← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 51/2001 du 18 avril 2001 Numéro du rôle : 2122 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 2 du décret de la Communauté flamande du 27 juin 1990 portant
création d'un Fonds flamand pour l'intégration social La Cour d'arbitrage, composée des présidents H. Boel et M.
Melchior, et des juges L. François, J(...)"
Extrait de l'arrêt n° 51/2001 du 18 avril 2001 Numéro du rôle : 2122 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret de la Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds flamand pour l'intégration social La Cour d'arbitrage, composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. François, J(...) | Uittreksel uit arrest nr. 51/2001 van 18 april 2001 Rolnummer 2122 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale Inte Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters L. Fran(...) |
---|---|
COUR D'ARBITRAGE | ARBITRAGEHOF |
Extrait de l'arrêt n° 51/2001 du 18 avril 2001 | Uittreksel uit arrest nr. 51/2001 van 18 april 2001 |
Numéro du rôle : 2122 | Rolnummer 2122 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 2 du décret | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 2 van het decreet |
de la Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds | van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van |
flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées, posée | een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een |
par le Tribunal du travail d'Audenarde. | Handicap, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Oudenaarde. |
La Cour d'arbitrage, | Het Arbitragehof, |
composée des présidents H. Boel et M. Melchior, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters H. Boel en M. Melchior, en de rechters |
François, J. Delruelle, A. Arts, M. Bossuyt et A. Alen, assistée du | L. François, J. Delruelle, A. Arts, M. Bossuyt en A. Alen, bijgestaan |
greffier L. Potoms, présidée par le président H. Boel, | door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter H. |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | Boel, wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag |
Par jugement du 18 janvier 2001 en cause de A. Notebaert contre le | Bij vonnis van 18 januari 2001 in zake A. Notebaert tegen het Vlaams |
Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées, | Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap, |
waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is ingekomen op | |
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le 29 | 29 januari 2001, heeft de Arbeidsrechtbank te Oudenaarde de |
janvier 2001, le Tribunal du travail d'Audenarde a posé la question | |
préjudicielle suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 2 du décret du Conseil flamand du 27 juin 1990 portant | « of het artikel 2 van het decreet van de Vlaamse Raad van 27 juni |
création d'un Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes | 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale |
handicapées viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, dans | Integratie van Personen met een Handicap de artikelen 10 en 11 van de |
la mesure où cette disposition législative exclut du champ | Grondwet schendt, voor zover deze wetsbepaling gehandicapten die nog |
d'application du décret et du droit à l'assistance les personnes | geen vijfenzestig jaar oud waren toen zij door een handicap werden |
handicapées qui n'avaient pas encore atteint l'âge de 65 ans | getroffen maar vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving hebben |
lorsqu'elles ont été frappées d'un handicap mais n'ont pas introduit | ingediend, uitsluit van het toepassingsgebied van het decreet en het |
une demande d'enregistrement avant cet âge, alors que les personnes | recht op bijstand, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden wel |
qui ont introduit une demande d'enregistrement dans les mêmes | een aanvraag tot inschrijving hebben ingediend vóór hun |
