Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 92/2001 du 12 juillet 2001 Numéro du rôle : 2167 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11, alinéa 1 er , de la loi du 23 mars 1999 relative à l'organisation judiciaire en matière fiscale et l La Cour d'arbitrage, composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. François, (...)"
Extrait de l'arrêt n° 92/2001 du 12 juillet 2001 Numéro du rôle : 2167 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11, alinéa 1 er , de la loi du 23 mars 1999 relative à l'organisation judiciaire en matière fiscale et l La Cour d'arbitrage, composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. François, (...) Uittreksel uit arrest nr. 92/2001 van 12 juli 2001 Rolnummer 2167 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 11, eerste lid, van de wet van 23 maart 1999 betreffende de rechterlijke inrichting in fiscale zaken en artikel 97, zevende lid, va Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...)
COUR D'ARBITRAGE ARBITRAGEHOF
Extrait de l'arrêt n° 92/2001 du 12 juillet 2001 Uittreksel uit arrest nr. 92/2001 van 12 juli 2001
Numéro du rôle : 2167 Rolnummer 2167
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 11, alinéa 1er, In zake : de prejudiciële vraag over artikel 11, eerste lid, van de
de la loi du 23 mars 1999 relative à l'organisation judiciaire en wet van 23 maart 1999 betreffende de rechterlijke inrichting in
matière fiscale et l'article 97, alinéa 7, de la loi du 15 mars 1999 fiscale zaken en artikel 97, zevende lid, van de wet van 15 maart 1999
relative au contentieux en matière fiscale, posée par la Cour d'appel betreffende de beslechting van fiscale geschillen, gesteld door het
de Gand. Hof van Beroep te Gent.
La Cour d'arbitrage, Het Arbitragehof,
composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters
François, P. Martens, A. Arts, L. Lavrysen et A. Alen, assistée du L. François, P. Martens, A. Arts, L. Lavrysen en A. Alen, bijgestaan
greffier L. Potoms, présidée par le président H. Boel, door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter H.
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : Boel, wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle I. Onderwerp van de prejudiciële vraag
Par arrêt du 10 avril 2001 en cause de F. Waelput contre l'Etat belge, Bij arrest van 10 april 2001 in zake F. Waelput tegen de Belgische
Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 26 ingekomen op 26 april 2001, heeft het Hof van Beroep te Gent de
avril 2001, la Cour d'appel de Gand a posé la question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 11, alinéa 1er, de la loi du 23 mars 1999 relative à « Schenden de artikelen 11, eerste lid, van de wet van 23 maart 1999
l'organisation judiciaire en matière fiscale et 97, alinéa 7, de la betreffende de rechterlijke inrichting in fiscale zaken en 97, zevende
loi du 15 mars 1999 relative au contentieux en matière fiscale lid, van de wet van 15 maart 1999 betreffende de beslechting van
violent-t-ils les articles 10 et 11 de la Constitution coordonnée en fiscale geschillen de artikelen 10 en 11 van de gecoördineerde
tant qu'ils créent une distinction, à partir du 6 avril 1999, entre, Grondwet in zoverre zij een onderscheid in het leven roepen vanaf 6
d'une part, les contribuables qui ont un litige avec l'administration
et qui ont intenté leur action avant le 1er mars 1999 devant la cour april 1999 tussen, enerzijds, de belastingplichtigen die een geschil
hebben met de administratie en die het geding vóór 1 maart 1999 hebben
d'appel, où ils sont limités par le régime des ` griefs nouveaux ' du ingeleid voor het hof van beroep alwaar zij beperkt worden door de '
C.I.R. 1992 et, d'autre part, les contribuables qui ont un litige avec nieuwe grieven '-regeling van het W.I.B. 1992 en, anderzijds, die
belastingplichtigen die een geschil hebben met de administratie en die
l'administration et qui intentent leur action à partir du 6 avril 1999 het geding vanaf 6 april 1999 inleiden voor de rechtbank van eerste
devant le tribunal de première instance, où ils ont la possibilité de aanleg en daar de mogelijkheid bezitten om hun vordering te wijzigen
modifier et d'étendre leur demande conformément au droit commun des
articles 807 et 808 du Code judiciaire, compte tenu du fait qu'il a en uit te breiden overeenkomstig het gemene recht van de artikelen 807
été dérogé sans motivation au régime ordinaire en matière d'entrée en en 808 Ger. W., rekening houdend met het feit dat van de gewone
vigueur et de dispositions transitoires applicables en cas regeling inzake inwerkingtreding en overgang bij invoering van nieuwe
d'instauration de nouvelles règles (article 3 du Code judiciaire) et regels (artikel 3 Ger. W.) afgeweken werd zonder motivering en dit de
en ce que cette dérogation a créé le traitement distinct ? » onderscheiden behandeling in het leven heeft geroepen ? » (...)
