande relative à la vordering met betrekking tot de hoofdschuldvordering die is
créance principale garantie par l'acte de cession de rémunération et gewaarborgd door de akte van loonoverdracht, heeft ingesteld, en
que le juge de paix a statué sur ces deux demandes par un seul wanneer de vrederechter over die twee vorderingen in eenzelfde vonnis
jugement. heeft beslist.
B.3. Dans cette interprétation, le juge a quo compare, plus B.3. In die interpretatie vergelijkt de verwijzende rechter meer
précisément, la situation dans laquelle se trouve ce débiteur et celle bepaald de situatie waarin die schuldenaar zich bevindt met die waarin
qui eût été la sienne si le créancier-cessionnaire avait introduit ces hij zich zou bevinden indien de schuldeiser-overnemer diezelfde
mêmes demandes, soit devant le juge de paix, mais par deux actes vorderingen zou hebben ingesteld, hetzij voor de vrederechter, maar
distincts (première hypothèse), soit devant le tribunal de première bij twee afzonderlijke akten (eerste hypothese), hetzij voor de
instance par un seul et même acte, conformément aux articles 568 et rechtbank van eerste aanleg, bij één en dezelfde akte, overeenkomstig
701 du Code judiciaire (seconde hypothèse). de artikelen 568 en 701 van het Gerechtelijk Wetboek (tweede
B.4. Il n'appartient pas à la Cour, en règle, de substituer son hypothese). B.4. Het staat in de regel niet aan het Hof om zijn eigen
interprétation des normes applicables à celle du juge a quo. C'est interpretatie van de toepasselijke normen in de plaats te stellen van
donc dans cette interprétation que la Cour répond à la question die van de verwijzende rechter. Het is dus in die interpretatie dat
préjudicielle. het Hof antwoordt op de prejudiciële vraag.
B.5. Lorsque le débiteur, avant que la procédure visée aux articles 28 B.5. Wanneer de schuldenaar, vooraleer de in de artikelen 28 en
et suivants de la loi du 12 avril 1965 soit entamée, prend lui-même volgende van de wet van 12 april 1965 bedoelde procedure is ingezet,
l'initiative de contester la validité de la créance sous-jacente zelf het initiatief neemt om de geldigheid van de door de akte van
loonoverdracht gewaarborgde onderliggende schuldvordering te
garantie par l'acte de cession de rémunération, le jugement statuant betwisten, zal tegen het vonnis dat over die vordering uitspraak doet
sur cette demande sera susceptible d'appel pour autant que la valeur hoger beroep kunnen worden ingesteld, voor zover de waarde van de
de la demande déterminée conformément à l'article 617 du Code vordering, bepaald overeenkomstig artikel 617 van het Gerechtelijk
judiciaire excède, selon le cas, le montant de 1 240 euros ou de 1 860 Wetboek, het bedrag van, naar gelang van het geval, 1 240 euro of 1
euros. 860 euro overschrijdt.
B.6. La différence de traitement entre les catégories de personnes à B.6. Het verschil in behandeling tussen de met elkaar vergeleken
comparer est fondée sur un critère objectif : le mode d'introduction categorieën van personen is gebaseerd op een objectief criterium : de
de la demande introductive d'instance. wijze waarop de gedinginleidende vordering wordt ingesteld.
Dans un cas, le créancier introduit devant le juge de paix, par un In het ene geval stelt de schuldeiser voor de vrederechter, bij
même acte, la demande de remboursement du prêt et la demande de eenzelfde akte, de vordering tot terugbetaling van de lening en de
validation de la cession de rémunération. Dans l'autre cas, il porte vordering tot bekrachtiging van de loonoverdracht in. In het andere
les mêmes demandes soit par acte distinct devant le juge de paix soit geval brengt hij dezelfde vorderingen hetzij bij een afzonderlijke
par un même acte devant le tribunal de première instance. akte voor de vrederechter, hetzij bij eenzelfde akte voor de rechtbank
van eerste aanleg.
