Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 46/2004 du 24 mars 2004 Numéros du rôle : 2589, 2590, 2597 et 2604 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la loi du 10 juin 2002 instaurant une cotisation unique à charge du secteur pétrolier, intr La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, M.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 46/2004 du 24 mars 2004 Numéros du rôle : 2589, 2590, 2597 et 2604 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la loi du 10 juin 2002 instaurant une cotisation unique à charge du secteur pétrolier, intr La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, M.(...) Uittreksel uit arrest nr. 46/2004 van 24 maart 2004 Rolnummers 2589, 2590, 2597 en 2604 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 10 juni 2002 ter invoering van een eenmalige bijdrage ten laste van de pe Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 46/2004 du 24 mars 2004 Uittreksel uit arrest nr. 46/2004 van 24 maart 2004
Numéros du rôle : 2589, 2590, 2597 et 2604 Rolnummers 2589, 2590, 2597 en 2604
En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la loi du In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de
10 juin 2002 instaurant une cotisation unique à charge du secteur wet van 10 juni 2002 ter invoering van een eenmalige bijdrage ten
pétrolier, introduits par l'a.s.b.l. Fédération pétrolière belge et laste van de petroleumsector, ingesteld door de v.z.w. Belgische
autres. Petroleum Federatie en anderen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe et E. Derycke, assistée du P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Snappe en E. Derycke,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la poste Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 20 en 23
les 20 et 23 décembre 2002 et 13 et 17 janvier 2003 et parvenues au december 2002 en 13 en 17 januari 2003 ter post aangetekende brieven
greffe les 23 et 24 décembre 2002 et 14 et 20 janvier 2003, un recours en ter griffie zijn ingekomen op 23 en 24 december 2002 en 14 en 20
januari 2003, is beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging
en annulation totale ou partielle de la loi du 10 juin 2002 instaurant ingesteld van de wet van 10 juni 2002 ter invoering van een eenmalige
une cotisation unique à charge du secteur pétrolier (publiée au bijdrage ten laste van de petroleumsector (bekendgemaakt in het
Moniteur belge du 17 juillet 2002, deuxième édition) a été introduit Belgisch Staatsblad van 17 juli 2002, tweede uitgave) door
respectivement par : respectievelijk :
1. l'a.s.b.l. Fédération pétrolière belge, ayant son siège à 1040 1. de v.z.w. Belgische Petroleum Federatie, met zetel te 1040 Brussel,
Bruxelles, avenue des Arts 39, la s.a. Kuwait Petroleum (Belgium), Kunstlaan 39, de n.v. Kuwait Petroleum (Belgium), met zetel te 2018
ayant son siège à 2018 Anvers, Brusselstraat 59, la s.p.r.l. Exxon Antwerpen, Brusselstraat 59, de b.v.b.a. Exxon Mobil Petroleum &
Mobil Petroleum & Chemical, ayant son siège à 2030 Anvers, Chemical, met zetel te 2030 Antwerpen, Polderdijkweg, de n.v. Belgian
Polderdijkweg, la s.a. Belgian Shell, ayant son siège à 1000 Shell, met zetel te 1000 Brussel, Kantersteen 47, en de n.v. Texaco
Bruxelles, Cantersteen 47, et la s.a. Texaco Belgium, ayant son siège
à 1050 Bruxelles, avenue Armand Fraiteur 25; Belgium, met zetel te 1050 Brussel, Armand Fraiteurlaan 25;
2. la s.a. TotalFinaElf Belgium, actuellement la s.a. Total Belgium, 2. de n.v. TotalFinaElf Belgium, thans n.v. Total Belgium, met zetel
ayant son siège à 1040 Bruxelles, rue du Commerce 93; te 1040 Brussel, Handelsstraat 93;
3. la s.a. Transcor Energy, ayant son siège à 1170 Bruxelles, chaussée 3. de n.v. Transcor Energy, met zetel te 1170 Brussel,
de La Hulpe 181/11; Terhulpsesteenweg 181/11;
4. la s.a. Brouw, ayant son siège à 1800 Vilvorde, Schaarbeeklei 600. 4. de n.v. Brouw, met zetel te 1800 Vilvoorde, Schaarbeeklei 600.
