← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 62/2006 du 26 avril 2006 Numéro du rôle : 3705 En cause :
la question préjudicielle concernant l'article 12 de la loi du 12 avril 1965 relative au transport de
produits gazeux et autres par canalisations, posée par le La
Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 62/2006 du 26 avril 2006 Numéro du rôle : 3705 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 12 de la loi du 12 avril 1965 relative au transport de produits gazeux et autres par canalisations, posée par le La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 62/2006 van 26 april 2006 Rolnummer 3705 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 12 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen, gesteld do Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 62/2006 du 26 avril 2006 | Uittreksel uit arrest nr. 62/2006 van 26 april 2006 |
Numéro du rôle : 3705 | Rolnummer 3705 |
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 12 de la loi | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 12 van de wet van 12 |
du 12 avril 1965 relative au transport de produits gazeux et autres | april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere |
par canalisations, posée par le Tribunal de première instance de | door middel van leidingen, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg |
Bruxelles. | te Brussel. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, | P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. Lavrysen, A. |
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du | Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 29 avril 2005 en cause de la SA Aquafin contre la SCRL | Bij vonnis van 29 april 2005 in zake de NV Aquafin tegen de CVBA |
Pligas, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour | Pligas, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is |
d'arbitrage le 17 mai 2005, le Tribunal de première instance de | ingekomen op 17 mei 2005, heeft de Rechtbank van eerste aanleg te |
Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : | Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 12 de la loi du 12 avril 1965 [relative au transport de | « Schendt artikel 12 van de wet van 12 april 1965 [betreffende het |
produits gazeux et autres par canalisations] viole-t-il le principe | vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen] |
constitutionnel d'égalité et de non-discrimination inscrit aux | het grondwettelijk gelijkheids- en niet-discriminatiebeginsel vervat |
articles 10 et 11 de la Constitution si cette disposition est | in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet wanneer deze bepaling zo |
interprétée en ce sens que seuls les propriétaires d'installations de | geïnterpreteerd wordt dat enkel eigenaars van gasvervoerinstallaties |
transport de gaz doivent déplacer ces installations à leurs propres | deze installatie op eigen kosten dienen te verplaatsen op verzoek van |
frais à la requête du propriétaire du fonds grevé et que le | de eigenaar van het bezwaarde erf en dat de eigenaar van het bezwaarde |
propriétaire du fonds grevé doit supporter lui-même ces frais de | erf deze verplaatsingskosten zelf dient te dragen indien het een |
déplacement s'il s'agit d'installations de distribution de gaz ? ». | gasdistributieinstallatie betreft ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La question préjudicielle a pour objet de demander à la Cour si | B.1. In de prejudiciële vraag wordt het Hof gevraagd of artikel 12 van |
l'article 12 de la loi du 12 avril 1965 relative au transport de | de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige |
produits gazeux et autres par canalisations viole les articles 10 et | producten en andere door middel van leidingen, de artikelen 10 en 11 |
11 de la Constitution, en ce que le propriétaire d'une installation de | van de Grondwet schendt, doordat de eigenaar van een |
transport de gaz doit déplacer ou enlever cette installation à ses | gasvervoerinstallatie die installatie op eigen kosten dient te |
propres frais si le propriétaire du fonds grevé le lui demande, alors | verplaatsen of weg te nemen als de eigenaar van het bezwaarde erf hem |
que le propriétaire du fonds grevé devrait supporter lui-même ces | daarom verzoekt, terwijl de eigenaar van het bezwaarde erf die kosten |
frais s'il s'agit d'une installation de distribution de gaz. | zelf zou dienen te dragen indien het een gasdistributie-installatie betreft. |
L'article 12 de la loi précitée énonce : | Artikel 12 van de voormelde wet bepaalt : |