conditions avant d'avoir atteint l'âge de 65 ans peuvent bénéficier de | vijfenzestigste verjaardag wel de steun kunnen genieten ». |
cette intervention ? » | |
(...) | (...) |
IV. En droit | IV. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. La question préjudicielle porte sur la compatibilité avec les | B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid met |
articles 10 et 11 de la Constitution de l'article 2 du décret de la | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet van artikel 2 van het decreet |
Communauté flamande du 27 juin 1990 portant création d'un Fonds | van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni 1990 houdende oprichting van |
flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées « dans la | een Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een |
mesure où cette disposition légale exclut, du champ d'application du | Handicap, « voor zover deze wetsbepaling gehandicapten die nog geen |
décret et du droit à l'assistance, les handicapés qui n'ont pas encore | vijfenzestig jaar oud waren toen zij door een handicap werden |
atteint l'âge de 65 ans lorsqu'ils ont été victimes d'un handicap et | getroffen maar vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving hebben |
qui n'ont pas introduit une demande d'enregistrement avant cet âge, | ingediend, uitsluit van het toepassingsgebied van het decreet en het |
alors que les personnes qui ont introduit une demande d'enregistrement | recht op bijstand, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden wel |
dans les mêmes conditions avant d'avoir atteint l'âge de 65 ans | een aanvraag tot inschrijving hebben ingediend vóór hun |
peuvent bénéficier de cette intervention ». | vijfenzestigste verjaardag wel de steun kunnen genieten ». |
B.2. Les éléments de l'affaire font apparaître que seul est en cause | B.2. Uit de gegevens van de zaak blijkt dat enkel de eerste paragraaf |
le paragraphe 1er de l'article 2 du décret, lequel dispose : | van artikel 2 van het decreet in het geding is, die bepaalt : |
« Le présent décret s'applique aux personnes handicapées n'ayant pas | « Dit decreet is van toepassing op de personen met een handicap die de |
atteint l'âge de 65 ans accomplis au moment de leur demande | volle leeftijd van vijfenzestig jaar niet hebben bereikt op het |
d'enregistrement ainsi qu'aux structures accordant une assistance à | ogenblik van hun aanvraag tot inschrijving en op de voorzieningen die |
l'intégration sociale. » | bijstand tot sociale integratie verlenen. » |
B.3.1. Le décret du 27 juin 1990 institue le Fonds flamand pour | B.3.1. Bij het decreet van 27 juni 1990 is het Vlaams Fonds voor de |
l'intégration sociale des personnes handicapées, lequel reprend | Sociale Integratie van Personen met een Handicap opgericht, dat in |
essentiellement les tâches du Fonds national de reclassement social | hoofdzaak de taken overneemt van, enerzijds, het Rijksfonds voor |
des handicapés, d'une part, et du Fonds de soins | Sociale Reclassering van de Minder-Validen en, anderzijds, het Fonds |
médico-socio-pédagogiques pour handicapés, d'autre part (Doc., Conseil | voor Medische, Sociale en Pedagogische Zorg voor Gehandicapten (Parl. |
flamand, 1989-1990, n° 318-1, pp. 2 et 6-7, et n° 318-5, p. 5). | St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, pp. 2 en 6-7, en nr. 318-5, |
Le Fonds flamand a notamment pour mission d'assurer l'enregistrement | p. 5). Het Vlaams Fonds heeft onder meer als opdracht de personen met een |
des personnes handicapées qui sollicitent une assistance et de veiller | handicap die om bijstand verzoeken in te schrijven en ervoor te zorgen |
à ce que les personnes handicapées, les membres de leur famille ou, à | dat de personen met een handicap, hun familieleden of, bij |
ontstentenis van familieleden, degenen die voor hen instaan, het | |
leur défaut, les personnes qui en répondent, puissent bénéficier de | voordeel van de bijstand en de voorzieningen kunnen ontvangen (artikel |
l'assistance et des structures (article 4, 2° et 3°). | 4, 2° en 3°). |
