← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 46/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 3996 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 14 de la loi du 16 janvier 2003 « portant création d'une
Banque-Carrefour des Entreprises, modernisation du regist La Cour d'arbitrage, composée
des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, L.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 46/2007 du 21 mars 2007 Numéro du rôle : 3996 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 14 de la loi du 16 janvier 2003 « portant création d'une Banque-Carrefour des Entreprises, modernisation du regist La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, L.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 46/2007 van 21 maart 2007 Rolnummer 3996 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 14 van de wet van 16 januari 2003 « tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het han Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 46/2007 du 21 mars 2007 | Uittreksel uit arrest nr. 46/2007 van 21 maart 2007 |
Numéro du rôle : 3996 | Rolnummer 3996 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 14 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 14 van de wet van |
du 16 janvier 2003 « portant création d'une Banque-Carrefour des | 16 januari 2003 « tot oprichting van een Kruispuntbank van |
Entreprises, modernisation du registre de commerce, création de | Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot |
guichets-entreprises agréés et portant diverses dispositions », posée | oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse |
par la Cour d'appel d'Anvers. | bepalingen », gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
Martens, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman et J. Spreutels, assistée | P. Martens, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman en J. Spreutels, |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 22 mai 2006 en cause de la SA « Keravisie » contre la | Bij arrest van 22 mei 2006 in zake de NV « Keravisie » tegen de BVBA « |
SPRL « Hermitage » et Jan Thys, dont l'expédition est parvenue au | Hermitage » en Jan Thys, waarvan de expeditie ter griffie van het |
greffe de la Cour d'arbitrage le 31 mai 2006, la Cour d'appel d'Anvers | Arbitragehof is ingekomen op 31 mei 2006, heeft het Hof van Beroep te |
a posé la question préjudicielle suivante : | Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« Le principe d'égalité inscrit aux articles 10 et 11 de la | « Is het gelijkheidsbeginsel vervat in de artikelen 10 en 11 van de |
Constitution est-il violé ou non par le traitement discriminatoire | Grondwet al dan niet geschonden door de discriminatoire behandeling |
opéré à l'article 14 en général et à l'article 14, alinéa 4, en | gemaakt in artikel 14 in het algemeen en artikel 14, vierde lid, in |
particulier, de la loi du 16 janvier 2003 portant création d'une Banque-Carrefour des Entreprises, entre, d'une part, l'entreprise dont l'action, introduite par exploit d'huissier, est déclarée irrecevable au motif que cette action est basée sur une activité pour laquelle l'entreprise n'est pas inscrite à la date de l'introduction de l'action ou qui ne tombe pas sous l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette date et, d'autre part, l'entreprise dont l'action reconventionnelle, formée par conclusions, est déclarée recevable, bien que cette action soit basée sur une activité pour laquelle l'entreprise n'est pas inscrite à la date de l'introduction de l'action ou qui ne tombe pas sous l'objet social pour lequel | het bijzonder van de wet van 16 januari 2003 tot oprichting van een kruispuntbank voor ondernemingen tussen, enerzijds, de onderneming wiens vordering ingeleid bij deurwaardersexploot onontvankelijk wordt verklaard daar haar vordering gebaseerd is op een activiteit waarvoor de onderneming niet is ingeschreven of die niet valt onder het maatschappelijk doel, waarvoor de onderneming op deze datum is ingeschreven en, anderzijds, de onderneming wiens tegenvordering gesteld bij conclusie ontvankelijk wordt verklaard niettegenstaande haar vordering gebaseerd is op een activiteit waarvoor de onderneming niet is ingeschreven of die niet valt onder het maatschappelijk doel |
l'entreprise est inscrite à cette date ? ». | waarvoor de onderneming op deze datum is ingeschreven ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La question préjudicielle posée à la Cour porte sur la | B.1. De aan het Hof voorgelegde prejudiciële vraag heeft betrekking op |
compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, de | de bestaanbaarheid van artikel 14, vierde lid, van de wet van 16 |
l'article 14, alinéa 4, de la loi du 16 janvier 2003 « portant | januari 2003 « tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, |
création d'une Banque-Carrefour des Entreprises, modernisation du | tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende |
registre de commerce, création de guichets-entreprises agréés et | ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen » met de artikelen |