Ces affaires, inscrites sous les numéros 2589, 2590, 2597 et 2604 du Die zaken, ingeschreven onder de nummers 2589, 2590, 2597 en 2604 van
rôle de la Cour, ont été jointes. de rol van het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Les dispositions attaquées De bestreden bepalingen
B.1. Les recours en annulation sont dirigés contre tous les articles B.1. De beroepen tot vernietiging zijn gericht tegen alle artikelen
de la loi du 10 juin 2002 instaurant une cotisation unique à charge du van de wet van 10 juni 2002 ter invoering van een eenmalige bijdrage
secteur pétrolier, et en particulier ses articles 3, 5 et 6. ten laste van de petroleumsector, in het bijzonder tegen de artikelen 3, 5 en 6.
L'article 2 est libellé comme suit : Artikel 2 luidt als volgt :
« Il est instauré une cotisation unique à la charge des entreprises « Een eenmalige bijdrage wordt ingevoerd ten laste van de
qui sont soumises aux obligations édictées par l'arrêté royal du 11 ondernemingen die onderworpen zijn aan de verplichtingen opgelegd door
octobre 1971 relatif aux obligations de moyens de stockage et de het koninklijk besluit van 11 oktober 1971 houdende verplichting
stockage de produits pétroliers. » inzake opslagmiddelen en opslag van aardolieproducten. »
L'article 3 dispose en ces termes : Artikel 3 bepaalt het volgende :
« Est redevable de la cotisation toute entreprise, personne physique « De bijdrage is verschuldigd door iedere onderneming, natuurlijke
ou morale, qui, à un moment quelconque au cours des six mois suivant persoon of rechtspersoon, die op om het even welk moment in de loop
l'entrée en vigueur de la présente loi, effectue une ou plusieurs van de zes maanden die volgen op de inwerkingtreding van deze wet, één
of meer binnenlandse leveringen van aardolieproducten verricht in
livraisons intérieures de produits pétroliers, en qualité de raffineur hoedanigheid van raffinadeur of invoerder in de zin van het voornoemde
ou importateur, au sens de l'arrêté royal du 11 octobre 1971 précité à koninklijk besluit van 11 oktober 1971, met uitzondering van de
l'exception des entreprises effectuant des livraisons intérieures ondernemingen die uitsluitend voor eigen gebruik binnenlandse
exclusivement pour leur propre consommation. » leveringen uitvoeren. »
L'article 5 dispose : Artikel 5 bepaalt :
« La cotisation est calculée par tonne de produits pétroliers que le « De bijdrage wordt berekend per ton aardolieproducten die de
redevable devait stocker en application de l'arrêté royal du 11 bijdrageplichtige met toepassing van het voornoemde koninklijk besluit
octobre 1971 précité pendant l'année calendaire 2000. van 11 oktober 1971 gedurende het kalenderjaar 2000 in opslag diende
Selon les catégories déterminées par l'article 5 dudit arrêté royal du te houden. Op basis van de door artikel 5 van het voornoemde koninklijk besluit
11 octobre 1971, elle est égale : van 11 oktober 1971 vastgelegde categorieën, is zij gelijk aan :
1° pour la première catégorie : à 9,213 EUR par tonne; 1° voor de eerste categorie : 9,213 EUR per ton;
2° pour la deuxième catégorie : 8,238 EUR par tonne; 2° voor de tweede categorie : 8,238 EUR per ton;
3° pour la troisième catégorie : à 7,002 EUR par tonne. 3° voor de derde categorie : 7,002 EUR per ton.
