Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 14/2008 du 14 février 2008 Numéro du rôle : 4160 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1675/19 du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège. La Cour constitutionnelle, composée des p après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...)"
Extrait de l'arrêt n° 14/2008 du 14 février 2008 Numéro du rôle : 4160 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1675/19 du Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège. La Cour constitutionnelle, composée des p après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...) Uittreksel uit arrest nr. 14/2008 van 14 februari 2008 Rolnummer 4160 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/19 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. Het Grondwettelijk Hof, samengest wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 14/2008 du 14 février 2008 Uittreksel uit arrest nr. 14/2008 van 14 februari 2008
Numéro du rôle : 4160 Rolnummer 4160
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 1675/19 du In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 1675/19 van het
Code judiciaire, posée par la Cour d'appel de Liège. Gerechtelijk Wetboek, gesteld door het Hof van Beroep te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 27 février 2007 en cause de Luc Boelpaepe contre Bij arrest van 27 februari 2007 in zake Luc Boelpaepe tegen Véronique
Véronique Chambaz, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour Chambaz, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op
le 8 mars 2007, la Cour d'appel de Liège a soumis à la Cour : 8 maart 2007, heeft het Hof van Beroep te Luik aan het Hof voorgelegd
« La question de la constitutionnalité de l'article et/ou de la : « De vraag naar de grondwettigheid van artikel 1675/19, derde lid, van
constitutionnalité de l'interprétation du dit article 1675/19, alinéa het Gerechtelijk Wetboek en/of naar de grondwettigheid van de
3, du Code judiciaire, en ce que l'article 1675/19, alinéa 3 exclut la interpretatie van dat artikel, in zoverre het de schuldbemiddelaar
possibilité pour le médiateur de dettes de faire appel d'une décision belet hoger beroep in te stellen tegen een beslissing van de
du juge des saisies statuant sur ses frais et honoraires alors que beslagrechter over zijn kosten en erelonen, terwijl alle andere
tous les autres mandataires de justice, et en particulier le curateur gerechtelijke mandatarissen, en in het bijzonder de
à la faillite, disposent de cette faculté ». faillissementscurator, die mogelijkheid wel hebben ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) B.1.1. Au moment de l'introduction du recours devant le juge a quo, l'article 1675/19 du Code judiciaire énonçait : « Les règles et tarifs fixant les honoraires, émoluments et frais du médiateur de dettes sont déterminés par le Roi. Le Roi exerce ses pouvoirs sur la proposition conjointe des Ministres ayant la Justice et les Affaires économiques dans leurs attributions. L'état d'honoraires, émoluments et frais du médiateur de dettes est à charge du débiteur et est payé par préférence. A moins que ces mesures n'aient été arrêtées par la décision visée à (...) B.1.1. Op het ogenblik van het instellen van het beroep voor de verwijzende rechter bepaalde artikel 1675/19 van het Gerechtelijk Wetboek : « De regels en barema's tot vaststelling van het ereloon, de emolumenten en de kosten van de schuldbemiddelaar worden door de Koning bepaald. De Koning oefent deze bevoegdheden uit op de gezamenlijke voordracht van de Ministers tot wier bevoegdheid Justitie en Economische Zaken behoren. De staat van ereloon, emolumenten en kosten van de schuldbemiddelaar komt ten laste van de schuldenaar en wordt bij voorrang betaald. Tenzij deze maatregelen getroffen werden door de beschikking bedoeld
l'article 1675/10, § 5, à l'article 1675/12 ou à l'article 1675/13, le in artikel 1675/10, § 5, in artikel 1675/12 of in artikel 1675/13,
juge, sur requête du médiateur de dettes, délivre un titre exécutoire geeft de rechter, op verzoek van de schuldbemiddelaar, een bevel tot
pour la provision qu'il détermine ou pour le montant des honoraires, tenuitvoerlegging voor het voorschot dat hij bepaalt of ten belope van
émoluments et frais qu'il fixe. S'il échet, il entend au préalable en het bedrag van de erelonen, emolumenten en kosten dat hij vaststelt.
chambre du conseil, les observations du débiteur, des créanciers, et Zo nodig hoort hij voorafgaandelijk in raadkamer de opmerkingen van de
du médiateur de dettes. La décision n'est susceptible ni d'opposition schuldenaar, van de schuldeisers en van de schuldbemiddelaar. De
beschikking is niet vatbaar voor verzet of hoger beroep. Bij elk
ni d'appel. A chaque demande du médiateur de dettes est joint un verzoek van de schuldbemiddelaar wordt een gedetailleerd overzicht van
décompte détaillé des prestations à rémunérer et des frais exposés ou de te vergoeden prestaties en van de gedragen of te dragen kosten
à exposer. gevoegd.
