Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 165/2006 du 8 novembre 2006 Numéro du rôle : 3861 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 39 de la loi du 10 juin 1997 relative au régime général, à la détention, à la circulation et aux contrôles La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, L.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 165/2006 du 8 novembre 2006 Numéro du rôle : 3861 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 39 de la loi du 10 juin 1997 relative au régime général, à la détention, à la circulation et aux contrôles La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, L.(...) Uittreksel uit arrest nr. 165/2006 van 8 november 2006 Rolnummer 3861 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 39 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)
ARBITRAGEHOF ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 165/2006 du 8 novembre 2006 Uittreksel uit arrest nr. 165/2006 van 8 november 2006
Numéro du rôle : 3861 Rolnummer 3861
En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 39 de la In zake : de prejudiciële vragen over artikel 39 van de wet van 10
loi du 10 juin 1997 relative au régime général, à la détention, à la juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het
circulation et aux contrôles des produits soumis à accise, posées par voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop,
le Tribunal correctionnel de Termonde. gesteld door de Correctionele Rechtbank te Dendermonde.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Martens, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman et J. Spreutels, assistée P. Martens, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman en J. Spreutels,
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 20 décembre 2005 en cause du ministre des Finances et Bij vonnis van 20 december 2005 in zake de Minister van Financiën en
du ministère public contre J.M. et autres, dont l'expédition est het openbaar ministerie tegen J.M. en anderen, waarvan de expeditie
parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 25 janvier 2006, le ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 25 januari 2006,
Tribunal correctionnel de Termonde a posé les questions préjudicielles heeft de Correctionele Rechtbank te Dendermonde de volgende
suivantes : prejudiciële vragen gesteld :
1. « L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure 1. « Schendt artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu en
combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les articles structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, samen gelezen
10 et 11 de la Constitution ainsi que l'article 6.1 de la Convention met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales, en artikel 6.1 E.V.R.M. in de mate dat het aan de strafrechter geen
dans la mesure où il ne laisse au juge répressif aucune marge pour enkele marge overlaat ter beoordeling van de erin bepaalde geldboete
apprécier l'amende qui y est prévue, égale au décuple des droits en
jeu, alors que les dispositions pénales de droit commun, en prévoyant van tienmaal de ontdoken rechten, terwijl de strafbepalingen van
un minimum et un maximum ou l'application de circonstances gemeen recht, door te voorzien in een minimum en maximum of in de
atténuantes, offrent au juge répressif la possibilité de déterminer toepassing van verzachtende omstandigheden, aan de strafrechter de
lui-même dans une certaine mesure le taux de la peine en fonction des mogelijkheid bieden om in zekere mate de zwaarte van de straf zelf te
circonstances concrètes de la cause et des principes généraux de bepalen op grond van de concrete omstandigheden van de zaak en van de
droit, parmi lesquels le principe de proportionnalité ? »; algemene rechtsbeginselen, waaronder het evenredigheidsbeginsel ? »;
2. « L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure 2. « Schendt artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu en structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, samen gelezen
combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les articles met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
10 et 11 de la Constitution et l'article 6.1 de la Convention de en artikel 6.1 E.V.R.M. in de mate dat het aan de strafrechter niet
sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales, dans toelaat bij toepassing van verzachtende omstandigheden de erin
la mesure où il ne permet pas au juge répressif, en cas d'application
de circonstances atténuantes, de modérer l'amende qui y est prévue, bepaalde geldboete van tienmaal de ontdoken rechten te matigen,
égale au décuple des droits en jeu, alors qu'il laisse cette latitude terwijl het wel die ruimte overlaat aan de administratie, die
à l'administration, laquelle est autorisée, en vertu de l'article 263 krachtens artikel 263 AWDA toegelaten wordt in aanwezigheid van
de la L.G.D.A., à transiger en l'espèce en présence de circonstances atténuantes ? »; verzachtende omstandigheden terzake te transigeren ? »;
3. « L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure 3. « Schendt artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu en structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, samen gelezen
combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les articles met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
10 et 11 de la Constitution et l'article 6.1 de la Convention de en artikel 6.1 E.V.R.M. in de mate dat het aan de strafrechter geen
sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales, dans mogelijkheid biedt de erin bepaalde geldboete van tienmaal de ontdoken
la mesure où il n'offre pas au juge répressif la possibilité de rechten te matigen op grond van de omvang van de vastgestelde fraude
modérer l'amende qui y est prévue, égale au décuple des droits en jeu
selon l'importance de la fraude constatée, alors que l'article 239 de terwijl artikel 239 AWDA bij vergelijkbare fraude voorziet in de
la L.G.D.A. prévoit, pour une fraude comparable, une amende égale au
décuple ou au double des droits en jeu, en fonction de l'importance de geldboete van tienmaal of tweemaal de ontdoken rechten, naargelang van
la fraude ? ». de omvang van de fraude ? ».
