← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 132/2003 du 8 octobre 2003 Numéro du rôle : 2612 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 601bis du Code judiciaire, posée par le Tribunal de
police de Dinant. La Cour d'arbitrage, composée des après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I.
Objet de la question préjudicielle et procédu(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 132/2003 du 8 octobre 2003 Numéro du rôle : 2612 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 601bis du Code judiciaire, posée par le Tribunal de police de Dinant. La Cour d'arbitrage, composée des après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : I. Objet de la question préjudicielle et procédu(...) | Uittreksel uit arrest nr. 132/2003 van 8 oktober 2003 Rolnummer 2612 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Politierechtbank te Dinant. Het Arbitragehof, samengesteld wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
|---|---|
| COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
| Extrait de l'arrêt n° 132/2003 du 8 octobre 2003 | Uittreksel uit arrest nr. 132/2003 van 8 oktober 2003 |
| Numéro du rôle : 2612 | Rolnummer 2612 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 601bis du | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 601bis van het |
| Code judiciaire, posée par le Tribunal de police de Dinant. | Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Politierechtbank te Dinant. |
| La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
| composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters |
| François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman et E. Derycke, assistée | L. François, M. Bossuyt, A. Alen, J.-P. Moerman en E. Derycke, |
| du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, | bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 20 janvier 2003 en cause de la s.a. Royale Belge | Bij vonnis van 20 januari 2003 in zake de n.v. Royale Belge tegen L. |
| contre L. M.-V. et M.-A. D., dont l'expédition est parvenue au greffe | M.-V. en M.-A. D., waarvan de expeditie ter griffie van het |
| de la Cour d'arbitrage le 24 janvier 2003, le Tribunal de police de | Arbitragehof is ingekomen op 24 januari 2003, heeft de |
| Dinant a posé la question préjudicielle suivante : | Politierechtbank te Dinant de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 601bis du Code judiciaire, inséré par l'article 36 de la | « Schendt artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij |
| loi du 11 juillet 1994, qui réforme notamment la compétence du juge de | artikel 36 van de wet van 11 juli 1994, dat met name de bevoegdheid |
| police en l'instituant en véritable et seul tribunal dont la | van de politierechter hervormt door hem aan te stellen als werkelijk |
| enige rechtbank waarvan de exclusieve bevoegdheid zich uitstrekt tot | |
| compétence exclusive s'étend à tous les droits et obligations | alle rechten en plichten die voortvloeien uit het recht dat van |
| découlant du droit applicable au roulage, et donc, en conséquence, | toepassing is op het wegverkeer en dus tevens ertoe leidt dat hij |
| donne à connaître également de l'application des articles 24 et 25 de | kennis neemt van de toepassing van de artikelen 24 en 25 van de wet |
| la loi en matière d'assurance R.C. automobile et du recours que ces | betreffende de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering inzake |
| articles prévoient contre l'assuré en cas de faute lourde de ce | motorrijtuigen, en van het beroep waarin die artikelen voorzien tegen |
| dernier, viole-t-il les articles 6 et 6bis anciens désormais les | de verzekerde in geval van een zware fout van laatstgenoemde, de |
| articles 10 et 11 de la Constitution belge actuelle en regard du | vroegere artikelen 6 en 6bis, voortaan de artikelen 10 en 11 van de |
| huidige Belgische Grondwet, in het licht van het voorschrift van | |
