Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 81/2003 du 11 juin 2003 Numéro du rôle : 2443. En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 1999 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 81/2003 du 11 juin 2003 Numéro du rôle : 2443. En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget 1999 La Cour d'arbitrage, composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. Martens, R.(...) Uittreksel uit arrest nr. 81/2003 van 11 juni 2003 Rolnummer : 2443. In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 56 van het Vlaamse decreet van 19 december 1998 houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999 Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 81/2003 du 11 juin 2003 Uittreksel uit arrest nr. 81/2003 van 11 juni 2003
Numéro du rôle : 2443. Rolnummer : 2443.
En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 56 du In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 56 van het
décret flamand du 19 décembre 1998 contenant diverses mesures Vlaamse decreet van 19 december 1998 houdende bepalingen tot
d'accompagnement du budget 1999 (dommages causés au revêtement routier begeleiding van de begroting 1999 (schade aan het wegdek door
par la surcharge), posées par le Tribunal de police de Gand. gewichtsoverschrijding), gesteld door de Politierechtbank te Gent.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents A. Arts et M. Melchior, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters A. Arts en M. Melchior, en de rechters
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et J.-P. Snappe, P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en J.-P. Snappe,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Arts, voorzitter A. Arts,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 23 avril 2002 en cause du ministère public contre J. Bij vonnis van 23 april 2002 in zake het openbaar ministerie tegen J.
D'Halluin et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la D'Halluin en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het
Cour d'arbitrage le 14 mai 2002, le Tribunal de police de Gand a posé Arbitragehof is ingekomen op 14 mei 2002, heeft de Politierechtbank te
les questions préjudicielles suivantes : Gent de volgende prejudiciële vragen gesteld :
« 1. L'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 [contenant « 1. Schendt artikel 56 van het Vlaams decreet van 19 december 1998
diverses mesures d'accompagnement du budget 1999] , modifié par le [houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999], gewijzigd
décret du 29 décembre 1999, interprété en ce sens que le dépassement door het decreet van 29 december 1999, in die zin geïnterpreteerd dat
de la limite des masses sous les essieux prescrite par les articles de overschrijding van de aslastenbeperking voorgeschreven door de
18, 21, 26, 32 et 32bis de l'arrêté royal du 15 mars 1968 fait naître artikelen 18, 21, 26, 32 en 32bis van het koninklijk besluit van 15
une présomption irréfragable de dommages prohibés causés au revêtement maart 1968 een onweerlegbaar vermoeden inhoudt van verboden
routier, viole-t-il les règles qui sont établies par la Constitution wegdekbeschadiging, de regels die door of krachtens de Grondwet zijn
ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences respectives de vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de
l'Etat, des communautés et des régions, en ce compris les règles Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten, inbegrepen de regels voorzien
prévues par l'article 124bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur door artikel 124bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, en particulier l'article 11 de la loi spéciale du Arbitragehof, in het bijzonder artikel 11 van de bijzondere wet van 8
8 août 1980 de réformes institutionnelles ? augustus 1980 tot hervorming van de instellingen ?
2. L'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 [contenant 2. Schendt artikel 56 van het Vlaams decreet van 19 december 1998
diverses mesures d'accompagnement du budget 1999] , modifié par le [houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999], gewijzigd
décret du 29 décembre 1999, interprété en ce sens que le dépassement door het decreet van 29 december 1999, in die zin geïnterpreteerd dat
de la limitation des masses sous les essieux prescrite par les de overschrijding van de aslastenbeperking voorgeschreven door de
articles 18, 21, 26, 32 et 32bis de l'arrêté royal du 15 mars 1968 artikelen 18, 21, 26, 32 en 32bis van het koninklijk besluit van 15
fait naître une présomption irréfragable de dommages prohibés causés maart 1968 een onweerlegbaar vermoeden inhoudt van verboden
au revêtement routier, viole-t-il les règles qui sont établies par la wegdekbeschadiging, de regels die door of krachtens de Grondwet zijn
Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de
respectives de l'Etat, des communautés et des régions, en ce compris Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten, inbegrepen de regels voorzien
les règles prévues par l'article 124bis de la loi spéciale du 6 door artikel 124bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, en particulier l'article 6, § 1er, Arbitragehof, in het bijzonder artikel 6, § 1, X, 1o, van de
X, 1o, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen
? ?
