Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 47/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 4008 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 198, § 1 er , du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Termonde. La Cour d'arb composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...)"
Extrait de l'arrêt n° 47/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 4008 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 198, § 1 er , du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Termonde. La Cour d'arb composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...) Uittreksel uit arrest nr. 47/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 4008 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 198, § 1, van het Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel te Dendermonde. Het Arbit samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, M. (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 47/2007 du 21 mars 2007 Uittreksel uit arrest nr. 47/2007 van 21 maart 2007
Numéro du rôle : 4008 Rolnummer 4008
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 198, § 1er, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 198, § 1, van het
du Code des sociétés, posée par le Tribunal de commerce de Termonde. Wetboek van vennootschappen, gesteld door de Rechtbank van Koophandel
te Dendermonde.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 19 juin 2006 en cause de la SA « Immocenter Van Bij vonnis van 19 juni 2006 in zake de NV « Immocenter Van Goethem »
Goethem » contre Marc Lyssens et en cause de Koen D'Hondt, dont tegen Marc Lyssens en in zake Koen D'Hondt, waarvan de expeditie ter
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 26 juin griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 26 juni 2006, heeft de
2006, le Tribunal de commerce de Termonde a posé la question Rechtbank van Koophandel te Dendermonde de volgende prejudiciële vraag
préjudicielle suivante : gesteld :
« L'article 198, § 1er, du Code des sociétés viole-t-il le principe « Maakt het artikel 198, § 1, Wetboek Vennootschappen een schending
uit van het grondwettelijk gelijkheidsbeginsel, inzoverre uit deze
constitutionnel d'égalité en tant qu'il découle de cette disposition bepaling volgt dat de titularis van de rechtsvordering op grond van
que le titulaire de l'action intentée sur la base de l'article 530 du artikel 530 Wetboek Vennootschappen tegen een bestuurder van een
Code des sociétés contre un administrateur d'une société doit former vennootschap deze vordering moet stellen binnen de vijf jaar van ' de
cette action dans les cinq ans des ' opérations ', à savoir le fait verrichtingen ' het feit dus dat oorzaak is van de schade zelf
qui est la cause du dommage lui-même (que la victime ait eu
connaissance ou non de l'acte en question et du dommage causé, qui (ongeacht of het slachtoffer kennis had van kwestieuze handeling en
entraîne la responsabilité de l'administrateur), alors qu'en règle het veroorzaken van de schade welke de aansprakelijkheid van de
générale, pour ce qui concerne les actions en responsabilité bestuurder met zich brengt) terwijl algemeen inzake buitencontractuele
extracontractuelle, l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil aansprakelijkheidsvorderingen artikel 2262bis, § 1, tweede lid,
prévoit que les actions en réparation d'un tel dommage Burgerlijk Wetboek voorziet dat rechtsvorderingen tot vergoeding van
extracontractuel ne se prescrivent par cinq ans qu'à partir du jour dergelijke extra contractuele schade slechts verjaren door verloop van
qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de vijf jaren vanaf de dag volgend op deze waarop de benadeelde kennis
heeft gekregen van de schade of van de verzwaring ervan en van de
son aggravation et de l'identité de la personne responsable ? ». identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 198, § 1er, du Code B.1. De verwijzende rechter vraagt aan het Hof of artikel 198, § 1,
des sociétés viole les articles 10 et 11 de la Constitution van het Wetboek van vennootschappen de artikelen 10 en 11 van de
« en tant qu'il découle de cette disposition que le titulaire de Grondwet schendt « inzoverre uit deze bepaling volgt dat de titularis van de
l'action intentée sur la base de l'article 530 du Code des sociétés rechtsvordering op grond van artikel 530 Wetboek Vennootschappen tegen
contre un administrateur d'une société doit former cette action dans een bestuurder van een vennootschap deze vordering moet stellen binnen
les cinq ans des ' opérations ', à savoir le fait qui est la cause du de vijf jaar van ' de verrichtingen ' het feit dus dat oorzaak is van
dommage lui-même (que la victime ait eu connaissance ou non de l'acte de schade zelf (ongeacht of het slachtoffer kennis had van kwestieuze
en question et du dommage causé, qui entraîne la responsabilité de handeling en het veroorzaken van de schade welke de aansprakelijkheid
l'administrateur), alors qu'en règle générale, pour ce qui concerne van de bestuurder met zich brengt) terwijl algemeen inzake
les actions en responsabilité extracontractuelle, l'article 2262bis, § buitencontractuele aansprakelijkheidsvorderingen artikel 2262bis, § 1,
1er, alinéa 2, du Code civil prévoit que les actions en réparation tweede lid, Burgerlijk Wetboek voorziet dat rechtsvorderingen tot
d'un tel dommage extracontractuel ne se prescrivent par cinq ans qu'à vergoeding van dergelijke extra contractuele schade slechts verjaren
partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance door verloop van vijf jaren vanaf de dag volgend op deze waarop de
du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la personne benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de verzwaring
responsable ». ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon ».
