← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 55/2002 du 13 mars 2002 Numéro du rôle : 2317 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 632 du Code judiciaire, posée par le Tribunal d'arrondissement
de Nivelles. La Cour d'arbitrage, chambre restrein composée du président M. Melchior
et des juges-rapporteurs J.-P. Snappe et A. Alen, assistée du gre(...)"
Extrait de l'arrêt n° 55/2002 du 13 mars 2002 Numéro du rôle : 2317 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 632 du Code judiciaire, posée par le Tribunal d'arrondissement de Nivelles. La Cour d'arbitrage, chambre restrein composée du président M. Melchior et des juges-rapporteurs J.-P. Snappe et A. Alen, assistée du gre(...) | Uittreksel uit arrest nr. 55/2002 van 13 maart 2002 Rolnummer 2317 Inzake : de prejudiciële vraag over artikel 632 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Arrondissementsrechtbank te Nijvel. Het Arbitragehof, beperkte kamer, samen wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag Bij vonnis van 8(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 55/2002 du 13 mars 2002 | Uittreksel uit arrest nr. 55/2002 van 13 maart 2002 |
Numéro du rôle : 2317 | Rolnummer 2317 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 632 du Code | Inzake : de prejudiciële vraag over artikel 632 van het Gerechtelijk |
judiciaire, posée par le Tribunal d'arrondissement de Nivelles. | Wetboek, gesteld door de Arrondissementsrechtbank te Nijvel. |
La Cour d'arbitrage, chambre restreinte, | Het Arbitragehof, beperkte kamer, |
composée du président M. Melchior et des juges-rapporteurs J.-P. | samengesteld uit voorzitter M. Melchior en de rechters-verslaggevers |
Snappe et A. Alen, assistée du greffier L. Potoms, | J.-P. Snappe en A. Alen, bijgestaan door de griffier L. Potoms, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag |
Par jugement du 8 janvier 2002 en cause de la s.a. Pic Epeiche contre | Bij vonnis van 8 januari 2002 in zake de n.v. Pic Epeiche tegen de |
l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour | Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof |
d'arbitrage le 18 janvier 2002, le Tribunal d'arrondissement de | is ingekomen op 18 januari 2002, heeft de Arrondissementsrechtbank te |
Nivelles a posé la question préjudicielle suivante : | Nijvel de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« En ce qu'il dispose, en alinéa premier, que la compétence du | « Schendt artikel 632 van het Gerechtelijk Wetboek, doordat in het |
Tribunal de première instance statuant en matière fiscale est | eerste lid erin wordt voorzien dat de bevoegdheid van de rechtbank van |
déterminée par la situation du bureau où la perception de l'impôt a | eerste aanleg recht doende in fiscale zaken wordt bepaald door de |
été ou doit être faite, l'article 632 du Code judiciaire n'est-il pas | ligging van het kantoor waar de belasting is of moet worden geïnd, al |
contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution en ce que, en | dan niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre wegens een |
raison d'une décision prise par le secrétaire général du Ministère des | |
finances le 23 novembre 1989 relative à la désignation, comme bureau | beslissing van 23 november 1989 van de secretaris-generaal van het |
où la perception doit être faite ' de la recette de Namur 4 sociétés pour les personnes morales ayant leur siège social ou leur principal établissement dans l'arrondissement du Brabant wallon, il créerait une distinction qui n'est susceptible d'aucune justification objective ou proportionnelle entre les personnes morales dont le siège social se situe dans l'arrondissement du Brabant wallon et les personnes physiques dont le domicile fiscal se situe dans le Brabant wallon dès lors que les premiers cités seraient contraints de plaider dans un lieu éloigné de leur siège, ce qui peut entraîner des frais plus importants et un risque plus grand de les voir faire défaut en rendant | Ministerie van Financiën betreffende de aanwijzing, als kantoor ' waar de belasting moet worden geïnd ', van het ontvangkantoor Namen 4 vennootschappen voor de rechtspersonen die hun maatschappelijke zetel of hun voornaamste inrichting in het arrondissement Waals-Brabant hebben, een onderscheid in het leven wordt geroepen dat geenszins objectief of evenredig kan worden verantwoord, tussen de rechtspersonen waarvan de maatschappelijke zetel in het arrondissement Waals-Brabant is gelegen en de natuurlijke personen waarvan de fiscale woonplaats in Waals-Brabant is gelegen, aangezien de eerstgenoemden ertoe gedwongen zouden zijn in een ver van hun zetel verwijderde plaats te pleiten, wat gepaard kan gaan met hogere kosten en met een groter risico dat zij verstek laten gaan doordat de uitoefening van |
plus malaisé l'exercice du droit de leur défense, alors même que les | hun rechten van verdediging moeilijker wordt gemaakt, terwijl de |
seconds cités relèveraient de la justice de proximité voulue par le | laatstgenoemden zouden vallen onder de 'justitie dichter bij de |
