Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 88/2004 du 19 mai 2004 Numéros du rôle : 2698, 2712 et 2715 En cause : les recours en annulation des articles 2 et 3 de la loi du 17 décembre 2002 « portant confirmation de certaines dispositions de l'arrêté royal du 2 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P(...)"
Extrait de l'arrêt n° 88/2004 du 19 mai 2004 Numéros du rôle : 2698, 2712 et 2715 En cause : les recours en annulation des articles 2 et 3 de la loi du 17 décembre 2002 « portant confirmation de certaines dispositions de l'arrêté royal du 2 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P(...) Uittreksel uit arrest nr. 88/2004 van 19 mei 2004 Rolnummers 2698, 2712 en 2715 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 2 en 3 van de wet van 17 december 2002 « tot bekrachtiging van sommige bepalingen van het koninklijk be Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 88/2004 du 19 mai 2004 Uittreksel uit arrest nr. 88/2004 van 19 mei 2004
Numéros du rôle : 2698, 2712 et 2715 Rolnummers 2698, 2712 en 2715
En cause : les recours en annulation des articles 2 et 3 de la loi du In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 2 en 3 van de
17 décembre 2002 « portant confirmation de certaines dispositions de wet van 17 december 2002 « tot bekrachtiging van sommige bepalingen
l'arrêté royal du 23 octobre 2001 modifiant l'arrêté royal du 19 août van het koninklijk besluit van 23 oktober 2001 tot wijziging van het
1998 fixant les rétributions et cotisations dues au Fonds budgétaire koninklijk besluit van 19 augustus 1998 tot vaststelling van de
retributies en bijdragen verschuldigd aan het Begrotingsfonds voor
des Matières premières » et de l'article 4 de l'arrêté royal précité, Grondstoffen » en van artikel 4 van het voormelde koninklijk besluit,
introduits par l'a.s.b.l. Apfaca et autres, par la s.a. Leievoeders et ingesteld door de v.z.w. Bemefa en anderen, door de n.v. Leievoeders
autres et par la s.a. Kemin Europa. en anderen en door de n.v. Kemin Europa.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L.
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en E. Derycke,
du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 13 mei
les 13 mai 2003, 4 et 11 juin 2003 et parvenues au greffe les 14 mai 2003, 4 en 11 juni 2003 ter post aangetekende brieven en ter griffie
2003, 5 et 12 juin 2003, un recours en annulation des articles 2 et 3 zijn ingekomen op 14 mei 2003, 5 en 12 juni 2003, is beroep tot
de la loi du 17 décembre 2002 « portant confirmation de certaines vernietiging ingesteld van de artikelen 2 en 3 van de wet van 17
december 2002 « tot bekrachtiging van sommige bepalingen van het
dispositions de l'arrêté royal du 23 octobre 2001 modifiant l'arrêté koninklijk besluit van 23 oktober 2001 tot wijziging van het
royal du 19 août 1998 fixant les rétributions et cotisations dues au koninklijk besluit van 19 augustus 1998 tot vaststelling van de
retributies en bijdragen verschuldigd aan het Begrotingsfonds voor
Fonds budgétaire des Matières premières » (publiée au Moniteur belge Grondstoffen » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 21
du 21 décembre 2002, deuxième édition) et de l'article 4 de l'arrêté december 2002, tweede uitgave) en van artikel 4 van het voormelde
royal précité a été introduit par : koninklijk besluit door :
- l'a.s.b.l. Apfaca, ayant son siège à 1000 Bruxelles, rue de - de v.z.w. Bemefa, met zetel te 1000 Brussel, Gasthuisstraat 31, de
l'Hôpital 31, la s.a. Aveve, ayant son siège social à 3000 Louvain, n.v. Aveve, met maatschappelijke zetel te 3000 Leuven,
Minderbroedersstraat 8, la s.a. Voeders Debaillie, ayant son siège Minderbroedersstraat 8, de n.v. Voeders Debaillie, met
social à 8800 Roulers, Kaaistraat 31, la s.a. O. Verdegem, ayant son maatschappelijke zetel te 8800 Roeselare, Kaaistraat 31, de n.v. O.
siège social à 9920 Lovendegem, Koning Leopoldstraat 67, la s.a. Verdegem, met maatschappelijke zetel te 9920 Lovendegem, Koning
Voeders Hanekop - Molens Vanhollebeke, ayant son siège social à 8800 Leopoldstraat 67, de n.v. Voeders Hanekop - Molens Vanhollebeke, met
Roulers, Veldstraat 79, la s.a. Hens' Voeders, ayant son siège social maatschappelijke zetel te 8800 Roeselare, Veldstraat 79, de n.v. Hens'
à 2100 Deurne, Belcrownlaan 15-17, la s.a. Voeders Depré, ayant son Voeders, met maatschappelijke zetel te 2100 Deurne, Belcrownlaan
siège social à 8730 Beernem, Vaart-Noord 11, la s.a. Voeders Seurynck, 15-17, de n.v. Voeders Depré, met maatschappelijke zetel te 8730
Beernem, Vaart-Noord 11, de n.v. Voeders Seurynck, met
ayant son siège social à 8880 Sint-Eloois-Winkel, Gullegemstraat 58, maatschappelijke zetel te 8880 Sint-Eloois-Winkel, Gullegemstraat 58,
la s.a. Versele-Laga, ayant son siège social à 9800 Deinze, de n.v. Versele-Laga, met maatschappelijke zetel te 9800 Deinze,
Kapellestraat 70, la s.a. Dossche, ayant son siège social à 9800 Kapellestraat 70, de n.v. Dossche, met maatschappelijke zetel te 9800
Deinze, Tweebruggenlaan 1, la s.a. Orlux, ayant son siège social à Deinze, Tweebruggenlaan 1, de n.v. Orlux, met maatschappelijke zetel
8710 Wielsbeke-Ooigem, Verbindingsstraat 20, la s.a. BK Petfood te 8710 Wielsbeke-Ooigem, Verbindingsstraat 20, de n.v. BK Petfood
Products, ayant son siège social à 9800 Deinze, Kapellestraat 70, la Products, met maatschappelijke zetel te 9800 Deinze, Kapellestraat 70,
s.a. Danis, ayant son siège social à 8851 Koolskamp, Knijffelingstraat de n.v. Danis, met maatschappelijke zetel te 8851 Koolskamp,
Knijffelingstraat 15, de n.v. Dumoulin, met maatschappelijke zetel te
15, la s.a. Dumoulin, ayant son siège social à 8500 Courtrai, 8500 Kortrijk, Stasegemsesteenweg 102, de n.v. Voeders Lauwers, met
Stasegemsesteenweg 102, la s.a. Voeders Lauwers, ayant son siège
social à 9810 Nazareth, Sluis 3, les « Sociétés coopératives agricoles maatschappelijke zetel te 9810 Nazareth, Sluis 3, de « Sociétés
réunies des régions herbagères », ayant leur siège social à 4650 coopératives agricoles réunies des régions herbagères », met
Herve, rue des Martyrs 23, la s.a. Carnipor, ayant son siège social à maatschappelijke zetel te 4650 Herve, rue des Martyrs 23, de n.v.
4880 Aubel, route de Merckhof 110, et la s.a. de Brabander Gebroeders, Carnipor, met maatschappelijke zetel te 4880 Aubel, route de Merckhof
ayant son siège social à 8800 Roulers, Kaaistraat 70; 110, en de n.v. de Brabander Gebroeders, met maatschappelijke zetel te 8800 Roeselare, Kaaistraat 70;
- la s.a. Leievoeders, ayant son siège social à 8793 Waregem, Emile - de n.v. Leievoeders, met maatschappelijke zetel te 8793 Waregem,
Clausstraat 23, la s.a. Vanden Avenne-Ooigem, ayant son siège social à Emile Clausstraat 23, de n.v. Vanden Avenne-Ooigem, met
8710 Ooigem, boîte postale 58, la s.a. Belco Feed, ayant son siège maatschappelijke zetel te 8710 Ooigem, postbus 58, de n.v. Belco Feed,
social à 2860 Sint-Katelijne-Waver, Fortsebaan 30, la s.a. Hendrix, met maatschappelijke zetel te 2860 Sint-Katelijne-Waver, Fortsebaan
ayant son siège social à 2170 Merksem, Westkaai 21, et la s.a. Nutreco 30, de n.v. Hendrix, met maatschappelijke zetel te 2170 Merksem,
Feed Belgium, ayant son siège social à 8770 Ingelmunster, Zuidkaai 6; Westkaai 21, en de n.v. Nutreco Feed Belgium, met maatschappelijke zetel te 8770 Ingelmunster, Zuidkaai 6;
- la s.a. Kemin Europa, ayant son siège social à 2200 Herentals, - de n.v. Kemin Europa, met maatschappelijke zetel te 2200 Herentals,
Industriezone Wolfstee. Industriezone Wolfstee.
