← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 47/2004 du 24 mars 2004 Numéro du rôle : 2626 En cause :
le recours en annulation de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du Code judiciaire
et la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire », i La Cour d'arbitrage, composée des présidents A.
Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P(...)"
Extrait de l'arrêt n° 47/2004 du 24 mars 2004 Numéro du rôle : 2626 En cause : le recours en annulation de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire », i La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. François, P(...) | Uittreksel uit arrest nr. 47/2004 van 24 maart 2004 Rolnummer 2626 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 16 juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffend Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 47/2004 du 24 mars 2004 | Uittreksel uit arrest nr. 47/2004 van 24 maart 2004 |
Numéro du rôle : 2626 | Rolnummer 2626 |
En cause : le recours en annulation de la loi du 16 juillet 2002 « | In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 16 juli 2002 « |
tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek en van de | |
modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 | wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke inrichting », |
d'organisation judiciaire », introduit par l'a.s.b.l. Vlaams | |
Pleitgenootschap bij de balie te Brussel et autres. | ingesteld door de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te |
La Cour d'arbitrage, | Brussel en anderen. |
Het Arbitragehof, | |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. | L. François, P. Martens, R. Henneuse, M. Bossuyt, E. De Groot, L. |
Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée | Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman en E. Derycke, |
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 5 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 februari |
février 2003 et parvenue au greffe le 6 février 2003, un recours en | 2003 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6 |
februari 2003, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 16 | |
annulation de la loi du 16 juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du | juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk |
Code judiciaire et la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire » | Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke |
(publiée au Moniteur belge du 6 août 2002, deuxième édition) a été | inrichting » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 augustus |
introduit par l'a.s.b.l. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te | 2002, tweede editie) door de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de |
Brussel, dont le siège est établi à 1000 Bruxelles, place Poelaert, F. | balie te Brussel, met zetel te 1000 Brussel, Poelaertplein, F. |
Keuleneer, demeurant à 1050 Bruxelles, rue J.-B. Meunier 10, boîte 8, | Keuleneer, wonende te 1050 Brussel, J.-B. Meunierstraat 10, bus 8, |
J.F. Van den Driessche, demeurant à 1700 Dilbeek, Oranjerielaan 14, J. | J.F. Van den Driessche, wonende te 1700 Dilbeek, Oranjerielaan 14, J. |
Van Doren, demeurant à 1840 Londerzeel, Bloemstraat 86, et J. | Van Doren, wonende te 1840 Londerzeel, Bloemstraat 86, en J. Bellinkx, |
Bellinkx, demeurant à 1860 Meise, Kraaienbroeklaan 31. | wonende te 1860 Meise, Kraaienbroeklaan 31. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de la loi du 16 | B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van |
juillet 2002 « modifiant l'article 86bis du Code judiciaire et la loi | 16 juli 2002 « tot wijziging van artikel 86bis van het Gerechtelijk |
du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire » pour cause de violation | Wetboek en van de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke |
des articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison | inrichting » wegens schending van de artikelen 10 en 11 van de |
avec les articles 13 et 151, § 4, alinéa 2, de la Constitution, avec | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 13 en 151, |
l'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme et | § 4, tweede lid, van de Grondwet, met artikel 6.1 van het Europees |
avec le principe de la sécurité juridique. | Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het |
rechtszekerheidsbeginsel. | |
Les dispositions attaquées énoncent : | De bestreden bepalingen luiden : |
« CHAPITRE Ier. - Disposition générale | « HOOFDSTUK I. - Algemene bepaling |
Article 1er.La présente loi règle une matière visée à l'article 77 de la Constitution. |
Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet. |
CHAPITRE II. - Disposition modifiant le Code judiciaire | HOOFDSTUK II. - Bepaling tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek |
Art. 2.Dans l'article 86bis du Code judiciaire, inséré par la loi du |
Art. 2.In artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij |
10 février 1998 et modifié par la loi du 28 mars 2000, l'alinéa | de wet van 10 februari 1998 en gewijzigd bij de wet van 28 maart 2000, |
suivant est inséré entre les alinéas 1er et 2 : | wordt tussen het eerste en het tweede lid het volgende lid ingevoegd : |
' Par dérogation aux dispositions de l'alinéa précédent, le nombre de | ' In afwijking van het bepaalde in het vorige lid, kan het aantal |
juges de complément pour le ressort de la cour d'appel ou de la cour | toegevoegde rechters voor het rechtsgebied van het hof van beroep te |
Brussel of van het arbeidshof te Brussel, meer dan één achtste | |
du travail de Bruxelles peut excéder un huitième du nombre total de | bedragen van het totaal aantal magistraten van de zetel van de |
magistrats du siège des tribunaux de première instance, des tribunaux | rechtbanken van eerste aanleg, van de rechtbanken van koophandel en |
de commerce et des tribunaux du travail situés dans ce ressort, sans | van de arbeidsrechtbanken gelegen binnen dit rechtsgebied, zonder |
toutefois excéder un quart de ce nombre. ' | echter één vierde van dit aantal te overschrijden. ' |
CHAPITRE III. - Disposition modifiant la loi du 3 avril 1953 | HOOFDSTUK III. - Bepaling tot wijziging van de wet van 3 april 1953 |
d'organisation judiciaire | |
Art. 3.Dans la colonne intitulée ' Substituts du procureur du Roi de |
betreffende de rechterlijke inrichting |
complément/Par ressort ' du tableau III ' Tribunaux de première | Art. 3.In de tabel III ' Rechtbanken van eerste aanleg ' gevoegd bij |
instance ' annexé à la loi du 3 avril 1953 d'organisation judiciaire, | de wet van 3 april 1953 betreffende de rechterlijke inrichting, |
remplacé par la loi du 20 juillet 1998 et modifié par la loi du 28 | vervangen bij de wet van 20 juli 1998 en gewijzigd bij de wet van 28 |
maart 2000, wordt in de kolom met als opschrift ' Toegevoegde | |
mars 2000, le chiffre ' 17 ' figurant en regard des sièges relevant du | substituut-procureurs des Konings/Per rechtsgebied ' het cijfer ' 17 ' |
ressort de la cour d'appel de Bruxelles est remplacé par le chiffre ' | dat voorkomt tegenover de zetels behorend tot het rechtsgebied van het |
34 '. » | hof van beroep te Brussel, vervangen door het cijfer ' 34 '. » |
Genèse de la loi attaquée | Ontstaansgeschiedenis van de bestreden wet |
B.2.1. L'article 4 de la loi du 10 février 1998 « complétant le Code | B.2.1. Artikel 4 van de wet van 10 februari 1998 « tot aanvulling van |
judiciaire en ce qui concerne la nomination de juges de complément » | het Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde |
insère au chapitre II du titre Ier du livre premier de la deuxième | rechters » voegt in hoofdstuk II van titel I van het eerste boek van |
partie du Code judiciaire une section VIbis, intitulée « Juges de | het tweede deel van het Gerechtelijk Wetboek een afdeling VIbis in, |
complément ». Elle comprend un article 86bis dont les quatre premiers | met als opschrift « Toegevoegde rechters ». Zij bevat een artikel |
