← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 138/2004 du 22 juillet 2004 Numéro du rôle : 2804 En cause
: les questions préjudicielles relatives aux articles 31 et 34 de la loi du 1 er août
1985 portant des mesures fiscales et autres, posées par la C La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior
et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 138/2004 du 22 juillet 2004 Numéro du rôle : 2804 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 31 et 34 de la loi du 1 er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, posées par la C La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 138/2004 van 22 juli 2004 Rolnummer 2804 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, gesteld door de Commissie voor hu Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 138/2004 du 22 juillet 2004 | Uittreksel uit arrest nr. 138/2004 van 22 juli 2004 |
Numéro du rôle : 2804 | Rolnummer 2804 |
En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 31 et | In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 31 en 34 van |
34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures fiscales et autres, | de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen, |
posées par la Commission pour l'aide aux victimes d'actes | gesteld door de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke |
intentionnels de violence. | gewelddaden. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters |
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et J.-P. Moerman, | P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en J.-P. Moerman, |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van |
Melchior, | voorzitter M. Melchior, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
Par décision du 10 octobre 2003 en cause de J. Ramoudt, dont | Bij beslissing van 10 oktober 2003 in zake J. Ramoudt, waarvan de |
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 16 | expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op 16 oktober |
octobre 2003, la Commission pour l'aide aux victimes d'actes | 2003, heeft de Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke |
intentionnels de violence a posé les questions préjudicielles | gewelddaden de volgende prejudiciële vragen gesteld : |
« Zijn de bewoordingen van artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 | |
suivantes : | [houdende fiscale en andere bepalingen], rekening houdend met de |
« Eu égard aux articles 10 et 11 de la Constitution, les termes de | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, niet in tegenspraak met die van |
l'article 34 de la loi du 1er août 1985 [portant des mesures fiscales | |
et autres] ne sont-ils pas en contradiction avec ceux de l'article 31 | artikel 31 (dat bepaalt dat een slachtoffer een verzoekschrift kan |
(qui dispose que la victime peut introduire la requête soit après | indienen na zich burgerlijke partij te hebben gesteld, een |
s'être constituée partie civile, soit après avoir donné citation | |
directe, soit après avoir introduit une procédure devant le Tribunal | rechtstreekse dagvaarding te hebben uitgebracht of een procedure te |
Civil), puisqu'il n'est plus fait référence à la procédure civile dans | |
l'article 34 alors que les deux articles doivent manifestement se lire | hebben ingeleid bij de burgerlijke rechtbank) aangezien in artikel 34 |
niet meer wordt verwezen naar de burgerlijke rechtspleging, terwijl de | |
conjointement ? | twee artikelen klaarblijkelijk in samenhang moeten worden gelezen ? |
Selon la réponse apportée à cette question, il y a lieu d'envisager | Naar gelang van het antwoord op die vraag, dient één van de twee |
l'une des deux sous-questions préjudicielles suivantes : | volgende prejudiciële subvragen te worden beantwoord : |
1) si les termes de l'article 34 sont en contradiction avec ceux de | 1) Indien de bewoordingen van artikel 34 in tegenspraak zijn met die |
l'article 31, l'article 34 de la loi du 1er août 1985 viole-t-il les | van artikel 31, schendt artikel 34 van de wet van 1 augustus 1985 de |
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il exclut du bénéfice de | artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het de slachtoffers van |
opzettelijke gewelddaden die geopteerd hebben voor een rechtspleging | |
la loi les victimes d'actes intentionnels de violence ayant fait le | voor de burgerlijke rechtscolleges uitsluit van het voordeel van de |
