Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 167/2005 du 23 novembre 2005 Numéros du rôle : 3137 et 3210 En cause : les recours en annulation partielle du décret de la Communauté française du 31 mars 2004 définissant l'enseignement supérieur, favorisant son intég La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. Henneuse, (...)"
Extrait de l'arrêt n° 167/2005 du 23 novembre 2005 Numéros du rôle : 3137 et 3210 En cause : les recours en annulation partielle du décret de la Communauté française du 31 mars 2004 définissant l'enseignement supérieur, favorisant son intég La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. Henneuse, (...) Uittreksel uit arrest nr. 167/2005 van 23 november 2005 Rolnummers 3137 en 3210 In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het hoger onderw Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters R. Henn(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 167/2005 du 23 novembre 2005 Uittreksel uit arrest nr. 167/2005 van 23 november 2005
Numéros du rôle : 3137 et 3210 Rolnummers 3137 en 3210
En cause : les recours en annulation partielle du décret de la In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet
Communauté française du 31 mars 2004 définissant l'enseignement van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de organisatie
supérieur, favorisant son intégration à l'espace européen de van het hoger onderwijs ter bevordering van de integratie in de
Europese ruimte van het hoger onderwijs en betreffende de
l'enseignement supérieur et refinançant les universités, introduits herfinanciering van de universiteiten, ingesteld door P. Alexandre en
par P. Alexandre et autres et par J.-L. Bozet et autres. anderen en door J.-L. Bozet en anderen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P.
Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y.
Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 15
november 2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen
15 novembre 2004 et parvenue au greffe le 16 novembre 2004, un recours op 16 november 2004, is beroep tot vernietiging ingesteld van de
en annulation des articles 6, § 1er, 7, 14, § 1er, 17, § 2, 37, §§ 1er artikelen 6, § 1, 7, 14, § 1, 17, § 2, 37, §§ 1 en 2, 38, vijfde lid
et 2, 38, alinéa 5, 40, 41, 48, 66, 67, 68, § 3, 71, 83, § 1er, 87, 90 (vierde lid in de Nederlandse vertaling), 40, 41, 48, 66, 67, 68, § 3,
à 112, 117, § § 1er et 6, 122, 125, § 2, 138, 139, 141, 142, 159, § 2, 71, 83, § 1, 87, 90 tot 112, 117, §§ 1 en 6, 122, 125, § 2, 138, 139,
161, 190 et des annexes III et IV du décret de la Communauté française 141, 142, 159, § 2, 161, 190 en de bijlagen III en IV van het decreet
du 31 mars 2004 définissant l'enseignement supérieur, favorisant son van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 betreffende de organisatie
intégration à l'espace européen de l'enseignement supérieur et van het hoger onderwijs ter bevordering van de integratie in de
Europese ruimte van het hoger onderwijs en betreffende de
herfinanciering van de universiteiten (bekendgemaakt in het Belgisch
refinançant les universités (publié au Moniteur belge du 18 juin 2004, Staatsblad van 18 juni 2004, tweede uitgave) door P. Alexandre,
deuxième édition) a été introduit par P. Alexandre, demeurant à 4300 wonende te 4300 Borgworm, rue Pré Maleau 1, R. Arnould, wonende te
Waremme, rue Pré Maleau 1, R. Arnould, demeurant à 6940 Durbuy, Plein
de Holset 80, M. Ausloos, demeurant à 4122 Plainevaux, rue des 6940 Durbuy, Plein de Holset 80, M. Ausloos, wonende te 4122
Chartreux 7, F. Balace, demeurant à 4430 Ans, rue Sous-le-Bois 78, F. Plainevaux, rue des Chartreux 7, F. Balace, wonende te 4430 Ans, rue
Bauden, demeurant à 4000 Liège, rue Eracle 13, C. Baurain, demeurant à Sous-le-Bois 78, F. Bauden, wonende te 4000 Luik, rue Eracle 13, C.
4020 Liège, Quai Churchill 21/062, M.-G. Boutier, demeurant à 4000 Baurain, wonende te 4020 Luik, Quai Churchill 21/062, M.-G. Boutier,
Liège, rue des Augustins 22, J. Bozet, demeurant à 4052 Beaufays, Voie wonende te 4000 Luik, rue des Augustins 22, J. Bozet, wonende te 4052
de la Vigne 10, P. Compère, demeurant à 4000 Liège, rue Julien Lahaut Beaufays, Voie de la Vigne 10, P. Compère, wonende te 4000 Luik, rue
34, J.-M. Crielaard, demeurant à 4861 Soiron-Pepinster, Château de Julien Lahaut 34, J.-M. Crielaard, wonende te 4861 Soiron-Pepinster,
Sclassin 1, J.-L. Croisier, demeurant à 5580 Wavreille, rue du Château de Sclassin 1, J.-L. Croisier, wonende te 5580 Wavreille, rue
Patronage 30, J.-F. Debongnie, demeurant à 4100 Boncelles, rue N. du Patronage 30, J.-F. Debongnie, wonende te 4100 Boncelles, rue N.
Fossoul, B.P. 151, M. Delville, demeurant à 4102 Ougrée, rue des Fossoul, B.P. 151, M. Delville, wonende te 4102 Ougrée, rue des
Nations 47, B. Demoulin, demeurant à 4000 Liège, Mont Saint-Martin 83, Nations 47, B. Demoulin, wonende te 4000 Luik, Mont Saint-Martin 83,
V. Demoulin, demeurant à 4130 Tilff, rue Heid de Mael 84, R. V. Demoulin, wonende te 4130 Tilff, rue Heid de Mael 84, R.
Dondelinger, demeurant à 4121 Neuville-en-Condroz, rue des Poètes 7, Dondelinger, wonende te 4121 Neuville-en-Condroz, rue des Poètes 7,
J.-P. Donnay, demeurant à 4400 Mons-lez-Liège, rue J.-L. Adam 226, M. J.-P. Donnay, wonende te 4400 Mons-lez-Liège, rue J.-L. Adam 226, M.
Dubuisson demeurant à 4000 Liège, rue du Mont-de-Piété 9, J.-P. Dubuisson wonende te 4000 Luik, rue du Mont-de-Piété 9, J.-P.
Duchesne, demeurant à 4020 Liège, rue Georges Thone 14, P. Durand, Duchesne, wonende te 4020 Luik, rue Georges Thone 14, P. Durand,
demeurant à 4020 Liège, Thier de la Chartreuse 36, M. Erpicum, wonende te 4020 Luik, Thier de la Chartreuse 36, M. Erpicum, wonende
demeurant à 4000 Liège, rue Wazon 47, E. Eskenazi, demeurant à 4020 te 4000 Luik, rue Wazon 47, E. Eskenazi, wonende te 4020 Luik, Quai G.
Liège, Quai G. Kurth 59, J.-A. Essers, demeurant à 4608 Warsage, Kurth 59, J.-A. Essers, wonende te 4608 Warsage, Chemin Bois du Roi
Chemin Bois du Roi 52, M. Fairon, demeurant à 4000 Liège, rue Monulphe 52, M. Fairon, wonende te 4000 Luik, rue Monulphe 17, R. Germay,
17, R. Germay, demeurant à 4000 Liège, Quai P. Van Hoegaerden 2, A. wonende te 4000 Luik, Quai P. Van Hoegaerden 2, A. Gob, wonende te
Gob, demeurant à 4000 Liège, rue Louvrex 58/41, E. Heinen, demeurant à 4000 Luik, rue Louvrex 58/41, E. Heinen, wonende te 4453
4453 Villers-Saint-Siméon, rue du Tige 75, J.-P. Jaspart, demeurant à Villers-Saint-Siméon, rue du Tige 75, J.-P. Jaspart, wonende te 4890
4890 Thimister-Clermont, Baudouinthier 54, M.-E. Melon, demeurant à Thimister-Clermont, Baudouinthier 54, M.-E. Melon, wonende te 4000
4000 Liège, rue des Glacis 123, B. Merenne-Schoumaker, demeurant à Luik, rue des Glacis 123, B. Merenne-Schoumaker, wonende te 4000 Luik,
4000 Liège, rue Côte d'Or 190, A. Migeotte, demeurant à 4053 Embourg, rue Côte d'Or 190, A. Migeotte, wonende te 4053 Embourg, Au Long Pré
Au Long Pré 69, M. Otte, demeurant à 4000 Liège, boulevard Piercot 4, 69, M. Otte, wonende te 4000 Luik, boulevard Piercot 4, A. Ozer,
A. Ozer, demeurant à 4000 Liège, avenue C. de Gerlache 62, C. wonende te 4000 Luik, avenue C. de Gerlache 62, C. Pagnoulle, wonende te 4000 Luik,
Pagnoulle, demeurant à 4000 Liège, avenue du Hêtre 12, C. Partoune, avenue du Hêtre 12, C. Partoune, wonende te 4000 Luik, rue A. Donnay
demeurant à 4000 Liège, rue A. Donnay 21, E. Pastor, demeurant à 4920 21, E. Pastor, wonende te 4920 Aywaille, rue de la Brassine 16, F.
Aywaille, rue de la Brassine 16, F. Petit, demeurant à 4130 Esneux, Petit, wonende te 4130 Esneux, avenue de Géradon 18, E. Pirart,
avenue de Géradon 18, E. Pirart, demeurant à 1160 Bruxelles, avenue I.
Geyskens 125, E. Poty, demeurant à 4130 Esneux, Amostrennes 29, P. wonende te 1160 Brussel, I. Geyskenslaan 125, E. Poty, wonende te 4130
Raxhon, demeurant à 4102 Ougrée, rue des Trois-Limites 35, B. Esneux, Amostrennes 29, P. Raxhon, wonende te 4102 Ougrée, rue des
Rochette, demeurant à 4020 Liège-Jupille, rue Charlemagne 107, G. Trois-Limites 35, B. Rochette, wonende te 4020 Luik-Jupille, rue
Simons, demeurant à 4030 Grivegnée, avenue de Péville 149, M. Stasse, Charlemagne 107, G. Simons, wonende te 4030 Grivegnée, avenue de
demeurant à 4877 Olne, Riéssonsart 8a, M. Stassin, demeurant à 4000 Péville 149, M. Stasse, wonende te 4877 Olne, Riéssonsart 8a, M.