| prescrit de l'article 6, § 1er, de la Convention de sauvegarde des | artikel 6, § 1, van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de |
| droits de l'Homme en ce que précisément ce principe consacre, savoir | mens, doordat precies dat beginsel met name de regel verankert volgens |
| la règle suivant laquelle le juge doit non seulement être indépendant | welke de rechter niet alleen onafhankelijk en onpartijdig moet zijn |
| et impartial mais apparaître comme tel ? » | maar als dusdanig moet overkomen ? » |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. La question préjudicielle porte sur le point de savoir si | B.1. De prejudiciële vraag heeft tot doel na te gaan of artikel 601bis |
| l'article 601bis du Code judiciaire, inséré par l'article 36 de la loi | van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij artikel 36 van de wet van |
| du 11 juillet 1994 relative aux tribunaux de police et portant | 11 juli 1994 betreffende de politierechtbanken en houdende een aantal |
| certaines dispositions relatives à l'accélération et à la | bepalingen betreffende de versnelling en de modernisering van de |
| modernisation de la justice pénale, viole les articles 10 et 11 de la | strafrechtspleging, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in het |
| Constitution en regard de l'article 6.1 de la Convention européenne | licht van artikel 6.1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de |
| des droits de l'homme, en ce que la disposition en cause institue le | Mens, schendt, doordat de in het geding zijnde bepaling de |
| tribunal de police comme juge exclusif de tous les droits et obligations découlant du droit applicable au roulage, y compris des articles 24 et 25 de l'arrêté royal du 14 décembre 1992 relatif au contrat-type d'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, alors que ce même tribunal de police connaît aussi de l'action pénale portant sur ces mêmes faits, de sorte qu'il serait amené à propos d'une action civile à se prononcer sur des faits qu'il ne pourrait paraître apprécier de manière impartiale, pour s'être déjà prononcé sur eux en statuant au pénal. | politierechtbank aanwijst als exclusieve rechter van alle rechten en plichten die voortvloeien uit het recht dat van toepassing is op het wegverkeer, met inbegrip van de artikelen 24 en 25 van het koninklijk besluit van 14 december 1992 betreffende de modelovereenkomst voor de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, terwijl diezelfde politierechtbank eveneens kennis neemt van de strafvordering met betrekking tot diezelfde feiten, zodat zij in verband met een burgerlijke rechtsvordering ertoe zou worden gebracht zich uit te spreken over feiten die zij niet op onpartijdige wijze kan lijken te beoordelen vermits zij zich reeds op strafrechtelijk vlak erover heeft uitgesproken. |
| B.2.1. L'article 36 de la loi du 11 juillet 1994 relative aux | B.2.1. Artikel 36 van de wet van 11 juli 1994 betreffende de |
| tribunaux de police et portant certaines dispositions relatives à | politierechtbanken en houdende een aantal bepalingen betreffende de |
| l'accélération et à la modernisation de la justice pénale a inséré un | versnelling en de modernisering van de strafrechtspleging heeft een |
| article 601bis dans le Code judiciaire, qui dispose, sans exclure | artikel 601bis ingevoegd in het Gerechtelijk Wetboek, dat bepaalt, |
| l'action récursoire de l'assureur contre son assuré responsable : | zonder een regresvordering van de verzekeraar tegen zijn |
| aansprakelijke verzekerde uit te sluiten : | |
| « Quel qu'en soit le montant, le tribunal de police connaît de toute | « De politierechtbank neemt kennis, ongeacht het bedrag, van alle |
| demande relative à la réparation d'un dommage résultant d'un accident | vorderingen tot vergoeding van schade ontstaan uit een verkeersongeval |
| de la circulation même si celui-ci est survenu dans un lieu qui n'est | zelfs indien het zich heeft voorgedaan op een plaats die niet |
| pas accessible au public. » | toegankelijk is voor het publiek. » |