alinéas disposent comme suit : | 86bis, waarvan de eerste vier leden als volgt luiden : |
« Art. 86bis.Le Roi peut nommer des juges de complément par ressort |
« Art. 86bis.De Koning kan toegevoegde rechters benoemen per |
rechtsgebied van het hof van beroep of van het arbeidshof. Hun aantal | |
de la cour d'appel ou de la cour du travail. Leur nombre par ressort | per rechtsgebied kan niet meer bedragen dan een tiende van het totaal |
ne peut excéder un dixième du nombre total de magistrats du siège des | aantal magistraten van de zetel van de rechtbanken van eerste aanleg, |
tribunaux de première instance, des tribunaux de commerce et des | de rechtbanken van koophandel en de arbeidsrechtbanken gelegen binnen |
tribunaux du travail situés dans ce ressort, tel que fixé par la loi | dit rechtsgebied, zoals vastgesteld door de wet bedoeld in artikel |
visée à l'article 186, alinéa 4. | 186, vierde lid. |
Les juges de complément sont désignés par le Roi pour exercer | De toegevoegde rechters worden door de Koning aangewezen om hun ambt |
temporairement leur fonction selon les nécessités du service, soit | volgens de behoeften van de dienst tijdelijk uit te oefenen, hetzij |
auprès d'un ou de plusieurs tribunaux de première instance, soit | bij een of meer rechtbanken van eerste aanleg, hetzij bij een of meer |
auprès d'un ou de plusieurs tribunaux de commerce, soit auprès d'un ou | rechtbanken van koophandel, hetzij bij een of meer arbeidsrechtbanken |
de plusieurs tribunaux du travail situés dans ce ressort. Leur mission | gelegen binnen dit rechtsgebied. Behoudens verlenging eindigt de |
prend fin à l'expiration du terme pour lequel ils ont été désignés, | opdracht wanneer de termijn waarvoor zij zijn aangewezen is |
sauf prorogation; pour les affaires à propos desquelles les débats | verstreken; voor zaken waarover de debatten aan de gang zijn of die in |
sont en cours ou qui sont en délibéré, leur mission se poursuit | beraad zijn, blijft de opdracht evenwel geldig tot aan het vonnis. |
toutefois jusqu'au prononcé du jugement. | Als behoeften van de dienst die de aanwijzing voor een bepaalde tijd |
Les nécessités du service justifient la désignation d'un juge de | van een toegevoegd rechter rechtvaardigen, wordt beschouwd de |
complément si la fonction est exercée pour pourvoir temporairement au | omstandigheid dat een rechter verhinderd is om zitting te nemen. |
remplacement d'un juge qui est empêché de siéger. | Voor het overige moeten de behoeften van de dienst blijken uit een |
Pour le surplus, les nécessités du service doivent ressortir d'une | |
évaluation globale du fonctionnement des tribunaux concernés ainsi que | globale evaluatie van de werking van de betrokken rechtbanken, de |
de la description des circonstances exceptionnelles justifiant | beschrijving van de uitzonderlijke omstandigheden die de toevoeging |
l'adjonction d'un juge et des missions concrètes que le juge de | van een rechter rechtvaardigen en de concrete taken die de toegevoegde |
complément sera appelé à assumer afin de faire face auxdites | rechter zal waarnemen om aan de uitzonderlijke omstandigheden het |
circonstances exceptionnelles. | hoofd te bieden. |
[...] » | [...] » |
Pour le ministre de la Justice, cette mesure était dictée par | Volgens de Minister van Justitie was die maatregel ingegeven door |
« l'absolue nécessité d'augmenter l'efficacité du travail accompli par | « de absolute noodzaak de efficiëntie van het werk van de magistraten |
les magistrats et [...] l'urgence de pouvoir disposer d'éléments qui | te vergroten en aangezien er dringend behoefte is aan krachten die |
pourront être temporairement affectés aux juridictions où les besoins | tijdelijk kunnen inspringen waar de nood het hoogst is » (Parl. St., |
sont les plus grands » (Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1053/8, p. 5). | Kamer, 1996-1997, nr. 1053/8, p. 5). |
Le rapport de la commission de la Chambre mentionne : | Het verslag van de Kamercommissie vermeldt : |
« M. Simonet rappelle que son groupe s'est prononcé en faveur du | « De heer Simonet herinnert eraan dat zijn fractie voorstander is van |
projet examiné dans la mesure où il tend à résorber l'arriéré | het aan de orde zijnde ontwerp omdat het ertoe strekt de gerechtelijke |
judiciaire et à assurer la flexibilité dans l'organisation du travail | achterstand weg te werken en het de flexibiliteit bij de organisatie |
des juridictions de même que la mobilité des magistrats. | van de werkzaamheden van de rechtbanken alsmede de mobiliteit van de |
magistraten wil waarborgen. | |
Lors de la discussion de ce projet au Sénat, le ministre a déclaré que | Tijdens de bespreking van dat ontwerp in de Senaat heeft de minister |
l'option de créer un corps de juges de complément au niveau des | verklaard dat de keuze om bij de rechtbanken van eerste aanleg, de |
tribunaux de première instance, de commerce et du travail résultait | rechtbanken van koophandel en de arbeidsrechtbanken toegevoegde |
d'un double constat. | |
Premièrement, l'on observe que les cadres organiques d'un certain | rechters aan te stellen voortvloeide uit een dubbele vaststelling. |
nombre de juridictions sont incomplets. | Ten eerste constateert men dat de personeelsformaties van een aantal |
rechtbanken niet volzet zijn. | |
Deuxièmement, certains arrondissements judiciaires sont tenus | Ten tweede hebben sommige gerechtelijke arrondissementen af te rekenen |
d'assumer une surcharge de travail de ' nature conjoncturelle '. | met een overbelasting van 'conjuncturele ' aard. |
L'orateur souligne que l'adoption de ce projet de loi ne peut éluder | De spreker benadrukt dat men met de goedkeuring van dit wetsontwerp |
le véritable débat relatif à l'extension des cadres dans un certain | niet de echte discussie uit de weg zal kunnen gaan, een discussie die |
nombre d'arrondissements et à l'assouplissement de la loi sur l'emploi | betrekking heeft op de uitbreiding van de personeelsformaties in een |
des langues en matière judiciaire afin de compléter les cadres | aantal arrondissementen en op de versoepeling van de wet op het |
organiques actuels spécifiquement dans l'arrondissement de | gebruik der talen in gerechtszaken, om de huidige organieke |
personeelsformatie inzonderheid in het arrondissement | |
Bruxelles-Hal-Vilvorde. » (ibid., pp. 5-6) | Brussel-Halle-Vilvoorde aan te vullen. » (ibid., pp. 5-6) |
B.2.2. L'article 3 de la loi du 28 mars 2000 « portant modification de | B.2.2. Artikel 3 van de wet van 28 maart 2000 « tot wijziging van de |
l'organisation judiciaire à la suite de l'instauration d'une procédure | rechterlijke organisatie ten gevolge van de invoering van een |
de comparution immédiate » remplace, à l'alinéa 1er précité de | procedure van onmiddellijke verschijning » vervangt, in het voormelde |
l'article 86bis, le mot « dixième » par le mot « huitième ». | eerste lid van artikel 86bis, het woord « tiende » door het woord « |
Les travaux préparatoires ont commenté cette modification de la | achtste ». In de parlementaire voorbereiding werd die wijziging als volgt |
manière suivante : | toegelicht : |
« Le gouvernement a décidé de procéder dans une première phase à une | « De regering heeft besloten in een eerste fase over te gaan tot een |
