← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 101/2003 du 17 juillet 2003 Numéro du rôle : 2685 En cause
: la question préjudicielle concernant l'article 53, § 2, du décret de la Région flamande du
22 octobre 1996 relatif à l'aménagement du territoire, posée La Cour
d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, M.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 101/2003 du 17 juillet 2003 Numéro du rôle : 2685 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 53, § 2, du décret de la Région flamande du 22 octobre 1996 relatif à l'aménagement du territoire, posée La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, M.(...) | Uittreksel uit arrest nr. 101/2003 van 17 juli 2003 Rolnummer 2685 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 53, § 2, van het decreet van het Vlaamse Gewest van 22 oktober 1996 betreffende de ruimtelijke ordening, gesteld door de R Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 101/2003 du 17 juillet 2003 | Uittreksel uit arrest nr. 101/2003 van 17 juli 2003 |
Numéro du rôle : 2685 | Rolnummer 2685 |
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 53, § 2, du | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 53, § 2, van het decreet |
décret de la Région flamande du 22 octobre 1996 relatif à | van het Vlaamse Gewest van 22 oktober 1996 betreffende de ruimtelijke |
l'aménagement du territoire, posée par le Conseil d'Etat. | ordening, gesteld door de Raad van State. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. | samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters |
Martens, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée | P. Martens, M. Bossuyt, E. De Groot, A. Alen en J.-P. Moerman, |
du greffier L. Potoms, présidée par le président A. Arts, | bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter A. Arts, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt no 117.664 du 28 mars 2003 en cause de la s.p.r.l. Lean | Bij arrest nr. 117.664 van 28 maart 2003 in zake de b.v.b.a. Lean |
contre la Région flamande, dont l'expédition est parvenue au greffe de | tegen het Vlaamse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het |
la Cour d'arbitrage le 8 avril 2003, le Conseil d'Etat a posé la | Arbitragehof is ingekomen op 8 april 2003, heeft de Raad van State de |
question préjudicielle suivante : | volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 53, § 2, du décret relatif à l'aménagement du territoire, | « Schendt artikel 53 § 2 van het Decreet betreffende de ruimtelijke |
coordonné le 22 octobre 1996, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, de artikelen 10 en 11 van |
Constitution, en ce qu'une copie de la requête du fonctionnaire | de Grondwet doordat een afschrift van het beroepsschrift van de |
délégué, identique à celle transmise au ministre, avec toutes les | Gemachtigde Ambtenaar met alle bijlagen (administratief dossier) aan |
annexes (dossier administratif) doit être transmise au demandeur, | de aanvrager moet worden overgemaakt gelijk aan dit aan de Minister, |
alors que le fonctionnaire délégué n'est pas tenu de transmettre une | terwijl de Gemachtigde Ambtenaar niet gehouden is een afschrift van de |
copie des (mêmes) pièces du dossier administratif au demandeur dans le | (zelfde) stukken van het administratief dossier aan de aanvrager over |
cas où le recours émane du demandeur ou même du collège des | te maken in het geval het beroep uitgaat van de aanvrager of zelfs van |
bourgmestre et échevins ? » | het College van Burgemeester en Schepenen ? » |
Le 30 avril 2003, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la | Op 30 april 2003 hebben de rechters-verslaggevers E. De Groot en J.-P. |
loi organique, les juges-rapporteurs E. De Groot et J.-P. Moerman ont | Moerman, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de organieke |
informé la Cour qu'ils pourraient être amenés à proposer de rendre un | wet, het Hof ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen |
arrêt de réponse immédiate. | worden gebracht voor te stellen een arrest van onmiddellijk antwoord te wijzen. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. Le juge a quo demande : | B.1. De verwijzende rechter vraagt : |
« L'article 53, § 2, du décret relatif à l'aménagement du territoire, | « Schendt artikel 53 § 2 van het Decreet betreffende de ruimtelijke |
