Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 25/2007 du 30 janvier 2007 Numéro du rôle : 3888 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 35, alinéa 2, des lois relatives à la réparation des dommages résultant des maladies professionnelles, coordonn La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 25/2007 du 30 janvier 2007 Numéro du rôle : 3888 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 35, alinéa 2, des lois relatives à la réparation des dommages résultant des maladies professionnelles, coordonn La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) Uittreksel uit arrest nr. 25/2007 van 30 januari 2007 Rolnummer 3888 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 35, tweede lid, van de wetten betreffende de schadeloosstelling voor beroepsziekten, gecoördineerd op 3 juni 1970, gesteld doo Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 25/2007 du 30 janvier 2007 Uittreksel uit arrest nr. 25/2007 van 30 januari 2007
Numéro du rôle : 3888 Rolnummer 3888
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 35, alinéa In zake : de prejudiciële vraag over artikel 35, tweede lid, van de
2, des lois relatives à la réparation des dommages résultant des wetten betreffende de schadeloosstelling voor beroepsziekten,
maladies professionnelles, coordonnées le 3 juin 1970, posée par la gecoördineerd op 3 juni 1970, gesteld door het Arbeidshof te Luik.
Cour du travail de Liège.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 12 janvier 2006 en cause de Denise Barbier contre le Bij arrest van 12 januari 2006 in zake Denise Barbier tegen het Fonds
Fonds des maladies professionnelles, dont l'expédition est parvenue au voor de Beroepsziekten, waarvan de expeditie ter griffie van het
greffe de la Cour d'arbitrage le 31 janvier 2006, la Cour du travail Arbitragehof is ingekomen op 31 januari 2006, heeft het Arbeidshof te
de Liège a posé la question préjudicielle suivante : Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 35, alinéa 2, des lois coordonnées du 3 juin 1970 « Schendt artikel 35, tweede lid, van de gecoördineerde wetten van 3
relatives à la réparation des dommages résultant des maladies juni 1970 betreffende de schadeloosstelling voor beroepsziekten de
professionnelles viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de slachtoffers van
en ce qu'il traite différemment les victimes d'une maladie
professionnelle du secteur privé, dont la demande de réparation ne een beroepsziekte uit de privésector, wier aanvraag niet langer kan
peut rétroagir plus de 120 jours avant la date de la demande, et terugwerken dan 120 dagen vóór de datum van de aanvraag, en de
celles d'une maladie professionnelle dans le secteur public qui ne slachtoffers van een beroepsziekte in de openbare sector, ten aanzien
font pas l'objet d'une telle limitation ? ». van wie een dergelijke beperking niet geldt, verschillend behandelt ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La Cour est interrogée sur la violation éventuelle des articles B.1. Het Hof wordt ondervraagd over de mogelijke schending van de
10 et 11 de la Constitution par l'article 35, alinéa 2, des lois artikelen 10 en 11 van de Grondwet door artikel 35, tweede lid, van de
relatives à la réparation des dommages résultant des maladies gecoördineerde wetten van 3 juni 1970 betreffende de
professionnelles, coordonnées le 3 juin 1970, en ce qu'il a pour effet schadeloosstelling voor beroepsziekten, in zoverre die bepaling tot
de traiter différemment les victimes d'une maladie professionnelle du gevolg heeft dat de slachtoffers van een beroepsziekte uit de
secteur privé, dont la demande de réparation ne peut rétroagir plus de privésector, wier aanvraag tot schadeloosstelling niet langer kan
120 jours avant la date de la demande, et celles d'une maladie terugwerken dan 120 dagen vóór de datum van de aanvraag, enerzijds, en
de slachtoffers van een beroepsziekte in de openbare sector, ten
professionnelle dans le secteur public, qui ne font pas l'objet d'une aanzien van wie een dergelijke beperking niet geldt, anderzijds,
telle limitation. verschillend worden behandeld.
B.2.1. L'article 35, alinéa 2, des lois coordonnées précitées trouve B.2.1. Artikel 35, tweede lid, van de voormelde gecoördineerde wetten
son origine dans la loi du 24 décembre 1968 insérant un article 31bis vindt zijn oorsprong in de wet van 24 december 1968, waarbij een
dans la loi du 24 décembre 1963 relative à la réparation des dommages artikel 31bis werd ingevoegd in de wet van 24 december 1963
résultant des maladies professionnelles et à la prévention de betreffende de schadeloosstelling voor en de voorkoming van
celles-ci, rédigé alors comme suit : beroepsziekten, dat toen luidde als volgt :
« Lorsque l'incapacité de travail temporaire devient permanente, une « Wanneer de tijdelijke arbeidsongeschiktheid blijvend wordt, vervangt
allocation annuelle de 100 p.c., déterminée d'après le degré de een jaarlijkse vergoeding van 100 pct. bepaald naar de graad van de
l'incapacité permanente, remplace l'indemnité temporaire à partir du blijvende ongeschiktheid, de tijdelijke vergoeding te rekenen van de
jour où l'incapacité présente le caractère de la permanence. dag waarop de ongeschiktheid van bestendige aard is.
