Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 55/2005 du 8 mars 2005 Numéro du rôle : 2953 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 , posée par le Tr(...) La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. Henneuse, (...)"
Extrait de l'arrêt n° 55/2005 du 8 mars 2005 Numéro du rôle : 2953 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 , posée par le Tr(...) La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. Henneuse, (...) Uittreksel uit arrest nr. 55/2005 van 8 maart 2005 Rolnummer 2953 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 , gesteld door de Rech(...) Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters R. Henn(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 55/2005 du 8 mars 2005 Uittreksel uit arrest nr. 55/2005 van 8 maart 2005
Numéro du rôle : 2953 Rolnummer 2953
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, § 2, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, § 2, 3°, van
3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 (en ce qui concerne la het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (wat het Vlaamse Gewest
Région flamande), posée par le Tribunal de première instance de Gand. betreft), gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Gent.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke et J. Spreutels, R. Henneuse, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, E. Derycke en J. Spreutels,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Arts, voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 10 mars 2004 en cause de la s.a. Groep Immo Dobbelaere Bij vonnis van 10 maart 2004 in zake de n.v. Groep Immo Dobbelaere
contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au greffe de tegen het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het
la Cour d'arbitrage le 19 mars 2004, le Tribunal de première instance Arbitragehof is ingekomen op 19 maart 2004, heeft de Rechtbank van
de Gand a posé la question préjudicielle suivante : eerste aanleg te Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 « Schendt artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van de
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il exclut inkomstenbelastingen 1992 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
la remise ou réduction proportionnelle du précompte immobilier lorsque doordat het de kwijtschelding of proportionele vermindering van
l'immeuble est resté inoccupé en dehors de la volonté du propriétaire onroerende voorheffing uitsluit wanneer het onroerend goed langer dan
pendant plus de douze mois, compte tenu de l'exercice d'imposition twaalf maanden, rekening houdend met het vorige aanslagjaar, buiten de
précédent, dans la mesure où il s'agit d'un bâtiment démoli en vue wil van de eigenaar niet in gebruik is genomen, in de mate dat het
d'une nouvelle construction ? » gaat om een afgebroken gebouw met het oog op een nieuwbouw ? »
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition en cause Over de in het geding zijnde bepaling
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 257, § 2, 3°, du B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 257, § 2, 3°,
Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été remplacé par van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen bij
l'article 3 du décret de la Région flamande du 9 juin 1998 « contenant artikel 3 van het decreet van het Vlaamse Gewest van 9 juni 1998 «
des dispositions modifiant le Code des impôts sur les revenus, pour ce houdende bepalingen tot wijziging van het Wetboek van de
qui concerne le précompte immobilier », avant sa modification par inkomstenbelastingen voor wat betreft de onroerende voorheffing »,
l'article 2 du décret du 13 juillet 2001 « modifiant l'article 257 du vóór de wijziging ervan bij artikel 2 van het decreet van 13 juli 2001
Code des impôts sur les revenus 1992, pour ce qui concerne le « houdende wijziging van artikel 257 van het Wetboek van de
précompte immobilier ». inkomstenbelastingen 1992, wat de onroerende voorheffing betreft ».
Cette disposition concerne l'obtention éventuelle de la remise ou de Die bepaling betreft de mogelijkheid om kwijtschelding of
la modération proportionnelle du précompte immobilier. proportionele vermindering van onroerende voorheffing te krijgen.
B.2. Initialement, l'article 50 du décret du 25 juin 1992 contenant B.2. Oorspronkelijk schafte artikel 50 van het decreet van 25 juni
diverses mesures d'accompagnement du budget 1992 avait supprimé la 1992 houdende diverse bepalingen tot begeleiding van de begroting 1992
remise et la modération proportionnelle du précompte immobilier pour de kwijtschelding of de proportionele vermindering van de onroerende
voorheffing af voor niet gemeubileerde onroerende goederen die in de
les immeubles bâtis, non meublés, restés totalement inoccupés et loop van het aanslagjaar ten minste negentig dagen volstrekt niet in
improductifs de revenus pendant au moins nonante jours dans le courant de l'année. gebruik zijn genomen of volstrekt geen inkomsten hebben opgebracht.