coordonné le 22 octobre 1996, viole-t-il les articles 10 et 11 de la | ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, de artikelen 10 en 11 van |
Constitution, en ce qu'une copie de la requête du fonctionnaire | de Grondwet doordat een afschrift van het beroepsschrift van de |
délégué, identique à celle transmise au ministre, avec toutes les | Gemachtigde Ambtenaar met alle bijlagen (administratief dossier) aan |
annexes (dossier administratif) doit être transmise au demandeur, | de aanvrager moet worden overgemaakt gelijk aan dit aan de Minister, |
alors que le fonctionnaire délégué n'est pas tenu de transmettre une | terwijl de Gemachtigde Ambtenaar niet gehouden is een afschrift van de |
copie des (mêmes) pièces du dossier administratif au demandeur dans le | (zelfde) stukken van het administratief dossier aan de aanvrager over |
cas où le recours émane du demandeur ou même du collège des | te maken in het geval het beroep uitgaat van de aanvrager of zelfs van |
bourgmestre et échevins ? » | het College van Burgemeester en Schepenen ? » |
B.2.1. Il se déduit des faits de la cause et de la référence faite par | B.2.1. Uit de feiten in het geding en uit de verwijzing door de Raad |
le Conseil d'Etat à l'article 53, § 2, du décret de la Région flamande | van State naar artikel 53, § 2, van het decreet van het Vlaamse Gewest |
relatif à l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996, | betreffende de ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, |
que c'est l'article 53, § 2, alinéas 1er et 2, de ce décret, dans sa | moet worden afgeleid dat te dezen artikel 53, § 2, eerste en tweede |
version antérieure à sa modification par l'article 60 du décret du 26 | lid, van dat decreet van toepassing is, in de versie vóór de wijziging |
avril 2000 (Moniteur belge du 29 avril 2000), qui est applicable en | ervan bij artikel 60 van het decreet van 26 april 2000 (Belgisch |
l'espèce. Cette disposition énonce : | Staatsblad van 29 april 2000). Die bepaling luidt : |
« Le collège des bourgmestre et échevins ainsi que le fonctionnaire | « Het college van burgemeester en schepenen alsook de gemachtigde |
délégué peuvent introduire un recours auprès du Gouvernement flamand, | ambtenaar kunnen bij de Vlaamse Regering in beroep komen binnen dertig |
dans les trente jours qui suivent la réception de la décision de la | dagen na de ontvangst van de beslissing van de bestendige deputatie |
députation permanente octroyant un permis. Ce recours, de même que le | tot verlening van een vergunning. Dit beroep, evenals de termijn voor |
délai pour former recours, est suspensif. Il est adressé en même temps | instelling van het beroep, schorst de vergunning. Het wordt terzelfder |
au demandeur et au Gouvernement flamand. Lorsque le recours est | tijd ter kennis van de aanvrager en van de Vlaamse Regering gebracht. |
introduit par le fonctionnaire délégué, ce dernier avertit également | Komt de gemachtigde ambtenaar in beroep, dan geeft deze daarvan |
le collège. | bovendien kennis aan het college. |
Le demandeur peut introduire un recours auprès du Gouvernement flamand | De aanvrager kan bij de Vlaamse Regering in beroep komen binnen dertig |
dans les trente jours qui suivent la réception de la décision de la | dagen na de ontvangst van de beslissing van de bestendige deputatie, |
députation permanente ou à défaut de cette réception, l'expiration du | of, bij gebreke van die ontvangst, na afloop van de termijn waarbinnen |
délai dans lequel elle devait avoir lieu. Ce recours est envoyé, par | deze plaats moest hebben. Dit beroep wordt bij een ter post |
lettre recommandée à la poste, au Gouvernement flamand, qui en adresse | aangetekende brief gezonden aan de Vlaamse Regering, die een afschrift |
copie au collège, dans les cinq jours de la réception. » | ervan aan het college stuurt binnen vijf dagen na ontvangst. » |
B.2.2. Cette disposition fait partie de la réglementation des recours | B.2.2. Die bepaling maakt deel uit van de regeling van de |
administratifs en matière d'aménagement du territoire. | administratieve beroepen inzake ruimtelijke ordening. |
Le demandeur peut introduire un recours auprès de la députation | Tegen de beslissing van het college van burgemeester en schepenen of |
permanente contre la décision du collège des bourgmestre et échevins | van de gemachtigde ambtenaar houdende weigering van een bouwvergunning |