législateur, notamment dans le cadre de la récente loi du 23 mars 1999 | burger' die de wetgever heeft gewenst, onder meer in het kader van de |
et de l'arrêté royal du 25 mars 1999 désignant un Tribunal fiscal | recente wet van 23 maart 1999 en van het koninklijk besluit van 25 |
maart 1999, waarbij per provincie een bevoegde fiscale rechtbank wordt | |
compétent par province pour garantir au citoyen une justice de | aangewezen teneinde de burger een justitie in de buurt van zijn plaats |
proximité par rapport à son lieu d'établissement ? » | van vestiging te waarborgen ? » |
(...) | (...) |
IV. En droit | IV. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 632, alinéa 1er, | B.1.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 632, eerste lid, van het |
du Code judiciaire, tel qu'il a été modifié par la loi du 23 mars | Gerechtelijk Wetboek, gewijzigd bij de wet van 23 maart 1999. Dat |
1999. Cet article dispose : | artikel bepaalt : |
« Toute contestation relative à l'application d'une loi d'impôt est de | « Ieder geschil betreffende de toepassing van een belastingwet staat |
la compétence du juge qui siège au siège de la Cour d'appel dans le | ter kennisneming van de rechter die zitting houdt ter zetel van het |
ressort duquel est situé le bureau où la perception a été ou doit être | hof van beroep in wiens rechtsgebied het kantoor gelegen is waar de |
faite ou, si la contestation n'a aucun lien avec la perception d'un | belasting is of moet worden geïnd of, indien het geschil geen verband |
houdt met de inning van een belasting, in wiens gebied de | |
impôt, dans le ressort duquel est établi le service d'imposition qui a | belastingdienst is gevestigd die de bestreden beschikking heeft |
pris la disposition contestée. [...] | getroffen. [...] |
[...] » | [...] » |
B.1.2. Il ressort de la décision de renvoi que la question | B.1.2. Uit de verwijzingsbeslissing volgt dat de gestelde prejudiciële |
préjudicielle posée concerne une cotisation à l'impôt des sociétés, | vraag handelt over een aanslag in de vennootschapsbelasting, die ten |
enrôlée à charge d'une société anonyme, à percevoir par le bureau de | laste van een naamloze vennootschap werd ingekohierd en moet worden |
la recette des contributions de Namur 4 sociétés, situé à Namur. Cette | geïnd door het ontvangkantoor der belastingen Namen 4 vennootschappen, |
société, selon la juridiction a quo, n'a d'attaches avec le ressort du | |
Tribunal de première instance de Namur et, ensuite, de la Cour d'appel | dat te Namen is gelegen. Volgens het verwijzende rechtscollege |
de Liège que par le biais du bureau de Namur 4 sociétés, parce qu'une | vertoont die vennootschap enkel via het kantoor Namen 4 |
vennootschappen een band met het rechtsgebied van de Rechtbank van | |
eerste aanleg te Namen en, vervolgens, van het Hof van Beroep te Luik | |
décision du 23 novembre 1989 prise par le secrétaire général du | omdat in een beslissing van 23 november 1989 van de |
ministère des Finances a désigné comme bureau « où la perception doit | |
être faite », pour les personnes morales ayant leur siège social ou | secretaris-generaal van het Ministerie van Financiën het |
leur principal établissement dans l'arrondissement du Brabant wallon, le bureau de la recette de Namur 4 sociétés. | ontvangkantoor Namen 4 vennootschappen werd aangewezen als kantoor « |
B.2. Selon le demandeur devant la juridiction a quo, l'article 632, alinéa 1er, du Code judiciaire créerait une distinction « qui n'est susceptible d'aucune justification objective ou proportionnelle entre les personnes morales dont le siège social se situe dans l'arrondissement du Brabant wallon et les personnes physiques dont le domicile fiscal se situe dans le Brabant wallon dès lors que, les premiers cités seraient contraints de plaider dans un lieu éloigné de leur siège, ce qui peut entraîner des frais plus importants et un risque plus grand de les voir faire défaut en rendant plus malaisé l'exercice du droit de leur défense, alors même que les seconds cités relèveraient de la justice de proximité voulue par le législateur, | waar de belasting moet worden geïnd » voor de rechtspersonen waarvan de maatschappelijke zetel of de voornaamste inrichting in het arrondissement Waals-Brabant is gelegen. B.2. Volgens de eisende partij voor het verwijzende rechtscollege zou artikel 632, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek een onderscheid in het leven roepen « dat geenszins objectief en evenredig kan worden verantwoord, tussen de rechtspersonen waarvan de maatschappelijke zetel in het arrondissement Waals-Brabant is gelegen en de natuurlijke personen waarvan de fiscale woonplaats in Waals-Brabant is gelegen, aangezien de eerstgenoemden ertoe gedwongen zouden zijn in een ver van hun zetel verwijderde plaats te pleiten, wat gepaard kan gaan met hogere kosten en met een groter risico dat zij verstek laten gaan doordat de uitoefening van hun rechten van verdediging moeilijker wordt gemaakt, terwijl de laatstgenoemden zouden vallen onder de justitie dichter bij de burger ' die de wetgever heeft gewenst, onder |
