← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 106/2005 du 15 juin 2005 Numéro du rôle : 3054 En cause :
la question préjudicielle relative à l'article 285bis, alinéa 3, du Code judiciaire, posée par le Conseil
d'Etat. La Cour d'arbitrage, composée du juge P. après en avoir délibéré, rend
l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 106/2005 du 15 juin 2005 Numéro du rôle : 3054 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 285bis, alinéa 3, du Code judiciaire, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arbitrage, composée du juge P. après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...) | Uittreksel uit arrest nr. 106/2005 van 15 juni 2005 Rolnummer 3054 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 285bis, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Raad van State. Het Arbitragehof, samengesteld uit wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
|---|---|
| COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
| Extrait de l'arrêt n° 106/2005 du 15 juin 2005 | Uittreksel uit arrest nr. 106/2005 van 15 juni 2005 |
| Numéro du rôle : 3054 | Rolnummer 3054 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 285bis, | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 285bis, derde lid, |
| alinéa 3, du Code judiciaire, posée par le Conseil d'Etat. | van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Raad van State. |
| La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
| composée du juge P. Martens, faisant fonction de président, du | samengesteld uit rechter P. Martens, waarnemend voorzitter, voorzitter |
| président A. Arts et des juges R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, | A. Arts en de rechters R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, J.-P. |
| J.-P. Moerman et J. Spreutels, assistée du greffier L. Potoms, | Moerman en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder |
| présidée par le juge P. Martens, | voorzitterschap van rechter P. Martens, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par arrêt n° 133.115 du 25 juin 2004 en cause de R. Cazzella contre | Bij arrest nr. 133.115 van 25 juni 2004 in zake R. Cazzella tegen de |
| l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour | Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof |
| d'arbitrage le 5 juillet 2004, le Conseil d'Etat a posé la question | is ingekomen op 5 juli 2004, heeft de Raad van State de volgende |
| préjudicielle suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 285bis, alinéa 3, du Code judiciaire, viole-t-il les | « Schendt artikel 285bis, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek de |
| règles d'égalité et de non-discrimination consacrées par les articles | regels van gelijkheid en niet-discriminatie die zijn verankerd in de |
| 10 et 11 de la Constitution dans la mesure où, en n'organisant de | artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het, door enkel ten |
| priorité qu'à l'égard des seuls lauréats de concours de recrutement, | aanzien van de geslaagden van vergelijkende wervingsexamens in een |
| il empêche les lauréats d'examens de recrutement organisés sur la base | voorrang te voorzien, de geslaagden van wervingsexamens georganiseerd |
| des dispositions antérieures à la loi du 17 février 1997 modifiant | op basis van de bepalingen van vóór de wet van 17 februari 1997 tot |
| certaines dispositions du Code judiciaire en ce qui concerne le | wijziging van sommige bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek met |
| personnel des greffes et des parquets, alors même que celle-ci, par | betrekking tot het personeel van de griffies en parketten uitsluit, |
| son article 92, place ces personnes sur un pied d'égalité avec les | terwijl die wet, bij artikel 92 ervan, die personen op voet van |
| lauréats de concours de recrutement organisés sur la base de nouvelles | gelijkheid plaatst met de geslaagden van de vergelijkende |
| wervingsexamens georganiseerd op basis van nieuwe, bij die wet | |
| procédures de recrutement qu'elle instaure ? ». | ingevoerde wervingsprocedures ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1.1. L'article 285bis du Code judiciaire dispose : | B.1.1. Artikel 285bis van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : |
| « Les lauréats d'un concours de recrutement visé aux articles 185, | « De geslaagden van een vergelijkend wervingsexamen bedoeld in de |
| alinéa 1er, 271, 281 et 283, conservent le bénéfice de leur réussite | artikelen 185, eerste lid, 271, 281 en 283, behouden het voordeel van |