IV. En droit IV. In rechte
(...) (...)
B.1. En vertu des lois des 15 mars 1999 relative au contentieux en B.1. Op grond van de wetten van 15 maart 1999 betreffende de
matière fiscale et 23 mars 1999 relative à l'organisation judiciaire beslechting van fiscale geschillen en 23 maart 1999 betreffende de
rechterlijke inrichting in fiscale zaken, die in werking zijn getreden
en matière fiscale, qui sont entrées en vigueur au 6 avril 1999, les op 6 april 1999, behoren de fiscale geschillen tot de bevoegdheid van
litiges fiscaux relèvent de la compétence du tribunal de première de rechtbank van eerste aanleg. In het kader van die procedure kan de
instance. Dans le cadre de cette procédure, le contribuable peut,
conformément aux articles 807 et 808 du Code judiciaire, étendre ou belastingplichtige overeenkomstig de artikelen 807 en 808 van het
modifier sa demande si les conclusions nouvelles prises Gerechtelijk Wetboek zijn vordering uitbreiden of wijzigen, indien de
contradictoirement sont fondées sur un fait ou un acte invoqué dans la nieuwe op tegenspraak genomen conclusies berusten op een feit of akte
citation, même si leur qualification juridique est différente. in de dagvaarding aangevoerd, zelfs indien hun juridische omschrijving
verschillend is.
En vertu du régime transitoire contenu à l'article 11, alinéa 1er, de Ingevolge de overgangsregeling vervat in artikel 11, eerste lid, van
la loi du 23 mars 1999 et à l'article 97, alinéa 7, de la loi du 15 de wet van 23 maart 1999 en in artikel 97, zevende lid, van de wet van
mars 1999, les procédures pendantes devant les cours, les tribunaux et 15 maart 1999 worden de gedingen die hangende zijn voor de hoven, de
les autres instances, y compris les voies de recours qui peuvent être rechtbanken en andere instanties, met inbegrip van de rechtsmiddelen
introduites contre leurs décisions, sont poursuivies et clôturées die tegen hun beslissingen kunnen worden aangewend, vervolgd en
conformément aux règles en vigueur avant le 1er mars 1999. afgehandeld met toepassing van de vóór 1 maart 1999 geldende regels.
Conformément au régime antérieur, des griefs nouveaux ne peuvent être Overeenkomstig die vroegere regeling kunnen in beroep slechts nieuwe
formulés en degré d'appel que pour autant qu'ils invoquent une grieven worden aangevoerd voor zover zij een overtreding van de wet of
contravention à la loi ou une violation des formes de procédure een schending van op straffe van nietigheid voorgeschreven
prescrites à peine de nullité. procedurevormen aanvoeren.
B.2. Le juge a quo demande si les articles 10 et 11 de la Constitution B.2. De verwijzende rechter vraagt of de artikelen 10 en 11 van de
sont violés en ce qu'il existe, depuis le 6 avril 1999, une Grondwet zijn geschonden doordat vanaf 6 april 1999 een onderscheid
distinction entre, d'une part, les contribuables qui ont introduit une bestaat tussen, enerzijds, de belastingplichtigen die vóór 1 maart
action auprès de la cour d'appel avant le 1er mars 1999 et auxquels 1999 een geding hebben ingeleid bij het hof van beroep en daarbij
sont appliquées les règles relatives aux griefs nouveaux prévues par onder de toepassing vallen van de regeling inzake nieuwe grieven die
le Code des impôts sur les revenus 1992 et, d'autre part, les is vervat in het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 en,
contribuables qui, après le 1er mars 1999, peuvent saisir le tribunal anderzijds, de belastingplichtigen die na 1 maart 1999 hun zaak kunnen
de première instance et ont la possibilité d'invoquer le régime prévu voorleggen aan de rechtbank van eerste aanleg en de mogelijkheid
aux articles 807 et 808 du Code judiciaire. Le juge relève également hebben om zich te beroepen op de regeling in de artikelen 807 en 808
van het Gerechtelijk Wetboek. De rechter wijst er ook op dat de
que le régime transitoire déroge de ce fait aux règles générales overgangsregeling daarmee afwijkt van de algemene regeling van artikel
contenues à l'article 3 du Code judiciaire. 3 van het Gerechtelijk Wetboek.
