Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 25/2004 du 11 février 2004 Numéro du rôle : 2573 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11 de la loi du 27 décembre 1974 relative aux services de taxis, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arb composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...)"
Extrait de l'arrêt n° 25/2004 du 11 février 2004 Numéro du rôle : 2573 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11 de la loi du 27 décembre 1974 relative aux services de taxis, posée par le Conseil d'Etat. La Cour d'arb composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E(...) Uittreksel uit arrest nr. 25/2004 van 11 februari 2004 Rolnummer 2573 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 11 van de wet van 27 december 1974 betreffende de taxidiensten, gesteld door de Raad van State. Het Arbitragehof, same wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 25/2004 du 11 février 2004 Uittreksel uit arrest nr. 25/2004 van 11 februari 2004
Numéro du rôle : 2573 Rolnummer 2573
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11 de la loi In zake : de prejudiciële vraag over artikel 11 van de wet van 27
du 27 décembre 1974 relative aux services de taxis, posée par le december 1974 betreffende de taxidiensten, gesteld door de Raad van
Conseil d'Etat. State.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot et L. Lavrysen, assistée P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot en L. Lavrysen,
du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 111.982 du 28 octobre 2002 en cause de la Région wallonne Bij arrest nr. 111.982 van 28 oktober 2002 in zake het Waalse Gewest
contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het
Cour d'arbitrage le 22 novembre 2002, le Conseil d'Etat a posé la Arbitragehof is ingekomen op 22 november 2002, heeft de Raad van State
question préjudicielle suivante : de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 11 de la loi du 27 décembre 1974 relative aux services de « Is artikel 11 van de wet van 27 december 1974 betreffende de
taxis en tant qu'il permettrait au Ministre des Affaires économiques taxidiensten, in zoverre het de Minister van Economische Zaken (van de
(du Gouvernement fédéral) de délimiter, étendre ou modifier des federale Regering) zou toestaan de tarifaire perimeters binnen welke
périmètres tarifaires à l'intérieur desquels le retour d'un taxi à son de terugrit van de taxi naar zijn standplaats de klant niet wordt
lieu de stationnement n'est pas porté en compte au client, est-il aangerekend, vast te stellen, uit te breiden of te wijzigen, strijdig
contraire aux règles répartitrices de compétences entre l'autorité met de regels van bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en
fédérale et les Régions et spécialement aux articles 39 de la de gewesten en in het bijzonder met de artikelen 39 van de Grondwet en
Constitution et 6, § 1er, X, 8°, de la loi spéciale de réformes
institutionnelles du 8 août 1980 en tant que ces dispositions 6, § 1, X, 8°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
hervorming der instellingen, in zoverre die bepalingen aan de gewesten
réservent aux Régions la compétence de régler la politique tarifaire de bevoegdheid voorbehouden om het tariefbeleid inzake taxidiensten te
en matière de services de taxis ? » regelen ? »
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Aux termes de l'article 6, § 1er, X, 8°, de la loi spéciale du 8 B.1. Krachtens artikel 6, § 1, X, 8°, van de bijzondere wet van 8
août 1980, les régions sont compétentes pour « le transport en commun augustus 1980 zijn de gewesten bevoegd voor « het gemeenschappelijk
urbain et vicinal, en ce compris les services réguliers spécialisés, stads- en streekvervoer, met inbegrip van de bijzondere vormen van
les services de taxis et les services de location de voitures avec geregeld vervoer, het taxivervoer en het verhuren van auto's met
chauffeur ». B.2. Le Constituant et le législateur spécial, dans la mesure où ils n'en disposent pas autrement, ont attribué aux communautés et aux régions toute la compétence d'édicter des règles propres aux matières qui leur ont été transférées. La compétence attribuée aux régions en matière de services de taxis comporte celle de fixer les tarifs qui leur sont applicables. B.3. Cette compétence peut toutefois se trouver limitée dans son exercice s'il touche à une matière pour laquelle le législateur spécial en a disposé autrement. Lorsqu'elle fixe les tarifs applicables aux services de taxis, l'autorité régionale doit donc tenir compte des mesures que prendrait l'autorité fédérale dans chauffeur ». B.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van de regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden. De bevoegdheid die inzake taxivervoer aan de gewesten is toegekend, omvat de bevoegdheid de tarieven vast te stellen die op het taxivervoer toepasselijk zijn. B.3. Die bevoegdheid kan echter worden ingeperkt bij de uitoefening ervan indien geraakt wordt aan een aangelegenheid waarvoor de bijzondere wetgever een andere regeling heeft getroffen. Wanneer zij de op het taxivervoer toepasselijke tarieven vaststelt, moet de gewestelijke overheid dan ook rekening houden met de maatregelen die de federale overheid zou nemen bij het uitoefenen van de bevoegdheid
l'exercice de la compétence que lui attribue l'article 6, § 1er, VI, die haar bij artikel 6, § 1, VI, vijfde lid, 3°, is toegekend inzake
alinéa 5, 3°, en matière de politique des prix et des revenus. prijs- en inkomensbeleid.