Ces affaires, inscrites sous les numéros 2698, 2712 et 2715 du rôle de Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2698, 2712 en 2715 van de rol
la Cour, ont été jointes. van het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Les dispositions attaquées De bestreden bepalingen
B.1.1. L'article 4, alinéa 1er, de l'arrêté royal du 23 octobre 2001 « B.1.1. Artikel 4, eerste lid, van het koninklijk besluit van 23
oktober 2001 tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 augustus
modifiant l'arrêté royal du 19 août 1998 fixant les rétributions et 1998 tot vaststelling van de retributies en bijdragen verschuldigd aan
cotisations dues au Fonds budgétaire des matières premières » ajoute het Begrotingsfonds voor de Grondstoffen voegt volgende paragraaf toe
le paragraphe suivant à l'article 3 de ce dernier arrêté royal : aan artikel 3 van het laatstgenoemde koninklijk besluit :
« § 6. Les fabricants et les opérateurs visés par l'arrêté royal du 30 « § 6. De fabrikanten en operatoren bedoeld in het koninklijk besluit
octobre 1998 concernant l'agréation et l'enregistrement des fabricants van 30 oktober 1998 betreffende de erkenning en de registratie van
et des intermédiaires et l'autorisation des opérateurs et des négociants dans le secteur de l'alimentation des animaux, sont tenus d'acquitter au Fonds budgétaire des Matières premières une cotisation annuelle dont le montant est de 1,5 pour mille de leur chiffre d'affaires au cours de l'année comptable précédente. Cette disposition n'est pas applicable aux produits qui sont importés. Le chiffre d'affaires pris en compte pour les fabricants est celui lié à la commercialisation des additifs, des prémélanges préparés à partir d'additifs, des aliments composés et des composés azotés particuliers, fabriqués soit dans leurs installations propres, soit à façon. Le chiffre d'affaires des opérateurs est celui lié à la commercialisation des matières premières et des additifs visés à l'article 1er, § 1er, 4°bis, de l'arrêté royal précité. Les fabricants et les opérateurs tels que définis ci-dessus doivent faire une déclaration sur l'honneur dans laquelle leur chiffre d'affaires tel que défini au présent § et réalisé au cours de l'année comptable clôturée sera communiqué. fabrikanten en tussenpersonen en de toelating van operatoren en handelaars in de sector van de dierenvoeding, moeten een verplichte jaarlijkse bijdrage, waarvan het bedrag 1,5 pro duizend bedraagt van het omzetcijfer gerealiseerd tijdens het vorige boekhoudkundig jaar, storten in het Begrotingsfonds voor de grondstoffen. Deze bepaling is niet van toepassing op de ingevoerde producten. De in rekening te nemen omzet voor de fabrikanten is deze verbonden aan het op de markt brengen van toevoegingsmiddelen, voormengsels bereid met toevoegingsmiddelen, de mengvoeders en de bijzondere stikstofhoudende stoffen, gefabriceerd hetzij in hun eigen installaties, hetzij tegen loon. De omzet voor de operatoren is deze verbonden aan het op de markt brengen van voedermiddelen en toevoegingsmiddelen zoals bedoeld in artikel 1, § 1, 4°bis van het voornoemd koninklijk besluit. De fabrikanten en de operatoren zoals bedoeld hierboven dienen een verklaring op erewoord af te leggen waarbij de omzet, zoals gedefinieerd in deze § en die gerealiseerd is tijdens het laatste afgesloten boekhoudkundig jaar wordt meegedeeld.
Cette déclaration doit être certifiée par un réviseur d'entreprise, un Deze verklaring dient door een bedrijfsrevisor, een externe accountant
expert comptable externe ou un comptable agréé. of een erkende boekhouder te worden gecertificeerd.
Cette déclaration doit être envoyée au plus tard le 1er juillet de Deze verklaring moet ten laatste op 1 juli van ieder jaar maar voor de
chaque année, mais pour la première fois le 1er novembre 2001 à eerste maal op 1 november 2001 worden opgestuurd naar het volgende
l'adresse suivante : adres :
Ministère des Classes moyennes et de l'Agriculture Ministerie van Middenstand en Landbouw
Inspection générale des Matières premières et Produits transformés (DG Inspectie-generaal Grondstoffen en Verwerkte producten (DG4)
4) WTC III - 8e étage WTC III - 8e verdieping
Boulevard Simon Bolivar 30 S. Bolivarlaan 30
1000 BRUXELLES 1000 BRUSSEL
Faute de déposer cette déclaration à temps, le chiffre d'affaires Bij gebrek aan het tijdig indienen van deze verklaring wordt de totale
total de l'entreprise, tel que connu des services des autorités omzet van het bedrijf, zoals deze bekend is bij de bevoegde
compétentes, sera pris en compte. Sur simple demande, la Banque overheidsdiensten, in aanmerking genomen. Op eenvoudige aanvraag
Nationale de Belgique fournira tous les renseignements s'y apportant verstrekt de Nationale bank van België alle desbetreffende
[lire : rapportant]. inlichtingen.
La cotisation doit être versée au Fonds budgétaire des Matières De bijdrage moet gestort worden aan het Begrotingsfonds voor de
premières avant le 1er septembre de chaque année, faute de quoi elle grondstoffen vóór 1 september van ieder jaar. Bij in gebreke blijven
est automatiquement majorée de 50 % . wordt dit bedrag automatisch verhoogd met 50 % .
Lorsque cette cotisation n'a pas été enregistrée au compte du Fonds Indien deze bijdrage niet geregistreerd werd op de rekening van het
précité au 15 septembre, la procédure de retrait de l'agréation, de hier bedoelde Fonds vóór 15 september wordt de procedure tot
l'enregistrement ou de l'autorisation dont le redevable est titulaire, intrekking van de erkenning, de registratie of de toelating die het
conformément aux dispositions de l'arrêté royal précité, est engagée. bedrijf bezit in toepassing van de bepalingen van het voornoemde
» koninklijk besluit, ingezet. »
L'article 4, alinéa 2, de l'arrêté royal du 23 octobre 2001 dispose Artikel 4, tweede lid, van het koninklijk besluit van 23 oktober 2001
que, pour l'année 2001, les dates du 1er et du 15 septembre précitées bepaalt dat, voor het jaar 2001, de voormelde data van 1 en 15
sont remplacées respectivement par les dates du 15 novembre et du 1er september worden vervangen door respectievelijk 15 november en 1
décembre. december.
B.1.2. La loi du 17 décembre 2002 portant confirmation de certaines B.1.2. De wet van 17 december 2002 tot bekrachtiging van sommige
dispositions de l'arrêté royal du 23 octobre 2001 précité dispose : bepalingen van het voormelde koninklijk besluit van 23 oktober 2001 bepaalt :
«

Art. 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 78 de

«

Art. 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78

la Constitution. van de Grondwet.