B.2.1. L'article 198, § 1er, du Code des sociétés énonce : B.2.1. Artikel 198, § 1, van het Wetboek van vennootschappen luidt :
« Sont prescrites par cinq ans : « Door verloop van vijf jaren verjaren :
- toutes actions contre les associés, à partir de la publication de - alle rechtsvorderingen tegen vennoten, te rekenen van de
leur retraite de la société, sinon à partir de la publication d'un bekendmaking hetzij van hun uittreding hetzij van de akte van
acte de dissolution ou de l'expiration du terme contractuel; ontbinding van de vennootschap, of te rekenen van het verstrijken van de overeengekomen duur;
- toutes actions de tiers en restitution de dividendes indûment - alle rechtsvorderingen van derden tot teruggave van ten onrechte
distribués, à partir de la distribution; uitgekeerde dividenden, te rekenen van de uitkering;
- toutes actions contre les liquidateurs, en cette qualité ou, à - alle rechtsvorderingen tegen de vereffenaars als zodanig, of bij
défaut, contre les personnes considérées comme liquidateurs en vertu ontstentenis van vereffenaars, tegen de personen die krachtens artikel
de l'article 185, à partir de la publication prescrite par l'article 185 als vereffenaars worden beschouwd, te rekenen van de bekendmaking
195; voorgeschreven bij artikel 195;
- toutes actions contre les gérants, administrateurs, membres du - alle rechtsvorderingen tegen zaakvoerders, bestuurders, leden van de
conseil de direction, membres du conseil de surveillance, directieraad, leden van de raad van toezicht, commissarissen,
commissaires, liquidateurs, pour faits de leurs fonctions, à partir de vereffenaars, wegens verrichtingen in verband met hun taak, te rekenen
ces faits ou, s'ils ont été celés par dol, à partir de la découverte van die verrichtingen of, indien ze met opzet verborgen zijn gehouden,
de ces faits; te rekenen van de ontdekking;
- toutes actions en nullité d'une société anonyme, d'une société - alle rechtsvorderingen tot nietigverklaring van een naamloze
européenne, d'une société privée à responsabilité limitée, d'une vennootschap, een Europese vennootschap, een besloten vennootschap met
beperkte aansprakelijkheid, een coöperatieve vennootschap met beperkte
société coopérative à responsabilité limitée ou d'une société en aansprakelijkheid of een commanditaire vennootschap op aandelen,
commandite par actions fondées sur un vice de forme, à partir de la gegrond op een vormgebrek, te rekenen van de bekendmaking, indien het
publication, lorsque le contrat a reçu son exécution pendant cinq ans vennootschapscontract gedurende ten minste vijf jaar is uitgevoerd,
au moins, sans préjudice des dommages-intérêts qui seraient dus ». onverminderd de schadevergoeding, zo daartoe grond bestaat ».