| B.2.2. Les articles 22, 24 et 25 de l'arrêté royal du 14 décembre 1992 | B.2.2. De artikelen 22, 24 en 25 van het koninklijk besluit van 14 |
| relatif au contrat-type d'assurance obligatoire de la responsabilité | december 1992 betreffende de modelovereenkomst voor de verplichte |
| en matière de véhicules automoteurs disposent : | aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen bepalen : |
| « Art. 22.En cas de condamnation pénale, la compagnie ne peut |
« Art. 22.Wanneer de verzekerde strafrechtelijk wordt veroordeeld, |
| mag de maatschappij er zich noch tegen verzetten dat hij op eigen | |
| s'opposer à ce que l'assuré épuise à ses propres frais les différents | kosten gebruik maakt van elk mogelijk rechtsmiddel, noch mag zij |
| degrés de juridiction, la compagnie n'ayant pas à intervenir dans le | tussenkomen in de keuze van de rechtsmiddelen in strafzaken. |
| choix des voies de recours en matière pénale. | Zij heeft het recht om de schadevergoedingen te betalen wanneer zij |
| dit aangewezen acht. | |
| Elle a le droit de payer les indemnités quand elle le juge opportun. | Wanneer de maatschappij vrijwillig is tussengekomen, moet zij de |
| Si la compagnie est intervenue volontairement, elle est tenue d'aviser | verzekerde te gepasten tijde op de hoogte brengen van elk rechtsmiddel |
| l'assuré, en temps utile, de tout recours qu'elle formerait contre la | dat zij tegen de gerechtelijke beslissing met betrekking tot de omvang |
| décision judiciaire quant à l'étendue de la responsabilité de | van de aansprakelijkheid van de verzekerde instelt; de verzekerde |
| l'assuré; celui-ci décide à ses risques et périls de suivre ou non le | beslist op eigen risico of hij al dan niet het door de maatschappij |
| recours formé par la compagnie. » | ingestelde rechtsmiddel volgt. » |
| « Art. 24.Lorsque la compagnie est tenue envers les personnes lésées, |
« Art. 24.Wanneer de maatschappij gehouden is ten aanzien van de |
| elle a, indépendamment de toute autre action qui peut lui appartenir, | benadeelden, heeft zij, behoudens iedere andere mogelijke vordering |
| un droit de recours dans les cas et contre les personnes visées à | waarover zij beschikt, een recht van verhaal in de gevallen en op de |
| l'article 25. Le recours porte sur les indemnités au paiement | personen vermeld in artikel 25. Het verhaal heeft betrekking op de |
| desquelles la compagnie est tenue en principal, ainsi que sur les | schadevergoedingen in hoofdsom, alsook op de gerechtskosten en |
| intresten die de maatschappij dient te betalen. Het bedrag van het | |
| frais judiciaires et sur les intérêts. Il s'exerce intégralement si | verhaal is integraal indien de voornoemde bedragen niet hoger zijn dan |
| les sommes précitées n'excèdent pas globalement 420.000 F. Il ne | 420.000 frank. Het verhaal wordt echter maar uitgeoefend tot beloop |
| s'exerce cependant qu'à concurrence de la moitié desdites sommes | van de helft van de voornoemde bedragen wanneer die hoger zijn dan |
| lorsqu'elles excèdent 420.000 F avec un minimum de 420.000 F et un | 420.000 frank met een minimum van 420.000 frank en een maximum van |
| maximum de 1.250.000 F. » | 1.250.000 frank. » |
| « Art. 25.1o La compagnie a un droit de recours contre le preneur |
« Art. 25.1o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de |
| d'assurance : | verzekeringnemer : |
| a) en cas de suspension de la garantie du contrat résultant du | a) ingeval de dekking van de overeenkomst geschorst is wegens |
| non-paiement de la prime; | niet-betaling van de premie; |
| b) en cas d'omission ou d'inexactitude intentionnelles dans la | b) in geval van opzettelijk verzwijgen of opzettelijk onjuist meedelen |
| déclaration du risque tant à la conclusion qu'en cours de contrat. Ce | van gegevens betreffende het risico bij het sluiten of in de loop van |
| recours s'exerce intégralement et n'est pas soumis à la limitation | de overeenkomst. Dit verhaal wordt integraal uitgeoefend en is niet |
