Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 138/2006 du 14 septembre 2006 Numéro du rôle : 3783 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure et aux taux des droits d'accise sur les huiles mi La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 138/2006 du 14 septembre 2006 Numéro du rôle : 3783 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure et aux taux des droits d'accise sur les huiles mi La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) Uittreksel uit arrest nr. 138/2006 van 14 september 2006 Rolnummer 3783 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, gesteld door het Ho Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 138/2006 du 14 septembre 2006 Uittreksel uit arrest nr. 138/2006 van 14 september 2006
Numéro du rôle : 3783 Rolnummer 3783
En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 23 de la In zake : de prejudiciële vragen over artikel 23 van de wet van 22
loi du 22 octobre 1997 relative à la structure et aux taux des droits oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake
d'accise sur les huiles minérales, posées par la Cour de cassation. minerale olie, gesteld door het Hof van Cassatie.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par arrêt du 27 septembre 2005 en cause de D. Baerts contre l'Etat Bij arrest van 27 september 2005 in zake D. Baerts tegen de Belgische
belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is
le 10 octobre 2005, la Cour de cassation a posé les questions ingekomen op 10 oktober 2005, heeft het Hof van Cassatie de volgende
préjudicielles suivantes : prejudiciële vragen gesteld :
1. « L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure 1. « Schendt artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu en
combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les articles structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, samen gelezen
10 et 11 de la Constitution ainsi que l'article 6.1 de la Convention met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales, en artikel 6.1 EVRM, in de mate het aan de strafrechter geen enkele
dans la mesure où il ne laisse au juge répressif aucune marge pour marge overlaat ter beoordeling van de erin bepaalde geldboete van
apprécier l'amende qui y est prévue, égale au décuple des droits en
jeu, alors que les dispositions pénales de droit commun, en prévoyant tienmaal de ontdoken rechten, terwijl de strafbepalingen van gemeen
un minimum et un maximum ou l'application de circonstances recht, door te voorzien in een minimum en maximum of in de toepassing
atténuantes, offrent au juge répressif la possibilité de déterminer van verzachtende omstandigheden, aan de strafrechter de mogelijkheid
lui-même dans une certaine mesure le taux de la peine en fonction des bieden om in zekere mate de zwaarte van de straf zelf te bepalen op
circonstances concrètes de la cause et des principes généraux de grond van de concrete omstandigheden van de zaak en van de algemene
droit, parmi lequel le principe de proportionnalité ? »; rechtsbeginselen, waaronder het evenredigheidsbeginsel ? »;
2. « L'article 23 de la loi du 23 [lire 22] octobre 1997 relative à la 2. « Schendt artikel 23 van de wet van 23 [lees : 22] oktober 1997
structure et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu
en combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie,
articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec samen gelezen met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11
l'article 6.1 de la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et van de Grondwet, gelezen in samenhang met artikel 6.1 EVRM, in de mate
des libertés fondamentales, dans la mesure où il ne permet pas au juge het aan de strafrechter niet toelaat bij toepassing van verzachtende
répressif, en cas d'application de circonstances atténuantes, de omstandigheden de erin bepaalde geldboete van tienmaal de ontdoken
modérer l'amende qui y est prévue, égale au décuple des droits en jeu,
alors qu'il laisse cette latitude à l'administration, laquelle est rechten te matigen, terwijl het wel die ruimte overlaat aan de
autorisée, en vertu de l'article 263 de la L.G.D.A., à transiger en administratie, die krachtens artikel 263 AWDA, toegelaten wordt in
l'espèce en présence de circonstances atténuantes ? »; aanwezigheid van verzachtende omstandigheden terzake te transigeren ? »;
3. « L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 relative à la structure 3. « Schendt artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales, lu en
combinaison avec l'article 7 de la même loi, viole-t-il les articles structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, samen gelezen