Rocourt, Allée Bietlîmé 5, S. Theissen, demeurant à 4801 Stembert, rue Stassin, wonende te 4000 Rocourt, Allée Bietlîmé 5, S. Theissen,
Surdents 28, F. Tilkin, demeurant à 4000 Liège, Mont Saint-Martin 83, wonende te 4801 Stembert, rue Surdents 28, F. Tilkin, wonende te 4000
Ö. Tunca, demeurant à 4053 Embourg, rue J. Deflandre 151, M. Luik, Mont Saint-Martin 83, Ö. Tunca, wonende te 4053 Embourg, rue J.
Vanderthommen, demeurant à 4130 Tilff, rue Heid de Mael 72, P. Deflandre 151, M. Vanderthommen, wonende te 4130 Tilff, rue Heid de
Wathelet, demeurant à 4000 Liège, Visé-Voie 56, et R. Winkler, Mael 72, P. Wathelet, wonende te 4000 Luik, Visé-Voie 56, en R.
demeurant à 4031 Angleur, rue de la Belle Jardinière 337. Winkler, wonende te 4031 Angleur, rue de la Belle Jardinière 337.
b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20
december 2004 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen
20 décembre 2004 et parvenue au greffe le 21 décembre 2004, un recours op 21 december 2004, is beroep tot vernietiging ingesteld van de
en annulation des articles 6, § 1er, 7, 14, § 1er, 17, § 2, 37, § § 1er artikelen 6, § 1, 7, 14, § 1, 17, § 2, 37, §§ 1 en 2, 38, vijfde lid
et 2, 38, alinéa 5, 40, 41, 48, 66, 67, 68, § 3, 71, 83, § 1er, 87, 90 (vierde lid in de Nederlandse vertaling), 40, 41, 48, 66, 67, 68, § 3,
à 112, 117, § § 1er et 6, 122, 125, § 2, 138, 139, 141, 142, 159, § 2, 71, 83, § 1, 87, 90 tot 112, 117, §§ 1 en 6, 122, 125, § 2, 138, 139,
161, 190 et des annexes III et IV du décret de la Communauté française 141, 142, 159, § 2, 161, 190 en de bijlagen III en IV van voormeld
du 31 mars 2004 précité a été introduit par J.-L. Bozet, demeurant à decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 door J.-L. Bozet,
4140 Dolembreux, Betgné 12, J.-M. Frère, demeurant à 4550 Nandrin, wonende te 4140 Dolembreux, Betgné 12, J.-M. Frère, wonende te 4550
Chemin de Sotrez 85, T. Grisar, demeurant à 4970 Stavelot, Chemin de Nandrin, Chemin de Sotrez 85, T. Grisar, wonende te 4970 Stavelot,
la Hoegne 50, P.-P. Gossiaux, demeurant à 4000 Liège, avenue E. Chemin de la Hoegne 50, P.-P. Gossiaux, wonende te 4000 Luik, avenue
Digneffe 51, Y. Henrotin, demeurant à 4052 Beaufays, Aux Grands Champs E. Digneffe 51, Y. Henrotin, wonende te 4052 Beaufays, Aux Grands
63, J. Joset, demeurant à 4020 Liège, Quai Mativa 54, et G. L'Homme, Champs 63, J. Joset, wonende te 4020 Luik, Quai Mativa 54, en G.
demeurant à 4347 Fexhe-le-Haut-Clocher, rue de Rouloux 22a. L'Homme, wonende te 4347 Fexhe-le-Haut-Clocher, rue de Rouloux 22a.
Ces affaires, inscrites sous les numéros 3137 et 3210 de la Cour, ont Die zaken, ingeschreven onder de nummers 3137 en 3210 van de rol van
été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions entreprises Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1.1. L'article 37, § 1er, du décret de la Communauté française du 31 B.1.1. Artikel 37, § 1, van het decreet van de Franse Gemeenschap van
mars 2004 définissant l'enseignement supérieur, favorisant son 31 maart 2004 betreffende de organisatie van het hoger onderwijs ter
intégration à l'espace européen de l'enseignement supérieur et bevordering van de integratie in de Europese ruimte van het hoger
onderwijs en betreffende de herfinanciering van de universiteiten
refinançant les universités (ci-après : décret du 31 mars 2004) (hierna : decreet van 31 maart 2004), bepaalt :
dispose : « L'habilitation à organiser des études universitaires et à conférer « De bevoegdheid om universitaire studies te organiseren en om
les grades académiques qui les sanctionnent est accordée à une academische graden toe te kennen die ze bekronen, is toegestaan aan
institution universitaire ou à une académie universitaire. een universitaire instelling of een universitaire academie. Onder de
L'habilitation porte sur un cycle d'études, ainsi que sur les sites où bevoegdheid valt een studiecyclus, maar ook de sites waar deze studies
ces études peuvent être organisées, à l'exception des travaux relatifs kunnen worden georganiseerd, met uitzondering van de werkzaamheden
à la préparation d'une thèse de doctorat. voor de voorbereiding van een doctoraal proefschrift.
Un site est une localisation géographique d'infrastructures affectées Een site is een geografische locatie met infrastructuren die door
par les établissements d'enseignement supérieur à leurs activités. instellingen voor hoger onderwijs wordt gebruikt voor hun
Sont considérés comme sites distincts la Région de Bruxelles-Capitale, activiteiten. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en elk kieskanton van
chaque canton électoral en Région wallonne. het Waals Gewest worden beschouwd als afzonderlijke sites.
Un établissement peut organiser une partie des activités Een instelling kan een deel van de leeractiviteiten organiseren buiten
d'apprentissage en dehors des sites ainsi définis, pour autant que ces deze gedefinieerde sites, in zoverre deze gedecentraliseerde
activités décentralisées ne dépassent pas 15 crédits par cycle activiteiten geen 15 studiepunten overschrijden per studiecyclus en
d'études et ne constituent jamais un dédoublement d'enseignements ». nooit een splitsing van het onderricht veroorzaken ».
B.1.2. L'article 38, alinéa 5, du même décret dispose : B.1.2. Artikel 38, vijfde lid (vierde lid in de Nederlandse
vertaling), van hetzelfde decreet bepaalt :
« L'annexe III au présent décret définit les habilitations de ces « Bijlage III van het huidige decreet definieert de bevoegdheden van
cursus initiaux à partir de l'année académique 2004-2005 ». deze voorbereidende curricula vanaf het academiejaar 2004-2005 ».
B.1.3. L'annexe III « Habilitations à organiser des cycles d'études à B.1.3. Bijlage III, « Bevoegdheden om studiecycli aan de universiteit
l'université », du même décret fixe, à partir de l'année académique in te richten », van hetzelfde decreet legt, vanaf het academiejaar
2004-2005, la liste, visée à l'article 38 du décret, des habilitations 2004-2005, de in artikel 38 van het decreet bedoelde lijst vast van de
accordées aux universités portant sur les études des premier et aan de universiteiten toegekende bevoegdheden betreffende de studies
deuxième cycles initiaux, conforme à l'annexe I, et détermine van de voorbereidende eerste en tweede cyclus, overeenkomstig bijlage
l'habilitation géographique comme suit : I, en bepaalt de geografische bevoegdheden als volgt :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
B.2. L'article 67 du même décret dispose : B.2. Artikel 67 van hetzelfde decreet bepaalt :
« Dans le contexte de ses activités d'enseignement, tout responsable « Binnen de context van zijn onderwijsactiviteiten, moet elke
d'un enseignement jouit de la liberté académique dans l'exercice de verantwoordelijke voor onderwijs genieten van de academische vrijheid
cette mission. Ceci suppose le choix des méthodes pédagogiques, des in het uitoefenen van deze opdracht. Dit houdt de keuze in van de
contenus scientifiques et techniques, de l'évaluation et des diverses pedagogische middelen, de wetenschappelijke en technische inhoud, de
activités mises en oeuvre afin d'atteindre les objectifs particuliers evaluatie en de diverse activiteiten die worden gehouden om de
- visés à l'article 63, § 3 - de cet enseignement au sein du programme bijzondere doelstellingen te behalen - bedoeld in artikel 63, § 3 -
van dit onderricht binnen het studieprogramma. Deze vrijheid wordt
d'études. Cette liberté s'exerce dans le respect des dispositions de beoefend binnen het respect voor de bepalingen van dit decreet ».
ce décret ». B.3.1. Le titre IV du même décret, composé des articles 90 à 112, B.3.1. Titel IV van hetzelfde decreet, bestaande uit de artikelen 90
concerne les rapprochements des universités sous la forme d'académies
universitaires (chapitre Ier), de fusions d'universités (chapitre II) tot 112, betreft de samenwerking tussen universiteiten in de vorm van
ou de partenariats avec d'autres établissements (chapitre III). universitaire academies (hoofdstuk I), fusies van universiteiten
B.3.2. En tant qu'ils concernent les académies universitaires, et (hoofdstuk II) of partnerschappen met andere instellingen (hoofdstuk III).
formeraient un tout indissociable à leur sujet, sont également B.3.2. In zoverre zij de universitaire academies betreffen en daarmee
attaqués les articles 6, § 1er, 7, 14, § 1er, 17, § 2, 37, §§ 1er et een onlosmakelijk geheel zouden vormen, worden tevens de artikelen 6,
2, 40, 41, 48, 66, 68, § 3, 71, 83, § 1er, 87, 117, § 1er, 122, 125, § § 1, 7, 14, § 1, 17, § 2, 37, §§ 1 en 2, 40, 41, 48, 66, 68, § 3, 71,
2, 159, § 2, 190 et l'annexe IV du même décret. 83, § 1, 87, 117, § 1, 122, 125, § 2, 159, § 2, 190 en bijlage IV van
hetzelfde decreet aangevochten.