| prévue à l'article 24; | onderworpen aan de beperking bepaald in artikel 24; |
| c) en cas d'omission ou d'inexactitude non intentionnelle dans la | c) in geval van onopzettelijk verzwijgen of onopzettelijk onjuist |
| meedelen van gegevens betreffende het risico zowel bij het sluiten als | |
| déclaration du risque tant à la conclusion qu'en cours de contrat, qui | in de loop van de overeenkomst, die aan de verzekeringnemer kunnen |
| peuvent être reprochées au preneur d'assurance. Le montant du recours | verweten worden; het bedrag van het verhaal is dan beperkt tot 10.000 |
| est limité à 10.000 F (non indexés). | frank (niet geïndexeerd). |
| Les facultés de recours ne s'exercent pas dans le cas où le contrat a | Er kan geen verhaal uitgeoefend worden ingeval de overeenkomst |
| fait l'objet d'une modification, conformément aux articles 9 et 10. | gewijzigd werd overeenkomstig de artikelen 9 en 10. |
| 2o La compagnie a un droit de recours contre l'assuré, auteur du | 2o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de verzekerde, dader |
| sinistre : | van het schadegeval : |
| a) qui a causé intentionnellement le sinistre. Ce recours s'exerce | a) die het schadegeval opzettelijk heeft veroorzaakt. Dit verhaal |
| intégralement et n'est pas soumis à la limitation prévue à l'article | wordt integraal uitgeoefend en is niet onderworpen aan de beperking |
| 24; | bepaald in artikel 24; |
| b) qui a causé le sinistre en raison de l'une des fautes lourdes suivantes : conduite en état d'ivresse ou dans un état analogue résultant de l'utilisation de produits autres que des boissons alcoolisées; c) lorsque l'usage du véhicule a fait l'objet d'un abus de confiance, d'une escroquerie ou d'un détournement; ce recours ne s'exerce que contre l'auteur du délit ou de son complice. 3o La compagnie a un droit de recours contre le preneur d'assurance et, s'il y a lieu, contre l'assuré autre que le preneur d'assurance : a) lorsque le sinistre survient pendant la participation à une course ou à un concours de vitesse, de régularité ou d'adresse non autorisés; b) lorsque, au moment du sinistre, le véhicule est conduit par une personne ne satisfaisant pas aux conditions prescrites par la loi et les règlements belges pour pouvoir conduire ce véhicule, par exemple par une personne n'ayant pas atteint l'âge minimum requis, par une personne n'étant pas titulaire d'un permis de conduire ou par une personne déchue du droit de conduire. Le droit de recours ne | b) die het schadegeval veroorzaakt heeft door een van de volgende gevallen van grove schuld : rijden in staat van dronkenschap of in een gelijkaardige toestand die het gevolg is van het gebruik van produkten andere dan alcoholische dranken; c) indien het rijtuig gebruikt werd ingevolge een misbruik van vertrouwen, een oplichting of een verduistering; dit verhaal wordt slechts uitgeoefend tegen de dader van het misdrijf of zijn medeplichtige. 3o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de verzekeringnemer en, indien daartoe grond bestaat, op de verzekerde die niet de verzekeringnemer is : a) wanneer het schadegeval zich voordoet tijdens de deelname aan een snelheids-, regelmatigheids- of behendigheidsrit of -wedstrijd, waartoe van overheidswege geen verlof is verleend; b) wanneer, op het ogenblik van het schadegeval, het rijtuig bestuurd wordt door een persoon die niet voldoet aan de voorwaarden die de Belgische wet en reglementen voorschrijven om dat rijtuig te besturen, bijvoorbeeld door een persoon die de vereiste minimumleeftijd niet bereikt heeft, door een persoon die geen rijbewijs heeft of door een |
| s'applique cependant pas si la personne qui conduit le véhicule à | persoon die van het recht tot sturen vervallen verklaard is. Het recht |
| l'étranger a respecté les conditions prescrites par la loi et les | van verhaal wordt evenwel niet toegepast wanneer de persoon die het |
| règlements locaux pour conduire le véhicule et n'est pas sous le coup | rijtuig bestuurt in het buitenland aan de voorwaarden voldoet |