ou du fonctionnaire délégué portant refus d'un permis de bâtir. Le | kan de aanvrager beroep instellen bij de bestendige deputatie. Tegen |
collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué comme | de beslissing van de bestendige deputatie houdende verlening of |
le demandeur peuvent introduire un recours auprès du Gouvernement | weigering van de vergunning kunnen zowel de aanvrager als het college |
flamand contre la décision de la députation permanente octroyant ou | van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar beroep |
refusant le permis. | instellen bij de Vlaamse Regering. |
B.3. En vertu de l'alinéa 1er de l'article 53, § 2, du décret précité, le collège des bourgmestre et échevins et le fonctionnaire délégué qui introduisent un recours auprès du Gouvernement flamand contre la décision de la députation permanente doivent adresser en même temps ce recours au demandeur du permis. Cette notification implique, selon le Conseil d'Etat, que le demandeur soit également informé directement de l'intégralité du texte du recours, de sorte qu'il puisse vérifier si le recours a été introduit régulièrement et connaître les motifs qui le fondent. Le recours qui n'est pas notifié intégralement au demandeur du permis serait irrecevable pour cette raison. | B.3. Volgens artikel 53, § 2, eerste lid, van voormeld decreet moeten het college van burgemeester en schepenen en de gemachtigde ambtenaar die bij de Vlaamse Regering tegen de beslissing van de bestendige deputatie beroep instellen, dat beroep tegelijk ter kennis brengen van de aanvrager van de vergunning. Die kennisgeving houdt naar het oordeel van de Raad van State in dat ook aan de aanvrager de integrale tekst van het beroep rechtstreeks wordt meegedeeld, zodat die kan nagaan of het beroep regelmatig is ingesteld en kan kennis nemen van de redenen waarop het is gebaseerd. Het beroep dat niet volledig ter kennis van de aanvrager van de vergunning is gebracht, zou om die reden onontvankelijk zijn. |
En vertu de l'alinéa 2 de l'article 53, § 2, alinéa 2, du même décret, | Volgens artikel 53, § 2, tweede lid, van hetzelfde decreet moet de |
le demandeur qui introduit un recours contre la décision de la | aanvrager die tegen de beslissing van de bestendige deputatie beroep |
députation permanente doit uniquement envoyer ce recours au | instelt, dat beroep enkel aan de Vlaamse Regering doen toekomen. |
Gouvernement flamand. Ce dernier adresse copie du recours au collège | Laatstgenoemde stuurt binnen vijf dagen na ontvangst een afschrift van |
des bourgmestre et échevins dans les cinq jours de la réception. Par | het beroep naar het college van burgemeester en schepenen. Het beroep |
conséquent, le recours que le demandeur du permis ne notifie pas au | dat door de aanvrager van de vergunning niet ter kennis van het |
collège des bourgmestre et échevins ne saurait être irrecevable pour | college van burgemeester en schepenen is gebracht kan dus niet om die |
cette raison. | reden onontvankelijk zijn. |
B.4.1. Il ressort de la question préjudicielle que la Cour est | B.4.1. Uit de prejudiciële vraag blijkt dat aan het Hof het verschil |
interrogée sur la différence de traitement concernant la situation du | in behandeling wordt voorgelegd wat betreft de situatie van de |
fonctionnaire délégué, selon que le recours auprès du Gouvernement | gemachtigde ambtenaar naargelang het beroep bij de Vlaamse Regering |
flamand est formé par le fonctionnaire délégué lui-même ou par le demandeur du permis ou le collège des bourgmestre et échevins. Ce ne serait que dans le premier cas que le fonctionnaire délégué, lorsqu'il notifie son recours au demandeur du permis, serait tenu de communiquer à celui-ci le texte intégral du recours ainsi que toutes les annexes (le dossier administratif). Par contre, le fonctionnaire délégué ne serait pas tenu de communiquer au demandeur les pièces du dossier administratif transmis à l'instance d'appel compétente, lorsque le recours émane du demandeur lui-même ou du collège des bourgmestre et échevins. B.4.2. Dans son mémoire justificatif, le Gouvernement flamand dénonce à cet égard une différence de traitement selon que les pièces du dossier administratif sont transmises au Gouvernement flamand avec le recours ou par un envoi séparé. Ce n'est que dans le premier cas que le fonctionnaire délégué serait obligé, lorsqu'il notifie son recours au demandeur, de transmettre aussi à