B.3. L'article 50 du décret du 25 juin 1992 a été abrogé par l'article B.3. Artikel 50 van het decreet van 25 juni 1992 werd opgeheven door
60, alinéa 2, du décret du 22 décembre 1993 contenant diverses mesures artikel 60, tweede lid, van het decreet van 22 december 1993 houdende
d'accompagnement du budget 1994, qui disposait : bepalingen tot begeleiding van de begroting 1994, dat bepaalde :
« L'article 50 du décret du 25 juin 1992 contenant diverses mesures « Artikel 50 van het decreet van 25 juni 1992 houdende diverse
d'accompagnement du budget 1992 est abrogé. Pour ce qui concerne la Région flamande, aucune remise ou modération bepalingen tot begeleiding van de begroting 1992 wordt opgeheven.
proportionnelle n'est accordée par dérogation à l'article 257, 4° du Wat het Vlaamse Gewest betreft, wordt, in afwijking van artikel 257,
code des impôts sur les revenus 1992, dans la mesure où le revenu 4°, van het wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, voor zover het
cadastral imposable peut être réduit en vertu de l'article 15, § 1er, belastbare kadastraal inkomen ingevolge artikel 15, § 1, 1°, kan
worden verminderd, geen kwijtschelding of proportionele vermindering
1°, lorsque l'immeuble n'a pas été occupé pendant plus de 12 mois, verleend wanneer het onroerend goed, langer dan 12 maanden, rekening
compte tenu de l'exercice d'imposition précédent. » houdend met het vorige aanslagjaar, niet in gebruik is genomen. »
A la place de la suppression totale de la remise ou de la modération In plaats van de onverkorte afschaffing van de kwijtschelding of de
proportionnelle du précompte immobilier, le législateur décrétal proportionele vermindering van de onroerende voorheffing, bepaalde de
décidait ainsi que cette remise ou cette modération proportionnelle decreetgever aldus dat die kwijtschelding of proportionele
pouvait être accordée, sauf lorsque le bien était resté inoccupé vermindering kan worden verleend, behoudens wanneer het goed langer
pendant plus de douze mois. dan twaalf maanden niet in gebruik is genomen.
B.4. L'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992, B.4. Het bij het decreet van 9 juni 1998 gewijzigde artikel 257, § 2,
modifié par le décret du 9 juin 1998, a repris l'alinéa 2 de l'article 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 heeft het tweede
60 précité du décret du 22 décembre 1993. Il disposait : lid van het voormelde artikel 60 van het decreet van 22 december 1993
overgenomen. Het bepaalde :
« Sur demande de l'intéressé : « Op aanvraag van de belanghebbende wordt :
[...] [...]
3° remise ou réduction proportionnelle du précompte immobilier est 3° kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende
accordée dans la mesure où le revenu cadastral imposable peut être voorheffing verleend voor zover het belastbare kadastraal inkomen
réduit en vertu de l'article 15, aucune remise ou réduction ingevolge artikel 15 kan worden verminderd, daarenboven kan geen
proportionnelle ne peut être accordée si le bien immobilier est resté kwijtschelding of proportionele vermindering worden verleend als het
inoccupé pendant plus de 12 mois, compte tenu de l'exercice onroerend goed langer dan 12 maanden niet in gebruik is genomen,
d'imposition précédent. » rekening houdende met het vorige aanslagjaar. »
Cette disposition est entrée en vigueur à partir de l'exercice d'imposition 1999. Die bepaling is in werking getreden vanaf het aanslagjaar 1999.
B.5. Le décret du 13 juillet 2001 « modifiant l'article 257 du Code B.5. Het decreet van 13 juli 2001 houdende wijziging van artikel 257
des impôts sur les revenus 1992, pour ce qui concerne le précompte van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, wat de onroerende
immobilier », a remplacé comme suit l'article 257, § 2, 3°, du Code voorheffing betreft, heeft artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van
des impôts sur les revenus 1992 : de inkomstenbelastingen 1992 als volgt vervangen :
« Sur demande de l'intéressé [, il est accordé] : « Op aanvraag van de belanghebbende wordt :
[...] [...]