L'article 2262bis, § 1er, du Code civil énonce : « Toutes les actions personnelles sont prescrites par dix ans. Par dérogation à l'alinéa 1er, toute action en réparation d'un dommage fondée sur une responsabilité extra-contractuelle se prescrit par cinq ans à partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu connaissance du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la personne responsable. Les actions visées à l'alinéa 2 se prescrivent en tout cas par vingt ans à partir du jour qui suit celui où s'est produit le fait qui a provoqué le dommage ». Artikel 2262bis, § 1, van het Burgerlijk Wetboek luidt : « Alle persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door verloop van tien jaar. In afwijking van het eerste lid verjaren alle rechtsvorderingen tot vergoeding van schade op grond van buitencontractuele aansprakelijkheid door verloop van vijf jaar vanaf de dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon. De in het tweede lid vermelde vorderingen verjaren in ieder geval door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft voorgedaan ».
B.2.2. Il ressort des éléments du dossier que la question porte sur la B.2.2. Uit de elementen van het dossier blijkt dat de vraag betrekking
responsabilité particulière de l'administrateur qui, en vertu de heeft op de bijzondere aansprakelijkheid van de bestuurder die op
l'article 530, § 1er, du Code des sociétés, peut être déclaré grond van artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen
personnellement obligé, avec ou sans solidarité, de tout ou partie des persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld
dettes sociales à concurrence de l'insuffisance de l'actif, s'il a voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap tot
commis une faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite het beloop van het tekort, wanneer hij een kennelijk grove fout heeft
begaan die heeft bijgedragen tot het faillissement van de
de la société. vennootschap.
L'article 530, § 1er, du Code des sociétés énonce : « En cas de faillite de la société et d'insuffisance de l'actif et s'il est établi qu'une faute grave et caractérisée dans leur chef a contribué à la faillite, tout administrateur ou ancien administrateur, ainsi que toute autre personne qui a effectivement détenu le pouvoir de gérer la société, peuvent être déclarés personnellement obligés, avec ou sans solidarité, de tout ou partie des dettes sociales à concurrence de l'insuffisance d'actif. L'action est recevable de la part tant des curateurs que des créanciers lésés. Le créancier lésé qui intente une action en informe le curateur. Dans ce dernier cas, le montant alloué par le juge est limité au préjudice subi par les créanciers agissants et leur revient exclusivement, indépendamment de l'action éventuelle des curateurs dans l'intérêt de la masse. Artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen luidt : « Indien bij faillissement van de vennootschap de schulden de baten overtreffen, kunnen bestuurders of gewezen bestuurders, alsmede alle andere personen die ten aanzien van de zaken van de vennootschap werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad, persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk worden verklaard voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap tot het beloop van het tekort, indien komt vast te staan dat een door hen begane, kennelijk grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement. Zowel de curators als de benadeelde schuldeisers kunnen een rechtsvordering instellen. De benadeelde schuldeiser die een rechtsvordering instelt, brengt de curator hiervan op de hoogte. In het laatste geval is het bedrag toegekend door de rechter beperkt tot het nadeel gelegen door de schuldeisers die de vordering hebben ingesteld. Dat bedrag komt uitsluitend aan hen toe, ongeacht enige vordering vanwege de curators in het belang van de boedel van de schuldeisers. Als kennelijk grove fout wordt beschouwd iedere vorm van ernstige en
Est réputée faute grave et caractérisée toute fraude fiscale grave et georganiseerde fiscale fraude in de zin van artikel 3, § 2, van de wet
organisée au sens de l'article 3, § 2, de la loi du 11 janvier 1993 van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële
relative à la prévention de l'utilisation du système financier aux
fins de blanchiment de capitaux ». stelsel voor het witwassen van geld ».