extension de cadre de 30 magistrats. Une extension supplémentaire pourra être envisagée ultérieurement sur base d'une évaluation réalisée sur une période raisonnable. Il est par ailleurs opté pour une extension du cadre des magistrats de complément. Cette solution permet en effet d'user d'une certaine flexibilité dans l'affectation des magistrats, et ce, en fonction des besoins réels. En ce qui concerne les juges de complément, il s'impose dès lors de modifier la limitation prévue à l'article 86bis, alinéa 1er, du Code judiciaire. Celle-ci est portée à un huitième du nombre total des magistrats prévus au cadre pour le ressort. Cette augmentation permettra de nommer 5 juges de complément supplémentaires à Bruxelles, 3 à Anvers et à Liège et 2 à Gand et à Mons, soit 15 magistrats au | uitbreiding van de personeelsformatie van 30 magistraten. Een bijkomende uitbreiding kan op grond van een evaluatie, verricht over een redelijke termijn, naderhand overwogen worden. Er wordt trouwens gekozen voor de uitbreiding van de personeelsformatie van de toegevoegde magistraten. Deze oplossing laat, met in achtneming van de reële behoeften, een zekere flexibiliteit toe in de toewijzing van deze magistraten. Voor wat de toegevoegde rechters betreft dringt zich dan ook een wijziging op van de grens voorzien in artikel 86bis, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek. Deze wordt verhoogd tot een achtste van het totaal aantal magistraten voorzien op de personeelsformatie van het rechtsgebied. Deze verhoging laat toe om bijkomend in Brussel 5, in Antwerpen en Luik 3 en in Gent en Bergen 2 toegevoegde rechters te benoemen, zijnde 15 magistraten in het totaal. » (Parl. St., Kamer, |
total. » (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, DOC 50-0307/002, pp. 2-3) | 1999-2000, DOC 50-0307/002, pp. 2-3) |
B.2.3. L'article 2 de la loi attaquée du 16 juillet 2002 insère, entre | B.2.3. Artikel 2 van de bestreden wet van 16 juli 2002 voegt tussen |
les alinéas 1er et 2 de l'article 86bis, un nouvel alinéa, précité. | het eerste en het tweede lid van artikel 86bis een nieuw, voormeld, |
Il s'ensuit que le nombre de juges de complément pour le ressort de la | lid in. Daaruit volgt dat het aantal toegevoegde rechters voor het |
Cour d'appel de Bruxelles ou de la Cour du travail de Bruxelles peut | rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel of van het Arbeidshof |
s'élever au maximum au double du nombre de juges de complément des | te Brussel maximaal het dubbel mag bedragen van het aantal in de |
ressorts des quatre autres cours d'appel. | rechtsgebieden van de vier andere hoven van beroep. |
Pour sa part, l'article 3 de la loi entreprise double le nombre de | Artikel 3 van de bestreden wet van zijn kant verdubbelt het aantal |
substituts du procureur du Roi de complément dans le ressort de la | toegevoegde substituut-procureurs des Konings in het rechtsgebied van |
Cour d'appel de Bruxelles, en portant ce nombre de 17 à 34. | het Hof van Beroep te Brussel, namelijk van 17 tot 34. |
Quant à la recevabilité | Ten aanzien van de ontvankelijkheid |
En ce qui concerne les deux premières parties requérantes | Wat betreft de eerste twee verzoekende partijen |
B.3.1. L'article 5 des statuts de l'association requérante énonce : | B.3.1. Artikel 5 van de statuten van de verzoekende vereniging bepaalt : |
« L'association n'a aucun but lucratif. Elle se fixe comme but de | « De vereniging heeft geen enkel winstoogmerk. De vereniging stelt |
promouvoir et de développer en Belgique la culture néerlandaise, en | zich tot doel de Nederlandse cultuur en in het bijzonder de |
particulier la culture juridique ainsi que la vie du droit. | rechtscultuur alsmede het rechtsleven in België te bevorderen en te |
Elle s'efforce d'atteindre ce but par tous les moyens et, notamment, | ontwikkelen. Zij tracht dit doel te bereiken met alle middelen en onder meer door |
en établissant une collaboration étroite entre tous les avocats | een nauwe onderlinge samenwerking in het leven te roepen tussen alle |
néerlandophones du barreau de Bruxelles et en se chargeant de la | Nederlandstalige advocaten bij de Balie te Brussel en door zorg te |
formation professionnelle et de l'instruction des jeunes membres du | dragen voor de beroepsopleiding en de voorlichting van de jongere |
barreau. » | leden van de Balie. » |
B.3.2. Selon l'a.s.b.l. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te Brussel, les dispositions attaquées sont susceptibles d'affecter directement et défavorablement son objet social, dès lors qu'elles autorisent, par rapport à la situation antérieure, la nomination, dans les tribunaux du ressort de la Cour d'appel de Bruxelles, de plus du double de magistrats unilingues, de façon générale, et, pour ainsi dire exclusivement de magistrats francophones, en particulier. B.3.3. La deuxième partie requérante se prévaut de sa qualité d'avocat. B.3.4. Le point de savoir si ces deux parties requérantes peuvent être directement et défavorablement affectées par les dispositions qu'elles attaquent suppose que soient examinés la portée de ces dispositions et les effets qu'elles peuvent avoir. L'examen de la recevabilité de leur recours se confond avec son examen au fond. En ce qui concerne les troisième, quatrième et cinquième parties requérantes | B.3.2. Volgens de v.z.w. Vlaams Pleitgenootschap bij de balie te Brussel kunnen de bestreden bepalingen haar maatschappelijk doel rechtstreeks en ongunstig raken, nu zij de benoeming toestaan, bij de rechtbanken in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, van meer dan het dubbel aantal eentalige magistraten in het algemeen en nagenoeg uitsluitend Franstalige magistraten in het bijzonder dan voorheen. B.3.3. De tweede verzoekende partij beroept zich op haar hoedanigheid van advocaat. B.3.4. Om te weten of die twee verzoekende partijen rechtstreeks en ongunstig kunnen worden geraakt door de bepalingen die zij aanvechten, dienen de draagwijdte van die bepalingen en de gevolgen die zij kunnen hebben te worden onderzocht. Het onderzoek van de ontvankelijkheid van hun beroep valt samen met het onderzoek ten gronde. Wat de derde, vierde en vijfde verzoekende partij betreft |
B.4.1. Ces parties requérantes mentionnent leurs qualités respectives | B.4.1. Die verzoekende partijen vermelden hun hoedanigheid van |
de président du « V.E.V-comité Brussel », de directeur adjoint du | respectievelijk voorzitter van het « V.E.V.-comité Brussel », van |
service d'études du V.E.V. et d'administrateur du « V.E.V-comité | adjunct-directeur van de studiedienst van het V.E.V., en van |
Brussel ». B.4.2. En tant que ces parties doivent être réputées, à l'appui de leur intérêt, invoquer les qualités précitées, la Cour ne voit pas - et les parties ne démontrent aucunement - comment ces qualités étayeraient leur intérêt au recours. Ces parties ne démontrent pas davantage que leur situation est susceptible d'être affectée directement par la mesure entreprise. En outre, en tant que ces parties invoquent leur qualité de justiciables éventuels, la Cour constate que la simple qualité de sujet de droit ou la possibilité d'être partie litigante ne suffisent pas, en l'espèce, à justifier de l'intérêt requis. L'intérêt allégué par ces parties requérantes dans leur mémoire en réponse ne se distingue pas de l'intérêt qu'a toute personne au bon fonctionnement des tribunaux. La reconnaissance d'un tel intérêt reviendrait à admettre l'action populaire, ce que le Constituant n'a pas voulu. B.5. L'exception d'irrecevabilité est fondée en ce qui concerne les troisième, quatrième et cinquième parties requérantes. Quant à l'étendue du recours B.6. La Cour doit déterminer l'étendue du recours en annulation à partir du contenu de la requête et en particulier à partir de l'exposé des moyens invoqués. | bestuurder van het « V.E.V.-comité Brussel ». B.4.2. In zoverre die partijen ter staving van hun belang geacht moeten worden zich op voormelde hoedanigheden te beroepen, ziet het Hof niet in - en tonen de partijen geenszins aan - hoe die hoedanigheden hun belang bij het beroep zouden schragen. Die partijen tonen evenmin aan dat zij in een situatie verkeren waarin zij door de door hen bestreden maatregel rechtstreeks zouden kunnen worden geraakt. Bovendien, in zoverre die partijen hun hoedanigheid van mogelijke procespartij aanvoeren, stelt het Hof vast dat de enkele hoedanigheid van rechtssubject of van procespartij te dezen niet volstaan om het rechtens vereiste belang op te leveren. Het door die verzoekende partijen in hun memorie van antwoord omschreven belang is niet onderscheiden van het belang dat iedere persoon erbij heeft dat de rechtbanken behoorlijk zouden functioneren. Het erkennen van een dergelijk belang zou neerkomen op het aanvaarden van de actio popularis, hetgeen de Grondwetgever niet heeft gewild. B.5. De exceptie van niet-ontvankelijkheid is gegrond wat de derde, de vierde en de vijfde verzoekende partij betreft. Ten aanzien van de omvang van het beroep B.6. Het Hof dient de omvang van het beroep tot vernietiging te bepalen op basis van de inhoud van het verzoekschrift en inzonderheid op basis van de uiteenzetting van de aangevoerde middelen. |
