Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 187/2002 du 19 décembre 2002 Numéros du rôle : 2293, 2313 et 2314 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au pré La Cour d'arbitrage, composée des juges M. Bossuyt et L. François, faisant fonction de présiden(...)"
Extrait de l'arrêt n° 187/2002 du 19 décembre 2002 Numéros du rôle : 2293, 2313 et 2314 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au pré La Cour d'arbitrage, composée des juges M. Bossuyt et L. François, faisant fonction de présiden(...) Uittreksel uit arrest nr. 187/2002 van 19 december 2002 Rolnummers 2293, 2313 en 2314 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende Het Arbitragehof, samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en L. François, waarnemend voorzitter(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 187/2002 du 19 décembre 2002 Uittreksel uit arrest nr. 187/2002 van 19 december 2002
Numéros du rôle : 2293, 2313 et 2314 Rolnummers 2293, 2313 en 2314
En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie
l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende
relative au précompte immobilier, posées par le Tribunal de première de onroerende voorheffing, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg
instance de Bruxelles. te Brussel.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des juges M. Bossuyt et L. François, faisant fonction de samengesteld uit de rechters M. Bossuyt en L. François, waarnemend
présidents, et des juges P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. voorzitters, en de rechters P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L.
Lavrysen et J.-P. Snappe, assistée du greffier L. Potoms, présidée par Lavrysen en J.-P. Snappe, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder
le juge M. Bossuyt, voorzitterschap van rechter M. Bossuyt,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles I. Onderwerp van de prejudiciële vragen
a. Par jugement du 9 novembre 2001 en cause de A. Debacker contre a. Bij vonnis van 9 november 2001 in zake A. Debacker tegen de
l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof
d'arbitrage le 23 novembre 2001, le Tribunal de première instance de is ingekomen op 23 november 2001, heeft de Rechtbank van eerste aanleg
Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld :
« L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du « Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van het Brussels
13 avril 1995 [lire : du 23 juillet 1992] viole-t-il les articles 10 Hoofdstedelijk Gewest van 13 april 1995 [lees : 23 juli 1992] de
et 11 de la Constitution en ce que cet article traite de la même artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat voormeld artikel de
manière les propriétaires d'immeubles salubres et les propriétaires eigenaars van gezonde panden en de eigenaars van ongezonde panden op
d'immeubles insalubres, alors qu'il n'y a aucune raison objective pour dezelfde wijze behandelt terwijl er geen objectieve redenen zijn om
traiter de la même manière ces deux types de propriétaires ? deze beide soorten eigenaars op dezelfde wijze te behandelen ?
L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van het Brussels
13 avril 1995 [lire : du 23 juillet 1992] viole-t-il les articles 10 Hoofdstedelijk Gewest van 13 april 1995 [lees : 23 juli 1992] de
et 11 de la Constitution en ce que cet article accorde, à certaines artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat voormeld artikel aan de
conditions, aux propriétaires d'immeubles insalubres une exonération eigenaars van ongezonde panden onder bepaalde voorwaarden vrijstelling
du précompte immobilier à payer, alors qu'il n'est offert aux verleent van de te betalen onroerende voorheffing terwijl er geen
propriétaires d'immeubles salubres aucune possibilité d'obtenir une mogelijkheid wordt geboden aan de eigenaars van gezonde panden om
exonération du précompte immobilier ? vrijstelling van de onroerende voorheffing te bekomen ?
L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van het Brussels
13 avril 1995 [lire : du 23 juillet 1992] viole-t-il les articles 10 Hoofdstedelijk Gewest van 13 april 1995 [lees : 23 juli 1992] de
et 11 de la Constitution en ce que cet article fait une distinction artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat voormeld artikel een
onderscheid maakt tussen panden bestemd voor bewoning en panden die
entre les immeubles destinés à l'habitat et les immeubles destinés à bestemd zijn voor andere doeleinden (b.v. winkelruimten, burelen,
d'autres fins (par exemple : magasins, bureaux, entrepôts, etc.) ? » opslagplaatsen, e.d.m.) ? »
Cette affaire est inscrite sous le numéro 2293 du rôle de la Cour. Die zaak is ingeschreven onder nummer 2293 van de rol van het Hof.
