Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 80/2004 du 12 mai 2004 Numéro du rôle : 2639 En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 modifiant la loi du 21 avril 1965 portant statut des agences de voyages, introduit par La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, M(...)"
Extrait de l'arrêt n° 80/2004 du 12 mai 2004 Numéro du rôle : 2639 En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 modifiant la loi du 21 avril 1965 portant statut des agences de voyages, introduit par La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, M(...) Uittreksel uit arrest nr. 80/2004 van 12 mei 2004 Rolnummer 2639 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 tot wijziging van de wet van 21 april 1965 houdende het statuut van de reisburea Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 80/2004 du 12 mai 2004 Uittreksel uit arrest nr. 80/2004 van 12 mei 2004
Numéro du rôle : 2639 Rolnummer 2639
En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse
19 juillet 2002 modifiant la loi du 21 avril 1965 portant statut des Gewest van 19 juli 2002 tot wijziging van de wet van 21 april 1965
agences de voyages, introduit par l'a.s.b.l. Vereniging van Vlaamse houdende het statuut van de reisbureaus, ingesteld door de v.z.w.
reisbureaus et autres. Vereniging van Vlaamse reisbureaus en anderen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée du L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 26 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 26 februari
février 2003 et parvenue au greffe le 27 février 2003, un recours en 2003 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 27
februari 2003, is beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet
annulation du décret de la Région flamande du 19 juillet 2002 van het Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 tot wijziging van de wet van
modifiant la loi du 21 avril 1965 portant statut des agences de 21 april 1965 houdende het statuut van de reisbureaus (bekendgemaakt
voyages (publié au Moniteur belge du 27 août 2002) a été introduit par in het Belgisch Staatsblad van 27 augustus 2002), door de v.z.w.
l'a.s.b.l. Vereniging van Vlaamse reisbureaus, dont le siège social Vereniging van Vlaamse reisbureaus, met maatschappelijke zetel te 8210
est établi à 8210 Zedelgem, Emmaüsdreef 4, la s.a. Belfort Zedelgem, Emmaüsdreef 4, de n.v. Belfort Reizen-Travel, met
Reizen-Travel, dont le siège social est établi à 8200 Bruges maatschappelijke zetel te 8200 Brugge (Sint-Andries),
(Sint-Andries), Torhoutsesteenweg 315, et la s.p.r.l. Penta Reizen, Torhoutsesteenweg 315, en de b.v.b.a. Penta Reizen, met
dont le siège social est établi à 8870 Izegem, Nieuwstraat 7. maatschappelijke zetel te 8870 Izegem, Nieuwstraat 7.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1. Le recours en annulation est dirigé contre le décret de la Région B.1. Het beroep tot vernietiging is gericht tegen het decreet van het
flamande du 19 juillet 2002 modifiant la loi du 21 avril 1965 portant Vlaamse Gewest van 19 juli 2002 tot wijziging van de wet van 21 april
1965 houdende het statuut van de reisbureaus (bekendgemaakt in het
statut des agences de voyages (publié au Moniteur belge du 27 août Belgisch Staatsblad van 27 augustus 2002), in het bijzonder tegen
2002), en particulier contre l'article 2 dudit décret. Ce décret artikel 2 van dat decreet. Dat decreet voegt, met ingang van de datum
insère, à dater de la publication au Moniteur belge , pour la Région van bekendmaking in het Belgisch Staatsblad , voor het Vlaamse Gewest,
flamande, un paragraphe 4 et un paragraphe 5 dans l'article 1er de la een paragraaf 4 en een paragraaf 5 toe aan artikel 1 van de wet van 21
loi du 21 avril 1965 portant statut des agences de voyages. april 1965 houdende het statuut van de reisbureaus.