Le recours est dirigé contre la loi du 16 juillet 2002 dans son | Het beroep is gericht tegen de wet van 16 juli 2002 in haar geheel. |
ensemble. Le moyen ne critique cependant que l'article 2 de cette loi en tant qu'il prévoit la fixation du nombre maximum de juges de complément dans les tribunaux de première instance du ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. La Cour limite son examen à cet article. Quant au fond B.7. Les parties requérantes estiment qu'en augmentant le nombre de juges non bilingues qui seront affectés au Tribunal de première instance de Bruxelles, l'article 2 attaqué crée ou renforce plusieurs traitements inégaux. Selon ces parties, les juges de complément se distinguent principalement de leurs collègues ordinaires en ce qu'ils ne sont pas soumis aux deux règles applicables pour la composition du Tribunal de | Het middel levert evenwel uitsluitend kritiek op artikel 2 van die wet in zoverre het voorziet in de vaststelling van het maximum aantal van toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg van het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel. Het Hof beperkt zijn onderzoek daartoe. Ten gronde B.7. De verzoekende partijen zijn van oordeel dat het bestreden artikel 2, door het uitbreiden van het aantal niet-tweetalige rechters die in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden ingezet, verschillende ongelijke behandelingen in het leven roept of vergroot. Volgens die partijen onderscheiden de toegevoegde rechters zich in hoofdzaak van hun gewone collega's doordat zij niet zijn onderworpen aan de twee regels die gelden voor de samenstelling van de Rechtbank |
première instance de Bruxelles, contenues à l'article 43, § 5, de la | van eerste aanleg te Brussel, neergelegd in artikel 43, § 5, van de |
loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière | wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken. In het |
judiciaire. L'arrêt n° 21/99 aurait défini ces règles de la manière | arrest nr. 21/99 zouden die regels als volgt zijn omschreven : de |
suivante : la première règle est qu'au moins un tiers des magistrats | eerste regel is dat ten minste een derde van de magistraten een |
doivent avoir un diplôme en langue française et au moins un tiers un | diploma in de Franse taal en ten minste een derde een diploma in de |
diplôme en langue néerlandaise, le tiers restant étant réparti entre | Nederlandse taal moet hebben, en het overige derde wordt naar gelang |
ces catégories en fonction des nécessités; la seconde règle est qu'au | van de behoeften tussen die categorieën verdeeld; de tweede regel is |
moins deux tiers de l'ensemble des magistrats doivent, sans | dat ten minste twee derden van de magistraten, zonder onderscheid |
distinction entre francophones et néerlandophones, être « bilingues | tussen Franstaligen en Nederlandstaligen, « wettelijk tweetalig » |
légaux ». Etant donné que cette règle des deux tiers est applicable au seul Tribunal de première instance de Bruxelles et que l'hypothèse d'un nombre insuffisant de candidats magistrats bilingues ne concernerait que les seuls emplois francophones vacants, les juges de complément supplémentaires prévus par la loi entreprise seront en grande partie, sinon exclusivement, selon les parties requérantes, des juges unilingues francophones qui seront affectés aux chambres francophones du Tribunal de première instance de Bruxelles. Ces parties en déduisent un certain nombre de différences de traitement pour lesquelles il n'existerait pas de justification raisonnable. | moeten zijn. Aangezien die tweederderegel uitsluitend op de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel toepasselijk is en zich uitsluitend voor de Franstalige vacatures onvoldoende tweetalige kandidaat-magistraten zouden aandienen, zullen volgens de verzoekende partijen de bijkomende toegevoegde rechters, waarin de bestreden wet voorziet, grotendeels, zo niet uitsluitend, Franstalige eentalige rechters zijn die in de Franstalige kamers van de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden ingezet. Daaruit leiden die partijen een aantal verschillen in behandeling af waarvoor geen redelijke verantwoording zou bestaan. |
B.8. L'article 2 attaqué prévoit la possibilité de désigner dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles le double du nombre de juges de complément des tribunaux de première instance situés dans le ressort des autres cours d'appel. Cette disposition instaure ainsi une différence de traitement, en ce qui concerne le nombre de juges de complément à désigner, entre les tribunaux de première instance en fonction du ressort de la cour d'appel où ces tribunaux sont situés. B.9. La fixation du nombre de juges de complément dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles relève de l'appréciation du législateur, lequel dispose à cet égard d'une liberté de choix que la Cour n'a pas. Celle-ci ne pourrait censurer un tel choix que s'il était discriminatoire. | B.8. Het bestreden artikel 2 voorziet in de mogelijkheid om in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, tweemaal zoveel toegevoegde rechters aan te wijzen als in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van de overige hoven van beroep. Aldus voert die bepaling een verschil in behandeling in, wat het aantal aan te wijzen toegevoegde rechters betreft, tussen de rechtbanken van eerste aanleg naar gelang van het rechtsgebied van het hof van beroep waarin die rechtbanken zijn gelegen. B.9. Het vaststellen van het aantal toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, valt onder de beoordelingsbevoegdheid van de wetgever, die in dat opzicht beschikt over een keuzevrijheid die het Hof niet heeft. Het Hof zou een dergelijke keuze slechts kunnen afkeuren indien die discriminerend zou zijn. |
B.10.1. L'exposé des motifs mentionne : | B.10.1. De memorie van toelichting vermeldt : |
« Nul n'ignore que l'arriéré que connaissent le tribunal de première | « Niemand kan ontkennen dat de achterstand die de rechtbank van eerste |
instance de Bruxelles et le parquet près ce tribunal, résulte | aanleg te Brussel en het parket bij deze rechtbank kennen, in |
essentiellement, sinon uniquement, de l'impossibilité de pourvoir aux | hoofdzaak zoniet uitsluitend het gevolg is van de onmogelijkheid om de |
emplois prévus aux cadres. Le rapport intermédiaire établi en décembre | plaatsen die voorzien zijn op de personeelsformatie in te vullen. Het |
1999 par la commission concernant l'arriéré judiciaire à Bruxelles, ne | tussentijds verslag opgesteld door de commissie betreffende de |
fait que confirmer cet état de chose. | gerechtelijke achterstand te Brussel in december 1999, bevestigt deze |
stand van zaken. | |
Ce problème, qui existe depuis longtemps et paralyse le bon | Dit probleem, dat reeds geruime tijd bestaat en de goede werking van |
fonctionnement de ces institutions, trouve lui-même sa cause dans la ' | deze instellingen verlamt, vindt zijn oorsprong in de ' |
problématique linguistique '. Il est en effet impossible de trouver | taalproblematiek '. Het is inderdaad onmogelijk om voldoende |
suffisamment de candidats remplissant toutes les conditions légales | kandidaten te vinden die alle wettelijke benoemingsvoorwaarden |
pour pouvoir être nommés. | vervullen. |