Toutefois, la quantité de produits pétroliers déclarée ou qui aurait De hoeveelheid aangegeven aardolieproducten of de hoeveelheid die de
dû être déclarée par le redevable pour ladite période ne doit être bijdrageplichtige voor de betrokken periode had moeten aangeven, moet
prise en compte pour le calcul de la cotisation que pour la part qui voor de berekening van de bijdrage evenwel slechts in aanmerking
worden genomen voor het gedeelte dat het totaal van vijftigduizend ton
excède un total de cinquante mille tonnes. Cette franchise est overschrijdt. Deze vrijstelling wordt naar rato berekend voor elk der
calculée proportionnellement pour chacune des trois catégories de drie categorieën van producten ten aanzien van de totale hoeveelheid ervan.
produits, par rapport à leur quantité totale. Indien twee of indien meerdere bijdrageplichtigen deel uitmaken van
Lorsque deux ou plusieurs redevables font partie du même groupe, étant dezelfde groep, als ondernemingen die met mekaar verbonden zijn in de
des entreprises liées au sens de l'arrêté royal du 8 octobre 1976 zin van het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 met betrekking tot
relatif aux comptes annuels des entreprises, modifié par l'arrêté de jaarrekening van de ondernemingen, gewijzigd bij koninklijk besluit
royal du 6 mars 1990, telles que ces dispositions existent à l'entrée van 6 maart 1990, zoals deze bepalingen bestaan bij de
inwerkingtreding van deze wet, is de vrijstelling van vijftigduizend
en vigueur de la présente loi, la franchise de cinquante mille tonnes ton slechts van toepassing op de som van de hoeveelheden die
ne s'applique qu'à la somme des quantités déclarées par toutes les aangegeven werden door al de ondernemingen van dezelfde groep. De
entreprises du même groupe. Les entreprises appartenant au même groupe ondernemingen die tot dezelfde groep behoren, zullen ieder slechts de
ne bénéficieront chacune de la franchise qu'en proportion de la vrijstelling genieten, naar rato van de door eenieder aangegeven
quantité déclarée par elle par rapport à la somme des quantités hoeveelheid in verhouding tot de som van de hoeveelheden die door de
déclarées par les entreprises du groupe, selon des modalités qui ondernemingen van de groep werden aangegeven, volgens de door de
seront déterminées par le Roi. » Koning bepaalde nadere regels. »
L'article 6 dispose : Artikel 6 bepaalt :
« Si le redevable n'a pas procédé durant l'année civile 1999 à une ou « Als de bijdrageplichtige gedurende het kalenderjaar 1999 niet één of
plusieurs livraisons intérieures de produits pétroliers le soumettant, meerdere binnenlandse leveringen van olieproducten heeft uitgevoerd,
pour l'année 2000, à l'obligation de stockage prescrite par l'arrêté waardoor hij, in het jaar 2000, onderworpen is aan de
royal du 11 octobre 1971 précité, la cotisation est calculée selon les opslagverplichting opgelegd door het voornoemd koninklijk besluit van
règles de l'article précédent, mais en prenant pour base le tonnage de 11 oktober 1971, wordt de bijdrage berekend volgens de regels van het
produits pétroliers que le redevable devait stocker en 2001 en
application de l'arrêté royal précité. Lorsqu'aucune livraison vorige artikel, maar op basis van de tonnage van olieproducten die de
intérieure donnant lieu à déclaration n'a été effectuée par le bijdrageplichtige moest opslaan in 2001, overeenkomstig het voornoemd
redevable durant les années 1999 et 2000, la cotisation est calculée koninklijk besluit. Wanneer de bijdrageplichtige gedurende 1999 en
2000 geen enkele binnenlandse levering heeft uitgevoerd die aanleiding
sur le tonnage de produits pétroliers que le redevable doit stocker en geeft tot aangifte, wordt de bijdrage berekend op basis van de tonnage
2002. Lorsqu'aucune livraison intérieure donnant lieu à déclaration van olieproducten die de bijdrageplichtige moet opslaan in 2002.
n'a été effectuée durant les années 1999 à 2001, la cotisation est Wanneer in de jaren 1999 tot 2001 geen enkele binnenlandse levering
werd uitgevoerd die aanleiding geeft tot aangifte, wordt de bijdrage
calculée sur le tonnage de produits pétroliers que le redevable doit berekend op de tonnage van olieproducten die de bijdrageplichtige moet
stocker en 2003. opslaan in 2003.
