← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 198/2005 du 21 décembre 2005 Numéro du rôle : 3698 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 48, § 3, alinéa 3, de la loi du 4 mai 1999 portant
des dispositions fiscales diverses, posée par le Trib La Cour
d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. Lavrysen, A(...)"
Extrait de l'arrêt n° 198/2005 du 21 décembre 2005 Numéro du rôle : 3698 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 48, § 3, alinéa 3, de la loi du 4 mai 1999 portant des dispositions fiscales diverses, posée par le Trib La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. Lavrysen, A(...) | Uittreksel uit arrest nr. 198/2005 van 21 december 2005 Rolnummer 3698 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 48, § 3, derde lid, van de wet van 4 mei 1999 houdende diverse fiscale bepalingen, gesteld door de Rechtbank van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Lavr(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 198/2005 du 21 décembre 2005 | Uittreksel uit arrest nr. 198/2005 van 21 december 2005 |
Numéro du rôle : 3698 | Rolnummer 3698 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 48, § 3, | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 48, § 3, derde |
alinéa 3, de la loi du 4 mai 1999 portant des dispositions fiscales | lid, van de wet van 4 mei 1999 houdende diverse fiscale bepalingen, |
diverses, posée par le Tribunal de première instance de Gand. | gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Gent. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée | L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 14 avril 2005 en cause de J. Ganshof van der Meersch | Bij vonnis van 14 april 2005 in zake J. Ganshof van der Meersch en |
et autres contre le ministère public, dont l'expédition est parvenue | anderen tegen het openbaar ministerie, waarvan de expeditie ter |
au greffe de la Cour d'arbitrage le 9 mai 2005, le Tribunal de | griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 9 mei 2005, heeft de |
première instance de Gand a posé la question préjudicielle suivante : | Rechtbank van eerste aanleg te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 48, § 3, alinéa 3, de la loi du 4 mai 1999 portant des | « Schendt artikel 48, § 3, derde lid, van de wet van 4 mei 1999 |
dispositions fiscales diverses (Moniteur belge du 12 juin 1999) | houdende diverse fiscale bepalingen (Belgisch Staatsblad van 12 juni |
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'aucun | 1999) de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat geen |
intérêt moratoire n'est alloué en cas de restitution d'impôt accordée | moratoriumintresten worden toegekend ingeval van teruggave van |
à la suite du dégrèvement des impositions établies en contradiction | belasting verleend ingevolge de ontheffing van de aanslagen gevestigd |
avec les dispositions de l'article 6 de cette loi ? ». | in strijd met de bepalingen van artikel 6 van deze wet ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. L'article 80 du Code des impôts sur les revenus 1992 (C.I.R. | B.1. Artikel 80 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 |
1992), tel qu'il était applicable avant l'exercice d'imposition 1999, | (W.I.B. 1992), zoals van toepassing vóór het aanslagjaar 1999, |
disposait : | bepaalde : |
« Les pertes professionnelles de sociétés ou associations visées à | « Beroepsverliezen van burgerlijke vennootschappen en verenigingen |
l'article 29, à l'exception des groupements européens d'intérêt | zonder rechtspersoonlijkheid als vermeld in artikel 29, met |
économique et des groupements d'intérêt économique, ne peuvent être | uitzondering van de Europese economische samenwerkingsverbanden en de |
déduites des revenus professionnels des associés ou membres de ces | economische samenwerkingsverbanden, worden niet afgetrokken van de |
sociétés ou associations à moins que et dans la mesure où ces associés | beroepsinkomsten van de vennoten of leden van die vennootschappen en |
ou membres recueillent des bénéfices ou profits et que les pertes | verenigingen, tenzij en in zover die vennoten of leden winst of baten |
professionnelles à imputer sur ceux-ci résultent d'une activité | hebben en de daarop aan te rekenen beroepsverliezen uit een |
professionnelle de même nature ». | beroepswerkzaamheid van dezelfde aard voortspruiten ». |
Cette disposition créait une différence de traitement en ce que, pour | Die bepaling deed een verschil in behandeling ontstaan doordat zij, |