choix d'une procédure devant les juridictions civiles, par rapport aux | wet, in tegenstelling tot de slachtoffers die op grond van een |
victimes ayant introduit une requête sur base d'une décision pénale | definitieve strafrechtelijke beslissing een verzoekschrift hebben |
définitive ? | ingediend ? |
2) si les termes de l'article 34 ne sont pas en contradiction avec | 2) Indien de bewoordingen van artikel 34 niet in tegenspraak zijn met |
ceux de l'article 31, les articles 31 et 34 violent-ils les articles | die van artikel 31, schenden de artikelen 31 en 34 de artikelen 10 en |
10 et 11 de la Constitution et revêtent-ils un caractère | 11 van de Grondwet en zijn zij discriminerend doordat zij het |
discriminatoire en ce qu'ils déclarent irrecevable la requête d'une | verzoekschrift van een slachtoffer dat steunt op een definitief vonnis |
victime s'appuyant sur un jugement définitif prononcé par une | uitgesproken door een burgerlijk rechtscollege waarbij de |
juridiction civile reconnaissant la responsabilité des auteurs de | aansprakelijkheid van de daders wordt erkend, onontvankelijk |
l'acte de violence, par rapport à la requête d'une victime se basant | verklaren, in tegenstelling tot het verzoekschrift van een slachtoffer |
sur un jugement prononcé par une juridiction pénale ? » | dat gebaseerd is op een vonnis uitgesproken door de strafrechter ? » |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La Commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de | B.1. De Commissie voor hulp aan slachtoffers van opzettelijke |
violence (actuellement la Commission pour l'aide financière aux | gewelddaden (thans de Commissie voor financiële hulp aan slachtoffers |
victimes d'actes intentionnels de violence) interroge la Cour sur la | van opzettelijke gewelddaden) stelt het Hof een vraag over de |
compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution des | bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van de |
articles 31 et 34 de la loi du 1er août 1985 portant des mesures | artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 houdende fiscale en |
fiscales et autres en ce qu'ils traiteraient de manière différente les | andere bepalingen doordat, ingevolge die artikelen, de slachtoffers |
van opzettelijke gewelddaden die geopteerd hebben voor een | |
victimes d'actes intentionnels de violence qui ont fait le choix d'une | rechtspleging voor de burgerlijke rechtbank, verschillend zouden |
procédure devant la juridiction civile par rapport aux victimes ayant | worden behandeld in vergelijking met de slachtoffers die op grond van |
introduit une requête devant elle sur la base d'une décision pénale | een definitieve strafrechtelijke beslissing bij haar een |
définitive. | verzoekschrift hebben ingediend. |
B.2. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que seuls le | B.2. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat alleen |
paragraphe 1er, 3°, de l'article 31 et le paragraphe 2, alinéa 3, de | paragraaf 1, 3°, van artikel 31 en paragraaf 2, derde lid, van artikel |
l'article 34 de la loi en cause sont visés par la question | 34 van de in het geding zijnde wet door de prejudiciële vraag worden |
préjudicielle. | beoogd. |
B.3. Lorsque le juge a quo a décidé de poser la question | B.3. Op het ogenblik dat de verwijzende rechter heeft beslist de |
préjudicielle, le 10 octobre 2003, les articles 31 et 34 de la loi du | prejudiciële vraag te stellen, op 10 oktober 2003, bepaalden de |
1er août 1985 disposaient : | artikelen 31 en 34 van de wet van 1 augustus 1985 het volgende : |
« Art. 31.§ 1er. La personne qui a subi de graves atteintes au corps |
« Art. 31.§ 1. Wie ernstig lichamelijk letsel of nadeel voor zijn |
ou à la santé résultant directement de faits constitutifs d'un acte | gezondheid heeft ondervonden als rechtstreeks gevolg van een |
intentionnel de violence commis en Belgique, peut demander une aide | opzettelijke gewelddaad in België gepleegd, kan een hulp aanvragen en |
aux conditions suivantes : | wel onder de volgende voorwaarden : |
1. la réparation du préjudice ne paraît pas pouvoir être assurée de | 1. het nadeel lijkt niet voldoende en op daadwerkelijke wijze door |
façon effective et suffisante par d'autres moyens, tels que le | andere middelen te kunnen worden hersteld, zoals door betaling van |
paiement de dommages-intérêts par le délinquant ou le versement de | schadevergoeding door de dader of door betaling van ieder bedrag met |
toute somme relative au préjudice par un régime de sécurité sociale ou | betrekking tot de schade door een stelsel van maatschappelijke |