De bijdrage is dan invorderbaar op de dag, bepaald voor de indiening
La cotisation est alors exigible au jour prescrit pour le dépôt de van deze aangifte. De bijdrageplichtige is een vermeerdering van de
cette déclaration. Une majoration de la cotisation est due par le bijdrage verschuldigd, volgens door de Koning bepaalde nadere regels,
redevable, selon des modalités fixées par le Roi, compensant die het voordeel compenseert dat volgt uit de uitgestelde
l'avantage résultant de l'exigibilité différée de la cotisation par invorderbaarheid van de bijdrage, vergeleken met het stelsel van de
rapport au régime des articles 4 et 5. Toutefois, ce redevable est dispensé de la cotisation si, dans une requête adressée au Ministre des Affaires économiques avant l'expiration du délai visé à l'article 4, il démontre qu'aucun de ses actionnaires directs ou indirects, ou entreprise liée au sens de la législation sur les comptes annuels des entreprises, n'était tenu de faire la déclaration annuelle quant au tonnage des livraisons intérieures par catégories effectuées au cours de l'année 1999. » artikelen 4 en 5. Deze bijdrageplichtige wordt niettemin vrijgesteld van de bijdrage indien hij in een verzoekschrift dat hij bij de Minister van Economische Zaken vóór het verstrijken van de in artikel 4 bedoelde termijn indient, bewijst dat geen van zijn rechtstreekse of onrechtstreekse aandeelhouders of verbonden onderneming in de zin van de wetgeving met betrekking tot de jaarrekening van de ondernemingen vermeld in artikel 5, verplicht was de voorgeschreven jaarlijkse aangifte met betrekking tot de tonnage van de binnenlandse leveringen per categorie die werden uitgevoerd in de loop van 1999, in te dienen. »
Quant au premier moyen dans l'affaire n° 2590 Ten aanzien van het eerste middel in de zaak nr. 2590
B.2. Un premier moyen est pris de la violation, par les articles 3, 5 B.2. Een eerste middel wordt afgeleid uit de schending, door de
et 6 de la loi attaquée, de l'article 5, § 1er, II, 2°, de la loi artikelen 3, 5 en 6 van de bestreden wet, van artikel 5, § 1, II, 2°,
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et de l'article van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
128, § 1er, de la Constitution. Selon la partie requérante, les instellingen en van artikel 128, § 1, van de Grondwet. Volgens de
mesures en cause seraient des mesures de financement de l'aide verzoekende partij zouden de in het geding zijnde maatregelen
maatregelen zijn voor de financiering van maatschappelijk welzijn, een
sociale, matière qui n'est pas incluse parmi les exceptions prévues à aangelegenheid die geen deel uitmaakt van de uitzonderingen waarin
l'article 5, § 1er, II, 2°, de la loi spéciale précitée et qui artikel 5, § 1, II, 2°, van de voormelde bijzondere wet voorziet en
relèverait donc de la compétence des communautés. die dan ook onder de bevoegdheid van de gemeenschappen zou
B.3. La loi attaquée instaure une cotisation unique à charge des ressorteren. B.3. Bij de bestreden wet wordt een eenmalige bijdrage ingevoerd ten
entreprises qui sont soumises aux obligations de stockage de produits laste van de ondernemingen die onderworpen zijn aan de verplichtingen
pétroliers. inzake opslag van aardolieproducten.
Cette cotisation est un impôt. Même s'il devait être admis qu'outre Die bijdrage is een belasting. Zelfs wanneer zou worden aangenomen dat
son objectif fiscal, elle poursuit aussi un objectif que peuvent zij, naast de fiscale doelstelling, mede een doelstelling nastreeft
poursuivre les communautés sur la base de leurs compétences die ook de gemeenschappen op grond van hun materiële bevoegdheden
matérielles, il n'apparaît pas qu'en adoptant la mesure attaquée qui kunnen nastreven, blijkt niet dat de federale wetgever, door het
relève de la compétence fiscale de l'Etat fédéral, le législateur aannemen van de bestreden maatregel, die tot de fiscale bevoegdheid
fédéral aurait principalement visé un effet qu'il n'aurait pu van de federale Staat behoort, hoofdzakelijk een effect zou hebben
poursuivre au motif qu'il aurait ainsi réglé une matière beoogd dat hij niet zou vermogen na te streven omdat hij aldus een
communautaire. gemeenschapsaangelegenheid zou regelen.