B.4.1. L'article 138 du même décret modifie l'article 21 de la loi du B.4.1. Artikel 138 van hetzelfde decreet wijzigt artikel 21 van de wet
28 avril 1953 sur l'organisation de l'enseignement universitaire par van 28 april 1953 betreffende de inrichting van het universitair
l'Etat comme suit : onderwijs door de Staat als volgt :
« 1° le § 1er est remplacé par la disposition suivante : « 1° § 1 wordt vervangen door de volgende bepaling :
' Le personnel enseignant comprend les professeurs ordinaires, les ' Tot het onderwijzend personeel behoren de gewone hoogleraren, de
professeurs extraordinaires, les professeurs et les chargés de cours '. buitengewone hoogleraren, de hoogleraren en de docenten. '
2° le § 2 est remplacé par la disposition suivante : 2° § 2 wordt vervangen door de volgende bepaling :
' Le conseil d'administration attribue à la charge de chaque membre du ' De Raad van Beheer bepaalt de opdracht van elk lid van het
personnel enseignant le caractère à temps plein ou à temps partiel et onderwijzend voltijds of deeltijds personeel en duidt het of de
désigne le ou les organes dont elle relève. Il communique cette organen aan waartoe het personeelslid behoort. De Raad deelt deze
décision au Gouvernement '. beslissing mee aan de Regering. '
3° l'alinéa 3 du § 5 est abrogé; 3° alinea 3 van § 5 wordt ingetrokken;
4° le § 8 est remplacé par la disposition suivante : 4° § 8 wordt vervangen door de volgende bepaling :
' Sans préjudice de l'article 32, le conseil d'administration fixe, ' Zonder afbreuk te doen aan artikel 32, bepaalt de Raad van Beheer,
pour des durées limitées qu'il détermine et qui n'excèdent pas cinq voor een beperkte duur die hij bepaalt en die geen vijf jaar
ans, le contenu de la charge de chaque membre du corps enseignant, à overschrijdt, de inhoud van de opdracht van elk lid van het
savoir les cours attribués, les activités de recherche et de service à la communauté. Le contenu de la charge est fixé pour la première fois lors de la nomination. Il est revu et éventuellement modifié à l'issue de chaque période selon un règlement général établi par le conseil d'administration et adopté à la majorité des deux tiers des membres présents. Le renouvellement ou la modification du contenu de la charge se fait après avis de l'intéressé et de ou des organes dont relève la charge. La décision du conseil d'administration est communiquée à l'intéressé onderwijzend korps, met name de toegekende cursussen, de onderzoeksactiviteiten en de dienstverlening voor de gemeenschap. De inhoud van de opdracht wordt voor de eerste keer bepaald bij de benoeming. Ze wordt herzien en eventueel aangepast aan het einde van elke periode, volgens een algemeen reglement opgesteld door de Raad van Beheer en aangenomen door een tweederde meerderheid van de aanwezige leden. De vernieuwing of de verandering van de inhoud van de opdracht gebeurt na de mening van de betrokkene en/of van de organen waaronder de opdracht valt. De beslissing van de Raad van Beheer wordt meegedeeld aan de
' ». betrokkene. ' ».
B.4.2. L'article 139 du même décret modifie l'article 22, § 1er, de la B.4.2. Artikel 139 van hetzelfde decreet wijzigt artikel 22, § 1, van
loi du 28 avril 1953 sur l'organisation de l'enseignement de wet van 28 april 1953 betreffende de inrichting van het
universitaire par l'Etat comme suit : universitair onderwijs door de Staat als volgt :
« Le Conseil d'administration nomme les membres du personnel « De Raad van Beheer benoemt de leden van het onderwijzend personeel
enseignant dans un des domaines énumérés à l'article 31 du décret du binnen één van de domeinen opgesomd in artikel 31 van het decreet van
31 mars 2004 favorisant son intégration à l'espace européen de l'enseignement supérieur et refinançant les universités. Sans préjudice des conditions particulières fixées par la présente loi, nul ne peut être nommé chargé de cours s'il n'est titulaire d'un diplôme de docteur avec thèse. Des dispenses relatives à cette condition peuvent, après avis de l'organe dont relève la charge, être accordées par le Conseil d'administration dans des circonstances exceptionnelles dûment motivées. Sans préjudice des conditions particulières fixées par la présente loi, nul ne peut être nommé professeur ordinaire après qu'il a atteint l'âge de soixante ans. Le recteur notifie la décision de nomination au Gouvernement dans les huit jours qui suivent la délibération du Conseil d'administration. Le 31 maart 2004 betreffende de vaststelling van het hoger onderwijs ter bevordering van de integratie in de Europese ruimte voor het hoger onderwijs en betreffende de herfinanciering van de universiteiten. Zonder afbreuk te doen aan de bijzondere voorwaarden vastgelegd in deze wet, kan niemand worden benoemd als docent als hij geen houder is van een doctoraal diploma met proefschrift. De vrijstellingen in verband met deze voorwaarde kunnen, na advies van het orgaan waaronder de opdracht valt, worden toegestaan door de Raad van Beheer in uitzonderlijke omstandigheden die deugdelijk zijn gemotiveerd. Zonder afbreuk te doen aan de bijzondere voorwaarden vastgesteld door deze wet, kan niemand tot gewoon hoogleraar worden benoemd nadat hij de leeftijd van zestig jaar heeft bereikt. De rector meldt de beslissing van de benoeming aan de Regering binnen de acht dagen die volgen op de deliberatie van de Raad van Beheer. De
Gouvernement ratifie la nomination dans un délai de quarante jours Regering keurt de benoeming goed binnen een termijn van veertig dagen
suivant l'envoi de la [...] notification de la décision par le volgend op het versturen van de verwittiging van de beslissing door de
Recteur. Passé ce délai, la ratification est réputée acquise. Le Rector. Na deze termijn wordt de goedkeuring als toegestaan beschouwd.
recteur en informe le Conseil d'administration lors de sa prochaine De rector licht de Raad van Beheer erover in tijdens de volgende
séance; il notifie la décision ratifiée à l'intéressé et demande sa sessie; hij meldt ook de goedkeuring van de beslissing aan de
publication au Moniteur belge . betrokkene en vraagt de publicatie ervan aan in het Staatsblad.
La nomination entre en vigueur au plus tôt le premier jour du mois qui De benoeming gaat van kracht ten vroegste op de eerste dag van de
suit la décision du Conseil d'administration ». maand die volgt op de beslissing van de Raad van Beheer ».
B.4.3. L'article 141 du même décret modifie l'article 31 de la loi du B.4.3. Artikel 141 van hetzelfde decreet wijzigt artikel 31 van de wet
28 avril 1953 sur l'organisation de l'enseignement universitaire par van 28 april 1953 betreffende de inrichting van het universitair
l'Etat comme suit : onderwijs door de Staat als volgt :
« 1° au § 1er, alinéa 1er, les mots ', § 1er, et les désignations « 1° in § 1, alinea 1, worden de woorden ', § 1, en de benamingen
visées à l'article 22, § 2, ' sont ajoutés entre les mots ' article 22 ' et ' mentionnent le grade '; bedoeld in artikel 22, § 2, ' toegevoegd tussen de woorden ' artikel 22 ' en ' die de graad vermelden ';
2° les alinéas 2 à 5 du § 1er sont abrogés; 2° de alinea's 2 tot 5 van § 1 worden ingetrokken;
3° l'alinéa 6 du § 1er est remplacé par : 3° alinea 6 van § 1 wordt vervangen door :
' En cas de vacance de charge, le contenu de l'appel aux candidats ' In geval van werkvakantie, worden de inhoud van de oproep voor
ainsi que le délai pour le dépôt des candidatures sont fixés par le kandidaten alsook de termijn voor het indienen van de kandidaturen
conseil d'administration. ' vastgesteld door de Raad van Beheer. '
4° l'alinéa 7 du § 1er est abrogé ». 4° alinea 7 van § 1 wordt ingetrokken ».
B.4.4. L'article 142 du même décret modifie l'article 32 de la loi du B.4.4. Artikel 142 van hetzelfde decreet wijzigt artikel 32 van de wet
28 avril 1953 sur l'organisation de l'enseignement universitaire par van 28 april 1953 betreffende de inrichting van het universitair
l'Etat comme suit : onderwijs door de Staat als volgt :
« 1° au § 1er, les mots ' l'accord ' sont remplacés par ' l'avis '; « 1° in § 1 worden de woorden ' het besluit ' vervangen door ' de mening ';
2° le § 2 est abrogé ». 2° § 2 wordt opgeheven ».
B.4.5. L'article 161 du même décret dispose : B.4.5. Artikel 161 van hetzelfde decreet bepaalt :
« Pour l'application de l'article 21, § 8, de la loi du 28 avril 1953 « Voor de toepassing van artikel 21, § 8, van de wet van 28 april 1953
sur l'organisation de l'enseignement universitaire par l'Etat, tel que over de organisatie van universitair onderwijs door de Staat, zoals
modifiée par le présent décret, pour les membres du personnel aangepast door dit huidige decreet, wordt voor de leden van het
enseignant nommés à la date d'entrée en vigueur du présent décret, le onderwijzend personeel benoemd op de datum van inwerkingtreding van
contenu de la charge tel qu'existant à la veille de cette date est dit decreet, de inhoud van de opdracht zoals ze bestaat aan de
confirmé pour une période d'au moins trois ans et d'au plus cinq ans à vooravond van deze datum bevestigd voor een periode van minstens drie
partir de cette date ». jaar en maximum vijf jaar, vanaf deze datum ».