Le cas échéant et sur requête du médiateur de dettes, le juge décide In voorkomend geval en op verzoek van de schuldbemiddelaar, beslist de
quelle partie des honoraires, émoluments et frais le médiateur de rechter welk gedeelte van de erelonen, emolumenten en kosten de
dettes peut mettre à charge du Fonds de traitement du surendettement ». schuldbemiddelaar ten laste kan leggen van het Fonds ter bestrijding
B.1.2. La question préjudicielle porte sur l'alinéa 3 de la van de overmatige schuldenlast ».
disposition précitée et plus précisément sur la troisième phrase de B.1.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op het derde lid van de
cet alinéa, qui exclut l'opposition ou l'appel contre l'ordonnance du voormelde bepaling en meer bepaald op de derde zin van dat lid, die de
juge délivrant un titre exécutoire en matière d'honoraires, beschikking van de rechter waarbij hij een bevel tot tenuitvoerlegging
d'émoluments et de frais du médiateur de dettes. verleent inzake de erelonen, emolumenten en kosten van de
schuldbemiddelaar, uitsluit van verzet of hoger beroep.
B.1.3. L'article 1675/19 du Code judiciaire a été modifié par B.1.3. Artikel 1675/19 van het Gerechtelijk Wetboek werd gewijzigd bij
l'article 34 de la loi du 27 décembre 2006 portant des dispositions artikel 34 van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen
diverses (I). L'ancien alinéa 3 a toutefois été repris sans (I). Het vroegere derde lid werd echter ongewijzigd overgenomen in
modification au paragraphe 3 de l'article 1675/19 nouveau. paragraaf 3 van het nieuwe artikel 1675/19.
B.2. Le juge a quo demande à la Cour si la disposition en cause viole B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de in het
les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle empêche le geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt
in zoverre zij de schuldbemiddelaar belet hoger beroep in te stellen
médiateur de dettes d'interjeter appel de l'ordonnance du juge des tegen de beschikking van de beslagrechter over zijn kosten en
saisies concernant ses frais et honoraires, alors que d'autres erelonen, terwijl andere gerechtelijke mandatarissen, in het bijzonder
mandataires judiciaires, en particulier le curateur de faillite, ont de faillissementscurator, die mogelijkheid wel hebben.
cette possibilité.
B.3.1. Le Conseil des ministres objecte que la situation des B.3.1. De Ministerraad werpt op dat de situatie van de
médiateurs de dettes ne saurait être comparée à celle des autres schuldbemiddelaars niet kan worden vergeleken met de situatie van de
mandataires judiciaires et, en l'occurrence, à celle des curateurs. andere gerechtelijke mandatarissen en met name die van de curatoren.
B.3.2. L'allégation selon laquelle des situations ne sont pas B.3.2. De bewering volgens welke de situaties niet voldoende
suffisamment comparables ne peut tendre à ce que les articles 10 et 11 vergelijkbaar zijn, kan niet ertoe strekken dat de artikelen 10 en 11
de la Constitution ne soient pas appliqués. Elle ne peut avoir pour van de Grondwet niet van toepassing zouden zijn. Zij kan enkel tot
effet que d'abréger la démonstration d'une compatibilité avec ces gevolg hebben dat de bewijsvoering van een bestaanbaarheid met die
dispositions lorsque les situations sont à ce point éloignées qu'il bepalingen wordt ingekort wanneer de situaties dermate verschillend
est immédiatement évident qu'un constat de discrimination ne saurait zijn dat het onmiddellijk duidelijk is dat geen vaststelling van
résulter de leur comparaison minutieuse. discriminatie zou kunnen voortvloeien uit de nauwgezette vergelijking ervan.