L'article 7, § 1er, détermine quelles personnes handicapées peuvent | Artikel 7, § 1, omschrijft de personen met een handicap die aanspraak |
prétendre à l'application du décret. Conformément aux dispositions du | kunnen maken op de toepassing van het decreet. Die personen moeten |
chapitre V du décret, ces personnes doivent être enregistrées auprès | overeenkomstig de bepalingen van hoofdstuk V van het decreet bij het |
du Fonds (article 7, § 2). Les demandes à introduire à cet effet | Fonds worden ingeschreven (artikel 7, § 2). De daartoe bij het Fonds |
auprès du Fonds (article 39) sont examinées par une commission | in te dienen aanvragen (artikel 39) worden onderzocht door een |
multidisciplinair samengestelde evaluatiecommissie die in elke | |
d'évaluation multidisciplinaire créée auprès du Fonds dans chaque | provincie bij het Fonds wordt opgericht. De evaluatiecommissie bepaalt |
province. La commission d'évaluation détermine si le demandeur est | of de aanvrager getroffen is door een handicap in de zin van artikel |
atteint d'un handicap au sens de l'article 2, § 2, 1°, et s'il a | 2, § 2, 1°, en of hij behoefte heeft aan bijstand tot sociale |
besoin d'assistance à l'intégration sociale. Cette commission fonde | integratie. Die commissie steunt haar beoordeling op het |
son évaluation sur le rapport multidisciplinaire rédigé par une des | multidisciplinaire verslag van een van de instanties die daartoe door |
instances agréées à cet effet par le Fonds (article 40). Le Fonds | het Fonds zijn erkend (artikel 40). Het Fonds neemt een beslissing tot |
décide de procéder ou non à l'enregistrement et d'accorder une aide | al dan niet inschrijving en bijstand op grond van de door de |
sur la base de l'évaluation du handicap communiquée par la commission | evaluatiecommissie meegedeelde beoordeling van de handicap en het door |
d'évaluation et du protocole d'intégration individuel dressé par cette commission (article 41). | die commissie opgestelde individuele integratieprotocol (artikel 41). |
B.3.2. Selon les travaux préparatoires, le législateur décrétal | B.3.2. Volgens de parlementaire voorbereiding beoogde de decreetgever |
entendait revoir l'accès aux structures : | de toegang tot de voorzieningen te herzien : |
« Ce n'est pas le degré d'invalidité, mais une évaluation | « Geen invaliditeitsgraad maar een multidisciplinaire evaluatie zal |
multidisciplinaire qui devra déterminer le service ou la structure | dienen uit te wijzen van welke dienstverlening of voorziening de |
auxquels la personne handicapée peut s'adresser utilement. | persoon met een handicap nuttig kan gebruik maken. |
En ce sens, il s'agit également d'une évaluation ciblée. Cela signifie | In deze zin gaat het ook om een gerichte evaluatie. Dit wil zeggen dat |
que l'on constate non seulement dans quelle mesure une personne | er niet alleen geconstateerd wordt in welke mate een bepaalde persoon |
déterminée présente des dysfonctionnements, mais qu'en même temps, ce | dysfuncties vertoont maar dat terzelfdertijd dit dysfunctioneren mede |
dysfonctionnement est examiné du point de vue de l'assistance et des | bekeken wordt vanuit de dienstverlening en de voorzieningen die hem |
structures qui peuvent lui être utiles. | hierbij kunnen behulpzaam zijn. |
Cette évaluation multidisciplinaire qui fera intervenir des données | Deze multidisciplinaire evaluatie waarbij zowel medische, |
médicales, psychologiques, pédagogiques et sociales, se fera par les | psychologische, pedagogische als sociale gegevens zullen aan bod komen |
commissions d'évaluation provinciales. [ . ] L'évaluation donnera lieu | zal gebeuren door de provinciale evaluatiecommissies. [ . ] Uit de |
à un protocole d'intégration qui suivra le parcours de la personne | evaluatie zal een integratieprotocol voortvloeien dat in de loop van |
de tijden de persoon met een handicap kan volgen doorheen de | |
handicapée au sein des structures, ce afin d'éviter une multiplication | voorzieningen zodat veelvuldige onderzoekingen vermeden worden. » |