B.4. Le moyen ne peut être admis. B.4. Het middel kan niet worden aangenomen.
Quant au moyen unique dans l'affaire n° 2589, au deuxième moyen dans Ten aanzien van het enige middel in de zaak nr. 2589, het tweede
l'affaire n° 2590, à la première branche et à la deuxième branche du middel in de zaak nr. 2590, het eerste en het tweede onderdeel van het
moyen unique dans l'affaire n° 2597 et au premier moyen dans l'affaire enige middel in de zaak nr. 2597 en het eerste middel in de zaak nr.
n° 2604 2604
B.5. Toutes les parties requérantes allèguent la violation des B.5. Alle verzoekende partijen voeren de schending aan van de
articles 10 et 11, éventuellement lus en combinaison avec l'article artikelen 10 en 11, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 172,
172, de la Constitution. van de Grondwet.
La cotisation litigieuse serait dénuée de toute justification De bestreden bijdrage zou niet objectief noch redelijk kunnen worden
objective et raisonnable, parce que le critère de distinction sur verantwoord omdat voor het criterium van onderscheid waarop zij is
lequel elle repose se fonde sur des arguments qui manquent en fait. gebaseerd, wordt uitgegaan van argumenten die feitelijke grondslag
Les parties requérantes considèrent encore que ne seraient pas missen. Zij menen verder nog dat de argumenten van de wetgever,
pertinents les arguments développés par le législateur dans les ontwikkeld in de parlementaire voorbereiding (Parl. St., Kamer,
travaux préparatoires (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-1129/001, pp. 3 et suivantes). Enfin, elles considèrent que la cotisation ne serait pas proportionnée au but poursuivi par le législateur. B.6.1. Le législateur a imposé aux sociétés du secteur pétrolier une cotisation unique de solidarité. Il n'est pas manifestement déraisonnable que le législateur, compte tenu de la situation spécifique concernant les besoins en produits pétroliers, impose une cotisation générale de solidarité à ce secteur, pour autant que le montant de cette cotisation ne soit pas arbitraire. Il convient d'ailleurs de relever que d'autres secteurs énergétiques ont fait, ou font, l'objet d'obligations de solidarité particulières. 2000-2001, DOC 50-1129/001, pp. 3 en volgende), niet pertinent zouden zijn. Ten slotte zijn de verzoekende partijen van mening dat de bijdrage niet in verhouding zou staan tot het doel van de wetgever. B.6.1 De wetgever heeft aan de ondernemingen van de petroleumsector een eenmalige solidariteitsbijdrage opgelegd. Het is niet kennelijk onredelijk dat de wetgever, rekening houdend met de specifieke toestand inzake de behoeften aan petroleumproducten, een algemene solidariteitsbijdrage aan die sector oplegt, voor zover het bedrag van die bijdrage niet willekeurig is. Overigens dient te worden opgemerkt dat andere energiesectoren het voorwerp hebben uitgemaakt of uitmaken van bijzondere solidariteitsmaatregelen.
B.6.2. Le montant de la cotisation est calculé sur la base d'un B.6.2. Het bedrag van de bijdrage wordt berekend op basis van een
critère objectif, à savoir l'importance du stock de produits objectief criterium, namelijk de grootte van de voorraad
pétroliers que le redevable devait constituer en application de aardolieproducten die de bijdrageplichtige onderneming moest opslaan
l'arrêté royal du 11 octobre 1971 relatif aux obligations de moyens de met toepassing van het koninklijk besluit van 11 oktober 1971 houdende
verplichting inzake opslagmiddelen en opslag van aardolieprodukten.
stockage et de stockage de produits pétroliers. Le montant de la Het bedrag van de bijdrage is ook niet kennelijk onevenredig,
cotisation n'est pas non plus manifestement disproportionné puisqu'il aangezien voorzien is in een vrijstelling ten voordele van alle
est établi une franchise au profit de toutes les entreprises petroleummaatschappijen voor het gedeelte van hun voorraad
pétrolières sur la part de leur stock inférieure à 50.000 tonnes dans aardolieproducten onder de 50.000 ton, om een ontwrichting van de
le but d'éviter des distorsions de concurrence. concurrentie te vermijden.