B.7.1. L'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 figure au B.7.1. Artikel 31, tweede lid, van de wet van 12 april 1965 maakt
chapitre VI de cette loi, qui concerne la procédure relative à la integrerend deel uit van hoofdstuk VI van die wet betreffende de
cession de rémunération. Dans ce chapitre, le législateur a instauré procedure inzake de overdracht van loon. De wetgever heeft in dat
un système global pour lequel il a recherché un équilibre entre les hoofdstuk een volledig systeem uitgebouwd waarbij hij op evenwichtige
wijze de belangen van de schuldeisers en de belangen van de
intérêts des créanciers et ceux des débiteurs. schuldenaars tegen elkaar heeft afgewogen.
En vue de protéger les débiteurs, il a prévu à peine de nullité que la Ter bescherming van de schuldenaars heeft hij op straffe van
cession de rémunération doit se faire par un acte distinct de celui nietigheid voorgeschreven dat de overdracht van loon moet gebeuren bij
qui contient l'obligation principale et dont elle garantit een akte, onderscheiden van die welke de hoofdverbintenis bevat en
l'exécution, à établir en autant d'exemplaires qu'il y a de parties waarvan zij de uitvoering waarborgt, op te maken in zoveel exemplaren
ayant un intérêt distinct. Dans les cas d'application de la loi du 12 als er partijen zijn met een onderscheiden belang. In de gevallen
juin 1991 relative au crédit à la consommation, l'acte doit reproduire waarin de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet toepasselijk
les dispositions des articles 28 à 32 (article 27). Avant de procéder is, moeten de bepalingen van de artikelen 28 tot 32 in de akte
à la cession, le cessionnaire doit notifier au cédant son intention voorkomen (artikel 27). Alvorens tot overdracht over te gaan moet de
d'exécuter la cession (article 28). Dans les dix jours de l'envoi de overnemer de overdrager kennis geven van zijn voornemen de overdracht
la notification, le cédant peut s'opposer à l'intention d'exécution à uit te voeren (artikel 28). De overdrager kan zich binnen de tien
condition d'en aviser le débiteur cédé. Celui-ci doit à son tour en daaropvolgende dagen verzetten tegen dat voornemen door daarvan kennis
aviser le cessionnaire dans les cinq jours suivants et ne peut te geven aan de gecedeerde schuldenaar. Die moet op zijn beurt de
effectuer aucune retenue sur la rémunération tant que la cession de overnemer daarvan in kennis stellen binnen de vijf daaropvolgende
dagen en mag alsdan geen inhoudingen doen op het loon, zolang de
rémunération n'est pas validée (article 29). overdracht van loon niet is bekrachtigd (artikel 29).
En cas d'opposition, le cessionnaire doit prendre l'initiative Het komt de overnemer toe om in geval van verzet het initiatief te
d'entendre valider la cession par le juge de paix selon une procédure nemen om de overdracht door de vrederechter te horen bekrachtigen
simple et peu coûteuse (article 31, alinéa 1er). Avant de procéder à volgens een eenvoudige en goedkope procedure (artikel 31, eerste lid).
la validation, le juge de paix doit, selon l'interprétation du juge a De vrederechter moet, in de interpretatie van de verwijzende rechter,
alvorens tot bekrachtiging over te gaan, alle bezwaren die door de
quo, examiner tous les griefs exposés par le débiteur tant en ce qui schuldenaar worden aangebracht, zowel met betrekking tot de vorm en de
concerne la forme et l'objet de la cession qu'en ce qui concerne la inhoud van de overdracht, als met betrekking tot de
créance principale. hoofdschuldvordering, beoordelen.
En vue de protéger le créancier, la loi prévoit non seulement une Ter bescherming van de schuldeiser bepaalt de wet niet enkel een
procédure simple et peu coûteuse, mais également une procédure simple eenvoudige en goedkope procedure, zij voorziet ook in een eenvoudige
pour ce qui est de l'exécution de la validation de la cession (article procedure wat betreft de uitvoering van de bekrachtiging van de
overdracht (artikel 31, tweede lid) en in geval van wijziging van
31, alinéa 2) et lorsque le débiteur change d'emploi (articles 32 et 33). dienstbetrekking van de schuldenaar (de artikelen 32 en 33).