Lorsque l'incapacité de travail est permanente dès le début, une Wanneer de arbeidsongeschiktheid van in de beginne blijvend is, wordt
allocation annuelle de 100 p.c., déterminée d'après le degré de een jaarlijkse vergoeding toegekend van 100 pct. bepaald naar de graad
l'incapacité permanente, est reconnue à partir du début de van de blijvende ongeschiktheid, te rekenen vanaf het begin van de
l'incapacité : toutefois, l'allocation prend cours au plus tôt 60 ongeschiktheid; de vergoeding zal evenwel niet vroeger kunnen ingaan
jours avant la date d'introduction de la demande. dan zestig dagen voor de datum van het indienen van de aanvraag.
[...] ». [...] ».
B.2.2. Le législateur justifiait alors la limitation de l'effet B.2.2. De wetgever verantwoordde destijds de beperking van de
rétroactif de l'indemnisation par le souci de renforcer l'action terugwerkende kracht van de schadeloosstelling door de bekommernis om
préventive telle qu'elle était fixée par la loi du 24 décembre 1963 de preventieve actie, zoals die in wet van 24 december 1963 werd
dès lors qu'il était apparu que de nombreuses victimes de maladies vastgelegd, te versterken, aangezien vastgesteld werd dat heel wat
professionnelles attendaient d'être gravement atteintes avant slachtoffers van beroepsziekten wachtten tot zij zwaar waren aangetast
d'introduire une demande auprès du Fonds des maladies vooraleer zij een aanvraag bij het Fonds voor de Beroepsziekten
professionnelles. Celui-ci éprouvait donc des difficultés à mettre en (hierna : FBZ) indienden. Dat Fonds ondervond dan ook moeilijkheden om
oeuvre certaines mesures de prévention. La gestion financière du Fonds bepaalde maatregelen van preventieve aard in werking te stellen. Het
s'en trouvait, en outre, considérablement compliquée par financieel beleid van het Fonds werd bovendien ten zeerste bemoeilijkt
l'impossibilité d'établir un budget valable, à défaut d'être en mesure door de onmogelijkheid om een ernstige begroting op te maken omdat men
de prévoir le volume et la nature des dommages existants (Doc. parl., niet de omvang en de aard van de bestaande schade kon ramen (Parl.
Chambre, S.E. 1968, n° 83/1, p. 3). St., Kamer, B.Z. 1968, nr. 83/1, p. 3).
Les avantages liés à cette limitation ont été décrits dans les travaux De aan die beperking verbonden voordelen werden in de parlementaire
préparatoires comme suit : voorbereiding als volgt beschreven :
« a) Pour le Fonds des maladies professionnelles : une diminution des « a) Voor het Fonds voor de beroepsziekten : een vermindering van
dépenses, qui est estimée à : uitgaven die geraamd wordt op :
125 millions pour 1969, 125 miljoen voor 1969,
183 millions pour 1970. 183 miljoen voor 1970.
b) Pour la victime même : Il arrive régulièrement que des travailleurs malades continuent à travailler sans introduire une demande d'indemnisation avec comme conséquence que bien souvent leur état de santé s'aggrave. Si, au contraire, ils avaient introduit leur demande en temps opportun ou trouvé un travail adapté, le degré d'invalidité ne serait vraisemblablement pas aussi élevé et leurs chances de rétablissement sans aucun doute plus grandes. La limitation de la rétroactivité proposée incitera tant le malade et la mutualité que le Fonds de retraite des ouvriers mineurs à introduire le plus rapidement possible auprès du Fonds des maladies b) Voor het slachtoffer zelf : Het komt geregeld voor dat zieke werknemers blijven voortwerken zonder een aanvraag om uitkering in te dienen, met het gevolg dat hun gezondheidstoestand vaak verergert. Hadden zij integendeel tijdig een aanvraag ingediend of een aangepaste werkgelegenheid gevonden, dan zou de graad van invaliditeit waarschijnlijk niet zo hoog liggen en zouden hun kansen op genezing ongetwijfeld groter zijn geweest. De voorgestelde beperking van de retroactiviteit zal de zieke, het ziekenfonds of het Nationaal Pensioenfonds voor mijnwerkers ertoe aanzetten om zo spoedig mogelijk een aanvraag om uitkering bij het
professionnelles, une demande en vue de bénéficier des indemnités dès Fonds voor de beroepsziekten in te dienen, indien er aanleiding
qu'il existe des motifs permettant de supposer que le malade est bestaat te veronderstellen dat de zieke door een beroepsziekte is
atteint d'une maladie professionnelle. Tous y trouvent un intérêt aangetast. Zij hebben er allen financieel belang bij » (Parl. St.,
financier » (Doc. parl., Chambre, S.E. 1968, n° 83/7, p. 5). Kamer, B.Z. 1968, nr. 83/7, p. 5).