3° une remise ou une réduction proportionnelle du précompte 3° kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende
immobilier, dans la mesure où le revenu imposable peut être réduit en voorheffing verleend voorzover het belastbaar inkomen ingevolge
vertu de l'article 15. » artikel 15 kan worden verminderd. »
En même temps, pour ce qui concerne la Région flamande, a été inséré Tegelijk werd, wat het Vlaamse Gewest betreft, in artikel 257 van het
dans l'article 257 du Code des impôts sur les revenus 1992 un Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 een paragraaf 2bis ingevoegd,
paragraphe 2bis rédigé comme suit : die luidt als volgt :
« § 2bis. Il ne peut être accordé une remise ou une réduction « § 2bis. Er kan geen kwijtschelding of proportionele vermindering
proportionnelle, s'il n'a pas été fait usage du bien depuis plus de worden verleend als het onroerend goed langer dan twaalf maanden niet
douze mois, compte tenu de l'année d'imposition précédente. Cette in gebruik is genomen, rekening houdende met het vorige aanslagjaar.
disposition n'est toutefois pas applicable : Deze bepaling is echter niet van toepassing op :
1° à un immeuble bâti non meublé, faisant l'objet d'un plan d'expropriation; 2° à un immeuble bâti non meublé en voie de rénovation ou de transformation et ayant un but social ou culturel, exécutée par une société de logement social ou pour le compte d'une autorité. La durée de la remise ou de la réduction proportionnelle est plafonnée à 5 ans; 3° à un immeuble dont le contribuable ne peut exercer les droits réels pour cause d'une calamité, force majeure, une procédure ou une enquête administrative ou judiciaire en cours ou une procédure d'héritage non finalisée. Le précompte immobilier est à nouveau dû à partir du 1er janvier de l'année d'imposition qui suit l'année dans laquelle disparaissent les circonstances entravant la jouissance libre de 1° een niet-gemeubileerd gebouwd onroerend goed, opgenomen in een onteigeningsplan; 2° een niet-gemeubileerd gebouwd onroerend goed in renovatie of verbouwing met sociaal of cultureel doel, uitgevoerd door een sociale-huisvestingsmaatschappij of in opdracht van een overheid. De kwijtschelding of proportionele vermindering kan slechts worden verleend voor een maximale periode van vijf jaar; 3° een onroerend goed waarvan door toedoen van een ramp, overmacht, een lopende gerechtelijke of administratieve procedure of onderzoek of een niet-afgehandelde procedure van erfenis de belastingplichtige zijn zakelijke rechten niet kan uitoefenen. De onroerende voorheffing is opnieuw verschuldigd vanaf 1 januari van het aanslagjaar volgend op het jaar waarin de omstandigheden die het vrij genot van het onroerend
l'immeuble. » goed belemmerden, wegvallen. »
En l'espèce, la Cour ne doit pas tenir compte de cette dernière Met deze laatste decreetswijziging, die in werking is getreden met
modification décrétale, qui est entrée en vigueur à partir de ingang van het aanslagjaar 2002, dient het Hof in casu geen rekening
l'exercice d'imposition 2002, puisqu'elle contrôle l'article précité te houden, nu het Hof voormeld artikel onderzoekt zoals het van
tel qu'il était applicable à l'exercice d'imposition en cause, à toepassing was op het in het geding zijnde aanslagjaar, namelijk het
savoir l'exercice d'imposition 2000. aanslagjaar 2000.