Quant à la recevabilité des recours Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de beroepen
B.5.1. Les requérants, qui sont tous professeurs, chargés de cours, B.5.1. De verzoekende partijen, die allen hoogleraar, docent,
assistants ou chercheurs à l'Université de Liège, invoquent à la fois assistent of onderzoeker aan de « Université de Liège » zijn, voeren
un intérêt personnel et un intérêt fonctionnel à agir en annulation zowel een persoonlijk als een functioneel belang aan om de
devant la Cour. vernietiging voor het Hof te vorderen.
B.5.2. Le Gouvernement de la Communauté française conteste l'intérêt à B.5.2. De Franse Gemeenschapsregering betwist het belang van de
agir des requérants. verzoekende partijen om in rechte te treden.
B.6. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour B.6. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
d'arbitrage imposent à toute personne physique ou morale qui introduit Arbitragehof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon
un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang.
l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie
affectée directement et défavorablement par la norme entreprise. door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden
B.7. Le décret de la Communauté française du 31 mars 2004 vise à faire geraakt. B.7. Het decreet van de Franse Gemeenschap van 31 maart 2004 strekt
évoluer l'enseignement supérieur vers une plus grande cohérence ertoe het hoger onderwijs te doen evolueren naar een grotere algemene
globale : samenhang :
« Il s'agit de baliser des évolutions très naturelles, inscrites dans « Het gaat erom zeer natuurlijke ontwikkelingen aan te geven, die
l'accroissement du volume des connaissances et l'émergence de méthodes volgen uit de toename van de omvang van de kennis en het verschijnen
actives dans l'enseignement, d'une part, influencées par la van actieve methodes in het onderwijs, enerzijds, en die worden
démocratisation de cet enseignement, de l'autre. Il s'agit aussi de poser les bases des collaborations entre établissements, singulièrement entre établissements universitaires, toujours dépendants des structures arrêtées dans les lois de 1911 et 1971. Ce faisant, il s'agit aussi de participer de manière positive à l'ouverture (ou la réouverture) d'un Espace européen de l'enseignement supérieur, dont les objectifs communs sont élaborés au gré des déclarations successives d'Etats européens désireux de s'associer pour construire cet espace, promouvoir la reconnaissance mutuelle et la mobilité académique, faire de la diversité culturelle caractéristique beïnvloed door de democratisering van dat onderwijs, anderzijds. Het gaat ook erom de grondslagen te leggen van de samenwerking tussen instellingen, vooral tussen universitaire instellingen, die nog steeds afhankelijk zijn van de in de wetten van 1911 en 1971 vastgestelde structuren. Hierdoor gaat het eveneens erom op positieve wijze deel te nemen aan het openstellen (of opnieuw openstellen) van een Europese ruimte van het hoger onderwijs, waarvan de gemeenschappelijke doelstellingen worden uitgewerkt op basis van opeenvolgende verklaringen van Europese Staten die willen samenwerken om die ruimte tot stand te brengen, de onderlinge erkenning en de academische mobiliteit te bevorderen, en van de voor Europa kenmerkende culturele diversiteit een extra
de l'Europe un atout supplémentaire au bénéfice des étudiants » (Doc. troef in het voordeel van de studenten te maken » (Parl. St.,
parl., Parlement de la Communauté française, 2003-2004, n° 498/1, p. Parlement van de Franse Gemeenschap, 2003-2004, nr. 498/1, p. 2).
2). Cette ouverture de l'Espace européen de l'enseignement supérieur est Die openstelling van de Europese ruimte van het hoger onderwijs wordt
communément appelée « processus de Bologne ». doorgaans het « Bologna-proces » genoemd.
B.8.1. Les dispositions entreprises prévoient, d'une part, que sont B.8.1. De bestreden bepalingen voorzien erin dat, enerzijds, aan de
accordées aux établissements universitaires des habilitations à universitaire instellingen de bevoegdheid wordt toegekend om per «
organiser des cycles d'études universitaires par « site », à savoir site », namelijk een geografische locatie met infrastructuren die door
une localisation géographique d'infrastructures affectées par les instellingen voor hoger onderwijs voor hun activiteiten wordt gebruikt
établissements d'enseignement supérieur à leurs activités (article 37, (artikel 37, § 1), universitaire studiecycli in te richten, waarbij
§ 1er), ces habilitations étant définies dans l'annexe III du décret die bevoegdheden worden gedefinieerd in bijlage III van het decreet
du 31 mars 2004 (article 38, alinéa 5). van 31 maart 2004 (artikel 38, vijfde lid (vierde lid in de
Nederlandse vertaling)).
B.8.2. Elles prévoient, d'autre part, dans un titre IV dénommé « B.8.2. In titel IV « Samenwerking tussen universiteiten » voorzien
Rapprochements universités », la création d'académies universitaires zij, anderzijds, in de oprichting van universitaire academies
(articles 90 à 106), ainsi que la possibilité de fusions d'universités (artikelen 90 tot 106), alsook in de mogelijkheid van fusies van
(articles 107 à 110) ou de partenariats avec d'autres établissements universiteiten (artikelen 107 tot 110) of van partnerschappen met
(articles 111 et 112). andere instellingen (artikelen 111 en 112).
B.8.3. Elles définissent, enfin, la liberté académique de tout B.8.3. Ten slotte definiëren zij de academische vrijheid van iedere
responsable d'un enseignement (article 67) et modifient la loi du 28 verantwoordelijke voor onderwijs (artikel 67) en wijzigen zij de wet
avril 1953 « sur l'organisation de l'enseignement universitaire par van 28 april 1953 « betreffende de inrichting van het universitair
onderwijs door de Staat », op het vlak van de wijze van benoeming
l'Etat » en ce qui concerne le mode de nomination (articles 139 et (artikelen 139 en 141) alsook door te voorzien in het beginsel van de
141) et en prévoyant le principe de l'attribution temporaire du tijdelijke toewijzing van de inhoud van de lesopdrachten - of het
contenu des charges de cours - ou principe de « détitularisation » - beginsel van de « detitularisering » - (artikel 138), waarbij de
(article 138), seul l'avis de l'intéressé étant sollicité en cas de betrokkene, wanneer zijn opdracht wordt gewijzigd, alleen om advies
modification de sa charge (article 142). Le principe de « wordt gevraagd (artikel 142). Het beginsel van de « detitularisering »
détitularisation » s'applique aux membres du personnel enseignant is van toepassing op de leden van het onderwijzend personeel die
nommés à la date d'entrée en vigueur du décret du 31 mars 2004, le benoemd zijn op de datum van inwerkingtreding van het decreet van 31
contenu de la charge existant à la veille de cette date étant confirmé maart 2004, waarbij de inhoud van de aan de vooravond van die datum
pour une période d'au moins trois ans et d'au plus cinq ans (article bestaande opdracht wordt bevestigd voor een periode van minstens drie
161). jaar en maximum vijf jaar (artikel 161).
B.9.1. S'estimant directement et défavorablement atteints par les B.9.1. De verzoekende partijen zijn van mening dat zij door de
dispositions entreprises, les requérants font valoir, à l'appui de bestreden bepalingen rechtstreeks en ongunstig worden geraakt en
leur intérêt personnel, que le décret attaqué modifie leur situation voeren, ter ondersteuning van hun persoonlijk belang, aan dat het
de façon substantielle en raison, d'une part, d'un risque de bestreden decreet hun situatie grondig wijzigt doordat, enerzijds, het
modification de la structure de l'enseignement, les académies gevaar bestaat dat de structuur van het onderwijs wordt gewijzigd,
universitaires ne disposant pas de personnel propre, et d'autre part, daar de universitaire academies niet over eigen personeel beschikken,
du découplage entre la fonction d'enseignant et la charge de cours en, anderzijds, het ambt van lesgever wordt losgekoppeld van de
attribuée. toegewezen lesopdracht.