L'article 1er de la loi précitée du 21 avril 1965 énonce, pour la Artikel 1 van de voormelde wet van 21 april 1965 luidt voor het
Région flamande : Vlaamse Gewest als volgt :
« § 1er. Nul ne peut exercer une activité lucrative qui consiste soit « § 1. Niemand mag een winstgevende werkzaamheid uitoefenen, die erin
à organiser et à vendre des voyages ou des séjours à forfait bestaat reizen of verblijven tegen een vaste som, onder meer logies
comprenant, notamment, le logement, soit à vendre, en qualité inbegrepen, te organiseren en te verkopen, ofwel, als tussenpersoon,
d'intermédiaire, de tels voyages ou séjours, des billets de transport zodanige reizen of verblijven, vervoerbiljetten, logies- of
ou des bons de logement ou de repas, si ce n'est à titre principal, de maaltijdbons te verkopen, als hij het niet doet als hoofdbezigheid,
façon permanente et moyennant autorisation. bestendig en met een vergunning.
§ 2. Peuvent toutefois être autorisés à exercer l'activité définie au § 2. Voor het uitoefenen van de in § 1 omschreven werkzaamheid kan
§ 1er : evenwel vergunning worden verleend aan :
1° les exploitants d'autocars qui ne l'exercent pas à titre principal 1° de autocarexploitanten die ze niet als hoofdbezigheid en bestendig
et de façon permanente; uitoefenen;
2° les associations sans but lucratif qui l'exercent à titre 2° de verenigingen zonder winstoogmerk die ze in bijkomende orde
accessoire pour permettre la réalisation de leur objet social. uitoefenen om hun maatschappelijk doel te kunnen bereiken.
§ 3. Le § 1er n'est pas applicable aux exploitants de transports § 3. Paragraaf 1 is niet van toepassing op exploitanten van vervoer
ferroviaires, fluviaux, maritimes ou aériens s'ils n'exercent per spoor, op binnenwateren, op zee of in de lucht, als ze de aldaar
l'activité qui y est définie qu'accessoirement à leur activité bepaalde werkzaamheid slechts uitoefenen naast hun hoofdbezigheid als
principale de transporteur et s'ils permettent aux personnes qui ont vervoerder en als zij, onder de gebruikelijke voorwaarden, degenen die
obtenu l'autorisation conformément aux §§ 1er et 2, 1°, d'être leurs de vergunning overeenkomstig de §§ 1 en 2, 1°, verkregen hebben, als
intermédiaires aux conditions usuelles. hun tussenpersonen laten optreden.
§ 4. L'article 1er, § 1er n'est pas applicable aux organisations et § 4. Artikel 1, § 1, is niet van toepassing op de volgende
associations de jeunesse suivantes, dans la mesure où elles organisent jeugdorganisaties en -verenigingen voorzover ze de reizen en
les voyages et séjours pour leurs membres affiliés et les vendent à ces derniers : verblijven organiseren voor en verkopen aan hun aangesloten leden :
1° les associations particulières de jeunesse visées à l'article 2 du 1° de particuliere jeugdverenigingen bedoeld in artikel 2 van het
décret du 9 juin 1993 réglant l'octroi de subventions aux decreet van 9 juni 1993 houdende subsidiëring van gemeentebesturen en
administrations communales et à la Commission communautaire flamande
pour la mise en oeuvre d'une politique en matière d'animation des de Vlaamse Gemeenschapscommissie inzake het voeren van een
jeunes; jeugdwerkbeleid;
2° les associations particulières actives dans le domaine de 2° de particuliere verenigingen die werkzaam zijn op het domein van
l'animation des jeunes visées à l'article 7 du décret du 17 décembre het provinciale/regionale jeugdwerk, bedoeld in artikel 7 van het
1997 réglant l'octroi de subventions aux administrations provinciales decreet van 17 december 1997 houdende subsidiëring van
pour la mise en oeuvre d'une politique en matière d'animation des provinciebesturen inzake het voeren van een jeugdwerkbeleid;
jeunes; 3° les organisations nationales de la jeunesse agréés par la 3° de landelijk georganiseerde jeugdverenigingen erkend door de
Communauté flamande en application du décret du 12 mai 1968 relatif à Vlaamse Gemeenschap in toepassing van het decreet van 12 mei 1998
l'agrément des organisations nationales de la jeunesse; houdende de erkenning en subsidiëring van het landelijk georganiseerd
4° l'association communautaire de jeunesse et l'association locale de jeugdwerk; 4° de landelijk georganiseerde jeugdvereniging en de lokale
jeunesse visées à l'article 2, 3° et 4° du décret du 29 mars 2002 sur jeugdvereniging bedoeld in artikel 2, 3° en 4°, van het decreet van 29
la politique flamande de la jeunesse. maart 2002 op het Vlaamse jeugdbeleid.