B.2.3. La prescription de la responsabilité fondée sur l'article 530, B.2.3. De verjaring van de aansprakelijkheid op grond van artikel 530,
§ 1er, du Code des sociétés n'a pas été réglée de façon particulière § 1, van het Wetboek van vennootschappen is in dat artikel niet
dans cet article, de sorte qu'il est admis - par le juge a quo bijzonder geregeld zodat wordt aangenomen - ook door de verwijzende
également - que l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du même Code rechter - dat artikel 198, § 1, vierde streepje, van hetzelfde Wetboek
est applicable et que l'action fondée sur l'article 530, § 1er, du van toepassing is en de rechtsvordering op grond van artikel 530, § 1,
van het Wetboek van vennootschappen verjaart door verloop van vijf
Code des sociétés se prescrit par cinq ans à compter de la faute grave jaren te rekenen van de kennelijk grove fout of, indien ze met opzet
et caractérisée ou, si celle-ci a été celée par dol, à partir de sa verborgen is gehouden, van de ontdekking ervan.
découverte. La Cour examinera par conséquent la compatibilité de l'article 198, § Het Hof zal bijgevolg de bestaanbaarheid van artikel 198, § 1, vierde
1er, quatrième tiret, du Code des sociétés avec les articles 10 et 11 streepje, van het Wetboek van vennootschappen met de artikelen 10 en
de la Constitution en tant qu'il porte sur cette responsabilité 11 van de Grondwet onderzoeken in zoverre het betrekking heeft op die
particulière de l'administrateur en cas de faillite. bijzondere bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement.
B.3. Le juge a quo invite la Cour à comparer, en ce qui concerne le B.3. De verwijzende rechter verzoekt het Hof, wat de aanvangsdatum van
point de départ du délai de prescription, la situation d'une personne de verjaringstermijn betreft, de situatie te vergelijken van een
qui intente une action contre un administrateur sur la base de persoon die tegen een bestuurder een vordering instelt op grond van
l'article 530, § 1er, du Code des sociétés, avec la situation du artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen met de situatie
titulaire d'une action en réparation d'un dommage fondée sur une van de houder van een rechtsvordering tot vergoeding van schade op
grond van buitencontractuele aansprakelijkheid. Terwijl de
responsabilité extracontractuelle. Alors que la première doit intenter eerstgenoemde de vordering moet instellen binnen een termijn van vijf
l'action dans un délai de cinq ans à partir de la faute grave et jaar te rekenen van de kennelijk grove fout, dient de tweede de
caractérisée, le second doit intenter l'action dans un délai de cinq vordering in te stellen binnen vijf jaar vanaf de dag volgend op die
ans à partir du jour qui suit celui où la personne lésée a eu waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de
connaissance du dommage ou de son aggravation et de l'identité de la verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke
personne responsable (article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code persoon (artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk
civil). Wetboek).
Le point de départ du délai visé à l'article 198, § 1er, quatrième De aanvangsdatum van de termijn bedoeld in artikel 198, § 1, vierde
tiret, du Code des sociétés diffère donc de celui prévu par l'article streepje, van het Wetboek van vennootschappen verschilt dus van die
2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil, car le moment où l'administrateur a commis la faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite - dans l'hypothèse où elle n'a pas été celée par dol - ne correspond pas nécessairement au moment où le créancier lésé a eu connaissance de cette faute et de ses conséquences dommageables. B.4. Les personnes qui subissent un dommage consécutif à une faute grave et caractérisée commise par un administrateur d'une société qui a contribué à la faillite de cette société et celles qui subissent un dommage sur la base d'une responsabilité extracontractuelle ne se waarin artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek voorziet, aangezien het tijdstip waarop de bestuurder de kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot het faillissement, heeft begaan - in de hypothese dat ze niet met opzet verborgen is gehouden - niet noodzakelijkerwijze samenvalt met het tijdstip waarop de benadeelde schuldeiser kennis had van die fout en van de schadelijke gevolgen ervan. B.4. De personen die schade lijden ten gevolge van een kennelijk grove fout begaan door een bestuurder van een vennootschap die heeft bijgedragen tot het faillissement van die vennootschap en degene die schade lijdt op grond van buitencontractuele aansprakelijkheid
trouvent pas, en ce qui concerne le point de départ du délai de bevinden zich, wat de aanvangsdatum van de verjaringstermijn betreft,
prescription, dans des situations à ce point éloignées qu'elles ne niet in situaties die dermate uiteenlopend zijn dat zij niet
pourraient être comparées. vergelijkbaar zouden zijn.