B.6.3. Dans l'affaire n° 2597, la partie requérante soutient que ce B.6.3. In de zaak nr. 2597 voert de verzoekende partij aan dat zij
n'est que de manière exceptionnelle qu'elle était soumise à slechts uitzonderlijk onderworpen was aan de verplichting inzake
l'obligation de stockage de gasoil pour les seules années 2000 et opslag van huisbrandolie, namelijk uitsluitend voor de jaren 2000 en
2001, en raison d'une convention passée avec une autre société. Le 2001, vanwege een overeenkomst met een andere vennootschap. De vraag
point de savoir si la cotisation réclamée à cette partie requérante ne of de bijdrage die van die verzoekende partij wordt gevorderd, al dan
devrait pas être supportée par son cocontractant relève des liens niet door haar medecontractant moet worden betaald, maakt deel uit van
contractuels unissant ces deux parties et des engagements réciproques de contractuele band tussen beide partijen en van de wederzijdse
auxquels elles ont souscrit. Cette question est étrangère à la verbintenissen die zij hebben aangegaan. Die kwestie is vreemd aan de
constitutionnalité de la disposition attaquée. grondwettigheid van de bestreden bepaling.
B.6.4. Dès lors que la mesure est raisonnablement justifiée, il n'y a B.6.4. Nu de maatregel redelijk verantwoord is, dienen de andere
pas lieu d'examiner les autres considérations invoquées au cours des overwegingen, die tijdens de parlementaire voorbereiding werden
travaux préparatoires et dont les parties requérantes contestent la aangevoerd en waarvan de verzoekende partijen de pertinentie
pertinence. betwisten, niet te worden onderzocht.
B.7. Les moyens ne peuvent être admis. B.7. De middelen kunnen niet worden aangenomen.
Quant au troisième moyen dans l'affaire n° 2590 et à la troisième Ten aanzien van het derde middel in de zaak nr. 2590 en het derde
branche du moyen unique dans l'affaire n° 2597 onderdeel van het enige middel in de zaak nr. 2597
B.8. Les parties requérantes dans l'affaire n° 2590 et dans l'affaire B.8. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 2590 en 2597 verwijten
n° 2597 reprochent à la loi attaquée de violer les articles 10 et 11 de bestreden wet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet te schenden, in
de la Constitution lus en combinaison avec les principes de samenhang gelezen met de beginselen van evenredigheid, van
proportionnalité, de non-rétroactivité, d'annualité de l'impôt et de niet-terugwerkende kracht, van annualiteit van de belasting en van
sécurité juridique. rechtszekerheid.
Plus particulièrement, elles considèrent que la mesure entreprise est Zij voeren meer in het bijzonder aan dat de aangevochten maatregel
disproportionnée au regard des circonstances dans lesquelles est onevenredig is in het licht van de omstandigheden waarin wettelijke
permise la rétroactivité des normes législatives et porte ainsi normen terugwerkende kracht mogen hebben, en op die manier afbreuk
atteinte à la sécurité juridique. En l'espèce, elles estiment que la doet aan de rechtszekerheid. Te dezen menen zij dat de bijdrage
cotisation opère de manière rétroactive puisque le stockage terugwerkende kracht heeft omdat de verplichting, voor het jaar 2000,
obligatoire relatif à l'année 2000 des produits pétroliers visés par inzake opslag van de aardolieproducten bedoeld in het koninklijk
l'arrêté royal du 11 octobre 1971 était définitivement accompli au besluit van 11 oktober 1971 definitief ten uitvoer was gebracht op het
moment de la promulgation de la norme attaquée qui établit ce stockage ogenblik van de afkondiging van de bestreden norm, die van die opslag
en fait taxable. Les redevables de la cotisation unique se verraient een belastbaar feit maakt. Aan de ondernemingen die de eenmalige
donc, de manière imprévisible, imposer une charge nouvelle liée à un bijdrage verschuldigd zijn, zou bijgevolg onverwacht een bijkomende
exercice comptable antérieur. last worden opgelegd die met het voorgaande boekjaar is verbonden.