10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.1 de met artikel 7 van dezelfde wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
la Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés gelezen in samenhang met artikel 6.1 EVRM, in de mate het aan de
fondamentales, dans la mesure où il n'offre pas au juge répressif la
possibilité de modérer l'amende qui y est prévue, égale au décuple des strafrechter geen mogelijkheid biedt de erin bepaalde geldboete van
droits en jeu selon l'importance de la fraude constatée, alors que tienmaal de ontdoken rechten te matigen op grond van de omvang van de
l'article 239 de la L.G.D.A. prévoit, pour une fraude comparable, une vastgestelde fraude, terwijl artikel 239 AWDA bij vergelijkbare fraude
amende égale au décuple ou au double des droits en jeu, en fonction de voorziet in een geldboete van tienmaal of van tweemaal de ontdoken
l'importance de la fraude ? ». rechten, naargelang van de omvang van de fraude ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 23 de la loi B.1. De prejudiciële vragen betreffen artikel 23 van de wet van 22
du 22 octobre 1997 relative à la structure et aux taux des droits oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake
d'accise sur les huiles minérales (ci-après : loi du 22 octobre 1997), minerale olie (hierna wet van 22 oktober 1997), in samenhang gelezen
lu en combinaison avec l'article 7 de la même loi, avant sa met artikel 7 van dezelfde wet, vóór een wijziging ervan bij het
modification par l'arrêté royal du 29 février 2004 modifiant la loi du koninklijk besluit van 29 februari 2004 tot wijziging van de wet 22
22 octobre 1997 relative à la structure et aux taux des droits oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake
d'accise sur les huiles minérales et avant son abrogation par minerale olie en vóór de opheffing ervan bij artikel 442 van de
l'article 442 de la loi-programme du 22 décembre 2004. programmawet van 22 december 2004.
L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997, tel qu'il a été modifié par Artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997, zoals gewijzigd bij het
l'arrêté royal du 20 juillet 2000 « portant exécution de la loi du 26 koninklijk besluit van 20 juli 2000 houdende uitvoering van de wet van
juin 2000 relative à l'introduction de l'euro dans la législation 26 juni 2000 betreffende de invoering van de euro in de wetgeving die
concernant les matières visées à l'article 78 de la Constitution et betrekking heeft op aangelegenheden zoals bedoeld in artikel 78 van de
qui relève du ministère des Finances », énonce : Grondwet en die ressorteert onder het Ministerie van Financiën, luidt :
« Toute infraction aux dispositions de la présente loi ayant effet de « Elke overtreding van deze wet waardoor de invorderbaarheid van de in
rendre exigibles les droits d'accise et les droits d'accise spéciaux artikel 7 bedoelde accijns en bijzondere accijns ontstaat, wordt
fixés par l'article 7, est punie d'une amende égale au décuple des bestraft met een geldboete van tienmaal de ontdoken rechten met een
droits en jeu avec un minimum de 250 EUR. minimum van 250 EUR.
L'amende est doublée en cas de récidive. In geval van herhaling wordt de geldboete verdubbeld.
Indépendamment de la peine énoncée ci-dessus, les produits pour Ongeacht genoemde strafbepalingen worden de producten waarop accijns
lesquels l'accise est exigible, les moyens de transport utilisés pour is verschuldigd, de bij de overtreding gebruikte vervoermiddelen
l'infraction, de même que les objets employés ou destinés à la alsmede de voorwerpen die bij de overtreding hebben gediend of daartoe
perpétration de la fraude, sont saisis et la confiscation en est waren bestemd, in beslag genomen en verbeurdverklaard.
prononcée. En outre, les délinquants encourent une peine d'emprisonnement de Bovendien worden de overtreders bestraft met een gevangenisstraf van
quatre mois à un an lorsque : vier tot twaalf maanden :
1° des produits tombant sous l'application de l'article 3, sont 1° wanneer de in artikel 3 bedoelde producten zijn vervaardigd zonder
fabriqués sans déclaration préalable ou soustraits à la prise en voorafgaande aangifte of werden onttrokken aan de voorgeschreven
charge prescrite en vue d'assurer la perception de l'accise; debitering die de heffing van het recht verzekert;
2° la fraude est pratiquée soit dans un établissement clandestin, soit 2° wanneer het bedrog wordt gepleegd hetzij in een geheime inrichting,
dans une usine régulièrement établie mais ailleurs que dans les locaux hetzij in een regelmatig gevestigde fabriek doch elders dan in de
dûment déclarés ». aangegeven lokalen ».