| pendant trois ans à compter de la date du procès-verbal du concours. | hun goede uitslag gedurende drie jaar te rekenen van de datum van het |
| proces-verbaal van het vergelijkend examen. | |
| Le ministre de la Justice peut toutefois prolonger la durée de | De minister van Justitie kan niettemin de geldigheidsduur van de |
| validité de ces réserves de recrutement au maximum pour deux périodes | wervingsreserves voor maximum twee periodes van één jaar verlengen. |
| d'un an. Entre lauréats de deux ou plusieurs concours de recrutement, les | Onder geslaagden van twee of meer vergelijkende wervingsexamens wordt |
| lauréats du concours dont le procès-verbal a été clos à la date la | voorrang verleend aan de geslaagden van het vergelijkend examen |
| plus ancienne ont priorité ». | waarvan het proces-verbaal op de verst afgelegen datum is afgesloten ». |
| B.1.2. Il ressort des motifs de la décision de renvoi et des faits de | B.1.2. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing en de feiten van |
| la cause que cette disposition est soumise au contrôle de la Cour en | de zaak blijkt dat die bepaling onderworpen wordt aan de toetsing van |
| tant qu'elle concerne les lauréats d'un concours de recrutement visé à | het Hof, in zoverre zij de geslaagden van een vergelijkend |
| l'article 271 du Code judiciaire. | wervingsexamen beoogt, bedoeld in artikel 271 van het Gerechtelijk Wetboek. |
| L'article 271, alinéas 1er et 2, du Code judiciaire dispose : | Artikel 271, eerste en tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek |
| « Pour pouvoir être nommé employé au greffe d'une juridiction, le | bepaalt : « Om tot beambte bij de griffie van een gerecht te worden benoemd, |
| candidat doit : | moet de kandidaat : |
| 1° être âgé de dix-huit ans accomplis; | 1° volle achttien jaar oud zijn; |
| 2° avoir réussi un concours organisé par le Roi, devant un jury | 2° geslaagd zijn voor een vergelijkend examen door de Koning |
| institué par le ministre de la Justice. Les licenciés en droit et les | georganiseerd voor een examencommissie die wordt ingesteld door de |
| porteurs du certificat de candidat-greffier ou de candidat-secrétaire | minister van Justitie. Licentiaten in de rechten en houders van het |
| getuigschrift van kandidaat-griffier of kandidaat-secretaris zijn van | |
| sont dispensés du concours. | het vergelijkend examen vrijgesteld. |
| [...] ». | [...] ». |
| B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité, avec les | B.2. De verwijzende rechter vraagt het Hof naar de bestaanbaarheid, |
| articles 10 et 11 de la Constitution, de l'article 285bis, alinéa 3, | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 285bis, derde |
| du Code judiciaire dans la mesure où, en n'organisant de priorité qu'à | lid, van het Gerechtelijk Wetboek in zoverre het, door enkel ten |
| l'égard des seuls lauréats d'un concours de recrutement, il crée un | aanzien van de geslaagden van vergelijkende wervingsexamens in een |
| empêchement pour les lauréats d'examens de recrutement organisés sur | voorrang te voorzien, de geslaagden van wervingsexamens georganiseerd |
| la base des dispositions antérieures à la loi du 17 février 1997 « | op basis van de bepalingen van vóór de wet van 17 februari 1997 « tot |
| modifiant certaines dispositions du Code judiciaire en ce qui concerne | wijziging van sommige bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek met |
| le personnel des greffes et des parquets », alors même que celle-ci, | betrekking tot het personeel van de griffies en de parketten » |
| par son article 92, place ces personnes sur un pied d'égalité avec les | uitsluit, terwijl die wet, bij artikel 92 ervan, die personen op voet |
| lauréats de concours de recrutement organisés sur la base de nouvelles | van gelijkheid plaatst met de geslaagden van de vergelijkende |
| procédures de recrutement qu'elle instaure. | wervingsexamens georganiseerd op basis van de nieuwe, bij die wet |
| ingevoerde wervingsprocedures. | |
| B.3.1. L'article 285bis, alinéa 3, du Code judiciaire trouve son | B.3.1. Artikel 285bis, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek vindt |
| origine dans la loi du 17 février 1997 « modifiant certaines | zijn oorsprong in de wet van 17 februari 1997 tot wijziging van |
| dispositions du Code judiciaire en ce qui concerne le personnel des | sommige bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek met betrekking tot het |
| greffes et des parquets ». Cette loi a par ailleurs modifié l'article | personeel van de griffies en parketten. Die wet heeft bovendien |
| 271 du Code judiciaire qui prévoit désormais comme condition pour | artikel 271 van het Gerechtelijk Wetboek gewijzigd dat voortaan als |