Art. 2.Les dispositions relatives aux cotisations prévues par

Art. 2.De bepalingen betreffende de bijdragen voorzien bij het

l'arrêté royal du 23 octobre 2001 modifiant l'arrêté royal du 19 août koninklijk besluit van 23 oktober 2001 tot wijziging van het
1998 fixant les rétributions et cotisations dues au Fonds budgétaire koninklijk besluit van 19 augustus 1998 tot vaststelling van de
des Matières premières sont confirmées avec effet à la date de leur retributies en bijdragen verschuldigd aan het Begrotingsfonds voor de
Grondstoffen zijn bekrachtigd met uitwerking op de datum van hun
entrée en vigueur. inwerkingtreding.

Art. 3.En ce qui concerne les fabricants et opérateurs qui n'ont pas

Art. 3.Wat de fabrikanten en operatoren betreft die de verklaringen

envoyé les déclarations relatives aux chiffres d'affaires 2000 et 2001 over de omzetcijfers 2000 en 2001 niet hebben opgestuurd en die de
et qui n'ont pas versé les cotisations y correspondantes, les daarmee overeenstemmende bijdragen niet hebben gestort, worden de
modifications suivantes sont apportées à l'article 3, § 6, de l'arrêté volgende wijzigingen aangebracht in artikel 3, § 6, van het koninklijk
royal du 19 août 1998 fixant les rétributions et cotisations dues au besluit van 19 augustus 1998 tot vaststelling van de retributies en
Fonds budgétaire des Matières premières, modifié par l'arrêté royal du bijdragen verschuldigd aan het Begrotingsfonds voor de Grondstoffen,
23 octobre 2001 : gewijzigd bij het koninklijk besluit van 23 oktober 2001 :
A) dans l'alinéa 7, les mots ' mais pour la première fois le 1er A) in het zevende lid worden de woorden, ' maar voor de eerste maal op
novembre 2001 ' sont supprimés; 1 november 2001 ' weggelaten;
B) après l'alinéa 7 est inséré un nouvel alinéa, rédigé comme suit : B) na het zevende lid, een nieuw lid invoegen, luidend als volgt :
' Les déclarations relatives aux chiffres d'affaires 2000 et 2001 ' De verklaringen betreffende de omzetcijfers 2000 en 2001 moeten
doivent toutefois être envoyées au plus tard à l'expiration du délai evenwel opgestuurd worden uiterlijk bij het verstrijken van de termijn
de deux mois après la publication de la présente loi. ' van twee maanden na de bekendmaking van deze wet. '
C) après l'alinéa 9 est inséré un nouvel alinéa, rédigé comme suit : C) na het negende lid, een nieuw lid invoegen, luidend als volgt :
' Les cotisations relatives aux chiffres d'affaires 2000 et 2001 ' De bijdragen betreffende de omzetcijfers 2000 en 2001 moeten evenwel
doivent toutefois être versées au plus tard à l'expiration du délai de worden gestort uiterlijk bij het verstrijken van de termijn van drie
trois mois après la publication de la présente loi, faute de quoi maanden na de bekendmaking van deze wet. Bij in gebreke blijven worden
elles sont automatiquement majorées de 50 % . ' deze bedragen automatisch verhoogd met 50 % . '
D) le paragraphe est complété par un nouvel alinéa, rédigé comme suit D) de paragraaf aanvullen met een nieuw lid, luidend als volgt :
: ' Pour les cotisations 2001 et 2002, les dates du 1er et du 15 ' Voor de bijdragen 2001 en 2002, worden de voornoemde data van 1
septembre précitées sont remplacées par les dates d'expiration september en 15 september vervangen door de data van het verstrijken
respectivement du délai de trois mois après la publication de la van de termijn respectievelijk van drie maanden na de bekendmaking van
présente loi et de ce délai prolongé de quinze jours. ' » deze wet en van deze termijn verlengd met vijftien dagen. ' »
Dans l'intervalle, le « Fonds pour les matières premières » est devenu De benaming « Fonds voor de Grondstoffen » werd inmiddels gewijzigd in
le « Fonds pour les matières premières et les produits » (article 19 de benaming « Fonds voor de grondstoffen en de producten » (artikel 19
de la loi du 28 mars 2003 modifiant la loi du 21 décembre 1998 van de wet van 28 maart 2003 tot wijziging van de wet van 21 december
relative aux normes de produits ayant pour but la promotion de modes 1998 betreffende de productnormen ter bevordering van duurzame
de production et de consommation durables et la protection de productie- en consumptiepatronen en ter bescherming van het leefmilieu
l'environnement et de la santé) et l'arrêté royal du 19 août 1998 a en de volksgezondheid) en het koninklijk besluit van 19 augustus 1998
été abrogé et remplacé par l'arrêté royal du 14 janvier 2004 fixant werd opgeheven en vervangen door het koninklijk besluit van 14 januari
les rétributions et cotisations dues au Fonds budgétaire des matières 2004 tot vaststelling van de retributies en bijdragen verschuldigd aan
premières et des produits. Ces modifications n'ont toutefois pas het Begrotingsfonds voor de grondstoffen en de producten. Die
d'influence sur les recours en annulation actuellement soumis. wijzigingen hebben evenwel geen invloed op de thans voorliggende
beroepen tot vernietiging.
Quant au quatrième moyen dans l'affaire n° 2712 Ten aanzien van het vierde middel in de zaak nr. 2712
B.2. Le moyen est pris de la violation des règles répartitrices de B.2. Het middel is afgeleid uit een schending van de
compétences en ce que la loi du 21 décembre 1994, qui aurait habilité bevoegdheidverdelende regels doordat de wet van 21 december 1994,
le Roi à prendre l'arrêté confirmé, porterait sur la politique waaruit de machtiging zou volgen, betrekking zou hebben op het
agricole, alors que cette politique relevait de la compétence des landbouwbeleid, terwijl dat beleid op het ogenblik van de goedkeuring
régions au moment de l'adoption de la loi de confirmation attaquée. van de bestreden bekrachtigingswet tot de bevoegdheid van de gewesten
B.3.1. La cotisation obligatoire imposée aux fabricants et opérateurs behoort. B.3.1. De verplichte bijdrage ten laste van de fabrikanten en
du secteur de l'alimentation animale est prélevée par l'Etat fédéral operatoren van dierenvoeding wordt door de federale Staat geheven op
en vertu de la compétence fiscale que lui attribue l'article 170, § 1er, grond van de fiscale bevoegdheid die hem is toegewezen door artikel
de la Constitution. 170, § 1, van de Grondwet.
B.3.2. L'article 170, §§ 1er et 2, de la Constitution dispose : B.3.2. Artikel 170, §§ 1 en 2, van de Grondwet bepaalt :
« § 1er. Aucun impôt au profit de l'Etat ne peut être établi que par « § 1. Geen belasting ten behoeve van de Staat kan worden ingevoerd
une loi. dan door een wet.
§ 2. Aucun impôt au profit de la communauté ou de la région ne peut être établi que par un décret ou une règle visée à l'article 134. La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er, les exceptions dont la nécessité est démontrée. » B.3.3. La cotisation obligatoire à charge des fabricants et opérateurs du secteur de l'alimentation animale peut certes avoir une influence indirecte sur la politique agricole des régions, mais une telle incidence est propre à toute mesure fiscale. Rien ne fait apparaître toutefois que la mesure attaquée empêcherait ou rendrait exagérément difficile l'exercice des compétences régionales. B.4.1. Les parties requérantes font valoir qu'un impôt a pour objet de § 2. Geen belasting ten behoeve van de gemeenschap of het gewest kan worden ingevoerd dan door een decreet of een in artikel 134 bedoelde regel. De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt. » B.3.3. Weliswaar kan de verplichte bijdrage ten laste van de fabrikanten en operatoren van dierenvoeding een onrechtstreekse weerslag hebben op het landbouwbeleid van de gewesten, maar een dergelijke weerslag is eigen aan elke fiscale maatregel. Uit niets blijkt evenwel dat de bestreden maatregel de uitoefening van de gewestelijke bevoegdheden onmogelijk of overdreven moeilijk maakt. B.4.1. De verzoekende partijen voeren aan dat een belasting tot doel
contribuer aux dépenses générales de l'Etat. Un impôt n'aurait jamais heeft bij te dragen tot de algemene uitgaven van de Staat. Een
pour but de protéger la santé publique. belasting zou nooit tot doel hebben de volksgezondheid te beschermen.