celui-ci toutes les annexes à ce | wordt ingesteld door de gemachtigde ambtenaar zelf dan wel door de aanvrager van een vergunning of door het college van burgemeester en schepenen. Enkel in het eerste geval zou de gemachtigde ambtenaar bij de kennisgeving van zijn beroep aan de aanvrager de integrale tekst van het beroep met inbegrip van alle bijlagen (het administratief dossier) aan de aanvrager van de vergunning moeten bezorgen. De gemachtigde ambtenaar zou daarentegen niet ertoe verplicht zijn de stukken van het administratief dossier zoals overgezonden aan de bevoegde beroepsinstantie over te zenden aan de aanvrager wanneer het beroep uitgaat van de aanvrager zelf dan wel van het college van burgemeester en schepenen. B.4.2. In haar memorie met verantwoording klaagt de Vlaamse Regering dienaangaande de onderscheiden behandeling aan naargelang de stukken van het administratief dossier samen met het beroepsschrift dan wel met een afzonderlijke zending aan de Vlaamse Regering worden overgezonden. Enkel in het eerste geval zou de gemachtigde ambtenaar verplicht zijn om bij de kennisgeving van zijn beroep aan de aanvrager ook alle bijlagen van dat beroep aan de aanvrager over te zenden, |
recours, alors que, dans le deuxième cas, les pièces du dossier | terwijl in het tweede geval de stukken van het administratief dossier |
administratif ne doivent pas être portées à la connaissance du | niet aan de aanvrager ter kennis moeten worden gebracht. De Vlaamse |
demandeur. Le Gouvernement flamand regrette aussi que la jurisprudence | Regering betreurt tevens dat in de rechtspraak van de Raad van State |
du Conseil d'Etat ne fasse à cet égard aucune distinction selon que | dienaangaande geen onderscheid wordt gemaakt naargelang de bijlagen |
les annexes portent seulement sur le dossier administratif existant ou | enkel betrekking hebben op het bestaande administratief dossier dan |
comportent de nouvelles pièces. | wel nieuwe stukken bevatten. |
Les parties devant la Cour ne peuvent modifier ou faire modifier le contenu des questions préjudicielles. La Cour ne peut étendre son contrôle à des différences de traitement au sujet desquelles le juge a quo ne l'a pas interrogée. La Cour limite par conséquent son examen à la différence de traitement mentionnée dans la question préjudicielle. B.5. La comparaison opérée dans la question préjudicielle repose sur un critère objectif : dans le premier cas, c'est le fonctionnaire délégué lui-même qui introduit un recours auprès du Gouvernement flamand, alors que dans le second cas c'est le demandeur d'un permis qui introduit le recours auprès du Gouvernement flamand. Il peut se justifier objectivement et raisonnablement que le fonctionnaire délégué soit seulement obligé de notifier son recours au demandeur, en ce compris le texte intégral de sa requête et toutes les annexes, lorsque le recours émane de lui, afin que le demandeur puisse vérifier si le recours a été régulièrement formé et puisse prendre connaissance des motifs qui le fondent, apprécier s'il y a lieu de demander au Gouvernement flamand d'être entendu et préparer sa défense, et que cette formalité ne soit pas imposée lorsque le recours émane du demandeur lui-même. Dans ce dernier cas, c'est au demandeur | De partijen voor het Hof vermogen niet de inhoud van de prejudiciële vragen te wijzigen of te doen wijzigen. Het Hof kan zijn toetsing niet uitbreiden tot verschillen in behandeling waarover de verwijzende rechter het Hof niet heeft ondervraagd. Bijgevolg beperkt het Hof zijn toetsing tot het verschil in behandeling dat in de prejudiciële vraag is aangebracht. B.5. De in de prejudiciële vraag gemaakte vergelijking berust op een objectief criterium : in het eerste geval stelt de gemachtigde ambtenaar zelf het beroep in bij de Vlaamse Regering, terwijl in het tweede geval de aanvrager van een vergunning het beroep bij de Vlaamse Regering instelt. Het kan objectief en redelijkerwijze worden verantwoord dat de gemachtigde ambtenaar enkel verplicht is de aanvrager in kennis te stellen van zijn beroep, hieronder begrepen zijnde de integrale tekst van zijn beroepsschrift met alle bijlagen ervan wanneer het beroep uitgaat van de gemachtigde ambtenaar zelf, opdat de aanvrager kan nagaan of het beroep regelmatig is samengesteld, kennis kan nemen van de motieven ervan en kan beoordelen of er reden is om aan de Vlaamse Regering te vragen te worden gehoord en zijn verweer voor te bereiden, en dat zulks niet wordt opgelegd wanneer het beroep uitgaat van de |