« Les installations de transport de gaz doivent être déplacées et, | « De gasvervoerinstallaties moeten worden verplaatst of, zo nodig, |
s'il y a lieu, enlevées à la requête du propriétaire du fonds grevé ou | weggenomen op verzoek van de eigenaar van het bezwaarde erf of van |
de celui qui est en droit d'y ériger des constructions ou de l'enclore | degene die het recht heeft om er bouwwerken op uit te voeren of om het |
d'un mur ou d'une clôture conforme aux règlements de bâtisse ou | te omsluiten met een muur of met een omheining die overeenkomt met de |
d'urbanisme, s'ils désirent user de ce droit. | bouw- of stedebouwverordeningen, indien zij dit recht willen |
Si les intéressés usent de ce droit sans exiger le déplacement ou | uitoefenen. Indien de betrokkenen dit recht uitoefenen zonder de verplaatsing of |
l'enlèvement des installations de transport de gaz, le bénéficiaire de | het wegnemen van de gasvervoerinstallaties te eisen, behoudt de |
la servitude conserve le droit d'exercer la surveillance de ces | gerechtigde op de erfdienstbaarheid het recht om het toezicht op deze |
installations et d'exécuter les travaux nécessaires à leur | installaties uit te oefenen en om de werken uit te voeren die nodig |
fonctionnement, à leur entretien et à leur réparation. | zijn voor hun werking, hun onderhoud en hun herstelling. |
Le coût du déplacement ou de l'enlèvement des installations de | De kosten veroorzaakt door het verplaatsen of wegnemen van de |
transport de gaz est à la charge du bénéficiaire de la servitude; | gasvervoerinstallaties komen ten laste van de gerechtigde op de |
toutefois, les personnes mentionnées à l'alinéa 1er sont tenues de | erfdienstbaarheid; de in het eerste lid vermelde personen moeten |
prévenir par écrit six mois au moins avant d'entreprendre les travaux | echter ten minste zes maanden vooruit schriftelijk waarschuwen eer zij |
projetés ». | de voorgenomen werken beginnen uit te voeren ». |
B.2. La loi du 12 avril 1965 a pour objet de régler le transport de | B.2. De wet van 12 april 1965 strekt ertoe het vervoer van gas dat |
gaz effectué au moyen de canalisations. | geschiedt door middel van leidingen, te regelen. |
En vertu de l'article 10 de cette loi, le Roi peut déclarer qu'il y a | Krachtens artikel 10 van die wet kan de Koning het oprichten van een |
utilité publique à établir des installations de transport de gaz sous, | gasvervoerinstallatie onder, op of boven private gronden die niet |
sur ou au-dessus des terrains privés non bâtis qui ne sont pas enclos | bebouwd zijn en die niet omsloten zijn met een muur of met een |
de murs ou de clôtures conformes aux règlements de bâtisse ou | omheining die overeenkomt met de bouw- of stedenbouwverordeningen, van |
d'urbanisme. Sur cette base, le bénéficiaire, titulaire d'une | openbaar nut verklaren. Op grond hiervan heeft de begunstigde, houder |
autorisation de transport, a le droit d'établir de telles | van een gasvervoervergunning of -toelating, het recht dergelijke |
installations, sous, sur ou au-dessus de ces terrains privés, d'en | installaties op te richten onder, op of boven die private gronden, het |
assurer la surveillance et d'exécuter les travaux nécessaires à leur | toezicht op die installaties te houden en de werken uit te voeren die |
fonctionnement et à leur entretien, le tout aux conditions déterminées | nodig zijn voor de werking en het onderhoud, onder de voorwaarden |
dans la déclaration d'utilité publique. | bepaald in de verklaring van openbaar nut. |
Selon l'article 11 de la loi précitée, l'occupation partielle du | Luidens artikel 11 van voormelde wet moet het gebruik waartoe het |
domaine public ou privé doit respecter l'usage auquel celui-ci est | openbaar of het privaat domein dat gedeeltelijk wordt bezet, is |
affecté et cette occupation n'entraîne aucune dépossession mais est | bestemd, worden geëerbiedigd en brengt die bezetting generlei |
constitutive d'une servitude légale d'utilité publique interdisant | bezitsberoving mee, maar vormt zij een wettelijke erfdienstbaarheid |
tout acte de nature à nuire aux installations ou à leur exploitation. | van openbaar nut die elke daad verbiedt welke de installatie of de |
Le propriétaire du fonds privé grevé peut en outre demander au | exploitatie ervan kan schaden. De eigenaar van het bezwaarde private |
bénéficiaire de la servitude d'acheter le terrain occupé. Si aucun | erf kan bovendien aan de gerechtigde op de erfdienstbaarheid vragen |