de réparation des dommages résultant des accidents du travail ou des | zekerheid of van schadeloosstelling ten gevolge van arbeidsongevallen |
maladies professionnelles ou par une assurance privée; | of beroepsziekten, dan wel van een private verzekering; |
2. la victime doit, au moment où l'acte de violence est commis, être | 2. het slachtoffer moet, op het ogenblik dat de gewelddaad wordt |
de nationalité belge ou avoir le droit d'entrer, de séjourner ou de | gepleegd, de Belgische nationaliteit bezitten of gerechtigd zijn het |
s'établir dans le Royaume; | Rijk binnen te komen, er te verblijven of er zich te vestigen; |
3. la victime doit s'être constituée partie civile à raison des faits | 3. het slachtoffer moet zich burgerlijk partij hebben gesteld uit |
constitutifs de l'acte intentionnel de violence ou avoir donné une | hoofde van de bestanddelen van het strafbare feit van de opzettelijke |
citation directe ou introduit une procédure devant le tribunal civil. | gewelddaad of een rechtstreekse dagvaarding hebben uitgebracht of een |
» | procedure hebben ingeleid bij de burgerlijke rechtbank. » |
« Art. 34.§ 1er. [...] |
« Art. 34.§ 1. [...] |
§ 2. [...] | § 2. [...] |
La requête ne pourra toutefois être présentée qu'après qu'il aura été | Het verzoekschrift kan slechts worden ingediend nadat door een in |
statué sur l'action publique par une décision judiciaire passée en | kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing uitspraak is gedaan |
force de chose jugée ou, si l'auteur de l'acte ne peut pas être | over de strafvordering, of, indien de dader niet kan worden vervolgd |
poursuivi ou condamné, qu'après la décision de la juridiction | of veroordeeld na de beslissing van het onderzoeksgerecht. Het mag |
d'instruction. Elle pourra également être présentée si l'auteur | eveneens worden ingediend indien de dader onbekend blijft nadat een |
demeure inconnu à l'expiration d'un délai d'un an prenant cours à la | termijn van een jaar is verlopen na de datum van de burgerlijke |
date de la constitution de partie civile. » | partijstelling. » |
B.4. La Cour constate, comme l'a fait observer le Conseil des | B.4. Het Hof stelt vast, zoals door de Ministerraad is opgemerkt, dat |
ministres, que ces dispositions ont été modifiées par la loi du 26 | die bepalingen zijn gewijzigd bij de wet van 26 maart 2003 houdende de |
mars 2003 portant les conditions auxquelles la Commission pour l'aide | voorwaarden waaronder de Commissie voor financiële hulp aan |
financière aux victimes d'actes intentionnels de violence peut | slachtoffers van opzettelijke gewelddaden een hulp kan toekennen, die |
octroyer une aide, qui remplace l'article 31 de la loi et insère un | het in het geding zijnde artikel 31 van de wet vervangt en een artikel |
article 31bis, qui dispose : | 31bis invoegt, dat bepaalt : |
« L'aide financière visée à l'article 31 est octroyée aux conditions | « De financiële hulp als bedoeld in artikel 31 wordt toegekend onder |
suivantes : | de volgende voorwaarden : |
1° L'acte de violence a été commis en Belgique. Est assimilé à un acte | 1° De gewelddaad is in België gepleegd. |
intentionnel de violence commis en Belgique, celui qui est commis à | Hiermee wordt een in het buitenland gepleegde opzettelijke gewelddaad, |
l'étranger et dont est victime une personne en service commandé visée | waarvan een in artikel 42, § 2, bedoeld persoon in bevolen dienst het |
à l'article 42, § 2. | slachtoffer is, gelijkgesteld. |
2° Au moment où l'acte de violence est commis, la victime est de nationalité belge, a le droit d'entrer, de séjourner ou de s'établir dans le Royaume, ou s'est vue octroyer par la suite par l'Office des étranger un permis de séjour à durée indéterminée dans le cadre d'une enquête relative à la traite des êtres humains. 3° Une décision judiciaire définitive sur l'action publique est intervenue et le requérant a tenté d'obtenir réparation de son préjudice en s'étant constitué partie civile, en ayant procédé à une citation directe ou en ayant intenté une procédure devant un tribunal civil. Lorsque le dossier pénal est classé sans suite parce que l'auteur est demeuré inconnu, la commission peut estimer que le dépôt | 2° Het slachtoffer bezit op het moment van de gewelddaad de Belgische nationaliteit, is gerechtigd het Rijk binnen te komen, er te verblijven of er zich te vestigen, of heeft naderhand van de Dienst Vreemdelingenzaken een verblijfsvergunning van onbepaalde duur verkregen in het kader van een onderzoek wegens mensenhandel. 3° Er is een definitieve rechterlijke beslissing over de strafvordering genomen en de verzoeker heeft schadevergoeding nagestreefd door middel van een burgerlijke partijstelling, een rechtstreekse dagvaarding of een vordering voor een burgerlijke rechtbank. Indien het strafdossier geseponeerd is wegens het onbekend blijven van de dader, kan de commissie oordelen dat het voldoende is dat de |