b. Par deux jugements du 21 décembre 2001 en cause de J. Van Hoorick b. Bij twee vonnissen van 21 december 2001 in zake J. Van Hoorick
contre l'Etat belge, dont les expéditions sont parvenues au greffe de tegen de Belgische Staat, waarvan de expedities ter griffie van het
la Cour d'arbitrage le 14 janvier 2002, le Tribunal de première Arbitragehof zijn ingekomen op 14 januari 2002, heeft de Rechtbank van
instance de Bruxelles a posé les questions préjudicielles suivantes : eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld :
« L'article 2bis de l'ordonnance du Conseil de la Région de « Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van de Brusselse
Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte Hoofdstedelijke Raad van 23 juli 1992 betreffende de onroerende
immobilier, tel que cet article a été introduit, avec effet au 1er voorheffing, zoals dat artikel is ingevoerd, met uitwerking vanaf 1
janvier 1995 par l'article 3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, januari 1995, bij artikel 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, de
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en tant qu'il artikelen 10 en 11 van de Grondwet voor zover het ertoe leidt dat de
conduit à traiter de manière identique, en les excluant du bénéfice de eigenaars van ongezonde panden die hun goed verwaarlozen, enerzijds,
la remise ou modération proportionnelle du précompte immobilier, les en de eigenaars van goed onderhouden panden die geen huurder hebben
propriétaires d'immeubles insalubres qui laissent leur bien à kunnen vinden om redenen die onafhankelijk zijn van hun wil,
l'abandon, d'une part, et les propriétaires d'immeubles en bon état anderzijds, identiek worden behandeld in die zin dat beiden van het
d'entretien qui n'ont pu trouver de locataires pour des raisons voordeel van kwijtschelding of proportionele vermindering van de
indépendantes de leur volonté, d'autre part ? onroerende voorheffing zijn uitgesloten ?
L'article 2bis de l'ordonnance du Conseil de la Région de Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van de Brusselse
Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte Hoofdstedelijke Raad van 23 juli 1992 betreffende de onroerende
immobilier, tel que cet article a été introduit, avec effet au 1er voorheffing, zoals dat artikel is ingevoerd, met uitwerking vanaf 1
janvier 1995, par l'article 3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, januari 1995, bij artikel 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, de
viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en raison du fait artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat het de eigenaars van
qu'il traite différemment les propriétaires d'immeubles selon qu'il onroerende goederen verschillend behandelt naargelang het gaat om
s'agit d'immeubles insalubres qui font l'objet de travaux de remise en ongezonde onroerende goederen die weer in goede staat worden gebracht
état dans les conditions prévues par l'ordonnance ou d'immeubles en onder de voorwaarden waarin de ordonnantie voorziet, of om goed
bon état d'entretien qui sont provisoirement inoccupés et improductifs onderhouden panden die tijdelijk onbewoond en onproductief zijn om
pour des raisons indépendantes de la volonté du propriétaire ? redenen die onafhankelijk zijn van de wil van de eigenaar ?
L'article 2bis de l'ordonnance du Conseil de la Région de Roept artikel 2bis van de ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke
Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte Raad van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, zoals dat
immobilier, tel que cet article a été introduit, avec effet au 1er artikel is ingevoerd, met uitwerking vanaf 1 januari 1995, bij artikel
janvier 1995, par l'article 3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, een discriminatie in het leven
crée-t-il une discrimination prohibée par les articles 10 et 11 de la die verboden is bij de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat de
Constitution en ce que les conditions qui y sont énumérées ont pour voorwaarden die erin zijn opgesomd tot gevolg hebben dat de panden die
effet d'exclure d'office du bénéfice de la remise ou modération niet voor bewoning bestemd zijn in de zin van de ordonnantie [lees :
proportionnelle du précompte immobilier les immeubles qui ne sont pas het besluit] van 29 maart 1990 betreffende de toekenning van toelagen
réservés à l'habitation au sens de l'ordonnance [lire : l'arrêté] du voor de renovatie van woningen aan natuurlijke personen ambtshalve
29 mars 1990, relatif à l'octroi de primes pour la rénovation zijn uitgesloten van het voordeel van kwijtschelding of proportionele
d'habitations au bénéfice des personnes physiques, sans avoir égard à vermindering van de onroerende voorheffing, zonder rekening te houden
leur état d'entretien ni aux causes de leur inoccupation et met de staat van onderhoud ervan, noch met de oorzaken van de
improductivité ? » leegstand en van het gebrek aan productiviteit ? »
Ces affaires sont inscrites sous les numéros 2313 et 2314 du rôle de Die zaken zijn ingeschreven onder de nummers 2313 en 2314 van de rol
la Cour. van het Hof.