B.5.1. L'article 530, § 1er, du Code des sociétés trouve sa source B.5.1. Artikel 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen gaat
dans l'article 63ter des lois coordonnées sur les sociétés terug op artikel 63ter van de gecoördineerde wetten op de
commerciales et a été inséré dans ces lois par l'article 91 de la loi handelsvennootschappen en werd in die wetten ingevoegd bij artikel 91
du 4 août 1978 de réorientation économique. Le législateur cherchait à van de wet van 4 augustus 1978 tot economische heroriëntering. De
améliorer la situation des créanciers en cas de faillite et entendait wetgever beoogde de situatie van de schuldeisers bij faillissement te
aggraver la responsabilité des administrateurs à l'égard des verbeteren en de aansprakelijkheid van bestuurders ten opzichte van de
créanciers en cas de faillite avec insuffisance d'actif. schuldeisers te verzwaren in geval van faillissement met ontoereikend
B.5.2. Afin que cette responsabilité particulière des administrateurs actief. B.5.2. Opdat die bijzondere aansprakelijkheid van bestuurders in geval
puisse être invoquée en cas de faillite, les conditions cumulatives van faillissement kan worden aangevoerd, moet aan de volgende
suivantes doivent être réunies : la faillite de la société a été cumulatieve voorwaarden zijn voldaan : het faillissement van de
prononcée; l'actif de la société est insuffisant pour satisfaire les vennootschap is uitgesproken; het actief van de vennootschap is
créanciers; l'action est intentée contre un administrateur, un ancien ontoereikend om de schuldeisers te voldoen; de vordering wordt
administrateur ou un administrateur de fait d'une société; ces ingeleid tegen een bestuurder, gewezen bestuurder of feitelijke
personnes ont commis une faute grave et caractérisée, terme par lequel bestuurder van een vennootschap; die personen hebben een kennelijk
le législateur entendait « souligner le caractère exceptionnel de grove fout begaan waarmee de wetgever « het exceptioneel karakter van
cette faute » (Doc. parl., Sénat, 1977-1978, n° 415-2, p. 150); cette die fout [wilde] beklemtonen » (Parl. St., Senaat, 1977-1978, nr.
faute a contribué à la faillite, étant entendu qu'il suffit que la 415-2, p. 150); die fout heeft bijgedragen tot het faillissement,
faute grave soit l'une des causes de la faillite. waarbij het voldoende is dat de grove fout mede de oorzaak van het
faillissement is.
B.6. Lorsqu'il a instauré le bref délai de prescription de cinq ans à B.6. Met het instellen van de korte verjaringstermijn van vijf jaar in
l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des sociétés, le artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek van vennootschappen
législateur avait l'intention de ne pas laisser les administrateurs de was het de bedoeling van de wetgever de bestuurders van
sociétés trop longtemps dans l'incertitude concernant leur éventuelle vennootschappen niet te lang in de onzekerheid te laten omtrent hun
responsabilité pour des fautes commises dans l'exercice de leur eventuele aansprakelijkheid voor fouten begaan in de uitoefening van
mandat. Il craignait que dans le cas contraire, seul un nombre hun opdracht. Hij vreesde dat anders slechts weinig personen bereid
restreint de personnes eussent été disposées à assumer des fonctions à zouden worden gevonden verantwoordelijke taken op zich te nemen.
responsabilité. Il estimait par ailleurs qu'on peut raisonnablement Tevens meende hij dat van degenen die een aansprakelijkheidsvordering
demander aux personnes désireuses d'intenter une action en zouden willen instellen, redelijkerwijze mag worden gevraagd dat ze
responsabilité qu'elles le fassent à un moment qui ne soit pas trop dat doen op een tijdstip dat niet te ver verwijderd ligt van het
éloigné du moment de l'accomplissement des faits qui ont provoqué le ogenblik waarop de schadeveroorzakende handelingen werden gesteld,
dommage, de façon à ce que les personnes mises en cause puissent zodanig dat de aangesproken personen zich die handelingen nog kunnen
encore se souvenir de ces faits et s'en justifier. En imposant un herinneren en zich daarop kunnen verdedigen. De wetgever heeft, door
délai de prescription dérogeant au droit commun par une disposition een van het gemeen recht afwijkende termijn op te leggen in een
générale et impérative qui est censée être applicable dans tous les algemene en imperatieve bepaling die wordt geacht te voldoen in alle
cas, le législateur a subordonné les intérêts privés des créanciers gevallen, de privébelangen van de schuldeisers ondergeschikt gemaakt
aux intérêts supérieurs des relations commerciales (Cass., 27 mai aan de hogere belangen van het handelsverkeer (Cass., 27 mei 1994,
1994, Pas., 1994, I, n° 270). Arr. Cass., 1994, p. 544).