B.3. L'article 3 du Code judiciaire énonce : B.3. Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt :
« Les lois d'organisation judiciaire, de compétence et de procédure « De wetten op de rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de
sont applicables aux procès en cours sans dessaisissement cependant de rechtspleging zijn van toepassing op de hangende rechtsgedingen,
zonder dat die worden onttrokken aan de instantie van het gerecht
la juridiction qui, à son degré, en avait été valablement saisie et waarvoor zij op geldige wijze aanhangig zijn, en behoudens de
sauf les exceptions prévues par la loi. » uitzonderingen bij de wet bepaald. »
B.4. Comme le font apparaître les termes utilisés dans cette B.4. Zoals de in die bepalingen gebruikte bewoordingen aangeven, staat
disposition, il appartient au législateur de décider s'il déroge dans het aan de wetgever om uit te maken of hij in een bepaald geval
un cas déterminé à la règle générale contenue dans cette disposition, afwijkt van de algemene regeling vervat in die bepaling, zonder dat
sans qu'il soit, par cette seule circonstance, porté atteinte au door dat enkele feit het gelijkheidsbeginsel in het gedrang zou komen.
principe d'égalité. Les articles 10 et 11 de la Constitution sont De artikelen 10 en 11 van de Grondwet zijn geschonden indien de in het
violés si le régime transitoire en cause établit une différence de geding zijnde overgangsregeling een onderscheid in behandeling doet
traitement qui n'est susceptible d'aucune justification objective et ontstaan waarvoor geen objectieve en redelijke rechtvaardiging
raisonnable. bestaat.
B.5. La différence de traitement soumise à la Cour découle de deux régimes légaux qui se succèdent dans le temps, mais qui, par suite des dispositions transitoires de la nouvelle loi, coexistent encore pendant une certaine période. Compte tenu du caractère radical et global de la réforme du contentieux en matière fiscale et de la réorganisation fondamentale qui s'ensuit sur le plan des juridictions, il n'est pas déraisonnable que le législateur n'applique les nouvelles règles qu'aux litiges à venir et non aux litiges pendants. B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, B.5. Het onderscheid in behandeling waarover het Hof wordt ondervraagd, vloeit voort uit twee wettelijke regelingen die elkaar opvolgen in de tijd, zij het dat beide regelingen, ingevolge de overgangsbepalingen van de nieuwe wet, nog een tijdlang naast elkaar bestaan. Rekening houdend met het omvattend en ingrijpend karakter van de hervorming van de fiscale geschillenregeling en met de verregaande reorganisatie op het vlak van de rechtscolleges die daarmee gepaard gaat, komt het niet onredelijk voor dat de wetgever die nieuwe regeling slechts laat ingaan voor de toekomstige en niet voor de hangende gedingen. B.6. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 97, alinéa 7, de la loi du 15 mars 1999 relative au Artikel 97, zevende lid, van de wet van 15 maart 1999 betreffende de
contentieux en matière fiscale et l'article 11, alinéa 1er, de la loi beslechting van fiscale geschillen en artikel 11, eerste lid, van de
du 23 mars 1999 relative à l'organisation judiciaire en matière wet van 23 maart 1999 betreffende de rechterlijke inrichting in
fiscale ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution en fiscale zaken schenden niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in
tant qu'ils établissent, à partir du 6 avril 1999, une distinction zoverre zij vanaf 6 april 1999 een onderscheid in het leven roepen
entre, d'une part, les contribuables qui ont introduit une action tussen, enerzijds, de belastingplichtigen die vóór 1 maart 1999 een
auprès de la cour d'appel avant le 1er mars 1999 et auxquels sont geding hebben ingeleid bij het hof van beroep en daarbij onder de
appliquées les règles relatives aux griefs nouveaux prévues par le toepassing vallen van de regeling inzake nieuwe grieven die is vervat
Code des impôts sur les revenus 1992 et, d'autre part, les in het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 en, anderzijds, de
contribuables qui, après le 1er mars 1999, peuvent saisir le tribunal belastingplichtigen die na 1 maart 1999 hun zaak kunnen voorleggen aan
de première instance et ont la possibilité d'invoquer le régime prévu de rechtbank van eerste aanleg en de mogelijkheid hebben om zich te
aux articles 807 et 808 du Code judiciaire. beroepen op de regeling in de artikelen 807 en 808 van het
Gerechtelijk Wetboek.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 12 juillet 2001. Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 12 juli 2001.
Le greffier, De griffier,
L. Potoms. L. Potoms.
Le président, De voorzitter,
H. Boel. H. Boel.
^