B.2.3. Le délai de 60 jours prévu initialement par la loi du 24 B.2.3. De termijn van 60 dagen waarin de wet van 24 december 1968
décembre 1968 a été porté à 120 jours par la loi du 29 avril 1996 oorspronkelijk voorzag, werd op 120 dagen gebracht bij de wet van 29
portant des dispositions sociales (Moniteur belge , 30 avril 1996). april 1996 houdende sociale bepalingen (Belgisch Staatsblad , 30 april 1996).
Les travaux préparatoires de la loi du 29 avril 1996 exposent : De parlementaire voorbereiding van de wet van 29 april 1996 vermeldt daaromtrent :
« En pratique, on constate qu'il faut, en moyenne, trois ou quatre « In de praktijk stellen we evenwel vast dat gemiddeld drie of vier
envois de documents avant de pouvoir considérer la demande comme maal stukken moeten worden opgestuurd alvorens een aanvraag als
complète. volledig kan worden beschouwd.
Ceci est préjudiciable tant à la victime qu'au FMP : l'examen de la Dat is noch voor het slachtoffer, noch voor het F.B.Z een goede zaak :
demande ne peut débuter immédiatement puisque le FMP doit attendre les het onderzoek van de aanvraag kan niet onmiddellijk worden aangevat
pièces manquantes ou les demander. aangezien het F.B.Z moet wachten op de ontbrekende stukken of die moet opvragen.
En outre, l'article 10 de la loi du 11 avril 1995 instituant la charte Artikel 10 van de wet van 11 april 1995 tot invoering van het handvest
de l'assuré social obligera le FMP à honorer les demandes qui lui sont van de sociaal verzekerde zal het F.B.Z. er bovendien toe verplichten
adressées endéans les 90 jours. binnen 90 dagen gevolg te geven aan de aanvragen die het Fonds worden
Afin d'obliger la victime ou son mandataire à introduire d'emblée une toegestuurd. Teneinde het slachtoffer of zijn lasthebber ertoe te verplichten
demande complète, la rétroactivité est portée par le texte proposé de onmiddellijk een volledige aanvraag in te dienen, brengt de
60 à 120 jours. Ce plus grand délai doit permettre à l'intéressé de voorgestelde tekst de terugwerkende kracht van 60 op 120 dagen. Die
langere termijn moet het de betrokkene mogelijk maken onmiddellijk een
constituer d'emblée un dossier complet à faire parvenir, en un seul volledig dossier samen te stellen, dat vervolgens in één keer naar het
envoi, au Fonds et ce, sans perte de droits » (Doc. parl. Chambre, Fonds wordt gestuurd, zonder dat hij daarbij bepaalde rechten verliest
1995-1996, n° 352/11, pp. 26-27). » (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. 352/11, pp. 26-27).
B.3.1. Pour ce qui concerne le secteur public, l'article 23 de la loi B.3.1. Voor wat de openbare sector betreft, bepaalt artikel 23 van de
du 3 juillet 1967 « sur la prévention ou la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies professionnelles dans le secteur public » énonce : « Sans préjudice des droits acquis aux rentes et aux autres indemnités, les membres d'un personnel auquel un arrêté royal aura rendu applicable le régime institué par la présente loi, ainsi que leurs ayants droit, cesseront, à partir de l'entrée en vigueur de cet arrêté royal, de bénéficier des dispositions légales relatives à la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail et des maladies professionnelles. Le Roi est habilité à adapter à la présente loi, les lois qui contiennent des prescriptions relatives à la réparation des dommages résultant des accidents du travail, des accidents survenus sur le chemin du travail ou des maladies professionnelles des titulaires de fonctions publiques ». wet van 3 juli 1967 « betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector » : « Onverminderd de verkregen rechten op renten en andere vergoedingen, komen noch de leden van een personeel waarop een koninklijk besluit de bij deze wet ingestelde regeling toepasselijk heeft verklaard, noch hun rechthebbenden, vanaf de inwerkingtreding van dat koninklijk besluit nog langer in aanmerking voor de wetsbepalingen inzake herstel van schade uit arbeidsongevallen, ongevallen op de weg naar of van het werk en beroepsziekten. De Koning is gemachtigd om aan de onderhavige wet aan te passen de wetten die bepalingen bevatten inzake herstel van schade uit arbeidsongevallen, uit ongevallen op de weg naar en van het werk of uit beroepsziekten van openbare ambtsdragers ».