(...) (...)
Par ordonnance du 12 juillet 2006, la Cour a déclaré l'affaire en état Bij beschikking van 12 juli 2006 heeft het Hof de zaak in gereedheid
et fixé l'audience au 13 septembre 2006, après avoir reformulé les verklaard en de dag van de terechtzitting bepaald op 13 september
questions préjudicielles comme il est mentionné ci-après et après 2006, na de prejudiciële vragen te hebben geherformuleerd zoals hierna
avoir invité le Conseil des ministres a introduire, le 6 septembre vermeld en de Ministerraad te hebben uitgenodigd uiterlijk op 6
2006 au plus tard, un mémoire complémentaire au sujet de ces questions september 2006 een aanvullende memorie in te dienen met betrekking tot
préjudicielles reformulées : deze geherformuleerde vragen :
« 1. L'article 39 de la loi du 10 juin 1997 relative au régime « 1. Schendt artikel 39 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de
général, à la détention, à la circulation et aux contrôles des algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het
produits soumis à accise, viole-t-il les articles 10 et 11 de la verkeer daarvan en de controles daarop, de artikelen 10 en 11 van de
Constitution ainsi que l'article 6.1 de la Convention européenne des Grondwet en artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van
droits de l'homme, dans la mesure où il ne laisse au juge répressif de Mens, in de mate dat het aan de strafrechter geen enkele marge
aucune marge pour apprécier l'amende qui y est prévue, égale au overlaat ter beoordeling van de erin bepaalde geldboete van tienmaal
décuple des droits en jeu, alors que les dispositions pénales de droit de ontdoken rechten, terwijl de strafbepalingen van gemeen recht, door
commun, en prévoyant un minimum et un maximum ou l'application de te voorzien in een minimum en maximum of in de toepassing van
circonstances atténuantes, offrent au juge répressif la possibilité de verzachtende omstandigheden, aan de strafrechter de mogelijkheid
déterminer lui-même dans une certaine mesure le taux de la peine en bieden om in zekere mate de zwaarte van de straf zelf te bepalen op
fonction des circonstances concrètes de la cause et des principes grond van de concrete omstandigheden van de zaak en van de algemene
généraux de droit, parmi lesquels le principe de proportionnalité ? rechtsbeginselen, waaronder het evenredigheidsbeginsel ?
2. L'article 39 de la loi du 10 juin 1997 relative au régime général, 2. Schendt artikel 39 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de
à la détention, à la circulation et aux contrôles des produits soumis algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het
à accise, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, verkeer daarvan en de controles daarop, de artikelen 10 en 11 van de
combinés avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het Europees
l'homme, dans la mesure où il ne permet pas au juge répressif, en cas
d'application de circonstances atténuantes, de modérer l'amende qui y Verdrag voor de Rechten van de Mens, in de mate dat het aan de
est prévue, égale au décuple des droits en jeu, alors qu'il laisse strafrechter niet toelaat bij toepassing van verzachtende
cette latitude à l'administration, laquelle est autorisée, en vertu de omstandigheden de erin bepaalde geldboete van tienmaal de ontdoken
l'article 263 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant rechten te matigen, terwijl het wel die ruimte overlaat aan de
coordination des dispositions générales relatives aux douanes et administratie, die krachtens artikel 263 van de algemene wet inzake
accises, à transiger en l'espèce en présence de circonstances douane en accijnzen, toegelaten wordt in aanwezigheid van verzachtende
atténuantes ? omstandigheden terzake te transigeren ?
