Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 60/2008 du 19 mars 2008 Numéro du rôle : 4269 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 806 du Code judiciaire, posée par le Juge de paix du canton de Florennes-Walcourt. La Cour constitutionnelle,"
Extrait de l'arrêt n° 60/2008 du 19 mars 2008 Numéro du rôle : 4269 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 806 du Code judiciaire, posée par le Juge de paix du canton de Florennes-Walcourt. La Cour constitutionnelle, Uittreksel uit arrest nr. 60/2008 van 19 maart 2008 Rolnummer 4269 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 806 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Vrederechter van het kanton Florennes-Walcourt. Het Grondwettelijk H samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 60/2008 du 19 mars 2008 Uittreksel uit arrest nr. 60/2008 van 19 maart 2008
Numéro du rôle : 4269 Rolnummer 4269
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 806 du Code In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 806 van het
judiciaire, posée par le Juge de paix du canton de Florennes-Walcourt. Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Vrederechter van het kanton Florennes-Walcourt.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen et T. Merckx-Van Goey, rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, A. Alen en T.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Melchior, voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 10 juillet 2007 en cause de Monique Laffineur contre Bij vonnis van 10 juli 2007 in zake Monique Laffineur tegen Jean-Pol
Jean-Pol Demesmaker, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Demesmaker, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen
Cour le 18 juillet 2007, le Juge de paix du canton de op 18 juli 2007, heeft de Vrederechter van het kanton
Florennes-Walcourt a demandé à la Cour : Florennes-Walcourt het Hof gevraagd :
« 1. De statuer sur la question suivante : l'article 806 du Code « 1. Uitspraak te doen over de volgende vraag : schendt artikel 806
judiciaire, interprété comme signifiant que, lorsqu'un jugement par van het Gerechtelijk Wetboek, in die zin geïnterpreteerd dat, wanneer
défaut est réputé non avenu faute d'avoir été signifié dans l'année, een verstekvonnis als niet bestaande wordt beschouwd omdat het niet
l'instance demeure ouverte et peut être poursuivie sur l'initiative de binnen een jaar is betekend, het geding blijft bestaan en kan worden
la seule partie demanderesse sans que celle-ci ne puisse se voir voortgezet op initiatief van alleen de eisende partij, zonder dat aan
opposer ni une quelconque prescription ni un dépassement du délai die laatste enige verjaring of overschrijding van de redelijke termijn
raisonnable, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce kan worden tegengeworpen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in
qu'il crée, d'une part, une inégalité entre les parties, d'autre part, zoverre het, enerzijds, een ongelijkheid onder de partijen invoert en,
anderzijds, een discriminatie onder schuldenaars teweegbrengt, waarbij
une discrimination entre débiteurs, ceux dont la dette a été constatée alleen diegenen wier schuld is vastgesteld bij een vonnis dat als niet
par un jugement réputé non avenu étant les seuls à ne pouvoir bestaande wordt beschouwd, het verlopen van enige termijn niet kunnen
bénéficier de l'écoulement d'un délai quelconque ? genieten ?
2. Dans l'affirmative, d'examiner s'il existe une autre interprétation 2. In het bevestigende geval, te onderzoeken of er een andere
qui rendrait la norme en cause compatible avec ces articles ». interpretatie bestaat die de in het geding zijnde norm bestaanbaar zou maken met die artikelen ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 806 du Code B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 806 van het
judiciaire, qui dispose : Gerechtelijk Wetboek, dat luidt :
« Tout jugement par défaut doit être signifié dans l'année, sinon il « Het verstekvonnis moet binnen een jaar betekend worden, anders wordt
est réputé non avenu ». het als niet bestaande beschouwd ».