portant diverses dispositions », en tant qu'il établirait une | 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het een verschil in behandeling |
différence de traitement entre, d'une part, l'entreprise qui agit en | zou instellen tussen, enerzijds, de onderneming die optreedt als |
tant que demandeur principal et dont l'action intentée par exploit | eiseres op hoofdvordering en waarvan de vordering ingeleid bij |
d'huissier est irrecevable lorsqu'elle est fondée sur une activité | deurwaardersexploot, onontvankelijk is wanneer zij gebaseerd is op een |
pour laquelle cette entreprise n'est pas inscrite à la | activiteit waarvoor zij niet is ingeschreven in de Kruispuntbank voor |
Banque-Carrefour ou une activité qui n'entre pas dans son objet social | Ondernemingen of op een activiteit die niet valt onder haar |
et, d'autre part, l'entreprise qui agit en tant que demandeur | maatschappelijk doel, en, anderzijds, de onderneming die optreedt als |
reconventionnel, dont l'action est intentée par voie de conclusions et | eiseres op bij conclusie ingestelde tegenvordering en die niet aan de |
qui ne doit pas satisfaire aux conditions précitées. | voormelde voorwaarden dient te voldoen. |
B.2. L'article 14 de la loi précitée du 16 janvier 2003 énonce : | B.2. Artikel 14 van de voormelde wet van 16 januari 2003 luidt als |
« Tout exploit d'huissier notifié à la demande d'une entreprise | volgt : « Elk op verzoek van een handels- of ambachtsonderneming betekend |
commerciale ou artisanale mentionnera toujours le numéro d'entreprise. | deurwaardersexploot vermeldt steeds het ondernemingsnummer. |
En l'absence de l'indication du numéro d'entreprise sur l'exploit | Bij gebreke aan vermelding van het ondernemingsnummer op het |
d'huissier, le tribunal accordera une remise à l'entreprise | deurwaardersexploot, verleent de rechtbank uitstel aan de handels- of |
commerciale ou artisanale en vue de prouver son inscription à la | ambachtsonderneming om haar inschrijving in de Kruispuntbank van |
Banque-Carrefour des Entreprises à la date de l'introduction de | Ondernemingen op de datum van het inleiden van de vordering te |
l'action. | bewijzen. |
Dans le cas où l'entreprise commerciale ou artisanale ne prouve pas | Indien de handels- of ambachtsonderneming haar inschrijving in deze |
son inscription en cette qualité à la Banque-Carrefour des Entreprises | hoedanigheid in de Kruispuntbank van Ondernemingen op de datum van het |
à la date de l'introduction de son action dans le délai assigné par le | inleiden van haar vordering niet bewijst binnen de door de rechtbank |
tribunal ou s'il s'avère que l'entreprise n'est pas inscrite à la | gestelde termijn of indien blijkt dat de onderneming niet ingeschreven |
Banque-Carrefour des entreprises, le tribunal déclare l'action de | is in de Kruispuntbank van Ondernemingen, verklaart de rechtbank de |
l'entreprise commerciale non recevable d'office. | vordering van ambtswege onontvankelijk. |
Dans le cas où l'entreprise commerciale ou artisanale est inscrite en | Indien de handels- of ambachtsonderneming wel in deze hoedanigheid is |
cette qualité à la Banque-Carrefour des Entreprises, mais que son | ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen, maar haar |
action est basée sur une activité pour laquelle l'entreprise n'est pas | vordering gebaseerd is op een activiteit waarvoor de onderneming op de |
inscrite à la date de l'introduction de l'action ou qui ne tombe pas | datum van de inleiding van de vordering niet is ingeschreven of die |
sous l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette | niet valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de onderneming op |
date, l'action de cette entreprise est également non recevable. | deze datum is ingeschreven, is de vordering van die onderneming |
L'irrecevabilité est cependant couverte si aucune autre exception ou | eveneens onontvankelijk. De onontvankelijkheid is evenwel gedekt, |
aucun autre moyen de défense n'est opposé comme fin de non-recevoir ». | indien de onontvankelijkheid niet voor elke andere exceptie of verweermiddel wordt ingeroepen ». |
B.3. Les sanctions prévues à l'article 14 de la loi du 16 janvier 2003 | B.3. De in artikel 14 van de wet van 16 januari 2003 omschreven |
sont, aux termes des travaux préparatoires, « une reformulation des | sancties zijn, naar luid van de parlementaire voorbereiding, « een |
articles 41 et 42 de l'arrêté royal du 20 juillet 1964 relatif au | herformulering van de artikelen 41 en 42 van het koninklijk besluit |
registre du commerce et des articles 28 et 29 de la loi du 18 mars | van 20 juli 1964 betreffende het handelsregister en de artikelen 28 en |
1965 sur le registre de l'artisanat » (Doc. parl., Chambre, 2002-2003, | 29 van de wet van 18 maart 1965 op het ambachtsregister » (Parl. St., |
DOC 50-2058/001, p. 23). | Kamer, 2002-2003, DOC 50-2058/001, p. 23). |
L'article 42 des lois relatives au registre du commerce, coordonnées | Artikel 42 van de bij koninklijk besluit van 20 juli 1964 |