B.4.2. Les cotisations en cause sont perçues par et pour les besoins B.4.2. De in het geding zijnde bijdragen worden door en ten behoeve
de l'Etat mais, en vertu de l'article 82 de la loi du 24 décembre van de Staat ingevoerd maar, krachtens artikel 82 van de wet van 24
1976, modifié par la loi du 21 décembre 1994, elles sont attribuées december 1976, zoals gewijzigd bij de wet van 21 december 1994, door
par la loi elle-même au Fonds pour les matières premières et les de wet zelf toegewezen aan het Fonds voor de grondstoffen en de
produits. L'article 170 de la Constitution n'interdit pas de prévoir producten. Artikel 170 van de Grondwet sluit een dergelijke aanwijzing
une telle affectation. van bestemming niet uit.
B.5. Le quatrième moyen dans l'affaire n° 2712 ne peut être admis. B.5. Het vierde middel in de zaak nr. 2712 kan niet worden aangenomen.
Quant au premier moyen dans les trois affaires Ten aanzien van het eerste middel in de drie zaken
B.6. Le moyen est pris de la violation des articles 10, 11, 170 et 172 B.6. Het middel is afgeleid uit een schending van de artikelen 10, 11,
de la Constitution, combinés avec ses articles 76 et 105. 170 en 172 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 76
en 105 van de Grondwet.
Dans une première branche, les parties requérantes font valoir que In een eerste onderdeel voeren de verzoekende partijen aan dat artikel
l'article 2 de la loi du 17 décembre 2002 confirme un impôt qui a été 2 van de wet van 17 december 2002 een belasting bekrachtigt die werd
instauré par l'article 4 de l'arrêté royal du 23 octobre 2001, alors ingevoerd door artikel 4 van het koninklijk besluit van 23 oktober
que l'article 170 de la Constitution dispose qu'un impôt ne peut être 2001, terwijl artikel 170 van de Grondwet bepaalt dat belastingen
établi que par le législateur, alors que l'article 76 de la enkel door de wetgever kunnen worden opgelegd, terwijl artikel 76 van
Constitution dispose que chaque article de loi doit être voté de Grondwet bepaalt dat over elk wetsartikel afzonderlijk wordt
séparément et que les membres du Parlement ont le droit de diviser et gestemd en dat de parlementsleden het recht hebben de afzonderlijke
d'amender chacun des articles de loi et alors que l'article 105 de la wetsartikelen te splitsen en te amenderen en terwijl artikel 105 van
Constitution dispose que le Roi n'a pas d'autres pouvoirs que ceux que de Grondwet bepaalt dat de Koning over geen andere bevoegdheden
la loi Lui attribue. beschikt dan door de wet verleend.
Les parties requérantes font encore valoir qu'une catégorie de De verzoekende partijen voeren tevens aan dat daardoor een categorie
contribuables se trouve ainsi discriminée. van belastingplichtigen wordt gediscrimineerd.
B.7.1. Il se déduit de l'article 170, § 1er, et de l'article 172, B.7.1. Uit de artikelen 170, § 1, en 172, tweede lid, van de Grondwet
alinéa 2, de la Constitution qu'aucun impôt ne peut être levé et kan worden afgeleid dat geen enkele belasting kan worden geheven en
qu'aucune exemption d'impôt ne peut être accordée sans qu'ait été dat geen enkele vrijstelling van belasting kan worden verleend zonder
recueilli le consentement des contribuables exprimé par leurs instemming van de belastingplichtigen, uitgedrukt door hun
représentants. Il s'ensuit que la matière fiscale est une compétence vertegenwoordigers. Daaruit volgt dat de fiscale aangelegenheid een
que la Constitution réserve à la loi et que toute délégation qui porte bevoegdheid is die door de Grondwet aan de wet wordt voorbehouden en
sur la détermination d'un des éléments essentiels de l'impôt est, en dat elke delegatie die betrekking heeft op het bepalen van één van de
principe, inconstitutionnelle. essentiële elementen van de belasting in beginsel ongrondwettig is.
Le non-respect de ces dispositions est, en outre, constitutif d'une De niet-inachtneming van die bepalingen impliceert bovendien een
violation des articles 10 et 11 de la Constitution. Il implique en schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Zij houdt immers
effet une différence de traitement injustifiable entre deux catégories een niet te verantwoorden verschil in behandeling in tussen twee
de contribuables : ceux qui bénéficient de la garantie en vertu de laquelle personne ne peut être soumis à un impôt si celui-ci n'a pas été décidé par une assemblée délibérante démocratiquement élue et ceux qui sont privés de cette garantie constitutionnelle. B.7.2. Toutefois, lorsque le législateur se trouve dans l'impossibilité d'établir lui-même tous les éléments essentiels d'un impôt parce que le respect de la procédure parlementaire ne lui permettrait pas d'agir avec la promptitude voulue pour réaliser un objectif d'intérêt général, il peut être admis qu'il habilite le Roi à le faire, pourvu qu'il détermine explicitement et sans équivoque categorieën van belastingplichtigen : degenen die de waarborg genieten dat niemand kan worden onderworpen aan een belasting indien daartoe niet is beslist door een democratisch verkozen beraadslagende vergadering en degenen aan wie die grondwettelijke waarborg wordt ontzegd. B.7.2. Wanneer de wetgever zich evenwel in de onmogelijkheid bevindt om zelf alle essentiële elementen van een belasting vast te stellen omdat de inachtneming van de parlementaire procedure hem niet ertoe zou in staat stellen met de vereiste spoed te handelen om een doelstelling van algemeen belang te verwezenlijken, kan worden aanvaard dat hij de Koning ertoe machtigt zulks te doen op voorwaarde
l'objet de cette délégation et que les mesures prises par le Roi dat die machtiging uitdrukkelijk en ondubbelzinnig is en dat de door
soient examinées par le pouvoir législatif dans un délai relativement de Koning genomen maatregelen door de wetgevende macht worden
court, fixé dans la loi d'habilitation. onderzocht binnen een relatief korte termijn, vastgesteld in de
machtigingswet.
B.7.3. L'arrêté royal du 23 octobre 2001 impose une cotisation aux B.7.3. Het koninklijk besluit van 23 oktober 2001 legt een bijdrage op
producteurs et négociants d'additifs, de prémélanges préparés à partir aan de producenten en handelaars van toevoegingsmiddelen, op basis van
d'additifs, d'aliments composés et de composés azotés particuliers. toevoegingsmiddelen vervaardigde voormengsels, mengvoeders of
bijzondere stikstofhoudende producten.
B.7.4. Selon le Conseil des ministres, l'Agence fédérale pour la B.7.4. Volgens de Ministerraad, het Federaal Agentschap voor de
sécurité de la chaîne alimentaire et le Gouvernement flamand, l'arrêté Veiligheid van de Voedselketen en de Vlaamse Regering vindt dat
royal du 23 octobre 2001 trouve un fondement juridique dans l'article koninklijk besluit een rechtsgrond in artikel 82 van de wet van 24
82 de la loi du 24 décembre 1976 relative aux propositions budgétaires december 1976 betreffende de budgettaire voorstellen 1976-1977, zoals
1976-1977, remplacé par l'article 187 de la loi du 21 décembre 1994 vervangen bij artikel 187 van de wet van 21 december 1994 houdende
portant des dispositions sociales et diverses, qui énonce : sociale en diverse bepalingen, dat luidt :
« Le Roi peut imposer une cotisation obligatoire à charge des « De Koning kan een verplichte bijdrage opleggen ten laste van
personnes physiques ou morales qui produisent ou commercialisent des natuurlijke of rechtspersonen die landbouwbestrijdingsmiddelen,
biocides et des produits phytopharmaceutiques, des matières premières grondstoffen of gemedicineerde diervoeders voortbrengen of
ou des aliments médicamenteux pour animaux. verhandelen.
[...] [...]