L'article 7 fixe les montants respectifs de l'accise. Artikel 7 stelt de diverse accijnstarieven vast.
Les questions préjudicielles font apparaître qu'elles sont en réalité Uit de prejudiciële vragen blijkt dat zij in werkelijkheid zijn
limitées à l'alinéa 1er de l'article 23 de la loi du 22 octobre 1997, beperkt tot het eerste lid van artikel 23 van de wet van 22 oktober
de sorte que la Cour restreint son examen à cette disposition. 1997, zodat het Hof zijn onderzoek daartoe beperkt.
B.2. L'article 23, alinéa 1er, de la loi du 22 octobre 1997 prévoit B.2. Artikel 23, eerste lid, van de wet van 22 oktober 1997 bestraft
que toute infraction ayant pour effet de rendre exigibles les droits
d'accise et les droits d'accise spéciaux fixés par l'article 7 sera elke overtreding waardoor de invorderbaarheid van de in artikel 7
punie d'une amende invariable, égale au décuple des droits en jeu avec bedoelde accijns en bijzondere accijns ontstaat met een geldboete die
onveranderlijk is bepaald op tienmaal de ontdoken rechten met een
un minimum de 250 euros, sans que soient prévues une peine minimale et minimum van 250 euro, zonder dat is voorzien in een minimum- en een
une peine maximale entre lesquelles le juge pourrait choisir. La maximumstraf waartussen de strafrechter kan kiezen. Evenmin staat de
disposition litigieuse ne permet pas davantage au juge de prendre en in het geding zijnde bepaling de rechter toe rekening te houden met
compte des circonstances atténuantes. L'article 23, alinéa 1er, de la verzachtende omstandigheden. Aldus beperkt artikel 23, eerste lid, van
loi du 22 octobre 1997 restreint dès lors la liberté d'appréciation du de wet van 22 oktober 1997 de beoordelingsvrijheid van de rechter
juge pour ce qui est de la peine à infliger. inzake de op te leggen straf.
De verwijzende rechter verzoekt het Hof aan de hand van drie
Le juge a quo demande à la Cour, par trois questions préjudicielles, prejudiciële vragen te onderzoeken of die bepaling hierdoor de
d'examiner si cette disposition viole dès lors les articles 10 et 11 artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel
de la Constitution et l'article 6.1 de la Convention européenne des 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, schendt.
droits de l'homme, lus en combinaison.
La première question préjudicielle invite la Cour à opérer une
comparaison par rapport au droit pénal commun, qui permet généralement De eerste prejudiciële vraag noopt tot een vergelijking met het gemeen
au juge de déterminer la peine dans les limites d'une peine minimale strafrecht, waar de rechter doorgaans de straf kan bepalen binnen de
et maximale fixées par la loi et de tenir compte de circonstances perken van een door de wet vastgestelde minimum- en maximumstraf en
atténuantes pour infliger une sanction en deçà du minimum légal rekening kan houden met verzachtende omstandigheden om een straf op te
(articles 79 à 85 du Code pénal). leggen beneden het wettelijk bepaalde minimum (artikelen 79 tot 85 van
het Strafwetboek).