§ 5. Dans le cadre de la présente loi, on entend par activité § 5. In het kader van deze wet wordt onder winstgevende werkzaamheid
lucrative : l'activité de personnes qui, soit à leur propre nom, soit verstaan : de activiteit van personen die, hetzij in eigen naam,
au nom ou pour le compte d'un tiers doté ou non de la personnalité hetzij in naam of voor rekening van een al dan niet met
juridique, avec ou sans but lucratif, exercent une activité rechtspersoonlijkheid beklede derde, met of zonder winstoogmerk, een
commerciale, financière ou industrielle et mettent en vente ou vendent commerciële, financiële of industriële activiteit uitoefenen en die
ces produits ou services. » producten of diensten te koop aanbieden of verkopen. »
Quant à l'intérêt des parties requérantes Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen
B.2.1. Le Gouvernement flamand conteste l'intérêt des parties B.2.1. De Vlaamse Regering betwist het belang van de verzoekende
requérantes et, en particulier, celui de la première partie partijen en in het bijzonder van de eerste verzoekende partij, die als
requérante, qui, en tant qu'association sans but lucratif, ne serait vereniging zonder winstoogmerk niet rechtstreeks en ongunstig zou
pas affectée directement et défavorablement par la disposition worden geraakt door de bestreden bepaling.
entreprise. B.2.2. En vertu de la disposition litigieuse, l'article 1er, § 1er, de B.2.2. Op grond van de in het geding zijnde bepaling is artikel 1, §
la loi précitée du 21 avril 1965, qui impose notamment aux 1, van de voornoemde wet van 21 april 1965, waarbij onder meer de
organisateurs de voyages l'obligation d'être en possession d'une verplichting tot het verkrijgen van een vergunning wordt opgelegd aan
autorisation, n'est pas applicable à certaines organisations et reisorganisatoren, niet van toepassing op bepaalde jeugdorganisaties
associations de jeunesse qui organisent, sous certaines conditions, en -verenigingen die onder bepaalde voorwaarden reizen en verblijven
des voyages et des séjours pour leurs membres affiliés et les leur organiseren voor en verkopen aan hun aangesloten leden. Zij
vendent. Elle précise en outre ce qu'il y a lieu d'entendre par « verduidelijkt bovendien wat dient te worden verstaan onder het begrip
activité lucrative ». « winstgevende werkzaamheid ».
