Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 52/2002 du 13 mars 2002 Numéro du rôle : 2131 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 94 et 95 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée par l'arrêté royal du 7 août 1987, posée par le juge de paix du deu La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 52/2002 du 13 mars 2002 Numéro du rôle : 2131 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 94 et 95 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée par l'arrêté royal du 7 août 1987, posée par le juge de paix du deu La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, R.(...) Uittreksel uit arrest nr. 52/2002 van 13 maart 2002 Rolnummer 2131 Inzake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 94 en 95 van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 7 augustus 1987, gesteld door de v Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 52/2002 du 13 mars 2002 Uittreksel uit arrest nr. 52/2002 van 13 maart 2002
Numéro du rôle : 2131 Rolnummer 2131
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 94 et 95 de Inzake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 94 en 95 van
de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd bij het koninklijk besluit
la loi sur les hôpitaux, coordonnée par l'arrêté royal du 7 août 1987, van 7 augustus 1987, gesteld door de vrederechter van het tweede
posée par le juge de paix du deuxième canton de Bruxelles. kanton Brussel.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters
Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen et A. Alen, assistée du P. Martens, R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen en A. Alen,
greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par jugement du 7 février 2001 en cause de l'a.s.b.l. Institut médical Bij vonnis van 7 februari 2001 in zake de v.z.w. Institut médical
Edith Cavell - I.M.E.C. contre S.M., dont l'expédition est parvenue au Edith Cavell - I.M.E.C. tegen S.M., waarvan de expeditie ter griffie
greffe de la Cour d'arbitrage le 16 février 2001, le juge de paix du van het Arbitragehof is ingekomen op 16 februari 2001, heeft de
deuxième canton de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante vrederechter van het tweede kanton Brussel volgende prejudiciële vraag
: gesteld :
« Dans l'interprétation selon laquelle il résulte des articles 94 et « Schenden de artikelen 94 en 95 van de wet op de ziekenhuizen,
95 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, que seuls gecoördineerd op 7 augustus 1987, in de interpretatie dat daaruit
les frais visés par l'article 95 de ladite loi puissent faire l'objet voortvloeit dat alleen de kosten bedoeld in artikel 95 van die wet
de facturation de la part des institutions hospitalières, lesdits door de ziekenhuisinstellingen kunnen worden gefactureerd, al dan niet
articles violent-ils ou non les articles 10 et/ou 11 de la de artikelen 10 en/of 11 van de Grondwet, in zoverre zij een
Constitution en ce qu'ils établissent une discrimination non discriminatie instellen die niet objectief kan worden verantwoord,
objectivement justifiable en particulier entre institutions inzonderheid tussen ziekenhuisinstellingen die aanzienlijke kosten
hospitalières appelées à exposer d'importants frais non énumérés par moeten maken die niet in artikel 95 van de wet op de ziekenhuizen,
l'article 95 de la loi sur les hôpitaux, coordonnée le 7 août 1987, et gecoördineerd op 7 augustus 1987, zijn opgesomd en
institutions hospitalières moins appelées à exposer de tels frais ? » ziekenhuisinstellingen die minder dergelijke kosten moeten maken ? »
(...) (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 5 de la loi du 23 décembre 1963 sur les hôpitaux B.1. Artikel 5 van de wet van 23 december 1963 op de ziekenhuizen
autorisait le Roi à fixer « le prix normal de la journée d'entretien stond de Koning toe « de normale prijs van de verpleegdag per soort
par espèce de services, d'une part, pour les hôpitaux universitaires, van diensten, enerzijds voor de universitaire ziekenhuizen en
et, d'autre part, pour les autres hôpitaux ». Il était précisé que ce anderzijds voor de andere ziekenhuizen » te bepalen. Er werd
prix couvrait « de manière forfaitaire tous les frais résultant du gepreciseerd dat die prijs « op forfaitaire wijze alle om het even
welke kosten [dekt] die verband houden met het verblijf in een
séjour du malade en chambre commune et de la dispensation à celui-ci gemeenschappelijke kamer en het verstrekken van zorgen aan de patiënt
des soins dans l'hôpital ». Le même article énumérait les prestations in het ziekenhuis ». In hetzelfde artikel werden de verstrekkingen
de santé dont les honoraires n'étaient pas compris dans le prix normal opgesomd waarvan de honoraria niet in de normale verpleegdagprijs
de la journée d'entretien. waren begrepen.
B.2. Les travaux préparatoires de la loi du 23 décembre 1963 révèlent B.2. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 23 december
que le but principal du législateur était « de permettre la gratuité 1963 blijkt dat het hoofddoel van de wetgever erin bestond « de
des soins dispensés en salle commune » et donc d'assurer de façon kosteloze verzorging in gemeenschappelijke kamer mogelijk te maken »
générale « la gratuité des soins » hospitaliers (Doc. parl., Chambre, en dus op een algemene manier « de kosteloosheid van de verzorging »
1963-1964, n° 680/4, pp. 2 à 4). te verzekeren (Parl. St., Kamer, 1963-1964, nr. 680/4, pp. 2 tot 4).
B.3. La loi du 23 décembre 1963 a été modifiée par l'arrêté royal n° B.3. De wet van 23 december 1963 is gewijzigd bij het koninklijk
407 du 18 avril 1986; l'article 5, § 1er, de cette loi dispose : besluit nr. 407 van 18 april 1986; artikel 5, § 1, van die wet bepaalt
« Dans les limites d'un budget global pour le Royaume, fixé par arrêté : « Binnen een voor het Rijk globaal budget, vastgelegd door een in
délibéré en Conseil des Ministres, le Ministre qui a la Santé publique Ministerraad overlegd besluit, stelt de Minister tot wiens bevoegdheid
dans ses attributions fixe, pour chaque hôpital, le prix de journée de Volksgezondheid behoort voor ieder ziekenhuis, op basis van een
d'hospitalisation, sur la base d'un budget de moyens financiers et budget van financiële middelen en van een quotum van verpleegdagen, de
d'un quota de journées d'hospitalisation. » prijs per verpleegdag vast. »
B.4. Les dispositions précitées sont à l'origine des articles 94 et 95 B.4. De voormelde bepalingen liggen aan de oorsprong van de artikelen
de la loi sur les hôpitaux coordonnée le 7 août 1987. Ces articles, 94 en 95 van de op 7 augustus 1987 gecoördineerde wet op de
qui font l'objet de la question préjudicielle, explicitent en quoi ziekenhuizen. In die artikelen, die in de prejudiciële vraag aan de
consiste le « budget de l'hôpital ». Ils sont ainsi rédigés : orde zijn, wordt uiteengezet waarin het « budget van het ziekenhuis »
bestaat. Zij zijn als volgt geformuleerd :
«