La deuxième question préjudicielle invite la Cour à comparer les In de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof gevraagd de bevoegdheid
pouvoirs du juge répressif avec ceux de l'Administration des douanes van de strafrechter te vergelijken met die van de Administratie der
et accises, laquelle peut, par application de l'article 263 de Douane en Accijnzen, die, met toepassing van artikel 263 van het
l'arrêté royal du 18 juillet 1977 portant coordination des koninklijk besluit van 18 juli 1977 houdende coördinatie van de
dispositions générales relatives aux douanes et accises (ci-après : algemene bepalingen inzake douane en accijnzen (hierna A.W.D.A.), met
L.G.D.A.), transiger, notamment à propos de l'amende « toutes et name omtrent de geldboete kan transigeren « zo dikwijls verzachtende
autant de fois que l'affaire sera accompagnée de circonstances omstandigheden de zaak vergezellen, of als aannemelijk kan worden
atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer que l'infraction
doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur qu'à l'intention gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of abuis, dan aan een
de fraude préméditée ». oogmerk van opzettelijke fraude moet worden toegeschreven ».
La troisième question compare l'amende égale au décuple des droits In de derde prejudiciële vraag wordt de geldboete gelijk aan tienmaal
éludés, prévue à l'article 23, alinéa 1er, de la loi du 22 octobre de ontdoken rechten bepaald in artikel 23, eerste lid, van de wet van
1997, à l'amende prévue à l'article 239 de la L.G.D.A., qui énonce : 22 oktober 1997, vergeleken met de geldboete bepaald in artikel 239
« § 1er. Lorsqu'à la vérification en détail de marchandises d'accises van de A.W.D.A., dat luidt : « § 1. Wanneer bij de verificatie van accijnsgoederen die onder
acheminées sous régime d'accise vers une destination autorisée, il accijnsverband worden vervoerd naar een geoorloofde bestemming, een
sera constaté un manquant par rapport à la déclaration en matière tekort wordt bevonden ten opzichte van de aangifte inzake accijnzen of
d'accise ou au document d'accise délivré, le déclarant ou le titulaire van het afgegeven accijnsdocument, verbeurt de aangever of de houder
du document délivré encourra, de ce chef, une amende égale au décuple van het afgegeven document, uit dien hoofde, een boete van tienmaal de
de l'accise due sur la quantité manquante. accijnzen op het tekort verbonden gedeelte.
§ 2. L'amende prévue au § 1er sera réduite au double de l'accise due § 2. De bij § 1 vastgestelde geldboete is beperkt tot tweemaal de
sur la quantité reconnue manquante lorsque celle-ci n'excédera pas un accijnzen op het tekort bevonden gedeelte, indien dat tekort niet meer
douzième de la quantité déclarée ou mentionnée au document. bedraagt dan een twaalfde van de aangegeven of in het document
vermelde hoeveelheid.
§ 3. Indépendamment des amendes prévues aux §§ 1er et 2, les droits § 3. Ongeacht de bij de § 1 en 2 opgelegde boete, moeten de accijnzen
d'accise sur la quantité reconnue manquante devront être acquittés ». op het tekort bevonden gedeelte worden betaald ».
B.3. L'article 23 de la loi du 22 octobre 1997 s'inscrit dans le cadre B.3. Artikel 23 van de wet van 22 oktober 1997 maakt deel uit van het
du droit pénal douanier, qui relève du droit pénal spécial et par douanestrafrecht, dat behoort tot het bijzonder strafrecht en waarmee
lequel le législateur, sur la base d'un système spécifique de de wetgever, via een eigen systeem voor strafrechtelijke opsporing en
recherche et de poursuite pénales, entend combattre l'ampleur et la vervolging, de omvang en de frequentie van de fraude wil bestrijden in
fréquence des fraudes dans une matière particulièrement technique
relative à des activités souvent transfrontalières et régie en grande een bijzonder technische en vaak grensoverschrijdende materie die mede
partie par une abondante réglementation européenne. La répression des grotendeels door een uitgebreide Europese regelgeving wordt beheerst.
infractions en matière de douanes et accises est souvent rendue De bestraffing van de inbreuken op de douane- en accijnsgoederen wordt
difficile par le nombre de personnes qui interviennent dans le vaak bemoeilijkt door het hoge aantal personen dat bij de handel is
commerce et par la mobilité des marchandises sur lesquelles les droits betrokken en door de mobiliteit van de goederen waarop de rechten
sont dus. verschuldigd zijn.