Les parties requérantes, deux agences de voyages et la « Vereniging
van Vlaamse reisbureaus » (Association des agences de voyages De verzoekende partijen, twee reisbureaus en de Vereniging van Vlaamse
flamandes), qui défend en tant qu'association sans but lucratif, en reisbureaus, die als vereniging zonder winstoogmerk krachtens artikel
vertu de l'article 3 de ses statuts, notamment les intérêts 3 van haar statuten onder meer de beroepsbelangen van haar leden,
professionnels de ses membres, personnes physiques ou morales, peuvent zowel natuurlijke als rechtspersonen, verdedigt, kunnen rechtstreeks
être affectées directement et défavorablement par la disposition qui, d'une part, impose à certaines organisations et associations, pour des activités comparables, en l'espèce l'organisation et la vente de voyages et de séjours, d'autres conditions que celles auxquelles elles-mêmes ou leurs membres sont soumis et qui, d'autre part, précise l'une de ces conditions, en l'espèce la notion d'« activité lucrative ». B.3.1. Le Gouvernement flamand ajoute que les parties requérantes n'ont pas intérêt aux seconde et troisième branches du moyen, du fait qu'elles ne démontrent pas qu'elles sont directement et défavorablement affectées par la disposition entreprise. en ongunstig worden geraakt door de bepaling die, enerzijds, aan organisaties en verenigingen voor vergelijkbare activiteiten, te dezen de organisatie en het verkopen van reizen en verblijven, andere voorwaarden oplegt dan die waaraan zijzelf of hun leden zijn onderworpen en die, anderzijds, één van die voorwaarden, te dezen het begrip « winstgevende werkzaamheid », nader omschrijft. B.3.1. De Vlaamse Regering voert verder aan dat de verzoekende partijen geen belang hebben bij het tweede en het derde onderdeel van het middel omdat zij niet aantonen dat zij door de bestreden bepaling rechtstreeks en ongunstig worden geraakt.
B.3.2. La loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage B.3.2. De bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof eist
requiert des personnes physiques et morales qui introduisent un dat de natuurlijke personen en de rechtspersonen die beroep instellen
recours qu'elles justifient de leur intérêt, ce qui est, en l'espèce, van hun belang doen blijken, wat te dezen reeds is aangetoond in
démontré au B.2.2. La loi spéciale ne fait pas de distinction entre B.2.2. De bijzondere wet maakt geen onderscheid tussen de verzoekers
les requérants selon la nature des règles constitutionnelles dont ils naar gelang van de aard van de grondwettelijke regels waarvan zij de
invoquent la violation. schending aanvoeren.
B.4. Les exceptions d'irrecevabilité sont rejetées. B.4. De excepties van niet-ontvankelijkheid worden verworpen.
Quant au fond Ten gronde
B.5.1. Dans la première branche du moyen unique, les parties B.5.1. In het eerste onderdeel van het enige middel voeren de
requérantes dénoncent la violation des articles 10 et 11 de la verzoekende partijen de schending van de artikelen 10 en 11 van de
Constitution en ce que des catégories de personnes comparables, à Grondwet aan, doordat vergelijkbare categorieën van personen, namelijk
savoir des personnes, des organisations et des associations qui, dans personen, organisaties en verenigingen die, al dan niet met
un but lucratif ou non, organisent et vendent des séjours ou des winstoogmerk, reizen of verblijven organiseren en verkopen, niet aan
voyages ne sont pas soumises aux mêmes obligations, en particulier dezelfde verplichtingen worden onderworpen, in het bijzonder op het
pour ce qui est de l'obligation d'être en possession d'une vlak van de vergunningsplicht, waardoor concurrentievervalsing
autorisation, ce qui donne lieu à une distorsion de la concurrence. optreedt. B.5.2. Het verschil in behandeling tussen beide categorieën van
B.5.2. La différence de traitement entre les deux catégories de personen, namelijk de professionele reisorganisatoren en de in de
personnes, à savoir les organisateurs professionnels de voyages et les bestreden bepaling omschreven jeugdorganisaties en -verenigingen,
organisations et associations de jeunesse définies dans la disposition berust op een objectief criterium dat, in het licht van de
entreprise, repose sur un critère objectif qui est également pertinent doelstelling ervan, ook pertinent is. De regeling is immers ingegeven
à la lumière du but poursuivi. En effet, la réglementation est dictée par la volonté de mettre fin, compte tenu de l'objectif pédagogique principal des organisations et associations de jeunesse, à l'insécurité juridique qui régnait par suite d'une série de procédures judiciaires dont certaines faisaient l'objet du fait qu'elles organisent, dans le cadre de leurs activités, des voyages ou des séjours pour leurs membres et les leur vendent : « Les organisations et associations de jeunesse mentionnées aux 1° à 4° ne doivent donc plus satisfaire aux conditions fixées à l'article 1er, § 1er, de la loi du 21 avril 1965 pour organiser des voyages et séjours pour leurs membres et pour les leur vendre. Du fait que les organisations et associations de jeunesse sont exclues door de zorg om, rekening houdend met de pedagogische hoofddoelstelling van jeugdorganisaties en -verenigingen, een einde te maken aan de rechtsonzekerheid die was ontstaan ten gevolge van een aantal rechtsprocedures die waren ingesteld tegen enkele van hen die, in het kader van hun activiteiten, reizen of verblijven organiseren voor en verkopen aan hun leden : « De onder 1° tot 4° vermelde jeugdorganisaties en -verenigingen moeten dus om reizen en verblijven te organiseren voor hun leden, en om deze te verkopen aan hun leden niet meer voldoen aan de voorwaarden
du champ d'application de la loi du 21 avril 1965, elles ne doivent gesteld in artikel 1, § 1, van de wet van 21 april 1965.