B.3.2. L'article 17 de l'arrêté royal du 5 janvier 1971 relatif à la B.3.2. Artikel 17 van het koninklijk besluit van 5 januari 1971
réparation des dommages résultant des maladies professionnelles dans betreffende de schadevergoeding voor beroepsziekten in de
le secteur public renvoie à l'article 20 de l'arrêté royal du 24 overheidssector verwijst naar artikel 20 van het koninklijk besluit
janvier 1969 relatif à la réparation, en faveur des membres du van 24 januari 1969 betreffende de schadevergoeding ten gunste van de
personnel du secteur public, des dommages résultant des accidents du personeelsleden van de overheidssector, voor arbeidsongevallen en voor
travail et des accidents survenus sur le chemin du travail, sous ongevallen op de weg naar en van het werk, onder voorbehoud van de
réserve du remplacement des mots « la consolidation » par les mots « vervanging van de woorden « de consolidatie » door de woorden « de
l'incapacité présente un caractère de permanence ». Ledit arrêté royal ongeschiktheid een blijvend karakter vertoont ». Het genoemde
s'applique, selon l'article 1er : koninklijk besluit is volgens artikel 1 ervan van toepassing op :
« 1° aux administrations et autres services des ministères fédéraux « 1° de besturen en andere diensten van de federale ministeries alsook
ainsi qu'aux autres services de l'Etat, en ce compris le pouvoir judiciaire; de andere rijksdiensten, met inbegrip van de rechterlijke macht;
2° au Conseil d'Etat; 2° de Raad van State;
3° aux administrations et autres services des Gouvernements des 3° de besturen en andere diensten van de Regeringen van de
Communautés et des Régions, y compris les établissements Gemeenschappen en Gewesten, met inbegrip van de inrichtingen van
d'enseignement organisés par ou au nom des communautés, ainsi qu'aux onderwijs georganiseerd door of namens de Gemeenschappen, alsook de
administrations et autres services du Collège réuni de la Commission besturen en andere diensten van het Verenigd College van de
communautaire commune et du Collège de la Commission communautaire Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en van het College van de
française, en ce compris les établissements d'enseignement organisé Franse Gemeenschapscommissie, met inbegrip van de inrichtingen van
par ou au nom de la Commission communautaire française; onderwijs georganiseerd door of namens de Franse
Gemeenschapscommissie;
4° aux établissements d'enseignement subventionnés par l'une des 4° de onderwijsinrichtingen die door één van de Gemeenschappen of door
Communautés ou par la Commission communautaire française; de Franse Gemeenschapscommissie gesubsidieerd worden;
5° aux centres psycho-médico-sociaux, aux offices d'orientation 5° de gesubsidieerde psycho-medisch-sociale centra, diensten voor
scolaire et professionnelle et aux services d'accompagnement studie- en beroepsoriëntering en de pedagogische begeleidingsdiensten
pédagogique subventionnés ». ».
L'article 20 précité prévoit que, sans préjudice de l'article 25 de la Het voormelde artikel 20 bepaalt dat, onverminderd artikel 25 van de
loi du 3 juillet 1967, les rentes sont dues dès le premier jour du wet van 3 juli 1967, de renten verschuldigd zijn vanaf de eerste dag
mois au cours duquel la consolidation ou le décès intervient. van de maand tijdens welke de consolidatie of het overlijden
B.3.3. L'arrêté royal du 21 janvier 1993 « relatif à la réparation des plaatsvindt. B.3.3. Het koninklijk besluit van 21 januari 1993 « betreffende de
dommages résultant des maladies professionnelles en faveur de certains schadeloosstelling voor beroepsziekten, ten gunste van sommige
membres du personnel appartenant aux administrations provinciales et personeelsleden uit de provinciale en plaatselijke overheidsdiensten,
locales, affiliées à l'Office national de sécurité sociale des aangesloten bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de
administrations provinciales et locales » prévoit, en son article 20, provinciale en plaatselijke overheidsdiensten » bepaalt in artikel 20
que sans préjudice de l'article 25 de la loi du 3 juillet 1967, les ervan dat onverminderd artikel 25 van de wet van 3 juli 1967, de
rentes sont dues dès le premier jour du mois correspondant à celui du renten verschuldigd zijn vanaf de eerste dag van de maand welke
décès ou à celui où l'incapacité présente un caractère de permanence. overeenstemt met die van het overlijden of met die waarin de
ongeschiktheid een blijvend karakter vertoont.
B.3.4. Il ressort des travaux préparatoires que la loi du 3 juillet B.3.4. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wet van 3 juli
1967 a été adoptée « en vue d'assurer [le personnel des services 1967 werd aangenomen om personeelsleden in overheidsdienst « te
publics] contre les conséquences des accidents sur le chemin ou sur le verzekeren tegen de gevolgen van de ongevallen op de weg of de plaats
lieu du travail et des maladies professionnelles ». « L'objectif van het werk en de beroepsziekten ». « Het nagestreefde doel bestaat
poursuivi est de [lui] donner le bénéfice d'un régime comparable à erin hun een stelsel te bezorgen dat kan vergeleken worden met het
celui qui est déjà applicable dans le secteur privé ». Toutefois, « le stelsel dat reeds toegepast wordt in de privé-sector ». Nochtans «
oordeelde [de Regering] het noch mogelijk noch wenselijk de
Gouvernement n'a pas jugé possible ni souhaitable de soumettre les personeelsleden van de overheidsdiensten te onderwerpen aan dezelfde
agents des services publics aux mêmes dispositions que les ouvriers et bepalingen als de arbeiders en de bedienden uit de privé-sector. Het
les employés du secteur privé. Le statut des fonctionnaires comporte statuut der ambtenaren bevat particulariteiten waarmee rekening dient
des particularités dont il convient de tenir compte et qui justifient, te worden gehouden en die in zekere gevallen, het aanvaarden van eigen
dans certains cas, l'adoption de règles propres » (Doc. parl., regelen rechtvaardigen » (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. 1023/1, pp.