| d'une déchéance en cours en Belgique, auquel cas le droit de recours est maintenu; | voorgeschreven door de plaatselijke wet en reglementen om het rijtuig |
| c) lorsque le véhicule désigné est soumis à la réglementation belge | te besturen en niet onderhevig is aan een in België lopend rijverbod, |
| sur le contrôle technique, pour tout sinistre survenu alors que le | in welk geval het recht van verhaal behouden blijft; |
| véhicule n'est pas ou n'est plus muni d'un certificat de visite | c) wanneer het omschreven rijtuig dat onderworpen is aan de Belgische |
| valable, sauf au cours du trajet normal pour se rendre à la visite de contrôle, ou après délivrance d'un certificat portant la mention ' interdit à la circulation ', sur le trajet normal entre l'organisme de contrôle et son domicile et/ou le réparateur ainsi que sur le trajet normal pour se présenter, après réparation, à l'organisme de contrôle. Le droit de recours ne s'exerce cependant pas si l'assuré démontre l'absence de relation causale entre l'état du véhicule et le sinistre; d) lorsque le sinistre survient alors que le nombre de personnes transportées dépasse celui autorisé en vertu des dispositions réglementaires ou contractuelles ou lorsque le transport de personnes contrevient à des dispositions réglementaires ou contractuelles. Lorsque le nombre de personnes transportées excède le maximum autorisé contractuellement ou réglementairement, le montant du recours est proportionnel au nombre de personnes transportées en surnombre, rapporté au nombre total des personnes effectivement transportées, sans préjudice de l'article 24. Pour le calcul du nombre de personnes transportées, il n'est pas tenu | reglementering op de technische controle, op het ogenblik van het schadegeval niet of niet meer voorzien is van een geldig keuringsbewijs, behalve als het schadegeval zich voordoet tijdens het normale traject naar de keuring of wanneer men in geval van afgifte van een bewijs met de vermelding ' verboden tot het verkeer ' zich van het keuringsstation naar zijn woonplaats en/of naar de hersteller begeeft en na herstelling naar het keuringsstation rijdt. Het recht van verhaal wordt echter niet uitgeoefend indien de verzekerde aantoont dat er geen oorzakelijk verband bestaat tussen de staat van het rijtuig en het schadegeval; d) wanneer het schadegeval zich voordoet, terwijl het reglementair of contractueel toegelaten aantal vervoerde personen overschreden is of wanneer het vervoer van personen in strijd is met reglementaire of contractuele bepalingen. Indien het reglementair of contractueel maximum toegelaten aantal vervoerde personen overschreden is, is het bedrag van het verhaal evenredig aan de verhouding van het overtallig aantal vervoerde personen tot het aantal werkelijk vervoerde personen, onverminderd de toepassing van artikel 24. Voor het berekenen van het aantal vervoerde personen komen kinderen |
| compte des enfants âgés de moins de quatre ans, les enfants âgés de | beneden de vier jaar niet in aanmerking; kinderen van vier tot volle |
| quatre à quinze ans révolus sont considérés comme occupant deux tiers | vijftien jaar worden geacht twee derde plaats in te nemen. De uitkomst |
| de place. Le résultat est arrondi à l'unité supérieure. | van de berekening wordt afgerond naar de hogere eenheid. |
| En cas de transport de personnes en dehors des conditions réglementaires ou contractuelles, le recours s'exerce pour le total des indemnités payées à ces personnes transportées, sans préjudice de l'article 24. Toutefois, le recours ne peut être dirigé contre un assuré qui établit que les manquements ou faits générateurs du recours sont imputables à un autre assuré que lui-même et se sont produits à l'encontre de ses instructions ou à son insu. 4o La compagnie a un droit de recours contre l'auteur du sinistre ou le civilement responsable lorsque le contrat produit uniquement ses effets en faveur des personnes lésées dans les cas prévus à l'article 33. 