Art. 94.Le budget couvre de manière forfaitaire tous les frais

«

Art. 94.Het budget dekt op forfaitaire wijze alle kosten die

verband houden met het verblijf in een kamer met meer dan twee bedden
résultant du séjour en chambre à plus de deux lits et de dispensation en het verstrekken van zorgen aan de patiënten in het ziekenhuis; dit
des soins des patients dans l'hôpital; ce budget comprend notamment un budget omvat meer bepaald een forfaitair bedrag dat overeenstemt met
montant forfaitaire correspondant à l'amortissement d'un pourcentage de afschrijving van een percentage van de vastgelegde waarden.
des immobilisés.
Le Roi peut, le Conseil national des établissements hospitaliers, De Koning kan, de Nationale Raad voor ziekenhuisvoorzieningen,
Section financement, entendu, fixer les modalités selon lesquelles ce Afdeling financiering, gehoord, de wijze bepalen waarop dat forfaitair
forfait est comptabilisé et utilisé par l'hôpital. bedrag door het ziekenhuis wordt geboekt en aangewend.
Le budget peut, selon les conditions et règles qui sont précisées par Het budget kan, overeenkomstig voorwaarden en regelen die nader door
le Roi, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, couvrir aussi de Koning, bij in Ministerraad overlegd besluit, worden bepaald,
des coûts résultant des prestations visées à l'article 95, 2°, a) eveneens kosten dekken die verband houden met de in artikel 95, 2°, a)
jusqu'à e), y compris, aux patients qui sont admis dans un hôpital et tot en met e), bedoelde verstrekkingen aan patiënten die in een
qui peuvent y séjourner. ziekenhuis worden opgenomen en er kunnen verblijven.
L'avis de la Commission nationale paritaire médecins-hôpitaux doit Voor de uitvoering van het voorgaande lid moet het advies gevraagd
être demandé sur l'exécution de l'alinéa précédent. worden van de Nationale Paritaire Commissie geneesheren-ziekenhuizen.
Lorsqu'un ou les deux groupes représentés au sein de ladite Commission Wanneer één of beide groepen die in de Commissie zijn vertegenwoordigd
ne peuvent marquer leur accord sur les mesures proposées à cette fin niet kunnen akkoord gaan met de terzake door de Minister die bevoegd
par le Ministre qui a la Prévoyance sociale dans ses attributions, la is voor de Sociale Voorzorg voorgestelde maatregel, dan wordt de
procédure d'approbation desdites mesures est suspendue pendant une procedure voor de aanvaarding van deze maatregel opgeschort gedurende
période de trente jours à dater de l'émission dudit avis. 30 dagen vanaf het uitbrengen van het voornoemd advies.
Ce délai n'est pas renouvelable. Deze termijn is niet voor hernieuwing vatbaar.