Chambre, 1964-1965, n° 1023/1, pp. 3 et 4; dans le même sens, Doc. 3 en 4; in dezelfde zin : Parl. St., Senaat, 1966-1967, nr. 242, pp.
parl., Sénat, 1966-1967, n° 242, pp. 2-3). Même s'il « n'est donc 2-3). Ook al « [is er] van een eenvoudige uitbreiding van het stelsel
nullement question d'une extension pure et simple du régime du secteur van de privésector tot de openbare sector [...] dus geenszins sprake »
privé au secteur public » (Doc. parl., Chambre, 1966-1967, n° 339/6, (Parl. St., Kamer, 1966-1967, nr. 339/6, p. 2), toch moet worden
p. 2), on relèvera qu'en ce qui concerne la définition des notions opgemerkt dat wat betreft de definiëring van de begrippen
d'accident du travail, d'accident survenu sur le chemin du travail et arbeidsongeval, ongeval op de weg naar en van het werk en
de maladie professionnelle, le « parallélisme avec le secteur privé beroepsziekte, het « parallellisme met de privé-sector [...] daarbij
s'y trouve réalisé complètement » (ibid., p. 5). B.4.1. Dès lors que les différences objectives entre les deux catégories de travailleurs justifient qu'elles soient soumises à des systèmes différents, il est admissible que la comparaison trait pour trait des deux systèmes fasse apparaître des différences de traitement, tantôt dans un sens, tantôt dans l'autre, sous la réserve que chaque règle doit être conforme à la logique du système auquel elle appartient. B.4.2. La logique propre des deux systèmes justifie les différences qui existent, notamment en ce qui concerne les règles de procédure, le niveau et les modalités d'indemnisation. C'est au législateur qu'il appartient de décider dans le respect de l'égalité et de la non-discrimination si une plus grande équivalence est souhaitable ou non et de déterminer, le cas échéant, à quel moment et de quelle manière une plus grande uniformité entre les deux réglementations doit se traduire par des mesures concrètes. volledig [wordt] doorgetrokken » (ibid., p. 5). B.4.1. Aangezien het door de objectieve verschillen tussen beide categorieën van werknemers verantwoord is dat zij aan verschillende systemen zijn onderworpen, kan worden aanvaard dat bij een nadere vergelijking van beide systemen verschillen in behandeling aan het licht komen, nu eens in de ene zin, dan weer in de andere, onder voorbehoud dat elke regel dient overeen te stemmen met de logica van het systeem waarvan die regel deel uitmaakt. B.4.2. De eigen logica van de twee systemen verantwoordt dat er verschillen bestaan, meer bepaald wat de procedureregels, het niveau en de modaliteiten van de vergoeding betreft. Het behoort, mits inachtneming van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, tot de bevoegdheid van de wetgever te oordelen of een grotere gelijkschakeling al dan niet wenselijk is en in voorkomend geval te bepalen op welk tijdstip en op welke wijze via concrete maatregelen vorm moet worden gegeven aan een grotere uniformiteit tussen beide regelgevingen.
B.5. Contrairement à l'accident du travail, qui provient d'un B.5. In tegenstelling tot het arbeidsongeval, dat voortvloeit uit een
événement soudain survenu dans le cours de l'exécution du contrat de plotse gebeurtenis die zich voordoet tijdens de uitvoering van de
travail, la maladie professionnelle est celle dont la victime a été arbeidsovereenkomst, is de beroepsziekte een ziekte waarvan het
exposée au risque professionnel de cette maladie avec une certaine slachtoffer, met een zekere intensiteit en gedurende een bepaalde
intensité et pendant un certain temps. tijd, werd blootgesteld aan het beroepsrisico van die ziekte.
La maladie professionnelle s'inscrit donc dans la durée, ce qui peut De beroepsziekte ontwikkelt zich na verloop van tijd zodat het
rendre malaisée la détermination du moment où il faut en faire la tijdstip waarop aangifte ervan moet worden gedaan soms moeilijk vast
déclaration. te stellen is.