B.9.2. Ils font également valoir, à l'appui de leur intérêt B.9.2. Ter ondersteuning van hun functioneel belang voeren zij tevens
fonctionnel, que le confinement géographique de l'Université de Liège aan dat de geografische beperking van de « Université de Liège » of de
ou les contraintes apportées à la liberté d'association des
universités par la création des académies universitaires sont de beperking van de vrijheid van vereniging van de universiteiten door de
nature à porter atteinte aux prérogatives liées à leurs fonctions de oprichting van de universitaire academies, afbreuk kunnen doen aan de
professeur, de chargé de cours, d'assistant ou de chercheur à prerogatieven die zijn verbonden aan hun ambt van hoogleraar, docent,
l'Université de Liège. Par ailleurs, en imposant l'exercice de la assistent of onderzoeker aan de « Université de Liège ». Door te eisen
liberté académique « dans le respect des dispositions de ce décret », dat de academische vrijheid wordt beoefend « binnen het respect voor
l'article 67 du décret créerait un lien direct entre la situation des requérants et la totalité des dispositions visées par les recours. B.10.1. Sans qu'il soit besoin d'examiner si l'intérêt fonctionnel invoqué par les requérants se distingue de leur intérêt personnel, la Cour constate que les requérants qui sont professeurs ou chargés de cours sont susceptibles d'être atteints directement et défavorablement dans l'exercice de leur profession par les dispositions relatives à la liberté académique et à l'attribution, au renouvellement ou à la modification des charges de cours. Ils justifient par conséquent de l'intérêt requis à agir en annulation contre ces dispositions. B.10.2. Par contre, en tant qu'ils agissent en qualité de professeur, chargé de cours, assistant ou chercheur ainsi qu'à titre personnel, les requérants ne sont pas affectés directement et défavorablement par des dispositions qui confèrent des habilitations géographiques aux établissements d'enseignement supérieur ou qui prévoient des modes de rapprochements entre universités. S'il est vrai que de telles dispositions pourraient avoir des répercussions indirectes sur leur situation, il n'en demeure pas moins que c'est l'université elle-même qui est directement atteinte par ces dispositions. Ils ne justifient donc pas de l'intérêt requis en droit à l'égard de ces dispositions. Pour le surplus, en prévoyant que la liberté académique s'exerce « dans le respect des dispositions de ce décret », l'article 67 ne suffit pas à créer un lien direct entre la situation des requérants et l'ensemble des dispositions du décret. B.10.3. Les recours ne sont par conséquent recevables qu'en ce qu'ils de bepalingen van dit decreet » zou artikel 67 van het decreet overigens een rechtstreeks verband tot stand brengen tussen de situatie van de verzoekende partijen en alle in de beroepen beoogde bepalingen. B.10.1. Zonder dat het noodzakelijk is om na te gaan of het door de verzoekende partijen aangevoerde functioneel belang onderscheiden is van hun persoonlijk belang, stelt het Hof vast dat de verzoekende partijen, die hoogleraar of docent zijn, bij de uitoefening van hun beroep rechtstreeks en ongunstig kunnen worden geraakt door de bepalingen betreffende de academische vrijheid en de toewijzing, hernieuwing of wijziging van de lesopdrachten. Zij doen bijgevolg blijken van het vereiste belang om de vernietiging van die bepalingen te vorderen. B.10.2. In zoverre zij in rechte treden in de hoedanigheid van hoogleraar, docent, assistent of onderzoeker, alsook op persoonlijke titel, worden de verzoekende partijen daarentegen niet rechtstreeks en ongunstig geraakt door bepalingen die aan de instellingen voor hoger onderwijs geografische bevoegdheden toekennen of die voorzien in vormen van samenwerking tussen universiteiten. Dergelijke bepalingen kunnen hun situatie weliswaar indirect beïnvloeden, maar het is de universiteit zelf die rechtstreeks door die bepalingen wordt getroffen. Ten aanzien van die bepalingen doen zij dus niet blijken van het rechtens vereiste belang. Voor het overige volstaat artikel 67, door te bepalen dat de academische vrijheid wordt uitgeoefend « binnen het respect voor de bepalingen van dit decreet », niet om een rechtstreeks verband tot stand te brengen tussen de situatie van de verzoekende partijen en alle bepalingen van het decreet. B.10.3. De beroepen zijn derhalve alleen ontvankelijk in zoverre ze
visent les articles 67, 138, 139, 141, 142 et 161 du décret du 31 mars zijn gericht tegen de artikelen 67, 138, 139, 141, 142 en 161 van het
2004; ils sont irrecevables pour le surplus à défaut d'intérêt. decreet van 31 maart 2004; voor het overige zijn ze onontvankelijk bij
B.11. La Cour constate en outre qu'à l'égard de ces dispositions les ontstentenis van belang. B.11. Bovendien stelt het Hof vast dat, ten aanzien van die
griefs développés dans les requêtes sont articulés contre les seuls bepalingen, de in de verzoekschriften uiteengezette grieven alleen
articles 67, 138, 142 et 161 du décret du 31 mars 2004, auxquels zijn gericht tegen de artikelen 67, 138, 142 en 161 van het decreet
l'article 141 est indissociablement lié; elle limite donc son examen à van 31 maart 2004, waarmee artikel 141 onlosmakelijk is verbonden; het
ces dispositions. beperkt zijn onderzoek dus tot die bepalingen.
Par conséquent, les premier et deuxième moyens ne peuvent être Bijgevolg kunnen het eerste en het tweede middel niet worden
examinés. onderzocht.
Quant à la recevabilité des interventions Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de tussenkomsten
B.12.1. L'Université libre de Bruxelles et l'Académie universitaire B.12.1. De « Université libre de Bruxelles » en de « Académie
Wallonie-Bruxelles ont introduit des mémoires en intervention. Elles universitaire Wallonie-Bruxelles » hebben memories van tussenkomst
estiment justifier d'un intérêt au maintien des dispositions ingediend. Zij zijn van mening dat zij doen blijken van een belang bij
entreprises. de handhaving van de bestreden bepalingen.
B.12.2. L'intérêt d'une partie intervenante se distingue de l'intérêt B.12.2. Het belang van een tussenkomende partij onderscheidt zich van
de la partie requérante : il existe dans le chef de toute personne het belang van de verzoekende partij : het bestaat bij elke persoon
pouvant être affectée directement dans sa situation par la décision de die door de beslissing van het Hof met betrekking tot de bestreden
la Cour relative à la norme entreprise. norm in zijn situatie rechtstreeks kan worden geraakt.
B.13.1. Selon ses statuts, l'Université libre de Bruxelles a notamment B.13.1. Volgens de statuten van de « Université libre de Bruxelles »
pour mission d'assurer le développement, la transmission et bestaat de opdracht van die universiteit met name in het ontwikkelen,
l'application de la connaissance par une recherche scientifique et un overbrengen en toepassen van kennis door wetenschappelijk onderzoek en
enseignement libérés de toute entrave politique et idéologique. onderwijs, zonder enige politieke of ideologische belemmering.
B.13.2. L'Académie universitaire Wallonie-Bruxelles a été constituée B.13.2. De « Académie universitaire Wallonie-Bruxelles » is opgericht
en exécution du décret du 31 mars 2004 et se compose de l'Université ter uitvoering van het decreet van 31 maart 2004 en bestaat uit de «
libre de Bruxelles, de l'Université de Mons-Hainaut et de la Faculté Université libre de Bruxelles », de « Université de Mons-Hainaut » en
polytechnique de Mons. de « Faculté polytechnique de Mons ».
Elle dispose, en vertu de l'article 91 du décret du 31 mars 2004, d'un Op grond van artikel 91 van het decreet van 31 maart 2004 beschikt zij
patrimoine propre et d'une personnalité juridique distincte de celle over een eigen vermogen en een rechtspersoonlijkheid die onderscheiden
des établissements qui en sont membres. is van die van de instellingen die lid ervan zijn.
Selon ses statuts et conformément aux articles 99 et suivants du Volgens haar statuten en overeenkomstig de artikelen 99 en volgende
van het decreet van 31 maart 2004 bestaat de opdracht van de «
décret du 31 mars 2004, l'Académie universitaire Wallonie-Bruxelles a Académie universitaire Wallonie-Bruxelles » met name in het
notamment pour mission d'organiser des formations et des programmes organiseren van opleidingen en studieprogramma's en in het uitreiken
d'études et de délivrer des diplômes correspondant aux études qu'elle van de diploma's die overeenstemmen met de studies die zij organiseert
organise et pour lesquelles elle est habilitée. en waarvoor zij bevoegd is.
B.13.3. L'Université libre de Bruxelles et l'Académie universitaire B.13.3. De « Université libre de Bruxelles » en de « Académie
Wallonie-Bruxelles justifient d'un intérêt à intervenir dans des universitaire Wallonie-Bruxelles » doen blijken van een belang om
recours dirigés contre des dispositions décrétales qui modifient la tussen te komen in beroepen die zijn gericht tegen decretale
structure de l'enseignement supérieur en prévoyant l'octroi aux bepalingen die de structuur van het hoger onderwijs wijzigen door te
établissements universitaires d'habilitations géographiques voorzien in de toekenning, aan de universitaire instellingen, van
d'organiser des cycles d'études et en organisant des rapprochements geografische bevoegdheden om studiecycli te organiseren en
entre universités sous la forme d'académies universitaires. samenwerking tussen universiteiten in de vorm van universitaire
academies tot stand te brengen.
Elles ne justifient par contre pas d'un intérêt à intervenir dans le Zij doen daarentegen niet blijken van een belang om tussen te komen in
cadre de recours dirigés contre une disposition décrétale relative à het kader van beroepen die zijn gericht tegen een decretale bepaling
l'exercice de la liberté académique ou contre des dispositions met betrekking tot het uitoefenen van de academische vrijheid of tegen
décrétales qui modifient la loi du 28 avril 1953 sur l'organisation de decretale bepalingen die de wet van 28 april 1953 betreffende de
l'enseignement universitaire par l'Etat, n'étant pas soumises au champ inrichting van het universitair onderwijs door de Staat wijzigen, daar
zij niet aan het toepassingsgebied van die wet zijn onderworpen.
d'application de cette loi. B.14. Aangezien het belang van de tussenkomende partijen is beperkt
B.14. Dès lors que l'intérêt des parties intervenantes est limité aux tot de bepalingen van het decreet betreffende de geografische
dispositions du décret relatives aux habilitations géographiques et à bevoegdheden en de oprichting van de universitaire academies, zijn de
la création des académies universitaires, les interventions ne sont tussenkomsten niet ontvankelijk, vermits de gedeeltelijke
pas recevables, puisque l'irrecevabilité partielle des recours en onontvankelijkheid van de beroepen tot vernietiging, bij ontstentenis
annulation, pour défaut d'intérêt, exposée en B.10.2 et B.10.3, van belang, zoals uiteengezet in B.10.2 en B.10.3, leidt tot die van
entraîne celle des interventions qui s'y rapportent. de tussenkomsten die daarop betrekking hebben.
Quant au fond Ten gronde
En ce qui concerne le troisième moyen Ten aanzien van het derde middel
B.15. Le troisième moyen est pris de la violation de la liberté B.15. Het derde middel is afgeleid uit de schending van de academische
académique garantie par les articles 19 et 24 de la Constitution, lus vrijheid gewaarborgd bij de artikelen 19 en 24 van de Grondwet, al dan
isolément ou en combinaison avec l'article 13 de la Charte des droits niet in samenhang gelezen met artikel 13 van het Handvest van de
fondamentaux de l'Union européenne, incorporée dans le titre II de la Grondrechten van de Europese Unie, opgenomen onder titel II van de
Constitution pour l'Europe, et les articles 9 et 10 de la Convention Grondwet voor Europa, en de artikelen 9 en 10 van het Europees Verdrag
européenne des droits de l'homme, ainsi que de la violation de voor de Rechten van de Mens, alsook uit de schending van het verbod om
l'interdiction de délégation en matière d'organisation de aangelegenheden inzake de inrichting van het onderwijs over te dragen,
l'enseignement, prévue par l'article 24, § 5, de la Constitution, et vervat in artikel 24, § 5, van de Grondwet, en van het beginsel van
du principe d'égalité et de non-discrimination garanti par les articles 10, 11 et 24, § 4, de la Constitution. gelijkheid en niet-discriminatie gewaarborgd bij de artikelen 10, 11 en 24, § 4, van de Grondwet.