Dans ce cadre, le législateur a assorti d'amendes très lourdes les In dat kader heeft de wetgever op douane- en accijnsmisdrijven zeer
infractions en matière de douanes et accises pour empêcher que des zware geldboeten gesteld om te beletten dat fraude zou worden gepleegd
fraudes soient commises en vue d'obtenir les gains énormes qu'elles met het oog op de enorme winst die men ermee kan maken. Ter
peuvent engendrer. En vue de justifier la lourdeur de l'amende, il a verantwoording van het hoge karakter van de geldboete werd steeds
toujours été soutenu que celle-ci non seulement constituerait une staande gehouden dat die niet alleen een individuele straf met een
peine individuelle assortie d'un caractère fortement dissuasif pour ernstig ontradend karakter voor de dader zou uitmaken maar ook het
l'auteur, mais viserait également à rétablir l'ordre économique herstel van de gestoorde economische orde en het verzekeren van de
perturbé et à assurer la perception des impôts dus. Le fait de heffingen van de verschuldigde belastingen zou beogen. Het verlenen
permettre au juge répressif de tenir compte de circonstances aan de strafrechter van de mogelijkheid om verzachtende omstandigheden
atténuantes serait incompatible avec l'objectif consistant à réprimer toe te passen zou onverenigbaar zijn met de doelstelling de fiscale
la fraude fiscale. fraude te bestraffen.
B.4. Puisqu'elles portent essentiellement sur la compétence du juge B.4. Vermits de prejudiciële vragen in essentie de bevoegdheid van de
répressif pour fixer le taux de la peine et l'adapter aux strafrechter betreffen om de straftoemeting te bepalen en die aan te
circonstances concrètes de la cause en modérant l'amende visée à passen aan de concrete omstandigheden van de zaak door de in artikel
l'article 23, alinéa 1er, de la loi du 22 octobre 1997, les trois questions préjudicielles sont traitées ensemble. B.5.1. Sous la réserve qu'il ne peut prendre une mesure manifestement déraisonnable, le législateur démocratiquement élu peut vouloir déterminer lui-même la politique répressive et exclure ainsi le pouvoir d'appréciation du juge. Le législateur a toutefois opté à diverses reprises pour l'individualisation des peines, en abandonnant au juge un choix, limité par un maximum et un minimum, quant à la sévérité de la peine, en lui permettant de tenir compte de circonstances atténuantes qui l'autorisent à infliger une peine inférieure au minimum légal et en l'autorisant à accorder des mesures de sursis et de suspension du prononcé. B.5.2. L'impossibilité pour le juge d'adoucir la peine en deçà des 23, eerste lid, van de wet van 22 oktober 1997 voorgeschreven geldboete te matigen, worden ze samen behandeld. B.5.1. Onder voorbehoud dat hij geen maatregel mag nemen die kennelijk onredelijk is, vermag de democratisch gekozen wetgever het repressief beleid zelf vast te stellen en aldus de beoordelingsvrijheid van de rechter uit te sluiten. De wetgever heeft nochtans meermaals geopteerd voor de individualisering van straffen door de rechter de keuze te laten, die is begrensd door een minimum en een maximum, wat de strengheid van de straf betreft, door het hem mogelijk te maken rekening te houden met verzachtende omstandigheden waardoor hij een straf beneden het wettelijk minimum kan opleggen, en door hem toe te staan maatregelen tot uitstel en tot opschorting van de uitspraak toe te kennen. B.5.2. Dat de rechter de straf niet kan verzachten tot onder de grenzen gesteld bij de in het geding zijnde bepaling, komt voort uit
limites fixées par la disposition en cause provient de ce qu'en het feit dat, bij gebrek aan een uitdrukkelijke bepaling in de
l'absence d'une disposition expresse dans la loi pénale particulière, bijzondere strafwet, de bepalingen van het Strafwetboek met betrekking
les dispositions du Code pénal relatives aux circonstances atténuantes tot de verzachtende omstandigheden niet kunnen worden toegepast