(...) (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
Quant à la recevabilité du mémoire du Conseil des ministres Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de memorie van de Ministerraad
B.1. J. Van Hoorick critique le contenu du mémoire du Conseil des B.1. J. Van Hoorick levert kritiek op de inhoud van de memorie van de
ministres et demande que ce mémoire soit écarté des débats. Ministerraad en vraagt dat die uit de debatten zou worden geweerd.
Il est loisible au Conseil des ministres de mener la défense qu'il Het staat de Ministerraad vrij naar eigen inzicht verweer te voeren.
juge appropriée. L'exception d'irrecevabilité est rejetée. De exceptie van niet-ontvankelijkheid wordt verworpen.
Quant aux questions préjudicielles Ten aanzien van de prejudiciële vragen
B.2. L'article 257, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992 B.2. Artikel 257, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992
dispose : bepaalt :
« Sur la demande de l'intéressé, il est accordé : « Op aanvraag van de belanghebbende wordt verleend :
[...] [...]
4° remise ou modération proportionnelle du précompte immobilier dans 4° kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende
la mesure où le revenu cadastral imposable peut être réduit en vertu voorheffing voor zover het belastbare kadastraal inkomen ingevolge
de l'article 15. » artikel 15 kan worden verminderd. »
L'article 15, § 1er, du même Code dispose : Artikel 15, § 1, van hetzelfde Wetboek bepaalt :
« Le revenu cadastral est réduit dans une mesure proportionnelle à la « Het kadastraal inkomen wordt proportioneel verminderd naar
durée et à l'importance de l'improductivité, de l'absence de verhouding tot de duur en de omvang van de onproduktiviteit, van het
jouissance de revenus ou de la perte de ceux-ci : ontbreken van het genot van inkomsten of van het verlies ervan :
1° dans le cas où un immeuble bâti, non meublé, est resté totalement 1° wanneer een niet gemeubileerd gebouwd onroerend goed in de loop van
inoccupé et improductif de revenus pendant au moins 90 jours dans le het jaar gedurende ten minste 90 dagen volstrekt niet in gebruik is
courant de l'année; genomen en volstrekt geen inkomsten heeft opgebracht;
2° dans le cas où la totalité du matériel et de l'outillage, ou une 2° wanneer materieel en outillage geheel, of voor een gedeelte dat ten
partie de ceux-ci, représentant au moins 25 p.c. de leur revenu minste 25 pct. van het kadastraal inkomen ervan vertegenwoordigt, in
cadastral, est restée inactive pendant au moins 90 jours dans le courant de l'année; het jaar gedurende ten minste 90 dagen buiten werking zijn gebleven;
3° dans le cas où la totalité soit d'un immeuble, soit du matériel et 3° wanneer een onroerend goed of materieel en outillage geheel, of
de l'outillage, ou une partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. voor een gedeelte dat ten minste 25 pct. van het kadastraal inkomen
de leur revenu cadastral respectif, est détruite. » ervan vertegenwoordigt, zijn vernield. »
B.3. L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale B.3. Artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke
du 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, tel qu'il a été Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, zoals
inséré par l'article 3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, dispose : ingevoegd bij artikel 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, bepaalt
« Par dérogation à l'article 257, 4°, du Code des impôts sur les : « In afwijking van artikel 257, 4° van het Wetboek van de
Inkomstenbelastingen 1992 wordt op het grondgebied van het Brussels
revenus 1992, une remise ou modération proportionnelle du précompte Hoofdstedelijk Gewest slechts een kwijtschelding of proportionele
immobilier sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale n'est vermindering van de onroerende voorheffing verleend onder de volgende
accordée qu'aux conditions suivantes : voorwaarden :
1° qu'il s'agisse d'un bien immobilier bâti, non meublé, resté 1° dat het een gebouwd onroerend goed betreft dat niet gemeubileerd is
totalement inoccupé et improductif de revenus pendant au moins nonante en dat in de loop van het jaar gedurende ten minste negentig dagen
jours dans le courant de l'année; niet in gebruik is genomen en geen inkomsten heeft opgebracht;