Seule une modification de la loi du 15 juin 1935 relative à l'emploi | Alleen een wijziging van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der |
des langues en matière judiciaire constituerait une solution | talen in gerechtszaken zou tot een structurele oplossing kunnen |
structurelle. Cette modification nécessiterait néanmoins un travail | leiden. Dergelijke wijziging vereist evenwel belangrijk en delicaat |
législatif important et délicat. | wetgevend werk. |
Il importe pour l'heure de trouver une solution rapide et adéquate en | Momenteel is het evenwel belangrijk om snel een aangepaste oplossing |
te vinden ten einde het uitdeinen van deze achterstand te verhinderen. | |
vue d'enrayer l'expansion de cet arriéré. Or l'une des mesures | Een van de maatregelen die recent werd genomen ten einde onder andere |
adoptées récemment en vue de faire face, entre autres, à l'arriéré | de gerechtelijke achterstand aan te pakken, is de creatie van de |
judiciaire est la création des juges de complément (Loi du 10 février | toegevoegde rechters (wet van 10 april 1998 tot aanvulling van het |
1998 complétant le Code judiciaire en ce qui concerne la nomination de | Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde |
juges de complément). La problématique spécifique de Bruxelles a | rechters). De specifieke problematiek van Brussel werd naar aanleiding |
notamment été abordée lors de l'examen du projet de loi par le Sénat | van de behandeling van het ontwerp door de Senaat, aangekaart (Parl. |
(Doc. parl. Sénat, session 1997-1998, n° 705/4, pp 19 à 22). | St., Senaat, zitting 1997-1998, nr. 705/4, blz. 19 tot 22). |
A la remarque formulée par plusieurs membres de la commission quant à | |
l'existence à Bruxelles d'une insuffisance de juges pouvant traiter | Op de opmerking geuit door meerdere leden van de commissie aangaande |
des affaires francophones, il a ainsi été répondu que les nominations | het ontbreken te Brussel van voldoende aantal rechters die Franstalige |
en qualité de juge de complément seraient faites sur la base de | zaken kunnen behandelen, werd geantwoord dat de benoemingen in de |
rapports qui déterminent les besoins du service. Il s'indique dans ces | hoedanigheid van toegevoegd rechter zouden geschieden op basis van |
conditions de pouvoir nommer pour le ressort de la Cour d'appel de | verslagen die de behoeften van de dienst bepalen. In het licht van |
Bruxelles un nombre plus important de juges de complément. Il est dès | deze bevindingen is het aangewezen dat er voor het rechtsgebied van |
lors proposé de doubler pour ce ressort le nombre de juges de | het hof van beroep te Brussel meer toegevoegde rechters kunnen worden |
benoemd. Daarom wordt voorgesteld om voor dit rechtsgebied het aantal | |
complément mais aussi celui de substituts de complément. » (Doc. | toegevoegde rechters maar ook het aantal toegevoegde substituten te |
parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/001, p. 4) | verdubbelen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/001, p. 4) |
La section de législation du Conseil d'Etat observe à cet égard : | De afdeling wetgeving van de Raad van State merkt daarbij op : |
« Ainsi qu'il ressort de l'article 86bis du Code judiciaire, le | « Zoals uit artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek blijkt, is het |
recours à des juges de complément constitue une mesure temporaire et | beroep op toegevoegde rechters een tijdelijke en buitengewone |
extraordinaire. | maatregel. |
C'est ce que soulignent certains passages des travaux préparatoires de | Dat wordt onderstreept in een aantal passages van de parlementaire |
la loi du 10 février 1998 complétant le Code judiciaire en ce qui | voorbereiding van de wet van 10 februari 1998 tot aanvulling van het |
concerne la nomination de juges de complément. | Gerechtelijk Wetboek betreffende de benoeming van toegevoegde |
Certains parlementaires ont, en effet, craint que l'article 86bis du | rechters. Sommige parlementsleden vreesden immers dat artikel 86bis van het |
Code judiciaire puisse être un moyen détourné de mettre discrètement | Gerechtelijk Wetboek een sluipweg zou worden om in het geniep de |
hors jeu les cadres de magistrats et ont, en conséquence, réclamé des | kaders van de magistraten te omzeilen en hebben bijgevolg duidelijke |
conditions claires [...]. | voorwaarden voor de toepassing van die bepaling geëist [...]. |
Comme en témoigne l'exposé des motifs : | Blijkens de memorie van toelichting : |
'... seule une modification de la loi du 15 juin 1935 relative à | '... zou alleen een wijziging van de wet van 15 juni 1935 op het |
l'emploi des langues en matière judiciaire constituerait une solution | gebruik der talen in gerechtszaken (...) tot een structurele oplossing |
structurelle. Cette modification nécessiterait néanmoins un travail | kunnen leiden. Dergelijke wijziging vereist evenwel belangrijk en |
législatif important et délicat. '. | delicaat wetgevend werk. ' |
En l'espèce, le législateur peut recourir à l'article 86bis du Code | In casu kan de wetgever met gebruikmaking van artikel 86bis van het |
judiciaire en augmentant le nombre de juges de complément pour le | Gerechtelijk Wetboek het aantal toegevoegde rechters voor het |
ressort de la Cour d'appel de Bruxelles à la condition que les mesures | rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel verhogen, op voorwaarde |
envisagées soient de nature temporaire en attendant que soient prises | dat de geplande maatregelen tijdelijk zijn in afwachting van |
les mesures structurelles permettant de mettre définitivement fin à la | structurele maatregelen die het mogelijk maken om de bestaande |
situation particulière existante. » (ibid., p. 7) | buitengewone situatie definitief te beëindigen. » (ibid., p. 7) |
B.10.2. La note du Gouvernement relative au conflit d'intérêts dont le | B.10.2. De nota van de Regering betreffende het belangenconflict |
projet de loi faisait l'objet mentionne : | waarvan het wetsontwerp het voorwerp was, vermeldt : |
« Dans son rapport intermédiaire du 7 décembre 1999, la Commission | « In haar tussentijds rapport van 7 december 1999 heeft de Commissie |
concernant l'arriéré judiciaire à Bruxelles a mis en exergue le fait | die belast werd met het onderzoek naar de gerechtelijke achterstand te |
que l'arriéré judiciaire au tribunal de première instance et au | Brussel, beklemtoond dat de belangrijkste oorzaak van de gerechtelijke |
parquet près le tribunal de première instance résulte essentiellement | achterstand in de rechtbank van eerste aanleg en bij het parket van de |
des cadres incomplets. Il existe actuellement un déficit de 23 juges | eerste aanleg bestaat uit het onvolledig opgevuld kader. Op dit |
par rapport à un cadre de 105 et de 29 substituts par rapport à un | ogenblik is er een tekort van 23 rechters op een kader van 105 en 29 |
cadre de 92, soit un taux d'occupation de respectivement 78 % et de 68 % . | substituten op een kader van 92, hetzij een bezettingsgraad van respectievelijk 78 % en 68 % . |
La principale raison en est la problématique linguistique et | De belangrijkste reden hiervoor is de taalproblematiek en de |
l'impossibilité de trouver suffisamment de candidats aux places | onmogelijkheid om voor de openstaande plaatsen voldoende kandidaten te |
vacantes remplissant les conditions légales. | vinden die voldoen aan de wettelijke vereisten. |
Il est évident que seule une modification de la loi du 15 juin 1935 | Het weze duidelijk dat alleen een wijziging van de wet van 15 juni |
relative à l'emploi des langues en matière judiciaire constituerait | 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken tot een structurele |
une solution structurelle. Toutefois, avant que ladite modification de | oplossing zou kunnen leiden, maar dat in de tussentijd vooraleer deze |
loi ne produise ses effets, il convient de trouver une solution | wetswijziging haar gevolgen sorteert dringend nood is aan een werkbare |