L'arrêté royal pris en vertu de l'alinéa 1er est abrogé lorsqu'il n'a Het koninklijk besluit genomen krachtens het eerste lid wordt
pas été confirmé par le législateur dans l'année qui suit celle de sa opgeheven wanneer het door de wetgever niet wordt bekrachtigd in het
publication au Moniteur belge . » jaar volgend op dat van de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad . »
B.7.5. Dans la loi du 11 juillet 1969 relative aux pesticides et aux B.7.5. In de wet van 11 juli 1969 betreffende de bestrijdingsmiddelen
matières premières pour l'agriculture, l'horticulture, la sylviculture en de grondstoffen voor de landbouw, tuinbouw, bosbouw en veeteelt
et l'élevage, la notion de matières premières est définie comme étant wordt het begrip grondstof omschreven als « elke stof bestemd om de
« toute substance destinée à améliorer, favoriser ou protéger la dierlijke en visproduktie te verbeteren, te bevorderen of te
production animale et piscicole, tels les aliments pour animaux ». beschermen, zoals dierenvoeders ».
L'article 82 de la loi du 24 décembre 1976, remplacé par l'article 187 Artikel 82 van de wet van 24 december 1976, zoals vervangen bij
de la loi du 21 décembre 1994, contient une habilitation explicite et artikel 187 van de wet van 21 december 1994, bevat een uitdrukkelijke
non équivoque permettant au Roi d'instaurer l'impôt attaqué. en ondubbelzinnige machtiging aan de Koning om de bestreden belasting
B.7.6. Les circonstances exceptionnelles qui justifient une délégation in te voeren. B.7.6. De uitzonderlijke omstandigheden die de machtiging
verantwoorden, dienen aanwezig te zijn op het ogenblik van de
doivent exister au moment où celle-ci est accordée. En tant que le machtiging. In zoverre het middel aanvoert dat er geen noodzaak
moyen allègue qu'il n'existait aucune nécessité de déléguer un tel bestond om een dergelijke bevoegdheid aan de Koning te delegeren,
pouvoir au Roi, il vise en réalité l'article 82 de la loi du 24 beoogt het in werkelijkheid artikel 82 van de wet van 24 december
décembre 1976, remplacé par l'article 187 de la loi du 21 décembre 1976, zoals vervangen bij artikel 187 van de wet van 21 december 1994,
1994, qui n'est pas soumis au contrôle de la Cour. bepaling die niet ter beoordeling aan het Hof is voorgelegd.
B.7.7. En tant que le moyen allègue que le délai de confirmation peut B.7.7. In zoverre het middel aanvoert dat de bekrachtigingstermijn één
s'étendre sur une ou deux années et que la loi d'habilitation tot twee jaar kan bedragen en dat de machtigingswet niet bepaalt dat
n'indique pas qu'un arrêté royal qui n'a pas été confirmé dans les een niet tijdig bekrachtigd koninklijk besluit moet worden geacht
délais doit être présumé n'avoir jamais eu d'effet, il vise également nooit uitwerking te hebben gehad, beoogt het eveneens artikel 82 van
l'article 82 de la loi du 24 décembre 1976, remplacé par l'article 187 de wet van 24 december 1976, zoals vervangen bij artikel 187 van de
de la loi du 21 décembre 1994. L'arrêté royal du 23 octobre 2001 a été wet van 21 december 1994. Het koninklijk besluit van 23 oktober 2001
examiné par le pouvoir législatif dans un délai qui peut werd door de wetgevende macht onderzocht binnen een termijn die
raisonnablement être considéré comme un délai relativement court. redelijkerwijs als een relatief korte termijn kan worden beschouwd.
B.7.8. Le moyen, en sa première branche, en tant qu'il est pris de la B.7.8. In zoverre het eerste onderdeel van het middel is afgeleid uit
violation des articles 10, 11, 170 et 172 de la Constitution, n'est een schending van de artikelen 10, 11, 170 en 172 van de Grondwet, is
pas fondé. het niet gegrond.
B.8.1. Les parties requérantes font valoir également qu'il serait B.8.1. De verzoekende partijen voeren tevens aan dat op
porté atteinte de manière discriminatoire aux garanties offertes par discriminerende wijze afbreuk zou zijn gedaan aan de waarborgen van de
les articles 76 et 105 de la Constitution. artikelen 76 en 105 van de Grondwet.
B.8.2. L'article 76 de la Constitution dispose : B.8.2. Artikel 76 van de Grondwet bepaalt :
« Un projet de loi ne peut être adopté par une Chambre qu'après avoir « Een wetsontwerp kan door een Kamer eerst worden aangenomen nadat
été voté article par article. daarover artikelsgewijs is gestemd.
Les Chambres ont le droit d'amender et de diviser les articles et les De Kamers hebben het recht de artikelen en de voorgestelde
amendements proposés. » amendementen te wijzigen en te splitsen. »
B.8.3. Het middel, dat in die zin moet worden gelezen dat daarin een
B.8.3. Le moyen devant être lu comme dénonçant une violation de cette schending van die bepaling door de aangevochten bepaling zelf wordt
disposition par la disposition attaquée elle-même, il ne peut être aangeklaagd, kan niet worden aangenomen. Het Hof is immers bevoegd om
accueilli. En effet, la Cour est compétente pour contrôler, au de grondwettigheid van wetsbepalingen, in het licht van de artikelen
contentieux des articles 10 et 11 de la Constitution, la 10 en 11 van de Grondwet, te toetsen wat hun inhoud betreft, en niet
constitutionnalité du contenu et non du processus d'élaboration de wat de wijze van hun totstandkoming betreft. Daaruit vloeit voort dat
dispositions législatives. Il en résulte que les griefs qui ne
concernent pas le contenu des dispositions attaquées, mais uniquement de grieven die niet de inhoud van de aangevochten bepalingen betreffen
leur processus d'élaboration, sont étrangers à la compétence de la maar enkel de wijze van totstandkoming ervan, vreemd zijn aan de
Cour. bevoegdheid van het Hof.
B.8.4. L'article 105 de la Constitution dispose : B.8.4. Artikel 105 van de Grondwet bepaalt :
« Le Roi n'a d'autres pouvoirs que ceux que lui attribuent « De Koning heeft geen andere macht dan die welke de Grondwet en de
formellement la Constitution et les lois particulières portées en bijzondere wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, hem
vertu de la Constitution même. » uitdrukkelijk toekennen. »
B.8.5. Lorsqu'une disposition constitutionnelle particulière offre la B.8.5. Wanneer een specifieke grondwetsbepaling de waarborg biedt dat
garantie que les points essentiels d'une matière déterminée doivent over de essentiële elementen van een bepaalde aangelegenheid door een
être décidés par une assemblée délibérante démocratiquement élue, elle democratisch verkozen beraadslagende vergadering dient te worden
englobe la garantie offerte par l'article 105 de la Constitution. beslist, wordt de waarborg van artikel 105 van de Grondwet daardoor opgeslorpt.
De la constatation que le législateur n'a pas violé les articles 10, Uit de vaststelling dat de wetgever geen afbreuk heeft gedaan aan de
11, 170 et 172 de la Constitution découle dès lors qu'il n'a pas non artikelen 10, 11, 170 en 172 van de Grondwet, volgt derhalve dat hij
plus porté atteinte de manière discriminatoire à l'article 105 de la evenmin op discriminerende wijze afbreuk heeft gedaan aan artikel 105
Constitution. van de Grondwet.
B.8.6. Le moyen, en sa première branche, en tant qu'il est pris de la B.8.6. In zoverre het eerste onderdeel van het middel is afgeleid uit
violation des articles 10 et 11, combinés avec les articles 76 et 105, een schending van de artikelen 10 en 11, in samenhang gelezen met de
de la Constitution, n'est pas fondé. artikelen 76 en 105, van de Grondwet, is het niet gegrond.