plus être en possession de l'autorisation imposée par cette loi. Les Door jeugdorganisaties en -verenigingen uit het toepassingsveld te
lichten van de wet van 21 april 1965 komt voor hen de
conditions afférentes à cette autorisation sont tout à fait vergunningsplicht, opgelegd door deze wet, te vervallen. De
incompatibles avec l'objectif pédagogique de ces organisations de voorwaarden verbonden aan deze vergunning staan volledig haaks op de
jeunesse : travailler avec des enfants et des jeunes. L'organisation pedagogische doelstelling van deze jeugdorganisaties : werken met
et le fonctionnement des agences de voyages requièrent d'autres kinderen en jongeren. De organisatie en werking van reisbureaus
aptitudes que l'aptitude professionnelle à laquelle les organisations vereist andere bekwaamheden dan de vakbekwaamheid waaraan
et associations de jeunesse doivent satisfaire. En outre, les jeugdorganisaties en -verenigingen moeten voldoen. Daarenboven zijn de
organisations de jeunesse ont du mal à satisfaire à l'obligation de verplichting tot borgtocht en de infrastructuurvereiste moeilijk
caution et à la condition d'infrastructure. haalbaar voor jeugdorganisaties.
Le but n'est pas que les organisations de jeunesse organisent leurs Het is niet de bedoeling dat jeugdorganisaties hun reizen of
voyages ou séjours pour des non-membres ou les leur vendent. » (Doc., verblijven zouden organiseren voor of verkopen aan niet-leden. »
Parlement flamand, 2001-2002, n° 1207/1, p. 5) (Parl. St., Vlaams Parlement, 2001-2002, nr. 1207/1, p. 5)
La mesure qui consiste à exclure du champ d'application de la loi du De maatregel die bestaat in de uitsluiting van de in de bestreden
21 avril 1965 les organisations et associations de jeunesse définies bepaling omschreven jeugdorganisaties en -verenigingen, uit de
dans la disposition entreprise est de nature à réaliser l'objectif de toepassing van de wet van 21 april 1965, is van dien aard dat daardoor
restauration de la sécurité juridique. Le législateur décrétal a pu considérer que ces organisations et associations n'exerçaient pas d'activité lucrative et ne pouvaient dès lors, auparavant non plus, être réputées soumises à l'obligation d'autorisation visée à l'article 1er, § 1er. B.5.3. Enfin, la mesure n'est pas disproportionnée à l'objectif poursuivi. Seules sont exclues les organisations et associations qui organisent des voyages et séjours pour leurs membres affiliés et les leur vendent, et qui sont expressément définies dans cette disposition. L'exclusion est dès lors limitée, du fait qu'elle ne vaut que pour les organisations et associations dont l'agrément, les activités et/ou le subventionnement sont réglés par un décret, qui implique déjà des conditions spécifiques, propres au secteur, qui garantissent la qualité du fonctionnement, compte tenu des objectifs pédagogiques qui sont considérés comme non compatibles avec les conditions d'autorisation