de plainte ou l'acquisition de la qualité de personne lésée par le | verzoeker klacht heeft ingediend of de hoedanigheid van benadeelde |
requérant est suffisant. L'aide peut également être demandée lorsqu'un | persoon heeft aangenomen. De hulp kan ook worden aangevraagd indien er |
délai d'un an minimum s'est écoulé depuis la date de constitution de | meer dan een jaar verstreken is sinds de datum van de burgerlijke |
partie civile et que l'auteur demeure inconnu. | partijstelling en de dader onbekend blijft. |
4° La demande est introduite dans un délai de trois ans. Le délai | 4° Het verzoek is binnen drie jaar ingediend. De termijn loopt, |
prend cours, selon le cas, à partir de la première décision de classement sans suite, de la décision de la juridiction d'instruction, du jour où il a été statué sur l'action publique par une décision définitive ou du jour à partir duquel une décision sur les intérêts civils est intervenue postérieurement à la décision sur l'action publique. 5° La réparation du préjudice ne peut pas être assurée de façon effective et suffisante par l'auteur ou le civilement responsable, par une régime de sécurité sociale ou par une assurance privée, ou de toute autre manière. » Conformément à son article 14, cette loi est entrée en vigueur le 1er janvier 2004 en vertu de l'article 24 de l'arrêté royal du 19 décembre | naargelang het geval, vanaf de eerste beslissing tot seponering, de beslissing van het onderzoeksgerecht, de dag waarop definitief uitspraak is gedaan over de strafvordering of de dag, indien deze van latere datum is, waarop uitspraak is gedaan over de burgerlijke belangen. 5° De schade kan niet afdoende worden hersteld door de dader of de burgerlijk aansprakelijke partij, op grond van een stelsel van sociale zekerheid of een private verzekering, noch op enige andere manier. » Overeenkomstig artikel 14 ervan is die wet in werking getreden op 1 januari 2004, op grond van artikel 24 van het koninklijk besluit van |
2003 « modifiant l'arrêté royal du 18 décembre 1986 relatif à la | 19 december 2003 « tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 |
commission pour l'aide aux victimes d'actes intentionnels de violence | december 1986 betreffende de commissie voor hulp aan slachtoffers van |
et l'article 29, deuxième alinéa, de la loi du 1er août 1985 portant | opzettelijke gewelddaden en van het artikel 29, tweede lid van de wet |
des mesures fiscales et autres ». | van 1 augustus 1985 houdende fiscale en andere bepalingen ». |
Conformément à l'article 13 de la loi du 26 mars 2003, les | Overeenkomstig artikel 13 van de wet van 26 maart 2003 zijn de |
modifications apportées aux articles 31 et 31bis sont applicables aux | wijzigingen die in de artikelen 31 en 31bis zijn aangebracht, van |
requêtes pendantes devant la Commission au moment de l'entrée en | toepassing op de verzoeken die hangende zijn bij de Commissie op het |
vigueur de la loi. | ogenblik van de inwerkingtreding van de wet. |
B.5. Compte tenu des articles 31 et 31bis modifiés, qui sont | B.5. Rekening houdend met de gewijzigde artikelen 31 en 31bis, die van |
applicables aux requêtes pendantes devant la Commission, il convient | toepassing zijn op de verzoeken die hangende zijn bij de Commissie, |
de renvoyer l'affaire à cette dernière afin qu'elle apprécie si la | dient de zaak te worden teruggezonden naar die Commissie opdat zij |
réponse à la question préjudicielle est encore utile. | nagaat of het antwoord op de prejudiciële vraag nog dienstig is. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
renvoie la question préjudicielle à la Commission pour l'aide | zendt de prejudiciële vraag terug naar de Commissie voor financiële |
financière aux victimes d'actes intentionnels de violence. | hulp aan slachtoffers van opzettelijke gewelddaden. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 22 juillet 2004. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 22 juli 2004. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
M. Melchior | M. Melchior |