B.2.1. Cette mesure fait partie des dispositions tendant à établir un B.2.1. Die maatregel maakt deel uit van de bepalingen die ertoe
équilibre entre les droits des parties et plus particulièrement à strekken een evenwicht tot stand te brengen onder de rechten van de
protéger la partie défaillante lorsque le jugement est rendu par partijen en meer bepaald de niet verschenen partij te beschermen
défaut. La péremption du jugement par défaut non signifié dans l'année wanneer het vonnis bij verstek wordt gewezen. Het verval van het
vise en effet à prémunir cette dernière contre les possibilités de verstekvonnis dat niet binnen het jaar is betekend, heeft immers tot
manoeuvres de la partie demanderesse, qui pourrait par exemple être tentée de retarder l'exécution du jugement qu'elle a obtenu par défaut jusqu'à un moment où les preuves utiles pour contester ses prétentions auraient disparu. La partie condamnée par défaut contre qui est diligentée une procédure en exécution peut, si le jugement n'a pas été signifié dans l'année, exciper de la péremption du jugement pour s'opposer à son exécution, obligeant ainsi la partie qui a obtenu le jugement rendu par défaut mais qui a négligé de le faire signifier dans l'année à obtenir la revalidation de son titre préalablement à l'exécution forcée. doel die laatste te beschermen tegen mogelijke manoeuvres van de eisende partij, die bijvoorbeeld ertoe geneigd zou kunnen zijn de tenuitvoerlegging van het vonnis dat zij bij verstek heeft verkregen, dermate te vertragen dat de nuttige bewijzen om haar verklaringen te betwisten, zouden zijn verdwenen. De bij verstek veroordeelde partij tegen wie een procedure tot tenuitvoerlegging wordt uitgevoerd, kan, indien het vonnis niet binnen het jaar is betekend, zich beroepen op het verval van het vonnis om zich tegen de tenuitvoerlegging ervan te verzetten, waardoor de partij die het bij verstek gewezen vonnis heeft verkregen maar heeft nagelaten het binnen het jaar te betekenen, ertoe wordt verplicht te verkrijgen dat haar titel opnieuw geldig wordt verklaard vóór de gedwongen tenuitvoerlegging.
B.2.2. Le projet de loi qui allait devenir la loi du 3 août 1992 B.2.2. In het wetsontwerp dat de wet van 3 augustus 1992 tot wijziging
modifiant le Code judiciaire proposait d'abroger l'article 806 du van het Gerechtelijk Wetboek zou worden, werd voorgesteld artikel 806
Code. Lors de l'examen de ce projet, le Gouvernement a introduit un van het Wetboek op te heffen. Tijdens de bespreking werd evenwel door
amendement invitant à maintenir cet article. Cet amendement était de Regering een amendement ingediend om deze tekst te behouden. Dat
ainsi justifié : amendement werd als volgt verantwoord :
« Il est indiqué de maintenir le texte actuel de l'article 806 du Code « De huidige tekst van artikel 806 van het Gerechtelijk Wetboek wordt
judiciaire afin d'éviter qu'une partie fasse soudain procéder, après best behouden ten einde te vermijden dat een partij na een hele tijd
un long moment, à la signification et à l'exécution d'un jugement par plotseling een verstekvonnis doet betekenen en tenuitvoer leggen tegen
défaut contre la partie défaillante. Le défaut peut en effet être de partij die verstek heeft gelaten. Het verstek kan immers te wijten
imputable au fait que cette partie n'a eu aucune connaissance de la zijn aan het feit dat deze partij helemaal geen kennis van de
citation. Certaines parties qui ont gagné un procès peuvent, de dagvaarding heeft gekregen. Sommige partijen die een geding hebben
mauvaise foi, avoir intérêt à une signification volontairement tardive gewonnen en die van kwade trouw zijn kunnen belang hebben bij een
d'un jugement par défaut, ce qui ne favorise pas la sécurité juridique moedwillig laattijdig betekenen van een verstekvonnis, wat de
» (Doc. parl., Sénat, 1990-1991, n° 1198/1, document de commission n° rechtszekerheid niet in de hand werkt » (Parl. St., Senaat, 1990-1991,
32). nr. 1198/1, commissiestuk nr. 32).