contenues à l'article 1er, § 1er, de la loi de doelstelling van het herstel van rechtszekerheid kan worden verwezenlijkt. De decreetgever vermocht aan te nemen dat die organisaties en verenigingen geen winstgevende werkzaamheid uitoefenen en derhalve ook voordien niet konden worden geacht onderworpen te zijn aan de in artikel 1, § 1, bedoelde vergunningsplicht. B.5.3. De maatregel is ten slotte niet onevenredig met de nagestreefde doelstelling. Slechts die organisaties en verenigingen zijn uitgesloten die reizen en verblijven organiseren voor en verkopen aan hun aangesloten leden, en die in de bepaling uitdrukkelijk worden omschreven. De uitsluiting is derhalve beperkt, doordat zij slechts geldt voor de organisaties en verenigingen waarvan de erkenning, het optreden en/of de subsidiëring worden geregeld door een decreet, dat reeds specifieke, aan de sector eigen voorwaarden van kwaliteitsbewaking van de werking inhoudt, rekening houdend met de pedagogische doelstellingen die worden geacht haaks te staan op de
du 21 avril 1965. La mesure n'est en outre que conditionnelle du fait vergunningsvoorwaarden van artikel 1, § 1, van de wet van 21 april
qu'une telle organisation ou association entrera également dans le 1965. Zij is bovendien slechts voorwaardelijk doordat een dergelijke
champ d'application de l'article 1er, § 1er, à partir du moment où organisatie of vereniging eveneens onder de toepassing van artikel 1,
elle exercera une activité lucrative consistant à organiser des § 1, zal vallen indien zij een winstgevende activiteit zou uitoefenen
voyages ou des séjours pour des non-membres ou à les leur vendre. die bestaat in het organiseren voor of verkopen van reizen of
verblijven aan niet-leden.
B.6.1. Dans la seconde branche du moyen unique, les parties B.6.1. In het tweede onderdeel van het enige middel voeren de
requérantes dénoncent la violation des articles 10 et 11 de la verzoekende partijen de schending van de artikelen 10 en 11 van de
Constitution en ce qu'il est établi une différence de traitement entre Grondwet aan, doordat een verschil in behandeling wordt ingevoerd
des catégories de personnes comparables, à savoir les organisations et tussen vergelijkbare categorieën van personen, namelijk
associations de jeunesse, selon qu'elles sont visées ou non aux 1° à jeugdorganisaties en -verenigingen, naargelang zij al dan niet zijn
4° du paragraphe 4, inséré par la disposition entreprise, de l'article bedoeld in het 1° tot 4° van de door de bestreden bepaling ingevoerde
1er de la loi précitée du 21 avril 1965, en ce que seules sont exclues paragraaf 4 van artikel 1 van de voornoemde wet van 21 april 1965,
du champ d'application de l'article 1er, § 1er, de cette loi les doordat alleen de daar bedoelde jeugdorganisaties en -verenigingen
organisations et associations de jeunesse qui y sont visées. worden uitgesloten van de toepassing van artikel 1, § 1, van die wet.
