Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 127/2001 du 16 octobre 2001 Numéro du rôle : 1997 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 15 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée par la Cour d'appel de Mons. La Cour d composée du président M. Melchior, des juges P. Martens, R. Henneuse, L. Lavrysen, A. Alen et J.-P.(...)"
Extrait de l'arrêt n° 127/2001 du 16 octobre 2001 Numéro du rôle : 1997 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 15 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée par la Cour d'appel de Mons. La Cour d composée du président M. Melchior, des juges P. Martens, R. Henneuse, L. Lavrysen, A. Alen et J.-P.(...) Uittreksel uit arrest nr. 127/2001 van 16 oktober 2001 Rolnummer 1997 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 15 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. Het Arbitrage samengesteld uit voorzitter M. Melchior, de rechters P. Martens, R. Henneuse, L. Lavrysen, A. Alen (...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 127/2001 du 16 octobre 2001 Uittreksel uit arrest nr. 127/2001 van 16 oktober 2001
Numéro du rôle : 1997 Rolnummer 1997
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 15 de la loi In zake : de prejudiciële vraag over artikel 15 van de wet van 3 juli
du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, posée par la Cour 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, gesteld door het Hof van
d'appel de Mons. Beroep te Bergen.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée du président M. Melchior, des juges P. Martens, R. Henneuse, samengesteld uit voorzitter M. Melchior, de rechters P. Martens, R.
L. Lavrysen, A. Alen et J.-P. Moerman, et, conformément à l'article Henneuse, L. Lavrysen, A. Alen en J.-P. Moerman, en, overeenkomstig
60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour d'arbitrage, du artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
président émérite H. Boel, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, Arbitragehof, emeritus voorzitter H. Boel, bijgestaan door de griffier
présidée par le président M. Melchior, P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par arrêt du 27 juin 2000 en cause de J. Bille contre la s.c. IGRETEC, Bij arrest van 27 juni 2000 in zake J. Bille tegen de c.v. IGRETEC,
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 30 30 juni 2000, heeft het Hof van Beroep te Bergen de volgende
juin 2000, la Cour d'appel de Mons a posé la question préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« N'y a-t-il pas violation des articles 10 et 11 de la Constitution « Is er geen schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in
dans la mesure où un employé du secteur public, en l'occurrence une zoverre een bediende van de openbare sector, te dezen van een
intercommunale, par le simple fait qu'il a marqué son accord sur les intercommunale, vanwege het enkele feit dat hij heeft ingestemd met de
termes de son engagement de manière telle qu'il est considéré comme voorwaarden van zijn dienstneming, zodat hij wordt beschouwd als
sous contrat et non sous statut, voit l'indemnisation de son dommage zijnde onder contract en niet onder statuut, de vergoeding voor zijn
limitée par la prescription tirée de l'article 15 de la loi du 3 schade beperkt ziet door de verjaring op grond van artikel 15 van de
juillet 1978 relative au contrat [lire : aux contrats] de travail wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, terwijl,
alors que si les relations juridiques entre parties étaient nées de la indien de rechtsverhoudingen tussen de partijen zouden zijn ontstaan
décision unilatérale de l'autorité, la prescription applicable à son uit de eenzijdige beslissing van de overheid, de op zijn vordering tot
action en indemnisation serait celle du droit commun ? » schadevergoeding van toepassing zijnde verjaring die van het gemeen recht zou zijn ? »
(...) (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
B.1. Le juge a quo demande à la Cour si les articles 10 et 11 de la B.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de artikelen 10 en 11
Constitution ne sont pas violés en ce qu'un employé d'une van de Grondwet niet zijn geschonden, in zoverre een bediende van een
intercommunale qui intente une action en responsabilité contre intercommunale die een aansprakelijkheidsvordering instelt tegen
celle-ci est soumis à la prescription quinquennale prévue par laatstgenoemde, onderworpen is aan de vijfjarige verjaring bepaald bij
l'article 15 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de artikel 15 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
travail « par le simple fait qu'il a marqué son accord sur les termes arbeidsovereenkomsten « vanwege het enkele feit dat hij heeft
de son engagement de manière telle qu'il est considéré comme sous ingestemd met de voorwaarden van zijn dienstneming, zodat hij wordt
