Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 155/2007 du 19 décembre 2007 Numéro du rôle : 4065 En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du 27 avril 2006 modifiant l'article 52 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de gre La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges E. De(...)"
Extrait de l'arrêt n° 155/2007 du 19 décembre 2007 Numéro du rôle : 4065 En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du 27 avril 2006 modifiant l'article 52 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de gre La Cour constitutionnelle, composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges E. De(...) Uittreksel uit arrest nr. 155/2007 van 19 december 2007 Rolnummer 4065 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 27 april 2006 tot wijziging van artikel 52 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- e Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 155/2007 du 19 décembre 2007 Uittreksel uit arrest nr. 155/2007 van 19 december 2007
Numéro du rôle : 4065 Rolnummer 4065
En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse
27 avril 2006 modifiant l'article 52 du Code des droits Gewest van 27 april 2006 tot wijziging van artikel 52 van het Wetboek
d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, introduit par l'« Union der registratie-, hypotheek- en griffierechten, ingesteld door de «
Professionnelle du Secteur Immobilier ». Beroepsverening van de Vastgoedsector ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents M. Melchior et M. Bossuyt, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, assistée rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 november
novembre 2006 et parvenue au greffe le 7 novembre 2006, l'« Union 2006 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7
Professionnelle du Secteur Immobilier », dont le siège est établi à november 2006, heeft de « Beroepsverening van de Vastgoedsector », met
1000 Bruxelles, rue de la Violette 43, a introduit un recours en zetel te 1000 Brussel, Violetstraat 43, beroep tot vernietiging
annulation du décret de la Région wallonne du 27 avril 2006 modifiant ingesteld van het decreet van het Waalse Gewest van 27 april 2006 tot
l'article 52 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de wijziging van artikel 52 van het Wetboek der registratie-, hypotheek-
greffe (publié au Moniteur belge du 15 mai 2006). en griffierechten (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 15 mei 2006).
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) B.1. Le moyen développé dans la requête n'est pas articulé contre l'article 2 du décret du 27 avril 2006 « modifiant l'article 52 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe ». La Cour limite dès lors son examen à l'article 1er de ce décret. Quant à la disposition attaquée B.2.1. La vente d'un bien immeuble sis en Région wallonne est, en principe, soumise au paiement d'un droit d'enregistrement (...) B.1. Het in het verzoekschrift uiteengezette middel is niet gericht tegen artikel 2 van het decreet van 27 april 2006 « tot wijziging van artikel 52 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en griffierechten ». Het Hof beperkt bijgevolg zijn onderzoek tot artikel 1 van dat decreet. Ten aanzien van de bestreden bepaling B.2.1. De verkoop van een in het Waalse Gewest gelegen onroerend goed is in principe onderworpen aan de betaling van een proportioneel registratierecht dat is vastgesteld op twaalf en een half procent
proportionnel fixé à douze pour cent et demi (article 44 du Code des (artikel 44 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en
droits d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe, tel qu'il a été griffierechten, zoals het werd gewijzigd bij artikel 15, 2°, van het
modifié par l'article 15, 2°, de l'arrêté royal n° 12 du 18 avril 1967 koninklijk besluit nr. 12 van 18 april 1967 « tot wijziging van het
« modifiant le Code des droits de succession, le Code des droits Wetboek der successierechten, van het Wetboek der registratie-,
d'enregistrement, d'hypothèque et de greffe et le Code des droits de hypotheek- en griffierechten en van het Wetboek der zegelrechten » en
timbre » et par l'article 40 de la loi du 30 mars 1994 « portant bij artikel 40 van de wet van 30 maart 1994 « tot uitvoering van het
exécution du plan global en matière de fiscalité »). globaal plan op het stuk van de fiscaliteit »).