3. L'article 39 de la loi du 10 juin 1997 relative au régime général, 3. Schendt artikel 39 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de
à la détention, à la circulation et aux contrôles des produits soumis algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het
à accise, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, verkeer daarvan en de controles daarop, de artikelen 10 en 11 van de
combinés avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het Europees
l'homme, dans la mesure où il n'offre pas au juge répressif la Verdrag voor de Rechten van de Mens, in de mate dat het aan de
possibilité de modérer l'amende qui y est prévue, égale au décuple des strafrechter geen mogelijkheid biedt de erin bepaalde geldboete van
droits en jeu, selon l'importance de la fraude constatée, alors que tienmaal de ontdoken rechten te matigen op grond van de omvang van de
l'article 239 de l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant vastgestelde fraude, terwijl artikel 239 van de algemene wet inzake
coordination des dispositions générales relatives aux douanes et
accises prévoit, pour une fraude comparable, une amende égale au douane en accijnzen, bij vergelijkbare fraude voorziet in een
décuple ou au double des droits en jeu, en fonction de l'importance de geldboete van tienmaal of van tweemaal de ontdoken rechten, naargelang
la fraude ? ». van de omvang van de fraude ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 39 de la loi B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 39 van de wet
du 10 juin 1997 relative au régime général, à la détention, à la van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor
circulation et aux contrôles des produits soumis à accise (ci-après la accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de
loi du 10 juin 1997). Cette disposition, modifiée en dernier lieu par controles daarop (hierna wet van 10 juni 1997). Die bepaling, zoals
l'article 42, 5°, de l'arrêté royal du 13 juillet 2001, confirmé par laatst gewijzigd bij artikel 42, 5°, van het koninklijk besluit van 13
la loi du 26 juin 2002 (alinéa 1er), et par l'article 11 de la loi du juli 2001, bekrachtigd bij de wet van 26 juni 2002 (eerste lid), en
4 mai 1999 (alinéas 2 et 3), énonce : bij artikel 11 van de wet van 4 mei 1999 (tweede en derde lid), luidt :
« Toute infraction aux dispositions de la présente loi ayant pour « Iedere overtreding van de bepalingen van deze wet die tot gevolg
conséquence de rendre l'accise exigible, est punie d'une amende égale heeft dat de accijns opeisbaar wordt, wordt gestraft met een boete van
au décuple de l'accise en jeu avec un minimum de 250,00 EUR. tienmaal de in het spel zijnde accijns met een minimum van 250,00 EUR.
En outre, les contrevenants sont punis d'une peine d'emprisonnement de quatre mois à un an lorsque des produits d'accises livrés ou destinés à être livrés à l'intérieur du pays sont mis à la consommation sans déclaration ou, lorsque le transport s'effectue sous le couvert de documents faux ou falsifiés ou, lorsque l'infraction est commise par bande d'au moins trois personnes. En cas de récidive, l'amende pécuniaire ainsi que la peine d'emprisonnement sont doublées. Indépendamment de la peine énoncée ci-dessus, les produits pour lesquels l'accise est exigible, les moyens de transport utilisés pour l'infraction, de même que les objets employés ou destinés à la perpétration de la fraude, sont saisis et la confiscation en est Bovendien worden de overtreders bestraft met een gevangenisstraf van vier maanden tot een jaar wanneer accijnsproducten die worden geleverd of zijn bestemd om te worden geleverd in het land, in het verbruik zijn gesteld zonder aangifte of wanneer het vervoer ervan geschiedt onder dekking van valse of vervalste documenten of wanneer de overtreding gebeurt door benden van ten minste drie personen. In geval van herhaling wordt de geldboete en de gevangenisstraf verdubbeld. Benevens vorenvermelde straf worden de goederen waarop de accijns verschuldigd is, de bij de overtreding gebruikte vervoermiddelen en de voorwerpen die gediend hebben of bestemd waren om de fraude te plegen
prononcée ». in beslag genomen en verbeurd verklaard ».
Les questions préjudicielles font apparaître qu'elles sont en réalité Uit de prejudiciële vragen blijkt dat zij in werkelijkheid zijn
limitées à l'alinéa 1er de l'article 39 de la loi du 10 juin 1997, de beperkt tot het eerste lid van artikel 39 van de wet van 10 juni 1997,
sorte que la Cour restreint son examen à cette disposition. zodat het Hof zijn onderzoek daartoe beperkt.