ne peuvent être appliquées (article 100 du Code pénal). B.5.3. Il appartient au législateur d'apprécier s'il est souhaitable de contraindre le juge à la sévérité quand une infraction nuit particulièrement à l'intérêt général, spécialement dans une matière qui, comme en l'espèce, donne lieu à une fraude importante. Cette sévérité peut concerner non seulement le niveau de la peine pécuniaire, mais aussi la faculté offerte au juge d'adoucir la peine en deçà des limites fixées s'il existe des circonstances atténuantes. La Cour ne pourrait censurer pareil choix que si celui-ci était manifestement déraisonnable ou si la disposition litigieuse avait pour effet de priver une catégorie de prévenus du droit à un procès (artikel 100 van het Strafwetboek). B.5.3. Het staat aan de wetgever te oordelen of het wenselijk is de rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer een inbreuk het algemeen belang schaadt, vooral in een aangelegenheid die, zoals te dezen, aanleiding geeft tot een aanzienlijke fraude. Die gestrengheid kan niet alleen de omvang van de geldboete betreffen, maar ook de aan de rechter geboden mogelijkheid om de straf tot onder de gestelde grenzen te verminderen wanneer verzachtende omstandigheden aanwezig zijn. Het Hof zou een dergelijke keuze alleen kunnen afkeuren indien die kennelijk onredelijk zou zijn of indien de in het geding zijnde bepaling ertoe zou leiden aan een categorie van beklaagden het recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige
équitable devant une juridiction impartiale et indépendante, garanti instantie, zoals gewaarborgd bij artikel 6.1 van het Europees Verdrag
par l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme. voor de Rechten van de Mens, te ontzeggen.
B.6.1. La manière dont l'amende est déterminée par l'article 23, B.6.1. De wijze waarop de geldboete is bepaald in artikel 23, eerste
alinéa 1er, de la loi du 22 octobre 1997 répond aux objectifs lid, van de wet van 22 oktober 1997 beantwoordt aan de door de
poursuivis par le législateur tels qu'ils ont été exposés en B.3. wetgever nagestreefde doeleinden zoals uiteengezet in B.3.
B.6.2. Par son arrêt n° 60/2002 du 28 mars 2002, la Cour a jugé que la B.6.2. Met zijn arrest nr. 60/2002 van 28 maart 2002 heeft het Hof
loi en cause ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution « geoordeeld dat de in het geding zijnde wet de artikelen 10 en 11 van
de Grondwet niet schond « doordat zij, in gevallen waarin geen
en ce qu'elle ne prévoit pas, dans les cas où aucune transaction n'est transactie mogelijk is, niet voorziet in het in aanmerking nemen van
possible, la prise en considération de circonstances atténuantes ». verzachtende omstandigheden ».
B.6.3. Il convient de réexaminer la situation en prenant en B.6.3. De situatie moet opnieuw worden onderzocht door rekening te
considération la nouvelle comparaison qui est faite, dans la deuxième houden met de nieuwe vergelijking, in de tweede prejudiciële vraag,
question préjudicielle, entre l'impossibilité, pour le juge répressif, tussen de onmogelijkheid, voor de strafrechter, om verzachtende
de tenir compte de circonstances atténuantes et la faculté laissée à omstandigheden in aanmerking te nemen en de mogelijkheid die artikel
l'administration, par l'article 263 de la L.G.D.A., de transiger s'il 263 van de A.W.D.A. aan de administratie biedt om te transigeren
existe de telles circonstances. wanneer dergelijke omstandigheden bestaan.
B.7.1. Aux termes de l'article 263 de la L.G.D.A., il pourra être B.7.1. Luidens artikel 263 van de A.W.D.A. zou door de administratie,
transigé, par l'administration, notamment en ce qui concerne l'amende, met name wat de geldboete betreft, kunnen worden getransigeerd « zo
« toutes et autant de fois que l'affaire sera accompagnée de dikwijls verzachtende omstandigheden de zaak vergezellen, of als
circonstances atténuantes, et qu'on pourra raisonnablement supposer aannemelijk kan worden gehouden dat het misdrijf eerder aan verzuim of
que l'infraction doit être attribuée plutôt à une négligence ou erreur abuis, dan aan een oogmerk van opzettelijke fraude moet worden
qu'à l'intention de fraude préméditée » (article 263 de la L.G.D.A.). toegeschreven » (artikel 263 van de A.W.D.A.).