notamment dans le cadre de la récente loi du 23 mars 1999 et de | meer in het kader van de recente wet van 23 maart 1999 en van het |
l'arrêté royal du 25 mars 1999 désignant un Tribunal fiscal compétent | koninklijk besluit van 25 maart 1999, waarbij per provincie een |
par province pour garantir au citoyen une justice de proximité par | bevoegde fiscale rechtbank wordt aangewezen teneinde de burger een |
rapport à son lieu d'établissement ». | justitie in de buurt van zijn plaats van vestiging te waarborgen ». |
B.3.1. L'article 632, alinéa 1er, précité du Code judiciaire n'établit | B.3.1. Het voormelde artikel 632, eerste lid, van het Gerechtelijk |
pas la différence de traitement incriminée par le demandeur devant la | Wetboek stelt het door de eisende partij voor het verwijzende |
juridiction a quo. | rechtscollege betwiste verschil in behandeling niet in. |
B.3.2. Contrairement à ce que soutient le demandeur, cette différence | B.3.2. In tegenstelling tot wat de eisende partij staande houdt, |
de traitement résulte de la décision du secrétaire général du | vloeit dat verschil in behandeling voort uit de beslissing van 23 |
ministère des Finances du 23 novembre 1989 qui désigne comme bureau « | november 1989 van de secretaris-generaal van het Ministerie van |
où la perception doit être faite » celui de la recette de Namur 4 | Financiën, waarbij het ontvangkantoor Namen 4 vennootschappen wordt |
sociétés en ce qui concerne les personnes morales qui ont leur siège | aangewezen als kantoor « waar de belasting moet worden geïnd » voor de |
social ou leur principal établissement dans l'arrondissement du Brabant wallon. | rechtspersonen waarvan de maatschappelijke zetel of de voornaamste |
B.4. Aux termes de l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 | inrichting in het arrondissement Waals-Brabant is gelegen. |
janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, adoptée en exécution de | B.4. Luidens artikel 26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 |
l'article 142 de la Constitution, la Cour statue, à titre préjudiciel, | op het Arbitragehof, aangenomen ter uitvoering van artikel 142 van de |
Grondwet, doet het Hof, bij wijze van prejudiciële beslissing, | |
par voie d'arrêt, sur les questions relatives à : | uitspraak bij wege van arrest op vragen omtrent : |
« 1° la violation par une loi, un décret ou une règle visée à | « 1° de schending door een wet, een decreet of een in artikel 26bis |
l'article 26bis [devenu l'article 134] de la Constitution, des règles | [thans artikel 134] van de Grondwet bedoelde regel van de regels die |
qui sont établies par la Constitution ou en vertu de celle-ci pour | door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de |
déterminer les compétences respectives de l'Etat, des Communautés et | onderscheiden bevoegdheid van de Staat, de Gemeenschappen en de |
des Régions; | Gewesten; |
2° sans préjudice du 1°, tout conflit entre décrets ou entre règles | 2° onverminderd 1°, elk conflict tussen decreten of tussen regels |
visées à l'article 26bis [devenu l'article 134] de la Constitution | bedoeld in artikel 26bis [thans artikel 134] van de Grondwet, die |
émanant de législateurs distincts et pour autant que le conflit | uitgaan van verschillende wetgevers en voor zover het conflict |
résulte de leur champ d'application respectif; | ontstaan is uit hun onderscheiden werkingssfeer; |
3° la violation par une loi, un décret ou une règle visée à l'article | 3° de schending door een wet, een decreet of een in artikel 26bis |
26bis [devenu l'article 134] de la Constitution, des articles 6, 6bis | [thans artikel 134] van de Grondwet bedoelde regel van de artikelen 6, |
et 17 [devenus les articles 10, 11 et 24] de la Constitution ». | 6bis en 17 [thans de artikelen 10, 11 en 24] van de Grondwet ». |
B.5. La différence de traitement en cause ne résulte pas d'une disposition que la Cour serait habilitée à contrôler. En effet, ni l'article 26, § 1er, précité de la loi spéciale du 6 janvier 1989 ni aucune autre disposition constitutionnelle ou législative ne confèrent à la Cour le pouvoir de statuer sur une décision du secrétaire général du ministère des Finances. Par ces motifs, la Cour, chambre restreinte, statuant à l'unanimité des voix, constate que la Cour n'est pas compétente. | B.5. Het in het geding zijnde verschil in behandeling vloeit niet voort uit een bepaling die het Hof zou vermogen te toetsen. Immers, noch het voormelde artikel 26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989, noch enige andere grondwettelijke of wetsbepaling verleent het Hof de bevoegdheid zich uit te spreken over een beslissing van de secretaris-generaal van het Ministerie van Financiën. Om die redenen, het Hof, beperkte kamer, met eenparigheid van stemmen uitspraak doende, stelt vast dat het Hof niet bevoegd is. |
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 13 mars 2002. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 13 maart 2002. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
L. Potoms M. Melchior | L. Potoms M. Melchior |