3. L'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 [contenant 3. Schendt artikel 56 van het Vlaams decreet van 19 december 1998
diverses mesures d'accompagnement du budget 1999] , modifié par le [houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999], gewijzigd
décret du 29 décembre 1999, interprété en ce sens que le dépassement door het decreet van 29 december 1999, in die zin geïnterpreteerd dat
de la limitation des masses sous les essieux prescrite par les de overschrijding van de aslastenbeperking voorgeschreven door de
articles 18, 21, 26, 32 et 32bis de l'arrêté royal du 15 mars 1968 artikelen 18, 21, 26, 32 en 32bis van het koninklijk besluit van 15
fait naître une présomption irréfragable de dommages prohibés causés maart 1968 een onweerlegbaar vermoeden inhoudt van verboden
au revêtement routier, viole-t-il les articles 10 et 11 de la wegdekbeschadiging, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.2 de la C.E.D.H. et samenhang met artikel 6.2 EVRM en artikel 14.2 BUPO-Verdrag, doordat
avec l'article 14.2 du Pacte international relatif aux droits civils
et politiques, en ce qu'il déroge, pour une catégorie de citoyens, au het voor een categorie van burgers afwijkt van het beginsel volgens
principe selon lequel la charge de la preuve incombe à la partie poursuivante ? » hetwelk de bewijslast op de vervolgende partij rust ? »
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La disposition en cause fait partie du chapitre XIV « Dégâts au B.1. De in het geding zijnde bepaling maakt deel uit van hoofdstuk
revêtement routier à la suite de surcharges » du décret flamand du 19 XIV, met als opschrift « Schade aan het wegdek door
décembre 1998 contenant diverses mesures d'accompagnement du budget gewichtsoverschrijding », van het Vlaamse decreet van 19 december 1998
1999, qui vise à combattre les dommages causés à l'infrastructure houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999, dat ertoe
strekt de schade aan de wegeninfrastructuur ten gevolge van
routière par la formation d'ornières (Doc. , Parlement flamand, spoorvorming aan te pakken (Parl. St. , Vlaams Parlement, 1998-1999,
1998-1999, no 1214/8, p. 5). Selon le Gouvernement flamand, le poids nr. 1214/8, p. 5). De voornaamste oorzaak van spoorvorming moet
excessif par essieu des véhicules surchargés constitue la principale volgens de Vlaamse Regering worden gezocht bij een overmatige asdruk
cause de la formation d'ornières (ibid. ). van overladen voertuigen (ibid .).
Les dispositions du chapitre précité prévoient une interdiction De bepalingen van het voormelde hoofdstuk voorzien in een algemeen
générale de causer des dégâts au revêtement routier en excédant les verbod het wegdek te beschadigen door een overschrijding van de
poids maximums autorisés au sol et les poids maximums autorisés sous maximaal toegelaten massa's en massa's onder de assen (artikel 56).
les essieux (article 56). Les infractions à cette interdiction sont Inbreuken op dat verbod worden bestraft met gevangenisstraf en/of met
punies d'une peine de prison et/ou d'amendes progressives (article progressieve geldboetes (artikel 57). Bij een veroordeling wegens
57). En cas de condamnation pour cause d'infraction à l'article 56, inbreuk op artikel 56 is een forfaitaire vergoeding verschuldigd die
une cotisation forfaitaire est due au « Vlaams Infrastructuurfonds » het Vlaams Infrastructuurfonds ten goede komt (artikel 58). Voor de in
(article 58). Des amendes administratives peuvent également être artikel 56 bedoelde misdrijven kunnen tevens administratieve
infligées pour les infractions visées à l'article 56 (articles 59 et geldboetes worden opgelegd (artikelen 59 en 60). Ten slotte worden
60). Enfin, des mesures de contrôle sont prévues (articles 61 et 62). toezichtsmaatregelen genomen (artikelen 61 en 62).