B.9.1. Les parties requérantes font valoir dans une seconde branche B.9.1. In een tweede onderdeel voeren de verzoekende partijen aan dat
que l'article 3 de la loi du 17 décembre 2002 instaure l'impôt avec artikel 3 van de wet van 17 december 2002 de belasting met
effet rétroactif pour 2001 et 2002, alors qu'une telle rétroactivité terugwerkende kracht invoert voor 2001 en 2002, terwijl een dergelijke
ne serait autorisée que si elle est nécessaire et n'interfère pas dans retroactiviteit enkel zou zijn toegestaan indien zij noodzakelijk is
un litige pendant. en niet in een hangend rechtsgeding ingrijpt.
B.9.2. Le grief est lié à l'interdiction d'exécuter l'arrêté royal du B.9.2. De grief houdt verband met het verbod, opgelegd door een
23 octobre 2001, prononcée par une ordonnance du 9 janvier 2002 du beschikking van 9 januari 2002 van de voorzitter van de Rechtbank van
Président du Tribunal de première instance de Bruxelles. eerste aanleg te Brussel, het koninklijk besluit van 23 oktober 2001
L'interdiction cessait ses effets si l'arrêté royal était confirmé en uit te voeren. Het verbod zou ophouden uitwerking te hebben indien het
temps utile, « excepté toutefois en ce qui concerne l'exécution de koninklijk besluit tijdig werd bekrachtigd, « doch met uitzondering
l'arrêté durant la période antérieure à l'applicabilité de cette loi van de tenuitvoerlegging van het besluit gedurende de periode
de confirmation ». voorafgaand aan de uitvoerbaarheid van deze bekrachtigingswet ».
Il ressort de l'arrêt de la Cour d'appel de Bruxelles du 17 mars 2003 Uit het arrest van 17 maart 2003 van het Hof van Beroep te Brussel
que cette exception « concerne les actes que les contribuables blijkt dat de uitzondering op het verbod « betrekking heeft op de
handelingen die de belastingplichtigen moesten vervullen gedurende de
auraient dû accomplir durant la période écoulée antérieure à cette tijd die verstreken is vóór deze uitvoerbaarheid, maar niet op het
applicabilité, mais non le fait même d'être redevable de l'impôt ». La verschuldigd zijn van de belasting zelf ». Het Hof van Beroep stelde
Cour d'appel a constaté que les actions intentées en première instance vast dat de in eerste aanleg ingestelde vorderingen ten gevolge van de
étaient devenues sans objet, à la suite de la confirmation opérée par bekrachtiging door de wet van 17 december 2002 zonder voorwerp waren
la loi du 17 décembre 2002. geworden.
B.9.3. C'est à tort que les parties requérantes considèrent que la B.9.3. De verzoekende partijen gaan ten onrechte ervan uit dat de
perception de la cotisation obligatoire sur les chiffres d'affaires verplichte bijdrage op de omzetcijfers 2000 en 2001, op grond van
2000 et 2001 due sur la base de l'article 3, § 6, de l'arrêté royal du artikel 3, § 6, van het koninklijk besluit van 19 augustus 1998, zoals
19 août 1998, tel qu'il a été modifié par l'arrêté royal du 23 octobre gewijzigd bij het koninklijk besluit van 23 oktober 2001 en zoals
2001 et tel qu'il a été confirmé par la loi du 17 décembre 2002, bekrachtigd bij de wet van 17 december 2002, nog steeds aan het door
serait toujours frappée de l'interdiction d'exécution ordonnée par le juge. de rechter opgelegde verbod van tenuitvoerlegging is onderworpen.
L'article 3 de la loi du 17 décembre 2002 n'instaure donc pas, de Artikel 3 van de wet van 17 december 2002 voert derhalve niet op
façon rétroactive, une cotisation obligatoire sur les chiffres retroactieve wijze een verplichte bijdrage in betreffende de
d'affaires 2000 et 2001, mais il modifie seulement les délais dans omzetcijfers 2000 en 2001, doch wijzigt enkel de termijnen voor het
lesquels les déclarations exigées doivent être introduites et les indienen van de vereiste verklaringen en het betalen van die
cotisations obligatoires doivent être payées. verplichte bijdragen.
B.9.4. Le moyen, dans sa deuxième branche, n'est pas fondé. B.9.4. Het tweede onderdeel van het middel mist grondslag.
B.10. Le premier moyen, dans les trois affaires, ne peut être admis. B.10. Het eerste middel in de drie zaken kan niet worden aangenomen.
Quant au deuxième moyen dans les affaires nos 2698 et 2712 et au Ten aanzien van het tweede middel in de zaken nrs. 2698 en 2712 en het
quatrième moyen dans l'affaire n° 2715 vierde middel in de zaak nr. 2715
B.11. Les moyens sont pris de la violation des articles 10, 11, 13 et B.11. De middelen zijn afgeleid uit een schending van de artikelen 10,
14 de la Constitution, combinés avec l'article 6 de la Convention 11, 13 en 14 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6 van
européenne des droits de l'homme et avec l'article 105 de la het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met artikel 105
Constitution. van de Grondwet.
Les parties requérantes font valoir que l'article 4 de l'arrêté royal De verzoekende partijen voeren aan dat artikel 4 van het koninklijk
du 23 octobre 2001, tel qu'il a été confirmé par l'article 2 de la loi besluit van 23 oktober 2001, zoals bekrachtigd bij artikel 2 van de
du 17 décembre 2002, et l'article 3 de cette même loi instaurent des peines qui ne sont pas prononcées par un juge indépendant, que ces articles ne prévoient pas de procédure claire et objective (première branche), et que le Roi n'a pas reçu d'habilitation législative pour instaurer lesdites peines (deuxième branche). B.12. La cotisation obligatoire est calculée sur le chiffre d'affaires, réalisé au cours de l'année comptable précédente, lié aux additifs, prémélanges préparés à partir d'additifs, aliments composés et composés azotés particuliers, fabriqués soit dans les installations propres de l'entreprise, soit à façon. Lorsque ce chiffre d'affaires n'est pas communiqué en temps utile, c'est le chiffre d'affaires global de l'entreprise, tel qu'il est connu des services des autorités compétentes, qui est pris en compte. Lorsque cette cotisation n'est pas payée dans les délais, elle est wet van 17 december 2002, en artikel 3 van dezelfde wet straffen invoeren die niet worden opgelegd door een onafhankelijke rechter en niet in een duidelijke en objectieve procedure voorzien (eerste onderdeel) en waarvoor de Koning geen wettelijke machtiging heeft gekregen (tweede onderdeel). B.12. De verplichte bijdrage wordt geheven op het omzetcijfer van het vorige boekhoudkundig jaar aan toevoegingsmiddelen, voormengsels bereid met toevoegingsmiddelen, mengvoeders en bijzondere stikstofhoudende stoffen, gefabriceerd hetzij gerealiseerd in de eigen installaties van het bedrijf, hetzij tegen loon. Wanneer dat omzetcijfer niet tijdig wordt meegedeeld, wordt de totale omzet van het bedrijf, zoals die bekend is bij de bevoegde overheidsdiensten, in aanmerking genomen. Wanneer de bijdrage niet tijdig wordt betaald, wordt het verschuldigde
automatiquement majorée de 50 p.c. et est alors engagée la procédure bedrag automatisch verhoogd met 50 pct. en wordt de procedure ingezet
de retrait de l'agréation, de l'enregistrement ou de l'autorisation tot intrekking van de erkenning, de registratie of de toelating die
dont l'entreprise est titulaire, en application des dispositions de het bedrijf bezit met toepassing van de bepalingen van het koninklijk
l'arrêté royal du 30 octobre 1998 concernant l'agréation et besluit van 30 oktober 1998 betreffende de erkenning en de registratie
l'enregistrement des fabricants et intermédiaires et l'autorisation
des opérateurs et négociants dans le secteur de l'alimentation des animaux. van fabrikanten en tussenpersonen en de toelating van operatoren en
B.13.1. A la différence de la prise en compte du chiffre d'affaires handelaars in de sector dierenvoeding.