Art. 95.Ne sont pas repris dans le budget de l'hôpital :

Art. 95.Zijn niet begrepen in het budget van het ziekenhuis :

1° le prix des spécialités pharmaceutiques et des médicaments 1° de prijs van de farmaceutische specialiteiten en van de generische
génériques; geneesmiddelen;
2° les honoraires des médecins et des praticiens paramédicaux pour les 2° het honorarium van de geneesheren en van de paramedische practici
prestations de santé énumérées ci-après : in verband met de hiernavolgende geneeskundige verstrekkingen :
a) les soins courants et les prestations techniques de diagnostic et a) de gewone zorgen en technische verstrekkingen op het gebied van de
diagnose en de behandeling door de geneesheren die de algemene
de traitement donnés par les médecins de médecine générale et les geneeskunde beoefenen en de geneesheren-specialisten, alsmede de
médecins spécialistes, ainsi que les soins dentaires conservateurs et tandheelkundige zorgen ter bewaring of herstelling;
réparateurs; b) les soins donnés par les kinésistes; b) de zorgen verstrekt door de kinesisten;
c) les accouchements par les accoucheuses diplômées; c) de verlossingen door gediplomeerde vroedvrouwen;
d) la fourniture de lunettes et autres prothèses oculaires, d) het verstrekken van brillen en andere oogprothesen, hoortoestellen,
d'appareils auditifs, orthopédiques et autres prothèses; orthopedische toestellen en andere prothesen;
e) tous autres soins et prestations nécessités pour la rééducation e) alle andere zorgen en verstrekkingen die voor de revalidatie en de
fonctionnelle et professionnelle, pour autant que leur exécution ne herstelling zijn vereist, voor zover de uitvoering ervan niet gebonden
soit pas liée aux activités spécifiques du service où le malade est is aan de specifieke werkzaamheden van de dienst waarin de zieke is
hospitalisé. opgenomen;
3° la rémunération des prestations effectuées par des pharmaciens ou 3° de vergoeding voor de verstrekkingen door apothekers of licentiaten
licenciés en sciences chimiques habilités à effectuer des analyses de in de scheikundige wetenschappen die gemachtigd zijn analyses van
biologie clinique. » klinische biologie te verrichten. »
B.5. Dans l'interprétation du juge a quo, ces deux articles doivent B.5. Volgens de interpretatie van de verwijzende rechter dienen die
twee artikelen in die zin te worden opgevat dat zij een
s'entendre comme ne permettant pas à une institution hospitalière de ziekenhuisinstelling niet toestaan aan de patiënt de kosten te
facturer au patient des frais relatifs à l'utilisation d'un matériel factureren in verband met het gebruik van viscerosynthesemateriaal,
de viscérosynthèse, puisqu'il ne s'agit pas d'honoraires relatifs à vermits het niet gaat om honoraria die betrekking hebben op een van de
l'une des prestations énumérées à l'article 95, 2°, de la loi. verstrekkingen die in artikel 95, 2°, van de wet zijn opgesomd.
B.6. En conséquence, le juge a quo demande à la Cour si les articles B.6. Bijgevolg vraagt de verwijzende rechter aan het Hof of de
94 et 95 violent les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils artikelen 94 en 95 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schenden
traiteraient différemment deux catégories d'institutions hospitalières doordat zij twee categorieën van ziekenhuisinstellingen verschillend
: celles qui sont appelées à exposer « d'importants frais non énumérés zouden behandelen : zij die « aanzienlijke kosten moeten maken die
à l'article 95 de la loi » et celles qui sont « moins appelées à niet in artikel 95 van de wet [...] zijn opgesomd » en zij die «
exposer de tels frais ». Les premières pourraient être discriminées en minder dergelijke kosten moeten maken ». De eerstvermelde ziekenhuizen
ce qu'elles conserveraient à leur charge les frais qui ne sont pas zouden kunnen worden gediscrimineerd doordat zij kosten ten laste
couverts par le prix de la journée d'entretien et qui ne peuvent être zouden moeten nemen voor de verstrekkingen die niet door de