2° que l'immeuble visé au 1° soit ou bien déclaré insalubre mais 2° dat het onder 1° bedoelde gebouw hetzij ongezond maar verbeterbaar
améliorable au sens de l'article 6 de l'arrêté de l'Exécutif de la is verklaard, in de zin van artikel 6 van het besluit van de Brusselse
Région de Bruxelles-Capitale du 29 mars 1990 relatif à l'octroi de Hoofdstedelijke Executieve van 29 maart 1990 betreffende de toekenning
primes pour la rénovation d'habitations au bénéfice des personnes van toelagen voor de renovatie van woningen aan natuurlijke personen,
physiques ou bien soit déclaré insalubre mais améliorable par le
conseil communal en vertu de l'article 119 de la nouvelle loi hetzij door de gemeenteraad, krachtens artikel 119 van de nieuwe
communale ou par le bourgmestre en vertu des articles 133 et 135 de gemeentewet, of door de burgemeester, krachtens de artikelen 133 en
cette même loi; 135 van dezelfde wet, ongezond maar verbeterbaar is verklaard;
3° que cet immeuble réponde, après travaux, aux normes minimales 3° dat het gebouw na de werkzaamheden voldoet aan de minimale
d'habitabilité prévues à l'article 6 de ce même arrêté; bewoonbaarheidsnormen, omschreven in artikel 6 van hetzelfde besluit;
4° que le contribuable visé à l'article 251 du même code justifie 4° dat de belastingplichtige, bedoeld in artikel 251 van hetzelfde
d'une occupation ininterrompue de neuf années. Les interruptions de wetboek een bewoning van het gebouw bewijst gedurende een
nonante jours au maximum sont considérées comme des occupations ononderbroken periode van negen jaar. De onderbrekingen van maximaal
ininterrompues; negentig dagen worden beschouwd als ononderbroken bewoning;
5° que le contribuable remette au directeur régional de 5° dat de belastingplichtige aan de gewestelijke directeur van de
l'administration des contributions directes compétent pour le lieu où administratie van de directe belastingen, bevoegd voor de plaats waar
est situé l'immeuble déclaré insalubre mais améliorable, une het ongezond verklaard maar verbeterbaar gebouw is gelegen, een attest
attestation délivrée par l'administration du logement de la Région de bezorgt dat al naargelang het geval door de administratie voor
Bruxelles-Capitale ou par l'administration communale selon le cas. » huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of door het gemeentebestuur is uitgereikt. »
B.4. Les questions préjudicielles invitent la Cour à examiner si B.4. De prejudiciële vragen strekken ertoe van het Hof te vernemen of
l'article 2bis précité viole les articles 10 et 11 de la Constitution voormeld artikel 2bis de artikelen 10 en 11 van de Grondwet al dan
en ce qu'il traite de manière égale les propriétaires d'immeubles niet schendt doordat het de eigenaars van gezonde panden en de
salubres et les propriétaires d'immeubles insalubres qui ne rénovent eigenaars van ongezonde panden die hun pand niet renoveren op dezelfde
pas leur immeuble, en ce qu'il traite différemment les propriétaires wijze behandelt, doordat het de eigenaars van gezonde panden en de
d'immeubles salubres et les propriétaires d'immeubles insalubres qui eigenaars van ongezonde panden die hun woning wel renoveren
rénovent leur habitation et en ce qu'il traite différemment les verschillend behandelt en doordat het de eigenaars van panden bestemd
propriétaires d'immeubles affectés au logement et les propriétaires voor bewoning en de eigenaars van panden bestemd voor andere
d'immeubles affectés à d'autres fins. doeleinden verschillend behandelt.
B.5. J. Van Hoorick suggère que la Cour se concentre sur la question B.5. J. Van Hoorick stelt voor dat het Hof zich zou toespitsen op de
de savoir si la disposition en cause viole les articles 10 et 11 de la vraag of de in het geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de
Constitution en ce que la première condition de cette disposition a Grondwet schendt doordat de eerste voorwaarde van die bepaling tot
pour effet que les immeubles dont une ou plusieurs parties sont gevolg heeft dat de gebouwen waarvan één of meer gedeelten niet in
inoccupées ne donnent pas droit à une remise ou à une modération gebruik zijn genomen worden uitgesloten van kwijtschelding of
proportionnelle du précompte immobilier, quels que soient l'état proportionele vermindering van de onroerende voorheffing, ongeacht de
d'entretien ou la cause de l'inoccupation. onderhoudstoestand of de oorzaak van de leegstand.