B.6. En outre, les maladies professionnelles sont évolutives et leurs B.6. Bovendien vertonen beroepsziekten een evolutief karakter en met
causes varient elles-mêmes avec le développement des techniques. Alors de ontwikkeling van de technieken variëren ook de oorzaken zelf ervan.
qu'à l'origine, le législateur avait opté pour une liste des maladies Terwijl de wetgever oorspronkelijk had geopteerd voor een lijst van de
donnant lieu à réparation, le lien de causalité entre l'exposition au ziekten die aanleiding geven tot schadeloosstelling, waarbij het
risque et la maladie étant dans ce cas présumé (article 30 des lois oorzakelijk verband tussen de blootstelling aan het risico en de
coordonnées le 3 juin 1970 relatives à la réparation des dommages ziekte in dat geval werd vermoed (artikel 30 van de op 3 juni 1970
gecoördineerde wetten betreffende de schadeloosstelling voor
résultant des maladies professionnelles; arrêté royal du 28 mars 1969 beroepsziekten; koninklijk besluit van 28 maart 1969 houdende
dressant la liste de ces maladies), il a ultérieurement ajouté à cette vaststelling van de lijst van die beroepsziekten), heeft hij later aan
liste « la maladie qui, tout en ne figurant pas sur la liste [...] die lijst de ziekte toegevoegd « die niet voorkomt op de lijst [...]
trouve sa cause déterminante et directe dans l'exercice de la maar die op een determinerende en rechtstreekse wijze het gevolg is
profession », la preuve du lien causal étant, dans ce cas, à charge de van de beroepsuitoefening » waarbij het bewijs van het oorzakelijk
la victime ou de ses ayants droit (article 30bis inséré dans les lois verband in dat geval moet worden geleverd door het slachtoffer of zijn
coordonnées du 3 juin 1970 par l'article 100 de la loi du 29 décembre rechthebbenden (artikel 30bis, ingevoegd in de op 3 juni 1970
1990 portant des dispositions sociales). Selon les travaux gecoördineerde wetten bij artikel 100 van de wet van 29 december 1990
préparatoires de cet article 30bis, « le développement industriel, houdende sociale bepalingen). Volgens de parlementaire voorbereiding
l'apparition de nouvelles techniques et de nouveaux produits, qui van dat artikel 30bis « [hebben] echter, de industriële ontwikkeling,
entraînent une multiplication des causes de maladies d'origine het verschijnen van nieuwe technieken en nieuwe produkten, die een
veelvoud van ziekten met een beroepsoorzaak veroorzaken, [...] als
professionnelle ont pour conséquence que l'application exclusive de la gevolg dat een uitsluitende toepassing van het lijstensysteem niet
liste ne suffit plus » (Doc. parl., Sénat, 1990-1991, n° 1115-1, p. 46). meer voldoende is » (Parl. St., Senaat, 1990-1991, nr. 1115-1, p. 46).
B.7. Enfin, la liste elle-même est fréquemment mise à jour pour tenir B.7. Ten slotte wordt de lijst zelf herhaaldelijk bijgewerkt teneinde
compte de l'utilisation de nouveaux produits et de l'apparition de rekening te houden met het gebruik van nieuwe producten en het
nouveaux risques et de nouvelles maladies. verschijnen van nieuwe risico's en nieuwe ziekten.
B.8. En disposant que le droit aux indemnités commence à courir « au B.8. Door te bepalen dat het recht op vergoeding « niet vroeger
plus tôt cent vingt jours avant la date d'introduction de la demande [ingaat] dan honderd twintig dagen voor de datum van het indienen van
», le législateur fixe le point de départ de ce droit à une date qui de aanvraag », stelt de wetgever het aanvangspunt van dat recht vast
ne coïncide pas nécessairement avec celle à laquelle a commencé op een datum die niet noodzakelijkerwijze overeenstemt met die waarop
l'incapacité permanente. Le juge a quo fait observer que cette de blijvende arbeidsongeschiktheid is begonnen. De verwijzende rechter
limitation peut avoir des effets défavorables pour le malade « doet opmerken dat die beperking ongunstige gevolgen kan hebben voor de
lorsqu'il s'agit de déclarer une maladie professionnelle qui, dans zieke « wanneer het erom gaat een beroepsziekte aan te geven die zich
l'immense majorité des cas, n'apparaît que très lentement et ne peut in de overgrote meerderheid van de gevallen slechts zeer langzaam
qu'exceptionnellement être attribuée dès ses premiers symptômes à une aftekent en slechts uitzonderlijk vanaf de eerste symptomen kan worden
maladie professionnelle ». herkend als een beroepsziekte ».
B.9. En raison du développement qu'a connu le secteur des maladies B.9. Vanwege de ontwikkeling die de sector van de beroepsziekten heeft
professionnelles, le législateur a pu prendre des mesures qui limitent gekend, vermocht de wetgever maatregelen te nemen die de uitgaven ten
les dépenses mises à charge du Fonds des maladies professionnelles, laste van het Fonds voor de Beroepsziekten beperken, die dat Fonds in
qui permettent à celui-ci d'établir des prévisions et qui favorisent staat stellen prognoses te maken en die preventieve maatregelen
les mesures de prévention en incitant le malade à déclarer sa maladie bevorderen door de zieke ertoe aan te zetten zijn ziekte aan te geven
dès l'apparition des premiers symptômes. zodra de eerste symptomen opduiken.