L'article 52 du Code précité - tel qu'il était libellé après ses Artikel 52 van het voormelde Wetboek - zoals het was geformuleerd na
modifications successives par l'article 3 de la loi du 30 mai 1949 « de opeenvolgende wijzigingen ervan bij artikel 3 van de wet van 30 mei
modifiant certaines dispositions du Code des droits d'enregistrement, 1949 « houdende wijzigingen van sommige bepalingen van het Wetboek der
d'hypothèque et de greffe », par l'article 2 de l'arrêté royal du 12 registratie-, hypotheek- en griffierechten », bij artikel 2 van het
septembre 1957 « mettant en concordance avec les dispositions de la koninklijk besluit van 12 september 1957 « waardoor het Wetboek der
registratie-, hypotheek- en griffierechten, het Wetboek der
loi du 27 juin 1956, modifiant et complétant la législation relative successierechten, het Wetboek der zegelrechten, het Wetboek der met
au logement, le Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et de het zegel gelijkgestelde taksen en de door het besluit van de Regent
greffe, le Code des droits de succession, le Code des droits de van 15 januari 1948 samengeordende wetten betreffende de
timbre, le Code des taxes assimilées au timbre et les lois relatives inkomstenbelastingen, in overeenstemming worden gebracht met de
aux impôts sur les revenus coordonnées par l'arrêté du Régent du 15 bepalingen van de wet van 27 juni 1956 tot wijziging en aanvulling van
janvier 1948 », par l'article 55, alinéa 2, de la loi du 22 juillet de wetgeving betreffende de huisvesting », bij artikel 55, tweede lid,
1970 « relative au remembrement légal de biens ruraux » et par van de wet van 22 juli 1970 « op de ruilverkaveling van
l'article 146 de la loi du 22 décembre 1989 « portant des dispositions landeigendommen uit kracht van de wet » en bij artikel 146 van de wet
fiscales » - disposait : van 22 december 1989 « houdende fiscale bepalingen » - bepaalde :
« Le droit est réduit à 1,50 p.c. pour les ventes d'habitations « Het recht wordt tot 1,50 t.h. verlaagd voor de verkopingen van
consenties par la Société nationale du Logement, la Société nationale woningen toegestaan door de Nationale Maatschappij voor de
terrienne, les sociétés agréées par elles ou par les Sociétés Huisvesting, de Nationale Landmaatschappij, de door hen of door de
Régionales créées en exécution de la loi du 28 décembre 1984 portant Gewestelijke Maatschappijen opgericht in uitvoering van de wet van 28
suppression ou restructuration de certains organismes d'intérêt december 1984 tot afschaffing of herstructurering van sommige
public, les administrations ou établissements publics, à une personne instellingen van openbaar nut erkende maatschappijen, de openbare
bénéficiant de la prime à l'achat accordée par l'Etat. besturen of de openbare instellingen, aan personen wie de door de
Le retrait éventuel de cette prime entraîne l'obligation pour Staat verleende aankooppremie ten goede komt.
l'acquéreur de compléter le paiement du droit à concurrence du taux Het gebeurlijk intrekken van die premie brengt voor den verkrijger de
fixé par l'article 44 ». verplichting mede het verschuldigde recht tot het bij artikel 44
vastgesteld percentage te zuiveren ».
B.2.2. L'article 1er du décret du 27 avril 2006 remplace l'alinéa 1er B.2.2. Artikel 1 van het decreet van 27 april 2006 vervangt het eerste
de l'article 52 du Code des droits d'enregistrement, d'hypothèque et lid van artikel 52 van het Wetboek der registratie-, hypotheek- en
de greffe par le texte suivant : griffierechten door wat volgt :
« Le droit est réduit à 0 % pour les ventes d'habitations consenties « Het recht wordt teruggebracht tot 0 % voor de verkopen van woningen
par une personne morale de droit public à une personne physique toegestaan door een publiekrechtelijke rechtspersoon aan een
bénéficiant de la prime à l'acquisition telle que visée par le Code natuurlijke persoon die in aanmerking komt voor de aankooppremie
wallon du Logement ». bedoeld in de Waalse Huisvestingscode ».
La prime dont il est question dans cette disposition est la « prime De premie waarvan sprake is in die bepaling is de « premie voor
aux personnes physiques qui achètent pour leur compte un logement natuurlijke personen die voor hun rekening een woning kopen die is
gebouwd of moet worden gebouwd en die toebehoort aan een
construit ou à construire appartenant à une personne de droit public publiekrechtelijk persoon », een premie die in het leven is geroepen
», prime créée par l'article 2, § 1er, de l'arrêté du Gouvernement bij artikel 2, § 1, van het besluit van de Waalse Regering van 21
wallon du 21 janvier 1999 « instaurant une prime à l'acquisition d'un januari 1999 « tot invoering van een premie voor de aankoop van een
logement », lui-même fondé notamment sur l'article 14, 1°, du Code woning », dat zelf inzonderheid is gebaseerd op artikel 14, 1°, van de
wallon du logement (Doc. parl., Parlement wallon, 2005-2006, n° 337/1, Waalse Huisvestingscode (Parl. St., Waals Parlement, 2005-2006, nr.
p. 2). 337/1, p. 2).