B.9. Aux termes de l'article 5 de la loi entreprise, le montant de la B.9. Volgens artikel 5 van de bestreden wet wordt de bijdrage in
cotisation est, en principe, calculé par tonne de produits pétroliers principe berekend per ton aardolieproducten die de bijdrageplichtige
que le redevable devait stocker pendant l'année calendaire 2000. Il
n'est pas déraisonnable que, compte tenu de l'objectif d'intérêt
général, mentionné en B.6.1, qu'entendait poursuivre le législateur,
ce soit par référence aux stocks de l'année 2000 que le montant de la gedurende het kalenderjaar 2000 in opslag diende te houden. Het is
niet onredelijk, rekening houdend met het doel van algemeen belang,
cotisation unique est calculé. vermeld in B.6.1, dat de wetgever wilde nastreven, de eenmalige
bijdrage te berekenen op basis van de voorraden van het jaar 2000.
B.10. Les moyens ne peuvent être admis. B.10. De middelen kunnen niet worden aangenomen.
Quant au quatrième moyen dans l'affaire n° 2590 et au deuxième moyen Ten aanzien van het vierde middel in de zaak nr. 2590 en het tweede
dans l'affaire n° 2604 middel in de zaak nr. 2604
B.11. Les parties requérantes font valoir qu'il n'existe pas de B.11. De verzoekende partijen voeren aan dat er geen verantwoording
justification à ce que la cotisation unique soit mise à la charge du voor is dat alleen de petroleumsector de eenmalige bijdrage ten laste
seul secteur pétrolier. moet nemen.
B.12. Le choix d'une cotisation de solidarité unique sous la forme B.12. De keuze van een eenmalige solidariteitsbijdrage in de vorm van
d'un impôt relève du pouvoir d'appréciation du législateur, pour een belasting behoort tot de appreciatiebevoegdheid van de wetgever,
autant que ce choix ne soit pas manifestement déraisonnable. Il voor zover die keuze niet kennelijk onredelijk is. Uit de motieven
ressort des motifs exposés en B.3, B.6.1 et B.6.2 que la cotisation uiteengezet in B.3, B.6.1 en B.6.2 blijkt dat de eenmalige bijdrage
unique établie à charge des entreprises du secteur pétrolier repose ten laste van de ondernemingen van de petroleumsector redelijk
sur une justification raisonnable. verantwoord is.
B.13. Les moyens ne peuvent être admis. B.13. De middelen kunnen niet worden aangenomen.
Sur les cinquième, sixième et septième moyens réunis dans l'affaire n° Ten aanzien van het vijfde, zesde en zevende middel in de zaak nr.
2590 et les troisième et quatrième moyens réunis dans l'affaire n° 2590 en het derde en vierde middel in de zaak nr. 2604
2604 B.14. Les parties requérantes considèrent qu'une discrimination B.14. De verzoekende partijen zijn van mening dat de bestreden wet
aanleiding zou geven tot discriminatie doordat zij voorziet in een
résulterait de la loi entreprise en ce qu'elle prévoit, d'une part, vrijstelling van de bijdrage voor, enerzijds, de
une franchise pour les entreprises pétrolières, pour la part de leur petroleummaatschappijen voor het gedeelte van hun voorraad onder de
stock inférieure à 50.000 tonnes, et d'autre part, une exemption pour 50.000 ton en voor, anderzijds, de ondernemingen die alleen voor eigen
les entreprises qui ne stockent du gasoil qu'aux fins de leur usage gebruik stookolie opslaan. Zij voeren ten slotte aan dat de wetgever,
personnel. Enfin, elles considèrent que, compte tenu de l'objectif rekening houdend met de repressieve doelstelling van de aangevochten
répressif de la loi attaquée, le législateur ne pouvait traiter de la wet, de ondernemingen die hun verplichting inzake strategische opslag
même façon les entreprises qui ne violaient pas leur obligation de niet zijn nagekomen en de ondernemingen die dat wel hebben gedaan,
stockage stratégique et celles qui la violaient. niet identiek had mogen behandelen.