accord n'intervient, il y a lieu de procéder à une expropriation | het bezette terrein aan te kopen. Wordt geen overeenstemming bereikt |
conformément à l'article 14. Sur la base de l'article 13, le | dan moet tot onteigening worden overgegaan overeenkomstig artikel 14. |
bénéficiaire de la servitude d'utilité publique est tenu au paiement | Op grond van artikel 13 is de gerechtigde op de erfdienstbaarheid van |
d'une indemnité au profit du propriétaire du fonds grevé de cette | openbaar nut verplicht een vergoeding te betalen aan de eigenaar van |
servitude ou des détenteurs de droits réels attachés à ce fonds. | het met die erfdienstbaarheid bezwaarde erf of aan hen die de |
zakelijke rechten bezitten die aan het erf verbonden zijn. | |
B.3. L'article 12 litigieux de la loi énonce que les installations de | B.3. Het in het geding zijnde artikel 12 van de wet bepaalt dat de |
transport de gaz doivent être déplacées et, s'il y a lieu, enlevées | gasvervoerinstallaties door de gerechtigde op zijn kosten moeten |
par le bénéficiaire, à ses frais, à la requête du propriétaire du | worden verplaatst of, zo nodig, weggenomen op verzoek van de eigenaar |
fonds grevé ou de celui qui est en droit d'y ériger des constructions | van het bezwaarde erf of van hem die gerechtigd is op reglementaire |
ou d'enclore le terrain de façon réglementaire, s'ils désirent user de | wijze bouwwerken erop uit te voeren of het terrein te omsluiten, |
ce droit. | indien zij dat recht willen uitoefenen. |
La restriction de l'avantage du déplacement ou de l'enlèvement des | De beperking van het voordeel van het verplaatsen of het wegnemen van |
installations aux frais du bénéficiaire de la servitude aux | de installaties op kosten van de gerechtigde op de erfdienstbaarheid, |
propriétaires ou ayants droit de fonds sur lesquels est établie une | tot de eigenaars of rechthebbenden van erven waarop zich een |
installation de transport de gaz résulte de la portée limitée de la | gasvervoerinstallatie bevindt, vloeit voort uit de beperkte |
loi du 12 avril 1965, ce que confirment les travaux préparatoires de | draagwijdte van de wet van 12 april 1965, hetgeen wordt bevestigd in |
cette loi : | de parlementaire voorbereiding van die wet : |
« La réglementation qu'il [le projet de loi] instaure a uniquement | « De regelen in het ontwerp vervat, hebben alleen betrekking op het |
trait au transport et ne concerne ni la production ou l'extraction, ni | vervoer van gas, niet op de voortbrenging of winning noch op de |
la distribution de gaz » (Doc. parl., Chambre, 1964-1965, n° 899/1, p. | distributie ervan » (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. 899/1, p. 4). |
4). Après avoir constaté que l'article 12 de la loi du 12 avril 1965 « | Na te hebben vastgesteld dat artikel 12 van de wet van 12 april 1965 « |
n'évoque que les installations de transport de gaz et ne fait pas | enkel gasvervoerinstallaties [vermeldt] en geen melding [maakt] van de |
mention des installations de distribution de gaz », le juge a quo conclut : | gasdistributieinstallaties », besluit de verwijzende rechter : |
« Dans le cadre d'une canalisation de distribution, il faudrait dès | « In het kader van een distributieleiding zou derhalve, bij gebreke |
lors, faute d'une réglementation spécifique pour les canalisations de | aan enige specifieke regelgeving voor distributieleidingen, normaliter |
distribution, appliquer normalement le droit commun ». | het gemeen recht dienen te worden toegepast ». |
B.4. Selon le Conseil des Ministres, la question préjudicielle | B.4. Volgens de Ministerraad behoeft de prejudiciële vraag geen |
n'appelle pas de réponse parce que le droit commun est identique aux | antwoord omdat het gemeen recht identiek is aan de regeling vervat in |
règles contenues dans la disposition litigieuse, et qu'il n'y a par | de in het geding zijnde bepaling, en er derhalve geen sprake is van |
conséquent pas de différence de traitement. | een verschil in behandeling. |
B.5. Sur la base, notamment, des pièces du dossier soumis au juge a | B.5. Mede op basis van de stukken in het dossier van de rechtspleging |
quo, la Cour constate l'existence d'une contestation quant à la nature | voor de verwijzende rechter stelt het Hof vast dat er betwisting |
des rapports juridiques entre les parties dans l'instance principale | bestaat nopens de aard van de rechtsverhouding tussen de partijen in |
et quant au droit qui y est applicable. | het bodemgeschil en het daarop toepasselijke recht. |
Il n'appartient pas à la Cour mais au juge a quo de déterminer les | Het komt niet het Hof maar de verwijzende rechter toe de |