Quant à l'intérêt Ten aanzien van het belang
B.3. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 imposent à B.3. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 vereisen dat
toute personne physique ou morale qui introduit un recours en elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot
annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste
requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de
directement et défavorablement par la norme attaquée. bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt.
B.4.1. La requérante est une union professionnelle reconnue dont les B.4.1. De verzoekende partij is een erkende Beroepsverening wier
membres sont, selon l'article 8 de ses statuts, répartis en deux leden, volgens artikel 8 van haar statuten, in twee categorieën zijn
catégories. onderverdeeld.
Les « membres effectifs » sont des sociétés commerciales et des De « werkende leden » zijn handelsvennootschappen en natuurlijke
personnes physiques qui, à titre professionnel, conçoivent et personen waarvan de beroepsactiviteit bestaat in de ontwikkeling en
réalisent des plans d'urbanisation de terrains, de construction verwezenlijking van urbanisatieplannen van gronden en plannen voor het
d'immeubles et parties d'immeubles ou qui investissent dans de tels optrekken van gebouwen en gedeelten van gebouwen of het investeren in
programmes ou immeubles. Les « membres de soutien, ou honoraires » zulke programma's of gebouwen. De « steunende leden, of ereleden »
sont des sociétés commerciales et des personnes physiques qui exercent zijn handelsvennootschappen en natuurlijke personen die een
une activité professionnelle connexe à celle des membres effectifs. beroepsactiviteit uitoefenen die verwant is met die van de werkende leden.
B.4.2. Une union professionnelle reconnue a, en vertu de l'article 10 B.4.2. Een erkende beroepsvereniging heeft, krachtens artikel 10 van
de la loi du 31 mars 1898 sur les unions professionnelles, la qualité de wet van 31 maart 1898 op de beroepsverenigingen, de vereiste
requise pour attaquer des dispositions qui sont susceptibles hoedanigheid om bepalingen aan te vechten die de collectieve belangen
d'affecter directement et défavorablement les intérêts collectifs de ses membres. van haar leden rechtstreeks en ongunstig kunnen raken.
B.4.3. La requérante justifie donc de l'intérêt requis pour demander B.4.3. De verzoekende partij doet dus blijken van het vereiste belang
l'annulation de l'article 1er du décret du 27 avril 2006, en ce que om de vernietiging te vorderen van artikel 1 van het decreet van 27
l'activité professionnelle et la situation financière de ses membres april 2006, doordat de beroepsactiviteit en de financiële situatie van
peuvent être directement et défavorablement affectées par cette haar leden rechtstreeks en ongunstig kunnen worden geraakt door die
disposition en ce qu'elle exclut l'octroi d'un avantage fiscal en cas bepaling, in zoverre ze de toekenning van een fiscaal voordeel
de vente d'une habitation dont la construction relève de l'activité uitsluit in geval van verkoop van een woning waarvan de bouw deel
professionnelle de ces membres, lorsque cette vente est consentie par uitmaakt van de beroepsactiviteit van die leden, wanneer die verkoop
une personne morale de droit privé. geschiedt door een privaatrechtelijk rechtspersoon.
Quant au fond Ten gronde
B.5. Il ressort des développements du moyen unique que la Cour est B.5. Uit de uiteenzetting van het enig middel blijkt dat het Hof wordt
verzocht uitspraak te doen over de bestaanbaarheid met de artikelen
invitée à statuer sur la compatibilité, avec les articles 10, 11 et 10, 11 en 172, eerste lid, van de Grondwet, van artikel 1 van het
172, alinéa 1er, de la Constitution, de l'article 1er du décret du 27 decreet van 27 april 2006, in zoverre het een verschil in behandeling
avril 2006, en ce qu'il introduirait une différence de traitement zou invoeren tussen twee categorieën van rechtspersonen die een woning
entre deux catégories de personnes morales qui vendent une habitation verkopen aan een natuurlijk persoon die de premie voor aankoop van een
à une personne physique qui peut bénéficier de la prime à
l'acquisition d'un logement visée par l'article 2, § 1er, de l'arrêté woning kan genieten bedoeld in artikel 2, § 1, van het besluit van de
du Gouvernement wallon du 21 janvier 1999. Waalse Regering van 21 januari 1999.