B.15. Lorsque le législateur établit une franchise, comme c'est le cas B.15. Wanneer de wetgever een vrijstelling invoert, zoals dat in
à l'article 5 de la loi attaquée, il doit pouvoir faire usage de artikel 5 van de bestreden wet het geval is, moet hij gebruik kunnen
catégories qui, nécessairement, n'appréhendent la diversité des maken van categorieën die, noodzakelijkerwijs, de verscheidenheid van
situations qu'avec un certain degré d'approximation. Le recours à ce de situaties slechts met een zekere graad van benadering kunnen
procédé n'est pas déraisonnable en soi. Il convient néanmoins opvangen. Het hanteren van die werkwijze is op zich niet onredelijk.
d'examiner s'il en va de même pour la manière dont le procédé a été Niettemin dient nog te worden onderzocht of dat ook geldt voor de
utilisé en l'espèce. manier waarop die werkwijze te dezen is aangewend.
Le législateur a pu raisonnablement justifier la franchise sur la part De wetgever heeft de vrijstelling voor het gedeelte van de voorraad
de leur stock inférieure à 50.000 tonnes, dont sont exemptées toutes aardolieproducten onder de 50.000 ton, die geldt voor alle
les entreprises pétrolières, par le souci de ne pas provoquer de petroleummaatschappijen, redelijkerwijze kunnen verantwoorden vanuit
distorsion de concurrence dans le secteur pétrolier particulièrement de bekommernis de concurrentie in de petroleumsector, die uiterst
sensible aux variations de prix (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC gevoelig is voor prijsschommelingen, niet te verstoren (Parl. St.,
50-1129/001, p. 9). Kamer, 2000-2001, DOC 50-1129/001, p. 9).
Quant à l'exemption prévue au bénéfice des entreprises qui ne De vrijstelling voor de ondernemingen die zich alleen voor eigen
s'approvisionnent en pétrole que pour un usage personnel, elle a pu gebruik met aardolie bevoorraden, kon redelijkerwijze worden
être raisonnablement justifiée par le souci de ne pas répercuter la verantwoord door de zorg om de last van de bijdragen niet op de
charge des cotisations sur les consommateurs (article 8 de la loi attaquée). Les travaux préparatoires font valoir qu'il convient d'être attentif à la charge supplémentaire qu'occasionnerait la cotisation pour les entreprises qui n'importent des produits pétroliers que pour leur consommation propre : « Ces entreprises étant des consommateurs directs de produits pétroliers, il serait inéquitable de leur faire supporter la cotisation en sus de la charge résultant du renchérissement de ces produits » (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC 50-1129/005, p. 29). Enfin, il résulte de ce que la loi attaquée n'opère pas de différence de traitement entre les entreprises pétrolières selon qu'elles ont ou non respecté leurs obligations de stockage stratégique que l'objectif de la loi, contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, n'est pas de nature répressive. B.16. Les moyens ne peuvent être admis. Par ces motifs, la Cour rejette les recours. Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 24 mars 2004. Le greffier, P.-Y. Dutilleux. Le président, consumenten af te wentelen (artikel 8 van de bestreden wet). In de parlementaire voorbereiding werd aangevoerd dat men oog moest hebben voor de bijkomende last die de bijdrage met zich zou meebrengen voor de ondernemingen die alleen voor eigen gebruik aardolieproducten invoeren : « Aangezien die ondernemingen rechtstreekse consumenten zijn van aardolieproducten, zou het onbillijk zijn ze de bijdrage te doen betalen boven op de last die voortvloeit uit de prijsstijging van die producten » (Parl. St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-1129/005, p. 29). Uit het feit dat de bestreden wet petroleummaatschappijen niet verschillend behandelt naargelang zij al dan niet hun verplichtingen inzake strategische opslag zijn nagekomen, volgt ten slotte dat het doel van de wet, in tegenstelling tot hetgeen de verzoekende partijen beweren, niet van repressieve aard is. B.16. De middelen kunnen niet worden aangenomen. Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen. Aldus uitgesproken in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 24 maart 2004. De griffier, P.-Y. Dutilleux. De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^