des examens. » (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, p. 4) | (Parl. St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, p. 4) |
Les travaux préparatoires font encore apparaître que le législateur | Uit de parlementaire voorbereiding blijkt nog dat de decreetgever de |
décrétal a entendu coordonner les nombreuses initiatives en faveur des | veelheid van initiatieven voor gehandicapten heeft willen coördineren |
handicapés et faire en sorte qu'une seule demande, une évaluation | en het geheel van voorzieningen heeft willen doen aansluiten op één |
globale et un seul dossier donnent accès à l'ensemble des structures | enkele aanvraag, één algehele evaluatie en één dossier (Parl. St., |
(Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, pp. 1-3, et n° 318-5, pp. | Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, pp. 1-3, en nr. 318-5, pp. 6, 9, |
6, 9, 12 et 32). | 12 en 32). |
B.3.3. La disposition en cause limite le champ d'application du décret | B.3.3. De in het geding zijnde bepaling beperkt het toepassingsgebied |
aux « personnes handicapées n'ayant pas atteint l'âge de 65 ans | van het decreet tot « personen met een handicap die de volle leeftijd |
accomplis au moment de leur demande d'enregistrement ». | van vijfenzestig jaar niet hebben bereikt op het ogenblik van hun aanvraag tot inschrijving ». |
Les travaux préparatoires précisent : | De parlementaire voorbereiding verduidelijkt : |
« La politique du troisième âge prend en principe en charge | |
l'assistance aux personnes dont le handicap survient après l'âge de 65 | « De zorg voor personen die na 65 jaar gehandicapt worden is in |
ans » (Doc., Conseil flamand, 1989-1990, n° 318-1, p. 6) | principe toegewezen aan het bejaardenbeleid. » (Parl. St., Vlaamse Raad, 1989-1990, nr. 318-1, p. 6) |
« Personen met een handicap die bij het bereiken van de leeftijd van | |
« Les personnes handicapées qui, lorsqu'elles atteignent l'âge de 65 | 65 jaar ingeschreven zijn in het Fonds zullen verder op tussenkomsten |
ans, sont enregistrées auprès du Fonds pourront continuer à bénéficier | van het Fonds een beroep kunnen blijven doen. |
des interventions du Fonds. | |
La personne dont le handicap survient après l'âge de 65 ans par suite | Wie na 65 jaar door verouderingsverschijnselen een handicap oploopt, |
de phénomènes liés à la vieillesse peut s'adresser aux nombreux | kan terecht bij de vele diensten en voorzieningen uit de |
services et structures de soins pour personnes âgées » (ibid., n° 318-5, p. 8). | bejaardenzorg. » (ibid., nr. 318-5, p. 8) |
B.4. La question est de savoir si la disposition en cause est ou non | B.4. De vraag is of de in het geding zijnde bepaling al dan niet |
discriminatoire en ce qu'elle exclut de l'assistance à l'intégration | |
sociale les personnes qui étaient déjà handicapées avant l'âge de 65 | discriminerend is doordat zij personen die vóór de leeftijd van 65 |
ans si celles-ci n'ont pas introduit de demande d'enregistrement avant | jaar reeds gehandicapt waren uitsluit van de bijstand tot sociale |
cet âge, alors que les personnes qui se trouvent dans la même | integratie indien zij vóór die leeftijd geen aanvraag tot inschrijving |
situation et qui ont introduit leur demande avant leur | hebben ingediend, terwijl personen die in dezelfde omstandigheden |
soixante-cinquième anniversaire peuvent bénéficier de l'aide et | verkeren en die vóór hun vijfenzestigste verjaardag hun aanvraag |
continuer à en bénéficier. | hebben ingediend, wel de bijstand kunnen genieten en blijven genieten. |
B.5. La différence de traitement repose sur un critère objectif : | B.5. Het verschil in behandeling berust op een objectief criterium : |
l'âge de l'intéressé au moment où il introduit sa demande auprès du | de leeftijd van de betrokkene op het tijdstip waarop hij zijn aanvraag |
Fonds flamand pour l'intégration sociale des personnes handicapées. | bij het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een |