B.4. Cette réserve de compétence ne peut cependant aller jusqu'à B.4. Dat bevoegdheidsvoorbehoud kan evenwel niet zo ver reiken dat de
enlever aux régions la compétence de fixer les tarifs des services qui gewesten de bevoegdheid wordt ontnomen om de tarieven vast te stellen
relèvent des matières qui leur sont attribuées. van de diensten die deel uitmaken van aan hen toegewezen
B.5. L'article 11 de la loi du 27 décembre 1974 relative aux services aangelegenheden. B.5. Artikel 11 van de wet van 27 december 1974 betreffende de
de taxis, qui fait l'objet de la question préjudicielle, dispose : taxidiensten, dat het voorwerp uitmaakt van de prejudiciële vraag,
« Le Ministre ayant les Affaires économiques dans ses attributions bepaalt : « De Minister die de Economische Zaken in zijn bevoegdheid heeft stelt
fixe les limites du périmètre à l'intérieur duquel le retour du taxi à de grenzen vast van de perimeter binnen dewelke de terugrit van de
son lieu de stationnement n'est pas porté en compte au client. taxi naar zijn standplaats de klant niet aangerekend wordt.
Il prend cette décision sur proposition de l'autorité qui a délivré Hij neemt deze beslissing op voorstel van de overheid die de
l'autorisation ou, s'il agit d'initiative, après consultation de cette vergunning heeft afgegeven of zo hij handelt op eigen initiatief na
autorité. » raadpleging van die overheid. »
B.6. Il convient d'examiner si, en habilitant le Ministre à prendre de B.6. Er dient te worden onderzocht of de federale wetgever, door de
telles décisions, le législateur fédéral ne va pas au-delà de ce Minister te machtigen zulke beslissingen te nemen, niet verder gaat
qu'exige l'exercice de sa compétence en matière de politique des prix. dan vereist is bij de uitoefening van zijn bevoegdheid inzake prijsbeleid.
B.7. Au cours des travaux préparatoires du projet qui a abouti à la B.7. Tijdens de parlementaire voorbereiding van het ontwerp dat heeft
loi spéciale du 8 août 1980, la compétence réservée à l'autorité geleid tot de bijzondere wet van 8 augustus 1980 is de aan de federale
fédérale en matière de politique des prix a été décrite en faisant overheid voorbehouden bevoegdheid inzake prijsbeleid beschreven met
référence à deux compétences qui étaient attribuées au Ministre des verwijzing naar twee bevoegdheden die aan de Minister van Economische
Affaires économiques : d'une part, le pouvoir, que lui confère Zaken waren toegekend : enerzijds, de bevoegdheid die hem wordt
l'arrêté-loi du 22 janvier 1945 sur la réglementation économique et verleend bij de besluitwet van 22 januari 1945 betreffende de
les prix, modifié par la loi du 30 juillet 1971, de conclure des economische reglementering en de prijzen, gewijzigd bij de wet van 30
contrats-programmes, de décréter des blocages généraux des prix, de juli 1971, om programaovereenkomsten af te sluiten, algemene
fixer des prix maxima sectoriels ou individuels, de régler le régime prijsblokkeringen uit te vaardigen, sectoriële of individuele
de la déclaration de hausse de prix, d'imposer la consultation maximumprijzen op te leggen, het stelsel van prijsverhogingsaangifte
obligatoire de la Commission pour la régulation des prix et de régler te regelen, de verplichte raadpleging van de Commissie tot regeling
le pouvoir de réquisition; d'autre part, le pouvoir que lui confère la der prijzen op te leggen en de opeisingsmacht te regelen; anderzijds,
loi du 9 juillet 1975 relative au prix des produits pharmaceutiques et de bevoegdheid die hem wordt verleend bij de wet van 9 juli 1975
autres médicaments remboursables dans le cadre de l'assurance betreffende de prijzen van de in het raam van de verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering terugbetaalbare farmaceutische produkten en
obligatoire contre la maladie et l'invalidité (Doc. parl., S.E. 1988, andere geneesmiddelen (Parl. St., B.Z. 1998, Senaat, nr. 516/6, p.
Sénat, n° 516/6, p. 133). 133).
B.8. L'article 1er, § 1er, alinéa 2, de la loi du 22 janvier 1945 sur B.8. Bij artikel 1, § 1, tweede lid, van de wet van 22 januari 1945
la réglementation économique et les prix interdit de pratiquer des betreffende de economische reglementering en de prijzen is het
verboden tegen hogere prijzen te verkopen dan de vastgestelde
prix supérieurs aux prix maxima fixés, notamment pour des prestations maximumprijzen, met name voor het verlenen van diensten, waarbij
de services, l'article 2, § 1er, autorisant le Ministre des Affaires artikel 2, § 1, de Minister van Economische Zaken ertoe machtigt
économiques à fixer de tels prix maxima, soit pour le territoire du dergelijke maximumprijzen vast te stellen, hetzij voor het grondgebied
Royaume, soit pour certaines parties de celui-ci. van het Koninkrijk, hetzij voor sommige gedeelten ervan.