5o La compagnie a un droit de recours contre l'assuré qui n'a pas respecté les obligations reprises à l'article 19. De toute manière, le recours n'existe que pour autant et dans la mesure où la compagnie a subi un dommage, sans préjudice de l'application de l'article 24. 6o La compagnie a un droit de recours contre l'assuré qui a omis d'accomplir un acte dans un délai déterminé par le contrat. Ce recours ne peut être exercé si l'assuré établit qu'il a accompli l'acte aussi | In geval van personenvervoer buiten de reglementaire of contractuele voorwaarden, wordt het verhaal voor het totaal van de aan deze vervoerde personen betaalde schadevergoedingen uitgeoefend, onverminderd de toepassing van artikel 24. Niettemin kan de maatschappij geen verhaal nemen op een verzekerde indien deze aantoont dat de tekortkomingen of de feiten waarop het verhaal gesteund is, te wijten zijn aan een andere verzekerde en dat ze zich hebben voorgedaan in strijd met zijn onderrichtingen of buiten zijn medeweten. 4o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de dader van het schadegeval of de burgerrechtelijk aansprakelijke in de gevallen bedoeld in artikel 33 wanneer de dekking enkel geldt ten gunste van de benadeelde personen. 5o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de verzekerde die de in artikel 19 vermelde verplichtingen niet heeft nageleefd. In ieder geval is er maar verhaal indien en in de mate waarin de maatschappij schade geleden heeft, onverminderd de toepassing van artikel 24. 6o De maatschappij heeft een recht van verhaal op de verzekerde die een bepaalde handeling niet verricht heeft binnen een door de overeenkomst vastgestelde termijn. Dit verhaalrecht kan niet uitgeoefend worden indien de verzekerde bewijst dat hij die handeling |
| rapidement que cela pouvait raisonnablement se faire. De toute | zo spoedig als redelijkerwijze mogelijk, verricht heeft. In ieder |
| manière, le recours n'existe que si et dans la mesure où la compagnie | geval kan slechts verhaal worden uitgeoefend indien en in de mate |
| a subi un dommage du fait de cette omission, sans préjudice de | waarin de maatschappij door het verzuim schade heeft geleden, |
| l'application de l'article 24. » | onverminderd de toepassing van artikel 24. » |
| B.3. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, la | B.3. In tegenstelling tot wat de Ministerraad beweert, bevat de |
| motivation du jugement a quo contient suffisamment d'éléments pour | motivering van het verwijzingsvonnis voldoende elementen om de |
| permettre de déterminer les catégories de personnes qu'il compare. | categorieën van personen die erin worden vergeleken, te kunnen |
| Selon cette motivation, l'article 601bis du Code judiciaire établit | bepalen. Volgens die motivering geeft artikel 601bis van het |
| une différence de traitement entre, d'une part, les justiciables qui, | Gerechtelijk Wetboek aanleiding tot een verschil in behandeling |
| à la suite d'un accident de roulage qui a donné lieu à une | tussen, enerzijds, de rechtsonderhorigen die ten gevolge van een |
| condamnation pénale et civile, au terme d'un procès auquel ils | verkeersongeval dat aanleiding heeft gegeven tot een strafrechtelijke |
| n'étaient pas parties, sont ensuite assignés devant le même juge par | en burgerrechtelijke veroordeling, na afloop van een proces waarbij |
| zij geen partij waren, vervolgens voor dezelfde rechter worden | |
| leur assureur exerçant son action récursoire et, d'autre part, les | gedagvaard door hun verzekeraar die een regresvordering instelt en, |
| autres justiciables : les premiers ne bénéficieraient pas des | anderzijds, de andere rechtsonderhorigen : de eerste categorie zou |
| garanties prévues par l'article 6.1 de la Convention européenne des | niet de waarborgen genieten waarin artikel 6.1 van het Europees |
| droits de l'homme en matière d'impartialité des juges, les jugements | Verdrag voor de Rechten van de Mens voorziet inzake onpartijdigheid |