B.7.2. L'application d'un tel texte - qui remonte au 26 août 1822 - à B.7.2. De toepassing van een dergelijke tekst, die teruggaat tot 26
des sanctions pénales n'est cependant pas compatible avec l'article augustus 1822, op strafsancties is evenwel niet verenigbaar met
6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec le principe général de droit pénal qui exige que rien de ce qui appartient au pouvoir d'appréciation de l'administration n'échappe au contrôle du juge. B.7.3. Il est vrai que, dans toutes les matières où elle est permise, la transaction met fin à l'action publique sans contrôle du juge. Mais le prévenu peut généralement, si la transaction ne lui est pas proposée ou s'il la refuse, faire valoir devant un juge l'existence de circonstances atténuantes. En l'espèce, le prévenu est libre d'accepter la transaction qui lui serait proposée par l'administration mais s'il la refuse, ou si elle ne lui est pas proposée, il ne pourra jamais faire apprécier par un juge s'il existe des circonstances atténuantes justifiant que l'amende soit réduite en deçà du montant fixé par la loi. B.7.4. Il est vrai également que le juge peut ordonner la suspension du prononcé de la condamnation ou le sursis à l'exécution des peines, artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het algemeen beginsel van het strafrecht dat vereist dat niets wat onder de beoordelingsbevoegdheid van de administratie valt, ontsnapt aan de toetsing van de rechter. B.7.3. Het is juist dat, in alle aangelegenheden waarin zij is toegestaan, de transactie een einde maakt aan de strafvordering zonder toetsing van de rechter. Maar de beklaagde kan doorgaans, wanneer de transactie hem niet wordt voorgesteld of hij die weigert, het bestaan van verzachtende omstandigheden voor een rechter aanvoeren. Te dezen staat het de beklaagde vrij de transactie te aanvaarden die de administratie hem zou voorstellen, maar indien hij die weigert of indien die hem niet wordt voorgesteld, zal hij een rechter nooit kunnen laten oordelen of er verzachtende omstandigheden bestaan die verantwoorden dat de geldboete wordt beperkt tot onder het bij de wet vastgestelde bedrag. B.7.4. Het is eveneens juist dat de rechter de opschorting van de uitspraak van de veroordeling of het uitstel van de tenuitvoerlegging
en application de la loi du 29 juin 1964 concernant la suspension, le van de straffen, met toepassing van de wet van 29 juni 1964
betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie, kan bevelen.
sursis et la probation. Mais les pouvoirs confiés au juge par cette Maar de door die wet aan de rechter verleende bevoegdheden zijn niet
loi ne sont pas les mêmes que ceux qu'il tient de l'article 85 du Code dezelfde als die welke hij haalt uit artikel 85 van het Strafwetboek
pénal et que la L.G.D.A. confie à l'administration. en die welke de A.W.D.A. aan de administratie toevertrouwt.
B.8. Les questions préjudicielles appellent une réponse affirmative. B.8. De prejudiciële vragen dienen bevestigend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 23, alinéa 1er, de la loi du 22 octobre 1997 relative à la Artikel 23, eerste lid, van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de
structure et aux taux des droits d'accise sur les huiles minérales structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie schendt de
viole les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel
avec l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme, 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, in zoverre
en ce qu'il ne permet pas au juge pénal de modérer l'amende prévue par het de strafrechter niet toestaat om, wanneer er verzachtende
cette disposition s'il existe des circonstances atténuantes. omstandigheden bestaan, de erin bepaalde geldboete op enigerlei wijze te matigen.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 14 septembre 2006. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 14 september 2006.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^