Devant la Cour, les parties ne sont pas autorisées à modifier ou à faire modifier le contenu d'une question préjudicielle. B.6. Les règles constitutionnelles de l'égalité et de la non-discrimination n'excluent pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Les mêmes règles s'opposent, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des principes en cause; le principe d'égalité est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.7. Faisant usage de sa compétence pour modifier les exonérations du précompte immobilier, le législateur régional a soumis à des conditions supplémentaires la remise ou la modération proportionnelle du précompte immobilier pour un immeuble bâti non meublé. Le législateur régional a considéré cette remise ou modération proportionnelle pour les immeubles qui sont restés inoccupés pendant Voor het Hof vermogen de partijen niet de inhoud van een prejudiciële vraag te wijzigen of te laten wijzigen. B.6. De grondwettelijke regels van de gelijkheid en de niet-discriminatie sluiten niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dezelfde regels verzetten er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het gelijkheidsbeginsel is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel. B.7. Gebruik makend van zijn bevoegdheid om de vrijstellingen van de onroerende voorheffing te wijzigen, heeft de gewestelijke wetgever de kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende voorheffing voor een gebouwd onroerend goed dat niet gemeubileerd is aan bijkomende voorwaarden onderworpen. Die kwijtschelding of proportionele vermindering voor panden die in de
au moins 90 jours dans le courant de l'année comme l'un des facteurs loop van het jaar gedurende minstens 90 dagen niet werden gebruikt,
werd door de gewestelijke wetgever beschouwd als één van de factoren
qui ont contribué à la spéculation immobilière sur le territoire de la die de vastgoedspeculatie op het grondgebied van het Brusselse
Région de Bruxelles-Capitale « avec ses effets néfastes pour les Hoofdstedelijke Gewest in de hand heeft gewerkt « met nefaste gevolgen
habitants tels que l'augmentation des loyers, la taudisation et voor de inwoners zoals onder andere de verhoging van de huurprijzen,
l'abandon d'habitat ». (Doc. , Conseil de la Région de de verkrotting en leegstand van de woningen » (Parl. St. , Brusselse
Bruxelles-Capitale, 1993-1994, A-319/1, p. 1) Hoofdstedelijke Raad, 1993-1994, A-319/1, p. 1).
Afin de remédier à cette situation, il a limité la remise ou la Om die toestand te verhelpen, heeft de ordonnantiegever de
modération proportionnelle du précompte immobilier aux immeubles qui kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende
ont été déclarés insalubres mais améliorables et qui, à l'issue des voorheffing beperkt tot de panden die ongezond maar verbeterbaar zijn
travaux, satisferont aux normes minimales en matière d'habitabilité. verklaard en die na de werkzaamheden aan de minimale
Cette restriction vise non seulement à lutter contre la taudisation, bewoonbaarheidsnormen zullen voldoen.
mais elle entend aussi inciter « un nombre important de propriétaires Die beperking beoogt niet alleen de verkrotting tegen te gaan, zij wil
à mettre en location plus rapidement leurs immeubles et appartements ook « een groot aantal eigenaars ertoe aanzetten om hun gebouwen en
appartementen sneller te huur te zetten ». In die zin moet de in het
». En ce sens, la disposition litigieuse doit être considérée « comme geding zijnde bepaling worden beschouwd « als een middel dat wordt
un moyen mis en [009c]uvre afin d'atteindre un but inséré lors de la uitgewerkt om een doelstelling te bereiken die bij de laatste
dernière réforme constitutionnelle, à savoir le droit à un logement grondwetsherziening werd ingevoerd, met name het recht op een gepaste
décent ». (Doc. , Conseil de la Région de Bruxelles-Capitale, woning » (Parl. St. , Brusselse Hoofdstedelijke Raad, 1993-1994,
1993-1994, A-319/1, p. 2, et A-319/2, p. 3) A-319/1, p. 2, en A-319/2, p. 3).