acceptable permettant de garantir le bon fonctionnement des | oplossing die de goede kwaliteit van de openbare dienstverlening kan garanderen. |
institutions et la qualité des services publics. | Toen het wetsontwerp voor de eerste maal werd neergelegd, en het |
Lorsque le projet de loi a été déposé pour la première fois et qu'il a | voorwerp werd van een belangenconflict, bestond nog geen duidelijkheid |
fait l'objet d'un conflit d'intérêts, les mesures structurelles visées | omtrent de bedoelde structurele maatregelen. Maar door de neerlegging |
étaient encore floues. Mais, le dépôt, le 19 octobre 2001, du projet de loi remplaçant l'article 43quinquies et insérant l'article 66 dans la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire a entre-temps résolu la situation. Compte tenu de ce changement de situation, le gouvernement a à nouveau déposé le même projet de loi. Il est néanmoins clair que le gouvernement n'entend nullement s'écarter de la loi sur l'emploi des langues, comme l'a suggéré à tort le Parlement flamand, mais souhaite seulement prendre une mesure d'urgence temporaire dans le cadre de sa responsabilité administrative. De même, le Conseil d'Etat a fait remarquer explicitement dans son avis qu'il peut être fait usage de l'article 86bis du Code judiciaire en augmentant le nombre de juges de complément à la condition que les mesures envisagées soient de nature temporaire en attendant que soient prises les mesures structurelles permettant de mettre définitivement fin à la situation particulière existante. » (Doc. parl., Chambre, | op 19 oktober 2001 van het wetsontwerp tot vervanging van artikel 43quinquies en tot invoeging van artikel 66 in de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken, is deze situatie inmiddels gewijzigd. Gelet op deze gewijzigde situatie werd door de regering andermaal eenzelfde wetsontwerp neergelegd. Het is evenwel duidelijk dat de regering geenszins de taalwet wenst terzijde te schuiven zoals verkeerdelijk voorgesteld door het Vlaams Parlement, maar enkel een tijdelijke noodmaatregel wenst te nemen in het kader van haar bestuursverantwoordelijkheid. Ook de Raad van State heeft in haar advies uitdrukkelijk gesteld dat met gebruikmaking van artikel 86bis het aantal toegevoegde rechters kan verhoogd worden, op voorwaarde dat de geplande maatregelen tijdelijk zijn in afwachting van structurele maatregelen die het mogelijk maken om de bestaande buitengewone situatie definitief te |
2001-2002, DOC 50-1496/002, pp. 19-20) | beëindigen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/002, pp. |
B.10.3. Lors des travaux préparatoires ultérieurs du projet de loi, le | 19-20) B.10.3. Bij de verdere parlementaire behandeling van het wetsontwerp |
ministre de la Justice souligne : | wijst de Minister van Justitie erop |
« que cette mesure s'inscrirait totalement en marge de l'application | « dat deze maatregel volledig in de marge van de toepassing van de wet |
de la loi du 15 juin 1935. Les nominations aux fonctions de juge de | van 15 juni 1935 valt. De benoemingen tot toegevoegde rechter gebeuren |
complément sont opérées sur la base de rapports relatifs aux besoins | op basis van verslagen van behoeften van de dienst en na advies van de |
du service et après avis des autorités judiciaires. Il n'est pas | gerechtelijke overheden. Het is niet mogelijk om uitsluitend |
possible de nommer uniquement des magistrats de complément | |
francophones. Des 21 juges de complément désignés pour exercer la | Franstalige toegevoegde magistraten te benoemen. Van de 21 toegevoegde |
fonction au tribunal de première instance de Bruxelles, dix-sept sont | rechter[s] aangewezen om het ambt in de rechtbank van eerste aanleg te |
unilingues francophones et quatre, unilingues néerlandophones. La | Brussel uit te voeren zijn er 17 ééntalig Frans en 4 ééntalig |
situation est identique au parquet où onze des dix-sept substituts de | Nederlands. Op het parket is de toestand dezelfde, van de 17 |
complément sont unilingues francophones et six, unilingues | toegevoegde substituten zijn er 11 ééntalig Frans en 6 ééntalig |
néerlandophones » (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. | Nederlands » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 5). |
5). « Le ministre de la Justice renvoie à l'accord gouvernemental en ce | « Voor de oorsprong van het ter bespreking voorliggende wetsontwerp |
qui concerne l'origine du projet de loi à l'examen. Cet accord stipule | verwijst de minister van Justitie allereerst naar het regeerakkoord. |
clairement que le gouvernement doit s'attaquer au problème de | Dat akkoord bepaalt duidelijk dat de regering het probleem van de |
l'arriéré judiciaire en général et à Bruxelles en particulier. | gerechtelijke achterstand moet aanpakken, zowel in het algemeen als in |
L'arrondissement de Bruxelles-Hal-Vilvorde est un arrondissement | Brussel in het bijzonder. Het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde is een wat apart |
particulier. Il est très important, par son nombre d'habitants d'une | arrondissement. Enerzijds is het bijzonder belangrijk door zijn aantal |
part, et par le nombre important de justiciables institutionnels qui y | inwoners en anderzijds door het aanzienlijk aantal institutionele |
ont leur siège d'autre part. L'arriéré judiciaire que connaît cet | rechtsonderhorigen die er hun zetel hebben. De gerechtelijke |
arrondissement et dont souffrent tous les justiciables qui en | achterstand in dat arrondissement, waaronder alle rechtzoekenden van |
dépendent est inadmissible. | dat ressort te lijden hebben, is onduldbaar. |
... Les arrondissements de Nivelles et de Louvain étant unilingues, | ... Omdat de arrondissementen Nijvel en Leuven eentalig zijn, kunnen |
seuls peuvent y être affectés des juges de complément justifiant, par | er alleen toegevoegde rechters aan worden toegewezen die op grond van |
la langue de leur diplôme, de la connaissance de la langue de | de taal van hun diploma de kennis van de taal van het arrondissement |
l'arrondissement. » (Doc. parl., Chambre, 2001-2002, DOC 50-1496/006, | kunnen bewijzen. » (Parl. St., Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, pp. |
pp. 9-10) | 9-10) |
B.11.1. En adoptant l'article 2 attaqué, le législateur entend lutter contre l'arriéré judiciaire dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. B.11.2. La troisième branche du moyen allègue une différence de traitement entre les justiciables et les juges, d'une part, des tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles et, d'autre part, des tribunaux de première instance situés dans le ressort des quatre autres cours d'appel. B.11.3. En prévoyant la possibilité que le nombre de juges de complément dans les tribunaux de première instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles puisse atteindre le double du nombre de juges de complément dans des tribunaux similaires situés dans le ressort des quatre autres cours d'appel, le législateur a utilisé un critère de distinction objectif et pertinent par rapport au but poursuivi. Le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles présente en effet des caractéristiques qui le différencient du ressort des autres cours d'appel, en particulier le grand nombre d'habitants et la présence d'un nombre important de personnes morales de droit public et de droit | B.11.1. Door het bestreden artikel 2 aan te nemen streeft de wetgever ernaar de gerechtelijke achterstand in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, te bestrijden. B.11.2. In het derde onderdeel van het middel wordt een verschil in behandeling aangevoerd tussen de rechtzoekenden en de rechters bij de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, enerzijds, en bij de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van de overige vier hoven van beroep, anderzijds. B.11.3. Door in de mogelijkheid te voorzien dat het aantal toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, het dubbele mag bedragen van het aantal toegevoegde rechters in soortgelijke rechtbanken, gelegen in het rechtsgebied van de overige vier hoven van beroep heeft hij een criterium van onderscheid gehanteerd dat objectief is en pertinent ten aanzien van het nagestreefde doel. Het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel heeft immers kenmerken waardoor het zich van het rechtsgebied van de overige hoven van beroep onderscheidt, inzonderheid het grote aantal inwoners en de aanwezigheid van een aanzienlijk aantal publiekrechtelijke en privaatrechtelijke rechtspersonen die er hun zetel hebben. Die |