rapports juridiques entre les parties et le droit qui y est | rechtsverhouding tussen de partijen en het daarop toepasselijke recht |
applicable. Il ressort de la décision de renvoi et de sa motivation | te bepalen. Uit de verwijzingsbeslissing en de motivering ervan blijkt |
que, selon le « droit commun » auquel le juge a quo se réfère, le coût | dat overeenkomstig het « gemeen recht », waarnaar de verwijzende |
du déplacement ou de l'enlèvement des installations de distribution de | rechter verwijst, de kosten van het verplaatsen of wegnemen van de |
gaz est à charge du propriétaire ou de l'ayant droit du fonds grevé. | gasdistributie-installatie ten laste komen van de eigenaar of |
rechthebbende van het bezwaarde erf. Het Hof onderzoekt de | |
La Cour examine la compatibilité de la disposition litigieuse avec les | bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met de artikelen |
articles 10 et 11 de la Constitution dans l'interprétation du droit | 10 en 11 van de Grondwet in de door de verwijzende rechter in |
applicable retenue par le juge a quo. | aanmerking genomen interpretatie van het toepasselijke recht. |
B.6. En ordre subsidiaire, le Conseil des Ministres fait valoir que | B.6. In ondergeschikte orde laat de Ministerraad gelden dat de |
les propriétaires et ayants droit de fonds grevés sur lesquels sont | eigenaars en rechthebbenden van bezwaarde erven waarop respectievelijk |
établies respectivement des installations de transport de gaz et des | een gasvervoerinstallatie en een gasdistributie-installatie is |
installations de distribution de gaz ne sont pas comparables parce que | aangelegd, niet vergelijkbaar zijn omdat de regeling betreffende de |
les règles concernant les installations de transport de gaz relèvent | gasvervoerinstallaties tot de bevoegdheid van de federale overheid |
de la compétence de l'autorité fédérale et celles concernant les | behoort en die betreffende de gasdistributie-installaties onder de |
installations de distribution de gaz relèvent de la compétence des | bevoegdheid van de gewesten ressorteert. |
régions. B.7. Même si les régions sont seules compétentes en matière de | B.7. Zelfs indien enkel de gewesten bevoegd zijn voor de openbare |
distribution publique de gaz, telle qu'elle est visée à l'article 6, § | gasdistributie, zoals bedoeld in artikel 6, § 1, VII, eerste lid, b), |
1er, VII, alinéa 1er, b), de la loi spéciale du 8 août 1980 de | van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der |
réformes institutionnelles, il suffit de constater en l'espèce que, | instellingen, is het te dezen voldoende vast te stellen dat, in de |
dans l'interprétation retenue par le juge a quo, c'est le droit commun | interpretatie van de verwijzende rechter, voor de kosten van het |
qui est applicable pour les coûts de déplacement ou d'enlèvement des | verplaatsen of wegnemen van de gasdistributie-installaties het gemeen |
installations de distribution de gaz aussi longtemps que les régions | recht van toepassing is, en dat dit gemeen recht van toepassing blijft |
n'y auront pas apporté de modification. | zolang de gewesten hierin geen wijziging hebben aangebracht. |
L'exception est rejetée. | De exceptie wordt verworpen. |
B.8. L'article 12 de la loi du 12 avril 1965 vise à protéger le | B.8. Artikel 12 van de wet van 12 april 1965 beoogt de bescherming van |
propriétaire ou l'ayant droit du fonds grevé. Cela est exposé dans les | de eigenaar of rechthebbende van het bezwaarde erf. In de |
travaux préparatoires : | parlementaire voorbereiding werd dit als volgt toegelicht : |
« Le Ministre souligne que les dispositions de cet article tendent à | « De Minister onderstreept dat de bepalingen van dit artikel er toe |
sauvegarder le droit de jouissance du propriétaire ou de l'usufruitier | strekken het genot van de eigenaar of vruchtgebruiker van het |
du fonds grevé. Cet article reflète une fois de plus l'économie du | bezwaarde erf te vrijwaren. Dit artikel weerspiegelt eens te meer de |
projet, lequel protège les personnes invitées à laisser installer des | filosofie van het ontwerp, dat diegenen beschermt die verzocht worden |
canalisations sur leur fonds. | leidingen op hun grond te laten aanbrengen. |
Il faut qu'il ne soit pas trop facile de modifier les conditions | De in artikel 12 vermelde voorwaarden mogen niet gemakkelijk kunnen |
prévues à l'article 12, faute de quoi on s'orienterait vers des | gewijzigd worden, zo niet gaat men naar onteigeningen zonder dat deze |