B.2. L'article 39, alinéa 1er, de la loi du 10 juin 1997 sanctionne B.2. Artikel 39, eerste lid, van de wet van 10 juni 1997 bestraft
iedere overtreding van de bepalingen van die wet die tot gevolg heeft
toute infraction aux dispositions de cette loi ayant pour effet de dat de accijns opeisbaar wordt, met een geldboete die onveranderlijk
rendre l'accise exigible d'une amende invariable, égale au décuple de is bepaald op tienmaal de in het spel zijnde accijns met een minimum
l'accise en jeu, avec un minimum de 250 euros, sans que soient prévues van 250 euro, zonder dat is voorzien in een minimum- en een
une peine minimale et une peine maximale entre lesquelles le juge maximumstraf waartussen de strafrechter kan kiezen. Evenmin staat de
pourrait choisir. La disposition litigieuse ne permet pas davantage au in het geding zijnde bepaling de rechter toe rekening te houden met
juge de prendre en compte des circonstances atténuantes. L'article 39, verzachtende omstandigheden. Aldus beperkt artikel 39, eerste lid, van
alinéa 1er, de la loi du 10 juin 1997 restreint dès lors la liberté de wet van 10 juni 1997 de beoordelingsvrijheid van de rechter inzake
de op te leggen straf.
d'appréciation du juge pour ce qui est de la peine à infliger. De verwijzende rechter verzoekt het Hof aan de hand van drie
Le juge a quo demande à la Cour, par trois questions préjudicielles, prejudiciële vragen te onderzoeken of die bepaling hierdoor de
d'examiner si cette disposition viole dès lors les articles 10 et 11 artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel
de la Constitution et l'article 6.1 de la Convention européenne des 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, schendt.
droits de l'homme, lus en combinaison.
La première question préjudicielle invite la Cour à opérer une
comparaison par rapport au droit pénal commun, qui permet généralement De eerste prejudiciële vraag noopt tot een vergelijking met het gemeen
au juge de déterminer la peine dans les limites d'une peine minimale strafrecht, waar de rechter doorgaans de straf kan bepalen binnen de
et maximale fixées par la loi et de tenir compte de circonstances perken van een door de wet vastgestelde minimum- en maximumstraf en
atténuantes pour infliger une sanction en deçà du minimum légal rekening kan houden met verzachtende omstandigheden om een straf op te
(articles 79 à 85 du Code pénal). leggen beneden het wettelijk bepaalde minimum (artikelen 79 tot 85 van
het Strafwetboek).
La deuxième question préjudicielle invite la Cour à comparer les In de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof gevraagd de bevoegdheid
pouvoirs du juge répressif avec ceux de l'Administration des douanes van de strafrechter te vergelijken met die van de Administratie der
et accises, laquelle peut, par application de l'article 263 de Douane en Accijnzen, die, met toepassing van artikel 263 van het
l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant coordination des koninklijk besluit van 18 juli 1977 houdende coördinatie van de
dispositions générales relatives aux douanes et accises (ci-après : algemene bepalingen inzake douane en accijnzen (hierna A.W.D.A.), met
L.G.D.A.), transiger, notamment à propos de l'amende « toutes et name omtrent de geldboete kan transigeren « zo dikwijls verzachtende
autant de fois que l'affaire sera accompagnée de circonstances omstandigheden de zaak vergezellen, of als aannemelijk kan worden
atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer que l'infraction gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of abuis, dan aan een
doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur qu'à l'intention oogmerk van opzettelijke fraude moet worden toegeschreven ».
de fraude préméditée ». In de derde prejudiciële vraag wordt de geldboete gelijk aan tienmaal
La troisième question compare l'amende égale au décuple de l'accise en de in het spel zijnde accijns bepaald in artikel 39, eerste lid, van
jeu, prévue à l'article 39, alinéa 1er, de la loi du 10 juin 1997, à de wet van 10 juni 1997, vergeleken met de geldboete bepaald in
l'amende prévue à l'article 239 de la L.G.D.A., qui énonce : artikel 239 van de A.W.D.A., dat luidt :
« § 1er. Lorsqu'à la vérification en détail de marchandises d'accises « § 1. Wanneer bij de verificatie van accijnsgoederen die onder
acheminées sous régime d'accise vers une destination autorisée, il accijnsverband worden vervoerd naar een geoorloofde bestemming, een
sera constaté un manquant par rapport à la déclaration en matière tekort wordt bevonden ten opzichte van de aangifte inzake accijnzen of
d'accise ou au document d'accise délivré, le déclarant ou le titulaire van het afgegeven accijnsdocument, verbeurt de aangever of de houder
du document délivré encourra, de ce chef, une amende égale au décuple van het afgegeven document, uit dien hoofde, een boete van tienmaal de
de l'accise due sur la quantité manquante. accijnzen op het tekort bevonden gedeelte.