par l'arrêté royal du 20 juillet 1964, qui remonte lui-même à | gecoördineerde wetten betreffende het handelsregister, dat zelf |
l'article 37 de la loi du 3 juillet 1956 sur le registre du commerce | teruggaat op artikel 37 van de wet van 3 juli 1956 op het |
(Moniteur belge , 25 juillet 1956), énonçait, avant d'être abrogé par | handelsregister (Belgisch Staatsblad , 25 juli 1956), luidde, vóór het |
met ingang van 1 juli 2003 (artikel 3, § 1, van het koninklijk besluit | |
l'article 72, 2°, de la loi précitée du 16 janvier 2003, avec effet au 1er juillet 2003 (article 3, § 1er, de l'arrêté royal du 15 mai 2003, Moniteur belge , 19 mai 2003, deuxième édition) : « Est irrecevable toute action principale, reconventionnelle ou en intervention qui trouve sa cause dans une activité commerciale pour laquelle le requérant n'était pas immatriculé lors de l'intentement de l'action. Cette non-recevabilité est couverte si elle n'est proposée avant toute autre exception ou toute défense ». B.4. Dans l'interprétation de la disposition en cause donnée par la juridiction a quo, la différence de traitement entre les deux catégories d'entreprises repose sur un critère objectif, à savoir la manière dont l'action de l'entreprise a été intentée, respectivement par exploit d'huissier de justice ou par voie de conclusions. B.5. Le fait que, pour être recevable, l'action intentée par exploit d'huissier doit être fondée sur une activité pour laquelle l'entreprise est inscrite à la « Banque-Carrefour des Entreprises » à la date de l'introduction de l'action ou qui tombe sous l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette date trouve dès lors son | van 15 mei 2003, Belgisch Staatsblad , 19 mei 2003, tweede editie) werd opgeheven bij artikel 72, 2°, van de voormelde wet van 16 januari 2003 : « Onontvankelijk is elke hoofdeis, tegeneis of eis tot tussenkomst welke zijn grond vindt in een handelswerkzaamheid waarvoor de verzoeker niet ingeschreven was bij het instellen van de vordering. De niet-ontvankelijkheid is gedekt indien zij niet vóór iedere andere exceptie of verweermiddel wordt voorgesteld ». B.4. In de door het verwijzende rechtscollege gegeven interpretatie van de in het geding zijnde bepaling, berust het verschil in behandeling tussen beide categorieën van ondernemingen op een objectief criterium, namelijk de wijze waarop de vordering van de onderneming is ingeleid, respectievelijk bij deurwaardersexploot en bij conclusie. B.5. Het vereiste dat de bij deurwaardersexploot ingestelde vordering, wil zij ontvankelijk zijn, moet zijn gebaseerd op een activiteit waarvoor de onderneming op de datum van de inleiding van de vordering is ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen of op een activiteit die valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de onderneming op die datum is ingeschreven, gaat derhalve terug op de |
origine dans l'objectif général de la loi du 3 juillet 1956 sur le | algemene doelstelling die aan de wet van 3 juli 1956 op het |
handelsregister ten grondslag ligt. Met die wetgeving beoogde de | |
registre du commerce. En effet, à travers cette législation, le | wetgever immers het zwartwerk te bestraffen van diegenen die een |
législateur entendait réprimer le travail au noir de ceux qui exercent | handelswerkzaamheid uitoefenen zonder de juridische, sociale en |
une activité commerciale sans vouloir en supporter les obligations | fiscale gevolgen ervan te dragen en de maatregel strekte ertoe die |
juridiques, sociales ou fiscales et la mesure visait à écarter ces | handelaars de toegang tot de rechtszaal te ontzeggen (Hand., Senaat, |
commerçants du prétoire (Ann., Sénat, 1955-1956, séance du 29 novembre | 1955-1956, zitting van 29 november 1956, p. 47; Pasin., 1956, pp. |
1956, p. 47; Pasin. 1956, pp. 519-520). Cette mesure contribuait dès | 519-520). Aldus droeg die maatregel bij tot het bestrijden van de |
lors à la lutte contre la concurrence déloyale. | oneerlijke concurrentie. |
Ce souci vaut pareillement pour les actions reconventionnelles | Die zorg geldt evenzeer voor de tegenvorderingen die door |
intentées par les entreprises par voie de conclusions. La différence | ondernemingen bij wege van conclusie worden ingesteld. Voor het in de |
de traitement mentionnée dans la question préjudicielle n'a pas été | prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling is in de |
justifiée au cours des travaux préparatoires de la disposition en | parlementaire voorbereiding van de in het geding zijnde bepaling geen |
cause, et la Cour n'aperçoit pas quels motifs pourraient justifier | verantwoording gegeven en het Hof ziet niet in op welke gronden het |
cette différence. En traitant différemment les entreprises pour ce qui | verschil zou kunnen worden verantwoord. Doordat de ondernemingen op |
est de leurs actions, selon que l'action est intentée par exploit | het vlak van hun vorderingen verschillend worden behandeld, naargelang |