B.4.1. La différence de traitement mentionnée dans la question B.4.1. Het in de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling
préjudicielle repose sur un critère objectif, à savoir la nature de la berust op een objectief criterium, namelijk de aard van de opdracht
mission des mandataires judiciaires concernés : le médiateur de dettes van de betrokken gerechtelijke mandatarissen : de schuldbemiddelaar
intervient dans le cadre du règlement collectif de dettes d'une treedt op in het kader van de collectieve regeling van de schulden van
personne physique surendettée que la loi entend protéger contre le een natuurlijke persoon met overmatige schuldenlast die de wet wil
risque de ne pas pouvoir mener une vie conforme à la dignité humaine, beschermen tegen het gevaar dat hij geen menswaardig leven zou kunnen
alors que le curateur, qui représente la masse, gère la faillite d'un leiden, terwijl de curator, die de boedel vertegenwoordigt, het
commerçant (personne physique ou morale) dans l'intérêt de l'ensemble faillissement van een handelaar (natuurlijke of rechtspersoon) in het
des créanciers comme dans celui du failli. La Cour doit cependant belang van zowel alle schuldeisers als de gefailleerde beheert. Het
vérifier si cette différence de traitement est raisonnablement Hof moet evenwel nagaan of dat verschil in behandeling redelijk
justifiée. verantwoord is.
B.4.2. Les honoraires du curateur sont fixés en fonction de B.4.2. Het ereloon van de curator wordt bepaald in verhouding tot het
l'importance et de la complexité de sa mission. Ils ne peuvent être belang en de complexiteit van zijn opdracht. Het mag niet uitsluitend
fixés exclusivement sous la forme d'une indemnité proportionnelle aux worden uitgedrukt in een procentuele vergoeding op basis van de
actifs réalisés. Les règles et barèmes relatifs à la fixation des gerealiseerde activa. De regels en barema's tot vaststelling van het
honoraires sont établis par le Roi. Le Roi détermine les prestations ereloon worden door de Koning bepaald. Hierbij bepaalt de Koning welke
et frais couverts par les honoraires. Le Roi peut également déterminer prestaties en kosten door het ereloon worden gedekt. De Koning kan
les frais pouvant faire l'objet d'une indemnisation séparée, ainsi que tevens bepalen welke kosten afzonderlijk worden vergoed en op welke
les modalités de leur arbitrage (article 33, alinéa 1er, de la loi du wijze ze worden begroot (artikel 33, eerste lid, van de
8 août 1997 sur les faillites). faillissementswet van 8 augustus 1997).
Les honoraires du curateur consistent en principe en une indemnité Het ereloon van de curator bestaat in beginsel in een proportionele
proportionnelle calculée par tranche sur la base des actifs récupérés vergoeding per schijf berekend op grond van de teruggeïnde en
et réalisés (article 1er, alinéa 1er, de l'arrêté royal du 10 août gerealiseerde activa (artikel 1, eerste lid, van het koninklijk
1998 « établissant les règles et barèmes relatifs à la fixation des besluit van 10 augustus 1998 « houdende vaststelling van de regels en
honoraires et des frais de curateurs »). barema's tot bepaling van de kosten en het ereloon van de curatoren
Le tribunal de commerce peut, par une décision motivée, faire varier à »). De rechtbank van koophandel kan op grond van een met redenen omklede
la hausse comme à la baisse les honoraires en leur appliquant un beslissing het ereloon vermeerderen of verminderen aan de hand van een
coefficient correcteur variant de 0.8 à 1.2. Cela peut se faire en correctiecoëfficiënt die varieert van 0.8 tot 1.2. Dat kan gebeuren op
fonction de divers facteurs tels que, entre autres, l'ampleur et la basis van verscheidene factoren zoals de omvang en de complexiteit van
complexité de l'affaire, le personnel occupé, le nombre de créances, de zaak, het tewerkgestelde personeel, het aantal schuldvorderingen,
la valeur de réalisation de l'actif, la diligence avec laquelle la de realisatiewaarde van het actief, de spoed waarmee het faillissement
faillite est gérée et les créanciers privilégiés payés, ainsi que la wordt afgewikkeld en de bevoorrechte schuldeisers worden betaald,
valorisation donnée à des actifs déterminés, même de moindre alsook de waarde die voor bepaalde, zelfs minder belangrijke activa
importance (article 3 du même arrêté royal). wordt gekregen (artikel 3 van hetzelfde koninklijk besluit).