§ 2. L'amende prévue au § 1er sera réduite au double de l'accise due § 2. De bij § 1 vastgestelde boete is beperkt tot tweemaal de
sur la quantité reconnue manquante lorsque celle-ci n'excédera pas un accijnzen op het tekort bevonden gedeelte, indien dat tekort niet meer
douzième de la quantité déclarée ou mentionnée au document. bedraagt dan een twaalfde van de aangegeven of in het document
vermelde hoeveelheid.
§ 3. Indépendamment des amendes prévues aux §§ 1er et 2, les droits § 3. Ongeacht de bij de § 1 en 2 opgelegde boete, moeten de accijnzen
d'accise sur la quantité reconnue manquante devront être acquittés ». op het tekort bevonden gedeelte worden betaald ».
B.3. L'article 39 de la loi du 10 juin 1997 s'inscrit dans le cadre du B.3. Artikel 39 van de wet van 10 juni 1997 maakt deel uit van het
droit pénal douanier, qui relève du droit pénal spécial et par lequel douanestrafrecht, dat behoort tot het bijzonder strafrecht en waarmee
le législateur, sur la base d'un système spécifique de recherche et de de wetgever, via een eigen systeem voor strafrechtelijke opsporing en
poursuite pénales, entend combattre l'ampleur et la fréquence des vervolging, de omvang en de frequentie van de fraude wil bestrijden in
fraudes dans une matière particulièrement technique relative à des een bijzonder technische en vaak grensoverschrijdende materie die mede
activités souvent transfrontalières et régie en grande partie par une grotendeels door een uitgebreide Europese regelgeving wordt beheerst.
abondante réglementation européenne. La répression des infractions en De bestraffing van de inbreuken op de douane- en accijnsgoederen wordt
matière de douanes et accises est souvent rendue difficile par le vaak bemoeilijkt door het hoge aantal personen dat bij de handel is
nombre de personnes qui interviennent dans le commerce et par la betrokken en door de mobiliteit van de goederen waarop de rechten
mobilité des marchandises sur lesquelles les droits sont dus. verschuldigd zijn.
Dans ce cadre, le législateur a assorti d'amendes très lourdes les In dat kader heeft de wetgever op douane- en accijnsmisdrijven zeer
infractions en matière de douanes et accises pour empêcher que des zware geldboeten gesteld om te beletten dat fraude zou worden gepleegd
fraudes soient commises en vue d'obtenir les gains énormes qu'elles met het oog op de enorme winst die men ermee kan maken. Ter
peuvent engendrer. En vue de justifier la lourdeur de l'amende, il a verantwoording van het hoge karakter van de geldboete werd steeds
toujours été soutenu que celle-ci non seulement constituerait une staande gehouden dat die niet alleen een individuele straf met een
peine individuelle assortie d'un caractère fortement dissuasif pour ernstig ontradend karakter voor de dader zou uitmaken maar ook het
l'auteur, mais viserait également à rétablir l'ordre économique herstel van de gestoorde economische orde en het verzekeren van de
perturbé et à assurer la perception des impôts dus. Le fait de heffingen van de verschuldigde belastingen zou beogen. Het verlenen
permettre au juge répressif de tenir compte de circonstances aan de strafrechter van de mogelijkheid om verzachtende omstandigheden
atténuantes serait incompatible avec l'objectif consistant à réprimer toe te passen zou onverenigbaar zijn met de doelstelling de fiscale
la fraude fiscale. fraude te bestraffen.