Toute personne morale de droit public pourrait consentir une telle Elke publiekrechtelijke rechtspersoon zou een dergelijke verkoop
vente, sans que celle-ci ne donne lieu à la perception d'un droit kunnen sluiten, zonder dat die aanleiding geeft tot de inning van een
d'enregistrement proportionnel, alors qu'une personne morale de droit proportioneel registratierecht, terwijl een privaatrechtelijk
privé ne pourrait conclure une telle vente dans ces conditions. rechtspersoon een dergelijke verkoop niet tegen die voorwaarden zou
kunnen sluiten.
B.6. En matière de politique du logement, qui occupe une place B.6. Op het vlak van het huisvestingsbeleid, dat een centrale rol
centrale dans les politiques sociales et économiques des sociétés speelt in de welvaart en het economisch beleid van de moderne
modernes, la Cour doit, compte tenu de l'obligation faite, par samenleving, dient het Hof, daarbij rekening houdend met de
l'article 23, alinéa 3, 3°, de la Constitution, aux législateurs verplichting die op grond van artikel 23, derde lid, 3°, van de
régionaux de garantir le droit à un logement décent, respecter Grondwet voor de gewestwetgevers geldt om het recht op een behoorlijke
l'appréciation de ces législateurs quant à l'intérêt général, sauf si huisvesting te waarborgen, het oordeel van die wetgevers betreffende
cette appréciation est manifestement déraisonnable. het algemeen belang te eerbiedigen, tenzij dat oordeel kennelijk
onredelijk is.
B.7. L'avantage fiscal prévu par la disposition attaquée en cas de B.7. Het fiscale voordeel waarin de bestreden bepaling voorziet bij de
vente de certaines habitations et qui revient à accorder une exemption verkoop van bepaalde woningen en dat neerkomt op een vrijstelling van
du droit d'enregistrement, dépend de la condition que l'acheteur entre het registratierecht, is afhankelijk van de voorwaarde dat de koper in
en ligne de compte pour la prime à l'acquisition visée par l'arrêté du aanmerking komt voor de aankooppremie bedoeld in het besluit van de
Gouvernement wallon du 21 janvier 1999. La mesure attaquée poursuit Waalse Regering van 21 januari 1999. De bestreden maatregel streeft
donc le même objectif que cette prime, qui consiste en substance à derhalve dezelfde doelstelling na als die premie, die in essentie erin
augmenter les possibilités, pour les personnes à revenus modestes, bestaat de kans op het verwerven van een eigen woning te verhogen, met
d'acquérir leur propre logement, notamment quand elles en sont déjà locataires. En effet, seules les personnes physiques qui ont un revenu ne dépassant pas un certain montant et qui, en règle, ne disposent pas encore de leur propre logement entrent en ligne de compte pour la prime à l'acquisition et, partant, pour l'exemption fiscale. Le législateur décrétal a pu estimer que pour pouvoir réaliser son objectif en matière de politique du logement, il fallait adjoindre à l'aide financière que constitue la prime à l'acquisition un stimulant financier au moyen d'une exemption du droit d'enregistrement. Il relève par ailleurs du pouvoir d'appréciation du législateur décrétal de rendre applicables ces stimulants financiers et fiscaux à toutes les transactions immobilières ou, comme en l'espèce, de les limiter à un certain segment du marché immobilier, celui de la vente name voor de personen met een bescheiden inkomen en inzonderheid wanneer zij reeds huurder zijn van die woning. Enkel natuurlijke personen, met een inkomen dat een bepaald bedrag niet overschrijdt en die in de regel nog niet over een eigen woning beschikken, komen immers voor de aankooppremie, en bijgevolg ook voor de fiscale vrijstelling, in aanmerking. De decreetgever vermocht te oordelen dat, om zijn doelstelling inzake huisvestingsbeleid te kunnen verwezenlijken, aan de financiële ondersteuning bestaande uit een aankooppremie een fiscale stimulans door middel van een vrijstelling van het registratierecht diende te worden toegevoegd. Het behoort trouwens tot de beoordelingsbevoegdheid van de decreetgever om die financiële en fiscale stimuli op alle onroerende transacties toepasselijk te maken dan wel, zoals te dezen, ze tot een bepaald segment van de vastgoedmarkt, dat van de verkopen door een
par une personne morale de droit public. publiekrechtelijke rechtspersoon, te beperken.
B.8. Le moyen unique n'est pas fondé. B.8. Het enig middel is niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
rejette le recours. verwerpt het beroep.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op
janvier 1989, à l'audience publique du 19 décembre 2007. de openbare terechtzitting van 19 december 2007.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^