B.16.1. Dans une première branche du moyen, les requérants estiment B.16.1. In een eerste onderdeel van het middel zijn de verzoekende
que le décret attaqué porte atteinte à la liberté fondamentale qu'est partijen van mening dat het bestreden decreet afbreuk doet aan de
la liberté académique, puisque cette liberté est conçue comme fundamentele vrijheid die de academische vrijheid is, vermits die
s'exerçant « dans le respect des dispositions du décret » et que les vrijheid in die zin is opgevat dat zij wordt uitgeoefend « binnen het
dispositions entreprises prévoient désormais l'attribution temporaire respect voor de bepalingen van dit decreet » en vermits de bestreden
des charges de cours et suppriment les garanties de l'enseignant en bepalingen voortaan voorzien in de tijdelijke toewijzing van de
cas de modification de sa charge. lesopdrachten en de waarborgen opheffen die de lesgever geniet wanneer
zijn opdracht wordt gewijzigd.
B.16.2. Dans une seconde branche du moyen, les requérants estiment B.16.2. In een tweede onderdeel van het middel zijn de verzoekende
qu'en ne donnant aucune précision sur les éléments essentiels des partijen van mening dat het bestreden decreet, door geen enkele
conditions du renouvellement ou non de la charge attribuée, le décret toelichting te geven over de essentiële elementen van de voorwaarden
attaqué viole l'article 24, § 5, de la Constitution. bij het al dan niet hernieuwen van de toegewezen opdracht, artikel 24, § 5, van de Grondwet schendt.
B.16.3. Par ailleurs, les requérants seraient discriminés par rapport B.16.3. De verzoekende partijen zouden overigens worden
aux autres agents de la fonction publique puisqu'ils pourraient voir gediscrimineerd ten opzichte van de andere ambtenaren, vermits hun
non seulement modifier leur charge, mais également voir celle-ci opdracht mogelijk niet alleen wordt gewijzigd, maar tevens zonder meer
purement et simplement supprimée. kan worden opgeheven.
B.16.4. Enfin, l'application immédiate du principe de « B.16.4. Ten slotte zou de onmiddellijke toepassing van het beginsel
détitularisation » traiterait sans aucune justification de manière van de « detitularisering » zonder enige verantwoording twee
identique deux catégories de personnes distinctes, à savoir les onderscheiden categorieën van personen, namelijk de reeds benoemde
professeurs déjà nommés et ceux qui ne le sont pas encore, et hoogleraren en diegenen die dat nog niet zijn, op identieke wijze
méconnaîtrait ainsi les attentes légitimes des requérants qui ne behandelen en aldus afbreuk doen aan de gewettigde verwachtingen van
pouvaient prévoir les changements induits par le décret lorsqu'ils ont de verzoekende partijen, die de bij het decreet ingevoerde wijzigingen
décidé d'embrasser une carrière universitaire. niet konden voorzien toen zij voor een universitaire loopbaan hebben
B.17. Comme elles critiquent différents aspects de l'attribution, du gekozen. B.17. Nu zij verschillende aspecten van de toewijzing, hernieuwing en
renouvellement et de la modification de l'attribution des charges de wijziging van de lesopdrachten bekritiseren, onderzoekt het Hof de
cours, la Cour examine ensemble les deux branches du moyen. twee onderdelen van het middel gezamenlijk.
En ce qui concerne la liberté académique Ten aanzien van de academische vrijheid
B.18.1. La liberté académique traduit le principe selon lequel les B.18.1. De academische vrijheid houdt het beginsel in volgens hetwelk
enseignants et les chercheurs doivent jouir, dans l'intérêt même du de lesgevers en de onderzoekers, in het belang zelf van de
développement du savoir et du pluralisme des opinions, d'une très ontwikkeling van de kennis en van de verscheidenheid van de meningen,
grande liberté pour mener des recherches et exprimer leurs opinions een zeer grote vrijheid moeten genieten om onderzoek te verrichten en
dans l'exercice de leurs fonctions. om in de uitoefening van hun functies hun mening te uiten.
La liberté académique constitue donc un aspect de la liberté De academische vrijheid vormt dus een aspect van de vrijheid van
d'expression, garantie tant par l'article 19 de la Constitution que meningsuiting, gewaarborgd bij zowel artikel 19 van de Grondwet als
par l'article 10 de la Convention européenne des droits de l'homme; artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens; zij
elle participe de la liberté d'enseignement garantie par l'article 24, maakt deel uit van de vrijheid van onderwijs, gewaarborgd bij artikel
§ 1er, de la Constitution. 24, § 1, van de Grondwet.
B.18.2. Puisque la liberté académique est impliquée par deux B.18.2. Vermits de academische vrijheid begrepen is in twee
dispositions constitutionnelles dont la Cour est chargée d'assurer le
respect, il appartient à la Cour d'examiner si les dispositions grondwettelijke bepalingen waarvan het Hof de naleving dient te
attaquées dans le troisième moyen ne restreignent pas la liberté verzekeren, staat het aan het Hof na te gaan of de in het derde middel
académique de manière disproportionnée. bestreden bepalingen de academische vrijheid niet op onevenredige
B.18.3. Par ailleurs, en disposant que « la liberté académique est wijze beperken. B.18.3. Door te bepalen dat « de academische vrijheid wordt
respectée », l'article 13 de la Charte des droits fondamentaux de geëerbiedigd », bevestigt artikel 13 van het Handvest van de
l'Union européenne, même s'il est dépourvu de caractère directement Grondrechten van de Europese Unie, zelfs al heeft dit geen
contraignant, consacre également la liberté académique au rang de « onmiddellijk bindend karakter, overigens ook de academische vrijheid
valeur commune » de l'Union européenne. als een « gemeenschappelijke waarde » van de Europese Unie.
C'est donc également à la lumière de cette disposition que la liberté académique impliquée par les articles 19 et 24, § 1er, de la Constitution doit s'interpréter. B.19.1. La liberté académique n'est pas illimitée puisqu'elle s'exerce dans le même cadre normatif que la liberté d'expression et la liberté d'enseignement. Les restrictions apportées à la liberté académique doivent donc être examinées en fonction des restrictions admises pour ces deux libertés. B.19.2. L'article 10.2 de la Convention européenne des droits de l'homme dispose que la liberté d'expression peut être soumise à certaines formalités, conditions, restrictions ou sanctions, prévues Het is ook in het licht van die bepaling dat de in de artikelen 19 en 24, § 1, van de Grondwet vervatte academische vrijheid moet worden geïnterpreteerd. B.19.1. De academische vrijheid is niet onbeperkt, vermits zij wordt uitgeoefend binnen hetzelfde normatieve kader als de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van onderwijs. De beperkingen van de academische vrijheid moeten bijgevolg worden onderzocht op basis van de voor die twee vrijheden toegelaten beperkingen. B.19.2. Artikel 10.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens bepaalt dat de vrijheid van meningsuiting kan worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die
par la loi, qui constituent, dans une société démocratique, des bij de wet worden voorgeschreven en die in een democratische
mesures nécessaires à la protection des objectifs d'intérêt général samenleving nodig zijn voor de bescherming van de doelstellingen van
mentionnés dans cette disposition conventionnelle. L'article 19 de la algemeen belang vermeld in die verdragsbepaling. Ook artikel 19 van de
Constitution admet également des limitations à la liberté d'expression. Grondwet laat beperkingen toe op de vrijheid van meningsuiting.
B.19.3. De même, la liberté d'enseignement garantie par l'article 24, B.19.3. Evenzo is de vrijheid van onderwijs, die is gewaarborgd bij
§ 1er, de la Constitution n'est pas illimitée et ne s'oppose pas à ce artikel 24, § 1, van de Grondwet, niet onbegrensd en staat zij niet
que le législateur décrétal, en vue de préserver l'intérêt général et eraan in de weg dat de decreetgever, met het oog op het algemeen
d'assurer la qualité de l'enseignement dispensé au moyen des deniers belang en het verzekeren van de kwaliteit van het met
publics, impose certaines conditions qui restreignent la liberté overheidsmiddelen verstrekt onderwijs, bepaalde voorwaarden oplegt die
d'enseignement. De telles mesures ne sauraient en soi être considérées de vrijheid van onderwijs beperken. Dergelijke maatregelen zouden als
comme une atteinte à la liberté d'enseignement. Il en irait autrement dusdanig niet kunnen worden beschouwd als een inbreuk op de vrijheid
s'il devait apparaître que les limitations concrètes qu'elles van onderwijs. Dat zou wel het geval zijn wanneer zou blijken dat de
apportent à cette liberté ne sont pas adéquates à l'objectif poursuivi concrete beperkingen die aan die vrijheid worden gesteld, niet
ou sont disproportionnées par rapport à celui-ci. adequaat of onevenredig zijn ten aanzien van het nagestreefde doel.
B.20.1. L'article 67 du décret du 31 mars 2004 consacre la liberté B.20.1. Artikel 67 van het decreet van 31 maart 2004 bevestigt de
académique de « tout responsable d'un enseignement » « dans le academische vrijheid van « elke verantwoordelijke van een onderricht »
contexte de ses activités d'enseignement », et prévoit que cette « binnen de context van zijn onderwijsactiviteiten » en bepaalt dat
liberté « s'exerce dans le respect des dispositions de ce décret ». die vrijheid « binnen het respect voor de bepalingen van dit decreet »
Selon l'exposé des motifs, cette disposition « définit la portée de la wordt uitgeoefend. Volgens de memorie van toelichting definieert die bepaling « de
liberté académique des enseignants » (Doc. parl., Parlement de la draagwijdte van de academische vrijheid van de lesgevers » (Parl. St.,
Communauté française, 2003-2004, n° 498/1, p. 11). Parlement van de Franse Gemeenschap, 2003-2004, nr. 498/1, p. 11).