Ces préoccupations justifient que, lorsqu'une nouvelle maladie est Die bekommernissen verantwoorden dat, wanneer een nieuwe ziekte wordt
ajoutée à la liste, la victime ne puisse prétendre à réparation qu'à toegevoegd aan de lijst, het slachtoffer slechts aanspraak kan maken
partir de la date à laquelle cette maladie a été inscrite (article 36 op schadeloosstelling vanaf de datum waarop die ziekte is ingeschreven
des lois coordonnées le 3 juin 1970), que le montant des indemnités (artikel 36 van de op 3 juni 1970 gecoördineerde wetten), dat het
bedrag van de vergoeding wordt beperkt indien de graad van
soit limité quand le taux d'incapacité est inférieur à 5 ou 10 % ongeschiktheid minder dan 5 of 10 pct. bedraagt (artikel 35, derde
(article 35, alinéa 3), que le cumul d'indemnités soit limité (article lid), dat de cumulatie van vergoedingen wordt beperkt (artikel 35,
35, alinéa 4), que la personne atteinte d'une maladie soit écartée de vierde lid), dat de door een beroepsziekte getroffen persoon wordt
l'activité qui l'expose au risque de cette maladie (article 37, § 1er) verwijderd van de activiteit die hem blootstelt aan het risico van die
ou encore que soit fixé un délai de prescription. ziekte (artikel 37, § 1), of nog dat een verjaringstermijn wordt
B.10. En revanche, en ne permettant d'accorder des indemnités qu'au bepaald. B.10. Doordat de wetgever het slechts mogelijk maakt om een vergoeding
plus tôt 120 jours avant la date d'introduction de la demande, le toe te kennen ten vroegste 120 dagen vóór de datum van de indiening
législateur a pris une mesure qui peut avoir des conséquences van de aanvraag, heeft hij daarentegen een maatregel genomen die
disproportionnées, compte tenu des éléments rappelés en B.5 à B.8. onevenredige gevolgen kan hebben, rekening houdend met de in B.6 tot
B.11. Le Conseil des Ministres fait encore valoir, en se fondant sur B.9 in herinnering gebrachte elementen.
le rapport fait au nom de la Commission de la Prévoyance sociale B.11. De Ministerraad, die zich baseert op het verslag namens de
précédant la loi du 24 décembre 1968 (Doc. parl., Chambre, S.E. 1968, Commissie voor de Sociale Voorzorg voorafgaand aan de wet van 24
n° 83/7, pp. 4-5), que si la victime d'une maladie professionnelle pouvait prétendre au bénéfice des indemnités avec effet rétroactif, ou bien, ayant régulièrement travaillé, elle cumulerait sa rémunération avec les indemnités alors que son état s'est aggravé, ou bien, ayant été malade, elle aurait bénéficié des avantages de l'assurance maladie-invalidité ou du Fonds national de retraite des ouvriers mineurs auxquels le Fonds des maladies professionnelles devrait rembourser avec effet rétroactif les indemnités de maladie ou de pension d'invalidité « accordées indûment ». B.12. Il n'apparaît pas que la mesure critiquée soit proportionnée à la poursuite de ces objectifs, qui pourraient être atteints en december 1968 (Parl. St., Kamer, B.Z. 1968, nr. 83/7, pp. 4-5), doet voorts gelden dat indien het slachtoffer van een beroepsziekte met terugwerkende kracht aanspraak kon maken op het voordeel van de vergoedingen, het slachtoffer ofwel, wanneer het regelmatig heeft gewerkt, zijn loon zou cumuleren met de vergoedingen terwijl zijn gezondheidstoestand is verergerd, ofwel, indien het ziek is geweest, de voordelen zou hebben genoten van de ziekte- en invaliditeitsverzekering of van het Nationaal Pensioenfonds voor Mijnwerkers waaraan het Fonds voor de Beroepsziekten de « ten onrechte uitbetaalde » uitkeringen inzake ziekte of invaliditeitspensioen zou moeten terugbetalen. B.12. Het blijkt niet dat de bekritiseerde maatregel evenredig is met die nagestreefde doelstellingen, die zouden kunnen worden bereikt door te voorzien in anticumulatiemaatregelen en door de maatregelen van
prévoyant des dispositions anti-cumuls et en améliorant les mesures de opsporing en preventie te verbeteren. Wat betreft de verplichting voor
dépistage et de prévention. Quant à l'obligation pour le Fonds de het Fonds om de bedragen terug te betalen die andere instellingen in
rembourser ce que d'autres organismes ont payé à sa place, il s'agit zijn plaats hebben betaald, gaat het om een administratief probleem
d'un problème administratif qui ne peut être mis en balance avec le dat niet kan opwegen tegen het nadeel voor de werknemer die, wegens
préjudice du travailleur qui, en raison d'une maladie dont il ignorait een ziekte waarvan hij de oorsprong niet kende, zonder