global de l'entreprise lorsque le chiffre d'affaires pertinent pour la B.13.1. Anders dan het in aanmerking nemen van de totale omzet van het
perception de la cotisation obligatoire n'a pas été communiqué dans bedrijf in geval van het niet tijdig meedelen van de omzet die voor de
les délais, l'amende fiscale infligée sous la forme d'une majoration verplichte bijdrage relevant is, kan de fiscale boete in de vorm van
d'impôt de 50 p.c., lorsque la cotisation obligatoire n'a pas été een belastingverhoging met 50 pct. in geval van het niet tijdig
payée dans les délais, ne saurait être considérée comme une mesure betalen van de verplichte bijdrage niet worden beschouwd als een
visant simplement à permettre la perception de la cotisation maatregel die louter ertoe strekt de tijdige inning van de verplichte
obligatoire en temps utile et à couvrir les frais d'une perception bijdrage mogelijk te maken en de kosten van een laattijdige inning te
tardive. Elle doit au contraire être considérée comme une peine au dekken. Zij moet daarentegen als een straf worden beschouwd in de zin
sens de l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de van artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
l'homme (voir entre autres : Cour européenne des droits de l'homme, 24 (zie onder meer Europees Hof voor de Rechten van de Mens, 24 februari
février 1994, Bendenoun c. France; et 16 décembre 2003, Faivre n° 2 c. 1994, Bendenoun t/ Frankrijk, en 16 december 2003, Faivre n° 2 t/
France). Frankrijk).
B.13.2. Il appartient au législateur d'apprécier s'il y a lieu de B.13.2. Het staat aan de wetgever te oordelen of het aangewezen is de
contraindre l'administration et le juge à la sévérité quand une administratie en de rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer
infraction nuit particulièrement à l'intérêt général. inbreuken inzonderheid het algemeen belang schaden.
Il n'est pas prévu de recours juridictionnel spécifique contre Tegen de administratieve geldboete bestaat geen specifiek
l'amende administrative mais les recours du droit commun subsistent. jurisdictioneel beroep, maar de beroepsmogelijkheden van het gemeen
Les moyens, en tant qu'ils sont pris de la violation des articles 10, recht blijven bestaan. In zoverre de middelen zijn afgeleid uit een schending van de
11 et 13 de la Constitution, combinés avec l'article 6 de la artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, in samenhang gelezen met
Convention européenne des droits de l'homme, sont dénués de fondement. artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, missen ze grondslag.
B.13.3. Lorsque le législateur, conformément aux articles 10, 11, 170 B.13.3. Wanneer de wetgever, in overeenstemming met de artikelen 10,
et 172 de la Constitution, habilite le Roi à instaurer une cotisation 11, 170 en 172 van de Grondwet, de Koning machtigt een verplichte
obligatoire, cette délégation implique que le Roi peut aussi instaurer bijdrage in te voeren, impliceert die machtiging dat de Koning ook een
une amende administrative qui sera infligée si le contribuable reste administratieve geldboete vermag in te voeren die wordt opgelegd
en défaut de payer ladite cotisation dans les délais. indien de belastingplichtige in gebreke blijft de verplichte bijdrage
Les moyens, en tant qu'ils sont pris de la violation des articles 10, tijdig te betalen. In zoverre de middelen zijn afgeleid uit een schending van de
11 et 14, combinés avec l'article 105, de la Constitution, sont dénués artikelen 10, 11 en 14, in samenhang gelezen met artikel 105, van de
de fondement. Grondwet, zijn ze niet gegrond.
B.14. Le deuxième moyen dans les affaires nos 2698 et 2712 et le B.14. Het tweede middel in de zaken nrs. 2698 en 2712 en het vierde
quatrième moyen dans l'affaire n° 2715 ne peuvent être admis. middel in de zaak nr. 2715 kunnen niet worden aangenomen.
Quant au troisième moyen dans les affaires nos 2698 et 2712 Ten aanzien van het derde middel in de zaken nrs. 2698 en 2712
B.15. Le moyen est pris de la violation des articles 10, 11 et 172 de B.15. Het middel is afgeleid uit een schending van de artikelen 10, 11
la Constitution, combinés avec l'article 26 du Pacte international en 172 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 26 van het
relatif aux droits civils et politiques. Les parties requérantes allèguent que les dispositions attaquées sont discriminatoires en ce qu'elles imposent une cotisation obligatoire aux entreprises du secteur des aliments composés, alors que d'autres catégories sont à l'origine du risque de contamination de la chaîne alimentaire, à savoir le secteur de l'électricité et d'autres secteurs industriels (première branche), les autres maillons de la chaîne alimentaire (deuxième branche), les entreprises étrangères (troisième branche) et les entreprises agricoles qui mélangent elles-mêmes les aliments pour animaux et qu'on appelle préparateurs d'aliments à la ferme (quatrième branche). Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden bepalingen een discriminatie inhouden doordat zij de mengvoederbedrijven aan de verplichte bijdrage onderwerpen terwijl andere categorieën het risico op contaminatie van de voedselketen veroorzaken, namelijk de elektriciteitssector en andere industriële sectoren (eerste onderdeel), de andere schakels van de voedselketen (tweede onderdeel), de buitenlandse bedrijven (derde onderdeel) en de landbouwbedrijven die zelf hun diervoeder mengen, de zogenaamde zelfmengers (vierde onderdeel).
Les parties requérantes dans l'affaire n° 2712 dénoncent en outre une De verzoekende partijen in de zaak nr. 2712 voeren daarenboven een
discrimination en ce que les aliments composés exportés sont soumis à discriminatie aan doordat het geëxporteerde mengvoeder aan de
l'impôt, alors que ces aliments ne causent aucun risque de belasting wordt onderworpen, terwijl dat voeder geen risico op
contamination de la chaîne alimentaire en Belgique (cinquième contaminatie van de voedselketen in België veroorzaakt (vijfde
branche). onderdeel).
B.16. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Les mêmes règles s'opposent, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.16. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dezelfde regels verzetten er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.
B.17. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée B.17. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene
générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong
l'origine. Ils sont également applicables en matière fiscale, ce que ervan. Zij zijn eveneens toepasselijk in fiscale aangelegenheden, wat
confirme d'ailleurs l'article 172 de la Constitution, lequel fait une overigens wordt bevestigd door artikel 172 van de Grondwet, dat een
application particulière du principe d'égalité formulé à l'article 10. bijzondere toepassing inhoudt van het in artikel 10 vervatte gelijkheidsbeginsel.
Le principe d'égalité et de non-discrimination contenu à l'article 26 Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie vervat in artikel 26
du Pacte international relatif aux droits civils et politiques ne van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke
diffère pas du principe d'égalité et de non-discrimination contenu aux rechten verschilt niet van datgene dat vervat is in de artikelen 10 en
articles 10 et 11 de la Constitution. Il n'y a donc pas lieu d'inclure 11 van de Grondwet. Het dient niet in het onderzoek van het Hof te worden betrokken.