contrat et non sous statut », tandis qu'il bénéficierait de la beschouwd als zijnde onder contract en niet onder statuut », terwijl
prescription trentenaire « si les relations juridiques entre parties hij aanspraak zou kunnen maken op de dertigjarige verjaring « indien
étaient nées de la décision unilatérale de l'autorité ». B.2. La Cour n'est pas compétente pour apprécier si une personne est victime d'une discrimination parce qu'elle aurait pu se trouver dans une situation juridique plus favorable que celle qui est la sienne. La question doit se lire comme invitant la Cour à comparer la situation différente de deux catégories d'agents d'une intercommunale exerçant contre celle-ci une action en responsabilité : ceux qui se trouvent dans un lien contractuel et ceux qui se trouvent dans une situation statutaire. B.3. La Cour ne pourrait davantage se demander s'il est opportun de remédier à une différence de traitement. Elle ne peut faire porter son examen que sur la constitutionnalité de la norme qui régit la situation en cause. de rechtsverhoudingen tussen de partijen zouden zijn ontstaan uit de eenzijdige beslissing van de overheid ». B.2. Het Hof is niet bevoegd om te oordelen of een persoon het slachtoffer is van een discriminatie omdat hij zich in een gunstiger rechtspositie zou hebben kunnen bevinden dan diegene waarin hij zich bevindt. De vraag moet worden gelezen als zijnde een uitnodiging aan het Hof om de verschillende situaties van twee categorieën van personeelsleden van een intercommunale, die tegen laatstgenoemde een aansprakelijkheidsvordering instellen, te vergelijken : zij die zich in een contractuele arbeidsverhouding bevinden en zij die zich in een statutaire situatie bevinden. B.3. Het Hof zou zich evenmin kunnen afvragen of het opportuun is een verschil in behandeling ongedaan te maken. Het Hof kan slechts de grondwettigheid onderzoeken van de norm die de betrokken situatie regelt.
B.4. Il convient donc de reformuler la question préjudicielle en ces B.4. De prejudiciële vraag dient bijgevolg als volgt te worden
termes : geherformuleerd :
« L'article 15 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de « Schendt artikel 15 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
travail viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution en ce arbeidsovereenkomsten de artikelen 10 en 11 van de Grondwet doordat
qu'il a pour conséquence que la prescription quinquennale s'applique à het tot gevolg heeft dat de vijfjarige verjaring van toepassing is op
l'action en responsabilité engagée par les agents contractuels d'une de aansprakelijkheidsvordering ingesteld door contractuele
intercommunale contre celle-ci, tandis que la prescription trentenaire personeelsleden van een intercommunale tegen laatstgenoemde terwijl de
de l'article 2262 ancien du Code civil s'appliquait, avant son dertigjarige verjaring van het oude artikel 2262 van het Burgerlijk
remplacement par la loi du 10 juin 1998, à la même action intentée par Wetboek, vóór de vervanging ervan bij de wet van 10 juni 1998, van
toepassing was op dezelfde vordering ingesteld door statutaire
les agents statutaires d'une intercommunale ? » personeelsleden van een intercommunale ? »
B.5. Les agents statutaires ne sont, en principe, pas comparables aux agents contractuels puisqu'ils se trouvent dans des situations juridiques fondamentalement différentes. Toutefois, il ressort des motifs de l'arrêt a quo que l'appelant a assigné son employeur pour être indemnisé du préjudice que celui-ci lui a causé en n'appréciant pas ses mérites sur la base de critères objectifs. Il se trouve, à cet égard, dans une situation qui n'est pas différente de celle d'un agent statutaire qui agirait pour le même motif contre l'intercommunale qui l'emploie. Les règles juridiques différentes qui régissent la relation de travail de l'une et l'autre catégories d'agents n'empêchent pas B.5. De statutaire personeelsleden zijn in beginsel niet vergelijkbaar met contractuele personeelsleden, aangezien ze zich in een grondig verschillende rechtspositie bevinden. Uit de motivering van het verwijzingsarrest blijkt echter dat de appellant zijn werkgever heeft gedagvaard om vergoed te worden voor het nadeel dat hij heeft geleden doordat zijn verdiensten niet op grond van objectieve criteria zijn beoordeeld. Hij bevindt zich op dat punt in een situatie die niet verschilt van die van een statutair personeelslid, dat om dezelfde reden in rechte zou treden tegen de intercommunale die hem tewerkstelt. De verschillende rechtsregels die de arbeidsverhouding van beide categorieën van personeelsleden beheersen, verhinderen niet
qu'ils se trouvent, par rapport à la question de droit posée par leur dat ze zich, ten aanzien van de in hun rechtsvordering gestelde
action, dans une situation comparable. rechtsvraag, in een vergelijkbare situatie bevinden.