Quant à la question préjudicielle Over de prejudiciële vraag
B.6. Par la question préjudicielle, le juge a quo demande à la Cour si B.6. De prejudiciële vraag strekt ertoe van het Hof te vernemen of
l'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992 viole artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992
les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que la remise ou la de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt, doordat de
modération proportionnelle du précompte immobilier est refusée kwijtschelding of de proportionele vermindering van de onroerende
lorsqu'un immeuble reste inoccupé pendant plus de douze mois, compte voorheffing wordt geweigerd wanneer een onroerend goed langer dan
tenu de l'exercice d'imposition précédent, pour des raisons twaalf maanden leegstaat, rekening houdend met het vorige aanslagjaar,
indépendantes de la volonté du propriétaire, dans la mesure où il om redenen die onafhankelijk zijn van de wil van de eigenaar, in
s'agit d'un immeuble démoli en vue de sa reconstruction. zoverre het gaat om een gebouw dat wordt afgebroken teneinde het
B.7. En ne supprimant, par l'article 60 du décret du 22 décembre 1993 wederop te bouwen. B.7. Door met artikel 60 van het decreet van 22 december 1993, en
et, ensuite, par l'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les vervolgens met artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van de
revenus 1992, tel qu'il a été remplacé par l'article 3 du décret du 9 inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen bij artikel 3 van het
juin 1998, la remise ou la modération proportionnelle du précompte decreet van 9 juni 1998, de kwijtschelding of de proportionele
immobilier que lorsque l'immeuble est resté inoccupé pendant plus de vermindering van de onroerende voorheffing slechts af te schaffen
douze mois, le législateur décrétal a voulu mieux adapter à la lutte wanneer het onroerend goed langer dan twaalf maanden niet in gebruik
contre la taudisation qu'entraîne l'inoccupation la mesure qu'il avait is genomen, heeft de decreetgever zijn oorspronkelijke maatregel - de
prise à l'origine, à savoir la suppression pure et simple, mentionnée in B.2 vermelde onverkorte afschaffing van de kwijtschelding of de
au B.2, de la remise ou de la modération proportionnelle du précompte immobilier. proportionele vermindering van de onroerende voorheffing - beter
Le législateur décrétal entendait ainsi « pouvoir tenir compte de willen afstemmen op de strijd tegen verkrotting door leegstand.
De decreetgever beoogde aldus « rekening te kunnen houden met
causes involontaires d'improductivité, comme la réalisation de travaux onvrijwillige oorzaken van improductiviteit, zoals het uitvoeren van
destinés à rendre l'immeuble à nouveau habitable [...] » (Doc., werken om het pand terug bewoonbaar te maken [...] » (Parl. St.,
Conseil flamand, 1993-1994, n° 415/1, p. 23) et il voulait « éviter Vlaamse Raad, 1993-1994, nr. 415/1, p. 23) en wilde « voorkomen dat de
que la suppression de cette modération s'applique également aux afschaffing van deze vermindering ook zou gelden voor tijdelijk
habitations inoccupées temporairement et frappe ainsi par exemple leegstaande woningen en zo bijvoorbeeld ook de eigenaars zou treffen
aussi les propriétaires qui rénovent leur habitation. En effet, cela die hun woning verbouwen. Dit zou immers ingaan tegen het beleid tegen
serait contraire à la politique visant à lutter contre la taudisation. verkrotting. Het verbouwen van een woning moet juist worden
La rénovation d'une habitation doit précisément être stimulée » (Doc.,
Conseil flamand, 1993-1994, n° 415/13, pp. 4 et 5). gestimuleerd » (Parl. St., Vlaamse Raad, 1993-1994, nr. 415/13, pp. 4
B.8. En disposant que le bénéfice de la modération ou de la remise du en 5). B.8. Door te bepalen dat het voordeel van de vermindering of
précompte immobilier est supprimé lorsqu'un immeuble bâti reste kwijtschelding van de onroerende voorheffing wegvalt wanneer een
inoccupé pendant longtemps, le législateur décrétal adopte une mesure gebouwd onroerend goed lange tijd leegstaat, neemt de decreetgever een
qui est pertinente dans sa lutte contre l'inoccupation et la maatregel die pertinent is in de strijd tegen leegstand en
taudisation. La limite de douze mois est en rapport avec le souci du verkrotting. De grens van twaalf maanden is in overeenstemming met de
législateur d'inciter le propriétaire à exécuter dans les délais des bekommernis van de wetgever om de eigenaar ertoe aan te zetten tijdig
travaux d'entretien ou de réparation ou à rechercher un locataire ou onderhouds- of herstellingswerken uit te voeren of een huurder of
un acheteur. koper te zoeken.
