Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 122/2004 du 7 juillet 2004 Numéro du rôle : 2686 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 203bis du Code civil, posée par le juge de paix du canton de Huy II - Hannut. La Cour d'arbitrage, compo après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...)"
Extrait de l'arrêt n° 122/2004 du 7 juillet 2004 Numéro du rôle : 2686 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 203bis du Code civil, posée par le juge de paix du canton de Huy II - Hannut. La Cour d'arbitrage, compo après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...) Uittreksel uit arrest nr. 122/2004 van 7 juli 2004 Rolnummer 2686 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 203bis van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de vrederechter van het kanton Hoei II - Hannuit. Het Arbitragehof, I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 122/2004 du 7 juillet 2004 Uittreksel uit arrest nr. 122/2004 van 7 juli 2004
Numéro du rôle : 2686 Rolnummer 2686
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 203bis du In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 203bis van het
Code civil, posée par le juge de paix du canton de Huy II - Hannut. Burgerlijk Wetboek, gesteld door de vrederechter van het kanton Hoei II - Hannuit.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges R. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, J.-P. Snappe et E. Derycke, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, J.-P. Snappe en E. Derycke,
assistée du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 21 janvier 2003 en cause de M.-R. Damsin contre J.-L. Bij vonnis van 21 januari 2003 in zake M.-R. Damsin tegen J.-L.
Maquigny, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour Maquigny, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is
d'arbitrage le 10 avril 2003, le juge de paix du canton de Huy II - ingekomen op 10 april 2003, heeft de vrederechter van het kanton Hoei
Hannut a posé la question préjudicielle suivante : II - Hannuit de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 203bis du Code civil, relatif à la réclamation par l'un « Schendt artikel 203bis van het Burgerlijk Wetboek, betreffende de
des parents à l'autre parent de sa contribution aux frais résultant de vordering, door een van de ouders, ten aanzien van de andere ouder,
l'article 203 du Code civil, tel qu'en vigueur non seulement au moment van diens bijdrage in de kosten die voortvloeien uit artikel 203 van
het Burgerlijk Wetboek, zoals het niet alleen van kracht was op het
où fut rendu le jugement du 29 avril 1983 par Monsieur le juge de paix ogenblik dat het vonnis van 29 april 1983 door de heer Vrederechter
de céans mais aussi tel qu'en vigueur actuellement, viole-t-il les van deze Rechtbank werd gewezen, maar ook zoals het thans van kracht
articles 10 et 11 de la Constitution belge en ce qu'il ne prévoyait is, de artikelen 10 en 11 van de Belgische Grondwet, in zoverre het
pas - et ne prévoit toujours pas - que la contribution alimentaire à niet erin voorzag - en nog altijd niet erin voorziet - dat de
onderhoudsbijdrage waartoe de ouder aan wie het hoederecht niet werd
laquelle serait condamné le parent non-gardien sera indexée toegekend, zou zijn veroordeeld, jaarlijks en van rechtswege
annuellement et de plein droit aux fluctuations de l'indice des prix à geïndexeerd wordt volgens de schommelingen van het indexcijfer van de
la consommation, alors même que dans les hypothèses où le tribunal de consumptieprijzen, terwijl in de gevallen waar de rechtbank van eerste
première instance accorde à l'époux qui a obtenu le divorce une aanleg aan de echtgenoot die de echtscheiding heeft verkregen een
pension, l'article 301, § 2, du Code civil, tel qu'en vigueur au uitkering toekent, artikel 301, § 2, van het Burgerlijk Wetboek, zoals
moment où M. le juge de paix de céans prononça sa décision (29 avril het van kracht was op het ogenblik dat de heer Vrederechter van deze
1983), et non modifié depuis lors, prescrit que c'est le cas d'office Rechtbank zijn beslissing heeft uitgesproken (29 april 1983), en dat
sindsdien niet werd gewijzigd, voorschrijft dat dit van rechtswege
? » gebeurt ? »
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
La disposition en cause De in het geding zijnde bepaling
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 203bis du Code B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 203bis van het
civil, lequel dispose : Burgerlijk Wetboek, dat bepaalt :
« Sans préjudice des droits de l'enfant, chacun des père et mère peut « Onverminderd de rechten van het kind kan elk van de ouders van de
réclamer à l'autre sa contribution aux frais résultant de l'article andere ouder diens bijdrage vorderen in de kosten die voortvloeien uit
203, § 1er. » artikel 203, § 1. »
L'article 203, § 1er, du même Code dispose : Artikel 203, § 1, van hetzelfde Wetboek, bepaalt :
« Les père et mère sont tenus d'assumer, à proportion de leurs « De ouders dienen naar evenredigheid van hun middelen te zorgen voor
facultés, l'hébergement, l'entretien, la surveillance, l'éducation et de huisvesting, het levensonderhoud, het toezicht, de opvoeding en de
la formation de leurs enfants. opleiding van hun kinderen.