| rendus sur l'action publique et sur l'action en responsabilité civile | van de rechters, aangezien in de vonnissen over de strafvordering en |
| se prononçant sur des questions que la même juridiction doit examiner | over de rechtsvordering inzake burgerrechtelijke aansprakelijkheid |
| en traitant l'action récursoire. | uitspraak wordt gedaan over vragen die eenzelfde rechtscollege moet |
| B.4.1. Le Conseil des ministres objecte que, selon la Cour de | onderzoeken bij de behandeling van de regresvordering. |
| cassation, l'autorité de la chose jugée au pénal n'est pas absolue, de | B.4.1. De Ministerraad brengt daartegen in dat volgens het Hof van |
| sorte qu'un justiciable qui, telle la défenderesse devant le juge a | Cassatie het gezag van gewijsde in strafzaken niet absoluut is, zodat |
| quo, n'était pas partie à l'instance pénale, peut contester la | een rechtsonderhorige die, zoals de verweerster voor de verwijzende |
| décision pénale et le pouvoir d'appréciation du juge reste intact. | rechter, geen partij was in het strafgeding, de strafrechtelijke |
| B.4.2. Par égard au droit de défense et au droit de toute personne à | beslissing kan aanvechten, en de beoordelingsbevoegdheid van de |
| rechter intact blijft. | |
| ce que sa cause soit entendue équitablement, la Cour de cassation | B.4.2. Rekening houdend met het recht van verdediging en het recht van |
| estime en effet que « l'autorité de la chose jugée au pénal ne fait | eenieder op een eerlijke behandeling van zijn zaak, is het Hof van |
| pas obstacle à ce que, lors d'un procès civil ultérieur, une partie | Cassatie immers van oordeel dat « het gezag van het strafrechtelijk |
| ait la possibilité de contester les éléments déduits du procès pénal, | gewijsde er niet aan in de weg staat dat een partij in een later |
| dans la mesure où elle n'était pas partie à l'instance pénale ou dans | burgerlijk proces de kans moet hebben de gegevens, afgeleid uit het |
| la mesure où elle n'a pu librement y faire valoir ses intérêts » | strafgeding, te betwisten in zoverre zij geen partij was in het |
| (Cass., 2 octobre 1997, Pas. 1997, I, 936; dans le même sens, Cass., | strafgeding of er niet vrij haar belangen kon laten gelden » (Cass., 2 |
| 24 juin 2002, NjW 2002, p. 353). | oktober 1997, Pas., 1997, I, 936; in dezelfde zin, Cass., 24 juni |
| 2002, NjW 2002, p. 353). | |
| B.4.3. L'objection du Conseil des ministres méconnaît que c'est | B.4.3. De Ministerraad houdt in zijn bezwaar geen rekening met het |
| précisément dans la mesure où le juge retrouve un pouvoir | feit dat, precies doordat de rechter opnieuw beoordelingsbevoegdheid |
| d'appréciation que le problème se pose de savoir s'il est en état | krijgt, de vraag moet worden gesteld of hij in staat is om onpartijdig |
| d'apprécier avec impartialité. Celle-ci ne serait pas en cause s'il | te oordelen. Die onpartijdigheid zou niet in het geding zijn indien |
| était lié en vertu de la loi même par ce qu'il a précédemment jugé. | hij krachtens de wet zelf gebonden zou zijn aan hetgeen hij voordien |
| heeft geoordeeld. | |
| B.5. La loi du 11 juillet 1994 a entendu tout à la fois résorber | B.5. Het doel van de wet van 11 juli 1994 was tegelijkertijd de |
| l'arriéré judiciaire (Doc. parl., Sénat, 1991-1992, no 209-1, p. 1; no | gerechtelijke achterstand terug te dringen (Parl. St., Senaat, |
| 209-2, pp. 6 et 7) et créer une juridiction spécialisée pour les | 1991-1992, nr. 209-1, p. 1; nr. 209-2, pp. 6 en 7) en een |
| rechtscollege op te richten dat in verkeerszaken is gespecialiseerd | |
| questions de roulage (ibid., no 209-2, p. 8). Le législateur avait | (ibid., nr. 209-2, p. 8). De wetgever had vastgesteld dat een groot |
| constaté qu'une large part de l'arriéré dans les cours d'appel | deel van de achterstand bij de hoven van beroep te wijten was aan het |
| trouvait son origine dans l'examen des dossiers de roulage (ibid., no | onderzoek van de dossiers inzake verkeersongevallen (ibid., nr. 209-1, |