B.7. La différence de traitement, en ce qui concerne le point de B.7. Het verschil in behandeling, wat de aanvangsdatum van de
départ du délai de prescription, entre les personnes qui intentent verjaringstermijn betreft, tussen diegene die de
l'action en responsabilité contre des administrateurs sur la base de aansprakelijkheidsvordering tegen bestuurders op grond van artikel
l'article 530, § 1er, du Code des sociétés et les personnes qui 530, § 1, van het Wetboek van vennootschappen instelt en diegene die
intentent une action en réparation d'un dommage sur la base d'une een rechtsvordering tot schadevergoeding op grond van
responsabilité extracontractuelle, est pertinente par rapport au but buitencontractuele aansprakelijkheid instelt, is pertinent ten
du législateur. opzichte van het doel van de wetgever.
B.8.1. La Cour doit cependant encore examiner si le point de départ du B.8.1. Het Hof dient evenwel nog te onderzoeken of de aanvangsdatum
délai de prescription quinquennale, à savoir le jour de la faute grave van de vijfjarige verjaringstermijn, namelijk de dag van de kennelijk
et caractérisée, a des effets disproportionnés parce que, grove fout, onevenredige gevolgen heeft omdat aldus, in tegenstelling
contrairement au point de départ du délai de droit commun fixé à tot het vertrekpunt van de gemeenrechtelijke termijn bepaald in
l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil, il n'est pas tenu artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, geen
compte de la prise de connaissance, par la personne lésée, du fait qui rekening wordt gehouden met de kennisneming door de benadeelde van het
a provoqué le dommage ou du dommage même. schadeverwekkende feit of van de schade.
B.8.2. Alors que l'article 2262bis, § 1er, alinéa 2, du Code civil B.8.2. Terwijl artikel 2262bis, § 1, tweede lid, van het Burgerlijk
porte sur toutes les actions en matière de responsabilité Wetboek betrekking heeft op alle vorderingen inzake buitencontractuele
extracontractuelle, l'article 530, § 1er, du Code des sociétés est une aansprakelijkheid, is artikel 530, § 1, van het Wetboek van
disposition spécifique visant à engager la responsabilité de vennootschappen een specifieke bepaling die erop is gericht de
l'administrateur qui, par une faute grave et caractérisée, a contribué bestuurder die door een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot
à la faillite de la société. Cette nature spécifique et les conditions het faillissement van de vennootschap, aansprakelijk te stellen. Die
cumulatives qui doivent être réunies pour pouvoir intenter l'action,
en particulier l'existence d'une faute grave et caractérisée qui a specifieke aard en de cumulatieve voorwaarden waaraan moet zijn
contribué à la faillite, justifient que le législateur ait pu voldaan om de vordering te kunnen instellen, inzonderheid de
raisonnablement considérer que le dommage du créancier se aanwezigheid van een kennelijk grove fout die heeft bijgedragen tot
manifesterait, en règle, dans un laps de temps relativement bref après het faillissement, verantwoorden dat de wetgever redelijkerwijs ervan
la commission de cette faute et non pas de nombreuses années plus kon uitgaan dat de schade van de schuldeiser zich in de regel binnen
een relatief korte tijdsspanne na het begaan van die fout zou
tard. Il n'est dès lors pas déraisonnable de faire courir le délai de manifesteren en niet pas talrijke jaren nadien. Het is dan ook niet
prescription à partir de cette faute grave et caractérisée. onredelijk de verjaring bij die kennelijk grove fout te laten
B.8.3. La règle selon laquelle le délai de prescription quinquennal aanvangen. B.8.3. De regel dat de vijfjarige verjaringstermijn begint te lopen
prend cours à partir de la faute grave et caractérisée même n'est en bij de kennelijk grove fout zelf, is daarenboven niet absoluut.