Si la formation n'est pas achevée, l'obligation se poursuit après la Indien de opleiding niet voltooid is, loopt de verplichting door na de
majorité de l'enfant. » meerderjarigheid van het kind. »
Quant à la recevabilité de la question préjudicielle Wat de ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag betreft
B.2.1. A titre principal, le Conseil des ministres soulève une B.2.1. In hoofdorde werpt de Ministerraad een exceptie van
exception d'irrecevabilité, tirée du fait que le juge a quo ne onontvankelijkheid op die is afgeleid uit het feit dat de verwijzende
préciserait pas suffisamment quelles sont les catégories de personnes rechter niet voldoende precies zou aangeven welke categorieën van
qu'il y a lieu de comparer en l'espèce. personen te dezen moeten worden vergeleken.
B.2.2. Le contrôle de normes législatives, confié à la Cour, au regard B.2.2. De aan het Hof toevertrouwde toetsing van wetskrachtige normen
des articles 10 et 11 de la Constitution implique qu'une catégorie de aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet vereist dat een welbepaalde
personnes déterminée prétendument discriminée fasse l'objet d'une categorie van personen ten aanzien van wie een mogelijke discriminatie
comparaison pertinente par rapport à une autre catégorie. wordt aangevoerd, het voorwerp uitmaakt van een pertinente
Il résulte de façon certaine, tant de la question préjudicielle que vergelijking met een andere categorie. Uit zowel de prejudiciële vraag als de motivering van de
des motifs de la décision de renvoi que le juge a quo compare la verwijzingsbeslissing blijkt duidelijk dat de verwijzende rechter de
situation des parents bénéficiaires d'une contribution aux frais visés situatie van de ouders die een bijdrage verkrijgen in de kosten
à l'article 203 du Code civil et celle des époux bénéficiaires d'une bedoeld in artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek en die van de
echtgenoten die na een echtscheiding een onderhoudsuitkering genieten
pension alimentaire après divorce fondée sur l'article 301 du même Code. op grond van artikel 301 van hetzelfde Wetboek, met elkaar vergelijkt.
B.2.3. L'exception est rejetée. B.2.3. De exceptie wordt verworpen.
Quant au fond Ten gronde
B.3. La différence de traitement soumise à l'appréciation de la Cour B.3. Het verschil in behandeling dat het Hof ter beoordeling wordt
voorgelegd, is het verschil dat wordt gemaakt, op het gebied van
est celle faite, sur le plan de l'indexation des sommes qui leur sont indexering van de bedragen die hun door de rechter worden toegekend,
judiciairement octroyées, entre le bénéficiaire d'une contribution aux tussen de verkrijger van een bijdrage in de kosten van onderhoud en
frais d'entretien et d'éducation d'un enfant et le bénéficiaire d'une opvoeding van een kind en diegene die na een echtscheiding een
pension alimentaire après divorce. A l'inverse du premier, le second, onderhoudsuitkering geniet. In tegenstelling tot de eerste categorie,
en vertu de l'article 301, § 2, du Code civil, bénéficie en effet, de geniet de tweede immers, krachtens artikel 301, § 2, van het
Burgerlijk Wetboek, van rechtswege het voordeel van automatische
droit, de l'indexation automatique de la pension que lui alloue le indexering van de uitkering die de rechter haar toekent.
juge. B.4.1. Selon la thèse avancée à titre subsidiaire par le Conseil des B.4.1. Volgens de stelling die de Ministerraad subsidiair aanvoert,
ministres, les deux catégories comparées par le juge a quo ne seraient zouden de twee door de verwijzende rechter vergeleken categorieën
toutefois pas comparables, les contribution et pension comparées echter niet vergelijkbaar zijn omdat de vergeleken bijdrage en
différant tant sur le plan de leur cause juridique que par leur uitkering verschillen, zowel wat de juridische grond ervan betreft als
nature. de aard ervan.