Certaines prestations du curateur qui ne font pas partie de la Bepaalde prestaties van de curator die geen deel uitmaken van de
liquidation normale de la faillite et qui ont contribué ou qui normale vereffening van de failliete boedel en die ertoe hebben
auraient raisonnablement dû contribuer à conserver ou à augmenter bijgedragen of redelijkerwijs ertoe hadden moeten bijdragen het actief
l'actif de la faillite ou à en limiter le passif peuvent faire l'objet van het faillissement te bewaren of te vergroten of het passief ervan
d'honoraires extraordinaires. Sont, entre autres, ainsi visés la te beperken, kunnen aanleiding geven tot betaling van een buitengewoon
ereloon. Het gaat hierbij onder meer om de voortzetting van de
poursuite de l'activité commerciale par le curateur ou les devoirs handelsactiviteit door de curator of om buitengewone opdrachten
exceptionnels résultant du nombre des créanciers ou de la dispersion voortvloeiend uit het aantal schuldeisers of uit de versnippering van
des avoirs du failli (article 7 du même arrêté royal). het vermogen van de gefailleerde (artikel 7 van hetzelfde koninklijk
B.4.3. Les règles et tarifs fixant les honoraires, émoluments et frais besluit). B.4.3. De regels en barema's tot vaststelling van het ereloon, de
du médiateur de dettes sont également déterminés par le Roi (article emolumenten en de kosten van de schuldbemiddelaar worden eveneens door
1675/19 du Code judiciaire). de Koning bepaald (artikel 1675/19 van het Gerechtelijk Wetboek).
Les honoraires et les émoluments consistent en des indemnités Het ereloon en de emolumenten bestaan uit forfaitaire vergoedingen
forfaitaires (article 1er de l'arrêté royal du 18 décembre 1998 (artikel 1 van het koninklijk besluit van 18 december 1998 houdende
établissant les règles et tarifs relatifs à la fixation des vaststelling van de regels en barema's tot bepaling van het ereloon,
honoraires, des émoluments et des frais du médiateur de dettes). de emolumenten en de kosten van de schuldbemiddelaar).
Le Roi n'a pas prévu d'indemniser les devoirs exceptionnels. De Koning heeft niet voorzien in de vergoeding van buitengewone
ambtsverrichtingen.
B.5.1. La différence de traitement entre certaines catégories de B.5.1. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personnes qui découle de l'application de règles procédurales personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
différentes dans des circonstances différentes n'est pas procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich geen
discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het
que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die
règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des procedureregels, een onevenredige beperking van de rechten van de
droits des personnes concernées. daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen.
B.5.2. Hormis en matière pénale, il n'existe pas de principe général B.5.2. Behalve in strafzaken bestaat er geen algemeen beginsel waarbij
garantissant un double degré de juridiction. En outre, le cadre de dubbele aanleg wordt gewaarborgd. Bovendien laat het voormelde
réglementaire mentionné ci-dessus ne laisse que peu voire pas de marge reglementaire kader de rechter weinig of geen beoordelingsruimte bij
d'appréciation au juge pour fixer les honoraires, émoluments et frais het vaststellen van het ereloon, de emolumenten en de kosten van de
du médiateur de dettes. schuldbemiddelaar.
B.5.3. Il s'ensuit que l'impossibilité d'interjeter appel de B.5.3. Daaruit volgt dat de onmogelijkheid om hoger beroep in te
l'ordonnance du juge n'implique pas de limitation disproportionnée des stellen tegen de beschikking van de rechter geen onevenredige
droits des médiateurs de dettes. beperking inhoudt van de rechten van de schuldbemiddelaars.
B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 1675/19, alinéa 3, du Code judiciaire ne viole pas les Artikel 1675/19, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek schendt de
articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989, à artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
l'audience publique du 14 février 2008. terechtzitting van 14 februari 2008.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^