B.6.2. La différence de traitement entre les deux catégories B.6.2. Het verschil in behandeling tussen beide categorieën van
d'organisations et d'associations de jeunesse repose sur un critère jeugdorganisaties en -verenigingen berust op een objectief criterium,
objectif, à savoir le fait d'être ou non soumis à un des décrets namelijk het al dan niet onderworpen zijn aan één van de in paragraaf
mentionnés au paragraphe 4. La différence de traitement est pertinente 4 vermelde decreten. Het verschil in behandeling is pertinent omdat
parce qu'il peut être admis que l'objectif pédagogique principal des mag worden aangenomen dat de pedagogische hoofddoelstelling van de
organisations et associations en question, qui est incompatible avec bedoelde organisaties en verenigingen, die haaks staat op de
les conditions d'autorisation visées à l'article 1er, § 1er, est avéré voorwaarden van de in artikel 1, § 1, bedoelde vergunning, is
pour les associations dont l'agrément, les activités et/ou le aangetoond voor de verenigingen waarvan de erkenning, het optreden
subventionnement sont régis par un de ces décrets, alors que les en/of de subsidiëring worden geregeld door één van die decreten,
autres organisations et associations de jeunesse, du fait de leur terwijl de overige jeugdorganisaties en -verenigingen door hun
diversité et du fait que leur fonctionnement offre insuffisamment de verscheidenheid en de ontstentenis van zekerheid omtrent de waarborgen
garanties, ne pouvaient faire l'objet d'une définition unique. die hun werking biedt, niet in één definitie kunnen worden omschreven.
Par ailleurs, la mesure n'est pas disproportionnée au but poursuivi. De maatregel is ook niet onevenredig met de nagestreefde doelstelling.
En effet, du fait de l'insertion, par la disposition entreprise, d'un Door de invoeging, door de bestreden bepaling, van een nieuwe
nouveau paragraphe 5 dans l'article 1er de la loi du 21 avril 1965, paragraaf 5 van artikel 1 van de wet van 21 april 1965, wordt immers
cette dernière catégorie d'organisations et associations de jeunesse a aan die laatste categorie van jeugdorganisaties en -verenigingen de
la possibilité de prouver d'une manière offrant davantage de sécurité mogelijkheid geboden om op een meer rechtszekere wijze te bewijzen dat
juridique que l'organisation et la vente de voyages ou de séjours ne het organiseren en verkopen van reizen of verblijven niet kan worden
peuvent être considérées comme une activité lucrative, visée à beschouwd als een winstgevende werkzaamheid, bedoeld in artikel 1, §
l'article 1er, § 1er, de la loi du 21 avril 1965, de sorte que cette 1, van de wet van 21 april 1965, zodat zij niet onder het
catégorie ne doit pas entrer dans le champ d'application de cette toepassingsgebied van die bepaling vallen.
disposition.
B.7.1. Dans la troisième branche du moyen unique, les parties B.7.1. In het derde onderdeel van het enige middel voeren de
requérantes dénoncent la violation des articles 10 et 11 de la verzoekende partijen de schending van de artikelen 10 en 11 van de
Constitution en ce que, du fait de la définition de la notion d'« Grondwet aan, doordat, ingevolge de omschrijving van het begrip «
activité lucrative » au paragraphe 5, inséré par la disposition winstgevende werkzaamheid » in de door de bestreden bepaling
litigieuse, de l'article 1er de la loi du 21 avril 1965, il est établi ingevoerde paragraaf 5 van artikel 1 van de wet van 21 april 1965, een
une différence de traitement entre, d'une part, les agences de voyages verschil in behandeling wordt ingevoerd tussen, enerzijds, de
en tant qu'entités économiques dont il n'est plus exigé qu'elles reisbureaus als economische entiteit, waarvan niet langer wordt
soient « économiques », à savoir lucratives, et, d'autre part, toutes vereist dat ze « economisch », namelijk winstgevend, handelen, en,
les autres entités économiques, qui doivent répondre à cette exigence,
« distinction qui viole implicitement mais certainement les articles anderzijds, alle andere economische entiteiten waarvan dat wel wordt
10 et 11 de la Constitution coordonnée ». verwacht, « waardoor impliciet maar duidelijk de artikelen 10 en 11
B.7.2. Le paragraphe 5 de l'article 1er de la loi du 21 avril 1965 a van de gecoördineerde grondwet [worden] geschonden ».