B.18. De bestreden bijdragen worden opgenomen in het Begrotingsfonds
l'article 26 précité dans l'examen de la Cour. voor de grondstoffen en de producten, dat tot de financiering strekt
B.18. Les cotisations contestées alimentent le Fonds pour les matières van bepaalde opdrachten, waaronder het controleprogramma betreffende
premières et les produits, qui tend à financer certaines missions, het onderzoek van PCB en dioxines in voormengsels en mengvoeders
parmi lesquelles le programme de contrôle instauré par un arrêté bestemd voor de dierlijke voeding dat door een ministerieel besluit
ministériel du 19 novembre 1999 en ce qui concerne la recherche des PCB et dioxines dans les aliments composés et les prémélanges destinés à l'alimentation des animaux. Aux termes du préambule de cet arrêté, le programme de contrôle vise à « ramener la confiance des éleveurs et consommateurs dans la production animale nationale ». B.19. Dès lors que les cotisations contestées sont censées financer en principe des dépenses dans le secteur d'activité des contribuables, et en particulier un système de contrôle qui confère à leurs produits une garantie de sécurité alimentaire, l'obligation de cotiser repose sur un critère de distinction objectif et pertinent. On ne saurait en effet considérer que le secteur de l'électricité et van 19 november 1999 is ingesteld. Naar luid van de aanhef van dat besluit beoogt het controleprogramma het vertrouwen te herstellen van de kwekers en van de verbruikers in de nationale dierlijke productie. B.19. Nu de bestreden bijdragen moeten worden geacht in beginsel te worden aangewend voor uitgaven in de sector van de bijdrageplichtigen, inzonderheid voor de financiering van een controlesysteem dat hun producten een waarborg van voedselveiligheid verleent, steunt de bijdrageplicht op een objectief en pertinent criterium van onderscheid.
les autres secteurs industriels (première branche du moyen), les De elektriciteitssector en andere industriële sectoren (eerste
autres maillons de la chaîne alimentaire (deuxième branche), les onderdeel van het middel), de andere schakels van de voedselketen
entreprises étrangères (troisième branche) et les préparateurs (tweede onderdeel), de buitenlandse bedrijven (derde onderdeel) en de
d'aliments à la ferme (quatrième branche) bénéficient des effets zogenaamde zelfmengers (vierde onderdeel) kunnen immers niet worden
favorables du programme de contrôle susdit de la même manière que les geacht op dezelfde wijze als de mengvoederbedrijven de gunstige
entreprises du secteur des aliments composés. Par ailleurs, la effecten van het vermelde controleprogramma te genieten. Anderzijds
garantie de sécurité alimentaire profite à toutes les entreprises qui komt de waarborg van voedselveiligheid alle bedrijven ten goede die
commercialisent des aliments composés, mêmes si ceux-ci sont destinés mengvoeders op de markt brengen, ook indien die voeders bestemd zijn
au marché étranger (cinquième branche). voor de buitenlandse markt (vijfde onderdeel).
Compte tenu du fait que la cotisation obligatoire ne représente qu'un
faible pourcentage (0,15 p.c.) du chiffre d'affaires des entreprises Gelet op het beperkte percentage (0,15 pct.) op de omzet van de
concernées, elle ne peut pas être considérée comme manifestement betrokken bedrijven, kan de verplichte bijdrage niet kennelijk
disproportionnée. onevenredig worden geacht.
B.20. Le moyen ne peut être admis. B.20. Het middel kan niet worden aangenomen.
Quant au deuxième moyen dans l'affaire n° 2715 Ten aanzien van het tweede middel in de zaak nr. 2715
B.21. Le moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 de la B.21. Het middel is afgeleid uit een schending van de artikelen 10 en
Constitution, de l'article 7 du décret d'Allarde et de l'article 6, § 11 van de Grondwet, artikel 7 van het decreet d'Allarde en artikel 6,
1er, VI, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes § 1, VI, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
institutionnelles. instellingen.
B.22. En tant que la partie requérante allègue une discrimination par B.22. In zoverre de verzoekende partij een discriminatie aanvoert ten
rapport aux entreprises étrangères, le moyen se confond avec la aanzien van de buitenlandse bedrijven, valt het middel samen met het
troisième branche du troisième moyen dans les affaires nos 2698 et derde onderdeel van het derde middel in de zaken nrs. 2698 en 2712 en
2712 et il doit être rejeté pour les mêmes motifs. dient het om dezelfde redenen te worden verworpen.
B.23. En tant que la partie requérante allègue qu'en vertu de B.23. In zoverre de verzoekende partij aanvoert dat de bijdrage
l'article 2, § 9, de l'arrêté royal du 19 août 1998, la cotisation est krachtens artikel 2, § 9, van het koninklijk besluit van 19 augustus
remboursée seulement lorsque les produits sont exportés après avoir 1998 alleen wordt terugbetaald wanneer de producten worden
été mis sur le marché belge, le moyen manque en droit. La disposition geëxporteerd nadat zij op de Belgische markt werden gebracht, faalt
mentionnée se rapporte en effet à d'autres cotisations que celle qui het middel naar recht. De vermelde bepaling heeft immers betrekking op
est présentement contestée. Le traitement différent des redevables sur andere dan de thans bestreden bijdragen. Het verschil in behandeling
la base de l'article 2, § 9, et des redevables sur la base de l'article 3, § 6, de l'arrêté royal précité n'est pas évoqué dans le moyen et ne doit dès lors pas être examiné. B.24. La liberté de commerce et d'industrie ne peut être conçue comme une liberté illimitée. Elle ne fait pas obstacle à ce que la loi règle l'activité économique des personnes et des entreprises. Le législateur ne violerait le principe d'égalité et de non-discrimination que s'il portait atteinte à la liberté de commerce et d'industrie de manière discriminatoire. Il ressort de ce qui précède que ce n'est pas le cas en l'espèce. B.25. Le moyen ne peut être admis. van de bijdrageplichtigen op grond van artikel 2, § 9, en de bijdrageplichtigen op grond van artikel 3, § 6, van het vermelde koninklijk besluit is niet in het middel aangevoerd en dient derhalve niet te worden onderzocht. B.24. De vrijheid van handel en nijverheid kan niet als een onbeperkte vrijheid worden opgevat. Zij belet niet dat de wet de economische bedrijvigheid van de personen en ondernemingen regelt. De wetgever zou het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie enkel schenden indien hij op discriminerende wijze inbreuk zou maken op die vrijheid. Uit wat voorafgaat blijkt dat dit te dezen niet het geval is. B.25. Het middel kan niet worden aangenomen.
Quant au troisième moyen dans l'affaire n° 2715 Ten aanzien van het derde middel in de zaak nr. 2715
B.26. Le moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 de la B.26. Het middel is afgeleid uit een schending van de artikelen 10 en
Constitution, combinés avec l'article 1er du Premier Protocole 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste
additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de
les principes généraux du raisonnable et de la proportionnalité. Mens en met het algemeen redelijkheids- en evenredigheidsbeginsel.
B.27. Les conditions du raisonnable et de la proportionnalité ne sont B.27. De vereisten van redelijkheid en evenredigheid zijn geen normen
pas des normes qui se combinent avec les articles 10 et 11 de la die samenhangen met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet vermits zij
Constitution, puisqu'elles sont déjà implicitement contenues dans ces dispositions. reeds impliciet in die bepalingen zijn vervat.
En tant que la partie requérante invoque la violation de ces In zoverre de verzoekende partij een schending van die
dispositions constitutionnelles, le moyen se confond avec le troisième grondwetsbepalingen aanvoert, valt het middel samen met het derde
moyen dans les affaires nos 2698 et 2712 et il doit être rejeté pour middel in de zaken nrs. 2698 en 2712 en dient het om dezelfde redenen
les mêmes motifs. te worden verworpen.
B.28. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention B.28. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees
européenne des droits de l'homme dispose que le droit de propriété « Verdrag voor de Rechten van de Mens bepaalt dat de bescherming van het
ne porte [...] pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre eigendomsrecht « op geen enkele wijze het recht [aantast] dat een
Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk
en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in
des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van
des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ».
Cette disposition reconnaît expressément aux autorités nationales le Die bepaling erkent uitdrukkelijk de bevoegdheid voor de nationale
pouvoir de lever des impôts et autres contributions. overheden om belastingen en andere heffingen op te leggen.
Certes, le législateur est tenu de respecter le principe d'égalité Weliswaar is de wetgever ertoe gehouden bij het opleggen van fiscale
lorsqu'il édicte des mesures fiscales, mais il est déjà apparu de maatregelen het gelijkheidsbeginsel te respecteren, doch uit het
l'examen du troisième moyen dans les affaires nos 2698 et 2712 que les onderzoek van het derde middel in de zaken nrs. 2698 en 2712 is reeds
articles 10 et 11 de la Constitution n'étaient pas violés. B.29. Le moyen ne peut être admis. Par ces motifs, la Cour rejette les recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 19 mai 2004. Le greffier, L. Potoms. Le président, gebleken dat de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet zijn geschonden. B.29. Het middel kan niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 19 mei 2004. De griffier, L. Potoms. De voorzitter,
A. Arts. A. Arts.
^