B.3. Le juge a quo constate que l'article 806 du Code judiciaire est B.3. De verwijzende rechter stelt vast dat artikel 806 van het
habituellement interprété comme signifiant que lorsqu'un jugement par Gerechtelijk Wetboek doorgaans in die zin wordt geïnterpreteerd dat,
défaut est réputé non avenu faute d'avoir été signifié dans l'année wanneer een verstekvonnis als niet bestaande wordt beschouwd omdat het
l'instance demeure ouverte, le jugement seul étant périmé. Par niet binnen het jaar is betekend, de zaak blijft bestaan, waarbij
conséquent, la citation introductive d'instance demeure valable et la alleen het vonnis vervalt. De inleidende dagvaarding blijft bijgevolg
prescription reste interrompue pendant tout le cours de l'instance en geldig en de verjaring blijft gestuit tijdens de hele duur van de zaak
application de l'article 2244 du Code civil (Cass., 13 septembre 1993, met toepassing van artikel 2244 van het Burgerlijk Wetboek (Cass., 13
Pas., I, p. 688). La cause peut être ramenée à l'audience par une september 1993, Arr. Cass., 1993, p. 692). De zaak kan opnieuw ter
simple demande de fixation de la partie demanderesse, sans citation zitting worden gebracht door een gewoon verzoek van de eisende partij
nouvelle. Il en découle que cette partie peut à tout moment demander tot bepaling van een rechtsdag, zonder nieuwe dagvaarding. Hieruit
la revalidation du titre périmé sans que la partie condamnée par vloeit voort dat die partij op elk ogenblik kan vragen de vervallen
défaut puisse lui opposer une quelconque prescription. titel opnieuw geldig te verklaren zonder dat de bij verstek
B.4. Le juge a quo demande à la Cour si, dans cette interprétation, veroordeelde partij haar enige verjaring kan tegenwerpen.
l'article 806 du Code judiciaire ne crée pas une double discrimination B.4. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of artikel 806 van het
Gerechtelijk Wetboek in die interpretatie geen dubbele discriminatie
: la première, entre la partie condamnée par défaut et la partie qui a teweegbrengt : ten eerste, tussen de bij verstek veroordeelde partij
obtenu le jugement par défaut; la seconde, entre le débiteur condamné en de partij die het verstekvonnis heeft verkregen; ten tweede, tussen
de bij verstek veroordeelde schuldenaar wanneer het vonnis waarmee hij
par défaut lorsque le jugement qui le condamne est réputé non avenu et wordt veroordeeld als niet bestaande wordt beschouwd, en de andere
les autres débiteurs, qui peuvent opposer aux prétentions du créancier schuldenaars, die tegen de aanspraken van de schuldeiser het verlopen
l'écoulement d'un délai raisonnable ou une prescription, soit sur la van een redelijke termijn of een verjaring kunnen tegenwerpen, ofwel
base de l'article 2277 du Code civil lorsqu'il s'agit, comme en l'espèce, d'une créance portant sur des loyers, soit sur la base de l'article 2262bis du Code civil. B.5. La péremption du jugement obtenu par défaut, lorsqu'il n'est pas signifié dans l'année, est une mesure pertinente pour atteindre l'objectif de protéger le défendeur condamné par défaut contre une exécution forcée retardée à dessein par la partie qui a obtenu le jugement. B.6. Il est vrai que lorsque la partie qui a obtenu le jugement tarde à le faire exécuter et qu'elle n'en demande la revalidation judiciaire qu'après plusieurs années d'inaction, le défendeur condamné par défaut peut se voir contraint d'exécuter la condamnation originaire de nombreuses années après celle-ci sans pouvoir opposer une prescription op grond van artikel 2277 van het Burgerlijk Wetboek wanneer het, zoals te dezen, gaat om een schuldvordering met betrekking tot huurgelden, ofwel op grond van artikel 2262bis van het Burgerlijk Wetboek. B.5. Het verval van het bij verstek verkregen vonnis, wanneer het niet binnen het jaar is betekend, is een pertinente maatregel om het doel te bereiken dat erin bestaat de bij verstek veroordeelde verweerder te beschermen tegen een gedwongen tenuitvoerlegging die met opzet wordt vertraagd door de partij die het vonnis heeft verkregen. B.6. Het is juist dat, wanneer de partij die het vonnis heeft verkregen, lang wacht om het te laten uitvoeren en de nieuwe gerechtelijke geldigverklaring daarvan pas na meerdere jaren stilzitten vraagt, de bij verstek veroordeelde verweerder ertoe kan worden verplicht de oorspronkelijke veroordeling vele jaren daarna uit te voeren zonder enige verjaring tegen de verklaringen van de
quelconque aux prétentions du créancier (Cass., 6 octobre 2005, Pas., schuldeiser te kunnen tegenwerpen (Cass., 6 oktober 2005, Pas., 2005,
2005, I, p. 1832). I, p. 1832).