été inséré par la disposition entreprise pour rétablir la sécurité B.7.2. Paragraaf 5 van artikel 1 van de wet van 21 april 1965 werd
juridique pour d'autres associations que les associations et door de bestreden bepaling toegevoegd om ook de rechtszekerheid te
organisations de jeunesse définies au paragraphe 4 : herstellen voor andere verenigingen dan de in paragraaf 4 omschreven
jeugdorganisaties en -verenigingen :
« Deuxièmement, on recherche également un régime analogue pour les « Ten tweede wil het ook een analoge regeling voor activiteiten van
activités des clubs sportifs, des associations socioculturelles et de sportclubs, sociaal-culturele verenigingen en alle andere verenigingen
toutes les autres associations qui organisent des voyages sans but de die reizen organiseren zonder dat het de bedoeling is daarvan een
lucre. Pour déterminer ce qu'il y a lieu d'entendre exactement par winstgevende activiteit te maken. Om te bepalen wat dan juist als
activité lucrative, les auteurs se réfèrent à la définition contenue winstgevende activiteit moet worden beschouwd, grijpen de indieners
dans la loi sur les pratiques du commerce de 1991 ( § 2). Le Ministre terug naar de definitie ervan uit de wet op de handelspraktijken uit
soutient cet amendement. La loi de 1965 utilise le critère du lucre. 1991 ( § 2). De Minister steunt dit amendement. De wet van 1965
Ce critère n'est pas applicable aux associations agréées de jeunes hanteert winstgevendheid als uitgangspunt. Dit criterium is niet van
parce que leurs activités sont, par définition, considérées comme non toepassing op de erkende jeugdverenigingen, omdat hun activiteiten per
lucratives. La loi de 1965 n'interdit pas davantage que d'autres definitie als niet winstgevend worden beschouwd. De wet van 1965
organisations organisent des voyages sans but lucratif, mais en raison verbiedt evenmin dat andere organisaties reizen organiseren zonder
des nombreux malentendus qui règnent dans ce domaine, il convient winstoogmerk, maar omdat hierover nogal wat misverstanden bestaan, is
d'ancrer cette interprétation dans le décret au moyen d'un amendement. het aangewezen om via een amendement deze interpretatie in het decreet
' Non lucratif ' est alors considéré comme ' à caractère non vast te leggen. ' Niet winstgevend ' wordt dan beschouwd als ' met een
commercial ', comme c'est également le cas dans la loi sur les niet-commercieel karakter ', zoals ook in de wet op de
pratiques du commerce et ce qui fait aussi l'objet d'un consensus dans handelspraktijken is vastgelegd en waarover ook in de rechtspraak een
la jurisprudence » (Doc., Parlement flamand, 2001-2002, n° 1207/4, pp. consensus bestaat. » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2001-2002, nr.
3-4). 1207/4, pp. 3-4)
Cette disposition, qui, afin de réaliser l'objectif précité, ne Die bepaling, die om de voormelde doelstelling te verwezenlijken,
reprend qu'une des définitions de la notion de « vendeur » à l'article slechts één van de omschrijvingen van het begrip « verkoper » in
1er, alinéa 1er, 6, c, de la loi sur les pratiques du commerce, artikel 1, eerste lid, 6, c, van de Wet Handelspraktijken overneemt,
n'empêche pas les agences de voyages d'être « lucratives ». Il n'est staat er niet aan in de weg dat reisbureaus « winstgevend » handelen.
pas possible de déterminer en quoi pourrait consister la « violation Het is niet mogelijk in te zien waarin de « impliciete maar duidelijke
implicite mais certaine » des articles 10 et 11 de la Constitution. B.8. Le moyen ne peut être accueilli en aucune de ses branches. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 12 mai 2004. Le greffier, Le président, schending » van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou kunnen bestaan. B.8. Het middel kan in geen van zijn onderdelen worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 12 mei 2004. De griffier, De voorzitter,
P.-Y. Dutilleux. A. Arts. P.-Y. Dutilleux. A. Arts.
^