ce qui concerne la déduction des pertes professionnelles, elle | wat de aftrek van beroepsverliezen betreft, aan een bepaalde categorie |
imposait à une catégorie déterminée de contribuables une restriction | van belastingplichtigen een beperking oplegde die niet gold voor |
qui ne s'appliquait pas à d'autres catégories de contribuables. Plus | andere categorieën van belastingplichtigen. Meer bepaald konden de |
précisément, les associés d'une société civile et les membres d'une | vennoten van een burgerlijke vennootschap en de leden van een |
association sans personnalité juridique ne pouvaient déduire des | vereniging zonder rechtspersoonlijkheid slechts beroepsverliezen |
pertes professionnelles de leurs revenus professionnels que si elles | aftrekken van hun beroepsinkomsten in zoverre zij uit een |
résultaient d'une activité professionnelle de même nature. | beroepswerkzaamheid van dezelfde aard voortsproten. |
B.2. L'article 6 de la loi du 4 mai 1999 portant des dispositions | B.2. Artikel 6 van de wet van 4 mei 1999 houdende diverse fiscale |
fiscales diverses a complété la disposition litigieuse par ce qui suit | bepalingen heeft de in het geding zijnde bepaling aangevuld als volgt |
: | : |
« ou [à moins] que ces associés ou membres établissent que les pertes | « of tenzij de vennoten of leden bewijzen dat die beroepsverliezen |
professionnelles résultent d'opérations qui répondent à des besoins | voortspruiten uit verrichtingen die beantwoorden aan rechtmatige |
légitimes de caractère financier ou économique ». | financiële of economische behoeften ». |
Cette disposition tend à « annuler les effets non souhaités de | Die bepaling beoogt « de ongewenste gevolgen op te heffen van het |
l'article 80, CIR 92, actuel, qui ne correspondent pas à la volonté | huidige artikel 80, van het WIB 1992, daar die niet overeenstemmen met |
initiale du législateur, lorsqu'il a introduit le principe de la | de oorspronkelijke wil van de wetgever toen hij het principe van de |
limitation de la déduction des pertes professionnelles » (Doc. parl., | beperking van de aftrek van de beroepsverliezen heeft ingevoerd » |
Chambre, 1998-1999, n° 1949/8, p. 24). | (Parl. St., Kamer, 1998-1999, nr. 1949/8, p. 24). |
B.3. En vertu de l'article 48, § 3, alinéas 1er et 2, de la loi du 4 | B.3. Krachtens artikel 48, § 3, eerste en tweede lid, van de wet van 4 |
mai 1999, cet ajout est entré en vigueur à partir de l'exercice | mei 1999 is die aanvulling in werking getreden vanaf het aanslagjaar |
d'imposition 1999, mais il s'applique également aux cotisations | 1999, maar is zij eveneens van toepassing op de aanslagen betreffende |
portant sur les exercices d'imposition 1991 à 1998 qui font l'objet | de aanslagjaren 1991 tot 1998, die het voorwerp uitmaken van een |
d'une réclamation motivée introduite dans un délai de six mois à | gemotiveerd bezwaarschrift ingediend binnen een termijn van zes |
compter du jour de la publication de la loi du 4 mai 1999 au Moniteur | maanden te rekenen vanaf de dag van bekendmaking van de wet van 4 mei |
belge . | 1999 in het Belgisch Staatsblad . |
En vertu de l'article 48, § 3, alinéa 3, de la même loi, aucun intérêt | Krachtens artikel 48, § 3, derde lid, van dezelfde wet wordt evenwel |
moratoire n'est toutefois alloué en cas de restitution d'impôt | geen enkele moratoriumintrest toegekend in geval van teruggave van de |
accordée à la suite du dégrèvement des impositions établies en | belasting verleend ten gevolge van de ontheffing van de aanslagen |
contradiction avec les dispositions de l'article 6. La Cour est | gevestigd in strijd met de bepalingen van artikel 6. De prejudiciële |
interrogée sur la question de savoir si cette disposition est | vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of die bepaling |
discriminatoire à l'égard de la catégorie de contribuables concernée. | discriminerend is ten aanzien van de betrokken categorie van belastingplichtigen. |
B.4. L'allocation d'intérêts moratoires en cas de restitution d'impôts | B.4. Het toekennen van moratoriumintresten in geval van terugbetaling |
(article 418, alinéa 1er, du C.I.R. 1992, anciennement article 308, | van belastingen (artikel 418, eerste lid, van het W.I.B. 1992, het |
alinéa 1er, du C.I.R. 1964) a été motivée par un souci d'équité : | vroegere artikel 308, eerste lid, van het W.I.B. 1964) werd om billijkheidsredenen verantwoord : |
« La perception des intérêts de retard repose sur la considération | « De inning van de nalatigheidsinteresten steunt op de overweging dat |
qu'il est équitable d'exiger une réparation civile, consistant en la | het billijk is een civielrechtelijke schadevergoeding te eisen in de |