L'article 56 en cause dispose : Het in het geding zijnde artikel 56 luidt :
« Il est interdit de causer des dégâts au revêtement routier en « Het is verboden het wegdek te beschadigen door een overschrijding
excédant les poids maximums autorisés et les poids sous les essieux van de maximale toegelaten massa's en massa's onder de assen zoals
maximums autorisés comme prévus par les articles 32 et 32bis de bepaald in de artikelen 32 en 32bis van het koninklijk besluit van 15
l'arrêté royal du 15 mars 1968 portant règlement général sur les maart 1968 houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan
conditions techniques auxquelles doivent répondre les véhicules de auto's, hun aanhangwagens, hun onderdelen en hun
automobiles, leurs remorques, pièces et dispositifs de sécurité. » veiligheidstoebehoren moeten voldoen. » B.2. Om de redenen die worden uiteengezet in het arrest nr. 127/2000
B.2. Pour les raisons énoncées dans l'arrêt no 127/2000 du 6 décembre van 6 december 2000, waarin het Hof zich uitspreekt over beroepen tot
2000, par lequel la Cour a statué sur des recours en annulation, entre
autres, de l'article 56 précité, cette disposition ne viole pas les vernietiging van, onder meer, voormeld artikel 56, schendt die
articles 6, § 1er, X, 1o, et 11 de la loi spéciale du 8 août 1980 de bepaling niet de artikelen 6, § 1, X, 1o, en 11 van de bijzondere wet
réformes institutionnelles. van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen.
B.3. Les deux premières questions préjudicielles appellent une réponse B.3. De twee eerste prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden
négative. beantwoord.
B.4. Le point de droit soulevé dans la troisième question B.4. Het rechtspunt dat in de derde prejudiciële vraag wordt
préjudicielle n'a pas été tranché dans l'arrêt précité. Il requiert un opgeworpen, is in het voormelde arrest niet beslecht. Het noopt tot
contrôle de la disposition en cause au regard des articles 10 et 11 de een toetsing van de in het geding zijnde bepaling aan de artikelen 10
la Constitution, combinés avec l'article 6.2 de la Convention en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.2 van het
européenne des droits de l'homme et avec l'article 14.2 du Pacte Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 14.2 van het
international relatif aux droits civils et politiques. Ces dernières Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.
dispositions se rapportent à la présomption d'innocence. Laatstgenoemde bepalingen houden het vermoeden van onschuld in.
B.5. Les présomptions légales ne sont en principe pas contraires à ces B.5. Wettelijke vermoedens zijn in beginsel niet in strijd met die
dispositions conventionnelles (dans ce sens : Cour eur. D.H.,
Salabiaku c. France, 7 octobre 1988, vol. A 141-A, § 28; Telfner c. verdragsbepalingen (in die zin : E.H.R.M., Salabiaku t/ Frankrijk, 7
Autriche, 20 mars 2001, § 16). oktober 1988, vol. A 141-A, § 28; Telfner t/ Oostenrijk, 20 maart
Elles doivent toutefois être raisonnablement proportionnées à 2001, § 16). Zij moeten evenwel een redelijk verband van evenredigheid vertonen met
l'objectif légitime poursuivi (Cour eur. D.H., Janosevic c. Suède, 23 het wettig nagestreefde doel (E.H.R.M., Janosevic t/ Zweden, 23 juli
juillet 2002, § 101; Västberga Taxi Aktiebolag et Vulic c. Suède, 23 2002, § 101; Västberga Taxi Aktiebolag en Vulic t/ Zweden, 23 juli
juillet 2002, § 113). Si le législateur conférait un caractère 2002, § 113). Indien de wetgever aan een wettelijk vermoeden een
irréfragable à une présomption légale, il porterait atteinte à onweerlegbaar karakter verleent, zou hij aan de essentie zelf van het
l'essence même de la présomption d'innocence et, partant, enfreindrait vermoeden van onschuld afbreuk doen en derhalve op discriminerende
de manière discriminatoire les dispositions conventionnelles wijze inbreuk plegen op de voormelde verdragsbepalingen.
précitées. B.6. Il s'ensuit que si elle est interprétée en ce sens que le B.6. Daaruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling, indien zij in
dépassement des poids maximums autorisés sous les essieux emporte une die zin wordt geïnterpreteerd dat een overschrijding van de maximaal
présomption irréfragable de détérioration prohibée du revêtement toegelaten massa's onder de assen een onweerlegbaar vermoeden van
routier, la disposition en cause viole les articles 10 et 11 de la verboden wegdekbeschadiging inhoudt, de artikelen 10 en 11 van de
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6.2 de la Convention Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.2 van het Europees
européenne des droits de l'homme et avec l'article 14.2 du Pacte Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 14.2 van het
international relatif aux droits civils et politiques. Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten,
B.7. La Cour constate toutefois que ni le texte de la disposition en schendt. B.7. Het Hof stelt evenwel vast dat noch uit de tekst van de in het
cause ni ses travaux préparatoires ne permettent de déduire qu'une geding zijnde bepaling, noch uit de parlementaire voorbereiding ervan
présomption irréfragable de dégâts causés au revêtement routier serait kan worden afgeleid dat in geval van overschrijding van de maximaal
établie en cas de dépassement des poids maximums autorisés sous les essieux. toegelaten massa's onder de assen een onweerlegbaar vermoeden van
Dès lors qu'il peut être admis qu'il existe un lien de cause à effet wegdekbeschadiging zou zijn ingesteld.