B.4. Puisqu'elles portent essentiellement sur la compétence du juge B.4. Vermits de prejudiciële vragen in essentie de bevoegdheid van de
répressif pour fixer le taux de la peine et l'adapter aux strafrechter betreffen om de straftoemeting te bepalen en die aan te
circonstances concrètes de la cause en modérant l'amende visée à passen aan de concrete omstandigheden van de zaak door de in artikel
l'article 39, alinéa 1er, de la loi du 10 juin 1997, les trois questions préjudicielles sont traitées ensemble. B.5.1. Sous la réserve qu'il ne peut prendre une mesure manifestement déraisonnable, le législateur démocratiquement élu peut vouloir déterminer lui-même la politique répressive et exclure ainsi le pouvoir d'appréciation du juge. Le législateur a toutefois opté à diverses reprises pour l'individualisation des peines, en abandonnant au juge un choix, limité par un maximum et un minimum, quant à la sévérité de la peine, en lui permettant de tenir compte de circonstances atténuantes qui l'autorisent à infliger une peine inférieure au minimum légal et en l'autorisant à accorder des mesures de sursis et de suspension du prononcé. B.5.2. L'impossibilité pour le juge d'adoucir la peine en deçà des 39, eerste lid, van de wet van 10 juni 1997 voorgeschreven geldboete te matigen, worden ze samen behandeld. B.5.1. Onder voorbehoud dat hij geen maatregel mag nemen die kennelijk onredelijk is, vermag de democratisch gekozen wetgever het repressief beleid zelf vast te stellen en aldus de beoordelingsvrijheid van de rechter uit te sluiten. De wetgever heeft nochtans meermaals geopteerd voor de individualisering van straffen door de rechter de keuze te laten, die is begrensd door een minimum en een maximum, wat de strengheid van de straf betreft, door het hem mogelijk te maken rekening te houden met verzachtende omstandigheden waardoor hij een straf beneden het wettelijk minimum kan opleggen, en door hem toe te staan maatregelen tot uitstel en tot opschorting van de uitspraak toe te kennen. B.5.2. Dat de rechter de straf niet kan verzachten tot onder de grenzen gesteld bij de in het geding zijnde bepaling, komt voort uit
limites fixées par la disposition en cause provient de ce qu'en het feit dat, bij gebrek aan een uitdrukkelijke bepaling in de
l'absence d'une disposition expresse dans la loi pénale particulière, bijzondere strafwet, de bepalingen van het Strafwetboek met betrekking
les dispositions du Code pénal relatives aux circonstances atténuantes tot de verzachtende omstandigheden niet kunnen worden toegepast
ne peuvent être appliquées (article 100 du Code pénal). B.5.3. Il appartient au législateur d'apprécier s'il est souhaitable de contraindre le juge à la sévérité quand une infraction nuit particulièrement à l'intérêt général, spécialement dans une matière qui, comme en l'espèce, donne lieu à une fraude importante. Cette sévérité peut concerner non seulement le niveau de la peine pécuniaire, mais aussi la faculté offerte au juge d'adoucir la peine en deçà des limites fixées s'il existe des circonstances atténuantes. La Cour ne pourrait censurer pareil choix que si celui-ci était manifestement déraisonnable ou si la disposition litigieuse avait pour effet de priver une catégorie de prévenus du droit à un procès (artikel 100 van het Strafwetboek). B.5.3. Het staat aan de wetgever te oordelen of het wenselijk is de rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer een inbreuk het algemeen belang schaadt, vooral in een aangelegenheid die, zoals te dezen, aanleiding geeft tot een aanzienlijke fraude. Die gestrengheid kan niet alleen de omvang van de geldboete betreffen, maar ook de aan de rechter geboden mogelijkheid om de straf tot onder de gestelde grenzen te verminderen wanneer verzachtende omstandigheden aanwezig zijn. Het Hof zou een dergelijke keuze alleen kunnen afkeuren indien die kennelijk onredelijk zou zijn of indien de in het geding zijnde bepaling ertoe zou leiden aan een categorie van beklaagden het recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige
équitable devant une juridiction impartiale et indépendante, garanti instantie, zoals gewaarborgd bij artikel 6.1 van het Europees Verdrag
par l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme. voor de Rechten van de Mens, te ontzeggen.
B.6. La manière dont l'amende est déterminée par l'article 39, alinéa B.6. De wijze waarop de geldboete is bepaald in artikel 39, eerste
1er, de la loi du 10 juin 1997 répond aux objectifs poursuivis par le lid, van de wet van 10 juni 1997 beantwoordt aan de door de wetgever
législateur tels qu'ils ont été exposés en B.3. nagestreefde doeleinden zoals uiteengezet in B.3.
B.7.1. Aux termes de l'article 263 de la L.G.D.A., il pourra être B.7.1. Luidens artikel 263 van de A.W.D.A. zou door de administratie,
transigé, par l'administration, notamment en ce qui concerne l'amende, met name wat de geldboete betreft, kunnen worden getransigeerd « zo
« toutes et autant de fois que l'affaire sera accompagnée de dikwijls verzachtende omstandigheden de zaak vergezellen, of als
circonstances atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer aannemelijk kan worden gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of
que l'infraction doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur abuis, dan aan een oogmerk van opzettelijke fraude moet worden
qu'à l'intention de fraude préméditée ». toegeschreven ».