B.4.2 L'article 203bis du Code civil a été inséré par l'article 33 de B.4.2. Artikel 203bis van het Burgerlijk Wetboek werd ingevoegd bij
la loi du 31 mars 1987 modifiant diverses dispositions légales artikel 33 van de wet van 31 maart 1987 tot wijziging van een aantal
relatives à la filiation (Moniteur belge , 27 mai 1987). bepalingen betreffende de afstamming (Belgisch Staatsblad , 27 mei
Dans les travaux préparatoires, cette disposition a été justifiée 1987). In de parlementaire voorbereiding werd die bepaling als volgt
comme suit : verantwoord :
« Quand les parents sont mariés, chacun d'eux peut se fonder sur « Wanneer de ouders gehuwd zijn, kan elk van hen die bijdrage van de
l'article 221 du Code civil pour réclamer cette contribution à l'autre andere vorderen op grond van artikel 221 van het Burgerlijk Wetboek;
: l'entretien et l'éducation des enfants sont une charge du mariage. het onderhoud en de opvoeding van de kinderen zijn lasten van het
En cas de divorce, la créance de l'ex-époux auquel les enfants sont huwelijk. Bij echtscheiding vindt de schuldvordering van de gewezen
confiés trouve son fondement dans l'article 303 du Code civil. echtgenoot aan wie de kinderen worden toevertrouwd, haar grondslag in artikel 303 van het Burgerlijk Wetboek.
En revanche, aucun texte ne règle la situation des parents que n'a Er bestaat daarentegen geen regeling voor de toestand van ouders die
nooit gehuwd geweest zijn. Zij kunnen natuurlijk wél handelen in naam
jamais unis le mariage. Ils peuvent certes agir au nom de l'enfant. van het kind, maar welk recht bezit het kind bijvoorbeeld tegenover
Mais quel droit celui-ci a-t-il, par exemple, contre son père pour ses zijn vader voor zijn behoeften in het verleden, indien zijn moeder
besoins passés si sa mère y a pourvu : sa créance n'est-elle pas daarin heeft voorzien : is zijn schuldvordering niet teniet gegaan
éteinte par le paiement reçu de sa mère (cf. Cass. 7 février 1963, door de betaling ontvangen van zijn moeder (cf. Cass., 7 februari
Pas., 1963, I, 647) ? Il faut donc que la mère puisse agir en son nom. 1963, Pas., 1963, I, 647) ? De moeder moet dus in zijn naam een
» (Doc. parl., Sénat, 1984-1985, n° 904/2, p. 34) vordering kunnen instellen. » (Parl. St., Senaat, 1984-1985, nr. 904/2, p. 34)
B.4.3. L'article 301, § 2, du Code civil porte sur l'adaptation de B.4.3. Artikel 301, § 2, van het Burgerlijk Wetboek betreft de
plein droit aux fluctuations de l'indice des prix à la consommation, aanpassing van rechtswege aan de schommelingen van het indexcijfer van
d'une pension que le tribunal accorde en vertu du paragraphe 1er dudit de consumptieprijzen, van een door de rechtbank krachtens paragraaf 1
article à l'époux qui a obtenu le divorce, sur les biens et les van dat artikel toegekende uitkering aan de echtgenoot die de
echtscheiding heeft verkregen, lastens de goederen en de inkomsten van
revenus de l'autre époux. de andere echtgenoot.
B.4.4. Les deux catégories que le juge a quo compare entre elles ne B.4.4. De twee categorieën die de verwijzende rechter met elkaar
sont toutefois pas comparables, étant donné que le système de la vergelijkt, zijn evenwel niet vergelijkbaar, vermits het stelsel van
contribution prévu à l'article 203bis du Code civil diffère de celui de bijdrage waarin artikel 203bis van het Burgerlijk Wetboek voorziet
de la pension prévu à l'article 301, § 1er, du Code civil. verschillend is van dat van de uitkering waarin artikel 301, § 1, van
het Burgerlijk Wetboek voorziet.
La contribution visée à l'article 203bis figure au livre Ier, titre V, De bijdrage bedoeld in artikel 203bis is vermeld in boek I, titel V,
chapitre V, du Code civil, qui règle les obligations qui naissent du hoofdstuk V, van het Burgerlijk Wetboek, dat de verplichtingen die uit
mariage ou de la filiation, alors que la pension visée à l'article het huwelijk of de afstamming ontstaan regelt, terwijl de uitkering
301, § 1er, est inscrite au livre Ier, titre VI, chapitre IV, du Code bedoeld in artikel 301, § 1, is ingeschreven in boek I, titel VI,
hoofdstuk IV, van het Burgerlijk Wetboek, dat de gevolgen van de
civil, qui traite des effets du divorce. echtscheiding beschrijft.
B.5. La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. B.5. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
La question préjudicielle n'appelle pas de réponse. De prejudiciële vraag behoeft geen antwoord.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 7 juillet 2004. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 7 juli 2004.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^