du permis qu'il appartient de rédiger le recours, de motiver son | aanvrager zelf. In dit laatste geval komt het aan de aanvrager van de |
dossier et d'y adjoindre les pièces nécessaires. Il en va de même | vergunning toe zijn beroepsschrift op te stellen en zijn dossier te |
lorsque le recours émane du collège des bourgmestre et échevins. | motiveren en de nodige stukken toe te voegen. Hetzelfde geldt indien |
B.6. Si la question préjudicielle doit toutefois être interprétée en | het beroep uitgaat van het college van burgemeester en schepenen. |
ce sens qu'elle dénonce en réalité la différence de traitement, dans | B.6. Indien de prejudiciële vraag evenwel aldus moet worden begrepen |
le cadre de l'introduction du recours auprès du Gouvernement flamand, | dat zij in werkelijkheid het verschil in behandeling aanklaagt, bij |
entre le fonctionnaire délégué, d'une part, et le demandeur d'un | het instellen van het beroep bij de Vlaamse Regering, tussen de |
permis, d'autre part, en ce qui concerne l'obligation de notifier le | gemachtigde ambtenaar, enerzijds, en de aanvrager van een vergunning, |
recours et ses annexes, il y a lieu de renvoyer alors à l'arrêt no | anderzijds, voor wat de plicht tot kennisgeving van het beroepschrift |
en de bijlagen betreft, dan dient het Hof te wijzen op het arrest nr. | |
99/98 du 24 septembre 1998, dans lequel la Cour a jugé que l'article | 99/98 van 24 september 1998, waarin werd geoordeeld dat artikel 53 van |
53 du décret de la Région flamande relatif à l'aménagement du | het decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de ruimtelijke |
territoire, coordonné le 22 octobre 1996, ne violait pas les articles | ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, de artikelen 10 en 11 van |
10 et 11 de la Constitution en ce qu'il impose au collège des | de Grondwet niet schendt doordat aan het college van burgemeester en |
bourgmestre et échevins et au fonctionnaire délégué de notifier en | schepenen en aan de gemachtigde ambtenaar de verplichting wordt |
même temps au demandeur, dans son intégralité, le recours | opgelegd om het administratief beroep bij de Vlaamse Regering |
administratif introduit auprès du Gouvernement flamand, alors que | terzelfder tijd integraal ter kennis van de aanvrager te brengen, |
cette obligation n'est pas imposée au demandeur qui introduit un | terwijl in die verplichting niet is voorzien voor de aanvrager die een |
recours administratif. | administratief beroep instelt. |
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 53, § 2, du décret de la Région flamande relatif à | Artikel 53, § 2, van het decreet van het Vlaamse Gewest betreffende de |
l'aménagement du territoire, coordonné le 22 octobre 1996, tel qu'il | ruimtelijke ordening, gecoördineerd op 22 oktober 1996, zoals van |
était applicable avant sa modification par l'article 60 du décret du | toepassing vóór de wijziging ervan bij artikel 60 van het decreet van |
26 avril 2000, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution | 26 april 2000, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet |
en ce que le fonctionnaire délégué qui introduit un recours auprès du | doordat de gemachtigde ambtenaar die bij de Vlaamse Regering beroep |
Gouvernement flamand contre la décision de la députation permanente | instelt tegen de beslissing van de bestendige deputatie tot verlening |
octroyant un permis doit, lorsqu'il notifie son recours au demandeur | van een vergunning, bij de kennisgeving van zijn beroep aan de |
du permis, transmettre à celui-ci le texte intégral du recours, en ce | aanvrager van de vergunning de integrale tekst van het beroep met |
compris toutes ses annexes, alors qu'il n'y est pas obligé lorsque le | inbegrip van alle bijlagen aan die aanvrager moet bezorgen terwijl hij |
recours émane du demandeur lui-même ou du collège des bourgmestre et | daartoe niet verplicht is wanneer het beroep uitgaat van de aanvrager |
échevins. | zelf of van het college van burgemeester en schepenen. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 17 juillet 2003. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 17 juli 2003. |
Le greffier, | De griffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
Le président, | De voorzitter, |
A. Arts. | A. Arts. |