B.7.2. L'absence, dans l'article 39 de la loi du 10 juin 1997, d'une B.7.2. De ontstentenis in artikel 39 van de wet van 10 juni 1997, van
compétence du juge répressif qui soit équivalente à celle que een bevoegdheid van de strafrechter die gelijkwaardig is aan die welke
l'article 263 de la L.G.D.A. accorde à l'administration n'est door artikel 263 van de A.W.D.A. is toegekend aan de administratie, is
cependant pas compatible avec l'article 6.1 de la Convention evenwel niet verenigbaar met artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor
européenne des droits de l'homme et avec le principe général de droit de Rechten van de Mens en met het algemeen beginsel van het strafrecht
pénal qui exige que rien de ce qui appartient au pouvoir dat vereist dat niets wat onder de beoordelingsbevoegdheid van de
d'appréciation de l'administration n'échappe au contrôle du juge. B.7.3. Il est vrai que, dans toutes les matières où elle est permise, la transaction met fin à l'action publique sans contrôle du juge. Mais le prévenu peut généralement, si la transaction ne lui est pas proposée ou s'il la refuse, faire valoir devant un juge l'existence de circonstances atténuantes. En l'espèce, le prévenu est libre d'accepter la transaction qui lui serait proposée par l'administration mais s'il la refuse, ou si elle ne lui est pas proposée, il ne pourra jamais faire apprécier par un juge s'il existe des circonstances atténuantes justifiant que l'amende soit réduite en deçà du montant fixé par la loi. B.7.4. Il est vrai également que le juge peut ordonner la suspension du prononcé de la condamnation ou le sursis à l'exécution des peines, administratie valt, ontsnapt aan de toetsing van de rechter. B.7.3. Het is juist dat, in alle aangelegenheden waarin zij is toegestaan, de transactie een einde maakt aan de strafvordering zonder toetsing van de rechter. Maar de beklaagde kan doorgaans, wanneer de transactie hem niet wordt voorgesteld of hij die weigert, het bestaan van verzachtende omstandigheden voor een rechter aanvoeren. Te dezen staat het de beklaagde vrij de transactie te aanvaarden die de administratie hem zou voorstellen, maar indien hij die weigert of indien die hem niet wordt voorgesteld, zal hij een rechter nooit kunnen laten oordelen of er verzachtende omstandigheden bestaan die verantwoorden dat de geldboete wordt beperkt tot onder het bij de wet vastgestelde bedrag. B.7.4. Het is eveneens juist dat de rechter de opschorting van de uitspraak van de veroordeling of het uitstel van de tenuitvoerlegging
en application de la loi du 29 juin 1964 concernant la suspension, le van de straffen, met toepassing van de wet van 29 juni 1964
betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie, kan bevelen.
sursis et la probation. Mais les pouvoirs confiés au juge par cette Maar de door die wet aan de rechter verleende bevoegdheden zijn niet
loi ne sont pas les mêmes que ceux qu'il tient de l'article 85 du Code dezelfde als die welke hij haalt uit artikel 85 van het Strafwetboek
pénal et que la L.G.D.A. confie à l'administration. en die welke de A.W.D.A. aan de administratie toevertrouwt.
B.8. Les questions préjudicielles appellent une réponse affirmative. B.8. De prejudiciële vragen dienen bevestigend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 39, alinéa 1er, de la loi du 10 juin 1997 relative au régime Artikel 39, eerste lid, van de wet van 10 juni 1997 betreffende de
général, à la détention, à la circulation et aux contrôles des algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het
produits soumis à accise viole les articles 10 et 11 de la verkeer daarvan en de controles daarop, schendt de artikelen 10 en 11
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.1 de la Convention van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.1 van het Europees
européenne des droits de l'homme, en ce qu'il ne permet pas au juge Verdrag voor de Rechten van de Mens, in zoverre het de strafrechter
pénal de modérer l'amende prévue par cette disposition, niet toestaat om, wanneer er verzachtende omstandigheden bestaan, de
lorsqu'existent des circonstances atténuantes. erin bepaalde geldboete op enigerlei wijze te matigen.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 novembre 2006. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 november 2006.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^