entre, d'une part, le dépassement des normes fédérales concernant les Aangezien kan worden aangenomen dat er een oorzakelijk verband bestaat
poids autorisés sous les essieux et, d'autre part, l'endommagement du tussen de overschrijding van de federale aslastenbeperkingen en de
revêtement routier - les travaux préparatoires font référence, sur ce beschadiging van het wegdek - in de parlementaire voorbereiding wordt
daaromtrent verwezen naar een onderzoek van onder meer het
point, à une étude réalisée notamment par le Centre de recherches Opzoekingscentrum van de Wegenbouw (Parl. St. , Vlaams Parlement,
routières (Doc. , Parlement flamand, 1998-1999, no 1214/8, p. 6) -, la 1998-1999, nr. 1214/8, p. 6) - is de gewichtsoverschrijding van het
surcharge du véhicule, mesurée à l'aide des critères fixés par voertuig, die wordt gemeten aan de hand van criteria die door de
l'autorité fédérale, est une indication pertinente de ce que federale overheid zijn vastgesteld, een verantwoorde aanwijzing dat
l'infraction, à savoir le dégât causé au revêtement routier, a été het misdrijf, namelijk de schade die is veroorzaakt aan het wegdek, is
commise. La disposition implique uniquement un allégement de la charge gepleegd. De bepaling houdt slechts een verlichting in van de
de la preuve qui pèse sur le ministère public. bewijslast van het openbaar ministerie.
B.8. Si elle est interprétée en ce sens qu'elle n'emporte pas de B.8. Indien zij in die zin wordt geïnterpreteerd dat zij geen
présomption irréfragable, la disposition en cause ne viole pas les onweerlegbaar vermoeden inhoudt, schendt de in het geding zijnde
articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec bepaling niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang
l'article 6.2 de la Convention européenne des droits de l'homme et gelezen met artikel 6.2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van
avec l'article 14.2 du Pacte international relatif aux droits civils de Mens en artikel 14.2 van het Internationaal Verdrag inzake
et politiques. burgerrechten en politieke rechten.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 56 du décret flamand du 19 décembre 1998 contenant - Artikel 56 van het Vlaamse decreet van 19 december 1998 houdende
diverses mesures d'accompagnement du budget 1999 ne viole ni l'article bepalingen tot begeleiding van de begroting 1999 schendt noch artikel
6, § 1er, X, 1o, ni l'article 11 de la loi spéciale du 8 août 1980 de 6, § 1, X, 1o, noch artikel 11 van de bijzondere wet van 8 augustus
réformes institutionnelles. 1980 tot hervorming der instellingen.
- Le même article 56, interprété en ce sens qu'il établit une - Hetzelfde artikel 56, in de interpretatie dat het een onweerlegbaar
présomption irréfragable d'endommagement du revêtement routier, viole vermoeden van wegdekbeschadiging instelt, schendt de artikelen 10 en
les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec l'article 6.2 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.2 van het
de la Convention européenne des droits de l'homme et avec l'article Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 14.2 van het
14.2 du Pacte international relatif aux droits civils et politiques. Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.
- Le même article 56, interprété en ce sens qu'il n'établit pas une - Hetzelfde artikel 56, in de interpretatie dat het geen onweerlegbaar
présomption irréfragable d'endommagement du revêtement routier, ne vermoeden van wegdekbeschadiging instelt, schendt niet de artikelen 10
viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6.2 van het
l'article 6.2 de la Convention européenne des droits de l'homme et Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en artikel 14.2 van het
avec l'article 14.2 du Pacte international relatif aux droits civils Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten.
et politiques. Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 11 juin 2003. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 11 juni 2003.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
A. Arts A. Arts
^