récupération d'un profit que le redevable retire de la détention de | vorm van de recuperatie van een baat die de belastingplichtige behaalt |
fonds revenant de droit à l'Etat. [...] | uit de inhouding van fondsen die in rechte aan de Staat toekomen. |
Par identité de motifs, il n'est que juste d'accorder des intérêts | [...] Om dezelfde redenen is het dan ook billijk moratoire interesten aan de |
moratoires aux contribuables, chaque fois que l'Etat restitue un impôt | belastingplichtigen toe te kennen telkens de Staat een gekweten |
payé, même dans le cas où la restitution est la conséquence d'une | belasting terugbetaalt, zelfs indien de terugbetaling het gevolg is |
erreur imputable au contribuable » (Doc. parl., Chambre, 1952-1953, n° | van een aan de belastingplichtige toe te schrijven vergissing » (Parl. |
277, pp. 9 et 10). | St., Kamer, 1952-1953, nr. 277, pp. 9 en 10). |
B.5. La dérogation, par la disposition en cause, à la règle selon | B.5. Het afwijken, door de in het geding zijnde bepaling, van de regel |
laquelle des intérêts moratoires sont accordés en cas de restitution | dat in geval van terugbetaling van belastingen moratoriumintresten |
d'impôts, se justifie, selon le Conseil des ministres, par la volonté | worden toegekend, wordt volgens de Ministerraad verantwoord door het |
du législateur de trouver un équilibre entre les intérêts des | streven van de wetgever naar een evenwicht tussen de belangen van de |
contribuables concernés et l'intérêt général. | betrokken belastingplichtigen en het algemeen belang. |
B.6. Lorsque, comme en l'espèce, le législateur accorde avec effet | B.6. Wanneer de wetgever, zoals te dezen, aan een categorie van |
rétroactif à une catégorie de contribuables un avantage qu'il accorde | belastingplichtigen met terugwerkende kracht een voordeel toekent dat |
depuis longtemps déjà à une autre catégorie de contribuables, mettant | hij reeds geruime tijd aan een andere categorie van |
ainsi, selon ses propres dires, la disposition modifiée en conformité | belastingplichtigen toekent, waarmee hij naar eigen zeggen de |
avec son objectif initial, des considérations de nature purement | gewijzigde bepaling in overeenstemming brengt met de oorspronkelijke |
budgétaire ne peuvent suffire à écarter, à titre exceptionnel, les | bedoeling ervan, kunnen overwegingen van louter budgettaire aard niet |
motifs d'équité qui fondent la règle générale de l'octroi d'intérêts | volstaan om bij wijze van uitzondering de billijkheidsredenen terzijde |
moratoires en cas de restitution d'impôts. | te schuiven waarop de algemene regel van toekenning van |
moratoriumintresten bij terugbetaling van belastingen is gebaseerd. | |
Certes, l'octroi d'intérêts moratoires lors de la restitution d'impôts | Weliswaar kan de toekenning van moratoriumintresten bij terugbetaling |
relatifs aux exercices d'imposition 1991 à 1998, résultant des | van belastingen voor de aanslagjaren 1991 tot 1998, ten gevolge van de |
articles 6 et 48, § 3, alinéa 2, de la loi du 4 mai 1999 portant des | artikelen 6 en 48, § 3, tweede lid, van de wet van 4 mei 1999 houdende |
dispositions fiscales diverses, peut avoir des conséquences | diverse fiscale bepalingen, aanzienlijke financiële gevolgen hebben |
financières considérables pour le Trésor, mais il ne peut être | voor de Schatkist, maar het kan niet bij voorbaat worden aangenomen |
considéré a priori que ces conséquences l'emportent sur les | dat die gevolgen zwaarder wegen dan de financiële gevolgen die de |
conséquences financières que les associés d'une société civile et les | vennoten van een burgerlijke vennootschap en de leden van een |
membres d'une association sans personnalité juridique ont à supporter | vereniging zonder rechtspersoonlijkheid dienen te dragen wanneer hun |
lorsque l'octroi d'intérêts moratoires leur est refusé. | de toekenning van moratoriumintresten wordt ontzegd. |
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. | B.7. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 48, § 3, alinéa 3, de la loi du 4 mai 1999 portant des | Artikel 48, § 3, derde lid, van de wet van 4 mei 1999 houdende diverse |
dispositions fiscales diverses viole les articles 10 et 11 de la | fiscale bepalingen schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
Constitution. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 21 décembre 2005. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 21 december 2005. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
P.-Y. Dutilleux. A. Arts. | P.-Y. Dutilleux. A. Arts. |