B.6. La prescription quinquennale est celle qui s'applique aux actions B.6. De vijfjarige verjaring is van toepassing op vorderingen ontstaan
nées d'une relation contractuelle de travail, tant dans le secteur uit een contractuele arbeidsverhouding zowel in de privé-sector als in
privé que dans le secteur public (article 15 combiné avec l'article 1er, de openbare sector (artikel 15 in samenhang gelezen met artikel 1,
alinéa 2, de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de tweede lid, van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
travail). Elle s'applique également aux actions intentées par les arbeidsovereenkomsten). Zij is eveneens van toepassing op vorderingen
agents statutaires contre l'organisme public qui les emploie (article ingesteld door statutaire personeelsleden tegen de overheidsinstelling
100 des lois coordonnées sur la comptabilité de l'Etat) mais elle ne die hen tewerkstelt (artikel 100 van de gecoördineerde wetten
concerne pas l'action introduite par les agents statutaires des betreffende de rijkscomptabiliteit), maar zij betreft niet de
vordering ingesteld door statutaire personeelsleden van
intercommunales auxquelles l'article 100 précité n'est pas applicable. intercommunales waarop voormeld artikel 100 niet van toepassing is. De
verwijzende rechter leidt daaruit af dat laatstgenoemde vordering was
Le juge a quo en déduit que cette dernière action était soumise à la onderworpen aan de dertigjarige verjaring bepaald bij het oude artikel
prescription trentenaire prévue à l'article 2262 ancien du Code civil, 2262 van het Burgerlijk Wetboek, van toepassing op het geschil dat hem
applicable au litige qui lui est soumis. is voorgelegd.
B.7. La prescription trentenaire est devenue une règle de caractère B.7. De dertigjarige verjaring is een regel van residuele aard
résiduel plutôt que l'expression législative de ce que requiert geworden, veeleer dan de wettelijke uitdrukking van wat het algemeen
l'intérêt général. Considérée comme beaucoup trop longue et inadaptée belang vereist. Aangezien ze werd beschouwd als veel te lang en
à la vie économique et à la rapidité des communications (Doc. parl., onaangepast aan het economische leven en aan de snelheid van de
Chambre, 1996-1997, n° 1087/1, pp. 2 et 10; Doc. parl., Chambre, communicatie (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 1087/1, pp. 2 en 10;
1997-1998, n° 1087/7, p. 4; Doc. parl., Sénat, 1997-1998, n° 883/3, Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1087/7, p. 4; Parl. St., Senaat,
pp. 4, 5 et 10), elle a été abrogée, en ce qui concerne les actions 1997-1998, nr. 883/3, pp. 4, 5 en 10), werd ze opgeheven, wat de
personnelles, par la loi du 10 juin 1998 modifiant certaines persoonlijke rechtsvorderingen betreft, bij de wet van 10 juni 1998
dispositions en matière de prescription. Il ressort des travaux tot wijziging van sommige bepalingen betreffende de verjaring. Uit de
préparatoires de cette loi que l'objectif poursuivi par le législateur parlementaire voorbereiding van die wet blijkt dat het door de
était de « prévoir un délai uniforme de prescription pour toutes les wetgever beoogde doel erin bestond « te voorzien in een eenvormige
actions en réparation d'un dommage résultant d'une faute verjaringstermijn voor alle rechtsvorderingen tot vergoeding van de
(quasi-)délictuelle [...] constitutive ou non d'une infraction » (Doc. schade volgend uit een (quasi) delictuele fout [...] die al dan niet
parl., Chambre, 1996-1997, n° 1087/1, p. 2). Le législateur a een misdrijf is » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 1087/1, p. 2). De