privé qui y ont leur siège. Ces caractéristiques ont une incidence sur | kenmerken hebben een weerslag op het aantal te behandelen zaken en |
le nombre d'affaires à traiter et, partant, sur l'importance de | bijgevolg op de grootte van de gerechtelijke achterstand. Dat blijkt |
l'arriéré judiciaire. Cela ressort entre autres des données chiffrées | onder meer uit de cijfergegevens, opgenomen in een advies van de Hoge |
figurant dans un avis du Conseil supérieur de la justice du 28 juin | Raad voor de Justitie van 28 juni 2000 omtrent het voorontwerp van wet |
2000 relatif à l'avant-projet de loi fixant le cadre temporaire des | tot vaststelling van een tijdelijke personeelsformatie van raadsheren |
conseillers en vue de résorber l'arriéré judiciaire dans les cours | ten einde de gerechtelijke achterstand bij de hoven van beroep weg te |
d'appel, dans lequel l'arriéré judiciaire, au niveau des cours | werken, waarin de gerechtelijke achterstand, op het niveau van de |
d'appel, a été estimé pour la Cour d'appel de Bruxelles à 45,8 p.c. de | hoven van beroep, voor het Hof van Beroep te Brussel, op 45,8 pct. van |
l'arriéré total. L'arriéré judiciaire de la Cour d'appel de Bruxelles | de totale achterstand werd geraamd. De gerechtelijke achterstand in |
s'élève donc à plus du double de celui des autres cours d'appel. | het Hof van Beroep te Brussel bedraagt aldus meer dan het dubbele van die in de overige hoven van beroep. |
En outre, les travaux préparatoires de la loi attaquée ont souligné à | Bovendien is in de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet |
plusieurs reprises que l'arriéré que connaît le Tribunal de première | meermaals beklemtoond dat de achterstand die de Rechtbank van eerste |
instance de Bruxelles est dû principalement aux difficultés | aanleg te Brussel kent, hoofdzakelijk te wijten is aan de |
rencontrées pour combler les emplois vacants dans le cadre du | moeilijkheden om de vacante betrekkingen in de personeelsformatie in |
personnel, eu égard à la « problématique linguistique » (article 43, § | te vullen, gelet op de zogenaamde « taalproblematiek » (artikel 43, § |
5, de la loi précitée du 15 juin 1935). | 5, van de voormelde wet van 15 juni 1935). |
B.11.4. Il faut encore examiner si la mesure attaquée peut résister au | B.11.4. Er dient nog te worden onderzocht of de bestreden maatregel de |
contrôle de proportionnalité. | evenredigheidstoets kan doorstaan. |
Comme le font apparaître les alinéas 3, 4 et 5 de l'article 86bis | Zoals blijkt uit het derde, vierde en vijfde lid van het huidige |
actuel du Code judiciaire - qui étaient à l'origine les alinéas 2, 3 | artikel 86bis van het Gerechtelijk Wetboek - oorspronkelijk tweede, |
et 4 de cet article, cités en B.2.1 -, les juges de complément sont | derde en vierde lid van dat artikel, aangehaald in B.2.1 - worden de |
désignés par le Roi pour exercer « temporairement » leur fonction « | toegevoegde rechters door de Koning aangewezen om hun ambt « volgens |
selon les nécessités du service » et leur mission prend fin à | de behoeften van de dienst » « tijdelijk » uit te oefenen en eindigt |
l'expiration du terme pour lequel ils ont été désignés, sauf | hun opdracht, behoudens verlenging, wanneer de termijn waarvoor zij |
prorogation. Les nécessités du service doivent notamment ressortir | zijn aangewezen is verstreken. De behoeften van de dienst moeten |
d'une « description des circonstances exceptionnelles » justifiant | blijken uit onder meer een « beschrijving van de uitzonderlijke |
l'adjonction d'un juge et des missions concrètes que le juge de | omstandigheden » die de toevoeging van een rechter verantwoorden en |
complément sera appelé à assumer afin de faire face auxdites « | uit de concrete taken die de toegevoegde rechter zal waarnemen om aan |
circonstances exceptionnelles ». | de « uitzonderlijke omstandigheden » het hoofd te bieden. |
Tant les travaux préparatoires de la loi précitée du 10 février 1998 | Zowel in de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 10 |
(B.2.1) que ceux de la loi entreprise (B.10.1 - B.10.2) confirment le | februari 1998 (B.2.1) als in die van de bestreden wet (B.10.1-B.10.2) |
caractère temporaire et extraordinaire du recours à des juges de | wordt het tijdelijke en buitengewone karakter van het beroep op |
complément. Ces travaux ont également prévu des mesures structurelles | toegevoegde rechters bevestigd. Tevens werden daarin structurele |
afin de mettre fin définitivement à la situation actuelle. Aux termes | maatregelen in het vooruitzicht gesteld om de bestaande situatie |
de l'exposé des motifs de la loi attaquée, une telle modification | definitief te beëindigen. Luidens de memorie van toelichting bij de |
requiert cependant « un travail législatif important et délicat ». | bestreden wet, vereist zulk een wijziging evenwel « belangrijk en |
Dans l'intervalle, le législateur a pris à cet égard une première | delicaat wetgevend werk ». |
initiative par la loi du 18 juillet 2002 remplaçant l'article 43quinquies et insérant l'article 66 dans la loi du 15 juin 1935 concernant l'emploi des langues en matière judiciaire. Sous réserve que soient prises dans un délai raisonnable les mesures structurelles susdites, la mesure litigieuse, en tant qu'elle prévoit une augmentation du nombre de juges de complément pour le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles, n'est pas manifestement disproportionnée. B.12. Sous réserve de ce qui est indiqué en B.11.4, la troisième branche du moyen ne peut être accueillie. B.13.1. Les autres branches du moyen critiquent les effets | Inmiddels heeft de wetgever met de wet van 18 juli 2002 tot vervanging van artikel 43quinquies en tot invoeging van artikel 66 in de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken in dat verband een eerste initiatief genomen. Onder voorbehoud van het nemen van voormelde structurele maatregelen binnen een redelijke termijn, is de bestreden maatregel, in zoverre hij voorziet in een verhoging van het aantal toegevoegde rechters voor het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, niet kennelijk onevenredig. B.12. Onder voorbehoud van hetgeen is vermeld in B.11.4, kan het derde onderdeel van het middel niet worden aangenomen. B.13.1. In de overige onderdelen van het middel wordt kritiek geleverd |
discriminatoires qui découleraient de l'application concrète de la | op de discriminerende gevolgen die uit de concrete toepassing van de |
disposition entreprise. En partant de l'hypothèse que les juges de | bestreden bepaling zouden voortvloeien. Uitgaande van de hypothese dat |
complément désignés par application de la disposition attaquée seront | de toegevoegde rechters die met toepassing van de bestreden bepaling |
en grande partie - sinon exclusivement - des juges francophones | worden aangewezen, grotendeels - zo niet uitsluitend - Franstalige, |
eentalige rechters zullen zijn die uitsluitend in de Franstalige | |
unilingues qui seront uniquement assignés aux chambres francophones du | kamers van de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel zullen worden |
Tribunal de première instance de Bruxelles, les parties requérantes | ingezet, concluderen de verzoekende partijen dat enkel aan de |