B.9. Le périmètre est la ligne délimitant une zone à l'intérieur de B.9. De perimeter is de lijn waarbij een zone wordt afgebakend
laquelle le retour du taxi à son lieu de stationnement n'est pas porté waarbinnen de terugrit van de taxi naar zijn standplaats de klant niet
en compte au client. wordt aangerekend.
La fixation de ce périmètre ne doit pas faire l'objet d'une mesure Voor de vaststelling van die perimeter moet geen eenvormige maatregel
uniforme qui serait applicable dans toutes les communes du pays. Il worden genomen die van toepassing zou zijn in alle gemeenten van het
ressort au contraire de l'application qui avait été donnée par land. Uit de toepassing van de betwiste bepaling door de federale
l'autorité fédérale à la disposition litigieuse qu'un périmètre overheid blijkt integendeel dat een specifieke perimeter wordt
spécifique est fixé pour chaque commune importante, sur la suggestion vastgesteld voor elke grote gemeente, op suggestie van die gemeente.
de celle-ci. Il s'agit donc d'un élément essentiel de la politique Het gaat dus om een essentieel element van het beleid dat de gewesten
qu'entendent mener les régions dans la matière des services de taxis, wensen te voeren in de hun toegewezen aangelegenheid van het
qui leur est attribuée. taxivervoer.
Cette fixation ne porte pas atteinte à la compétence de l'autorité Die vaststelling doet geen afbreuk aan de bevoegdheid van de federale
fédérale, qui reste libre de fixer les prix maxima qui ne pourront overheid, die vrij blijft om de maximumprijzen vast te stellen die in
être dépassés dans aucune région. geen enkel gewest zullen mogen worden overschreden.
B.10. Il s'ensuit qu'en autorisant le Ministre des Affaires B.10. Daaruit volgt dat, doordat de Minister van Economische Zaken
économiques à fixer les limites des périmètres à l'intérieur desquels ertoe wordt gemachtigd de grenzen af te bakenen van de perimeters
le retour du taxi à son lieu de stationnement ne peut être porté en waarbinnen de terugrit van de taxi naar zijn standplaats niet aan de
compte au client, la disposition en cause va au-delà de ce qui est klant mag worden aangerekend, de in het geding zijnde bepaling verder
visé par la politique générale des prix. gaat dan wat met het algemene prijsbeleid wordt beoogd.
B.11. La disposition en cause, qui date d'une période antérieure à la B.11. De in het geding zijnde bepaling, die dateert uit de periode
création des communautés et des régions, auxquelles une partie du vooraleer gemeenschappen en gewesten werden opgericht, waaraan een
pouvoir législatif a été transférée, doit être lue en tenant compte de gedeelte van de wetgevende macht werd overgedragen, moet worden
la réforme de l'Etat intervenue dans l'intervalle. Depuis l'entrée en gelezen rekening houdend met de inmiddels tot stand gekomen
vigueur de l'article 6, § 1er, X, 8°, de la loi spéciale de réformes staatshervorming. Sinds de inwerkingtreding van artikel 6, § 1, X, 8°
institutionnelles, l'exécution de cette disposition relève donc du van de bijzondere wet tot hervorming der instellingen, valt de
pouvoir exécutif des régions. uitvoering van die bepaling dus onder de uitvoerende macht van de
B.12. En ce qu'elle présuppose que l'exécution de la disposition en gewesten. B.12. In zoverre de prejudiciële vraag veronderstelt dat de uitvoering
cause relève de la compétence du Ministre fédéral des Affaires van de in het geding zijnde bepaling onder de bevoegdheid valt van de
économiques, la question préjudicielle appelle une réponse federale Minister van Economische Zaken, dient ze bevestigend te
affirmative. worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 11 de la loi du 27 décembre 1974 relative aux services de Artikel 11 van de wet van 27 december 1974 betreffende de taxidiensten
taxis viole l'article 39 de la Constitution et l'article 6, § 1er, X, schendt artikel 39 van de Grondwet en artikel 6, § 1, X, 8°, van de
8°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles en bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen in
tant qu'il est interprété comme habilitant le Ministre fédéral des zoverre het in die zin wordt geïnterpreteerd dat het de federale
Affaires économiques à délimiter, étendre ou modifier les périmètres Minister van Economische Zaken ertoe machtigt de tariefperimeters
tarifaires à l'intérieur desquels le retour d'un taxi à son lieu de waarbinnen de terugrit van een taxi naar zijn standplaats de klant
stationnement n'est pas porté en compte au client. niet wordt aangerekend, af te bakenen, uit te breiden of te wijzigen.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 février 2004. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 februari 2004.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^