également précisé que le remplacement du délai de prescription wetgever heeft eveneens gepreciseerd dat de vervanging van de
trentenaire par un délai plus raisonnable aurait pour effet de dertigjarige verjaringstermijn door een redelijker termijn tot gevolg
supprimer la discrimination qui résulte de la disparité entre cette zou hebben dat de discriminatie die het gevolg is van het verschil
prescription et toute une série de prescriptions de courte durée (Doc. tussen die verjaring en een hele reeks korte verjaringstermijnen zou
parl., Chambre, 1997-1998, n° 1087/7, p. 4). verdwijnen (Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1087/7, p. 4).
En référence à l'article 15 de la loi relative aux contrats de travail Verwijzend naar het voorbeeld van artikel 15 van de wet betreffende de
cité à titre d'exemple, il a été encore observé au cours des travaux arbeidsovereenkomsten, is tijdens de parlementaire voorbereiding nog
préparatoires que « si, en vue d'assimiler toutes les actions en opgemerkt dat « indien men, teneinde alle vorderingen tot
dommages-intérêts, quel que soit leur fondement, on détachait les schadevergoeding gelijk te stellen ongeacht hun grondslag, uit de
actions en dommages-intérêts de l'ensemble des actions contractuelles groep contractuele vorderingen de vorderingen tot schadevergoeding zou
et si on les soumettait à un traitement différent, de nouvelles lichten en aan een andere behandeling zou onderwerpen, [...] nieuwe
discriminations injustifiées et des incohérences seraient créées » discriminaties en inconsistenties in het leven [zouden] worden
(Doc. parl., Chambre, 1996-1997, n° 1087/1, p. 5; dans le même sens, geroepen » (Parl. St., Kamer, 1996-1997, nr. 1087/1, p. 5; in dezelfde
Doc. parl., Chambre, 1997-1998, n° 1087/7, p. 4). zin, Parl. St., Kamer, 1997-1998, nr. 1087/7, p. 4).
B.8. La prescription quinquennale est la prescription applicable à la B.8. De vijfjarige verjaring is de verjaring die van toepassing is op
plupart des actions nées d'une relation de travail. La constatation de meeste rechtsvorderingen ontstaan uit een arbeidsverhouding. De
vaststelling dat er nog enkele contractuele rechtsvorderingen zijn,
qu'il existe encore quelques actions contractuelles, nées d'une ontstaan uit een arbeidsverhouding, die verjaren na dertig jaar, kan
relation de travail, qui sont prescrites après trente ans, ne peut niet ertoe leiden dat de vijfjarige verjaring discriminerend zou zijn.
amener à juger la prescription quinquennale discriminatoire. Le Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie zou absurde gevolgen
principe d'égalité et de non-discrimination aurait des conséquences hebben indien het de verplichting zou opleggen af te wijken van een
absurdes s'il imposait d'écarter une règle, devenue générale en regel die algemeen geldend is geworden inzake de verjaring van
matière de prescription des actions en responsabilité contractuelle, vorderingen betreffende de contractuele aansprakelijkheid, omdat er
dès lors qu'elle souffre encore quelques exceptions. nog enkele uitzonderingen op bestaan.
B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 15 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de Artikel 15 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
travail ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. arbeidsovereenkomsten schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 16 octobre 2001. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 16 oktober 2001.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
Le président, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^