B.8. En raison des conditions supplémentaires précitées, certaines B.8. Door de voormelde bijkomende voorwaarden worden bepaalde
catégories de propriétaires qui entraient auparavant en ligne de categorieën van eigenaars die voorheen in aanmerking kwamen voor de
compte pour la remise ou la modération du précompte immobilier parce kwijtschelding of vermindering van de onroerende voorheffing omdat hun
que leur immeuble était inoccupé pendant au moins 90 jours dans le courant de l'année, en sont exclues. Il s'agit des propriétaires d'habitations salubres, des propriétaires d'habitations insalubres qui ne les rénovent pas et des propriétaires d'immeubles qui ont une affectation autre que le logement. L'exclusion des propriétaires d'habitations inoccupées salubres est conforme à l'objectif qui consiste à lutter contre l'inoccupation d'habitations. L'exclusion des propriétaires d'habitations inoccupées insalubres qui ne rénovent pas leur habitation est conforme au souci de lutter contre la taudisation. L'exclusion des propriétaires d'immeubles qui ont une autre affectation que le logement est conforme au souci du législateur régional d'améliorer en premier lieu le logement en Région de Bruxelles-Capitale. B.9. Compte tenu de l'obligation que l'article 23, alinéa 3, 3°, de la Constitution a faite aux législateurs, et plus précisément aux pand in de loop van het jaar gedurende minstens 90 dagen niet werd gebruikt, daarvan uitgesloten. Het betreft de eigenaars van gezonde woningen, de eigenaars van ongezonde woningen die hun woning niet renoveren en de eigenaars van panden die niet voor bewoning maar voor andere doeleinden zijn bestemd. De uitsluiting van de eigenaars van gezonde leegstaande woningen is in overeenstemming met de doelstelling die erin bestaat de leegstand van woningen te bestrijden. De uitsluiting van de eigenaars van ongezonde leegstaande woningen die hun woning niet renoveren, is in overeenstemming met de betrachting om de verkrotting van woningen tegen te gaan. De uitsluiting van de eigenaars van panden die niet voor bewoning maar voor andere doeleinden zijn bestemd, is in overeenstemming met de bekommernis van de gewestelijke wetgever om in de eerste plaats de huisvesting in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te verbeteren. B.9. Rekening houdend met de verplichting die op grond van artikel 23, derde lid, 3°, van de Grondwet voor de wetgevers, meer bepaald voor de
législateurs régionaux, d'assurer le droit à un logement décent, la gewestelijke wetgevers, geldt om het recht op een behoorlijke
restriction apportée à la possibilité de remise ou de modération huisvesting te waarborgen, staat de beperking van de mogelijkheid tot
proportionnelle du précompte immobilier est en rapport avec les kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende
objectifs de la mesure litigieuse. L'égalité de traitement qui en découle entre les propriétaires d'immeubles salubres et les propriétaires d'immeubles insalubres qui ne rénovent pas leur immeuble, ainsi que les différences de traitement qui en découlent entre les propriétaires d'immeubles salubres et les propriétaires d'immeubles insalubres qui rénovent leur habitation, d'une part, et les propriétaires d'immeubles affectés au logement et les propriétaires d'immeubles qui ont une autre affectation, d'autre part, peut en principe être considérée comme raisonnablement justifiée. voorheffing in verband met de doelstellingen van de in het geding zijnde maatregel. De daaruit voortvloeiende gelijke behandeling van de eigenaars van gezonde panden en de eigenaars van ongezonde panden die hun pand niet renoveren, alsook de daaruit voortvloeiende verschillen in behandeling van de eigenaars van gezonde panden en de eigenaars van ongezonde panden die hun woning wel renoveren, enerzijds, en van de eigenaars van panden bestemd voor bewoning en de eigenaars van panden bestemd voor andere doeleinden, anderzijds, kan in beginsel als redelijk verantwoord worden beschouwd.
B.10. La disposition litigieuse produit toutefois des effets B.10. De in het geding zijnde bepaling heeft echter onevenredige
disproportionnés à l'égard de la catégorie des propriétaires gevolgen ten aanzien van de categorie van eigenaars van goed
d'habitations bien entretenues dont l'immeuble est inoccupé en raison onderhouden woningen van wie de woning leegstaat wegens uitzonderlijke
de circonstances exceptionnelles indépendantes de leur volonté. Dans omstandigheden onafhankelijk van hun wil. In die mate schendt de in
cette mesure, la disposition en cause viole les articles 10 et 11 de het geding zijnde bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
la Constitution.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du Artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke
23 juillet 1992 relative au précompte immobilier viole les articles 10 Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing schendt
et 11 de la Constitution en tant que cette disposition a pour effet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre die bepaling ertoe
que la remise ou la modération proportionnelle du précompte immobilier leidt dat de kwijtschelding of proportionele vermindering van de
n'est pas accordée aux propriétaires d'habitations bien entretenues, onroerende voorheffing niet wordt toegekend aan eigenaars van goed
inoccupées en raison de circonstances exceptionnelles indépendantes de onderhouden woningen van wie de woning leegstaat wegens uitzonderlijke
leur volonté. omstandigheden onafhankelijk van hun wil.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 19 décembre 2002. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 19 december 2002.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président f.f., De wnd. voorzitter,
M. Bossuyt. M. Bossuyt.
^