B.20.2. En réaffirmant dans une disposition décrétale le principe de B.20.2. Door in een decretale bepaling het beginsel van de academische
la liberté académique déduite des articles 19 et 24, § 1er, de la vrijheid, afgeleid uit de artikelen 19 en 24, § 1, van de Grondwet,
Constitution, l'article 67 du décret du 31 mars 2004 ne peut avoir opnieuw te bevestigen, kan artikel 67 van het decreet van 31 maart
pour effet d'en restreindre le champ d'application. Il ne pourrait par 2004 niet ertoe leiden het toepassingsgebied ervan te beperken. Het
conséquent aboutir à limiter à des choix pédagogiques ou au seul zou derhalve niet tot gevolg kunnen hebben een vrijheid die de
lesgevers op algemene wijze beschermt, te beperken tot pedagogische
contexte des activités d'enseignement une liberté qui protège de keuzes of uitsluitend tot de context van de onderwijsactiviteiten.
manière générale les enseignants. B.20.3. Door de uitoefening van de academische vrijheid afhankelijk te
B.20.3. En subordonnant l'exercice de la liberté académique au « maken van « het respect voor de bepalingen van dit decreet » kan
respect des dispositions de ce décret », l'article 67 du décret ne artikel 67 van het decreet geen bijkomende beperking invoeren naast
peut créer une restriction supplémentaire à celles admises pour la die welke voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van
liberté d'expression et la liberté d'enseignement. onderwijs worden aanvaard.
Il ne pourrait ainsi aboutir à supprimer le droit de critique ou de Zo zou het niet ertoe kunnen leiden dat het recht om de bepalingen van
remise en cause des dispositions du décret attaqué, sous peine de het bestreden decreet te bekritiseren of ter discussie te stellen, in
restreindre de manière disproportionnée et sans justification het gedrang zou kunnen komen, zonder de vrijheid van meningsuiting van
raisonnable la liberté d'expression des responsables d'un de verantwoordelijken voor onderwijs op onevenredige wijze en zonder
enseignement. redelijke verantwoording te beperken.
B.20.4. L'article 67 du décret attaqué doit donc s'interpréter comme B.20.4. Artikel 67 van het bestreden decreet dient dus in die zin te
worden geïnterpreteerd dat het zich ertoe beperkt het beginsel van de
se limitant à réaffirmer le principe de la liberté académique, issu academische vrijheid, dat voortvloeit uit de vrijheid van
des libertés d'expression et d'enseignement, en l'inscrivant meningsuiting en de vrijheid van onderwijs, te herbevestigen door het
expressément dans le cadre de la restructuration de l'enseignement uitdrukkelijk op te nemen in het kader van de herstructurering van het
supérieur organisée par ce décret. hoger onderwijs die bij dit decreet wordt georganiseerd.
Ainsi interprété, l'article 67 ne viole pas les articles 19 et 24, § 1er, Aldus geïnterpreteerd, schendt artikel 67 de artikelen 19 en 24, § 1,
de la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec les van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de in het middel
dispositions citées au moyen. vermelde bepalingen, niet.
En ce qui concerne le principe de « détitularisation » Ten aanzien van het beginsel van de « detitularisering »
B.21. La liberté académique requiert que l'indépendance des B.21. De academische vrijheid vereist dat de onafhankelijkheid van de
enseignants à l'égard de l'institution universitaire soit garantie par lesgevers ten aanzien van de universitaire instelling wordt
les dispositions qui leur sont applicables. gewaarborgd door de bepalingen die op hen van toepassing zijn.
C'est à la lumière de cette exigence d'indépendance des responsables Het Hof zal in het licht van die vereiste van onafhankelijkheid van de
d'un enseignement que la Cour devra examiner les règles relatives à verantwoordelijken voor onderwijs de regels betreffende de toewijzing,
l'attribution, au renouvellement ou à la modification des charges hernieuwing of wijziging van de onderwijsopdrachten in het door de
d'enseignement dans l'enseignement universitaire organisé par la Communauté. gemeenschap georganiseerde universitair onderwijs moeten onderzoeken.
B.22.1. Les articles 138, 141, 142 et 161 du décret du 31 mars 2004 B.22.1. De artikelen 138, 141, 142 en 161 van het decreet van 31 maart
modifient la loi du 28 avril 1953 sur l'organisation de l'enseignement 2004 wijzigen de wet van 28 april 1953 betreffende de inrichting van
universitaire par l'Etat (ci-après : loi du 28 avril 1953). Ces het universitair onderwijs door de Staat (hierna : wet van 28 april
dispositions sont consacrées à « la modernisation de la réglementation 1953). Die bepalingen zijn gewijd aan « de modernisering van de
des universités publiques, principalement l'actualisation de reglementering van de openbare universiteiten, voornamelijk de
dispositions obsolètes dans la loi de 1953 » (Doc. parl., Parlement de bijwerking van verouderde bepalingen in de wet van 1953 » (Parl. St.,
la Communauté française, 2003-2004, n° 498/1, p. 5). Parlement van de Franse Gemeenschap, 2003-2004, nr. 498/1, p. 5).
B.22.2. Les articles 138 et 142 du décret du 31 mars 2004 introduisent B.22.2. De artikelen 138 en 142 van het decreet van 31 maart 2004
ainsi le principe de la « détitularisation » : voeren aldus het beginsel van de « detitularisering » in :
« Le membre du personnel académique est nommé à titre définitif, mais « Het lid van het academisch personeel wordt in vast verband benoemd,
le contenu de la charge qui lui est confiée fait l'objet d'une maar de inhoud van de aan hem toegewezen opdracht wordt regelmatig
révision périodique par le conseil d'administration. En aucun cas herzien door de raad van beheer. In geen enkel geval kan die
cette révision ne peut modifier le caractère à temps plein ou à temps herziening het voltijdse of deeltijdse karakter, noch de titels en de
partiel, ni les titres et droit de l'enseignant, conformément au rechten van de lesgever wijzigen, overeenkomstig artikel 32 van de wet
prescrit de l'article 32 de la loi du 28 avril 1953 » (Doc. parl., van 28 april 1953 » (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap,
Parlement de la Communauté française, 2003-2004, n° 498/1, p. 15). 2003-2004, nr. 498/1, p. 15).
B.22.3. L'article 161 prévoit l'application immédiate de ce principe B.22.3. Artikel 161 voorziet in de onmiddellijke toepassing van dat
de « détitularisation » en confirmant le contenu des charges existant beginsel van « detitularisering » door de inhoud van de opdrachten
à la veille de l'entrée en vigueur du décret. zoals ze juist vóór de inwerkingtreding van het decreet bestaan, te
B.23.1. En prévoyant une attribution temporaire de la charge bevestigen. B.23.1. Door te voorzien in een tijdelijke toewijzing van de
d'enseignement et une révision périodique de cette charge, l'article onderwijsopdracht en in een regelmatige herziening van die opdracht,
138 du décret du 31 mars 2004 s'inscrit dans l'objectif affirmé par komt artikel 138 van het decreet van 31 maart 2004 tegemoet aan de in
l'exposé des motifs d'ancrer résolument l'enseignement supérieur en de memorie van toelichting vermelde doelstelling om het hoger
Communauté française « dans des perspectives de mobilité interne, onderwijs in de Franse Gemeenschap resoluut te plaatsen « in het
européenne et internationale » (Doc. parl., Parlement de la Communauté perspectief van de interne, Europese en internationale mobiliteit »
française, 2003-2004, n° 498/1, p. 2). (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2003-2004, nr. 498/1,
A cet égard, le principe de « détitularisation » vise à rencontrer une p. 2). In dat opzicht strekt het beginsel van de « detitularisering » ertoe
demande de l'Université de Liège elle-même afin de « s'orienter vers tegemoet te komen aan een vraag van de « Université de Liège » zelf,
teneinde « zich te richten op dezelfde bepalingen die in de vrije
les mêmes dispositions en application dans les universités libres » et universiteiten van toepassing zijn » en systemen van interne
d'obtenir des systèmes de mobilité interne « de nature à permettre une mobiliteit te verkrijgen « die een betere organisatie van de
meilleure organisation de l'institution universitaire » (Doc. parl., universitaire instelling mogelijk kunnen maken » (Parl. St., Parlement
Parlement de la Communauté française, 2003-2004, n° 498/3, p. 38). van de Franse Gemeenschap, 2003-2004, nr. 498/3, p. 38).
B.23.2. Contrairement à ce que les parties requérantes allèguent, le B.23.2. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen aanvoeren,
principe de « détitularisation » établi par l'article 138 du décret du kan het beginsel van de « detitularisering », vervat in artikel 138
31 mars 2004 ne peut conduire à une suppression de la charge, mais van het decreet van 31 maart 2004, niet leiden tot een afschaffing van
uniquement à une modification éventuelle du contenu de la charge, à de opdracht, maar alleen tot een mogelijke wijziging van de inhoud van
savoir « les cours attribués, les activités de recherche et de service de opdracht, namelijk « de toegekende cursussen, de
onderzoeksactiviteiten en de dienstverlening voor de gemeenschap »
à la communauté » (article 21, § 8, de la loi du 28 avril 1953, (artikel 21, § 8, van de wet van 28 april 1953, vervangen bij artikel
remplacé par l'article 138 du décret du 31 mars 2004). 138 van het decreet van 31 maart 2004).
Une modification éventuelle de la charge, comme le précise l'exposé Een eventuele wijziging van de opdracht, zoals wordt gepreciseerd in
des motifs cité en B.22.2, n'a donc pas d'effet sur la nomination ou de in B.22.2 aangehaalde memorie van toelichting, heeft dus geen
invloed op de benoeming of de rechten van de lesgever, vermits artikel
les droits de l'enseignant, puisque l'article 32, § 3, de la loi du 28 32, § 3, van de wet van 28 april 1953, dat bij het decreet van 31
avril 1953, non modifié par le décret du 31 mars 2004, dispose : maart 2004 niet is gewijzigd, bepaalt :
« Aucune modification de la charge ne peut avoir pour effet de « Een wijziging van de opdracht mag niet tot gevolg hebben dat de
modifier, sans l'assentiment des intéressés, les titres et les droits titels en de rechten waarvan de betrokkenen titularis zijn, worden
dont ils sont titulaires ». gewijzigd, tenzij deze ermede instemmen ».