| pouvoir être nommé employé au greffe d'une juridiction, la réussite | voorwaarde om te kunnen worden benoemd tot beambte bij de griffie van |
| een gerecht voorziet in het geslaagd zijn voor een vergelijkend examen | |
| d'un concours organisé par le Roi, devant un jury institué par le | dat door de Koning wordt georganiseerd voor een examencommissie die |
| ministre de la Justice. | wordt ingesteld door de Minister van Justitie. |
| Il ressort des travaux préparatoires de cette loi que le législateur a | Uit de parlementaire voorbereiding van die wet blijkt dat de wetgever |
| voulu remplacer le système des examens de recrutement par un système | het systeem van de wervingsexamens heeft willen vervangen door een |
| de recrutement par concours : | systeem van aanwerving op basis van vergelijkende examens : |
| « Le deuxième objectif essentiel de cette réforme est d'objectiver | « Het tweede hoofdpunt in deze hervorming is de versterking van de |
| davantage l'accès à la fonction de membre du personnel d'un tribunal, | objectivering van de toegang tot het ambt van personeelslid van een |
| et ce, par le biais du remplacement de l'examen d'aptitude existant | rechtbank. Dit wordt gerealiseerd door het vervangen van het bestaande |
| par un concours et de l'objectivation de l'accès pour les agents | bekwaamheidsexamen door een vergelijkend examen en door een |
| contractuels. Le projet représente donc un pas en avant en ce qui | objectivering van de toegang als contractueel personeelslid. Hier |
| concerne l'objectivation » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 778/7, | wordt dus op het vlak van de objectivering een stap verder gezet » |
| pp. 2 et 3). | (Parl. St., Kamer, 1996-1997, DOC 49-778/7, pp. 2 en 3). |
| B.3.2. Le législateur a toutefois voulu prendre également en compte la | B.3.2. De wetgever heeft echter tevens rekening willen houden met de |
| situation des personnes qui avaient réussi un examen organisé par le | situatie van de personen die geslaagd waren voor een examen dat in het |
| passé ou en cours d'organisation et qui n'avaient pas encore pu | verleden was georganiseerd of waarvan de organisatie aan de gang was |
| bénéficier d'une nomination. Il a encore voulu prendre en | en die nog geen benoeming hadden kunnen genieten. Hij heeft ook |
| considération la situation des personnes engagées par contrat et | rekening willen houden met de situatie van de personen die werden |
| travaillant depuis plusieurs années au greffe d'une juridiction. | aangeworven bij arbeidsovereenkomst en die sinds verscheidene jaren in |
| C'est ainsi que l'article 92 de la loi du 17 février 1997 énonce : | de griffie van een gerecht werkten. Aldus stelt artikel 92 van de wet van 17 februari 1997 : |
| « Sans préjudice des dispositions de l'article 286bis du Code | « Onverminderd het bepaalde in artikel 286bis van het Gerechtelijk |
| judiciaire, pour la nomination à un des emplois visés à cet article, | Wetboek worden voor de benoeming in een van de betrekkingen vermeld in |
| sont prises chaque fois en considération à égalité : | dat artikel, telkens op gelijkwaardige wijze in aanmerking genomen : |
| 1° la candidature des lauréats d'un examen de recrutement pour le | 1° de kandidatuur van de geslaagden van het desbetreffend |
| grade concerné, organisé avant ou en cours d'organisation au moment de | wervingsexamen, dat georganiseerd is voor of nog in uitvoering is op |
| l'entrée en vigueur de la présente loi; | het ogenblik van de inwerkingtreding van deze wet; |
| 2° la candidature des lauréats du premier concours de recrutement pour | 2° de kandidatuur van de geslaagden van het eerstvolgend na de |
| le grade concerné organisé après l'entrée en vigueur de la présente | inwerkingtreding van deze wet georganiseerd desbetreffend vergelijkend |
| loi, qui sont moins bien classés, mais qui exercent déjà les fonctions | wervingsexamen, die minder gunstig zijn gerangschikt doch op grond van |
| sur base d'un contrat de travail à l'endroit où l'emploi est devenu | een arbeidsovereenkomst deze functies reeds vervullen op de plaats |
| waar de betrekking is opengevallen, op voorwaarde dat zij op het | |
| vacant, à condition qu'au moment de la publication de la vacance, ils | ogenblik van de bekendmaking van de vacature reeds één jaar in dienst |
| soient déjà en fonction depuis un an ». | zijn ». |
| L'article 286bis du Code judiciaire énonce : | Artikel 286bis van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : |
| « Pour la nomination d'un attaché, visé à l'article 136, [...], d'un | « Voor de benoeming van een attaché bedoeld in artikel 136, [...], een |
| traducteur, d'un employé, [...], ainsi que pour la nomination à un | vertaler, een beambte, [...], alsook voor de benoeming in een graad |
| grade créé conformément à l'article 185, alinéa 1er, sont prises | ingesteld overeenkomstig artikel 185, eerste lid, worden telkens op |
| chaque fois en considération à égalité : | gelijkaardige wijze in aanmerking genomen : |
| 1° la candidature du lauréat le mieux classé du concours de | 1° de kandidatuur van degene die als eerste geslaagd is voor het |
| recrutement pour le grade concerné; | desbetreffend vergelijkend wervingsexamen; |
| 2° la candidature des lauréats du concours de recrutement pour le | 2° de kandidatuur van de geslaagden van het desbetreffend vergelijkend |
| grade concerné, qui sont moins bien classés mais qui exercent déjà ces | wervingsexamen, die minder gunstig zijn gerangschikt doch op grond van |
| fonctions sur base d'un contrat de travail à l'endroit où l'emploi est | een arbeidsovereenkomst deze functies reeds vervullen op de plaats |
| devenu vacant, à condition qu'au moment de la publication de la | waar de betrekking is opengevallen, op voorwaarde dat zij op het |
| vacance, ils soient déjà en fonction depuis un an et qu'ils aient | ogenblik van de bekendmaking van de vacature reeds één jaar in dienst |
| obtenu une évaluation avec mention ' très bon ', telle que visée à | zijn en een beoordeling met vermelding ' zeer goed ' hebben gekregen |
| l'article 287ter ; | als bedoeld in artikel 287ter ; |
| 3° la candidature de ceux qui ont déjà été nommés aux mêmes fonctions | 3° de kandidatuur van hen die reeds tot een zelfde ambt zijn benoemd |
| dans un autre greffe, parquet ou secrétariat de parquet; | in een andere griffie, een ander parket of een ander parketsecretariaat; |
| 4° la candidature des personnes qui en application des dispositions du | 4° de kandidatuur van de personen die met toepassing van de bepalingen |
| présent Code sont dispensées du concours de recrutement pour le grade | van dit Wetboek zijn vrijgesteld van het desbetreffend vergelijkend |
| concerné ». | wervingsexamen ». |
| La priorité accordée par l'article 285bis, alinéa 3, du Code | De bij artikel 285bis, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek |
| judiciaire est liée à la durée de validité de la réserve de | toegekende voorrang is verbonden aan de geldigheidsduur van de |
| recrutement prévue par les alinéas 1er et 2 de cette disposition : | wervingsreserve bedoeld in het eerste en tweede lid van die bepaling : |
| « C'est pourquoi, par analogie avec les règles en vigueur dans la | « Naar analogie van de regels die gelden voor de ambtenaren blijft |
| fonction publique, on donne ici au concours une durée de validité de | daarom het vergelijkend examen drie jaar geldig. Die geldigheidsduur |
| trois ans, qui peut être prolongée jusqu'à cinq ans au maximum. | kan met ten hoogste twee jaar worden verlengd. |
| Si le procès-verbal de clôture d'un nouveau concours est dressé par | Indien bijvoorbeeld na drie jaar en tien maanden een nieuw |
| exemple après trois ans et dix mois, alors que le ministre a décidé | vergelijkend examen wordt afgesloten, terwijl de minister besloten |
| d'accorder au concours précédent une prolongation de validité d'un an, | heeft de geldigheidsduur van het vorige examen te verlengen met één |
| on peut, au cours des deux derniers mois de la 4ème année, être | jaar, kan men in de laatste twee maanden van het vierde jaar |
| confronté à l'existence de lauréats issus de deux concours, tous deux | geconfronteerd worden met geslaagden uit beide vergelijkende examens. |
| valables. | Dat is perfect mogelijk. |
| Pour éviter que la clôture du procès-verbal relatif au concours le | Om te verhinderen dat de afsluiting van het meest recente vergelijkend |
| plus récent ne porte préjudice aux droits découlant de la décision | examen afbreuk doet aan de rechten die het gevolg zijn van de |
| ministérielle de prolongation, l'on a fixé la règle selon laquelle, | ministeriële beslissing tot verlenging, is bepaald dat gedurende een |
| durant une période limitée, les lauréats du concours le plus ancien | beperkte periode voorrang moet worden gegeven aan de geslaagden voor |
| ont priorité » (Doc., Sénat, 1996-1997, n° 1-270/3, p. 152). | het oudste examen » (Parl. St., Senaat, 1996-1997, nr. 1-270/3, p. |
| B.4. Pour répondre à la question préjudicielle, la Cour doit vérifier | 152). B.4. Om de prejudiciële vraag te beantwoorden, moet het Hof |