B.7.2. Le législateur, qui a élaboré au chapitre VI de la loi du 12 B.7.2. De wetgever die in hoofdstuk VI van de wet van 12 april 1965
avril 1965 un système qui protège efficacement tant les intérêts des een systeem heeft uitgewerkt dat zowel de belangen van de schuldenaar
débiteurs que ceux des créanciers, a pu, sans violer le principe als die van de schuldeiser op doeltreffende wijze beschermt, vermocht,
d'égalité, décider que les jugements rendus dans ce cadre par le juge zonder het gelijkheidsbeginsel te schenden, te beslissen dat de
de paix ne devaient pas être susceptibles d'appel. vonnissen die in dat verband door de vrederechter worden gewezen niet
Par ailleurs, rien n'empêche, en tant que débiteur, le vatbaar dienden te zijn voor hoger beroep.
travailleur-cédant de contester d'initiative l'obligation principale Bovendien belet immers niets de werknemer-cedent, als schuldenaar, op
devant le juge compétent, avant que le créancier ne manifeste son eigen initiatief de hoofdverbintenis voor de bevoegde rechter te
betwisten, nog vóór de schuldeiser zijn bedoeling te kennen geeft om
intention de procéder devant le juge de paix à la validation de la voor de vrederechter de bekrachtiging van de loonoverdracht en de
cession de rémunération et de demander le remboursement du prêt. Dans terugbetaling van de lening te vorderen. In die hypothese zou de
cette hypothèse, le débiteur bénéficierait, le cas échéant, de toutes schuldenaar, in voorkomend geval, alle beroepsmogelijkheden kunnen
les possibilités de recours prévues par le Code judiciaire dont il aanwenden waarin het Gerechtelijk Wetboek voorziet, waarvan hij, door
accepte implicitement, par son inaction, d'être privé en exerçant zijn stilzitten, impliciet aanvaardt dat ze hem worden ontzegd door
seulement une action reconventionnelle devant le juge de paix lors de enkel een tegenvordering in te stellen voor de vrederechter tijdens de
la procédure de validation. bekrachtigingsprocedure.
Quant à la seconde question préjudicielle Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag
B.8. La Cour est également interrogée sur l'éventuelle discrimination B.8. Het Hof wordt nog ondervraagd over de mogelijke discriminatie die
qui résulterait de la disposition en cause si elle était interprétée zou voortvloeien uit de in het geding zijnde bepaling indien zij zou
comme n'ayant pas pour conséquence, lorsque le créancier-cessionnaire worden geïnterpreteerd in die zin dat zij niet tot gevolg heeft dat,
wanneer de schuldeiser-overnemer bij éénzelfde akte voor de
introduit devant le juge de paix, par un même acte, une demande en vrederechter een vordering tot bekrachtiging van de loonoverdracht en
validation de cession de rémunération et une demande relative à la een vordering met betrekking tot de hoofdschuldvordering instelt, die
créance principale, de priver cette partie de la possibilité de faire partij de mogelijkheid wordt ontzegd om hoger beroep in te stellen
appel de la décision rendue sur la créance garantie. tegen de beslissing die werd gewezen over de gewaarborgde
B.9. Dans cette interprétation, la différence de traitement litigieuse schuldvordering. B.9. In die interpretatie bestaat het in het geding zijnde verschil in
n'existe pas. behandeling niet.
B.10. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative. B.10. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 31, alinéa 2, de la loi du 12 avril 1965 concernant la Artikel 31, tweede lid, van de wet van 12 april 1965 betreffende de
protection de la rémunération des travailleurs ne viole pas les
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il a pour effet qu'un bescherming van het loon der werknemers schendt de artikelen 10 en 11
van de Grondwet niet in zoverre het tot gevolg heeft dat een
débiteur contre lequel a été introduite, par un seul et même acte, une schuldenaar tegen wie, bij één en dezelfde akte, een vordering tot
demande en validation de la cession de rémunération et une demande bekrachtiging van de loonoverdracht en een vordering met betrekking
relative à la créance principale, est privé de la possibilité tot de hoofdschuldvordering is ingesteld, de mogelijkheid wordt
d'interjeter appel du jugement du juge de paix. ontzegd hoger beroep in te stellen tegen het vonnis van de
vrederechter.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 17 avril 2008. terechtzitting van 17 april 2008.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^