B.23.3. Le principe de « détitularisation » n'a donc pas pour effet de B.23.3. Het beginsel van de « detitularisering » heeft dus niet tot
créer la distinction alléguée par les requérants entre les enseignants gevolg het door de verzoekende partijen aangevoerde onderscheid tussen
et les autres agents de la fonction publique. de lesgevers en de andere ambtenaren in te voeren.
B.24.1. Compte tenu des objectifs poursuivis et de la portée du B.24.1. Gelet op de nagestreefde doelstellingen en op de draagwijdte
principe de « détitularisation », l'article 138 du décret du 31 mars van het beginsel van de « detitularisering » kan artikel 138 van het
2004 ne peut être considéré en soi comme une atteinte disproportionnée decreet van 31 maart 2004 op zich niet worden beschouwd als een
à la liberté académique, le respect de celle-ci n'impliquant pas onevenredige aantasting van de academische vrijheid, die geen
l'attribution définitive de la même charge d'enseignement. definitieve toewijzing van dezelfde onderwijsopdracht inhoudt.
B.24.2. Il convient cependant encore d'examiner si les conditions B.24.2. Er moet evenwel nog worden nagegaan of de voorwaarden voor de
d'application du principe de « détitularisation » sont conformes à toepassing van het beginsel van de « detitularisering » in
l'article 24, § 5, de la Constitution et ne restreignent pas de overeenstemming zijn met artikel 24, § 5, van de Grondwet en of zij de
manière disproportionnée les droits des enseignants, et rechten van de lesgevers, en in het bijzonder hun onafhankelijkheid
particulièrement leur indépendance à l'égard de l'institution ten aanzien van de universitaire instelling, niet op onevenredige
universitaire. wijze beperken.
B.25.1. L'article 24, § 5, de la Constitution reflète la volonté du B.25.1. Artikel 24, § 5, van de Grondwet drukt de wil van de
Constituant de réserver au législateur compétent le soin d'adopter une réglementation pour les aspects essentiels de l'enseignement, en ce qui concerne son organisation, sa reconnaissance ou son subventionnement, mais il n'interdit pas que des missions soient confiées à d'autres autorités à certaines conditions. Cette disposition constitutionnelle exige que les délégations données par le législateur décrétal ne portent que sur la mise en oeuvre des principes qu'il a lui-même adoptés. A travers elles, le gouvernement de communauté ou une autre autorité ne saurait combler l'imprécision de ces principes ou affiner des options insuffisamment détaillées. B.25.2. En prévoyant que la révision et la modification éventuelle du Grondwetgever uit om aan de bevoegde wetgever de zorg voor te behouden een regeling te treffen voor de essentiële aspecten van het onderwijs, wat de inrichting, erkenning of subsidiëring ervan betreft, doch verbiedt niet dat onder bepaalde voorwaarden opdrachten aan andere overheden worden toevertrouwd. Die grondwettelijke bepaling vereist dat de door de decreetgever verleende delegaties alleen betrekking hebben op de tenuitvoerlegging van de door hem vastgestelde beginselen. De gemeenschapsregering of een andere overheid zou daarmee de onnauwkeurigheid van die beginselen niet kunnen opvangen of onvoldoende omstandige beleidskeuzes niet kunnen verfijnen. B.25.2. Door te bepalen dat de herziening en de eventuele wijziging
contenu de la charge s'opèrent « selon un règlement général établi par van de inhoud van de opdracht gebeuren « volgens een algemeen
le conseil d'administration et adopté à la majorité des deux tiers des reglement opgesteld door de Raad van Beheer en aangenomen door een
membres présents », le législateur décrétal ne délègue aucun élément tweederde meerderheid van de aanwezige leden », draagt de decreetgever
essentiel de l'organisation de l'enseignement, mais confie au geen enkel wezenlijk bestanddeel van de organisatie van het onderwijs
contraire le soin de déterminer les conditions du renouvellement et de over, maar vertrouwt hij integendeel de zorg om de voorwaarden inzake
la modification éventuelle de la charge à l'organe le mieux à même de hernieuwing en de eventuele wijziging van de opdracht te bepalen,
d'apprécier les impératifs de bon fonctionnement de l'institution toe aan het orgaan dat het meest geschikt is om de vereisten voor de
universitaire. goede werking van de universitaire instelling te beoordelen.
B.25.3. L'article 142 du décret constitue à cet égard la conséquence B.25.3. Artikel 142 van het decreet is in dat opzicht het gevolg van
de l'option du législateur décrétal de laisser au conseil de keuze van de decreetgever om aan de raad van beheer de zorg over te
d'administration le soin de déterminer les garanties qui entourent le
renouvellement et la modification éventuelle de la charge, en laten om de waarborgen te bepalen inzake de hernieuwing en de
supprimant certaines garanties qui figuraient dans l'article 32, § 2, eventuele wijziging van de opdracht, door sommige waarborgen op te
de la loi du 28 avril 1953 et qui pouvaient apparaître contradictoires heffen die in artikel 32, § 2, van de wet van 28 april 1953 waren
avec le principe de « détitularisation ». opgenomen en die in tegenspraak met het beginsel van de «
detitularisering » konden blijken te zijn.
B.25.4. Le décret lui-même instaure cependant un certain nombre de B.25.4. Het decreet zelf voert echter een zeker aantal wezenlijke
garanties essentielles pour l'intéressé puisque les articles 138 et waarborgen voor de betrokkene in, vermits de artikelen 138 en 142 van
142 du décret prévoient que le renouvellement et la modification het decreet bepalen dat de hernieuwing en de eventuele wijziging van
éventuelle de la charge de cours se font après avis de l'intéressé et de lesopdracht gebeuren na de mening van de betrokkene en van het of
de l'organe ou des organes dont relève la charge. de organen waaronder de opdracht valt.
En outre, comme il a été rappelé en B.23.2, l'article 32, § 3, Zoals in B.23.2 eraan is herinnerd, waarborgt het onveranderd gebleven
inchangé de la loi du 28 avril 1953 garantit les droits de l'intéressé artikel 32, § 3, van de wet van 28 april 1953 bovendien de rechten van
en cas de modification éventuelle de la charge. de betrokkene indien de opdracht eventueel wordt gewijzigd.
B.25.5. L'article 138 du décret prévoit que la révision et B.25.5. Artikel 138 van het bestreden decreet bepaalt dat de
l'éventuelle modification de la charge s'effectuent en application herziening en eventuele wijziging van de inhoud van de opdracht
d'un règlement général établi par le conseil d'administration et gebeuren volgens een algemeen reglement dat is opgesteld door de raad
adopté à la majorité des deux tiers des membres présents. van beheer en dat is aangenomen door een tweederde meerderheid van de
Il est nécessaire, lorsqu'une proposition de modification du contenu aanwezige leden. Wanneer de betrokkene niet instemt met een voorstel van wijziging van
de la charge ne recueille pas l'accord de l'intéressé, que ce de inhoud van de opdracht, is het noodzakelijk dat dat reglement
règlement comporte des garanties procédurales spécifiques qui soient specifieke procedurele waarborgen bevat die kunnen voorkomen dat die
de nature à empêcher que cette modification ne constitue en réalité wijziging in werkelijkheid een dreigement of een drukmiddel vormt die
une menace ou une pression qui entrave la liberté académique et porte de academische vrijheid belemmert en afbreuk doet aan de
atteinte à l'indépendance des enseignants à l'égard de l'institution onafhankelijkheid van de lesgevers ten aanzien van de universitaire
universitaire. instelling.
B.25.6. Ces garanties sont par ailleurs suffisantes pour que B.25.6. Die waarborgen volstaan overigens opdat de onmiddellijke
l'application immédiate du principe de « détitularisation » prévue par toepassing van het beginsel van de « detitularisering » waarin artikel
l'article 161 du décret du 31 mars 2004 ne constitue pas une atteinte 161 van het decreet van 31 maart 2004 voorziet, niet op
discriminatoire aux attentes légitimes des requérants, qui ne discriminerende wijze afbreuk zou doen aan de gewettigde verwachtingen
pouvaient d'ailleurs prétendre, sous l'empire de la réglementation van de verzoekende partijen, die overigens, onder de gelding van de
antérieure, à ce que le contenu de la charge qui leur est attribuée ne vroegere regeling, geen aanspraak konden maken op het feit dat de
inhoud van de aan hen toegewezen opdracht in geen geval zou kunnen
puisse en aucun cas être modifié. worden gewijzigd.
B.25.7. Compte tenu de ce qui précède et sous la réserve B.25.7. Rekening houdend met hetgeen voorafgaat en onder voorbehoud
d'interprétation mentionnée en B.25.5, les conditions d'application du van de interpretatie vermeld in B.25.5, zijn de voorwaarden inzake de
principe de « détitularisation » ne sont contraires ni à l'article 24, toepassing van het beginsel van de « detitularisering » niet in strijd
§ 5, de la Constitution, ni à la liberté académique garantie par les met artikel 24, § 5, van de Grondwet, noch met de academische vrijheid
articles 19 et 24, § 1er, de la Constitution. B.26. Le troisième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette les recours, sous réserve des interprétations mentionnées en B.20.4 et B.25.5. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 23 novembre 2005. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, die in de artikelen 19 en 24, § 1, van de Grondwet wordt gewaarborgd. B.26. Het derde middel is niet gegrond. Om die redenen, Het Hof verwerpt de beroepen, onder voorbehoud van de in B.20.4 en B.25.5 vermelde interpretaties. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 23 november 2005. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^