d'huissier ou par voie de conclusions, l'on a établi une différence de | de vordering wordt ingesteld bij deurwaardersexploot dan wel bij |
traitement qui n'est pas raisonnablement justifiée. | conclusie, wordt een verschil in behandeling ingesteld dat niet |
redelijk is verantwoord. | |
B.6. Dans l'interprétation donnée par la juridiction a quo, l'article | B.6. In de door het verwijzende rechtscollege gegeven interpretatie is |
14 de la loi précitée du 16 janvier 2003 est incompatible avec les | artikel 14 van de voormelde wet van 16 januari 2003 onbestaanbaar met |
articles 10 et 11 de la Constitution et la question préjudicielle | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en dient de prejudiciële vraag |
appelle une réponse affirmative. | bevestigend te worden beantwoord. |
B.7. La disposition en cause peut toutefois également s'interpréter, | B.7. De in het geding zijnde bepaling kan evenwel ook, zoals de |
ainsi que le relève le Conseil des ministres, comme une « | Ministerraad aangeeft, worden geïnterpreteerd als een - weliswaar |
reformulation » - certes moins précise - de l'article 42 des lois | minder accurate - « herformulering » van artikel 42 van de bij |
relatives au registre du commerce coordonnées par l'arrêté royal du 20 | koninklijk besluit van 20 juli 1964 gecoördineerde wetten betreffende |
juillet 1964, le législateur n'ayant eu l'intention de déroger ni à la | het handelsregister, waarbij de wetgever noch van de ratio legis noch |
raison d'être ni à la portée de cet article. Dans cette | van de draagwijdte van dat artikel wou afwijken. In die interpretatie |
interprétation, la sanction d'irrecevabilité qu'elle contient est donc | is de daarin bepaalde sanctie van niet-ontvankelijkheid bijgevolg |
également applicable à toute demande reconventionnelle qui n'est pas | eveneens van toepassing op elke tegeneis die niet bij |
intentée par exploit d'huissier. | deurwaardersexploot wordt ingesteld. |
B.8. Dans l'interprétation mentionnée en B.7, la différence de | B.8. In de in B.7 vermelde interpretatie bestaat het in de |
traitement évoquée dans la question préjudicielle n'existe pas et | prejudiciële vraag opgeworpen verschil in behandeling niet en dient |
celle-ci appelle une réponse négative. | zij ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
- Interprété en ce sens que la sanction d'irrecevabilité qu'il prévoit | - Aldus geïnterpreteerd dat de daarin bepaalde sanctie van |
niet-ontvankelijkheid niet van toepassing is op een bij conclusie | |
n'est pas applicable à une action reconventionnelle intentée par voie | ingestelde tegenvordering die gebaseerd is op een activiteit waarvoor |
de conclusions qui est fondée sur une activité pour laquelle | de onderneming op de datum van de inleiding van de vordering in de |
l'entreprise n'est pas inscrite à la « Banque-Carrefour des | Kruispuntbank van Ondernemingen niet is ingeschreven of op een |
Entreprises » à la date d'introduction de l'action ou qui n'entre pas | activiteit die niet valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de |
dans l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette | onderneming op die datum is ingeschreven, schendt artikel 14, vierde |
date, l'article 14, alinéa 4, de la loi du 16 janvier 2003 « portant | lid, van de wet van 16 januari 2003 « tot oprichting van een |
création d'une Banque-Carrefour des Entreprises, modernisation du | Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het |
registre de commerce, création de guichets-entreprises agréés et | handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en |
portant diverses dispositions » viole les articles 10 et 11 de la Constitution. | houdende diverse bepalingen » de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
- Interprété en ce sens que la sanction d'irrecevabilité qu'il prévoit | - Aldus geïnterpreteerd dat de daarin bepaalde sanctie van |
niet-ontvankelijkheid eveneens van toepassing is op een bij conclusie | |
est également applicable à une action reconventionnelle intentée par | ingestelde tegenvordering die gebaseerd is op een activiteit waarvoor |
voie de conclusions qui est fondée sur une activité pour laquelle | de onderneming op de datum van de inleiding van de vordering in de |
l'entreprise n'est pas inscrite à la « Banque-Carrefour des | Kruispuntbank van Ondernemingen niet is ingeschreven of op een |
Entreprises » à la date d'introduction de l'action ou qui n'entre pas | activiteit die niet valt onder het maatschappelijk doel waarvoor de |
dans l'objet social pour lequel l'entreprise est inscrite à cette | onderneming op die datum is ingeschreven, schendt artikel 14, vierde |
date, l'article 14, alinéa 4, de la loi précitée du 16 janvier 2003 ne | lid, van de voormelde wet van 16 januari 2003 de artikelen 10 en 11 |
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. | van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 mars 2007. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 maart 2007. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
A. Arts. | A. Arts. |