| 209-1, p. 1 et no 209-2, p. 6). En confiant aux tribunaux de police la | p. 1, en nr. 209-2, p. 6). Door aan de politierechtbanken het geheel |
| van de zowel burgerlijke als strafrechtelijke geschillen inzake | |
| totalité du contentieux tant civil que pénal du roulage (ibid., no | verkeersongevallen toe te vertrouwen (ibid., nr. 209-2, p. 121, en |
| 209-2, p. 121, et Doc. parl., Chambre, 1993-1994, no 1480/3, p. 3), le | Parl. St., Kamer, 1993-1994, nr. 1480/3, p. 3), heeft de wetgever een |
| législateur a donc pris une mesure pertinente au regard de l'objectif | maatregel genomen die pertinent is in het licht van het nagestreefde |
| poursuivi. | doel. |
| B.6. Aux yeux d'un public exempt de préjugé malveillant envers les institutions, un magistrat n'apparaît pas comme suspect de partialité par cela seul qu'il a déjà eu à traiter d'une question qui lui est posée. Dans un système où l'autorité de la chose jugée est relativisée par égard aux vertus du contradictoire, il est cohérent de considérer que les juges, au cours d'un nouveau débat, tiennent compte d'arguments de nature à remettre en cause leur conviction précédente, comme il advient couramment d'ailleurs lorsqu'une opposition les amène à revenir sur un jugement rendu par défaut. Le législateur a pu raisonnablement estimer qu'une méfiance de principe était un parti extrême risquant de compliquer exagérément l'organisation de la justice, d'autant que si les circonstances de l'espèce justifient une méfiance particulière, le juge doit s'abstenir. | B.6. In de ogen van personen die geen kwaadwillig vooroordeel hebben tegenover de instellingen, komt een magistraat niet over als zijnde verdacht van partijdigheid enkel door het feit dat hij een kwestie die hem wordt voorgelegd reeds heeft moeten behandelen. Binnen een systeem waarin het gezag van gewijsde wordt gerelativeerd uit respect voor het beginsel van de tegenspraak, is het coherent ervan uit te gaan dat rechters tijdens een nieuw debat rekening houden met argumenten die hun voorgaande overtuiging in het geding kunnen brengen, zoals overigens regelmatig gebeurt wanneer verzet hen ertoe brengt terug te komen op een verstekvonnis. De wetgever heeft redelijkerwijs kunnen oordelen dat een principiële achterdocht een extreme oplossing zou zijn die de rechterlijke organisatie overdreven ingewikkeld zou kunnen maken, des te meer daar, indien de omstandigheden van de zaak een bijzondere achterdocht verantwoorden, de rechter zich dient te onthouden. |
| B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 601bis du Code judiciaire, inséré par l'article 36 de la loi | Artikel 601bis van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij artikel 36 |
| du 11 juillet 1994 relative aux tribunaux de police et portant | van de wet van 11 juli 1994 betreffende de politierechtbanken en |
| certaines dispositions relatives à l'accélération et à la | houdende een aantal bepalingen betreffende de versnelling en de |
| modernisation de la justice pénale, ne viole pas les articles 10 et 11 | modernisering van de strafrechtspleging, schendt de artikelen 10 en 11 |
| de la Constitution combinés ou non avec l'article 6.1 de la Convention | van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6.1 van |
| européenne des droits de l'homme, en ce qu'il institue le tribunal de | het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, niet, doordat het de |
| police comme juge exclusif de tous les droits et obligations découlant | politierechtbank aanwijst als exclusieve rechter voor alle rechten en |
| du droit applicable au roulage. | plichten die voortvloeien uit het recht dat van toepassing is op het wegverkeer. |
| Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
| la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 8 octobre 2003. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 8 oktober 2003. |
| Le greffier, | De griffier, |
| L. Potoms. | L. Potoms. |
| Le président, | De voorzitter, |
| M. Melchior. | M. Melchior. |