| s'il est compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution que | onderzoeken of het bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de |
| le législateur ait accordé une priorité aux lauréats d'un concours de | Grondwet dat de wetgever voorrang heeft verleend aan de geslaagden van |
| recrutement par rapport aux lauréats d'un concours de recrutement | een vergelijkend wervingsexamen ten opzichte van een vergelijkend |
| organisé postérieurement et n'ait pas accordé cette priorité aux | wervingsexamen dat nadien is georganiseerd en die voorrang niet heeft |
| lauréats d'examens de recrutement par rapport aux lauréats de concours | verleend aan de geslaagden van wervingsexamens ten opzichte van de |
| de recrutement organisés postérieurement. | geslaagden van vergelijkende wervingsexamens die nadien zijn |
| georganiseerd. | |
| B.5. La différence de traitement dénoncée entre les lauréats d'un | B.5. Het aangeklaagde verschil in behandeling tussen de geslaagden van |
| concours de recrutement et les lauréats d'un examen de recrutement | een vergelijkend wervingsexamen en de geslaagden van een |
| repose sur un critère objectif : la nature de l'épreuve de | wervingsexamen berust op een objectief criterium : de aard van de |
| recrutement. Ce critère est par ailleurs pertinent au regard du but | aanwervingsproef. Dit criterium is overigens relevant ten aanzien van |
| poursuivi par le législateur qui a voulu rendre plus objective la | het door de wetgever nagestreefde doel, met name een grotere |
| procédure de recrutement en recourant désormais au recrutement par | objectiviteit van de wervingsprocedure door voortaan over te gaan tot |
| concours, qui classe les candidats en fonction de leurs résultats et | aanwerving via vergelijkende examens waarbij de kandidaten worden |
| accorde une priorité au candidat qui a obtenu les meilleurs résultats. | gerangschikt op basis van hun resultaten en voorrang wordt verleend |
| Cette préoccupation s'inscrit dans le prolongement du principe de | aan de kandidaat die de beste resultaten heeft behaald. Die |
| l'égalité d'accès à la fonction publique qui constitue un corollaire | doelstelling ligt in de lijn van het beginsel van gelijke toegang tot |
| des articles 10 et 11 de la Constitution. La priorité accordée est en | het openbaar ambt dat een corollarium vormt van de artikelen 10 en 11 |
| outre la conséquence des dispositions relatives à la durée de la | van de Grondwet. De verleende voorrang is bovendien het gevolg van de |
| réserve de recrutement qui est en tout état de cause limitée à cinq | bepalingen die betrekking hebben op de duur van de wervingsreserve die |
| ans maximum, alors que la durée de validité des examens organisés | hoe dan ook beperkt is tot maximum vijf jaar, terwijl de |
| avant 1997 est illimitée. | geldigheidsduur van de examens die vóór 1997 zijn georganiseerd, |
| onbeperkt is. | |
| Il n'aurait pas été conforme au principe de l'égalité d'accès à la | Het zou niet in overeenstemming zijn geweest met het beginsel van |
| fonction publique d'accorder aux lauréats d'examen de recrutement une | gelijke toegang tot het openbaar ambt voorrang te verlenen aan de |
| priorité par rapport aux lauréats de concours de recrutement. La prise | geslaagden van een wervingsexamen ten overstaan van de geslaagden van |
| en compte des intérêts des premiers est garantie à suffisance par la | een vergelijkend wervingsexamen. Dat rekening zal worden gehouden met |
| disposition transitoire contenue à l'article 92 de la loi du 17 | de belangen van eerstgenoemden wordt voldoende gewaarborgd door de |
| février 1997 qui permet de prendre en considération leur candidature à | overgangsbepaling vervat in artikel 92 van de wet van 17 februari 1997 |
| die het mogelijk maakt hun kandidatuur op dezelfde wijze in aanmerking | |
| égalité avec la candidature d'autres personnes qui bénéficient | te nemen als de kandidatuur van andere personen die eveneens de |
| également de la protection du législateur. | bescherming van de wetgever genieten. |
| B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 285bis, alinéa 3, du Code judiciaire ne viole pas les | Artikel 285bis, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek schendt de |
| articles 10 et 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
| Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
| la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 15 juin 2005. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 15 juni 2005. |
| Le greffier, | De griffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| Le président f.f., | De wnd. voorzitter, |
| P. Martens. | P. Martens. |