B.9. Dans les arrêts nos 82/2003 et 155/2003, la Cour a jugé à propos B.9. In de arresten nr. 82/2003 en nr. 155/2003 heeft het Hof met
de l'article 60 précité du décret du 22 décembre 1993 : betrekking tot voormeld artikel 60 van het decreet van 22 december 1993 het volgende geoordeeld :
« B.3.4. La Cour constate toutefois qu'en cas de dépassement de la « B.3.4. Het Hof stelt echter vast dat, bij het overschrijden van de
période mentionnée - sauf dans les hypothèses explicitement vermelde periode - behoudens in de gevallen die uitdrukkelijk zijn
mentionnées à l'article 60, alinéa 3, qui ne sont pas en cause en vermeld in artikel 60, derde lid, die te dezen niet in het geding zijn
l'espèce -, la diminution du précompte immobilier est refusée sans - de vermindering van de onroerende voorheffing wordt geweigerd zonder
distinguer la raison de l'inoccupation. Il est pourtant possible que onderscheid naar de reden van leegstand. Het is nochtans mogelijk dat
des bâtiments bien entretenus restent inoccupés plus longtemps en goed onderhouden gebouwen langere tijd leegstaan ondanks het feit dat
dépit du fait que le propriétaire met tout en oeuvre pour les donner à de eigenaar alles in het werk stelt om ze te verhuren. Evenzeer kan
bail. De même, un immeuble peut être plus longtemps improductif een pand langere tijd improductief zijn wanneer ingrijpende
lorsque sont requis d'importants travaux de transformation qui durent verbouwingswerken noodzakelijk zijn, die geheel buiten de wil van
plus de douze mois, totalement en dehors de la volonté du eigenaar langer dan twaalf maanden aanslepen. In geen van beide
propriétaire. Dans aucun des deux cas, il ne pourrait être reproché au gevallen zou men de eigenaar kunnen verwijten de leegstand of
propriétaire de contribuer à l'inoccupation ou à la taudisation. verkrotting in de hand te werken.
B.3.5. L'article 60 du décret du Conseil flamand du 22 décembre 1993 a B.3.5. Artikel 60 van het decreet van 22 december 1993 heeft
des effets disproportionnés à l'égard de la catégorie des onevenredige gevolgen ten aanzien van de categorie van eigenaars van
propriétaires d'immeubles bâtis dont le bâtiment reste inoccupé pour gebouwde onroerende goederen van wie het gebouw leegstaat om redenen
des raisons indépendantes de leur volonté. Dans cette mesure, la die onafhankelijk zijn van hun wil. In die mate schendt de in het
disposition en cause viole les articles 10 et 11 de la Constitution. » geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. »
B.10. Toutefois, lorsque, comme en l'espèce, un bien immeuble B.10. Wanneer echter zoals te dezen een bewoonbaar onroerend goed
habitable est démoli afin de construire un nouvel immeuble et wordt afgebroken teneinde een nieuw goed te bouwen en aldus de
d'accroître ainsi la valeur économique du bien, l'improductivité n'est economische waarde van het goed te verhogen, is de improductiviteit
pas due à des circonstances indépendantes de la volonté du niet te wijten aan omstandigheden onafhankelijk van de wil van de
propriétaire. En outre, il ne s'agit pas de travaux destinés à rendre eigenaar. Bovendien gaat het niet om werken om het pand opnieuw
l'immeuble à nouveau habitable. Dans ce cas, il n'est pas bewoonbaar te maken. In dat geval is het niet kennelijk onredelijk
manifestement déraisonnable que la remise ou la modération du dat, met toepassing van de in het geding zijnde bepaling, de
précompte immobilier soit refusée en application de la disposition en kwijtschelding of de vermindering van de onroerende voorheffing wordt
cause. geweigerd.
B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.11. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 257, § 2, 3°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel Artikel 257, § 2, 3°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen
qu'il était applicable avant sa modification par le décret de la 1992, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij het decreet van
Région flamande du 13 juillet 2001, ne viole pas les articles 10 et 11 het Vlaamse Gewest van 13 juli 2001, schendt de artikelen 10 en 11 van
de la Constitution. de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 mars 2005. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 maart 2005.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^