Ce critère de distinction présente un rapport raisonnable avec | Handicap heeft ingediend. |
l'objectif du législateur consistant à accorder aux personnes | Dat criterium van onderscheid houdt redelijk verband met de |
handicapées qui ne sont pas du troisième âge, moyennant l'introduction | doelstelling van de wetgever om niet-bejaarde gehandicapte personen |
d'une demande, l'assistance en vue de leur intégration sociale. | met een aanvraag toe te laten tot de bijstand met het oog op hun sociale integratie. |
De la circonstance que l'aide à laquelle peut prétendre une personne | Uit het gegeven dat de bijstand waarop een gehandicapte een beroep kan |
handicapée sur la base d'une demande introduite avant qu'elle ait | doen op basis van een aanvraag die is ingediend vóór het bereiken van |
atteint l'âge de 65 ans reste disponible après que cette personne a | de leeftijd van 65 jaar beschikbaar blijft na het bereiken van die |
atteint cet âge - dans la mesure où elle ne fait pas double emploi | leeftijd - voor zover zij geen overlapping vormt met gelijksoortige |
avec des structures analogues (voy. les articles 6 et 39) -, il ne | voorzieningen (zie de artikelen 6 en 39) - volgt niet dat de |
résulte pas que le législateur décrétal eut dû également accorder | |
l'aide à l'intégration sociale aux personnes qui étaient déjà | decreetgever verplicht was om ook bijstand tot sociale integratie te |
handicapées avant leur soixante-cinquième anniversaire, mais qui n'en | verlenen aan personen die weliswaar reeds gehandicapt waren vóór hun |
bénéficiaient pas parce qu'elles n'avaient pas introduit de demande | vijfenzestigste verjaardag, maar die die bijstand niet genoten omdat |
auprès du Fonds avant cet âge. | zij vóór die leeftijd geen aanvraag bij het Fonds hadden ingediend. |
B.6. Compte tenu du droit d'accès aux services et structures de soins | B.6. Rekening houdend met het recht van toegang tot diensten en |
pour personnes âgées - parmi lesquelles figurent les handicapés âgés | voorzieningen uit de bejaardenzorg voor alle bejaarden - onder wie de |
de 65 ans qui n'ont pas introduit leur demande en temps utile -, le | 65-jarige gehandicapten die geen tijdige aanvraag hebben ingediend - |
législateur décrétal pouvait subordonner l'octroi de l'aide en vue de | vermocht de decreetgever het verlenen van de bijstand voor sociale |
l'intégration sociale à l'introduction d'une demande et à un | integratie afhankelijk te stellen van een aanvraag en een inschrijving |
enregistrement, à la suite d'un examen effectué par une commission | bij het Fonds, na een onderzoek door een multidisciplinaire |
d'évaluation multidisciplinaire auprès du Fonds. Le fait d'exiger des | evaluatiecommissie. Dat van de gehandicapten wordt vereist dat zij |
personnes handicapées d'introduire avant d'atteindre l'âge de 65 ans | vóór het bereiken van de leeftijd van 65 jaar een aanvraag indienen |
une demande en vue de l'obtention d'une aide en raison d'un handicap | voor bijstand wegens een handicap, is evenredig met het oogmerk van de |
est proportionné par rapport à l'objectif poursuivi par le législateur | |
décrétal. | decreetgever. |
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.7. De prejudiciële vraag moet ontkennend worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 2, § 1er, du décret de la Communauté flamande du 27 juin | Artikel 2, § 1, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 juni |
1990 portant création d'un Fonds flamand pour l'intégration sociale | 1990 houdende oprichting van een Vlaams Fonds voor de Sociale |
des personnes handicapées ne viole pas les articles 10 et 11 de la | Integratie van Personen met een Handicap schendt de artikelen 10 en 11 |
Constitution. | van de Grondwet niet. |
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 18 avril 2001. | Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 18 april 2001. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
L. Potoms. H. Boel. | L. Potoms. H. Boel. |