expropriations, sans qu'elles portent toutefois ce nom » (Doc. parl., | evenwel de naam ervan dragen » (Parl. St., Kamer, 1964-1965, nr. |
Chambre, 1964-1965, n° 899/2, p. 9). | 899/2, p. 9). |
B.9. La différence entre les règles relatives au coût du déplacement | |
et de l'enlèvement des installations de transport de gaz et des | B.9. Het verschil tussen de regeling van de kosten voor het |
installations de distribution de gaz repose sur un critère objectif, à | verplaatsen en wegnemen van gasvervoerinstallaties en |
savoir la nature des installations. | gasdistributie-installaties berust op een objectief criterium, |
Compte tenu de l'objet de la législation dont fait partie la | namelijk de aard van de installaties. |
disposition litigieuse, à savoir faciliter le transport de quantités | Rekening houdend met het doel van de wetgeving waarvan de in het |
sans cesse croissantes de gaz naturel et d'autres gaz, le législateur | geding zijnde bepaling deel uitmaakt, namelijk het vervoer van steeds |
a pris une mesure pertinente en établissant une servitude légale | grotere hoeveelheden aardgas en andere voortgebrachte gassen te |
d'utilité publique pour l'usage du domaine public ou privé et de fonds privés, s'accompagnant pour le propriétaire ou l'ayant droit du fonds grevé de droits visant à sauvegarder au maximum ses droits de jouissance sur le fonds grevé. En ce qu'elle ne met le coût du déplacement ou de l'enlèvement d'installations à charge du bénéficiaire de la servitude que s'il s'agit d'une installation de transport de gaz, et non s'il s'agit d'une installation de distribution de gaz, la mesure n'est pas disproportionnée à l'objectif poursuivi par le législateur. En effet, le législateur a pu partir du principe qu'il était seulement nécessaire de prévoir une nouvelle législation en vue de pouvoir maximiser le transport de gaz. Les règles en cause ne sont dès lors pas déraisonnables en tant qu'elles ont pour effet que les rapports | vergemakkelijken, heeft de wetgever een pertinente maatregel genomen door een wettelijke erfdienstbaarheid van openbaar nut te vestigen voor het gebruik van het openbaar of het privaat domein en van private erven, waaraan voor de eigenaar of rechthebbende van het bezwaarde erf rechten worden verbonden ter maximale vrijwaring van hun genotsrechten op het bezwaarde erf. Door de kosten van het verplaatsen of wegnemen van installaties enkel ten laste te leggen van de gerechtigde op de erfdienstbaarheid, als het een gasvervoerinstallatie betreft en niet als het een gasdistributie-installatie betreft, is de maatregel niet onevenredig met de door de wetgever nagestreefde doelstelling. De wetgever vermocht immers ervan uit te gaan dat een nieuwe wetgeving uitsluitend noodzakelijk was om het gasvervoer te kunnen maximaliseren. De in het geding zijnde regeling is derhalve niet onredelijk in zoverre zij tot |
juridiques en matière d'installations de distribution de gaz, qui | gevolg heeft dat de rechtsverhoudingen met betrekking tot de |
existaient déjà dans une large mesure et à propos desquels une | gasdistributie-installaties, die reeds in ruime mate bestonden en |
nouvelle réglementation n'était pas considérée comme nécessaire, ont | waaromtrent een nieuwe regelgeving niet noodzakelijk werd geacht, |
pu continuer à être régis par le droit commun qui s'y applique, même | beheerst konden blijven door het gemeen recht dat erop van toepassing |
si celui-ci ne prévoit pas la prise en charge par les exploitants du | is, zelfs wanneer dat niet voorziet in een tenlasteneming, door de |
coût du déplacement ou de l'enlèvement desdites installations de | uitbaters ervan, van de kosten voor het verplaatsen of wegnemen van |
distribution de gaz à la requête des propriétaires et des ayants droit | die gasdistributie-installatie op verzoek van de eigenaars en |
de fonds sur lesquels celles-ci sont établies. | rechthebbenden van erven waarop die is aangelegd. |
B.10. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.10. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 12 de la loi du 12 avril 1965 relative au transport de | Artikel 12 van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van |
produits gazeux et autres par canalisations ne viole pas les articles | gasachtige producten en andere door middel van leidingen schendt de |
10 et 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 26 avril 2006. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 26 april 2006. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
Le président, | De voorzitter, |
A. Arts. | A. Arts. |