verpleegdagprijs zijn gedekt en die niet op een andere wijze op de
réclamés d'une autre manière au patient. patiënt kunnen worden verhaald.
B.7. La comparaison à laquelle invite la question préjudicielle ne B.7. De vergelijking waartoe in de prejudiciële vraag wordt
porte pas sur deux catégories différentes d'institutions hospitalières uitgenodigd, heeft geen betrekking op twee verschillende categorieën
visées par la loi. van ziekenhuisinstellingen bedoeld in de wet.
B.8. Toutefois, l'Institut médical Edith Cavell fait observer qu'il B.8. Het « Institut médical Edith Cavell » merkt evenwel op dat het
appartient à un type d'institutions qui accomplissent behoort tot een type van instellingen die, meer dan andere,
structurellement, plus que d'autres, des prestations non énumérées par structureel verstrekkingen leveren die niet in artikel 95, 2°, zijn
l'article 95, 2°. opgesomd.
B.9. Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 23 décembre B.9. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 23 december
1963 que le prix normal de la journée d'entretien « ne sera pas la 1963 blijkt dat de normale verpleegdagprijs « niet het gemiddelde van
moyenne des prix de revient individuels, mais un montant forfaitaire de individuele kostprijzen [is] maar een forfaitair bedrag dat de
se rapprochant de la situation moyenne dans les divers services du doorsnee toestand in de diverse diensten van eenzelfde soort in alle
même genre dans tous les hôpitaux » et que « ce prix sera fixé sur la ziekenhuizen benadert. Deze prijs zal bepaald worden op grond van een
base d'une étude comparative des données comptables, rendue possible vergelijkende studie van de boekhoudkundige gegevens welke zal
par l'application du plan comptable uniforme imposé aux hôpitaux ». Il mogelijk zijn bij toepassing van het aan de ziekenhuizen opgelegd
fut également précisé que « le prix normal comporte en outre un eenvormig boekhoudkundig plan ». Ook werd gepreciseerd dat « de
montant forfaitaire, qui sera le même pour tous les hôpitaux et normale prijs bovendien een forfaitair bedrag [omvat] dat gelijk zal
correspondant à l'amortissement ' d'un pourcentage des immobilisations zijn voor alle ziekenhuizen en dat overeenstemt met de ' afschrijving
par rapport à leur valeur de remplacement » (Doc. parl., Chambre, ' van een percentage van de onroerende belegging tegen haar
1963-1964, n° 680/4, p. 3). vervangingswaarde » (Parl. St., Kamer, 1963-1964, nr. 680/4, p. 3).
B.10. En demandant si sont discriminées les institutions hospitalières B.10. De vraag of de ziekenhuisinstellingen die kosten dragen die
qui exposent des frais relatifs à des prestations non énumérées à betrekking hebben op verstrekkingen die niet in artikel 95, 2°, zijn
l'article 95, 2°, la question préjudicielle invite en réalité la Cour opgesomd, worden gediscrimineerd, nodigt het Hof in wezen uit zich uit
à se prononcer sur la manière dont le forfait visé à l'article 94 est te spreken over de manier waarop het in artikel 94 bedoelde forfait
calculé par le Roi, ce qui ne relève pas de sa compétence. door de Koning wordt berekend, hetgeen niet tot zijn bevoegdheid behoort.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
se déclare incompétente pour répondre à la question préjudicielle. verklaart zich onbevoegd om de prejudiciële vraag te beantwoorden.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
d'arbitrage, à l'audience publique du 13 mars 2002, par le siège Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 13 maart 2002, door de
précité, dans lequel le juge E. De Groot est remplacé, pour le voormelde zetel, waarin rechter E. De Groot voor de uitspraak is
prononcé, par le juge E. Derycke, conformément à l'article 110 de la vervangen door rechter E. Derycke, overeenkomstig artikel 110 van de
même loi. voormelde wet.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
L. Potoms M. Melchior L. Potoms M. Melchior
^