concluent qu'il ne serait remédié à l'arriéré judiciaire que dans ces | gerechtelijke achterstand in die kamers tegemoet zou worden gekomen en |
chambres et que les avantages du bilinguisme légal en matière de | dat de procedurele voordelen van de wettelijke tweetaligheid zouden |
procédure seraient sacrifiés. | worden opgeofferd. |
B.13.2. Le principe même de la nomination et de la désignation de | B.13.2. Het principe zelf van de benoeming en aanwijzing van |
juges de complément n'a pas été instauré par la loi attaquée du 16 | toegevoegde rechters werd niet door de bestreden wet van 16 juli 2002 |
juillet 2002, mais par la loi précitée du 10 février 1998. L'article 2 | ingevoerd, maar door de voormelde wet van 10 februari 1998. Het te |
entrepris en l'espèce se limite à fixer in abstracto le nombre maximum | dezen bestreden artikel 2 is ertoe beperkt in abstracto het maximum |
de juges de complément à désigner dans les tribunaux de première | aantal aan te wijzen toegevoegde rechters in de rechtbanken van eerste |
instance situés dans le ressort de la Cour d'appel de Bruxelles. | aanleg, gelegen in het rechtsgebied van het Hof van Beroep te Brussel, |
En outre, cette disposition ne fait pas de distinction en fonction de | vast te stellen. Daarenboven maakt die bepaling geen onderscheid tussen de aan te |
la langue de leur diplôme entre les juges de complément à désigner. | wijzen toegevoegde rechters op grond van de taal van hun diploma. |
Appliquée à la nomination et à la désignation de juges de complément | Toegepast op de benoeming en de aanwijzing van toegevoegde rechters in |
au Tribunal de première instance de Bruxelles, cette disposition peut | de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel, kan die bepaling evenwel |
néanmoins aboutir à ce que soient désignés un nombre sensiblement plus | ertoe leiden dat aanzienlijk meer magistraten met een diploma in de |
grand de magistrats possédant un diplôme dans une langue que de | ene taal dan magistraten met een diploma in de andere taal zouden |
magistrats possédant un diplôme dans l'autre langue. | worden aangewezen. |
B.14. La Cour examine si la mesure attaquée n'a pas d'effets | B.14. Het Hof onderzoekt of de bestreden maatregel geen onevenredige |
disproportionnés. | gevolgen heeft. |
B.15.1. Les juges de complément sont désignés « selon les nécessités | B.15.1. De toegevoegde rechters worden aangewezen « volgens de |
du service » (article 86bis, alinéa 3, du Code judiciaire). Ces | behoeften van de dienst » (artikel 86bis, derde lid, van het |
nécessités doivent ressortir d'un certain nombre d'éléments (article | Gerechtelijk Wetboek). Die behoeften dienen uit een aantal elementen |
86bis, alinéas 4 et 5, du Code judiciaire). | te blijken (artikel 86bis, vierde en vijfde lid, van het Gerechtelijk |
B.15.2. Lors des travaux préparatoires de la loi attaquée, des données | Wetboek). B.15.2. Bij de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet werden |
chiffrées ont été fournies relativement à l'arriéré judiciaire au | cijfergegevens verstrekt aangaande de gerechtelijke achterstand in de |
Tribunal de première instance de Bruxelles (situation au 14 mai 2002). | Rechtbank van eerste aanleg te Brussel (toestand op 14 mei 2002). |
Ces données font apparaître qu'il y a beaucoup plus d'affaires | |
francophones que d'affaires néerlandophones sur la liste d'attente, | Daaruit blijkt dat veel meer Franstalige dan Nederlandstalige zaken op |
soit environ 7 p.c. d'affaires néerlandophones et 93 p.c. d'affaires | de wachtlijst staan, meer bepaald ongeveer 7 pct. Nederlandstalige |
francophones pour ce qui concerne la section civile et environ 8 p.c. | zaken en 93 pct. Franstalige zaken, wat de burgerlijke afdeling |
d'affaires néerlandophones et 92 p.c. d'affaires francophones pour ce | betreft, en ongeveer 8 pct. Nederlandstalige zaken en 92 pct. |
qui concerne la section correctionnelle (Doc. parl., Chambre, | Franstalige zaken, wat de correctionele afdeling betreft (Parl. St., |
2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 20). | Kamer, 2001-2002, DOC 50-1496/006, p. 20). |
B.15.3. S'il devait découler de l'application de l'article 2 attaqué | B.15.3. Indien uit de toepassing van het bestreden artikel 2 zou |
qu'un plus grand nombre de juges de complément francophones que de | volgen dat meer Franstalige toegevoegde rechters dan Nederlandstalige |
néerlandophones sont désignés au Tribunal de première instance de | in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel worden aangewezen, kan |
zulks, rekening houdend met het grotere aandeel van Franstalige zaken, | |
Bruxelles, ce fait ne saurait, compte tenu de la plus grande part | niet kennelijk onredelijk worden geacht. Het kan de overheid niet |
d'affaires francophones, être jugé manifestement déraisonnable. Il ne | worden verweten de gerechtelijke achterstand te bestrijden daar waar |
saurait être reproché aux autorités de lutter contre l'arriéré | die achterstand het grootst is en het wegwerken ervan het meest |
judiciaire là où cet arriéré est le plus important et où son | dringend voorkomt. Zulks geldt des te meer, wanneer de aanwijzing van |
élimination semble la plus urgente. Il en est ainsi d'autant plus que | toegevoegde rechters slechts een tijdelijk karakter heeft en ertoe |
la désignation de juges de complément n'a qu'un caractère temporaire et qu'elle vise à faire face, selon les nécessités du service, à des circonstances exceptionnelles, dans l'attente d'une intervention législative plus globale, comme il est indiqué au B.11.4. B.16. Dès lors que les différences de traitement alléguées au moyen sont inférées en particulier de la possibilité que beaucoup plus de juges de complément francophones que de juges de complément néerlandophones soient désignés au Tribunal de première instance de Bruxelles, il n'y a pas lieu, eu égard à ce qui précède, d'examiner séparément ces différences. | strekt, volgens de behoeften van de dienst, aan uitzonderlijke omstandigheden het hoofd te bieden, in afwachting van een meer omvattend wetgevend optreden, zoals in B.11.4 is aangegeven. B.16. Nu de verschillen in behandeling die in het middel worden aangevoerd, inzonderheid zijn afgeleid uit de mogelijkheid dat aanzienlijk meer Franstalige dan Nederlandstalige toegevoegde rechters in de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel worden aangewezen, dienen, gelet op wat voorafgaat, die verschillen niet afzonderlijk te worden onderzocht. B.17. Rekening houdend met wat in B.11.4 is aangegeven, heeft het |
B.17. Compte tenu de ce qui est indiqué au B.11.4, l'article 2 | bestreden artikel 2 geen gevolgen die in het licht van het beginsel |
entrepris n'a pas d'effets qui doivent être considérés comme | |
manifestement disproportionnés à la lumière du principe d'égalité et | van gelijkheid en niet-discriminatie als kennelijk onevenredig dienen |
de non-discrimination. | te worden beschouwd. |
B.18. L'examen de la compatibilité de la disposition litigieuse avec | B.18. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van de bestreden bepaling |
les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec ses | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de |
articles 13 et 151, § 4, alinéa 2, avec l'article 6.1 de la Convention | artikelen 13 en 151, § 4, tweede lid, ervan, met artikel 6.1 van het |
européenne des droits de l'homme et avec le principe de la sécurité | Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en met het |
juridique, ne peut entraîner d'autre conclusion que celle qui découle | rechtszekerheidsbeginsel, kan niet tot een andere conclusie leiden dan |
de l'examen de la compatibilité avec les articles 10 et 11 de la Constitution. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 24 mars 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, | diegene die volgt uit het onderzoek van de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 24 maart 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter, |
A. Arts. | A. Arts. |