outre pas absolue. Tout d'abord, l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des Allereerst voorziet artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek
sociétés prévoit une exception dans le cas où les actes et les faits van vennootschappen in een uitzondering in het geval dat de
ont été celés par dol : dans ce cas, le délai de prescription ne court handelingen en de verrichtingen met opzet verborgen zijn gehouden : in
dat geval begint de verjaringstermijn pas te lopen op het ogenblik dat
qu'à partir de la découverte des faits. de verrichtingen zijn ontdekt.
Lorsque l'action en responsabilité contre des administrateurs est Wanneer de aansprakelijkheidsvordering tegen bestuurders is gebaseerd
fondée sur une série indivisible de faits, le délai de prescription ne op een ondeelbaar geheel van feiten, vangt de verjaringstermijn pas
prend cours que lorsque la faute s'est trouvée consommée par le aan wanneer de fout is voltrokken door het laatste van die ondeelbare
dernier fait de cette série indivisible (Cass., 14 février 1935, Pas., feiten (Cass., 14 februari 1935, Pas., 1935, I, 159). Het ondeelbaar
1935, I, 159). Le caractère indivisible de ces faits est constaté karakter van die feiten wordt door de feitenrechter soeverein
souverainement par le juge du fond. vastgesteld.
Enfin, si l'action en responsabilité intentée contre l'une des Indien de aansprakelijkheidsvordering die wordt ingesteld tegen één
personnes mentionnées à l'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code van de personen vermeld in artikel 198, § 1, vierde streepje, van het
des sociétés est l'action civile tendant à la réparation du dommage Wetboek van vennootschappen, de burgerlijke rechtsvordering is die
causé par une infraction qui aurait été commise par l'une de ces strekt tot het herstel van de schade veroorzaakt door een misdrijf dat
personnes dans l'exercice de ses fonctions, cette action se prescrit door een van die personen in de uitoefening van zijn taak zou zijn
begaan, verjaart die vordering eveneens na vijf jaar, maar niet vóór
également après cinq ans, mais non avant l'action publique (Cass., 27 de strafvordering (Cass., 27 mei 1994, Arr. Cass., 1994, p. 544).
mai 1994, Pas., 1994, I, n° 270).
B.8.4. Il faut également prendre en compte le fait que l'article 530, B.8.4. Tevens moet mede in rekening worden gebracht dat artikel 530, §
§ 1er, du Code des sociétés ne limite pas l'applicabilité du droit 1, van het Wetboek van vennootschappen de toepasselijkheid van het
existant et ne porte pas atteinte aux autres fondements de bestaande recht niet beperkt en de andere aansprakelijkheidsgronden
responsabilité des administrateurs, à savoir les articles 527, 528 et van bestuurders, namelijk de artikelen 527, 528 en 633 van het Wetboek
633 du Code des sociétés et l'article 1382 du Code civil. van vennootschappen en artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek,
onverlet laat.
B.8.5. La mesure en cause n'est pas disproportionnée. B.8.5. De in het geding zijnde maatregel is niet onevenredig.
B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 198, § 1er, quatrième tiret, du Code des sociétés ne viole Artikel 198, § 1, vierde streepje, van het Wetboek van vennootschappen
pas les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que cette schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in zoverre die
disposition a pour effet que l'action intentée sur la base de bepaling tot gevolg heeft dat de rechtsvordering op grond van artikel
l'article 530, § 1er, du même Code est prescrite cinq ans après la 530, § 1, van hetzelfde Wetboek vijf jaar na de kennelijk grove fout
faute grave et caractérisée qui a contribué à la faillite. die heeft bijgedragen tot het faillissement, verjaart.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 mars 2007. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2007.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^