l'origine, a subi, sans en être indemnisé, les conséquences, économiques et physiques, de son incapacité. B.13. Il découle de ce qui précède qu'il n'est pas raisonnablement justifié de faire naître « au plus tôt 120 jours avant la date d'introduction de la demande » le droit aux indemnités dans le secteur privé, alors que le législateur n'a pas estimé devoir fixer un délai aussi court dans le secteur public. Ni la nature du lien qui unit le travailleur à son employeur, ni la circonstance que, dans le secteur public, ce sont des tâches d'intérêt général qui sont effectuées, ni la procédure d'indemnisation qui diffère dans les deux secteurs ne sont de nature à expliquer la différence de traitement dénoncée dans la question préjudicielle. Il n'apparaît pas davantage que la circonstance que les indemnités soient dans un cas à charge du Fonds des maladies professionnelles, dans l'autre à charge du Trésor public, puisse justifier la différence schadeloosstelling daarvoor de economische en lichamelijke gevolgen van zijn ongeschiktheid heeft ondergaan. B.13. Uit wat voorafgaat, vloeit voort dat het niet redelijkerwijze verantwoord is om het recht op vergoeding in de privésector « niet vroeger [te laten] ingaan dan honderd twintig dagen voor de datum van het indienen van de aanvraag » terwijl de wetgever het niet nodig heeft geacht een dermate korte termijn vast te stellen in de openbare sector. Noch de aard van de band die de werknemer met zijn werkgever verbindt, noch de omstandigheid dat in de openbare sector opdrachten van algemeen belang worden verricht, noch de procedure tot schadeloosstelling die verschillend is in de beide sectoren, zijn van die aard dat ze het in de prejudiciële vraag aangeklaagde verschil in behandeling kunnen verklaren. Het blijkt evenmin dat de omstandigheid dat de vergoedingen in het ene geval ten laste komen van het Fonds voor de Beroepsziekten en in het andere ten laste van de Schatkist,
critiquée. C'est, en effet, le Fonds des maladies professionnelles het bekritiseerde verschil kan verantwoorden. Het is immers het Fonds
qui, en application de l'article 6, 5°, des lois coordonnées le 3 juin voor de Beroepsziekten dat, met toepassing van artikel 6, 5°, van de
1970, accorde aux victimes de maladies professionnelles des op 3 juni 1970 gecoördineerde wetten, aan de slachtoffers van
administrations locales et provinciales les avantages prévus dans la beroepsziekten van de lokale en provinciale besturen de voordelen
loi du 3 juillet 1967, qui concerne le secteur public, de telle sorte toekent bedoeld in de wet van 3 juli 1967, die betrekking heeft op de
que des indemnités sont accordées par le Fonds à des victimes openbare sector, zodat het Fonds vergoedingen uitbetaalt aan
auxquelles ne s'applique pas la rétroactivité limitée aux 120 jours slachtoffers op wie de retroactiviteit, die wordt beperkt tot 120
précédant la demande. dagen die de aanvraag voorafgaan, niet van toepassing is.
B.14. Il s'ensuit qu'en ce qu'il a pour effet de traiter différemment B.14. Daaruit volgt dat artikel 35, tweede lid, van de op 3 juni 1970
gecoördineerde wetten betreffende de schadeloosstelling voor
beroepsziekten, in zoverre het tot gevolg heeft dat de slachtoffers
les victimes d'une maladie professionnelle du secteur privé, dont la van een beroepsziekte uit de privésector, wier aanvraag niet langer
demande de réparation ne peut rétroagir plus de 120 jours avant la kan terugwerken dan 120 dagen vóór de datum van de aanvraag, en de
date de la demande, et celles d'une maladie professionnelle dans le slachtoffers van een beroepsziekte in de openbare sector, ten aanzien
secteur public, qui ne font pas l'objet d'une telle limitation,
l'article 35, alinéa 2, des lois coordonnées du 3 juin 1970 relatives van wie een dergelijke beperking niet geldt, verschillend worden
à la réparation des dommages résultant des maladies professionnelles
est incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. behandeld, niet bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour Het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 35, alinéa 2, des lois relatives à la réparation des Artikel 35, tweede lid, van de wetten betreffende de
dommages résultant des maladies professionnelles, coordonnées le 3 schadeloosstelling voor beroepsziekten, gecoördineerd op 3 juni 1970,
juin 1970, viole les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het bepaalt
prévoit que l'allocation prend cours au plus tard 120 jours avant la dat de vergoeding niet vroeger kan ingaan dan 120 dagen vóór de datum
date d'introduction de la demande. van het indienen van de aanvraag.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 30 janvier 2007. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 30 januari 2007.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^