Cette situation provient, ainsi qu'il est indiqué en B.3, de la Zoals is aangegeven in B.3, vloeit die situatie voort uit de
combinaison de l'article 806 du Code judiciaire avec l'article 2244 du combinatie van artikel 806 van het Gerechtelijk Wetboek met artikel
2244 van het Burgerlijk Wetboek, dat bepaalt dat « een dagvaarding
Code civil qui prévoit qu'« une citation en justice, un commandement voor het gerecht, een bevel tot betaling, of een beslag, betekend aan
ou une saisie, signifiés à celui qu'on veut empêcher de prescrire, hem die men wil beletten de verjaring te verkrijgen, [...] burgerlijke
forment l'interruption civile ». stuiting [vormen] ».
B.7. Il n'en découle pas pour autant que la partie défaillante est B.7. Dat betekent evenwel niet dat de niet verschenen partij haar
dépourvue de toute possibilité de faire valoir ses droits. En effet, rechten op geen enkele wijze kan doen gelden. Zij kan immers,
d'une part, il lui est possible de faire opposition contre le jugement enerzijds, verzet doen tegen het bij verstek gewezen vonnis, ook al is
rendu par défaut, même s'il est périmé, en application de l'article
806 du Code judiciaire. D'autre part, en cas de procédure en het vervallen, met toepassing van artikel 806 van het Gerechtelijk
revalidation diligentée par la partie qui avait obtenu le jugement Wetboek. Anderzijds, in geval van een procedure tot nieuwe
rendu par défaut, la partie défaillante pourra faire valoir ses geldigverklaring ingesteld door de partij die het bij verstek gewezen
arguments et moyens, soit en qualité de partie défenderesse dans la procédure en revalidation, si celle-ci se déroule de manière contradictoire, soit en faisant opposition au jugement « revalidé », si ce jugement a été rendu par défaut. En outre, en ce qui concerne l'argument tiré du dépassement du délai raisonnable, il revient au juge saisi du fond de l'affaire, soit sur demande de revalidation du jugement périmé, soit sur opposition, d'examiner si le non-exercice durant une période importante, par la partie qui avait obtenu le jugement par défaut originaire, des droits qu'elle puise dans ce jugement peut avoir des conséquences quant à vonnis had verkregen, zal de niet verschenen partij haar argumenten en middelen kunnen aanvoeren, ofwel als verwerende partij in de procedure tot nieuwe geldigverklaring wanneer die op tegenspraak verloopt, ofwel door verzet te doen tegen het opnieuw geldig verklaarde vonnis indien dat vonnis bij verstek is gewezen. Ten aanzien van het argument dat is afgeleid uit het overschrijden van de redelijke termijn, staat het bovendien aan de rechter die ten gronde uitspraak moet doen over de zaak, ofwel na een vordering tot nieuwe geldigverklaring van het vervallen vonnis, ofwel op verzet, na te gaan of het niet uitoefenen gedurende een lange periode, door de partij die het oorspronkelijke verstekvonnis had verkregen, van de rechten die zij uit dat vonnis haalt, gevolgen kan hebben ten aanzien
l'étendue de ces droits. van de omvang van die rechten.
Par conséquent, la disposition en cause ne porte pas une atteinte De in het geding zijnde bepaling doet bijgevolg niet op onevenredige
disproportionnée aux droits de la partie condamnée par défaut. wijze afbreuk aan de rechten van de bij verstek veroordeelde partij.
B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 806 du Code judiciaire ne viole pas les articles 10 et 11 de Artikel 806 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11
la Constitution. van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 19 mars 2008. terechtzitting van 19 maart 2008.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^